장음표시 사용
101쪽
videtur procedendum Aut illa mensi non esset e- η - iusdem visimae, qua sentimus pars ellet in omnibus hominibus eadem , aut in aliis alia.eadem numero in φμ' ' omnibus,non videtur posse.nam etsi idem homo pO natur in multis locis este,non tamen poterit,ide cumsit,contraria habere simul, velut uno loco elle albus, alio niger secundum calidem partem,& codem lcmpore, tamen humana mens quaedam in hoc hominescit, luet in alio ignorat,& est huic bona,illi mala mos: no et, ergo eadem numero.Si vero est unicuique sua, quandoquidem ea nullo corporeo utitur instrumeto, non sit corporis actus, neque sit in homine ut forma in materia,sed ut in nauta in nave, vel ut intelligimus
esse in orbibus coelestibus spiritales alias substantias. Si vero ita est, homo duo sit supposita diuersa, illud animal alogum,ex corpore Manima sensitiva confla tum,ut equus, los aliud substantia illa per se quidem subsistens quandoquidem si se a corporis noest,neque corpus est illi materia,sed adest,velut caco-- daemon aliquando tenet humanum corpus non ergo erunt ea dctu utriusque,neque totius ex utroque con- ni flati eaedem actiones, neque communes, sed utrique
sua .sentiet sane illud animat,intelliget illa mens, ho- mo tamen non intelliget, magis quam sues, in quos sunt immis daemones haec autem omnia sent absit daalon est ergo ita sed anima illa tota qua sentimus, movemur, Mintelligimus, substantia est incorporea, aeterna,& separabilis habet tamen mirabilem natura prae aliis omnibus intelligentiis,qubdctim si substati potens per se subsistere potest etiam corpori ita temperato Formato haerere ut serm),ωper corporalia organa esse illi principium sentiendi Minoia editatq; intelligit, qua separabilis,seties mouet,qua for
102쪽
ina.quare cum a corpore recedit, illud retinet,hoc mittit.atq; ideo, i corpore separata, impersecta quo damodo est, quia exerceremo potest multas earu 1-rtu, quas natura habet, selitiendi scilicet S mouendi. sed uices, humanu corpus habet temperae copos tione meliore,quam alioru animantiu corpora cie ad viuendum accommodatiorem,crgo dum in utero geritur,ubi primum talem temperiem compositione attigerit, orietur necessario ex materiae potentia sorma sensitiua,ita ut necessari O,ets eo momento Deus nullana rationalem immergeret, esset futuru quoddaanimal, idque persectius aliis irrationalibus. Si igitur sensitiva sorma necessario oritur ex illius materiae potentia,frustra datur rationali anima pars sensitiva. rit enim otiosa sensitivarum altera, aut utentur duarcis de organis Certe nisi Deus immergeret in hu-na anum corpus rationalem animam, illud vero nihilominus temperiemin compositioncm acciperet talem, oriretur naturaliter forma aliqua sensitiva nunc vero non oritur, quia eodem temporis momento,
quo commodam compositione corpus co sequutum est, inspiratis illud Deus spiraculi vitae, quod simul sensitiva Mintellectiva anima est, eo vero inspirato, materia non profert aliud,ut neq; vlla alia res producit, quod productu invenit. Itaq; no profert qua proferret formam sensitivam quia praeuenit accedere illud spiraculum vitae, quod non minus sensitiva anima est, quam quae ex materis potuit oriretur. lonstratuitaque esse videtur anima hominis esse incorporea,&separabile, o ex materiae potetia oriam,sea extrinsecus accedentem, eandemque esse in nobis sentiendiis intelligendi principium , etsi non eodem modo. Considerare autem superest , an anima
103쪽
senim antiquior sit corpore, ut Plato censet, atque creata antiq- prius,in corpus deinde immittatur,an in i b creetur F pq corpore , neque unquam antea sit, quam teneat corpus.Nullam cise arbitror naturalem rationem, via,
qua alterutrum mpnstrari possit quia, ut Aristoteles dicit, post mortem non reminisci myr, hoc est scire non postumus,an nostrae animae praeextiterint, saepe ab aliis corporibus decesserint,quia etsi id fietum ciasset,non possemus recordari,co quod omnium rerum corporalium in singulis decessabus essent deleta phatasmata:itaque Artitoteles etiam existimauit,praesentis dubitationis nullam nos posse monstrationem comparare. Sequentibus vero nobis hac in parie, quod est probabile,videtur praeter rationem, ponere anima antiquiorem corpore nam anima qua anima. forma est formae vero ita serma, non est aliud esse, quam esse formam non est