장음표시 사용
241쪽
imentum,iuxta Illud 2.Petr. . ab ius firmior propheticam seim e cui benefacitis attendentes. Si vero vati uiandi vis naturaliter hominibus accideret, quatitione fidei, quae de super naturalibus habetur, a minentum esse Oisci Vmuersi de diuinatione D. L. ina lurimum disputatum est a vetoribus Philosophis, nudiis is ast erentibus esse re vera omnia ea diu macion a geracra,quibus gentes Omnes utebantur, adeo utileque auspicia,auguria,neque sortes, neque iudiciariam astrologia,quam scientia Chaldeorum vocabant repellerent.Epicurei ea omnia deridebant, putabantque est impolitaras quasdam, per credulitatem, 'imiditatem hominum umentas Diogensi a quoiu o. ι.xerunt Cynici, cum intueretur vitae gubernatores, ii edicos,atque philosophos,dicebat animalium Om- ... s. tium sapicntiisimum hominem esse cum autem spiceret somniorum interpretes, coniectores, Na-
te huiusmodi, dicebat nihil se stultius existimare homine. Itaque QCynici deridebant haec omnia.
Peripatetici quaedam negabant, quaeda in asserebant. Quod ut apertius exponamus ab ea partitione incipiemus, qua Cicero utitur in libris de Diuinatione O D Bomnia diuinationum genera, quibus homines ut ten monaeneis tauerunt ad duo redigutur: unum quod ad artu qua
piam videt hir pertinere,alterum quod arte caret, videturque Dotius constare natura. . In primo genere sunt aurairia, auspicia in obseruationes portento nuti,Mastrologia iudiciaria, Diauisiones sortium , α prognostica medicinae,& physionomia, curus hyri mantia pars cst. In secundo, ne re sunt insomnia, va tum sit rores, Moracula, Pythonum ex ventre resposa, omnis necromantia. Rursum horii inritiae in seci do genere continentur , quaedam extrinsecus
242쪽
ectuntur,ut oracula, pythonum,4 mortuonam re sponsa: quaedam in ipsa nostra anima esse videntur,ri insomnia,& ii rores vatum. Porro ipsi somniantes aut hirciates,vocentur Platoni Vates; qui veris inte
praetantur.Vocantur Prophetae, itaque vates non intelligere quae dicunt prophetas vero exponere quae dicunt vates;quanquam in facris libris hic nominum sus non ita obseruatur, siquidem Cayphas dicitur prophetas eum nesciret quid diceret. Ergo nos quoque nunc uidisti iacte vocamus, siue vaticinari, siue prophe k;ia tare,praesentire, aut praedicere quae litura sunt Stoicinoisia his ut dicere cepi,nihil horum repellebant, sed omnium b. rant gentium hac in parte credulitati fauentes, censebant auspicia, auguria,&portenta,& scientiam magorum, sortes, aliquid continere in sese certi. firmi, atque adeo vanum non esse eis uti, Mauspicato quid uis aggredi, quod in vita esset na agni momenti, aut inire praelium,uxorem ducere,aut aliud quiduis ficere Itaque non nisi praeter rationem dimitti posse con templatioinem dextri sinistri volatus auium, lugu bris,aut hilaris cantus, extorum in sacrificiis.Prster haec etiam, esse vim quandam quibusdam hominibus, in quibusdam locis vaticinandi, nunc dormienti bus,nunc furore percitis:esse quoque Deorum de filiatoris rebus responsi Primum quidem argumentum, qitod uniuersum de omnibus concludebatur, accipiebant ex communi omnium gentium consensu, qui ve alibi dicit Cicero lex est naturae. Viae autem reperiri poterat gens ulla, ad quam Romanorum nomen peruenisset, quae non haberet eas omnes praedicendi artes, apud quam non narrarentur sitisse ulla vaticinia. De singulis verbita argumentabantur, eligam
quae videntur firmissima primum quidem auspices,
243쪽
Mag es,de portentorum , de astrorum obseruatores, de lacerdotes qui considerabarri exta, O temere Pr
