장음표시 사용
221쪽
iniciui quoddain ebrietatis esse. Tamcisi,etiaria citra vllam ebrietatis seu dementia partem, laetitiam incr-re potet nicdiscrem,Nam capite si .Ecclesiasticis di αcatur. Vinum d ucunditatem creatum est, o non ad embrietatem ιnιIιo, Eli igitur iucunditas ex vino citra o-nanem ebrietatem, causae vero illius f int, dicta spir1- tuum vitalium resectio, quo in penuria quia laborat μεαι melancholici, tristes esse consueueriint: quod cale facit,laxat, finditque cor: quocuniic motum illud pernae titiam subit. Vt enim per tristitiam contrahitur. , torpescit,ita per laetitiam laxatur de titillat. cuius o Cur matus, calor suauis acc5modatissima causa est. bder i Us et go in una laetificet. has habet causas manifestaς, praeuter indicibilem quamplain sympathiam,quam fortas se habet cum coide quae in eius substantiae modo co- sistet,cum diu cuditatem creatum sit ab initio. Qu dicet ita care Deum quoque dicitur, maius aliquod suspicor habere sacramentum, enarrandum Theobogis,
Mihi illud occurrit, uandoquidem dicitur Deus in
initio Genesios, vidisse cucta quae nccrat, delectatu S-que quod essent valde bona, consCnum est, ut lato in tuitu rei cuiusque magis delectetur, quanto ea est melior:aut ut melius dicam tanto res quaecunque sit potior , quanto Deo magis placuerit quapropter perinde sit dicere rem aliquam an iscare Deli, Messe optimam:est vero vinum optimu nisi quis eo utatur ad ebrietatem. facit enim ad iucuditatem,&ad sanitatem animae ruorporis mad vitae aequitate,& bonos mores. Ita eni dicitur capite nuper citatoEcclesiastici, Exultatio animae corporis vinil moderatὸ potatu, sanitas ess animae ct corporis sobrius poι' rursia AEquavita est hominibus in in sobrietate. num ru,V cap.IO.
iiusde libri dicitur, Multo occidit tristitia. His causis
222쪽
Seneca libro de tranquillitate vite,ad eam obtinςnd 3 ι acutietate laudat.exe inplo Catonis, Solonis, MArche iis sesilai, qui illi indulserunt sunt vero illius haec verba, a. Onnunquam Er, que ad ebrietatem veniendum , non misis. νι mergat nos edit deprima curas eluit enim curo,c an O animum mouet, ut mυrbis quibusdi, ita tristi tramedetur.Haec ille.Nobis tamen neq; sanitatis, neq; hilaritatis causa procedendum usq; ad ebrietatem Vnquam est, neq; que ad mores spectant, petenda a Medicis neu Philosophis;nisi'tiatenus cum diti in eoia sonant sapientia, quae tantum permittit vinum in sobrietate.
CAPUT VIGESIMUM OCTAVUM. A PITI.16.primi libri Regum ita est
scriptuna, Ecce spiritus Dei malus exagitat te, labeat Dominus noster, O serui tui qui coram refunt quaerent hominem scientem psallere orbara, isti 'arripue rit te spiritio Domini alus, psalla manu sua. leuiussero. Duplex hic occurrit naturalis dubitatio .prima, An : Daemones Possint morborum , qui alioqui in succo ni in& temperamentorum, aud etiam compositilani ..is.3. vitia reserantur,cis causae Deinde An eadem auxilia Maisili. desiderent illi morbi, ae cti sine Demonis opera ortis , .Na si Saul melacholia morbo tenetur , haud dubie consultum cssct,iuxta mediciniprscepta tibicines tuereres Cirharedos, qui musica instrini Et pulsando animuilli demulcerent. na cui metusa tristitia ita l. ra. sint hi ius pessimi morbi accidentia, ut etia fiant illius augendi causa, nulla ratione melius succurritur quam dia.
