Rei Publicae libri decem

211쪽

τοῖς τοις π των κατω πεικασθεῖσι κα ἐκείνοις προς

ήκεῖνα ς ἐναργέσι δεδοξα μενοι τε και τετηρημενοις. μανθάνω, εφη, οτι το πο ταῖς γεωμετρίαις τε καὶ ταῖς ταυτης ἀδελφαῖς τεχναις λεγεις. ο τοίνυν τερον μάνθανε τμῆμα του νοητοφλεγοντα με τουτο ου αυτος ὁ λόγος απτεται si του διαλεγεσθαι δυνάμει, τὰς ποθέσεις ποιούμενος ου ἀρχάς, ἀλλα τω οντι ποθεσεις, οἱον ἐπιβάσεις τε καὶ ρμάς, is μεχρι του ἀνυποθετου ἐπὶ τηντου παντὰς ἀρχηνάων ἀψάμενος αυτῆς, πάλιν αυ χόμενος τῶν εκείνης ἐχομενων, ουτως ἐπὶ τελευτην καταβαίνI, αἰσθητ παντάπασιν ουδενὶ προσχρώμενος, ἀλλ' εἴδεσιν αυτοῖς δι' αυτῶν εἰς αυτά, καὶ τελευτα t εἴδη met θάνω, φη, κανῶς μεν ου - δοκεῖς γάρ μοι συχνὸν ε γον λέγειν - τι μέντοι βουλε διορίζειν σαφέστερον εἶναιτο πῖ της του διαλεγεσθαι επιστήμης του ὁντος τε καὶ νοητου θεωρ0υμενον η τὸ πὰ των τεχνῶν καλουμενων,

αἷς αἱ ποθέσεις ἀρχαὶ καὶ διανοία μεν ἀναγκάζοντα αλλὰμ αἰσθήσεσιν αυτὰ θεῆσθαι οι θεώμενοι, δια δὲ τὸ η επ' ἀρχην ἀνελθόντες σκοπεῖν, ἀλλ' εξ ποθεσεων, νουνουκάσχειν περ αυτὰ δοκουσί σοι, καίτοι νοητῶν οντων μετὰ αρχῆς διάνοιαν δε καλεῖν μοι δοκεῖς την των γεωμετρικῶν τε και η των τοιουτων ξιν ἀλλ' ου νουν ώς

μεταξύ τι δόξης τε καὶ νου την διάνοιαν sσαν. γκανώτατα, ν δ εγώ, ἀπεδεξω καί μοι επὶ τοι τέτταρσι τμήμασι τετταρα ταsτα παθήματα εν τ ψυχῆ γιγνόμενα λαβέ, νόησιν μὲν επὶ τω ἀνωτάτω διάνοιαν δε ἐπὶ τ δευτέρφ τω τρίτω δε πίστιν ἀπόδος και τω τελευταίω εἰκασίαν, καὶ τάξον αυτὰ ἀνὰ λόγον, ωσπερ εφ' οἱς εστιν ἀληθείας μετέχειν, ουτω ταῆτα σαφηνείας γησάμενος μετέχειν Μανθάνω, εφη, καὶ ξυγχωρῶ καὶ τάττω ώς λέγεις.

212쪽

bi I. Μετὰ τα6τα δή, ἐπον, ἀπείκασον τοιουτω πάθει την ημετεραν φύσιν παιδείας τε πέρι καὶ ἀπαιδευσίας id εγαμ ανθρωπους οἱον εν καταγείω οικησε σπηλαιώδει. αναπεπταμένην π90ς το φως την εἴσοδον χουσι μακρὰν παρ' απαν το σπήλαιον, ἐν ταυτη εκ παίδων οντας ἐν δεσμοῖς και τα σκελη και τους αυχενας, στε μένειν τε αὐ- του εἴς τε το πρόσθεν μόνον οραν, κύκλωθε τὰς κεφαλας υπο ου δεσμου αδυνάτους περιάγειν, φως δὲ αὐτοῖς πυρος ανωθεν καὶ πόρρωθεν καόμενον οπισθεν αυτῶν, μεταξὐ δε του πυρος και των δεσμωτῶν πάνω δόν, παρ' ην δε τειχίον παρωκοδομημένον, σπερ τοι θαυματοποιοῖς προ των ανθρώπων πρόκειται τα παραφράγματα.