serebant quidquam; aeque nisi consideratis quibusdassare, vimitesque quibusdam ibas, non aditer medici consideratis in facie,de piritu, Hecubatu notis,pidicunt hunc moriturum,uictum m id aitque agricola consideratas volatu aescularum, rana Icantu, grunatu suum praesentiunt plure, nauratapis tu consideratis saltibus, maris colore, instarem procellam. Ut ergo nemo est qui haec praesensonum senera ut araturalia non incipiat cita nemo esse d*ei qui illa repellat.Nihil enim videtur interesse, pino .. quam quod corum causae videntur ignorari. Si vero inquiunt experimento res constat, ut omnium genauum videtur usu probari,etsi ignoretur causa non est detrahenda fides, sed censendum omnino esse aliqti quia nilui sine causam t. lam vero diuinationem illam aliam, lux verius diuinatio dicitur, quaeque sine ulla ρε smarae intra nos esse videtur,dormientes, aut stirentes, asseritur exoriplis multis.quia praetcr Vetera quε narrantur quain plurima, vix ullus incidet in hac lecti ne qui non audiuerit multa ad hanc rem pertinentia. Post exempla vero addebat Cratippus hoc argumentum, qui diibi persuadebat esse firmissimum. 2 Odcunque: inras velfemel in tota visa idit coelum, aut omnino colorem .fulgoremue icit em, etiamsi tetier millies videre nequiverit, aut videndo deerravera n cesὸ esse habeat rim faculiatίmque cernendi nam quod ea conino orbat est, nunquam νιdere poterit. Ergo itaquic in lue homo vel emel praesenserit diuinaueritque sutura etiam si errauerit ea in re pluries habet in sese secultate in diuinandi At veri, nemo neget plurimos somniasse aliquando aut etiam vigilantes
244쪽
dixisse res suturas,qua vere consequuta sunt. Porrbcdicunt in naturaliter tributa est animae vis quaedam sentiendi praesentia, quae dicitur sensus, alia sen tiendi praeterita, quae est memoria, ita oportet tri-
butam esse aliam futurorum,puta vim diuinandi Collocant itaque sensum, Mimaginationem, quae sine sensu temporis est,inter memoriamin diuinationem. His argumentis,& aliis multis quae ut minus naturalia sciens praetermitto affirmabant esse in humanis mentibus vim quandam diuinandi, quae plerumque
langueret,nonnunquam Vero excitaretur vehemeter,
aut calore quodam intrinsecus excitato,vel vehemeti motu,vel ino,vel flatu aliqtio diuino talem habente naturam, eumque vel ex terrae quibusdam locis non continenter,sed ex temporibus quibusdam exhalare, ac sese, non in omnes sed in natura magis paratas mentes inserer illisque diuinationis, velut quaedam, citra eum calorem vel flatum, obturata foramina re- ierarem eius quoque facultatis usu mentem,praesentia rerum externarum, inter quas versamur semper, interturbari,proinde tunc maxime posse, cum exteritis relictis rebus per se mouetur,ut in somnis, aut cu Elniata est, ut cum musico concentu detineriir. Licet
tibi haec legere ut multis aliis in locis, ita apud Plutharcum libello de desectu oraculorum;Quibus plu- icini rimum videtur adstipulari factum Elisei,siquidem pe
inia diuinandi genera deridebant, censentes nihil eorum quae oti inino non sint sciri posse, liturorum ve- ro nullum esse adhuc sed quoniam neque praeterita:iam sunt, melius videtur ratio haec ita concludi posse. Quae nectu sunt neque fuerunt unquam nullo modo sciri postvnnNam neque per se, quae actu sunt, neque
245쪽
que per sui species , ac velut vestigia quae reliquerint ut quae praeterierunt: nulla est igitur diuinaiadi ratio. Censebant ergo eorum qua praecognata praedictaue per quodvis diuina tionis genus tale narrantur, plurima esse vulgi ineptias,aut sacerdotum imposturus:imperitae vero multitudini, praetextu pietatis religionis facile persuaderirnonnulla casu euenire, ut scilicet euenire voluit aliud quiduis. Neque enim necellario non euenit quod praedictum est, sed & cum non eue PHpat nit,potuit euenire.Peripatetici,ut Cicero refert, omne id genus diuinatio in quod artis aucuius erat particeps,tollebant,virpicurei;id vero Quod artec ret, ut diuinationem dormientium, furentium, de
