장음표시 사용
381쪽
uicipere potest effamatio,neq; opus est, u Hispania
peruatur amore peritetur etia ermania,neq; ut sa: Austro,persteturLybi sed pollunt illae tranquillitate frui,nondum in illis exorcis ventis. Si igitur hoc ita habet inopinabite eli, Aut tu qui nos attangit, ab arctico polo venire post ex praeter ratione,ia longinquit illi principistatuere ternunu;a no potius m teriori illa mundi part quae vocatur meridies,quam percurrunt Planeta .Cum praecipue siquis status inde huc penetraret,in ea regione illat natura permutaturiis,atq; eo usq; futurus Aquilo,laturu', pigus, inde iam niturus Auster,& laturus tepestates, cu ab interioribus egrediatur tepestas,& ab arcturo h igus.Verulis de disserentia ventorii secundu loca enarratis, superest dicamus,quod ad eoru cperameta pertinet, Mad re praesentem maxime faciti, quandoquid c ventorii ditarentias non accipimus ex materia, sed Inica Dum
omniti ponimus puta exhalationem fumo sinite,constat ob aliud quippiam fieri,ut non cadem omni tu- peries sit, sed Aquilo sit frigidus siccus, Auster calidus & humidus, Eurus MLephirus inter os medis, xinter se quam minimum uillidentes. Id vero non potest esse aliud, quam illud unde accipitur differentia, loca nempe a quibus in quae seruntur,ob quae merito euenit,ut Aquilo auster inter se dis ideat plurimum, Eurus 'ephirus minimii,quia Septentrio&Meridies plurimum disside una altercalidii mus
steriistidicimus locus sit: Oriens ψccidens quam
minimum dissident, cum ad utramqi e partem ueso accedat & qui aliis Oriens,aliis Occidus lit. 1lsident vero hi duo ab Austro,no tam ob locu ex quo, quam iri quem feruntur.Illi enim seruntur a similibus in similia,ab Oriente in Occidentem,& ab Occiden
382쪽
te iri oriente hic a contrario in contrarium, puta a Meridie in Septentrionem verum haec generatim diota sunt,accedamus propius.Siquidem indicatum est, Boream non semper venire a Septentrione,nequeAustrum a Meridie, sed undecunque posse incipere que cumque ut contigerit huc aut illuc ferri, constat diuerentia non accipi a loco ex quo primo sed a loco versus quem, atque adeo posse Aquilonem & Austrum oriri ab eodem loco,ut si flare incipiat a Carpentania, di feratur in Beticam,Boreas sit, si ab liac ipsa,& seratur in Cantabriam, sit Auster.Quae igitur cauti supe est,qua alius frigidus & siccus, alius calidus & humidus fiant Dictum iam mihi pluries est, ignem elemetarem non esse uno quodam loco ut reliqua elemeta, sed permeare per omnia, sequi vero magna ex parte Solis himen,atque ideo ubi plus luminis eius, euh tiam plus caloris. Consentaneum mox est, ut ad Meridie sit copiosissimus, Linde ad mundi latera sese effundatmimirum ut ipsum lumen Solis.His positis, fit ut ventus qui contra meridiem sertur, igne a reb.qui bus occurrit abigat, illi contrarium motum subiens, qui ver sertur contra Septentrione ignem adducat, similem illi motum subiens qui versus Orientem aut Occidente, neq; ad modii hoc faciat neque illud, quia neque smile, neque contrariu motu subit, sed trans uersum .Hinc riirsus fit, ut qui fiat versus Meridie restigeret segans ignem, qui versus Septetrionem, cale faciat eu aciducens:Rurium, qui refrigerat siccat quoque idq; duplici de causa, 'uia ipse siccus est, simus, quia refrigeratio densationem facit,& exprensionem humidi ut in refrigeratis herbis, arboribus conspicitur: qui calefacit humectat non per seis ccus cum sit sed quia calore sicit humore fundi, qua causa
383쪽