223쪽
omni genere delectamenti;abigendo moestitiam, euocando mentem a rerum citabilium consideratio-Vsque adeo ut cum morbus nondum est admodum ueteratus, neque succus plurimum redundat:
randam salutem:praestare ver musicam magnamytmma hilaritatem, Ecclesiasticus dicit ter au quater, o musica latificat cor merito igitur musica moestis,
4:m' Rin sun metracholici, naturaliter succur xit 'sau non humore agitabatur melancholi
co,sed Daemone, quae causa esse pollit,ut cythare pii satione Iuuareturλωlcuius eam exagitationem ei reipAn Daemon mitescit muscaλHanc ob dubitationemς plurimi nihil hic censent Lisse naturale, sed diuina vi effectum, ut pulsante Davide cytharam abigeretur D moia,non tam obsoni numeros, quam ob diuinos hymnos quos ille cantando recitabat. Itaque diuinis p almis,ut exorcismis abigit maenionem. Ego quidem hoc non nego,neque dubito illa ration vim vero Dei, Dauidica prophetiae significatam essemihilominus censeo, naturalem quoque causam cum di uina illa coniunctam esse, atque admirandum illum effectum,in utramque reserendum suis. Hoc indica do lacile productis in medium quibusdam Avicen nae verbis, ex capite 8. n. primae, tractatus quarti, quod est de Melancholia,ea vero sunt haec. Et quibuRuam Medicorum visum est, quod melancholia contingata D movio,sed nos non curamus,cum bucam docemus, sollud contingat a Daemonio,aut non cotingat, nostquam duimus,quo contingat a Daemonio, tune contingit ita ut conuertat complexionem ad choleram maram ct sit
causa eius propinqua bolera nirga,deinde sit causa illius
224쪽
Daemonium. t non D Omum. His verbis Avicemia inquit, nilui reterre ad curationem siue Daemon sit qui melancholica inserat accidentia, siue non:eo quodnopollatia inferre, qua aliter per ipsos melancholicos succos.Itaque causam proximam semper ad ipses succos deuolui,atque cum ablatione causae proximae, necesse sit testi morbum,utentibus nobis naturalibus auxilijs,in causam tollentibus, necesse erit tolli morbum, etiam , Daemon cum excitauerit. Ratio sane haec,partim quidem recte procedit partim tamen d scit,quandoquidem, ut morbus qui pendet ex causa, nisi sublatione causae proximae non tollitur; ita neque ipsa causa proxima,nili sublatione priorisci etiam si sit externa, modo non recesserit velut si Sol bilem excussit,atq; ita febrem secit, tolli non possit sebris nisi bile
euacuata ut consenipta; sed neque haec paenitus eu Gari aut consummi,nisi aegrotus a Sole recedat, Minfrigidiorem locum se transserat si vero iam recessit, solum superest ut evacuetur bilis. Igitur eodem, do,si quis Daemon, melancholicum succum agitando Lausendo,melancholica intulit symptomata,iam re recellit, solum superest,ut naturalibus agatur auxiliis, aduersus morbum causam humoralem verda huc immanet necesse sit smul uti remediis quae Da monem abigant,a quae melancholicum succum euacuent,& compescant. Fasectum itaque hac ratione est, non ut omnino si indisserens sue si morbi causa Dimon, siue secus,vi volebat Avicenna; tamen, ut qua cunque auxilia naturalia curare possunt morbum, cilis a Daemone non pendet, possint etiam aliquatenus subuenire cum pendet.Si ergo cantillenae, musco-nim instrumentorum concinnus sonitus, placore naturaliter possunt melancholicorum seu si mptoma-
225쪽
ta,cum eo morbo quis laborat, potiant certeseode in modo, eadem prorsus causa, cum eius morbi auctor
Daemon et t. Verum hoc ipsam quod aliquatenus
videtur atri esse demonstratum, euaac longe,euidentius, si hae dubitationes prius explicatae sint. Prima an malus Daemon possit morborum causa esseὸsecun da,quomodoλtertia, an sint ali tua naturalia remedia,
quae per se ipsos abigant Daemoncs , an non, sed spiritalibus solum agentium aduersiis Cis sit, ut Ieiunio, oratione His enim decisis, facile eo D volu mus perueniet disputatio. Antiquislmaas esse has dubitationes,neque Christianis solum aut Iudaeis,sed Maho metanis adolatris agitari solitas constat. Primum quidem ex eo Avicennae loco quem produximus, dem dein ex libro de morbo sacro, qui nomine Hippocratis circiam sertur toto enim eo libro dispura Eril mi tatur aduersus istirmantes, Epilepsiam ad Daemonem referri, eos, qui eo malo icncantur, solere in do mum fugere,aut aliter a multorum conspectu se sub trahere, persentientes invadi se se a Daemone, atque adeo contendentes eiusmodi, non medicinalii us auia xiliis, sed expiationibus esse curandos censet vero is
autor,tam opinionem non aliunde, quam ex ignora
tione naturalis epilepsiae cause nasci:plausibilem vero esse vulgo,e quod morbus videatur esse mirabilis,&. ab aliis diuersus Vatque cludd expiatio minus molesta c)xatio esse videatur quam quaecunque medicinalis
