장음표시 사용
271쪽
nautis tempestatem tauiculae agricolis,armentibubulcus niviores greges aliis piatoribus, mures in
proximarI confertim abeuntes,dicuntur praemonstrare incolis ruinam domus. Multa etiam alia his admirabiliora narrantur de brutorum praesensione, quam illis velut instinctum quendam videtur dedisse natura pro prudentra. Ita igiturin inter ipsos homines, imprudentibus datam eis diuinationem est consentaneum. Sed ut hoc quatenus verum sit constareis si possit, opere praeitum fuerit dicere, qua causa sit magnae illius praeterisionis quae in brutis eonspicitur. Lacerte est , maior brutorum compassio cum causis corporalibus. Cum enim hae sensus assiciant,bruto eis ram animae ut quae mente carent sensibilibus magis se nD-tatiuntur: quapropter exordia suturorum motuum sensus brutorum magis assiciunt. Itaque ut qui carent
oculis audiunt exactius, ita quae mente carent anim
lia exactius sentiunt. deo conspicuum est,quod rationalis contemplatio detrahit sensui, ut qui intentius
disputant,meditantur,aut orant, soleant plurima quae coram fiunt,aut dicuntur,neque adere,neque audire, ac nonnunquam sensuum munere priuari , quam V
cant extasim,ut Socrates, qui Vt narrat Alcibiades in iis liconuiuio, in medio exercitu aliquando, uno gradu diem & noctem stetit,vsque ad Solis exortum cogitabundus eadem ratione lenit plerumque,Vt qui exactissimos habent sensus, sint ad Actorias artes aptissimi,ad contemplationem non adeo:contra,qui in hac valent plurimum snt ad res tractandas parum idonei.Constat ex dictis eam diuinationem quae in brutis&hominibus Didioribus praecipuὰ est, in eo esse genere diuinationis quod naturaliter inest per compasisioneni cum eausis,aut per exordia rerum suturarum.
272쪽
Illa igitur nullatenus est vera diuinatio, quae ir phetia dicitum Sut alij homines,imprudeles illi quoq;
non tamen fatui aut stupidi, sed dementes, insani, serentcs,aut naturali vitio aut morbo.hos dicunt plus aliis omnibus natura praedicere, quod nonnulli in atret bilis, quae furoris est cauti,naturam reserui per se, quasi scilicet ea siccius succi vis naturalis, quia talis subit tia,aut quia calidavi sicca.verum hoc falsum esse con stat.Nam nullam omnino esse posse naturalem vim diuinandi,generatim iam mostrarum est: si autem nulla
esse potest, certe neq; in hoc neq; in illo tempcramento,neq; in hoc neq; in illo succo non igitur attie bilis est ea vis per se, sed per accidus,quia scilicet atrabilias istiιῶ OH niabundi sunt & loquaces, fit ut nonnunquam A. incidant somniando aut loquendo , in id quod futuruest velut qui saepe iaculado aliquando collimat,ut nu per quoque diximus.Fit vero ut loquantur quiduis,&quia imaginationibus d cnsis,4 calore instigantur, quia cum fiat in fani,non habent inquit Cicero quam prudentia solet afferre timiditatem , hoe est nihil dic senulant, sed omnia effiitiunt.quid ergo mirum si aliquid exit liturum estΘhaec vero longissime abest a ve-
M.t ah, radiuinatione. Aliam quoque causam habent melaniati . .vidi cholici diuinationis,atque eam etiam per accidens, ni uiriatio. mirum Daemones facilius appraehendunt hos quam alios homines, quia plus habet imaginationum,&minus prudentia'. Cacodaemon vero ubi adest, quandam ostentat diuinationis speciem nimirum affectat semper opinionem diuinitatis, ad quam solam scit perti nere veram futurorum per se, Mno per praesentes causas ac notas,pr sensionem. Parati etiam hi videntur ad inspirationes, quia cum sint alienati mente, minus inteti sunt corporalibus passionibus.Adeo enim versi est,
