장음표시 사용
341쪽
homo secundum duplicem,qua est naturam pug tsecum&resistit sibi ipsi Pulcherruma est illa coparati quam Aristoteles intulit capite vitiano rum Ethic rum Nuniru duo animae appetitus, sunt Ut duo
corporis latera,atque ut cum quis remiis uni mouet macrum sertur,ita qui remitte utatur racione cotinenter sertur m appetitiones, qui remisse appetit,
tiusq;,eu quod si velit contender potest alteri trane P Ire. Adhuc tia videri possit alicui appetitus peccati,iaeque sub ment neque sub homine esse,neq; hom: neni posse illi dominari cum est malus sed necessitate quadam,ubi quis malus sit, in deteriora serra .Eam dicunt ut sebri phrenitis, hydrops morbi sunt cor poris,ita luxuria,iracundia auaritia,morbi sumani Asesbia
sos appetitus cohibere ut uim febric1tans aut hydropicus, surorem phreniticus: ita neque qui aegrotat iuno possit colit Mere appetitus irratiotaales,quile .catorum appetitus sunt alioqui dicunt non agrotet.
neque uitur dicunt poena quispia digitus iit ob peccata sed perinde sit stirem verberare quod surcturna likbricitante verberes quod sebricitct, utrunq; niminuito inest & per morbum illud animi, hoc corporis Haec videri possim leuiter conlideranti, probabilia: sunt tamen sophistica Minepta.recipio enim, luxuriam auaritiam. iracundialia morbos e se animi,nc, minus quam febrem hydropem,phrenitidem,corporis:atque adeo ut ex his,sitim&amentiairi,ita ex illis libidineira iram,& aliaruin rerum cupiditatem nal a que adeo non magis posse luxurios in non prurire libidine; iracundum ira intumescere:& auarum appetere aliena, quam sebricitantem, hydropicum
342쪽
non sitire, phreneticum non insanire. Quid tum postea an proinde non est dominus suarum actionum uterqueZabsit. Nam, subricitansi sitiens potest nopoturi auarus&concupiscens res alienas, notell
...,ia ἡ ' Mi Isti isse intempestiue potat Peccatum. 1 f. b. yςro non est in concupiscentia, sed in facinore,aut cernus est, qui cum sit iratura libidiaiosiis, non agit quippiam petulanter, quam qui talis non est sina,masis etiam fortasso aliquado, quia virtus in infirmitate per ficitur,' inquit diuus Paulus, secunda ad Corinthio , 'virtus versatur circa disiicilia, ut inquit Arctotele secundo Ethicorum. Est igitur in nostra potestate non ille irrationalis appetitus, qui naturaliter extir illorum' humorum temperies auget, si qui vere est appetatus peccati, hoc est, vera certa deliberataque voluntas aliquid contra Dei optimi Maximi leuem committendi, quapropter ubi in decalogo dicitur: oconcupisces res alienas, non ita est accipiendum, quasi
qui concupiscentiam habet rerum alienarum iu G cato sit, etiamsi si nolit quamquam possit, serari sedis solus qui vult serari si possit haec enim voluntas est appetitus peccati .ille prior appetitus sine culpa esse potest, quia ex morbo nascitur, ut sitis ex febre. Vt i itur febricitanti nullus medicus imperet , noli siti se noli potare etsi sitias: peccat e o in medicum noqui sitri, sed qui potat,aut vult potare quidquid medi
iubeat; ita in Deum non lii leuti que ori
scat aliena nam qui possit non concupiscere auritin Inops, aut auarus3xsed qui velit serari s postit, quidquid
343쪽
cuid Deus imperet.vnde contat, nos natura domi esse appetitus peccati, etiam cum mali sumus, inque totan bene ζuendi normam eo redighv D v
