장음표시 사용
181쪽
IN APOC ALYPSI M. CAP. XVIII '
nator, si autem quaeratur, quate potius agat ile dolore sue planctu istorum, quam aliorum generum hominum 3 Dicendum, quod per hos genus humanum intelligitur, quantum ad illos qui plus habere vel possidete videntur ; quia per negociatores torqi telliguntur illi, qui negotiantur in terra, per gubernatorex & nautas , illi qui negociantur in aqua , per Reetes. illi qui praesunt utrisque, vel per Reges, illi quinaesunt in regimine temporali, per Gubernatores : qui in regimine spirituadi, per Negociato-tes. iiii qui subditi sunt misque. Circa primum. Primo tansitur planctus in geneiali. Secundo iii speciali Dieentes: Vae. planctus autem in generali se de ii-bitur. Primo tangitur planctus ipse. Secun3o, detrahuntur ipti plangentes, Reges. Tertio, tangitur ipsum motivum at plangendui, Cum videlint. Quarto ostenditur hortor siue timor plangentium, Longestantes. Ipsi plangentes describuntur. Ρcimo quantum adi electionem honorum, cum dicitui: Reges. Secundo quantum ad cupiditatem diuitiarum, cum subditur, Tetrae. Tettio, quantum ad adhaesonemellotum, aut cum illa. Quarto quantum ad dissolu tionem delitiatum . Et in delitus. Dicit ergo, quod, filum: quasi dicat . damnabitur de gelicietur Baby lon. Et flebunt interius animo, o plangent. extenus fgno. Iure illam idest deiectionem de damnationem Babylonis. Nota quod dolor illotum et it pio ami sone geliciatum, de aliorum quae dilexerunt, qui petibunt quando multitudo impiorum damnabitur. Item pro passione gehennae .seut ex litet a colligi
tur, reges. id est potentes, sua praetitia male ae tu peibe vientes , trima. id est tetiam diligentes . cui
eum icta f. m ali sunt . is est errori peiura solum delectabilitet ad hae ieiunt , de per hoe ma is se a
Deo separauerum, Q in Llistis, carnis, Diaerudit,
qu' vita est motat Timoth. s. Vidua quae in deli
tus est flee. unde de horum arvissione golent . e mi irin . quasi dicat ita plangent. de hoc. Cum . id
let a quibusdam exponi id est cum videtint incendium eius magnum .euius indicium erit fumus aseen dens. Isaiae i . Et ascendet sumus in eius generatione
de generationem. Potest de aliter intellisti seeundum Glos se. Fumum incendii eius, id est pretiam incendii eius supra modum altam di magnam: sumus enim ineendii maeni valde solet inaltari de dilatari, pani rvire t --- . hie ostendit ut holtor sue timor ipso tum plangentium : quia hoi tot & ti mot generabitur in ipsis, quando videbunt in Oniadium ignis aeterni. hoc est quod dicitur. Longe stan tes cum Reges indili sint cum aliis in incendio. in sta. Respondetur stabunt longe voluntate non actu: sensus ergo est Lonpe stantes. scilicet ab ineendio interius voto sue affectu. lieet non exterius in es- . de in hoe notatur magnus horror sitnae quam vellent sugete si possent. Iob. io . sed sempiternus horror inhabitat. secundo ob icitur, de hoe quod dicitur: Propter timorem, qui timor est respeebi suturi mali. ipsi autem Reges mali tune erunt actua litet in tormentis etpo debent dici propter sensem
tormentorum . non propter timorem. Item cum
iam ineipit pati plene quod timebat dolor generatur. & timor cessat ergo cum in inferno Di plena passo poenae .non est ibi timor .sea dolor. Respondetur. Notandum quod ad cumulum poenae ex ordine diuinae itistitiae . est in inserno dolor acetb ssimae angustae& timor eum dolore: Ex ipsa enim acerbitate doloris, sue a filictionis. quam in se de in aliis .ident contingere , de exinde iis grauis generaturiatici de umor iplius continuandae tactioras: huiusmodi autem timor . durissime eruciat eos,
timor ergo auget dolorem non sugat timorem, unde beatu, Gregorius in Gregoriano. Dolor cruciat, sed nullatenus pavorem fugat. Ad aliud quod obiicitur, quod timor est respectu futuri mal dicendum quoi hoe est velum, secundum ordine naturae. ibi autem dominatur ordo iustitiae, per hoc
patet ad aliud. Lee, s: τὰ lite ostenditur planctus tu speciali. de hoe est Vae, quantum ad amissionem gloriae. Vae, quantum ad passionem gehennae, vel
Vae .propter poe iam in corpore vae, propter poenam intuente .ue. vae, propter poenae actibi aiem, vel
Vae, pro tet aceibitatis pei petuitatem, Vae inquam habet. Mita , id est congregatio, sue multitu3operuet solum in culpa consormium. IL. id est notabilis in malitia. Magna, propter magnitudinem vitiorum , vel propter multiplicitatem impiorum , nominat autem eam, unde sequitur , salsi n. i 3 est multitudo peruersorum qui in vitiis sunt confusi . Babylon enim inter pietatur consuso, de reeeperunt ad aeseriptionem maiorem prospecitatas . in quanti .eitii as illa sertis : ad mala sue ad explenda, voluntate ι proprias, hae e est mala sortitudo. lsate o. Qui sperant in Domino mutabunt sortitudianem . Et vere habet Vae. Qu/niam una hara . id est subito . Venis, de praeterito . Iudietam , id est damnatio . eius i scilicet Babylonis. Aliqui libri ha bent tuum : de tunc exponitur se : Vae, vae tibi 5 ciuitas dee. tamen melior litera videtur eius petalios planctus sequentes , Q m Pelatirιs , hie azitur de plancti negociatorum, de primo in generali, ut pilus. secundo in speciali, Flentes ae lugentes. de dieentec dee. Citea primum primo ostendit eo rum planctum, secundo motivum ad plangendum, Quoniam merces. Tettio ostendit horrerem sue timorem plangentium, Et meteatotes Dicit igitur, negae 2Dris , ad literam qui negotiantur vendendo de emendo temporalia, de etiam notertenta animas dando, unde sequitur. Trima, id est terram per assectum inhabitantes. Ecclesiasti ei io.
Nihil est iniquius quam amare pecuniam:hic de animam nam venalem habet, Flosum: interius in ore animi .sdire sitim. id est super eius damnati nem. Et lugebunt, exterius in signo Glos quia illa petite dolebunt, Ece. cum ara moras, hie osten ditur motivum planctus scilicet amisso tempor lium , quae hic merces vocantur, de Primo ostenditur damnum tem talium in generali. secundo in particulati, Merees auli. Dicit igitur, Quo am. Quis dicit ideo lugebunt Quoniam moles eorum n m. emu a Ius . quasi dicat; ideo dolebunt Vel
plangent. quia prosperitatem, quam ex venditione metitum habebant penitus amis et unt. Et nota quod non ideo dicitur Merces eoium dec. quia tune merce, habeasii. 3e non sit qui emat sed quia merces de venditio de emptio deficient, in quibus prius iocundabamur. sapientiae s. Transerunt omnia tan-uam umbra, mere/s auri, hie in patesculari ostenitur damnum amissionis rerum. Et tangit multa
quae se possunt distingui. Quaedam merces sunt
ad opulentiam de quibus gicit, Merces auri, de e. Quaedam ad honessatem .saltem appatentem, Et is de purpurae. Quaegam id necessitatem. Et cyn momum. Quaedam ag voluptatem. Et poma tua. Citea primum tangit duo rerum genera, quae pertinent ad opulentiam. Primo enim tangit merces excellentium metallorum, quae sunt specialiter A tum de argentum. secundo merces lapidum pretiosorum . quos tangit Primo sub nomine commu
ni. Secundo sub nomine speciali, Et margariti.Picis
182쪽
igitnr , Durras, Quasi dicat . nemo emet merces tum se licet Meices, ors in agensi, i-ἁ missi. per hoc intelligit ut quilibet upis pietiolus corv. muniter praeter margati tam, de qua specialitet subditur margar ιὰ , est autem lapis pretiosus, qui inuenitur in conchis maris , lue tangitur quae faciunt ad apparentem honestatem . de Piuro illa quae iaciunt ad honestatem corporum. Secundo ad holiestatena domorum , Et omne lignum. Dicit igitur , O HA , est aurem byssiis genas lini candidissim . quod inueni., tus in AEgypto , Q purpura. Pui puta est pannus
sanguitie conchaium inaranatum cinctus. Aliquando etiam Purpura dicatur ipse color quo tingitur
pannus huiusmodi, o serici, sicut dicitui a seios oppido ubi vermiculi qui bombices dicunt tir . nas. euntur . secundum i sidotum r.ec ni . Coccinum est pannus iubet coloris tinctus in cocco, Eedicitur a occo. Est autem coecus fios quidam,
qui cum matulus est nutrit in coma sua vermiculum cniu' sanguine tingitur lana. 1. Reg a. Filiae isti et flete id per saul. qui vestiebat vos coccino in dellius. Horum pixi:ctoium mei ces nemo emet amplaui. , hic tangit mei ces quae faciunt ad honestatem domorum, de noe vel lxaedi. scium uel in ministerium. Et nemo emet amplius. .mn. lj - ι sum , Thynum vel lignum est lignum imputiabile rotundum de candidum ut habetur in Glosa. 3. Reg. io. secundum autem pa.