ὐπερ να θαύματα δεικνύασιν. ρῶ, φη. υρα τοίνυν παρὰ τοsτο τ τειχίον φεροντας ἀν4 ρώπους σκεύη τε lit παντοδαπὰ περέχοντα του τειχίου καὶ ανδριάντας καὶ ἄλλα ζῶα λίθινά τε και ξύλινα καὶ παντοῖα εἰργασμένα, οἷον εἰκος τους μεν φθεγγομένους, τους δὲ σιγῶντα των παραφερόντων. υτοπον, ἔφη, λέγεις εἰκόνα καὶ δεσμώτας ἀτόπους. μοίους ημιν, ην δ' ἐγώ τοὐς γὰρ τοιούτους πρῶτον μεν εαυτῶν τε καὶ αλλήλων οἴει αν τι ἐωρακέναι ἄλλο πλην τὰς σκιὰς τὰς πλτου πυρὸς εἰς τυ καταντικρὐ αὐτῶν του σπηλαίου προσπιπτούσας Πῶς γάρ. ἔφη, εἰ ακινητους γε τὰς κεφαλὰς ἐχεινήναγκασμένοι εiεν διὰ βίου Πὰ τῶν παραφερομένων ου ταὐτὸν ΟυTO

Tίμήν; ἰοδν διαλέγεσθαι οιοί τ' εἰεν προ αλλήλους, οὐ αὐτ ηγαῶν τὰ παριόντα αυτοὐς νομίζειν ονομάζειν, ἄπερ ορῶεν Ἀνάγκη Π δ' εἰ καὶ ηχὼ ο δεσμωτηριον

εκ του καταντικρῶ ἔχοι, οπότε τις τῶν παριόντων φθέγ-

213쪽

ξαιτο, οἴει αν αλλο τι αυτους ηγεῖσθαι το φθεγγόμενον ' την παριουσαν σκιάν - σι υκ γωγ φη Παντάπασι δή, ην δ' ἐγώ, οἱ τοιουτοι, ουπιαναλλο τι νομίζοιευ το ἀληθὲς η τὰ των σκευαστῶν σκιάς. Πολλη ανάγκη, ἔφη Σκόπει δη, ν δ εγώ, αυτῶν λυσιν τε καὶ ι ασιν των δεσμῶν και της ἀφροσυνης, οῖα τις αν εἰ η, εἰ φυσει τοιάδε ξυμβαίνοι αυτοις ' πότε τις λυθείη και ἀναγκάζοιτο ἐξαίφνης ἀνίστασθαι τε και περιάγειν τον αυχενα και βαδι- ζειν και προς το φως ἀναβλέπειν, πάντα δε αὐτα ποιῶν ἀλγοῖ τε καὶ διὰ τὰς μαρμαρυγὰς δυνατοι καθορῶνεκεῖνα, ων τότε τὰς σκιὰς ἐώρα, τί αν Γει αυτον εἰπεῖν, ει τις αυτ λεγοι, τι τότε μεν ἐώρα φλυαρίας, νυν δει ἀλλόν τι ἐγγυτερήτου οντος και προ μῶλλον οντα τετραμμένος ορδοτερα βλέποι, και δη και εκαστον των παριόντων δεικνυς αὐτω ἀναγκάζοι ερωτῶν ἀποκρίνεσθαι

τι εστιν; υκ οἴει αυτὸν ἀπορεῖν τε α και γεισθαι τατότε ὁρώμενα ἀληθεστερα η τα νυν δεικνύμενα ΠολύII. Ουκοῶν καν ει προς αὐτ το φῶς ἀναγκάζοι αὐ- τον βλεπειν, ἀλγειν τε αν τα ὁμματα και φεύγειν ἀποστρεφόμενον προ εκεῖνα α δύναται καθοραν, καὶ νομίζειν αὐτατω οντι σαφεστερα τῶν δεικνυμένωw, Οὐτως,

εφη. α δε ην δ εγώ, ἐντεsθε ελκοι τις αυτὸν βία διὰ τραχείας της ἀναβάσεως καὶ ἀνάντους και η ἀνείη πρὶνεξελκύσειεν εἰς τὸ τοληλίου φῶς, ἄρα ουχὶ ὀδυνῆσθαί τε