ergo consentaneum esse prius animam quam sit forma, forma vero actu non est nisi in materia,ergo non est prius quam si in m . teria, sed in ipsa creatur. Porro secundum naturae or-ν iis actis dinem prior ei potentia, 'uam actus, quia potentia. via est ad actu,materia vero est potentia,forma aetus, ergo materia generatim prior est quam forma, &an liquiora igitur laec materia, quam haec se ma, corpus inquam quana anima.quoniam vero corpus in ne dissolubile,anima veris,ut mostratum est,immor talis,sit ut posterius,corpore corrupto anima maneat, usquedum, V diuina,eidem,rursus unita,tribuat immortalitatem .hanc ob causam Moses hominis ortum
narratas,dixit in pirauit in faciem eius piraculum vitae, hoc est, ledit illi spiritum quo viveret.Ezechiel vero cum rationem Palinginosae, seu resurre si ionis exponeret,dixit iussu Dei quatuor ventis, Veni spiritu cir
104쪽
is . 'per interfector nos, reuiuiscant.Iubet itaq;
mortuorum spiritus,quasi separatos, Massiatic manutes, redire in sua corpora,atque a quatuor ventis venientes congrcgari.Sunt itaque haec eadena, quae diuina trae scio quia, partim naturali ratione indicata, partim confirmata probabiliter. Esse stilicet ina minc unicam animam nana alendi principium anima non appello camque non oriri ex materiae potentia, sed a Deo inspirari,no quidem seorsu nictam prius, sed creatam in ipso corpore, separabilem aternam, atque manentem post interitum sed , quoniam huic contemplStioni coniuncti m est de brutorum animis, quid sacra innuant,adiiciamus.
A PIT E nono Geneseos dicitur. Om- ne quod mouetur O iuit erit vo&is inc, cibum, quasi olera irentia tradidi vobis' i omnia,excepto quod carnem cum sangui-
si comedetis, sanguinem enim amma-
rum estrarum requiram de manu cunctarum biniarum. D Rursum decimo septimo Levitici,ter repetuntur' sc ' verba ima omnis carnis insanguine est. Rursem 'Ia Deuteronomiihocsolum cave, ne Ianguinem com D dassanguis enim eorum pro anima est, idcirco non de besanim.rm comedere eum carnibus. Mis verbis Philon,libello quod deterius potiori insidietur, intelligit dici, animani esse ipsum sanguinem. cuius si n-tentia silerunt inter Philosophos nonnulli ut Critias, cuius in cniinit Aristoteles primo de anima. quoniam guM.
105쪽
ucto sectindo capite Geneseos dictum est, inspirasse Deum in faciem hominis spiraculum vitae,atque illud elle animam qua viveret: quibus verbis aperte s-2.', nilicatur,animam hominis esse spiritum illum inspitibi. ratum a Deo,componens haec duo loca, dicit, esse in homine duas animas alteram carnis per quam h mo animal sit, hanc esse ut in brutis sanguinem alte ram hominis qua homo est, hanc esse illud spiraculum incorporeum,separabile, di aeternum ob idque dicere Mosem , inspirataim esse in laciem , quoa id non sit per totum corpus, insensatisama etiam partes dispersum , ut sanguis, sed sublimem corporis partem teneat , quo superna coelestiaque contempletur.Sed cum monstratum antea sit , eandem
esse unicamque in homine anima , qua sit animal homo,hoc est, qua sentiatis intelligat, non potest nunc haec Philonis interpretatio pro Dari ne-s . . Potis, Vero dicere possumus , brutorum animas esse
aisima. inguinem, hominum Vero non nam. q. capite Geneseos dicitur, Vox sanguinis fratris rui clamat ad me id vero dicitur de sanguine Abel , quasi mi ma Abel clamaret, Meffusus sanguis quid ergo dicemusλcerte non videtur necesse intelligere, quia dicitur, Anima omnis carnis in sanguine si essentiam ipsam animae esse in sanguine, seu animam esse ipsum sanguinem necesse tamen est, singilini esse cuna mi m aliquid prae alliis corporis succisci aut singui nem esse aliquid animae quod alia quae in nostro cor pore continentur, non sint , cuius gratia dicatur, anima esse in sanguine, potius quam in ullo aliorum. id vero quid sit oportet inuestigare. Primum omnium sanguis,anima carnis non est. Anima enim est:
106쪽
esse forma corporis forma erum materia partes sunt ret,ut principia,non ut parte qualita: qil apropter ex materia de forma constat te secundum elotam,neque qua forma materia possim esse sep rabiles aut dulitae. Sed neque pars animantis propri s.; Qvidetur esse posse saligitis dico vero partem proprie sparsit esse,quae est animata, no vi capilli,& cxtremi ungues nam sanguis eli alimentum commune partrum ΠΤ nium corporis, nulla autem partium videtur parte alia animantis nutriri neque videtur consentaneum rationi,ut inter eiusdem animantis partes a tigna sit, ut alia alias conficiant porro sanguis non si sontinuatus cum solidis partibus, sed ut liquo quivis alius in vase continetur.non facit ergo cum illis unum per se, Munitate formi.Porro nemo hominem, mino Iem fieri.aut inutilari putat,cum sanguis emittitur: opo