piam scribitur per sit plex, i. de y. de eo potest se
ii Ed, filium vel instrumentum vel vas. Et .mnia
mala εἶnis. Ebut est os Elephantii, quod tu animal callum natus a. er aeramen . , id est vasa de aere, quandoque enim idem est aes quod aera mentum, quandoque autem idem quod ipsum vat si ctum de aere, ut Maret. 7. Et arament rum, crsor. , quod est necessarium pro aedificio de pro sup pellectili in gomo. marm re , quod ponitur in multiplici usa, cr e nnum/mum . hic tangunt ut ea quae peltinent ad necessitatem sustentationis , Et vini de olei. vel ad necessitatem operationis , Et
iumentotum. Dicit igitur. Et nemo amplius emet, cinnam. um, Cinnamomum est aibot aromati ea.& dieitur quasi Cannamomum ; quia et escit admodum eannae, & est cinetii eolotis 5e siuebi, spitat suavem odotem. Et Amomum est quoddam genus seminis ealidi & consiliatiuium, ut dicunt di se cit e siluere menstrua & urinam, cr/Aramensarum, o oramenta dicuntur quaedam quae reddunt suavem odotem .& pet hoe eon itant infit reum ut quaeda in heibae, de alia huiusmodi, cr v gu mi, quo aegroti unguntur, ad alleuiationem. Et is, is, Thus est nomen arboris, di etiam gummi ab eo manantis, de hoc secundo modo accipitur, & habet vim medietnalem, de etiam venditur di emittit in usum diuini cultus , o vini, hie agitur ae eis ouae sa-eiunt ad nee essitatem sustentationis. unde dicitur. in vini. in potum , .lo, in condimentum. Q μm l .cer ιν tili , in cibum . sed Simila est in propinqua dispositione: iraticum autem in temota. Est autem simila, vel Similago scis delicatissimae satinae.
O iam/ntinum . quae potiant oneta, cr .uium , qua tum eatnibus de pretio & emolumento , iuuantur homines ad viuendum de operandum , quisum
se νι ada um, id est cultuum. Rhaeda est genus ve-hieuli quatuor rotarum, & δieitur a te deo redis. Ermant piarum Cr an martim Lminum. Mancipium dicitur , de dicuntur hie mancipia , qui serui sunt corpore non mente , ut Ioseph Pharaoni seruiuit
coipore, Deo caeli mentς, Genes. i. Animae hominum dicuntur qui hie seruiunt eorpore Et mente ut dicit Glo vel Mancipia sunt fetui qui ag tempus venduntur. Animae hominum, qui simplicii et per totam vitam suam , intima, hic de eas quae sunt in voluptatem. ut paret caeliteia. Et ad opio-bandum conuertit beatus Ioannes vel bum ad Babylonem de amissione telum equas negociatotes tunc
plangent, vel possent intelligi vel ba negociatorum. Ei .ma Astarii anima tua: id est quae erant tibi in piosundum desidetium de voluptatem, ni a te, loquitur pro statu gehennae. Ecclesiastes. a. Vidi in omnibus vanitatem de , Cictionem ani. rex : de nihil pei manete sub sole. sed cum poma licite des delati pcssint, vel ag minus sine mortali,5 quomodo hie si mentio de ipsi cum modi eum sthoe 8 Respondet Glosa quia etiam pro minimi, si immoderate haeient damnabuntur. Hoc autem intelligindum quando quis acharet cieatulae cilicui diligendo suria Deum, vel aque Deo, cromnia pinguia, ut quae sunt delectabilia puctui, O prae ira, vi quae visui, perserunt, a te ι Babylon. i. c. i. . Praetetit enim squia huius mundi, O an .sIM .lla , scidicet pia milia, iam n/n iens M. id est non vendentur, Veneo venis habet sensum p Guum in voce actua , ex his patet quod omnia temporalia fugiunt, solus autem Deus stat & qui ei adhaetent, unde Gregorius ita Ciegotiano. Stante Deo in perpetuum omnia tianseunt : qui nis eigri di quere deuitat, sui ei est. vi quod dιpuit iugiat, e m reatores. Hae ostendit ut hortor , sue timor plangentium, o mocat. rei trium, scilicet pi α diciolum . . i. a uir Ua si sunt as ea . a negociationibus factis in eci . id est in ciuitate maloium . long sabunt, scilicet aloena , voluntate non actu; quia
vellent ptocul esse a scena si s ti posset, o stres minem trementi m eius : scilicet Babylonis cum qua erunt incoluit in s cenis: de tamen magnus timor continuationis sciti ae ei it in ipsi valde eo, assii
gens vel . Qui diuites sata sunt loree stabunt ab ea, id est ab eius poena, quantum ad enectum. Propterdi caetera. Et plangent damna retum quas omnino amiseiunt in perpetuum , unde replicando eorum dolorem. expi imit planctum eorum in speciali, n. D Dr. pro gehennae passione, iace tigentes, pro re- tum dire ilione . vel distingue vi supia, O aicentistia vis eiultas alla magna, expone ut supta eodem , ct tangitui illi glotia mundi piaterita, diua amicta,& caetera. Loquitui pro statu vix quantum ad diti ies di potentiores, vae inquam habet, niam ira a. id est subito sue breui tempore. IID, ta sunt,ighaeuacuata sue amissae, Tanta dia i a. Lucae ia. stulte hae nocte Eee. Pinmissa possunt intelliat spiritualiter, sicut habetur in clos a se . nissub a- t. r. hic agitur de planctu nautatum, qui horrebunt cons delata poena gehennae: de plangent transtum letum temporalium Plimo ergo tangit horrorem siue timocem nautarum. secvngo eorum plan-Ε eium, Et clamauenit Tei tio, motivum ad plangendum , Videntes. Quarto, plangendi modum, dicentes: quis smilis. Dicit igitur . in .mnis I ιernati ν, &e. Item haec tria se post 1iit disti tui, ut Gubernator dicatur maior tector in naue. Nauigatores autem lacus, de nautae dicuntur minores, qui non sunt ita periti vel f sunt ita periti , non sunt in tanto regimine principales, tales autem nauigant in aqua minoii. ut in stagnis di huiusn di unde dicit, or .mnii . vii inlatum, id ea per laeum Naustat. aut in maiori, ut in mari, unde sequitur.
Et navita p. ia marivreantur, trahendo merces cau
sa lucti. Aliqui libri habent, Et qui operantur in
183쪽
IN APO CALYPSI M. CAP. XVIII. igi
mari, de tune Nautae sunt alii quam operantes in mari, Ut sit sensus Et qui operantur in mari pugnando ad luctum vel rapiendo seut sinit pilatae de alii qui in aqua alios impugnant vel expoliant, isti praedicti, tingene erunt, id est longe stabunt pio voto, licet non te. Nota quod Gubet natores pollunt intelligi praelati qui iani sint in dignitate optata. Nauigantes autem lacus. 5c Nautae sunt illi qui aspirant ad hoe, sed hoc potest esse duplicitet vel appetendo aliquid determinate ut episcopatum . tales signantur per nauigatores in lacu , vel aliquid indeterminate . de hi tigilamur pet Nautas in maliquod habet maloiem latitudinem de terminoi distantea. Multa leuera operantur multi in mari devoragine honorem ut obtineant , Bernat dus in s. libto de Consideratione. O ambitio ambientium ciux, quomodo omnes torques, omnibus plaees nil aceibius eruciat, nil molesti is inquietat: mi tamen apud militos mortales ciebrius Notiis
eius. vel per gubernatores de nauigatores inri. de nautas operantes in mali possunt inteli gi piae timaximi, infimi, & mediocles, se de alios in cupiditate male regentes. Hi omnes horrebunt. visa poena inferni: de plangent evacuationem eorum qu e gilexerunt , seut sequitur . in Q umini langores , stilicet damnationem maloium quo, si lex et unt: quia in eadem pona se videbunt. Vnde se quitur , vadenses laeum iste M i eius , sellicet Babylonis. & iὰ eo clamabunt de plangent prae hortore de timore: quia licet in eadem scena snt, tamen hoi tot enae de timor continuationis valde asilia gens erit in eis. De hoc loco de incendio. insta ar.
Pati illorum es in stagno aidenti igne sulphure. Dierat i εώ a sim tis . hic ostendit plangendi mo
dum. Plangent enim eum commemoi mone praete
titae gloriae, unde dicit litores dua. alia ciuitas raimilis, olim in statu viae . emitati huis magna, id est magnae multitudini impiorum similis inquam inpios petitate. Malachiae. i. Habent felicit, tem mundanam , ut diuitias, delitras, de honoles. Ips enim solebunt in mundo. sed totumram eoanuit. p aim.
Cum interierit non sumet omnia, vel Quae similis. in poena, hute iam damnata. quae olim ita doluit e Ezechielis 17. Quae est vi Tyrus , quae obmutuit in medio malis 3 item cum asse bone inscit mis poenitentiae. γ miserum. id est mi tent. Pulverem per ea it Iaa. id est poenitebunt cuius se tum solet esse aspei sio puluetis supet caput, seut innuit Glos Sapient. i. poenitentiam agentes, dce. vel Mittent puluetem, id est maiorem miseriam de utilitatem ,
Super capita sua, id est super mentes. hoe est per
residerationem poenae gehennalis , de amissonis prosperitatis temporalis, dabunt mentibus maiorem dcie monem, quia crescet asib inode vilitas menti, de desperabunt. Vilitas autem Ze 4eieetio per puluerem striatur. Ezechielis 1 . snperiacient puluerem capitibus Lis item eum Moeiore vehementis iustitiae. unde sequitur,cr clamaMerum, plangendo . Ant/s. Fletu interni moetoras in animo, in IVenso, exte-
tu, iti s gno . scilicet super amissione floris mundani. qui petiit Babylone pet eunte smul eum ipsi.