αν καὶ ἀγανακτεῖν ελκόμενον, και επειδη πρὸς τὰ φῶς ελ- id θυι αυγῆς αν εχοντα τὰ ἄμματα μεστὰ ὁραν οὐδ' αν ἔν δύνασθαι τῶν νυν λεγομενων ἀληθῶν ου γὰρ αν, φη, εξαίφνης γε Συνηθείας δη, οἶμαι δέοιτ' αν, εἰ μέλλοι τὰ αν ἔψεσθαι καὶ πρῶτον μεν τὰς σκιὰς αὐήἀσet καθ-0ρω, καὶ μετὰ τουτο εν Οις ὐδασι τά τε τῶν ανθρώπων και τα τῶν ἄλλων εἰδωλα, Γστερον δε αυτά, ε δε τούτων

214쪽

θεάσαιτο, προσβλεπων το των στοων τε καὶ σεληνης

φῶς, μεθ' ημέραν τον λιόν τε και το του λίου Πῶς δ' ου; ελευταῖον δή, οἶμαι τον λων, Ου εὐύδασινο ἰδ' εν αλλοτρια δρα φαντάσματα αυro D, ἀλλ' υτον καθ' αυτον εν θ αυτο χώρα δύναιτ' αν κατιδεῖν καὶ θεάσασθαι οἰός εστιν υναγκαῖον, φη Και μετὰ ταὐτ αν δη συλλογίζοιτο περ αυτos, οτι αυτὰς ὁ τάς τε ῶρα

παρεχων καὶ νιαυτοὐς καὶ πάντα ἐπιτροπεύων τα εν τωσορωμένω τόπω και κείνων, ων σφεῖς εώρων, τρόπον τινὰ πάντων αἴτιος Βῆλον εφq, τι επι αsτα αν μετ'εκεῖνα ελθοι. ι οὐν ἀναμιμνησκόμενον αυτὰν της πρώτης οἰκήσεως καὶ της εκει σοφίας καὶ των τότε ξυνδεσμω- των ουπιαν οἰ εὐαυτὸν μεν εὐδαιμονίζειν της μεταβολῆς, τους δε ἐλεειν Καὶ μάλα. ιμαι δε και παινοι ει τινες αὐτοις ήσαν τότε παρ' αλληλων καὶ γερατω οξότατα καθορῶντι τὰ παριόντα και μνημονεύοντι μάλιστα, ὁσα ε πρότερα αυτῶν και Γστερα εἰώθει καὶ ἀμα πορεύεσθαι,

και εκ τούτων δη δυνατώτατα απομαντευομεν το μέλλον ηξειν, δοκεῖς αν αυτὰν πιθυμητικῶς αυτῶν εχειν και ζηλουν του παρ' ἐκείνοις τιμωμένους τε καὶ ἐνδυνα

στεύοντας η τὸ τοὐχμηρου αν πεπονθέναι και σφόδρα βούλεσθαι ἐπάρουρον ἐόντα θητευέμεν ἄλλω ἀνδρὶ παρ' ἀκληρω καὶ ὁτιοsν αν πεπονθέναι μὰλλον η 'κεῖνά τεῖδοξάζειν καὶ κείνως θν οὐτως, ἐφη, ἔγωγε οἶμαι, πῆν μὰλλον πεπονθέναι αν δέξασθαι η ρν ἐκείνως Καὶ τόδεδη ἐννόησον, ν δ εγώ. ει πάλιν ὁ τοιοsτος καταβὰς ἐς το αυτὰν θῆκον καθίζοιτο, ἀρ' οὐ σκότους αν πλέως σχοίη του oφθαλμούς, ξαίφνης ηκων εὐτοληλίου Καὶ μάλα ἐφη. ὰς δε ὁ σκιὰς ἐκείνας πάλιν εἰ δέοι αυ-

τὰν γνωματεύοντα διαμιλλῆσθαι τοις ἀεὶ δεσμώταις εκεί-5l νοις, ἐν Ἀμβλυώττει πριν καταστῆναι τὰ ὁμματα, ου -