aut chyrurgica Atqui profecto,ut qui philosophiae
sunt ignari,ob multarum rerum natiiraliu ignoratio
nem fieri solent creduli,& superstitiosi ita qui physi
cae plus satisfini dediti, rebus omnibus qua corpora non stat, aut ortim motus periclitantur dissidere Nunc vero cum de Daemonibus tam multa altiloso
226쪽
plus disputata sim, non vidco cur quispiam quantum uis rigidus Philosophus csse velit,tollat e medio Dς
mones, nullanam causae rationcm in morbis excitatiudi torqvcndis corporib.eos habere censeat. Nam hancosecutio nihil valet potethmelacholias epilepli vi quiuis alius morbus, citra Daemonem fieri, ob succosita aut aliter motos aut vitiatos irgo non potest fieri per emone. At vero neq; hq Qui uis morb.talis fit ismis ab hun ore&causa naturali,ergo nulliis sat aDqmone, M per
lilia is ipse morb. qui fit a Dqmoiae fit per causam naturale, si Daemonio aliter qua per ipsos humores,inseri tales morbos: habetq; Daemon vicem causa externae,ut dictum est. nisi vero negetur, Daemonem pone mouere succosrat veris moueri corpora ab spiritualibus sit bstantiis, neq; Arist.quidem,qui minime de Dimonibus est philoibpliatus,negauerit Ilic enim causas omnes corporii motrices reducit viil ad indivisi bilem Mincorporea. Itaq; posse fieri, ut Daemonis pretsentia morbos exciret,neq; quippiam in bacassertione Philosophorum placitis esse repugnans indieatu est. At vero esse re vera ita,superest indicemiis. Primu quidem iterarum sacrarum testimonio , dein levi argu- meto ab ipsis rebus accepto Diui Luca capite octa uo,ita scriptum est. Occurei illi vir quidi qui habebat Damonium iam temporibus multis vestimento non induebatur, neque in domo manebat, sed in monumentis sol lucis interpositis multis enim temporibus arripiebat illum,inciebatur cathenis, compedibus custoditus, ruptis νinculis agebatur a Daemonio in deserto. Ex hac narratione facile constabit inuis, qui vel summis labiis degustaverit medicinam hunc hominem laborasse ea maniae spcciri quae vocatur a MedicisLycatlar r 'eihi. pia, seu lupina insania , His enim Crcipue accidei, ptu.
227쪽
tibus deisiisituris morbus quod ita vitecti domi ebria tineri non possunt,sed circa sepulchra requenter, gantur Iani vero eum, cuius naentio fit non capite Marci,constat fulse epilepticuna,ita enim dicitur. Et attulerunt eum, cum vidisset eum ollatim spiritus conturbauit illuri elisus in terram volutabatur spu-a.,sia mans.constat vero elidi in terram,ac volutari, aterisga spuma circa os, certissimas notas esse Epilepsiae. Quinetiam quod aliquanto videtur rarius conliat decimo tertio capite Diui Lucae, puellam quandam conuul sionem spinae accepisse a Daemone qua laborauit decem Mocto annos.Mani tellum ergo est, quanto in errore sint, qui quod indicaucrint, eum qui desertur ad CHOcbin exorcistas, teneri epilepsia,aut catocho,aut melancholia iis enim morbis frequenter tenentur aut alio quouis morbo,putant se iam indicasse, non esse id a Dceia
mone: cum his exemplis constet, os morbos quandoque fieri a Daemone. Neque vero cum Dominus noster inter mortales ageret, vexabant hominum corpora Daemones, ac non etiam nunc vexat. Non enim sancta Ecclesia, qua diuino regitur spiritu, teletur exorcismis,ac crearet quotidie exorcistas,nisi vexarentur nunc quoque hominum corpora a Daemonibus.
sed & ex his quae homines fide digni, verbis, scriptis testantur, facile indicatur, esse etiam hoc tempore talium malor in causas immundos spiritus Nam serim horum multos respondere, appostissime loqui linguis alioqui ignotissimis,ut rusticum Mignoratis 1-mum Latine, Graece,aut Chaldaice:praeterea tutas ae Ea 'Ga ebactos ab exorcistis igniscationes des euidentest praebere immundos spiritus,&homines ab eis deten los multa diuinare, marrare, quae in remotissimis mundi partibus agantur quae sane constat nullatenus
228쪽
habere posse physicam causam. Uerissime enim dictui
et illuci ab Aciliotcie,duluio aliud, intellecium hominas noscisse aliter intelligere, quam phantashiata intuenteiri;atque adeo tithidii colite posse, quod prius non derit in sensu. Cum igitur anima ruitici milium, . dine minimum unqua conceperit graeci sermonis pha A... tasmata, unde misit eius intellectus nunc abstrusisti mas phrases eius idiomatis, haurires Est certe intellectio,anima rationalis aetio propria, qtiaque citra organa corporea potest exercere,unde, separabilis es.se,Dgnoscitur:ea vero, si per ipsissimam mente citra organa agatur corpbralia non tamen dum anima in hoc corpore est,citra corporalia phalasmata. Illud enim intelligere,est de uniuersalibus, Ma materia seiunctis cogitare: seiungiitur vero a corporalibuwha rasiniatis, vi intellectus agentis. Quoru ergo nulla -- cocepta sint phantasmata, nulla poteli esse intellectio Ia vero ut intellectio esse non potest eoru quorunulla iter ut phantasmata, ita neci; recordatio, quor is eno fieri imaginatio, neq; imaginatio, quorumo fite iata