Ezechiel. 17. plorabunt te ploratu an arissimo rItem eum expressione intactae miselix, quae explenso erit vel eorde vel ore , unde dicit. Die rares: vaia υκ : e uitas ita mutna . expone ut supta eo .dem: In sua a ratiosi sunt omn/s qui hil tan tii est habitabant. naues in mari. ad lueram. saeti sunt in quam diuites . Da pnu is /ius . 44 ea qui tecipiebant ab ea negotiando. Homines enim non timentes Deum, qui signant ut pet illam Quitatem, quaiunt diuitia 1 3e delitias de pompam mundanam
de ideo apud eos multum luctantur negoti,totes
mali, , vel . Qui habitant naues, id est regimen in male huius mundi. scilicet praelati mali qui suetunt diuites de pretiis Babylonis, qui ab aliis malis reci
piunt diuitias , quas accipiunt tanquam pretium , quia suas animas vendunt: sed dicitur Lucae 6. Vae vobis diuitibus qui habetis consolationem vestram. Vae, inquam habet cimas,& vete. Quoiam unatisa , scilicet in hora iudicii . vet. vina ho a id est subito, idest in bieui, quas dicat, parum duci uit gloria eius. Iob. Eo, Laus impioium breuis est. oec. D selata Hr , idest in desolatione deiecta , de omni eoniolatione quam olim habuit priuata. Isaiae 1 . Ciuitas munita desolata erit 3 exultate. ostenta Babylonis damnatione Ae maloium planetiada eadem. Hic ostendit sanctorum sue iustolum exultationem. Primo et go ponitus monitio ad Gul tandum. Secundo lubditur ipsa exultatio beatorum. i'. capite, post haec audiui. Circa Primum primo ponitui monitio ad exultationem. Secunqo,
ratio exultationis, Quoniam iudieauit. Dicit igitur. exultare, quasi dicat, ita damnata est fabrion, de intelligatur pio statu post iudicium,&5 eertum, id est sancti ieetetotum Dei conscii. Ieiennae 33. Laudibunt sumi Babylonem . caeli & terra. Deinia dein speciali diuinquit caelum, id est sanctos dicens.
in pro id est: sanciti a st.5 cm mphitis, isti speeialiter inuitamur, quia ab Apostolis& Prophetis proprie suerunt praenuntiata, quae hie ut ver ineata natis tantur. Et piae ponunt ut Apostoli Ptoξhetis rationa dignitatis maioris, vel . Caelum, id est calestes an
geli Et sancti Apostoli , id est sancti qui suetunt ma.
iores in ecclesia. Et Prophetae, id est sancti qui suistis in dignitate minutes, vel qui praedicandi ossi-eium habuerunt . non tamen pastole, suerunt. Pro.
pheta enim quandoque ea idem quod piaedicator.
I. Cor. i . Piophetae autem duo vel ties, dee. Exul late super eam , id est super Babylonem damnatam: sed obiicitur, quia inhumanum est gau/ete de damnatione malorum. Respondetur de damnatione impiorum est loqui tripli ter , aut in quantum assi ctio. aut inquantum uisse iusii tui ex diuino iudicio, aut in quantum post ipsorum damnationem eomplebi tur sanctorum tetributio. Ρ imo modo non gaudent sancti de malotum damnatione, non enim placet eis eorum assesctio, ut amictio; sed secundo modo. de tertio, exultant de ea. non absolute sed per comparationem ad diuinam iustitiam eui concola aut, de ad propriam gloriam quam amant. Psalm. Laetabitur iussus eum vi serit vindictam dec. utrumque tangit Glos. quoniam, lite ostenditur ratio exultationis Ratio autem est iusta damnatio reproborum , undee,m describit Primo et go tangit damnationem re-pioborum. Secundo damnationis modum, Et si istulit. Tettio damnationis causam siue metitum Quia mercatores tui. Dicit igitur , qηιηram , quasi dicat , ex talia te quoniam ; Ita ea ιιι Ceas iussi iam. um a. illa. id est sent ipsa vos damnaim Ze et mctauit iniuste : sc Deus damnauit eam iuste. Abdiae. uni eo. sicut fecisti fiet tibi, die. videtus au tem intelligendum . quod beatus Ioannes in ne audiebat quandam vocem hie dicent m Exultate sis alit, hie ostendit damnationis mesum. Modus autem est: quia Attiter intrudentur mali in te.
hennam, de pet dent omnem consolationem priua habitam. Primo ergo ostenditur modus damnatio. nis . quantura ad intrusonem. secundo quantum ad subiection in consolationis temporalis, Et vox cithalcidotum. Ad maiorem veto intelligentiam ,
184쪽
de terrorem intro iacit exemplum sue smilitudi- Anem , inde Primo ponitur exemplum. Secundo exemplatum , Dicens: hoe impetu. Circa exemplum notandum , quod illud exemplum positum estud admonitionem praesentium. Ostendie euiis per quem modum fiet in iudicio illa damnatio, de quasi pia eodem habitum est. Dicit igitui , IUulit , id st eleuabit , hoe est eleuari in pio petitatem pet-
si , de ex hoe lectitulus ei a grauior casus. Plaim. vidi impium superexaltatum . dcc. V vius , non
habetis patem sev lus, scilicet Christus. qui est
angelus magni consilii ilaiae s. rtis .cies non potem resisti, eum eleuatos damnabit, qui de sermo nes iam ista passione dei icit. Iob. s. si sortitudo quaelitur robustissitiaus est, ivigem, id est malos vi- stus indui fit a , quo m/lar/m motu qui voluiturct grana cram erat. dc per hoc seipsum consumit. se mali per mundana volvuntur. Psalm. In circuitu impii ambulant. Contetunt etiam bonos persequendo.& in hoc consumunt animas suas , Magnum, propter magnitudinem vitiorum de obstinationis in eis , & se tangitur prosperatas temporalis , &obstinat omentalis . deinde cisten3itur retributio sinalis . eum sub illi , in misit . id est mittet in iudieio In mare id est in insertium plosundissimum de punis amatissimum. Exod .is. Curius pharaonis de exet citum eius, &e. sic ergo ponitur exemplum: Deinde ipse antelus per quem Christus signatur exponendo sub it exemplatiter unde sequitur, Γιcens, Angelus quem tune in ruisione vidit beatus Ioannes C sustulit lapidem & misit inmate. & dixit Ioanni: h e imp tu .&c. per hunc angelum signatui Chii stus fetit expositum in .pti hoc autem quod angelii, dixit. si alui quod Christus qui magister no- serest. id st reuelat per scripturam, vel per inspirationem suae ecclesiae, cuius typum terit Ioannes, quod mali iri euocabiliter in insimum deti dentui. Hod impetu , id est subito & soliti ei de pto sunge. I apri enim cum impetu iactatus vidit usque ad fundum Miti tu . id est demergetur . scilicet in
infernum. sal, An . flee. ut supra. Ietem a. si . si essib mei getur Babylon di non consurget. sic ergo ostendit Babylon esse initudendam. deinde osten dii non esse libet aridam siue reuelandam, er ultra, in perpetuum, N .n inuem tur, id est vitia non vide Dbitur in statu mundanae iocunditatis, quia non redi bit illi e sed aetere aliter peribit. Ezechiel 1έ. In nihilum redigam te . Ze non inuenietis vitta in sempiternum, Et υνα , hie ostenditur modus condemnationis, quantum ad subtractionem consola ' tionis temporalis. Eorum autem quae sunt hominibus vanis in consolationem, Quaedam faciunt adeste, vel bene esse indiuidui. Quaedam ad conseiva tionem seu multiplicationem sponsi vi est mattimonium de cuius euacuditione dicitui . ibi. Et voxiponi; Rursus eorum quae iaciunt ad esse vel benecae indiuidui , Quaedam sunt in iocunditatem , Quaedam in utilitatem, de quibus ibi. Pt omnis ar- Elisex. Dicit igitur, or vis eirhar Ioram id est sonus eorum melogiae, qui cum cithara sonant. ms m. id est eritum qui per se canunt O ca--- an Gr tuba. instrumenta sunt resonan-m ad iocundit tem , mn aiatetur a 'lius in G, igea in emit te scilicet malorum. Amos. s. Con-ue tam sestiuitates vesti as in planctum, de omnia canti ea vestra in luctum omnas artifex, hie de hi quae ad utilitatem. primo autem tangit quoa est altis ad operandum quantum ad motivam. Secundo quod est elacitatis ad cognoscendum, quantum ad cognitivam, Et lux. Circa nimum ostendit subtractionem Tum artificis, cr . Is arrisei inquantum artifex, quia cessabit eius actus. Tum aliis, o emnis ars non inuenietur in ea amplias , hie est algumentum quod philosophi non habent scientiam in insono. Quod piobabile est. Si enimvsus rationis quantum ad liuiusmodi tollitui pelagii tudinem tempoialem , 'vel scenam e multo itius per illas quae erunt in inseruo. Tum aliis crati , virge sequitur , in vax , idest sonitus .m,ia, quae est ad panes pia parandos, di quandoque delicatissimos, n audietur in te amplia . Comiertit autem iei monem ad Babylonem quasi compatiens et , vel quasi inclepans eius culpam , proptet quam meruit tantam poriiam. Et laes L . his. sol & Luna & huiusmodi possunt intelligi. Lucerna, quia continent in se tu cem, vel lucerna in illud quod dat lucem inter ho mines maxime apud diuites vi cerei multiplicitet inuol ui ct huiusmodi. No lue. ι ιιιι amplias , aditi im; quia in tenebris erunt mali. Matth. ar. Ligatis manibus ,&c. Et ινα βο--θιns
id est . ox laetitiae nuptiarum. m auari r antie,
id st de ex teio scut solebat . in re , quia nuptiae descient cum sua laetitia. Baiuch. 1. Auferam a vobis vocem iocun/itatis & gaudii. vocem sponside vocem sponsa. Omnia piadicta descient ima perpetuum. Tota autem pana quae 3 eserabitur in noe capitulo , ideo beato loanni ostensa est . de ab eo nobis descripta , vi caueam ut diuinam otiati
sim . ne contingat incurrere tantam poenam. Cre
potius s. libr. Moralium. Quid prodest ilia praenosse , si non contingat euadete 3 de subiungit :Tota et go intentione cauendi m est, ut cum vocati nis tempus accepimus , bene vivendi studio malorum vitiicia tormenta fugimus. rata mereat.