eorum qui morti proximi sunt, concedebant otia Stoici .Plato,utrimque mihi videtur recepturistextu guia... vero causam reiecisse in Daemones, alterius in naturam. Nain in comitui siue de Amore, disserens de natura Daemonum, quos inter homines MDeos censet intercedere inquiti Per hanc alic umo e Jacerdotumque diligenita circa saci ficia, expiaticessitae, O incantationes, O diuinatio omin, quemuic Idem in dialoco de Natura vaticinium statuit, in te icore censens cilicet diuinandi vim tributam esse hominibus a natura,& ea vi tunc maxime eos ΠI, cum minime uti possunt prii dentia sunt vero mus haec verba Fod autem dementia humanae Detu diuitiant
di vim dederit, illud argumento esse potest, qhia nemo dusa mentis est, diuinum. verum vaticimum diuum affsequitur sed cum vel somno prudentis is prapedita est, xe oppressa morbo vel diu in aliouo raptu a sua side dimota fieri diuinatio 'let. InApologia id e Plato Socratis nomine dicit eos qui proximi sunt morti solere diuinate Pythagoram narrat Laemustaminatione per
246쪽
aiigum est usum, Minter symbola scripsisse , diuinarutionem omnem honorainristotelas quoque sectione.Jo probla matum, causas, quibus Sibilla &lachantes , de vate psimi reiicit in calorem quem in mentis sedecies atrabilis, eius veris sunt haec verba iusti etiam
propterea quod ille calor sedi mentis in vicimo es. morbui. Π, sari x impiisquetur, O lymphatici fiunt: unde Sibi , ιιra bacchantes, diuino spiritu asstiti unt,cu non morbo,sed temperie naturali fiunt. Ex his verbis costat Aiaristotelem censer vel saltem eo loco assirmare nam ut hoc obiter dicam, citis viri sententia propria male potitur ex problena alis, quia in corum dissolutione saepe utilii alienis placitis esse in hominum naetibus naturalem facultate sutura praesciatiendi;eam vero in citari altare, in quibusdam quidem morboso;eosque dic maniacos, phreneticos, aut lymphaticos: in alii , ero mitreati,qubd scilicct atra bile,caque calida. - turaliter iuxta mentis sedem, hoc est in cerebro abii dent,eάque causa fieri Sibillas, vates, atq; adeo pro
fhei.sed Min libro de mundo ad Alexandrum, x iant haec Aristotelis verba, qua plurinuim dictis de
niturali diuinatione videntur mere. Atque mamper
ita spirith genera pini seque laticis terra otii, μtefacta Ilini, quorum quidem 'irituum ait aduentauin insidan alis inediam tolerare facio O si vatiuinari. D-ἰna ' in Delphis in Lebadia. Itaque costat philosophos F on nes, priter Epicureos, qui non adeo sunt a multis, existimati sapientes, censuisse esse aliquam diuinandi
fh sicultatem, hominum mentibus insitam naturaliter, etiamsi a facultas nonnis in raris quibusdam esset conspicua.Nam eis de artibus illis diuinatoriis, arti spicum scilicet Maugi inim,sbrtilegorum , Chaldeo-rima, magoriim, sacerdotum,& similibus dissen
247쪽
tirent, aliis has quoque haberi aliquid narii rate Ilii tantibus,aliis esse vanas prorsus in nihil habere certi,
retineri vero propter morcs patrios, ne tollantur sit mul leges,Platone asserente ca quoque diuinandi ge- per non tamen naturaic habere causas, sed steriDς-ionum intcruentu tamen de ea divination qua cia trioni nem artem in nobis ipsis sita esse videtur, qu
les Sibyllarum,prophetarum xsomniantium,omnes praeter dictos, consentiebant, naturaliter esse in ipsis nostrum nientibus. Ex sic ris eloquiis dubitare nieri to posses,quam sententiam colligas. Nam capite R. Numerorum,Balaam adlatus diuino spiritu,& laudes populi Israelitici commemorans: inquit, Non est ingarium in Iacob,nec diuinatio in Israe itaque luas augurium .diuinatio omnis sint vana,aut maloruix D-
monum interuentu hant,dicit,non esse horum quidi 'piani inter si deles. Hanc ob causam Saul, dum bonum ageret coram Deo,crasit e terra Israel imavos,& ariolos,& liabentes pythones in ventre inter cit. Itaque omnes qui utebantur artibus diuinatoriis, alitinuos Lariolosi terra relegauit admittentes vero malos Diniones intra sese,interfecit. Haec itaq; omnia par tim sunt censenda vana, partim praua, quod partim sum imposturae, partim agantur interuentu malorum Daemonunt quod idem velix nostris legibus constari potest, i tribus impostores omnes, qui utcunque diuinationen profitentur, relegari iubentur, tetes autem diaboli opera,vel co buri, iuxta id arbitror qiv lSaul initio sat regni fecisse narratur capite 28. primi Regia in. itaque videtur omnis diuinatio populo Dei es interdidia. Alia tamen ex parte videri possint non uinua sed plus ctiam quam gentes,s omni genere diuinationis an in se e uitilo genere ut ab hoc nunc