215쪽

τος θ' ὁ χρόνος μη πάνυ λιγως εἴη της συνηθείας, αρ' υγέλωτ' αν παράσχοι, και λέγοιτο αν περ αυτου, ως ἀναβὰς αν διεφθαρμένος ηκε τα os ματα, καὶ οτι υκ αξιον ουδὲ πειρῆσθαι,νω ἰέναι καὶ τον ἐπιχειρουντα λυειν τε καὶ ἀνάγειν, εἴ πως εν ταῖς χερσὶ δυναιντο λαβεῖν, κανἀποκτείνειαν Σφόδρα γ' Ἀφη. III. αυτην τοίνυν, ην δ' ἐγώ, την εἰκόνα ι φιλε

Γλαυκων, προσαπτέον απασαν τοῖς εμπροσθεν λεγομένοις την μὲν δι' οψεως φαινομενην εδραν st του δεσμωτηρίου οἰκήσει ἀφομοιοsντα, τὰ δε του πυρὰς εν αὐτὴ φως ταὶ του λίου δυνάμει την δε αν ἀνάβασιν και θέαν των νω την εἰς τον νοητον τόπον της ψυχης ανοδον τιθεὶς Ουχ αμαρτησει της γ' εμῆς ελπίδος, ἐπειδη ταύτης ἐπιθυμεῖς ἀκουειν θ εο δε που οἶδεν, εἰ ἀληθης ουσα τυγχάνει τα δ' ουν εμοὶ φαινόμενα ουτω φαίνεται. εν τω γνωστω τελευταία η του ἀγαθοειδέα και μόγις ὁρῆσθαι, ὀφέγεῖσα δε συλλογιστέα εἶναι, αρα πῆσι πάντων αυτη

ορθῶν τε και καλῶν αιτία εν τε ορατω φως και τον Os- του κύριον τεκοῶσα εν τε νοητ αυτη κυρία ἀλήθειαν

και νουν παρασχομένη, καὶ τι δεῖ ταύτην ἰδεῖν τον μέλλοντα ἐμφρόνως πράξειν η δία η δημοσία Συνοίομαι, ἔφη, και εγώ, ον γε δη τρόπον δύναμαι. Di τοίνυν ην δ'εγώ, και τόδε ξυνοιήθητι και η θαυμάσ/2ς, τι οἱ εν- ταίθα ἐλθόντες Ουκ θέλουσι τα των ανθρώπων πράττειν, αλλ ανω ἀεὶ ἐπείγονται αυτῶν αἱ ψυχα διατρίβειν Ἀεἰκῖς γάρ που ουτως, εἴπερ α κατὰ την προειρημένην εἰκόνα τουτ εχει Εἰκὸς μέντοι, ἔφη. δε τόδε οἴει τι θαυμαστόν, εἰ πὸ θείων, ηὐδ εγώ, θεωριῶν ἐπὶ τα αν θρώπειά τις ελθων κακὰ ἀσχημονεῖ τε κά φαίνεται οφόδρα γελοῖος ἔτι ἀμβλυώττων καὶ πρὶν ἱκανῶς συνήθης γενέσθαι τω παρόντι σκότω ἀναγκαζόμενος εν δικαστη- ρλις η ἄλλοθί που ἀγωνίζεσθαι περὶ των του δικαίori