res hic ostendit damnationis causam siue metitum, scilicet peccatum, quod ostenditur multiplex. Primo tangitur inordinutio cor cupiscibilis. Secundo inordinatio rationalis. Quia in venes eii, Tettio inordinatio irascibilii, Et in ea. Plinium est auaritiae , secun una reisd ae. Tettium malitiae sues e- uitiae. Dicit igitur, quia . quas dicat, ita damnabitur . vel O Babylon, de omni consolatione priuabetis&boe iuste : cuia mi Hatires tui . inhiantes lucras tertenis . & pto eis dantes animas suas Trant D ne ει treris,la est tales principes eligebat tibi. Erechiel. 1 . Pi incipes tui in negotiati ne tua. Iuste iterum damnata es. Quia in se.
- iuis : id est maleficiis . ut sunt ineantationes vel eat mina quibus quidam petu eis alios decipiunt, scut eum quidam maleficia sunt quandoque
hominibus ut diligant uxores suas, oratiorum ereno
1 ηt i, idest quaedam de omnibus gentibus vel . In veneficiis tuis. id est in venescis & peruersis pe suasonibus Isaiae. s. Vniuersa venerunt super te, propter multiplicationem maleficiorum tuorum , Aec. O in ea. hie mutat modum loquendi. quasi loquens fidelibus & de terrenis , sanguis , inusio, utiturum, id est eorum qui sutura an nunciabant, sue in Veteli siue in Nouo. vel Prophetarum, igest praedicatorum statuta praemia de supplicia annun-ci,ntium fans. rum . id est aliorum iustorum,guas dicat. Maio tum & minorum, Inumuis, a quina satientia uniuersa cons derante , de diuina iustitia malitias puniente. Hoedictum est quantum,d ocrisionem iustorum : quantum vero ad occi sonem malorum subditur. inuentus est . in ea sanguis . . iam, scilicet malorum, qui intersem sunt per nequitiam, in terra, id est in orbe terratum , quasi dicat'. Recte damnatis quia iustos occidisti,
185쪽
oecidissi, & similiter nulos per nequitiam. Peruet si
enim occidunt alios malos quandoque nequiter. Sed nunquid lieitum est principibus etiam malis, ocei gere nomines civile actores, Exod. 11. Maleficos non patieris vivete. Respondetur. D: cendum quod eis qui habent potestatem interficiendi , ae puniendi tiralefactores. lieitum est occidete, dum tamen hoe saeiant ais mi iustitiae & secundum meritum ossentae. Non est aucem lieitum his qui non ha. bent aucta litatem. vel in habentibus auctoritatem. si illud faciunt , flictu militiae & praeter metitum eulpae. Glos. Si malus malum Eec.
CAP. XIX. BPost haec audiui quasi vocem tuba
rum multarum in caelo dicentium rAlleluia , Laus , sc gloria , dc virtus Deo nostro est, quia veta dc iusta iudicia sunt eius: qui iudicauit de meretrice magna, quae corrupit terra in in prostitutione sua . Ec vindicauit sanguinem seruorum suorum de manibus eius. Et iterum dixerunt. Alleluia. Et fumus eius ascendit in secula seculorum. Et ceciderunt seniores vigintiquatuor. 3c quatuor animalia ,εc adoraue - crunt Deum sedentem super thronum; dicentes. Amen. Alleluia. Et vox de throno exivit, dicens. Laudem dicite Deo nostro omnes sancti eius, de qui timetis eum
pusilli de magni. Et audiui quasi vocem tubae
magnae, de sicut vocem aquarum muli rum , M sicut vocem tonitruorum magno
rum dicentium , Alleluia quoniam regnauit Dominus Deus noster omnipotens. Gaudeamus,M exultemus 3c demus gloriam ei: quia venerunt nuptiae agni, MVxor eius praeparauit se. Et datum est illi, ut cooperiat se byssino splendenti, Ee can- Ddido. Bis sinum enim iustificationes sunt sanctorum. Et dixit mihi i scribe , Beati qui ad coenam nuptiarum agni vocati sunt. Et dicit mihi , Haec verba Dei, vera sunt. Et cecidi ante pedes eius, ut adorarem eum. Et dicit mihi. Vide ne seceris, conservus tuus sum . dc stat rum tuorum ha bentium testimonium I Esu. Deum adOra Testimonium enim iε sv . est spiritus prophetiae. Et vidi caelum apertum , Acccce equus albus , 5e qui sedebat super geum , vocabatur Fidelis de verax , oc cum iustitia iudicat, Bd pugnat. Oculi autem eius sicut flamma ignis, x in capite eius diademata multa , habens nomen scriptum , quod nemo nouit , nisi ipse, Et vestitus erat veste aspersa sanguine, dc vocabatur nomen eius , Verbum Dei. Et
exercitus qui sunt in caelo , sequebantur eum in equis albis , vestiti byssino albo, εο mundo. Et de ore eius procedit gladius ex utraque parte acutus , ut in ipso percutiat gentes. Et ipse reget eas in virga ferrea. Et ipse calcat torcular vini, furoris irae Dei omnipotentis. Et habet investimento , dc in femore suo scriptum .
Rex regum , ic Dominus dominantium.
Et vidi unum angelum stantem in Sole ,
de clamauit voce magna, dicens omnibus auibus quae volabant per medium caeli, Uenite, Sc congregamini ad coenam magnam Dei, ut manducetis carnes regum. de carnes tribunorum, oc carnes fortium ,εc carnes equorum , de sedentium in ipsis, de carnes omnium liberorum, M seruorum,
de pusillorum, de magnorum. Et vidi bestiam , de reges terrae, x exercitus eorum congregatos ad faciendum praelium cum illo, qui sedebat in equo, & cum exercitu eius , Et apprehensa est bestia, Zc cum ea
pseudopropheta, qui fecit fgna coram ipso
quibus seduxit eos, qui acceperunt characterem bestiae i de qui adorauerunt Imaginem eius. Viui missi sunt hi duo in stagnum ignis ardentis sulphure, de caeteri occisi sunt in gladio sedentis super equum , qui procedit de ore ipsius. M omnes aues saturatae
Post hae audiui , Piat mi in admonitione ad exultandum hie subditui ipsa exultatio Sanctorum , qui ad hoc fuerant supra admoniti. Exultant enim sancti in patria de iustitia Dei in damnatione
malotum. Nota Glosam. Damnationem malorum. Item gaudent etiam sancti de sua saluatione, de habet line exultatio laudem annexam. Primo ergo ponitur laus exultatoria de effectu iustitiae in reproborum dismnatione. Secundo de effectu misericotia diae in eeclesiae saluatione . Et audiui quasi vocem Dubae. Circa primum . quia ex damnatione, malorum. se ex praemilla exultatione sanctorum. dobent fideles fieri in via eauti oc etiam seruentes ad laudem de honorificationem diuitiam r ideo post exultationem sanctorum adiungitur admonitio xdfἀeles , unde Ptimo oste tuli tui laus sanctorum Diuinam mistitiam extollentium in patria. Secundo subditur admonitio ad fideles peregrinantes in via Et vox de throno. Circa primum Primo ostenditur laus minorum. Secundo laus maiorum , Et erei detunt. Unde ibi Glosa, Non minores sancti, Aec. In prima tandem parte. Primo ponitur laus exhibita 1 sanctis. Seeundo materia siue eausa lau/ia . Quia vera. Dicit igitur hiae, sicilicet post praemissa, stilicet post intellectam malorum Eamnati nem . de post praemillam admonitionem, auilini m. eem magnam, scilicet vocem laudis . sicut post subdit, Dicit autem Magnam , id est procedentem ex magno affectu, vel quia de magna re scilicet de diuina iustitia malos damnante. quasi Dcem tubarum
multarum, rei hoe signatur secundum Glos quod
praeclicatores, qui tubae in via suerunt conuocantes
ad bellum contra vitia, de euam ad licia peipet ga
186쪽
laugant Deum in patria , in eisti, id est in ecclesia triumphante , ubi maxime Deus laudatur. Psalm. Beati qui habitant in domo tua Domine, in saeculata lorum lata labunt te, unde sequitur, Leentiam, altilura, id est laus humanis verbis inexplieabilis, sit vel est Deo, de refertur hoc ad essentiam, quae eth una, scilicet ad iplam saetatissimam deitatem. Tobiae i3. Et per vicos eius alleluia cantabitur. Beda dicit quod Alleluia est vel bum C taeeum, deest idem quod laus. Se eundum autem Hieronymum Alleluia interpretatur Laudate Dominum. vel lauis
ὀatio Domini. Sed si quaeratui, si alleluia idem est quod laus, vel laudatio Domini , ad quid post subditur laus ρltem quare non ponitur aliquod vocabulum, fgniseans laudem Dei in lingua Hebraea 3 Respondetur. Ad primum dicendum quod licet Alleluia. idem sit quod laus vel laudatio Domini . tamen supra laudem imponat ineffabilitatem ipsiustiuἡis sicut vult Glosa. quod non importatur nudo nomine laugis. Item det noe quod laus Dei tangitur
sub nominibus diuersatum linguatum magis ostenditur quantum sit Deus honorificandus. Ad aliud potest dici, quod hoc ideo est . vi designetur quod duplex lingua stilicet Graeea & Latina laudat Deum