teret vero si is esset pars sed si nihil horum ei sanguis, quid superest ut sit aliud quam alimentum non enim est excrementum.sed si id tantum, quid potius est quam pituita, bilis, melancholia,lac, medulla os
sium,semcta,communi ros,quae etiam nutriunt Per sisti;
te in ratione alimenti praestat plurimum aliis succis modis . singuis, quia solus potest nutrire partes omnes: alij vero succi, partim non nisi cum quodam sanguine missi,ut bilis utraque partim non nisi quasdam a
tes,ut pituita pituitosis,chylus vocatus ventriculum, lae mamas, medulla ossa, semen testes. st itaque antonomaticc, ac ratione quadam potiori, sanguis ali ,-bamentum animalium, atque ideo cum nutritione ser , viae uetur eorum vita, videtur non in te dici,carnis ammmam,hoc est vitam,in sanguine esse, hoc est, sanguine seritari. Vertim cum nutritio non sit animan-rium propria,sed comunis cum his rebus quas Moses
107쪽
non vocat viventes, sed virentes, ut indicatum ante est,teue esse videtur nutricionis esse niateriam,vesani ma in eo est e dicatur:consentaneumque,st,aliud p rq terea esse aliquid in eius natura, cuius gratia ita dica'sauris tur.Certe ut Galenus dicit, sanguis non tantum pra nai sti stat corpori alimentum, sed calor etiam naturalis per
V2 seuerantiam in eo obtinet: qui fouet, seruatque natu-
talem calorem singuine praeditorum quod vel inde intelliges, quod enusione sanguinis refigerantur. quamquam hoc contradictionem videtur posse acci pere.siquidem Aristoteles censet atque Hippocrates alicubi videtur eiusdem cile sententiae sanguinem esse subiecto stigidum, calere vero calore cordis spiri tuum.atque adeo Galenus ipse, et subiecto calidum esse censeat,tamen eius seruorem calore cordis fieri concedis si igitur sanguis aut subiect o ripidus est,
aut saltem minus calidus quam cor , non seruat ipse cordis calorem, nisi sorte per accidens , ut vestes aut medicamenta, quae recalfaciunt partes, a quibus calo rem acceperunt.Atque hoc quidem,ut ego existimo,
consentanee dicitur, kres ita liabet, nisi sanguinis nomine intelligamus sanguinem ut in animantibus exi- sit,spiritu scilicet plenum,eiusque admissione calentem,& fluentem .atqui oportet ita intelligere, semper enim intra sua vasa talis est, in arteriis quidem magis, in venis minus,utrobique tamen spirituosus.quia semper cum singiline spirituum copia est inditur, hisque
evanescentibus concrescit ubi emisus est , nisi si corruptiis.spirituosas ergo est, ex quo caloris naturalis perseuerantiam obtinet, Min quo alii ma, hoc est,uita, est. quia, scilicet facultas vitalis, quae vivontium propria si neque communis cum virentibus, ut nutritio
in naturali cordis calore consistit. hic vero sanguine de spiri-
108쪽
spiritibus seruatur.sed dices, nondu videriisscsse satis ut anima in sanguine dicatur esse, neq; sane prius, Ideri esse posse fatis pro dignitate explicata haec verba
quam indicetur animam ipsam aliquo modo in eo eo ' csse.Certe hoc quoque indicari potest.nam nisi anima in sanguine pirituoso est, quo pacto possint in eo
esse eius actionesZat vero sunt .nam quid est,quod crura per iram nigia per timorem, per moestitiam pigrescat per gaudium tandatur,per pudorem in faciem occurrat,quam sanguis xvitales spiritusλnecesse igitur est animam, cuius sunt hi affectus, in sanguine esse aliquo modo, quo in nulla alia re,earum quae ad corpus nostrum pertinent si quidem nulla alia ita mouetur per animae asiniones si ver ut indicatum est,non est sanguis ipsa anima, non est in eo animet essentia,ut humanitas in homine,atque si ne animatus quidem est sanguis, non est anima in sanguine,ut in corde, cerebro, Maliis partibus ut inquam in subieeto proprio: subit verbumghiis motus, qui primario ipsius animae sunt, est igitur in eo anima, in instrumento proprio ipsius .dico autem ut in instrumento pronrio ipsius: quia cum sint duplices motus M'
In animante,quidam dicuntur elle corporis,Vtamnu . .