216쪽

206 ΠΛΑΤΩΝΟΣ

σκιῶν αγαλμάτων ων αἱ σκιαί, και διαμιλλῆσθαι περὶ τούτου, οπι ποτε πολαμβάνεται αὐτα πο των αυτην δικαιοσυνην μη πώποτε δόντων Ουδ οπωστιουν θαυ-518 μαστόν, εφη Ἀλλ' εἰ νουν γε εχ0ι τις, ν δ εγώ, μεμνσταν, τι διτταὶ καὶ ἀπωδιττῶν γίγνονται ἐπιταράξεις ομ- μασιν, εὐτε φωτος εἰς σκότος μεθισταμενων καὶ κ σκότους εἰς ως ' ταυτὰ δε ταsτα νομίσας γίγνεσθαι καὶ περὶ ψυχήν, οπότε δοι θορυβουμένqν τινὰ καὶ δυνατοsσάν τι καθοραν, ουπιαν ἀλογίστως γελῶ, ἀλλ' πισκοποι αν, πότερον εὐφανοτέρου βίου ηκουσα πο ἀηθείας ἐσκότω- Η ται η ε ἀμαθίας πλείονος εἰς φανότερον ἰοsσα πό λαμπροτερου μαρμαρυγης εμπέπληοται, και οὐτω δη την μετεὐδαιμονίσειεν αν του πάθους τε και βίου, την δε ἐλεη- σειεν, καὶ εἰ γελὰν ἐπ' αὐτῆ 0ύλοιτο, ττον αν καταγέλαστος γέλως αὐτω εἰ η λεπὶ ταὶ νωθεν κ φωτὸς ηκούση Καὶ μάλα εφη, μετρίως λέγεις. IV. ειδη, εἶπον, μῆς τοιόνδε νομίσαι περ αυτῶν, εἰ αὐτ ἀληθῆ, την παιδείαν οὐχ οῖαν τινες επαγγελλόμενοί φασιν εἶναι τοιαύτην και εἶναι. φασὶ δε που ουκc ἐνούσης ἐν τῆ ψυχ επιστήμης σφεῖς ἐντιθέναι, οιο τυφλοῖς ὀφθαλμοῖς - ἐντιθέντες. Φασὶ γαρ υν, φ q. V δε γε s λόγος, ν δ εγώ, σημαίνει, ταυτην την ἐνομσανεκάστου δυναμινεντῆ φυχ και το οργανον ῆ καταμανθάνει καστος, οἷον εὐομμα μη δυνατον ν αλλως η ξυν ολ τω σω ατι στρέφειν προς το φανον ἐκ τοὐπικοτώδους, ουτ ξυν ολ ρ τύ ψυχu ἐκ του γιγνομένου περιακτέον εἶναι, εω αν εἰς το ν και τορόντος το φανότατον

δυνατὴ γενηται ἀνασχέσθαι θεωμένη τοίτο δ' εἶναι B φαμεν τἀγαθόw γάρ Ναί. πούτου τοίνυν ην δ' ἐγώ.

αυτο τέχνη αν εἴη της περιαγωγῆς, τίνα τρόπον ως ρῆστά τε καὶ ἀνυσιμώτατα μεταστραφήσεται, ου του ἐμποιῆσαι. αυτ το ορῆν, αλλ άς ἐχοντι μὲν αυτό, ου ὀρ-

217쪽

θως δὲ τετραμμήνω ουδε βλεποντι Ἀδει τρῖτο διαμ χαυήσασθαι. οικε γάρ, φη. ἱ μεν τοίνυν αλλαι ἀρεταὶ καλουμεναι κ/υχῆς κινδυνευουσιν ἐγγυς τι εἶναι τῶν του σώματος τω οντι γαρ υκ νουσαι πρότερον στερον ἐμποιεῖσθαι ἐθεσί τε καὶ ἀσκήσεσιν η δε του φρονῆσαι παντος μῆλλον θειοτεμου τινος τυγχάνει, ώς εοικεν, ουσα, την μεν δυναμιν ουδέποτε ἀπόλλυσιν, υπο δε της περιαγωγῆς χρησιμον και φελιμον καὶ ἄχρηστον αυ κώ βλα- is βερον γίγνεται Wούπω εννενόηκας, των λεγομένων πονηρῶν μεν σοφῶν δέ, δριμυ μεν βλέπει το ψυχάριον καὶ ξέως διορ ταίτα ἐφ' α τέτραπται, ώς οὐ φαυληνεχον την φιν, κακία δ' ηναγκασμένον πηρετεῖν, στεοσω αν οξυτερον βλέπ'ὶ τοσουτω πλείω κακὰ ἐργαζόμενον Πάνυ μεν ουν, φη. Oυτο μέντοι, ν δ εγώ, το της coιαυτης φυσεως εἰ ἐκ παιδος ευθυς κοπτόμενον περιεκόπη τὰς της γενέσεως ξυγγενεῖς σπερ μολυβδίδας, si Bδη ἐδωδαῖς τε και τοιούτων δοναῖς τε και λιχνείαις προς-

φυεῖς γιγνόμεναι περὶ κάτω στρέφουσι την της ψυχης oψιν , εἰ ἀπαλλαγὲν περιεστρέφετο εἰς τἀληθῆ, καὶ