Hebraea tacente, Lus . haec reserti possunt ad pet- sonas quae sunt plutes. Laus, ratione bonitatis , quae attrabuitur spiritui sancto. stiria, ratione sapientia, quae aliti itur Filio. Hrtus. id est honoratione potentrae, vae attribuitur Patri. De. n. ri est. id est ei cantari debet. & bene dicunt Deo nostro: quia Deum totum habent sicut volunt sancti, unde
beatus Bet ardui in suis Meditationibui: Homo
cum Deo beditu erit , in cuius conscientia peccatum inuemum non fuerit, videbit ag voluntatem, habe-b:t ad voluntatem , siuetur ad iocunditatem, vel Laus , pro Gamatione temporalis consolationis, Clinia. pro priuatione diuinae visonis. Virtus. id
est honor viritici s. pro inflictione gehennalit assii bonis, quam insere Deus impiis virtuose, sine tesistentia. Hie enim redditur placonium Deo pro impiorum damnatione , quae erit quantum ad tria πα- missa, 3 via vera, hic ostenditur eausa sue materia lau/is. Laugis autem materia est iusta damnatio im piorum. Hane autem damnationem Ptimo, ostendit in generali, Quia q4rus dieat, I qeo laus ei debetur, Quia vera, teddendo promissi. iustis. Et iusta reddendo poenam iniustis, Ag eia eius, vel uti uniaque potest intelligi te spectu malorum. Veta, iὰ est non declinantia ad salsitatem iudicii, quia non damnas supta culpam. Et iusta quia non damnas nisi ptoptet eulpam. supta I 6. Vera & iusta iudicia tua. Seeundo in speciali , qui ιualeavit, Primo defetibilgamnationem impiorum, secundum quod est iuste a Deo inflicta. Secundo secundum quod in se aeterna, Et sumus eius. Circa primum autem: primo gescribit ipsam reprobotum damnationem. Secundo, si Mit laudi, sanctotum ingeminationem . Et iterum. Damnationem autem iuste inflictam, ostendit Pi imo ratione spiritualis inflictionis: quia sedicet perueis alios perueitunt. Secundo ratione corporalis persequutaonis: quia sanctos affixerent. Et vindicauit. Dicit igitur , qvi sudiciu ι, id est iugi-cium condemnationis secat, 2. mre trite . id est de multitudine peruersorum, quae feeit alios secum spiritualiter meretricati . faciendo eos suis erroribus& peceati delectabiliter adhaerere . id est pei lire
Deo reced re .marnis . proptet magnitudinem ste- lemni, quare aut eati dixit de Meretrice ostengit eum sab it, qua cirrupis. documento A exemplo. terram,
id est homineat et nos, In tristituris,sua, id est in peccatis suis, in quibus se prostituit spiritualiter dii
bolo, ad quae peccata homines trahit. Ielemiae. si . Ecce ego ad te mons pestiset, qui corrumpia, dic
in vinciuisitsuum H νώ rum suisum, requirens eum. Daman lus eius, supra. 16. Sanguinem sanct inin & prophetatum. Deinde ostenditur in emina
tio laudii in sanctis. de per hoc sicut dicit Glosa. i telligitur, quod laus est aeterna , unde sequitur, irreum diae νώnt: altitu a. id est laus si Deo. In se- la seculorum laudabunt te. O fumi, quas dicat, ita Deus vindicauit. Iudicium ante non sitit in ellicax sed inflati poenam intei mitiabilem, de hoe est. Et sumus. id est obscuritat localis & etiam spititualii. σιαλι , id est indurando, hoe est procedet durando . Insecutis cubrum, id est semper, Isaiae. 3 .
Ascendet sumus eius a generatione in generationem. Glos se oponit. Fumus, id est lachrymosu, luctus, ex quo videtur haberi argumentum, quedin inset si fletus corporalis, cecianum, Posti laude minoium: hie estenditur laus maiorum. Licet
enim praedicatotes de quibus septa habitum est inter membra ecesesς mxiora computentur, tamen
minores sunt secundum ὀignitatem quam pastores. de quibus hie agitur: quia ad pastores smiliter pertinet praedicate. Additur etiam hie smul de ipsi praedicatoribus. Tria autem hic ostenduntur , de pastoribus simul & praedicatoribus. Primo, reue
rentia humiliationis. secundo, de vero cultu adorationis, Et adolauerunt. Tettio praeconium magnificationis, Dicentes: Quoniau. Dicit igitur, em e/ι 2erunt, quia illi qui Leiunt minores, secundum dignitatem laudant Deum in patria, & non solum illi, sed etiam maloies. Glos. Non minores &e
unde dicit Et cecideiunt, casu humiliationis bonae, restientes a diuina magnitudine in propriam patuitatem, vigintiruat .rsen .ras, id est patre, Nouidi Veteris testamenti, qui suerunt rectores, hoe expostum est septa ι. Et super thronos vigintiquatuor seniores &e. addit autem de praedicatoribus. Xι quatu.r .aimalia, idest omnes praedicatores, quo tum est pi dicate per quatuor Oibit partes, quorum etiam docti ina , super quatuor Euaneelia scindici debet supra s. Quatuor animalia & vigintiquatuor seniores ceciderunt eotam agno &c. Possunt etiam haec quatuor animalia, intelligi illi iidem quos ante nomine tubarum disgnauit, quia ips pi dicateret cum laudant Deum in via vel in patria, humiliant sedantes reuerentiam Deo: Vel illud quod dictum es . Quas vocem tubarum multatum. posset intelligi de sanctis in patria communiter , quorum vox dicitat maena quas tubatum multatum: quia laus patriae
est aperta authentica & solennis. Quod autem hiedicitur, intelligitur ge maioribus sanctis, specialitet quorum quidam suetunt pastores per ossicium praelaturae, alii praedicatotes per ossicium doctrinae.
id est quiescentem di regnantem, suo lsronum, id est super ecelesiam titumphantem quae nune et it plane sedes Dei, vel segentem nune, Supet thronum , super eeclesiam militantem, quae est sta ei Dei. supra . Et supra sedem sedens, ahenus amis, id est Vetum est quod Deus est laudandus,& se confirmat laugem 1b aliis exhibitam .dum ipsi per se la dant unde sequitut 1 ad Evita, id est Lui si Deo. Et ita duplex ostengitur modus laudis. Vnui est in confirmatione laudii exhibitae. Alius in Ghibitione lau/ia per se .sed quare malit in laude seniorum exprimitur casus & adoratio quam in laude aliorum 3 Respond. secundum quod per voeem tubarum supra intelligi tur laus nunorum sanctorem, qui nee pastores neer dieatores
187쪽
aedi eatores fuerunt, scut secundo modo ex- Λ tria, s Autis aqua, immul aram, id est vocem positum est, dicendum quod hoc fit, ad ostendendum, quod aliqui quanto maiores sunt in dignitate tanto humiliores esse debui, quod signatur per illum casum. Eccles. 3. Quanto magnus es de e. Tanto etiam deii Riores, quod tignatur per adorationem, sed quantum ad multos caput vel
sum est in caussam, G -x, descripta laude quae Deo datur a sanctis in patria, luc ponitur admonitio ad peregrinam es in via. Et vox,id est admonitio . ex sit, id est exiit, scilicet ad audientiam hominum, de thrans, ta est de eis in qu bus Deus sedet. ille et de hi, qui sunt aliorum pastores de
praedi eatores, talium est. enim alios mouere ad populorum multorum, hoe dicitur quantum ad minores, qui non habuerunt ossicium dignitatis in Ecclesia, tales autem sunt multi de signantur per aquas multas propter abundantiam de multitudinem. Matth. s. Multi venient ab Oriente& Occidente , &c. O si ocem tonitru gur, hoc dicitur quia exultatio 3e laus sanctorum, terrebit impios sicut dicit Clos. d cemium Alleluia,
id in lati, inexplicabilis si Deo, de subditur m
teria suem otium laudis, quoniam, quas dicat. Laus vera sit Deo, quoniam roratili, id est iam regnum plenae dominationis tibi accepit. Ante enim iudicium impii regnabant imped iendo Dei laudem de obsequium Dei, ducem: Lodem di ire, a cultum, de persequendo eius cultores quod post scilicet verbo de animo de opere. Glos. Laudem
dicere est bene operari, Deo m Q. Deo, qui cre uit ; Nostro, qui redemit,vel Deo, pec diuinit tiιniaiestate1n, ex parte sui, Nostro,per obedientiae humilitatem vel intimam caritatem ex parte
nostii. Eeclesiastici 3. Exaltate eum quantum otestis, maior est enim omni laude. Qui autem iudare debeant ostendat dicens, omnes, serui vel stulta estis. quia Non est speciosa laus in ore peccatoris. Eccles astia i s. hoc dicitur quantum ad statum rectum, scilicet in recte vivendo. Propter hoc enim dicuntur sancti vel servi Dei. Quantum vero ad status regulatiuum subditur,
qui timetis Deum, timore casto, qui vitam regu
lat , t n. id est patui, hoc est minores in meri
tis,qui scilicet non potestis penetrare diuina mysteria, nec implere persectionis consilla, mari, id est maiores in meritis. Omnes enim de ent magnificare Deum, supra decimo quinto. Quis non timebit te Domine & magnificabit nomen tuum 3 sed ex hoc videtur. quod illi qui ti ment Deum, non sunt serui vel sancti Dei; quia copula potiti ai fierentiam. Respond. videtur di cendum quod idem sunt serui siue sancti, de ii.