Deainus: quandoquidem tot boni mi
la,m D utpote rerum Omnium Domini, olimra'
tius eloquar potest uuispiam eo libidin0i , cundus natu a, aut lianu,atquςWςMnq; pensus erit ad venerem, aut iram Iinerest vero Mutum,nam quorum natura tantum si ali ,Πm na,neque repraehensione dignus est,qui qvς Ii Ine qui laudari quispiam debet, ob id quod' La lis inest quin potius preetὸ agit talis cum iit,ma
sua potestate Dit eius habitus pn cipium, quidem xerceat venerea,aut irascatur,non est dam p na, quia peccatum in actione est, in habitu cium solum potest ver iniustus non iniuste agere, etiam unon sta in ac vult potest habitum
longa aut magna exercitatione opiis est. Culpa itaque
inii sti, quod talis sit,solum simp Πῖ
ste sat in ipsa voliuitate, quae actiones nostra lam- per ommutatur. Od diserte docuit Aristoteles a Dite Quinto terii Ethicorum dicens , Ver m nonsimi principio finem domini sumus ima singula cognosceu L bituum vero principium. Igitur punitur fir non quia fur est quanquam hoc quoque si habitu conssa est vituperabile sed quia furatur: ut neque repraehe ditur bricitans quia febricitat, neque quia stre tametsi vituperatur etiam si ob prauum victam in eum
344쪽
afluctum incidit leprshenditur veto,quod potet cuiunon expedit,atq; adco ni re posibi puniri, si sit seruus, Itaque peccata ex anina nasci ira orbis, nihil obstat quominus sponte committantur, sitque penes nos liberuarbitrium,& mens appetitus sit natura domina.
- PIT E decimo ita Iob Deu alloquirit r. Memento quaeso,quod sicut lutum n- ceris me, in pulverem reduces me Non
inesicut lac mulsesti me, sicut caseu me
ν coagulasti. Quae Verba non sunt oscitante prstereunda Phylico, neque quali non explicent naturalem hominis ortum exactii Junc;prima nimverba continent primam aOmnis formationem ex primis clementis, secunda elan generationem singulorum hominum ex semine. Quae V apertiora uadant,praefari oportet, quam plurimas tuisle Philosophorum sententias de rerum corporea rum element1s, antequam in illam unam pervcntum omnibus est, de calido frigido, humido & sicco, seu terra aqua aere igne plurimi enim censuerunt,
nulli substantias homogeneas, atque horum Vtrique nihil errabantun notione clcmenti. alij enim princi mi&clementi rationem non distinguentes, dicebant clementa rerum omnium esse litem,S amicitiam, Alii raritatem Mensitatem, alia crassiitic mis tenuitatem: ali alia. Caeterum, si qua rerum naturalium clementa ponenda sunt, nulla aeque probabilis atque illa ab
omnibus recte philo baiatibus nain: G Stoicis,
345쪽
Academicis, Peripateticis recepra opinio, tu ab
Hippocrate nuxit elle rerum omnium corporcarum elamenta,terr*m, aquam, aerem, ignem,quia horum praecipue corporum ella videmus qualitates,quarum mutua pugnatiunt ortus Minteritus quaedam
enim fiunt ex uibusdam crescente calore, quo aliquando extincto , haec eadem obeunt in alia uaf-