ωin hominibus ciet multas fluxiones Auster. Qui fiant ad Orientem aut Occidentem, nihili rum faciunt insigniter, sed temperant modice , t aer ω'oὸ i. per ventilabrum circa faciem motitatus. Similis etia disi;s causa est, qua Boreas fertur vehementius, Auster ita es. tius, Eurus V ephirus mediocriter. Nimirum qui contra igne fertur, fertur a frigidiori ad calidiorem,adensiori ad rationem aerem, quare inde magis expellitur,lluc facilius recipitur, serturq; ut quod indecliue cotra quod sertur in fulgidiorem Ddensiore quod in acclive: quae seruntur in similia, ut quae per planum mediocriter.Haec eadem causa est, qua qui nauigat in meridiem,citius multo illuc pertingant, qua inde hsic remeent: quod non intelligentes , qui ab Hispatii ad nostras Indias seruntur contendunt, mare illa in parte esse decliue.Neque mirum, cu ob eandem ignorantia visum sit plurimis veterum philosophorum, coelia& terram imminere magis ad Septentrionalem plaga
ad meridiem vero inclinatum esse orbe, quia excogitauerunt plurina as eius situs causas. Diogenes Ἀ-naxagoras factu iam orbem ipsemet prouidelia, a quaerat factus, suisse inclinatum in meridiem magna cuiuspiam utilitatis causa. Empedocles vento retia ente versus septentrionem impetum Solis,distet este coeli latera, Mursas esse loco motas, Meleuatas,atque austrinas partes depressas atque ita totum mundum illo inclinasse Leucippus procubuisse terram ad meridie, quod partes mundi ineridionales rariores ac solubiliore snt ob calore, septentrionales densiores magis renitentes Democritiis augeri omnia ad meridie ob generantem Solem, atque ideo terra ea parte gravatam frugibus, Mauma, procubuisse. Sed nar omnes
sunt ineptiae infantilis illius philosophiae N insidum
384쪽
locum persectam piicram cite euidenter indicantltronomi luia omnes caeli partes esstant a cetro equequare non cit alia elatior,alia demissior, neq; terra habet aliam' la mundi partem se humilioren in quam grauata Inclinet, neq; aliorsum nititur qua in suu e trum Causa vero ob qua illae opiniones inter primos illos naturae mucinatores,ac nuc inter vulgares oris sunt est, ut diximus, in aere qui ad meridie tenuior est 'in ventis, qui ut Aristo. quoque secundo meteoron animaduertiti magis fiant a mundi lateribus,ac fortasse etiam accedit, quibusdam in locis, copia maiorum numinum qui confertim irruentes in mare, per satis magnum patrii remorantur nauigia. Id vero sentitur
in quibusdam Isthmis, ut in Poto, Min Occidentalibus Indiis, iuxta recentem vocatam Caithaginem.Ex
dictis facile constare p5t,cur ab interioribus, hoc est, o Enis inertili oriatur tepestas,hoc est,sstiuales imbres,cua mεν, fulguribus,sulminibus,& tonitruis Nimiru,sunt haec ια'.oritur omnia magni caloris,qui inde trahit originem, unde ignis huc agitur flante austro stigiis vero ab arcturo, unde venit Boreas.In eadem sententia perstansEliud, addit,Aantei eo cocres tgelu, rursum latissim funduntur aquae Ventum appellat flatu Dei, hac ratione innuc quod Psel. isq:His verbis dicitur stuprod citventos de thesaurissuis, hoc est sua infinita virtute Omnipotentia. Qua verba facile nobis indicat, qua sit
mirabilis ventorumatura, cu de eoru creatione Deo tanta accedat gloria inia propter non tantu mihi tri-huo,ut existime me, vel huius leuissimae rei causa inuenisse sed ut in aliis omnibus quq pertinent ad natura,ad probabilitatem usque disputasse. Ergo, inquit,
state Deo,per Borea scilicet, quia exprimit igne abcrescitgelu Rorsum Deo stante per Austriim, quia adducat
385쪽
Frumentum cinctuti desiderat nubes, Ernubes spargunt gubernantis voluntas duxerit. omne quodprscipi illi sepe facιem orbis errarum,sue una tribu Jue in terra sua. sue in quocuque loco misericordiasus, siusserit inueniri onmes qui bene philosophati suid, conuenerviat in hanc sententiam, nihil omnino eoru quae natura constant iactum eis e casu,aut temere, aut seustra,sed omnia alicuius pratia,atque adeo primam onmium rerum causani esse in fine cuius gratia fiunt. Si igitur hoc de ea natura qilae conuancta rebus est recte dicitur, usque adeo nihil est Dustra ab ea factu, ut vel ipsis cxcrementis quae necessitate potiusquam utilitate videmur generari animalium natura utatur ad commoditates non exiguas uti libris de si par