mentes Deum nec ponitur copula ad notandum
digerentiam bonorum ipiritualium, quaesiuit in personis. In iussis en m est status sue actus rectus, ct ratione huius di litus serui sue sancti. Item
non erit, D minus, per dominationis praesidentiam, Deus, per incommutabilem naturam. sed
quia dedit sanctis seipsum, , et quia subdunt se
Deo per obedientiam, subditur: noser omniposens, pei infinitam potentiam. Sed quomodo hoe dicit, nonne etiam de modo plene de ubique domibnatur de regnat t. Paralipo. vltim O. Tuum Domine regnum Sc tu es super omnes principes,
o c. Respond. Duplieitet dieitur Deus regnare. Vno modo per potestatem; quia scilicet omnia subiacent eius potestati, de de omnibus sacere poterit quicquid voluerit, quamuis in quibusdam
non eaerceat actum potestatis; scut enim malo,
C permittit persequi eius cultum de ipsos cultores de se Dominus regnat ante iudicium, do minatur enim per potestatem omnibus rebus uniuersaliter , licet quantum ad quaedam non exerceat plene actum potestatis. Alio modo
per potestatem simul de plenum actum potestati, in cohibendo omnino nequitiam impiorum , de manifestando apertius dominium viii
uersale actualiter, de se regnabit post iudicium; quia non solum regnabit per potestatem , sed
etiam per actum plenum potestatis; quia non perimittet amplius prauos regnare, de se loquitur hie non primo modo, & hoc innuit Cloi. Gri deamus, hic ponitur mutua eo hortatio Gnctorum ad laudem, de Primo tangitur cohortatio ad lau-
regulatiuum, sue directiuum 5e consciuatiuum D dem. secundo subditur ratio laudis, Quia nustatus sue actus. sellieet timor Dei ideo sequitur,
Et qui timetis Deum, Crandiu , oster L exultatio ne& lati e sanctorum de impiorum damnatione hie ostenditur eorum laus exultat otia pro Eccles sue pro sua saluatione. unde hae e quae hie dicuntur videntur accipienda pro statu post iugi cium ex hae autem exaltatione & laude, iusti adhue viantes debent excitari ad bonum. Primo ostenditur laus sanctorum in patria. seeundo subditur exultatio peregrinantium in via, Et di xit mihi , Sancti enim non solum laudant Deum sed etiam verbo vel ipso actu laudandi se inuicem
hortamur ad laudem. Vnde circa primum. Primo ponitur ipsa laus sanctcitum. secundo mutua hortatio ad laudandum. Gaudeamus. Laudem autem sanctorum deseribit multipliciter. Primo enim ostendit laudem maiorum, secundo minorum, Et seut vocem aquarum. Tertio ostendit consequentem effectum Et scut vocem tonitrui.
Quarto, laudis materiam, dicentium alleluia. Q jnto, laudis usam sue motivum. Quoniam regnauit. Dicit igitur. Cr auatur quas m cem ttila D idest vocem laudis eorum qui fuerunt quas vox magnae tubae praedicando. IA. ss. Quasi tuba, 'dec. de dicitur in lignum ad notandum unitatem quam habuerunt in viis, de habent in pa-ptiae. Dicit igitur, ad m, in mente propter dotes animae, czexultemus, corpore propter gloriam corporis. Isaiae quinquagesino quinto. In terra sua duplicia pollidebit demtis es gloriam,
id est gloriosam laudem. scilieet ore ascribendo
tantam gloriam bonitati sua. Psalm. Saluum mesecit quoniam voluit me, q- nuria, hic poni'tut materia sue ratio laudis quae est consumma ta coniunctio Christi de Eecles ae pet gloriam. Pinno ergo tangitur ipsa coniunctio. secundo, Iraecedens praeparatio, Et uxor. Tertio praeparationis origo , Et datum vi. Dicit igitur, quianv Magm teneram, id est quia Ecclesia iuncta est per gloriam Christo prius pro ea innocenter pas' 1O. Matrimonium enim est inter Christum de Eeclesiam per unionem amoris. Ioannis 3. Qui ha bet sponsam sponsus est. Nondum tamen est
sponsa plene traducta in amplexus sponsi, hoc autem in gloria plene set, de de hoe agitur hie
harum nuptiarum sponsalia suerunt contracta, in Incarnatione. solemnitas vero lait celebrata in Resurrectione. Traductio vero in thalamum sue in thorum si modo particulariter in retributio, ne, sed uniuersaliternet in extrema consumma tione tie huiusmodi nuptiis. Mati vigesimo secii
do. simile est iegnu calotu homini regi qui feci
188쪽
nuptias filio suo. sed heu hodie aliae nuptiae surri'Aquia hi titus contrahit cum terra, eum homines terrenis adhaerent, , nde recte dicuntur homines viri diuitiarum. Psal. Et nihil inuenerunt vulὰiuitiarum in manibus suis:tales autem nuptiae vertentui in luctum. a. Machab. s. conuersae sunt nuptiae in luctum quia vero Ecclesia se idoneam ad coniunctionem praemissam fecit, ideo subdi tur, inor, quasi dicat, ita Ecclesia coniuncta est Chiisto. de hoc est conueniens, quia xor em , iil est Eeclesia uxor Agni, pr rus auri se, in statu viae per sanctitatem de merita ad illam coniunctio. nem obtinendam, in hoc autem notatur libertas arbitrii quae est necessaria in effectu. Anima enim quae non se praeparat non recipitur ab agno. BNatth. 3s. Et quae praeparatae erant intraueriint,dec. quia nec liberum arbitrium per se sit ille it,sed nec cile est gratiam dari.ideo tequitur, er dis umor. Primo autem ponit mr sterium. Secundo my- .sterii intellectum. Bysinum enim. Dicit igitur, uitim s ita. invia 1 Deo, ad hoc ut se posset praeparare. si num J est vestimentum de Bysso. B us est linum quoddam , quod inuenitur in AEgypto de quo fit vestis candidissima. Vnde si-girat vitam sanctam&rectam quae sicut vestis de eenter ornat iustos. l. Dir,quod apud alio, persulgore famae, ν tantinium, in se per puritate conscientiae datum est inquam ad hoe. rebus ria: sic ad decorem ut placeat sposo.&ad protectionem
ut non laedatur intro quod aiuuat per tutationes. Prouer. vlt. Byssus & purpura indumentum eius.
Multi libri habent: Datum est illi, ut se cooperiatb1ssino istendenti de eandido vitaqducta in ideredit de vitamq; innuit Glos. deinde subdit mysterii intellectum, quasi dicat, vere byssimi mei in animet ornatum de praeparationem . lasmum mnii, Astationes sum I Iim m.byssinum est, per seniscationem virtutes di metita quibus sancti. iii est iusti iustificantur, id est magis de magis ii sit iusti. Cum autem esset planius si diceretur: B1Unum est iustificationes sanctoriam, tamen dicit sint, in plurali quia in pluribus quandoque accipitur numerus verbi a supposito, quandoq:a adi Dposito tamen ide ii est sensis. Posset tamen lite .ra se ordinari. Iustitieationes sanctoiu sunt byssnum, id est,s gnatur per vestem byssinam. Nota quod byssus primo linci colorem terrenum, de post per multas transitiones ducitur ad ea lorem,
de si inde byssinum. id est vestis b1sina candidissima. sic cum in Ecclesia primo esset macula de obscuritas eκ peccato originali. Ephesi Eramus natura filii irae post per multas Dominus
exercitationes,sacit eam pulcherrimam decandidam dans ei virtutem de merita. Et hoc est b, ilinum. Itesti sicut vestis byssina ornat eorpus se virtutes de merita spiritum. Isa. 6 i. Et indumento piustitiae elaeundedit me, O Axii mihi. hie sub3itur
excitatio peregrinantium in via ut studeant pet- tingere ad statum laudis aeternae, de ad nuptias praemissas. ponitur autem triplo ratio alliciens ad vitae sanctitatem, vi per hoc perueniatur ad aeternitatem. Prima ratio est ex parte concupiscibilis, seil. resectio aeternae suauitatis. secunda in ex parte rationalis, seis .certitudo saluti serae veritatis, Et dixit mihi: haec verba. Tertia, ea parte
irascibilis. se ille et subliinitas humanae dignitatis, Et cecidi. Dicit igitur. Et dixit mihi, quasi dicat , ita mihi reuelata est per Angelum laus de
exultatio sanctorum in gloria, ct similiter coniunctio Chiliti de Ecclesiae. Et ut habeatus desiderium de stugitim pertingendi ad hoe,d x ι mihi. Angelus qui praemissa reuelauit, friti, in libro
mentali,& etiam in libro materiali aliis in doeuamentum excitativum. Abacuc. r. Scrrbe visuin de
explana dec. Quul autem scribendum sit sibi uti gitiis, Mari qua cirram iocari sim, a Deo, id est quos Deus praeordinauit ad haec. Et recte hienominatur Agnus , quia pro illa coniunctione consummanda in gloria immolatus est. Lucae i Beatus qui imanducabit in regno Dei. Et nota od non dicit Prandium sed Cαnam; quia prandium fuit ante camam, coena vero sint post prandium : post coenam vero non restat alia resectio, α ideo aeterna resectio, quae noti satietur nec alia
ei succedet recte coena vocatur. Prandrum ergo
gratiae est in via, sed cana gloriae datur in patria. de vere qui ibi erunt, beati erunt. Tum propter plenitudinem totius dulcedinis , Tum propter securitatem inamissibilitatis. Gregorius super
hunc locum. Ad aeternum conuiuium quisquis semel intrauerit , vlterius non exibit. sed obiicitur. Non enim videtur magnum vocari , quia inulti vocantur qui non perueniunt. Matth. Io.