mis:nihil autem interit quin aliquid aliud ex illo fiat. itaque fiunt omnia dictarum qualitatum actione, quare, mistione illorii in corporun quorum illae quali tates sunt primo,videntur generari,atqueadeo si qui illa esse corporiim aliorum elementa. terum neque hoc videtur mihi quando non iam cum tyroni bus anitur leuiter praetereundum,sed examinandum, an v2c Philosophi corporum naturalium elementa prima ponant at sit haec hypothesis, ut multa alia inscientiis .si enim,ut Aristoteles secundo de ortu m teritu multis conteiadit, rerum omnium generat Ocitur circulo , non generantur Omnia e 'Vibψi λ . iis tu hic quocumque quodcumque. Quare nulla re Verasiat aliorum elenienta. Porro monstratum alibi eli, nulla esse simplicia elementa in rebus ataue adeo clivito monstrari potest.quae enim terrsan haec, quae nitro,siilphure, argento vivo,& metallicis omnibus concretionibus est intersta, &alicubi est pypsis, alibi calx creta alibiλQuae aquayan marina, quae hic intoler abiliter salsa alibi etiam in amaraῖQui eryan hic turbidus qtii vapor aut nebula,aut nubes,aut ignea exhalatio aut horiim quaedam confiaso esse videtur' uisi te an carbo, qui terrae multis generibus est cras
soro an flamma , quae nihil est nis stimus ardens quod si nullibi unquam clementa simplicia sunt, ne
346쪽
esse quidem possunt,uel hoc argum ciato tametsi aliis
etiam non uieuidentibus est a me monstratum alibi quod in aeterni idem est, quod ei, quod potest aeterii vero est naturaliter haec mundi facie: quod si nulla sunt, ementa simplicia, quorun mistione Ee-Kψο-ο nerentur reliqua,ne misito quaedam es vlla Ouorum
enim est mimopnisi miscibilium Z quod si id o non
ei re vera,sed conficta; neque resolutio sit in simplicia. nahil igitur iit ex clementis, neque finitur inel menta, quare neque elementa sunt omnino in rebus,
dictiones in syllabas, syllaba in literas resoluerentur, a quibus coagmentatas extiterunt, haud quaquam diceremus iteras esse verborum elementa non igitur sunt alia ali rum elementa,sed fiunt alia ex aliis mutuo, & circulo quodam, ut ex primo prunum, ex soc nucleus, ex hoc prunus: ex semine ouum, ex ouo pullus, ex pullo semen.his argumentis fieri videtur, nulla est e rerum e Iementa.Nihilominus est quod respondeamus, veram stinui de elementis sententiam statuentes tametsi Gnim Vere d:catur rerum generatio esse circularis, non tolluntur elementa. Non enim fiunt omnia ex omni
bus eodem modo: sed quaedam ex quibusdam compontion rialia ex aliis resolutione quis enim non videt liznum ex miscella terra Maquae, quam radicibus hau-Dt esse nutritum,atque ita ex illis estectum, res tui ve- 'ignis vi in aquam, quae inuisibiliter abit in vaporem, cinerem terreum qui superest Et haud dubie ex ligno cinis resoluendo, quia deponendo quaedam, ea terra lignum componendo, quia assis mendo aqua.
'μ' 'Omne inultarum compositiones, *, ipsi re lutio in ica uoti enim quaeque res
iurat, ex quibus non separet ratio destillandi terreas seces
347쪽
sices, partem queam, oleosum quiddam,abeunte uerim fumo naud dubie igitur sunt rerum ex rebus compositiones,de rerum in res resolutiones.Qii propter amex aliis in alia procedatur resoluendo necesse est esse reruni clementa prima.quia cum poste i6t natura nascatli ex prioribus, i nulla latuerentur prima, sed abiretur resoluetulo in infinitum, ut m Lue eontinui,non iset unde inciperet compositio neque unde flueret rerum natura, quare neque s- arum ulla natura. Necesse . igitur ponere ali ΕΙ - .
hora quorum iritura per se iniit illis,neque ab prima.