εώρα, ῶσπερ και ἐφ' ανῶν τέτραπται. ικός γε, εφη. Tiδαί τόδε ουκ εἰκός, ν δ εγώ, και ανάγκη εκ των προειρημένων, μήτε του ἀπαιδευτους καὶ αληθείας ἀπείρους ἱκανῶς αν ποτε πόλιν ἐπιτροπείσαι, μήτε τους εν παιδεία εωμένους διατρίβειν δια τέλους, τους μεν τι σκοπον εντω βίω υκ χουσιν να ου στοχαζομένους δει παντα aράττειν α αν πράττωσιν ἰδία τε καὶ δημοσία, τους δ οτιεκόντες εινα ου πράξουσιν, γούμενοι εν μακάρων νήσοις ζῶντες ετ ἀπωκίσθαι 'Aληθῆ, φη. μέτερον δηἐργον ὴν δ' ἐγώ, τῶν οἰκιστῶν τάς τε βελτίστας φύσεις ἀναγκάσαι ἀφικέσθαι προς το μάθημα, ο ν τω πρόσθεν εφαμεν εἶναι μέγιστον ἰδεῖν τε το ἀγαθον καὶ ἀναβῆναι

220쪽

208 AAΤΩ NO Σεκείνην την ἀνάβασιν, καὶ πειδὰν ἀναβάντες ἱκανῶς ἴδωσι μη ἐπιτρέπειν αυτοῖς ο νυν ἐπιτρεπεται To ποῖον δή T αυτου, ν δ εγώ, καταμενειν καὶ μη ἐθέλειν πάλιν καταβαίνειν παρ' ἐκείνους τους δεσμωτας μηδὲ μετέχειν των παρ' κείνοις πόνων τε καὶ τιμῶν, εἴτε φαυλότεραι εἴτε σπουδαιότεραι Ἐπει 4φη, ἀJικqσομεν αυτούς, και ποιησομεν χειρον ρν, δυνατὰν αὐτοῖς Ῥαμεινον;

V. Ἐπελάθου, ν δ εγώ, πάλιν ω φίλε, οτι νόμω ου τοὐτ μέλει, πως εν τι γένος εν πόλει διαφερόντως υπράξει, ἀλλ' εν ολnτρ πόλει τοsτο μηχανῆται ἐγγενέσθαι, ξυναρμόττων του πολίτας πειθοῖ τε και ανάγκύ, ποιῶν μεταδιδόναι ἀλληλοις της φελείας, ν αν καστοι το520 κοινὀν δυνατοὶ ώσιν φελεῖν, καὶ αυτὰς ἐμποιῶν τοιούτους ανδρας εν si πόλει, οὐχ D ἀφίρ τρέπεσθαι ὀπτεκα-στος βούλεται, ἀλλ' ἶνα καταχρῆται αυτὸς αὐτοῖς ἐπὶ τὰν ξύνδεσμον της πόλεως. ληθῆ, ἔφη ἐπελαθόμην γάρ. Σκέψαι τοίνυν, ἐπον, es Γλαύκων, ὁτι οὐδ' ἀδικησομεντους παρ' μῖν φιλοσόφους γιγνομένους, ἀλλα δίκαια

προ αυτοὐς ἐροsμεν, προσαναγκάζοντες των αλλων ἐπι- μελεισθαί τε καὶ φυλάττειν ἐρ0sμεν γάρ, τι οἱ μεν ἐν ταῖς ἄλλαις πόλεσι τοιοsτοι γιγνόμενοι εἰκότως ου μετέχουσι τῶν ἐν αὐταῖς πόνωW αυτόματοι γὰρ ἐμφύοντι ιἀκούσης της ἐνακάστη πολιτείας, δίκην δ' χει τό γε αD-τοφυές, μηδενὶ τροφην ὀφεῖλον. Vδ' ἐκτίνειν τω προθυμεῖσθαι τα τροφεια υμῆς δ μεῖς ἡμῖν τε αὐτοῖς τε ἄλλη πόλει ῶσπερ ἐν σμηνεσιν γεμόνας τε καὶ βασιλίας ἐγεννήσαμεν, ἄμεινόν τε και τελεώτερον ἐκείνων πεπαι- δευμένους καὶ μῶλλον δυνατοὐς αμφοτέρων μετέχειν. καταβατέον οὐν ἐν μέρει ἐκάστω εἰς την τῶν ἄλλων ξυνοικqσιν και ξυνεθιστέον τὰ σκοτεινὰ θεά octi θca ζυr εθιζομενοι γὰρ μυρίω βέλτιον οφεσθε τῶν ἐκεῖ, καὶ νωοε-