248쪽
senere ' ab hoc nunc incipiam Desse videntur vi
siones omnes prophetarum, praedictiones , quae non semper bicunque , sed amatis numine quibusdam occasionibus fiebant, velut cum Sauli ob uius fieret cuneus prophetarum, insiluit super eum spiritusDomini, prophetauit in medio eorum itaque velut furens repente se coniecit medium in ter prophetas, prophetauitque cum illis; cuius nouitas prouerbium peperit Saul inter prophetas , ut narratur capite decimo primi Regum. Eliseus lo- citato ad cantum saltis prophetare cepit. In hoc genere etiam erant somnia, & somniorum in terpretationes, Ioseph, Danielis. In primo genere esse videbantur missiones sortium, quα quam maxime videntur probari in factis,siquidem 16 prouerbiorum dicitur,sortra mittuntur in sinumsed a Deo temperantur Iosue capite septimo suae historiae habetur, mittens sortes primum per tribus,deinde per domos,postremo per singulos, reperit Acham filium Chaim,esse anathema.Diuus quoque lathias eleetias est in apostolatum missis sortibus inter eide Ioseph: Vt narratur capite primo actuum Apostolorii, Augurio videtur etiam usus Eliseus qui lethaliter a aegro tans,prophetavit Ioe regi Israel, fore ut vinceret Syriam ter eo quod terram iaculo ter percusisset si autem pluries percusisset, Lisse cleuicturum eam usque
ad consumationem. Itaque ex numero iaculationum videtur praesensisse numerum victoriariam non aliter ac Calchas Agamennoni narratur, ex numero passi riam praedixisse numerum annorum belliTroiani.Sed
quadragesimo capite Genesios scriptum est, Iose phum solitum esse augurari in scypho, in quo bibebat atque ideo ipsemet dixit, An ignoratis, quὸd Onsiit similis mei in augurandiscientiae Necromantiae
249쪽
etum exemplum esse videtur in sacris. Nam Saul N: leum consultus Deus ei non respondς ς ΠςqψςPς , somnia,neque per sacerdotes neque per prophetas curauit ut Pythonis sibi suscitaret Samuelem, quem cosuleret.Obseruationis etiam autum M spectionis extorum,sormam videtur prae se ferre, illud quod Deo imperante fecit Abrahamus quod narratur capit 13.
Geneseos his verbis. Et re pondens DomurM,Sume insuit,mihi vaccam triennem, capram triuiam, arie mannorum trium,turturem quoque o columbam.quιtgens niuersa haec diuisit ea per medium, Cr,t a ciue partes contra se altrinsecus phuit,aues autem no diuisit: descenderunt clivolucres super cadauera, abigebat eas Abraham,cumque Sol occumberet, opor inuit upertas brabam, horror magnai tenetrosus inuasit eum ti Eumque est ad eum scito praenoscens, quod pergrinum futurum sit semen tuum in terra nonsua. c. Videt sane in hoc oraculo,& inspectionem extorum uilla. si quidem diuisit per medium tria illa animalia, eorum partes contra se altrinsecus posuit auium quo- qtie habitata rationem,siquidem descenderunt super cadauera porris accessisse diuinationee insomnio,ii-
quidem post soporem dictum est ei quod semini eius
erat euenthinim zΑrti quoq; Chald m,hoc est astro lomae iudiciariae, fauere videtur illud, quod capite D. Q. quinto libri Iudicium scriptu est, De coelo dimicatu . . . est contra eos,stelis manentes in ordine. cur suo aduersus Sisaram pugnauerunt. Si enim ob infelicem stellarum iri coelo manenti lim ordinem bisara cui cta est potuit certe proiso eo stellarum ordine suam lamitatem praesentirς Sed .chyriis antici habent in sacris, quo se tueantur: siquidem capite i libri Iob ita habetur cui in manu omnium bo-