Deo pl. lax.sentire oporteat,qui cu sit Optimus,nihi ecerit nisi bonum bonum vero esse non potest sine ulla utilitate: cum vero sit Sapientissimus, atque potetissimus, nulla necessitat cogeretur sacere quod nulli sui suturum esset.Hac ratione Eliud,cum bincaliorum meteorologicorum generationem , ut
Ventem causam retullata in Devia ,qui ut stirima omnium quae sunt, facta sunt causa alias omnc cotinet apponit etiamin finem,&cuuis gratia sui .Quali dicere neq;quide frustra aut ostentandae suae pinesta
ut iis Deti nubes secit sed magnae cuiusdam bene
ficentiae siquid frumentu,ex quo fit panis qui cotirmat cor hominis desiderat nubes ' doquidem illis es. . spargetibus lumena,&pluctibus, fruitur necessariora
'Nubes spargere: lumen suum, ilii est a d
386쪽
uam pluere, quod ideo dici videtur, quod dissipatiupluendo nubibus,spargitur unicia quod ab illis inter cipiebatur:perinde ac si illa uine & aquam contine rent,ac triamque demitterent, ac spargerenticum ta-Inenissae reuera neutrum contineant: sed in aquam
mutentur, classipatae, diffindendo timini loe d , sed exeo quod sensu apparet, nata phrasis ea est, qua rursum statim utitur nqvid his ouando piare i
pluunt Neque vero solum non sunt sactae temere nubes, sed ne mouentu quidem temere, nam lustrant
luntas duxerit, ubicumque scilicet vel si Deus pluere sue in una tribu, siue in alia, siue in terra sua, hoc est seruorum suorum , sue in aliena Pinimico in sisein quocunque loco visericordi si ea, ius erit ue viri Nimiriani plutis periuIIM , capite quinto. Et haec est vera fersecta selent a iurum nubium, scire scilicet eas in Dei voluntatem &prouidentiam referri, de qua statim subdit, Iuno Nim rum , qui consistunt intra at si naturale, ii H uunt usque ad priinas, ac proinde non habe dimissis id irim insipientia est procedunt usque ad quidem, atque perci a phthii m tobtai commoditates t omnia enim hae sui, u i stacunditatem. At vero quaedam alia nulli pror-
387쪽
ks,sui esse videntur, quibus id quod de omnium re-lum utilitate dictum eli videtur redargui. Quid enim
commodi est ex grandine inlid ex fulsuribus t Mide fulminibus)Certe hoc nullus philosophorum pol- sit dicer quin superiores rimetur causas, neque a iter inagerc, quia cogatur concedere factunx esse aliquid fisistra, tuam conscendendo in iudicia Domina, ac de illis philosophando, iuxta illud quod proximo cap.dixit idem Eliud, his verbis, Per haec enim iudimip los, dat escas militis mortalibus, qua verba Ignificant,uti Deum his rebus, partim ad mortalium escas,partim ad iudicandos populos. Sunt igitur horum pleraque ad utrumque utilia, nam pluuiis, venti maximi sunt usus ad frugum prouentum iudIcavit vero per phiuia apertis coeli cataractis mundunt, euertit ἀotidie in mari triremes, Min terra tecta domos,ut vel domum in qua epulabantur filii Iob, Nintegras urbes impetu ventorum. Nonnulla etiam sum quibus solum utitur Deus adiudicados populos, ut grando Di ilgura,& multo magis filimina. Quoaetiam dominus ipse cap. 38. huius libra dicet his verbis.Thesauros andinis aspexisi, quae r parau in tempus boliis . in diem pugnae ct belli, ut vel ex his possitiat
homines,si prudentes sint agnoscere, esse qui res humanas considerct,A populos diiudicet. Quod illectiam Ethnicus poeta optime insinuauit, dicens, vρι- te optime aspicis haec te pater cum fulmina torques,
ne quidquam horremm Itaque nubium,&plurimarum in acre prouenientium rerum, utilitas magna ellari stupes, quibusdam vero earum tantum ritur Detis ad
iudicandos populos. Eadem ratio est pestis, atque deo morborum omnium, mortis A corum quae nihil aliud quam venena sunt quae complexus est Ecclet.