273쪽
eos qui mente laborant, sensibus non esse intentos,ut dicat Hippocrates eos ne dolores quidem sentire: argumento vero est, quod videmus tales, plagas, de vulnera,S nuditatem, famem,& palliones alias quascumque sensibiles facilius tolerare tales ergo paratiores sint ad inspirationes recipiendas. At vero rectὰ videtur censere Aristoteles libro de tu somnus, indignum este, putare Deum cuni hominibus dementibus colloqui, praeteritis bonis Iapictibus. Plato quoque diuinam reuelationem amicis Dei fieri putat:nam maiora iis quae humana mens consequi potest, cit inquit)Deus, su Deisunt amici amicos vero Dei, quis dixerit alios,quam probos xsapientesῖHoc argumento videturAristoteles velle tollere omnem diuinam prophetiam tuli vero solum concedimus, quod Mipla dicit, diuinationem illam melancholicorum diuinam non esse, sed naturalem,aut daemoniacam: Diuinas vero inspirationes, quas prophetias vocamus, fieri per viros prudentes, atque magna ex parte optimos dico magna ex parte,quia aliquado etiam locutus est Deus per improbos,ut constat exemplo Balaam, qui I a-uutus,ac suo modo prudens erat, nequam. Indignum certe loqui Deum per tultos Mimprudentes homines dignissimum loqui per prudentiis mos,&optimos.Ne vero meritis, potius quam donoDei prophetia spiritus contingere cuiquam putaretur, datus etiasiquando est impio ut Malia dona. ut certe sanitatis. nirat rabiliari j Mincte moti, prae multitudine imarinationum Minsomnioriim,& loquacitate,videntur aliqua lo diuinare atq; eos de nonnunquam occupant Daemones. Nec ad vera prophetis spiritu recipiendii oberit eius cicci aliquid, cu neq; tatus, neq; talis est. yr aliquani pariat insaniam.Nidi has ob causas, quod
274쪽
insanientibus accidit, daemoniacum potius est quam diuinum .irruit vero etiam diuinus spiritus in quosda, qui prae mentis extasi,qua ex contemplatione rerum diuinarum at videntur insanir ut Saul cum se conie- cit in mediosvrophetas. Hic vocari potest furor diui--. nus,estque re vera coniunctu cum maxima aptetia, etiam si interim tollit prudentiam huius seculi. nil nim hanc tulisset non impidisset Dauidem , deposita regia seueritate saltare coram populo. Itaque mentis eleuatio ab humanis curis solicitudinibus, maxima dispositio est ad propheticam captandam inspiratio
nem: eaque naturalis, quia rerum humanarum curae, plurimum auocant ab omni rerum superiorum conteplatione.Quaecumque ergo naturaliter reddunt aniamum vacuum a talibus curis,naturaliter etiam dispo nunt, Mad diuinorum contemplationem, is pro
phetiam,etiam si ipsa prophetia supernaturale donuest,& veritatis diuinae euidens argumentum .Hanc ob
za ausam prophetae variis modis se praeparabant ad Ciumaud cipiendum spiritummunesse conuertebat ad sol os, pr p r- , Iosephus Daniel,ut in illa requie mentis 'ran quillitate, sime strepitu externorum sensibiliu, videret visiones 'ut prophetandi modus insinuatus est illis verbis Ioelis, capite secundo Senes vestri somniabunt, est iuuenes vestri visiones videbunt.quod impletum est ut in aliis muliis, ita vel maxime in Ioseph viro sanctissima: MARDAE,& in Magis nunc quoque se pra
parabant oratione,ut in mentis ad Deum eleuatione, melius reciperentur eius inspirationes praeparabantas uel etiam sese musico concentu, quia hic quoque mente