Multi sunt vocati pauci vero electi. Resp. rst multiplex vocatio, scilicet Praedestinationis, In spirationis', de Praedicationis, hic aute loquituroe vocatione praedcstinationis alie enim vocationes quandoque non habent plenum effectum, O dixit mihi, & s non pro me, tamen pro aliorum excitatione. propter quos haec scribenda erant,ses mera, sei licet praemissa de exultatione sancto rum de nuptiis gloriae tibi ostisa, rastini, de ideo et edenda sunt, deper ea fideles excitari debEt ad prosectum meriti, ut obtineant tantum praemium. Infra vlt. Haec verbas delissima sunt deue rade se patet secunda ratio allectiva. Deinde ponitur tertia sublimitas humana dignitatis: quia tota natura humana nobilitata est per hoe quod Christus naturam humanam vere Ee persecte asia
sumpsit inseparabiliter, nisi se iusta ficet per peecatum , unde Angelus non permisi se a Ioanne adorari, se doeuit eum ut Deum adoraret. Primo ergo beatus Ioannes ostendit suam humilia tronem. secundo Angelicam prohibitionem, Et dixit mihi. Tertio consequentem insormationem, Deum adora. Dicit igitur, o certa ante ad ratii, mi Aatirarem rem, scilieri adoratione duliae ad reiciendum gratias, de ad dandum ei reuerentiam, quia maiorem eum me intellexi . sed quia est quod dicit Ante pedes eius, cum Angelus sit in eorporeus 3 Resp. Dicendum quod videbat B. Ioannes visone imaginaria; quia sub quibusdam figulis videbat undeAngelum videbat sub specie hominis, sicut stipta primo legitur quod vidit Angelum vestitum podere de praecinctum, dec. Angelus autem ille de quo supra a. legitur, sterebat personam Christi, Ee haec habentur eae Glos ibi Dieitur ergo pedes habuisse Angelus non secui dum naturam propriam; sed secun3um speciem in qua vidit eum B. Ioannes, cir Eois, hie Primo ponit ipsatu prohibitionem. secundo subiungit
rationem, Conseruus. Dieit igitur: iris, m denes ceris, caue ne hoc facias. sed quare pro hibet se a Ioanne adorati cum Iosue pronus ad rauerit Angelum nee ipse hoc prohinuerit Iosues. Similiter de Abraham. Genes a s. Respond.
eundum Beatum Gregorium id se eundum Glos quod hoc suit propter reuerentiam humanae naturae , quae in Christo sit pra ipsos Angelos
est exaltata. in Vereti autem tu tamento non duru
189쪽
m facta erat incarnatio, hic ponit .
prohib tionis rationes, quasi dicat, non me adores ; quia Consemus tuus sum G f-rtim reor hist.
Conserui die untur illi, qui sunt sub uno Domino. Q as dicat, ego & tu de fratres tui spirituales, scilicet iusti tanquam conteriai,unum Domimum habemus ; & ideo nolo a te adorati ; sed tecum unum Domitium adorare, hoe dicit Ange ius considerando naturam humanam supra se exaltatam di ideo se consenium iustorum, quasi iam non superiorem dicit,&ideo non est adoran dus ; quoniam autem est frater natura, & staterratia de qua fraternitate loquatur, ostendit, seicet malis. Vnde dicit, haIentiumr sim.mum tis, quantum ad aluit uatem &humanitatem verbo ies facto. Et dicit habentium; quia semper debent ad hoe esse prompti. I sa. I. Vere vos testes mei dicit Dominus. Deinde informat quae debeat
adorare. Primo autem ponit informationem. Se cundo exequendi rationem, T cstimonium enim. Dicit igitur. Deum assora, non me. Matth. . Do minum Deum tuum adorabis. I pie enim est vGEadorandus ; quia ipse Christus licet homo sit,i men est vetus Deus . scut prophetae testificantur unde dicit, enim, id est, quia ta ratus τι tra, id est, quicquid dixerunt prophetae per Spiritum sanctum de Christo quantum ad eius ineffabilem maiestatem, iesimonism Ul IUM, id est testimonium
perhibent ipsi Christo saluatori hominum quod i
ipse Deus verus, & ideo digne adorandus. Vn. de Isaiae 13. Generationem eus quis enarrabit altem Isa. s. vete tu es Deus absimiditus. item Psal. Dominus di dixi ad me, filius meus es tu, de e.
Item, dixit Dominus Domino meo, dec. vidi ιatim. Postquam egit de damnatione Babylonis, id est Ecclesiae malignantium hic agit de damnatione bestiae, de pseudoprophetatum,id estonti-elitisti de Pseudoapostolorum. sic autem proc dit. Primo ponit qnoddam praeambulum advis
sonem. Secundo ipsam visionem. Et ecce equus albus. prae ambulum fuit, quia vidit caelum ape
tum , de caelo aperto viso, vidit illa quae sequuntur. Viso vero est principaliter de damnatione Anti ei sti de suorum complicum. Damnabit autem eos ipse Christus, quem blasphemaverunt de cuius cultum impedierunt; de hoc potetit; quia magnus 3e potens Ec sapiens est, cuius etiam bonitas magna est, quam ignorauerunt, de ex hoc
rei sunt. Primo ergo geteribit ipsum Christum. Secunqo ostendit culpam sue impietatem Anti-.4hristi de seorum. Et vidi bestiam. Tettio poenam sue damnationem ipsorum, Et ar prehensa
est. Quoniam autem Christus talis ac tantus est ideo omnino ei adhaerengum est Unde circa primum. Primo dc scribit excellentiam Christi. secundo subdit admonitionem ad adhaerendum sibi. Et vidi unum Angelum. Ipsum autem Christum describit tripliciter Primo quantum ad admirandam bonitatem. secundo quantum ad sapientiae sue notitiae elaritatem. Oculi eius. Tratio quantum ad eminentem potestatem, Et in capite. Bonitatem autem eius deseribit guplieiter.
Primo exparte naturae humanae. Secundo ex parte Diuinae, Et qui sedebat. Dicit igitur, quasi dieat, ita intellexi per reuelationem, damnationem Babylonis, id est multitudinis peruersorum communiter. Intellexi etiam danationem
antie hi isti de suorum specialiter&etiam per quq snt condemnandi, de hoe est quod dieit, Et vidi , in visione, caluis, id est secretum Diuinorum
i mysteriorum. Caelum enim dicitur a ex lando. aperium, id est reuelatum, scilieet per Christum
praedicantem,patientem resurgontem,ascendentem, hoc autem caelum ante Christi aduentum fuit clausum; quia adhue aio se erat veritas reuelata.