388쪽
cap.39.his verbis Ignis,grando ames, mors ommbae ad xindictam dicataJ it,omiarum dentes, O nor pq, Ierpeotes, O romphea indicans in exterminium
ιmpios. Vbi ignis noniure intclligo. Fulmina&reli- Meteorol quo ignes meteorologicos, aut aeternum paratum dia
ma utilitas est.His dictis,redit Eliud ad natu am ventoruin, dicens. Nonne vestimenta tua calidasunt, cum peritata fuerit terra Austro quae vel ba ex dictis ha-
ei Austrum allicere ignem , ac proinde calefacere &c ore aquam fundere.Hinc uenit,ut vestes eo stante
caleant,citque calore externo vincente, tinea exedantur: quod perspectum habentes quibus illae curae sunt,liam Austro vestes recondunt, contra ad Aouilonem suspendunt. Periit de contingit in aliis omnibus rebus quae asseritantur ut in vino,& eduliis, Momnibus frumenti generibus ea enim otiani ad Aquilonem se uantur diritius, ad Austrum computrescunt breui.Verum hoc dictorum nuper corollarium est, ut millud quod paul post dicit. Subito aer coeetur in nubes, Nentus transiensfugabit eas. diximus siquidem iam,
ventos iubes ex contrariis causs fieri, atque ideo magna ex parte se mutuo tollere, atque superuenient pluuia cxtingui ventos superuenientibus his hi gari nubes. Quod nubium encrationem nunc tribuit densationi aeris,non repugnatiis quae nuper diximus, pura esse cx vapore.nam vapor substantiam habet inter aquam cierena. Quapropter aqua in ae- . 'ixi, az in aquam per vaporem,illa extenuata, hic crasses ens Nubes ergo sent ex vapore, qui partitia aicendit ex aqua extenuata, partim ibidem genera bitur ex aere crassescente, secundum, qua m partem
389쪽
terissime aer cogetur in nubes.
X capite trigesimoseptimo Iob. fore sitan cum eo fabricat escaelos, ut soli e disi i quas aere fusi sunt De substantia
coeli,eius in quo,aut cum quo volutan- . H tur astra,quem Veteres omnes vocave
runt aethera, α, etsi εἰ Ἀῶ interpraete Aristotele hoc est perpetuo cursu, dubitatum est plurimum a philosophis: si quidem nonnullis veterum visum elirationi consonum,eam mundi partem,ut est suprema, ita esse tenuissimam, siquidem Min aliis omnibus,de quibus utpote vicinioribus,possiimus iudicare,ita neri conspicimus , ut quo superius est aliquid , eo sit' tenuius: Itaque esse reeionem quandam, subitantia alia, aere longe purio ii tenuiori plenam, per eamque ferri astra omnia per sese, quasi volantia Plerisque tamen atque adeo optimis nam Pithagorae, Pammenidi, Platoni. Aristoteli visum est coelum substantia quadam constare firmissima solidissima , adeo ut penitus neque diuisonem, neqirc diltractionem recipere possit, Mastra partes esse ipsorii morbium,ac cum illis serri, haud quaquam proprio concite ut 'tata impetu. Ex eo vero quod de motu astroriam quis prWi sentiat pendet, quod de celi soliditate sit consenta neum.Si enim astra seruntur per se per c tu illiid certe est tenuissimum, scillime cedens mon enim tanta posset esse astrorum celeritas medio resstente. Si auteilla seruntur cum orbibus, constat orbes tanto solidiores esse adamante, ut penitus diuidi non pos lint.
390쪽
Nam alioqui, serrentur velut impulsa a substantia aliqua ea ementer concitata, distipabili,ut quaea
emper celeritate,neque idem viae semper sistere, sed iactarentur temere,ut quae Luentismuc autem videmus regulari ferre latione 44 certissimo tramite ne latum quidem unguem unquam declinare:igitur orbes cum quibus seruntur,nullam partium distra Onem accipiunt unquam,sed seruntur toti simul firfici i potest quapropter eorum substantia neque diuidi, neque disti: ahi possit,sit
Eras erra cum orbibus, quἱm in illis per se moueri, multis argumentis probat Arist .accepi is ab astroru sgura' ei accomodatis motibus ab eoru celeritate, Fab aliis eorum passionibus.Mihi vero videtur illud Drmillimum, si quis velit recipere quod mihi in physicis monstratum est,puta raritatem & densitatem sitiitere in angustia aut amplitudine polorum. Si enim altra crrentur per coelum necesse esset illud secudum
partem anteriorem astri densari, secundum posteriorem rarescere, si vero rarescereta haberet poros, Aiso . g aut Vacu OS,aut plenos substantia alia tenuio
l:ςit 'git vacuum aut substantia alia coelo tenuior.
scisci Ibor, an raritatem accipiat, atque ita peruenire necesse erit ad substantiam tenuissimam nullam rarita tem aut densitatem recipientem aut abire in infinitum Si autem in talem ullam substantiam peruenire statu coetu in eiusmodi Ne cesse est igitur astra cum coelo serri, ac non per c lum, aut dari vacuum. Praeterea s Sol, Luna in