's erigit,& a sensibus abstrahit.Haec causa sitit.vt Eliseus rogatus diuinii responsum peteret,accersiri sibi psal tem.Hac eidem , sancta Ecclesia quae diuino regitur spiritu,
275쪽
spiritu, celebrandis sacris utitur musicis cantibus,&suauibus sonis,iuxta exhortationem Dauidicam. Main dato euman tympano aboro: Laudate eum in cordisσorgano Laudate eum mi basis benὸ sonantibus omnis spiritus laudet Dominum. Itaque musica facit plurimuia demulcendum animum, ac deponendas humanas solicitudines his ita dispositis multo facilius is transfertur ad diuina.Qtui proximi sunt morti, solent pro Misacis phetare,vclut Iacob, qui iam iam moriturus vocaviti illos suos dices, Congregamini, annunciem quae να- turaIunt vobis in nouissimis diebus:hoc idem fecim ses,cum eius instaret obitus,tribubus Israel nimirum nunquam verius a solicitudinibus huius seculi u catur animus. Sed Millud est optime sic natura comparatum, ut illa hora extinctis sensuum motibus, depositi omni animi circa res sensibiles affectu, mens ad eorum quae vcre sunt contemplationem conuersa, veritatem eo clarius intueatur, quo neglectis caducae huius vita voluptatibus,ad suturam eamque aeternam aspiret auidius: est quae superiori vita, dum adhuc sensus vigerent, vel sola ni ortis recordatione terrebatur, tunc nihil nisi peccat pcrtimescat.
APITE quinto libri Iudicum scriptum est. De coelo dimicatum est contra eos, stellae manentes in ordine cursu suo aduersum Sisaram pugnaue
Quamquam alia nonnulla scripturae sacrae loca, soleant in suum vocare subsidium, qui iudiciariae Α-strologiae sunt addicti, nullo tamen mihi videntur
276쪽
preti melius,quam hoc uti posse.Nam quod ex primo Gearia iudi ne seos adducunt, is ta cile astra in signa,atque proinde significare polle futura, interpraelatu mihi illic est,p tulit Astrologiam nimirum ess e astra signa temporu, velut gnomon in horologio signum et norarum:itaqueCoelum totum esse chronol gium,astra vero signa temporum. Quod adducunt ex psalmo 9. firmamentum a unciat opera manuum eiu .hoc est ut illi interpra tantur quae Deus facturus est firmamentum annunciat, loge potiorem enarrationem accipit;
pulchritudinem scilicet caeli,4 firmamenti quod c6spicitur, quodammodo nobis indicare posse pulcbritudinem operu Dei, quae conspici non post int. tamen quod dicit, de coelo dimicatum esse cotra eos, sellas manentes in ordine & cursu suo aduersis Sisaram pugnasse,plurimu videtur astrologiae fauere. a quo alio potius modo, victoriae causam in astra reiiceret, dicerctq, cursum Mordine, que eo die tenuer ut stellae, fuisse Sisara infaustum,& exitiosumo si igitur quia stet eum ad sese tenuerunt ordinem Sisara periit, potuisset is per astrologiam periculum praeuidere, at-oue adeo nisi vel inuitos sata trahunt Meuitare. quod si ita est,possunt quida astrori cursus, Mordines esse fausti Minfausti atque adeo iidem quibusdam fausti, xquibusdam tu fausti is enim astrorum siue ordo,sue aspectus derit Sisarae infaustus, Hebraeis faustissimus. si vero ita habet,prudenter sane eo die Sisara timuisset coelum,ac deuitasset praeliti. Cur ergo Domimis,Hieremiae cap. IO.praecipit, dicen alignis cortino' lite metuere, quae timent gentes Neque vero ibi quod aliquis sorte interpra tetur vocat signa coeli,tonitrua, 'S' Ligura,aut fulmina,aut cometarum omne genus, quaecum ' homines Vocant portenta: sieli de eli quod
hic prohibet, apud Esaiam q7.derisit,dicensBaby-
277쪽