peet hoc autem quod aperto caelo viso, vidit Ioamnes ea quae sequuntur, signatur quod per reuelationem mentis factam in tempore Veteris Testamenti per Christum, cognoicatur abundantius
ipse Christus.& quae ad ipsum pertinent.& smi
liter damnatio malonina. Prou. 27. Aperta sunt prata, s eci apparuit mihi in visone, equus
idest earo ei disti quae dieitur equus; quia ea insidebat dii, ita, Christi ad expugnandum dia
. bolum. Prou. ii. Equus paratur ad diem belli. Dicitur Equus albus propter immunitatem peccati. I. Pet. 1. Qui peccatum non fecit,&c, Cant.1. Di lectus meus candidus de rubicundus & totus de
stiseeundum humanam natutam. icit . quantum
tum ad finis utilitatem, unde dieitur Equus, Aquantum ad excellentem sineeritatem, de se dicitur Albus: hie ostendit eam secundum Diui
nam naturam, Eius autem bonitatem secundum Diuinam naturam ostendit multipliciter. Primo quatum ad completionem promitiarum. lsecuta. do quantum ad veritatem sue lectitudinem documentorum. Et verax. Tertio quantum ad punis I tionem malorum Et cum iustitia. Quarto,quamuad protectionem bonorum, Et pugnat. Dicit igi tur quised lintei L filius Dei iustus, siue eius diuinitas super iNm,scit . equum , idest super carnem assumptam, per hoc quod dieitui. Sedebat sanatur otio a Christus seeungum Diuinitatem in 1id bat humanitati, quas equo ad vincengum diabolum. Item notatur humiliatio filii humiliantis; quia exinanivit semetipsum, de e. Philip. r. Sup. 6. Ecce equus albus, i. Auitir fidelis. Audiuit in vi soneCntistum vocari vel gebete uocari fidelem,
per hoe sanatui quod Christu, est fidelis in promissionis impletione ut patet in redemptione generis humani. psum. Fidelis Dominus in omni- . bus verbis suis, &c. re mero, in sua eruditione;
quia nihil docet nisi verum, nec sallere potest, de
ideo ei credenJum, cum dicitur Rom.3. Est autem Deus verax, dec. ctimiushιιaiad ca , scilicet in
puniendo malos sicut in submersone AEgypti rum. Exod. i .& is. Je smilitet in aliis flagellis, sue sint corporalia sue spiritualia. Psalm. Iustus Dominus de iustitias dilexit, dec. potest etiam intelligi de iudicio quod retribuet Donis &malis in futuro, supra i c. Vera &iusta iudicia tua, προ- gnat, sellicet pro suis contra malos dando suis constantiam de sapientiam, ut patet in Martyribus de in aliis. Pugnat,sei l .in suis &per suos eon'tra diabolum 5e vitia, dum dat eis virtutem pugn1ndi & vincendi. Exod. is. Dominus quas vir pugnator, &c. oculi autem ditis, hic describit Christum quantum ad sapientiae sue notitiae claritatem: quia clare omnia videtis: hoe est. Oculi autem eius, id est eius plena sapientia,qua tanquam
oculis videt omnia ,& dieit in plurala, ad significandum sapientiet persectionem. quia plenius de
melius duobus oculis quam uno videmus,faquam
summa iνnii, quas dicat: Eius sapientia clara a plena eit in eoenoscedo ad modum ignis haben- 4tis flammam plenam δe elatam. Hebr. . Omnia
nuda Se aperta sunt oculis eiu .vel Oculi eius, id est donaspiritus sancti quae ipse gat, quae recte discuntur Oculi quia faciunt homine oculatu&bo
190쪽
ne videntem quae sunt salutis, sunt rampiam Aqui annum illuminant de instam mant, Zesi quid sit tubiginis cremant, supra a. Oculi eius tanquam flamma ignis. Morum oeuli eius stant praelati i quia debent videre ad opus corporis Christi,scilieet Ecclesiae.& si boni iunt tanquam flamma ignis sunt, ut luceant ad illuminandum,
de ardeam ad inflammandum alios. Ioan. s. Ille erat lucerna ardens & lucens s in rapue, hic deleribit Christum quantum ad eminentem potest lcm ; quia magiis valde est eius potestas. Christi autem potestatem ostendit multilliciter. Primo
quantum ad honorificum triumpnum. Secundo, quantum ad nominis fastigium de vocabatur nomen eius. Tertio, quantum ad subiectum exercitum, Et exercitus. Quarto, quatum ad virtuosum M verbum. Et de ore. Quinto quantum ad potest riuuin actum, Et restet. Sexto,quatum ad uniuersale dominium. Et nabet in vcstimeto. Circa primum. Primo,ostendit Christi triumphum. secundo.triumphandi modum. Et vestitus. Circa triu-phum. primo ostendit in Christo dignitatem
triumphalem. secundo ostendit dignitatem esse inexplieabilem, Habem. Dicit igitur,ta in cui
ieritis, id est in diuinitate eius, quae est caput humanitatis in Christo, elant vel sunt, esse is id est multae victoriae,diadema enim idem est quod corona, quae solet esse in victoribus si gnum victoriae. t pie autem Christus vii tute diui- cvitatis iti uphauit de diabolo, de Iudaeis de vitiis, maxime in passione tuos etiam electos titumpli re facit, quorum vie horia ipsius Christi est quia ab ipso est: vnde recte dicitur in plurali, multa
diademata, propter multas victorias eius per sede per suos diadema autem dicitur, corona, quasi duo demens scit .principium ci finem quia potestas eius per quam triumpliauit detriumphat omnino aeterna est. Dan. τ . Potestas eius potestas aeterna, ct c. sic ergo ostenditur in C brisio dignitas triumphalis, sed ne eredatur quod gignitas se
explieabilis per aliqua iam dicta vel diceda, ideo recte subditur, lupple. sciL sie de erat ha
men scriptum in sessore equi albi, quod nomen nullus scit, nisi ipse; per hoe signatur quod magnitudinem potentiae sapientiae de bonitatis eius nullus persecte scit praeter ipsum. Dicit igitur. Nomen scriptum, se ilicet Emanuel, sue Deus homo, siue lcsus. Vnde redit, per hoc nomen intelligit ut bonitas Dei nianifestata in verbi incarnatione & in humana reparatione: quae quidem bonitas Dei est incisabit s. per hoc autem quod dicitur Scriptu notatur perpetuitas vitionis, diuinitatis cum humanitate. Scoptum enim stabilitatem habet ; n. animo quia scit. ine Lbile est nomen praemissum nec potest sciri, Equanta bonitat per illud nomen importetur, ab
homine, potest etiam hoe intestisi de nomine quod est Deus, vel verbum Dei, sicut post sub .eitur hoc enim nomen non plene ab homine cognoscitur. Genes.' a. Cur quatis nomen meum
quod est Mirabile Sed quid est quod dieitὶ Non ne B. Ioannes illud nomen novit, qui illud vidit scriptum a Item fideles seiunt nomen Christi sue
licatur Deus . quo nomine non cu aliud maius, sue verbum Dei, siue Deus homo. Respond. Nemo, id est nullus homo praeter ipsum Christum nouit ad plenum eius nomen; quia incomprehens bile est. Bonitas, sapientia, A potcstas importatur per nomen eius, siue illud nomen uitalligatur n amen signans unionem ineamationis , sue ipsam diuinitatem praeci te, ut Deus de verbum Dei , ipse autem est persectus sui cognitor. Vnde Damascenus i. lib. cap. 3. Ipse vero plus sui ipsiua est contemplator. Aliter potest dici scut tantie Glos quod eius nomen nemo scit in cognitione. quae competit homini vi ipse de qui sunt vesum cum ipso sicut corpus sue membra sunt virum quiddam cum capite. i. Cor. ,. Qui adhaeret Deo unus spiritus est, mi artio, hic ostendit triumphi modum, quia per passionem triumphauit se diabolo, de pet eiusdem virtutem meritum de exemplum facit electos triumphare. Vnde diei Gi si aseriis, id est vestitus est, mi', id est caine qua quasi operuit Diuinitatem, as Anti ad literam, caro Domini suit aspersa sanguine, aspersa in flagellatione ad columnam, & in crucifixione. de lateris apertione. Isaia 6 . Qi re rubrum est indumentum tuum, de vinia nenia tua, sicut ealcantium in torculari vel Veste. de e. id est Eeelesa, quae in suis Martyribus occiditur. Ecclesiastici undecimo. Quasi .essi, ea ipsius Domini, qui ei adhaetet, scut vestis hostiani. de per hoe patet christi familiaritas ad iusto de econtrario. Item quia honorificat ipsum, si-pra i . Vestitum podere, o hic ostendi tur eius potestas quantum ad nominis fastigium. Altissimum enim est Nomen in verbum Dei.
Vnde dicit, in metasatur nemo e m restim Dei,
scilicet patris, per hoe smatur quod Chii maest verbum patris. Ioannas primo. Et verbum erat apud Dcum. Recte autem post passionem agit de tam alto eius nomine, ut ostendatur ille qui passus est,uerus Deus esse. Roman . . Qui est Deus benedictus in secula, amen. sed quare dicitur Filius verbum,cum verbum transeat de eua
nescat i cem aut dicitur verbum Christus secundum imilitudinem uerbi interioris, aut exterioris , s interioris; Contra, verbum interius, sellicet cogitatio est inessear ver se: quia non Vicit effectum per se: sed Filius nabet paenam es a-ciam. Ergo, &c. si editerioris i contra, quia vet-bum exterius vanum est de aerem percutit. Res ron3. secundum Augustinum de ieeundum Anselmum dicendum quod Filius dicitur verbum Patris; quia emanat a Patre per modum natura sue penerationis de reprae lentat in se patrem persectissime. scut verbum interius, scit. cogitatio sue notitia procedit sue nascitur de mente denihil metiti sinitius,quam eius verbum, sed cogitatio, vel intelligentia. Vnde Anselmus in Monol. cap. 63. Restat igitur hoc solum verbum illius epse solius de quo nascendo habet esse a 3 omnimo dam senilitudinem existit. Aliae sunt rationes sicut iam patebit, Ad primum dicedum. quod non ponitur similitudo quantum ad illud quod est ignobilitatis. Ad aliud dicendum sine pia iudicio, quo Ξ Filius Dei dicitur verbum patris principalitet, secundum similitudinem verbi interioris vedictum est secundum Augustinum de Anselmum. Dicitur etiam secundum similitudinem verbi e terioris ut patet ex Glos licet non ita orineipsister de hoe dicitur uno modo per respectum ad creaturam quamlibet . quantum a 3 opus conditionis a quia scut aliquis saeile profert verbum:
ita Deus per verbum suum, id est filium Leit omnia. piat. Dixit de Acta sunt. Nota Glos. Alio
modo per respectum ad creaturam rationalem specialiter quantum ad opus reparationis ι quiaticut verbum exterius manifestat aliis secre