lare, clamare, quidam animi per se,ut irasci gaud Trimerere, timere, Merubescere horum est sanguis cum spiritu fluens instrumentum proprium .atque ita anima in eo est modo quodam diuiniori quam in ullo alio instrumento non quidem per insermationein aut per praesentiam, sed per potentiam. operationem, quia nulla alia in re manifestius qui in eo ope ratur.quin potius videtur ipse sanguis,animae proprias perationes operari, esseque velut ali hq nardam ahima corporalisis manifesta,exprimes suis action:bus,
109쪽
illam primam ieram animam,qua per se est nobis
ignoscibilis Urgebis rursus dicens, licri non posse, Visangitis moueatur motibus animae per se, si animatus sit,aut ipsam et anima,nunc vero videtur, motus illos subire per se neque enim sanguis ita moti tur,quod trahatur,pcllatur,aut mittatur ab aliquibus corporis organis, sed quod per sese sequatur imagi-nδtioncm quasi percipiens anima ipsius conceptio-slata Certe haec admiranda sympathia sanguinis cum aninia anima est,ut haec percipit ille mouetur. Indicat por-BN rosa res,diuinitatem quandam in anima animantium Persectorum,quae sanguine praedita sunt, cillos habent animi motus, maiorem, quam sit in rerum impersectiorum formis:posse scilicet mouere, vi imaginationis, materiam deiunctam,& cuius actus ea non sit illaque uti ut instrumento proprio suorum motuum hanc fortasse ob causam inuicenna maio-,
hης Virtutem ut par est rationali animae v
lens tribuere, putauit,posse eam hoc idem in materi extra corpus longcque consistente, citra omnem consistente,citra omnem contactum physicum,facere.Ea Vero sententia non probatur neque sane sanguis ab anima, sine contactu movetur, sed mathematice tangitur a viventibus partibus physice, hoc est per virtutem ab anima est enim,ut dictum est, anima in sanguine per operationem xvirtutem.hanc ob causam, volens Deus Optimus Maximus , hominc quam maxime a caedibus,& iniuriis abstinere, curauit, ut asin inis effusonesuper terra A est, aborrere ccstq;
hoc quodammodo simile symbolis Pythagoricis, quibus percipiebatur aliquid,ut aliud in sinitaretur.Velut iubebat ille abstinere a fabis, quo abstineret a comi
110쪽
tiis voluit vero Deus,ut sanguinis effusione,tantii Vteretur ad expiationem animarum vi,quo ad fieri posset,anima pro anima redderetur nimirum sanguis eliquodammodo altera anima,ut explicatum cst. Ex dictis facile constat de quo Theologi solent dubitare animal neque persectum, neque integrum ne ianguine futurum.quia crit in eo anima,impo, actionum A. siti. vitalium,utpote propriis orbata instrumentis,sangui sanguine. ne inquamin spiritu. his de anima dictis, non in Io- pestiue,de corporis nutritione, &vitae tutela, disse
PIT E tertio Geneseos 1la habetur, nunc ergo, neforia mittat manum suam, sumat etiam de ligno vita com dat, vitia in aeternum. emisit eum P in Et minaes de paradso voluptatis, ut operaretur terram e qua sumptus eii his verbis aperte significari videtur,si damus vesci potuisset fiuctu arboris vitae.futurum ut viveret in Aeternum. An ve De lignoto id ulla ratio physica serat,examinandum. Viuen 'vi' i. 'tia omnia nutritione seruari, nisi nutrirentur, mox interitura, nigritionemque capi ex alimentis, adeo notum est exi .rimento, ut dubitent physici, an possit, eorum salua vita, mitritio intercipi, vel momentum temporis.Atqui nutritin est nouae substantiae rerosi--tio eio,pro ea quae cotinenter absumitua; quρ causa sit re- ius absumptionis,non adeo constat.Plurimi enim Philo phi natiiralem calorem causantur, eundem scili cet qui nutritionis est causa ago calorem igneum,