loni,Deferim in multitudine cο.iptiorum tuorum et ersaluent te augures coeli, qui con emptaoanturoderi σsupputabant metes, t ex eis annunclaγen ιμι νῆι ura. Itaq; ocat Astrologos augures horum ergo diuina tiones ut Maliaconines, par est , intelligas prohiberi fidelibus,cap. i9.Leuitici, ubi dicitur, on Maurari mini .de Numerorum 23. Deuteron. i. .5 sesqὴ7. C
stat Dei populu ab hac diuinationis specie,qua Chaldaei maxime omnivisi sunt, ut Mab omni alia praeter veram prophetiam,ab stiliuisse, siquidem Numeroru23.dicitur.' 'n est gurium inracob, neque diuinatio in Urael.quid est ergo quod nunc Debora stellarii cur sui, Mordini, imputat victoriam populi Dei Mihi iidest haec quaestio,vi neque alia ulla in hoc opere, ta disputanda Theologice quam iuxta conditionem argumenti,Physicό.Quapi opter vide dum est, an ea astrologia diuinatrix, quam veteres vocabant,ut videre est apud Ciceronem,scientiam Chaldaeorum, sit ars quq quia. piam naturalis,an potius impostura quaedam quod examinauit diligentissime,atque ut mihi videtur magna ex parte verissime,Picus Mirandulae comes. Ego vero nailii hanc quaestionen suscipio, non quidem tadiffiise,quam ille, sed praestius,in eo more, tracta iam. Duas partes habebit disputatio altera versabitur circa ipsam naturam coeli Masroriim , altera circa ipsos Astrologos. videtur quidem haec ex illa pendere: sit -- enim astrorum, pro mira quam habent varietate, ac pro sua innumerabili multitudine, sunt etiam plurimae eaeque mirabiles virilites quibus infernat scis Deant, videntur Astrologi laudandi, qui non patiantur eas latere mortales sin autem non sunt plures qua apparet cuiuis e plebe, damnadi sunt, quod tam leuiter illis tribuant inulta quibus carent Manc ob causani
278쪽
prim Picus, cerrimu astrologorum impugnator, assirmat is astris nihil esse praeter motum dumeti, Minoi mo uere,& lumine calcfacere calore, ut ille putat, quodauiuifico,a calorc clementari S igneo, natura diuerso. Astra itaque haec solu iacere,atque omnia idem, plus aut iminus multiplices vero illas rerum mutationes,&affectionum durercntias imputari materiae Disputat multa hinc inde,ut detractis coelo omnibus virtutibus,praeter motum, lume, este testueatur. In duas verbi ricipue, pro illis Omnibus sertur responsiones, scilicet,aut alias omnes passiones,praeter motum calefactionem,fieri per accidens a calore astrorum aut calorem illum esse causam uniuersitem,ac proinde effectivam per se muliorum, atque adeo cotrariorum, concurrendo cu multis,& contrariis naturis particularibus. Haec arbitror summa est totius libri tertiiPici, qui solus est physicus alij enim partim sunt theologici partim astrologici .Mea vero hac in parte plurimu dissidet ab illius sententia.na motus coelorii, qui Crelim circularis est, haudquaqua potest motuu qui in xc cotingunt esse causa. Concedit Picusaristoteli, si coe tu quiesceret, futurum ut nihil moueretum coetu igitur circumeundo mouet haec in serna: aut ergo motu suo per se id facit, aut per accides.per se dico, si coelum id facit tantii quia mouetur:per accides, si quia mouedo communicat facultate mouendi reliquis: velut si quis manu admouet stupet candela manus motu suo m
uel candelam,& coburit stupa,illud per se, quia no aliter mouet candela quam mouendo manu, hoc per accides,quia mouendo manu ac candela,admouet igne,
qui urit per se. Si igitur coetu suo motu facultate ali qua immittit rebus,qua adiutae mouentur, habet iam vim alia mouedi praetor suu motu: sin aute nulla mittit, sed
279쪽
titsed nouet solii quia mouetur,perinde oleisiret, si