sed dicata corporibus, illa verbsunt elementa
prima: quae quidem pura inalteratame esse quidem, que si ista videri possenti quandoquidem sensib,
te omnes qualitates praeter primas, ater aperamentis fluunt,temperamenta vero mistione constant. Super- ti , sitit in hac uniuersitate alterata elementa ea vero sunt,s grandes hae mundi partes terra, mare,&'cireunstans aer, qui per alia OMII, penetrat g-nis Haec enim minimam mI. umquae in mundo lunt mistionem habent di omnium maxime accedunt ad quatuor illa naturas corporeas& simplices, tuas actu
quidetri nullibi potentia vero in omnib.esse dicimi , neuti pro de nisum est,aut tantum hypothesis esse
haec elementa.Sunt enim re vera, ut dicimus, potentia scilicet,veIut re vera est in theriaca vim, callia eque mimis hec in theriaca essent, etiam si Itum mun-
i pium esset in ea insumptum neque alicubi maneret actu ut nunc in mundum liasumpta sunt rota,aqua, terra aer, i Et is ut nihil illorum iasi persit, sed quea, terre ,aerea, ire corpora Sunt itanue quatuor e-
m n a, quorum naturae in his aspectabilibus mundi Itibus erra inquam, aqua,aere, igne praecipue se
348쪽
cxerimi atque haec quidem alterata elemeta sunt revera aettiq; in murido,& conspiciunturiissa, inalterata simplicia,sunt re vera, non tamen actu atq; ut sunt, ita militone generant.Nunirum alterata Uec, praeexistentia actu commiscentur,&generant:inalterata illa,
nunquam pr,existunt actu, sed potentia semper sunt, 1 ...hi, se ipsa mistione S in mistis.Horu quatuor elemen
riniamer torum, duo praecipue aqua inquam terra irsstant
μω corporibus crassis,& solidis, ut lapidibus, metallis,Narborum atque animalium partib.corporaturam: tuo reliqua admiscentur propter temperiem,&facultates,
primo quidem omnia necesse est constiterint:
rum concrctione,posterius vero quaedam, ut quae praestantiora cum sint reliquis, praestantiorem etiam habentorium,fiunt virtute seminali,4 maturatione, elementorum mistione latitante, Min ipso semine in in eo quod oritur. Nam ipsa maturatio nihil aliud facit, uam persectiorem,ex imperfectiori, elementorii miione. itaq; imperfectiora corpora, quae neq; tu ut, neque vegetantur,eodem penitus modo necesse est a principio mundi constiterint quo nunc concretione quadam elementoriim, quadam proportione coeuntium. quod in lapidib.aperte conspicimus: qui aqua&terra desuper commistis,& durescentibus, augentur. Iis vero quae seminali virtute generantur, necesse est duplicem tribuere ortu, alium quo confiterint ab initio;alium,quo nunc oriantur,oriuntur nunc ex semine, ex quo quidem a principio fieri non potuerunt, cum semina posteriora sint natura, tempore rebus ipsis inquidem fructus ipsi rum rerum sunt, ut antea super caput primum Geneseos indicatum est. Igitur cum a principio acta sunt simul omnia,in illacom muni omnium genes facta sunt ex communibus prin-
349쪽
eria dconditionibus. generationis modo P&α hi quibuς sunt,&vsu utrunque nina fit eo
nator altero ad generationem,altero ad recenter ge
semen ver sim dicitur esse ut quoddam lac. pia ve
350쪽
A UIT E quatuordecimo Iob ita in-
quit. c. nil habet spem, si praecisum fueru rursus vir cit, σrami eius pullulant, si
enuerit in terra radix e Per puluere emortuinfuerit truncus illius, ad odorem aquae terminabit, facie comam,quas cum primis pia talum in homo vero,cum mortuus fuerι nudatus atque consumptus, νbi quae siesie Hic deplorans Iob lavinani vitae conditionem, quae tam facile pereat,atquc curei semel perierit, adeo sit irrecuperabilis, confert hominem cum ligno, dices, mi serabiliorem esse hominis conditionem, quia lignum etiamsi praecisum sit,potest rursum revirescere,atq; adeo germinare,&4ntixu in terra in arborem integram abir , uin, adeo in arborem etia diuersi generis inseri,instioni que producere copiosos ramos, S multum fructum, in in etiam si senuerit in terra radix,& truia . cus eius emarcuerit, mortuus' sit, si summacius pars, krami mucro infigatur in terram ad odore aqus hoc metaphorice dicitur hoc est, sit adsit aqua, ut ex aqua cum terra ista,alimentum capiat,germinabit, mucro ille radices proseret in terram,& sursum faciet comam, itaq; nouam integramq; arborem .His modis agricolf&vineas renouant, nimirum insitione, plantatione,& germinatione ut quiuis,ci rusticae vel exiguit peritus scit,& Theophrastus docet primo de historia plantarum .Homo vero nihil tale habet, sed quaecum que pars illi abcissa sit emoritur statim, nullam neque plantationem neq; insitionem recipiens,neque omni no ullam habet rationem reuiuiscendi Iam vero si ho