rit se sus.Ergo quialibi agStur certo cognoscere uullus potest per nulla enim internaru potentiarum,cutalici in nullus antecesserit sensus.Dixi vero certo cognoscere,q:ria temere, casu quodam aliquid praedicere,aut praecogitare, garrulis euenit xiis qui variis imaginationibus aestuant,ut mare. Scio quosdam Philosophos minus exactos, qui admirationi magis student quam veritati, censuisse admirandas iras vires esse humoris, melacholici,sem que posse, atque adeo is tere,ut quidam in quibus scilicet is succus ab udat loquantur linguis ignotis, dii linent, quin etiam citra
contai tu moucant aliena corpora, cogant phrulas,excitent procellas, atque adeo eo usque procedunt qui
229쪽
dam, ut in nescio qua iraturali quarundam anianarum praestantia,vim mirabiliora opcra esticludi constituat. Verum ex dictis constat, horum assertiones deuolui ad assertiones illa Platonicas, Intelligenteni animam non esse corporis actum, , Aristoteles loquitur,entelechiam,sed assistere, intelligentiam coelo:No-ltrosque animos sciuisi e quidem antea omnia,disse vero nihil aliud est e quam recordari. Ita enim,quandoquidem intelligens mina neque corpus naturale sit,neq; naturalis corporis actus,non teneatur legibus caussiaturalis,sed possit mouere sine coractu, quia prius omnia nouerat,possit extra materiam diuagata, aut quietem agens per somnum subtrahensque sese a sensuum perturbationibus,ut illi philosopliantur, per sese scire,quae a nullo sensuum acceperit. Veru dictas assertioncs constat sapientium omnium consensu cc
ser iam absurdas, ,si e dogmatibus ecclesiasticis iudi aiahi sonaS.Igitur qui Vaticinatura e per ea insomnia quae ind. vocantur diuina,sive vigilates, qui ignotis anteit quuntur linguis,ope spiritus cuiuspia id faciut uehcim,sive mali. Cum vero torquere laominu corpora ad immundos potius spiritus spectet,csistat eos qui torquentur simul S tale quippia faciut teneri a staritib. immitiadis atque spiritus immundos taliu morbo; ucausas esse.Sed quq pacto est e possint dicamus.Demovus est externa morborum. Non enim intra corpus ipsium latenter nascitur, sed extrinsecus accedit mombos illaturus,eos igitur qui pendet ex materia, no a liter inseri, quam aliae causae procatharticae,puta mouendo internas, ut melancholiam morbum, augendo melacholicum succu, eum qui inerat comouendo, deferendoque in cerebrum, internoru sensuum se- qe vapores nigros Augere vero potest melancholia
230쪽
eam quae naturaliter generatur,detinendo ne expurgetur aut quascunque cxurentes causas admouendo Epilepsiain vero,Apoplexiam, Paralysim, aut Cat churu, deierendo crallos succos, ac per eos cerebri vetres,aut ipsas neruorum radices obstruendo caecitatena, ut surditatem codem modo,excremeta ad oculos,aut aures aceruando: quaquam haec duo mala sine interna causa facere pericle Oilit, neruos visorios aut auditorios coprimendo,quominus per eos iacultassentiendi trans inittatur; aut caecitatem quide humore aquae, qui chrystallino oppositus est agitandoisurditatem,detinendo aerem congenitum hunc enim uisi existimo proprium esse audiendi instrumentum,utri tauis viis Aristoteles,quominus moueatur. Vt enim nisi humor chrystallinus colorum fulgoribus intinguatur, agi nopotest visio ita neque nisi internus aer externi excipiat motitationem,auditio. Itaque queu humore tri-quillum esse expedit,ut recte agatur visio, ciere internum agitari,ut auditio.Mulia alia mala sunt huius modi,quae aui per se ipsum pollit Daemon facere, aut per internas causas.quapropter ad tolledum ea mala, quae per sese faciet, solis exorcismis sit satis uti ad ea vero qua per internas causas, medicinalibus pariter auxiliis utendum erit. Non ergo erit semper latis fise passe Daemonem,nis morbii etiam cures ut neq; satis semper sit ad tollenda febre qua peperit ira aut labor, mitescere aut quietem agere meque unquam satis sit naturalibiis instare remediis, nisi Demone seges.qud
fortasse respiciens Hippocrates in prognostico dixit. Si quid etiam est in morbis diuinu illius quoq; portet discere prouidentiana.Nimiru resert ad curatione,&ne hoc ignoras a solum naturalem causam suspicatus, inepte praedicas.Sed an sint aliqua naturalia re-