coetu in Ismeum,aut aeneum,aut lapideum esset,atque ita ut nunc circumferreturinon eueniret a tem Cur
enim si lignea sphera superiori loco ferretur circul', hic apud nos ferretur recta lapis Miamus, ille deo sum, hic sursumλna quidquid iovendo mouet aliud, id quidem facit impelleiado,aut trahendo, VCIutado,
aut vehendo:at vero lapis cadens, neque trahitur,nem, pellitur, neque portatur a coelo, neq; Ver volutatur, in seratur recta, concurrit ergo coelum cum iis quae seruntur,virtute aliqua motiua qua immixti:, qv xmo .-..tus non est sed neque lumen quanquam id dic ' , s.cedit, satiusve,d sit indicari nam lumen illuminati, il' - .. luminando vero non potcst per se mouere, sed per aliud hoc est per illuminatione immittens vim mouC-di.quod si ita est,habet coelum,qua communicet vini alia a motu numine, sed quod accepimus ita patet. Si lumine moueret, non esset latio primus omnii motuum,sed alterati omam coeliqumcn non pcdet a motu,luccret enim Sol quiescens, non minus quam latus constare id potuit pugnante Gedeone penderct veris lationes aliarum omnium rerum ab illustratione, quae alteratio queda simo esset ergo latio primus mo
ii, quod Aristoteli concedit Piciis.Neque verb est ος
Quod ta aperte subuerta eius sentcntia, quam id quo maxime se tueri vult. inquit cor suo motu movet alias omnes corporis partes ita coelurn esias mundi constat ver,cor non solum alias partes, quae ad illud non spectant sed neque arterias mouere suo motu e tacilitate pulsandi, liram illis mittit,quam 'italc Medici vociant.Nisi quide moueretur no moueret,id vero est per accidens, quia ipsum extingueretur, neque posset aliis virtute demandare est itaque coelo virtus
280쪽
qua mouet hic inferiora,praeter motu .cocessum sane, quod nisi mouendo, eam mouendi vim non communicaret nihilominus vilius illa mouendi, aliud est quam motus:vel hoc solum argumento, quod facultas seu virtus nomen cli immanentis qualitatis holus,pasaonis cuiusdam.Iam ver,neque quod lumine calefaecre dicit, probare possum, neque quod calore c.lis . queri celum gignit specie dicterre dicit ab eo quem tristis ignis.Nam quae maxime coelestem filigorem videtur participare,ut spiritus in nobis, qui sensibus seruiunt, neque calidi sunt, neque calorifici, sed suae calore sui gidi,vt hoc modo differat,auctore Galeno ex sententia Platonis, quem maxinae sequitur Picus, ignis coelestis ab elementari, quod ille sit sine calore lucidus, hic calidus& lucidus. Exemplo costati oculi, qui adiis a. ignem rerertur Ob uigorem spuituum,ad illum e cerebro venientium consertim, alioqui vero est subiecto frigidus, plenus aqua quod ferre natura non posset, si is bigor esset caloris cstectivus:non igitur illud lumen calorem rebus affert per se, sed per aliquod
D.sti accidens Atque eum calorem quem Sol victique se cit,specie non differre ab igneo constat, cum incidentes in eandem substantiam,vnicum reddant intensio.
nem. quid enim' Si quis a Sole simul Migne calefit,
duos concipit calores,ac non potius unum intensiore duabus causis in idem opus inci imbentibus; Si unicum, non different specie, qui sese augentes conflant Vnum numero porro seduci,uterque excludit frigus Vtrique erε erit frigus contrarium quod si virique eque,non sunt illi diuersi, sed idem, quia unum vni contrarium est. Non igitur solaris calor urit minus quam igneus alia ratione, quam quod moderatior, neque certe coquit vegetat magis, nisi ob