장음표시 사용
41쪽
de accidente quodam. Quid vero sit illild, cuius accessi calorem inserat, potiusquam, quod a Plailosophis omnibus statuitur, per se,ac primo calidum' i cnim Sol per accides calidus est, ignis vero quod primo ac per se, necesse est causam caloris illius,ad hunc referri est veris hoc ipsius etiam ignis natura valde congruens Cum enim inter elementaria corpora, ignci solum coelestem imitetur fulgorem ipsum vero ita, ut phirimi veterum Philosophorum, ob ea si a Militudine,astra ignea es suspicati sint, sitia te c6sentaneum,ut sinat litit linis illius causa, facile trahatur ignis coelesti hi mine: quod etia vestigiu quoddam, diuinitatis eius corporis,est. Maxima ergo ignis pars,rthis selycti lumine Solis circa terra volita .r, comitaturq; cir sequitur cuin eunte dieIT.quod ,indicant illa verba capitis pri- , mi Ecclesiastes Oritur Sol occidit, ad locu suum is reuertitur,ibique renascens ora per meridiem, o m- , ctitur ad aquilonem. lurirans nomerga in circuitu, pergit spiritus, in circulos suos reuertitur. His vcrbis aper, te dicitur, spiritum illum que indicatum est esse igne, circuire simul cum ipso Sole:na nomane spiritus,non est crisianile vocari Solem ipsum nam praeterquan quod es et repetitio inutilis,vocari ita no potest: nam neque quod tenuis , neqtie quod inuisibilis, neque quod animattri& vivens, cum nihil horum sit ci cuit itaque ignis,ut ipse Sol, cstquc eius comes. Qilo fit, ut dies, atqire omnino lux omnis calida:nOX,atque omnino tenebrae, frigiuae sint hic ipse igitur stsolaris calor, qui cum ad materiam accodit moderatus,coquit,ac nutri tralioqui,s copiosus, atque destitutus humore accedit, etiam urit;ut non raro messes, ante tepus,ob pluuio inopiam , Vos citum etcsarii. Vnde rursum constat, non esse aliam diuinitatem solari
42쪽
solari calori,sed eundem penitus essed ignemra Ita- multici margumentis probabilissimum effecimus, ignem esse illum spiritum domini, qui in ipso mundi
exordio, generationum pristans initium , incubabat aquas .est vero ignis symbolum diuini amoris, qui unis diu Deus ipse est.vnde sublinitor alius, qui ad me no spe elat,nascitur sensus .His positis,ad enarrationem pri θ' diei, videmur iam po1se accedere Inpriincipio, hoc est in ipso temporis uiatio,creauit hoc est fecit de nouo ex nullis praeexistetibus coelum terram.c coeli nomen,tum in tota scriptura diuina, tu in hoc ipso capi φ,' '
te, signiricat aere,aut incorruptibile illud maximu
corpus quod superstat. Constat vero, siquide dicitur, stominamini piscibus maris volatilibus coeli.non sunt
autem volatilia, nisi in aere.& iterum, vocavi Deussirmamenin coelum. Firmamentum vero non est acr, Irmamesed firmum illud ,aeternum, S stabile corpus , in quo tum quid posuit Deus duo luminaria,& stellas omnes. cii in au I tem duo haec significare possit ea vox, in narratione diei primae significat aerem, quia firmamentum fecit Deus in die secunda.Fecit itaque Deus in prima die aerem terram ut vero insinuet, non liqc duo solum elementa facta se in illa die, neque haec ante alia, sed quatuor corpora simul,velut unum Calios:addit, 'rat autem terra inanis vacua, o tenebrae super faciem absit, hoc est aquarum L spiritus Domini, hoc
est ignis,ferebatur per aqi M. itaque cum primum secit coelum & terram , secit 3 abysstim in ignem erantque ea in prima illa die adeo consas ac conturbata,Vt terra conan ista, cu aqua intra ipsum aerisset cuVero aquae maior quam Urs moles sit, secudusa pes-ficie videbatur se tota aqua,ut quoddam lutu atque ita erat terra inanis, hoc est nulla gignens ex sese ani
43쪽
malia, est vacua,hoc est nullis plantis ornatas erant tenebrae superfaciem a0sii, iii scilicet tenebat intra
se totam terram Nnam cum essent iam corpora, quae lucem poterant recipere, inondum habebant tamen,
constat esse tenebras.ignis vero inuisibiliter permea bat per aquas, foecundare iam uade eas incipiens, ac prohibens quominus concresceret,ut gelu haec cum Lucis ita haberent,creauit Deus lucem,per quam ea corpo ζώt Φ, ra in conspectum venire posse caeperunt diu isitque Deus lucem a tenebris, quia non illuminauit totam
eam molem aeque, sed ab altera superficie apposito lumine, ab opposita corpus ipsum faciebat tenebras,
ut tunc.gyrante vero lumine totum id corpus sue s est vespere Mane dies unus. In die secundo se citDeus firmamentum, firmum inquam illud di solidum coeli corpus,neque diuisionem , neque raritate,
neque omnino alterationem ullam recipiens corruptiua:posuitq; illud firmamentum in medio aquaru, recitque ut deuideret aquas ab aquis, eas scilicet quae sunt ub firmameto,ab iis quae supra firmamentu. Desis' a si qui ,quae supra firmametu sunt, dubitatur quam,ouirunti plurimum. Sunt qui dicant aquas suprafrnaamentu, vocari eas,qua pluendo decidunt in terram, illasque, ab his quae Ripra terra sui, separari coelo, hoc est aere. verum filiuntur, quia, si coeli nomen de aere, Milesuperno illo Mincorruptibili corpore dici possit,fir mamcti Vero non ita.sed firmamentu illud solii in est
in quo sunt luminaria, stelis itaq; haud dubie supra coetu sint aliae aquae. sed quo pacto supra coelii enim hoc, quod conspicimus,nihil aliud est potest, quam
sedes Beatoru,qua quid elato praestantiore, muta tionis minus participe esse oportet, qdam coetu; qllatis coelum ipsum quam elemcntaria corpora. Hai C
44쪽
Vx elementaria sunt motus Malicrationis participia, coelestia motus solitis,ita sedem Beatoru esse oportet corpus purissimu,& mutationis,& omnis motus ex-Pers.at vero si aqua esset, aut ex aqua, recipere posset alterationem atque a contrariis pati, siquidem trigiis humiditatem haberet naturaliter,in contrarias illis qualitates,posset,praeter naturam, recipere certe
Codem argumento, quo Aristoteles monitrauit,astra non esse isnea,msistratur coetu illud supremuoque,
non esse.sed ut fatemur, coetu Mastra ignea esse igne quodam coelesti, qui praestantioris quam elementaris est naturq, fulgore solum reserens illium, non etia ca-Iore,4 siccitate, ita dicemus, coetu illud, quod plurimi hanc ob causam vocant chrystallinum,aqueum sciuru, bse, aqua quadam coelesti, quae puritate aqua referat, stallinum non tamen frigore aut humore.atqui nomen ignis aquae, non proprie dicuntur de virisque, sed ana
logia quada,ut sit duplex ignis non penere sed secu Duplex
dum analogia elementaris S coelestis,& aqua quoq; ἄ'''duplex. Vt itaque astra vocamus aethereos ignes, ita quod supra firmamentu est.vocamus coelestes aquas, aut aquas, quae supra coelos suat,quas in psalino inui tat David ad laudes Dore1 ini. duobus itaq; diebus se cit Deus elementaria corpora,& totum coelum: duobus sequentibus exornauit:postremis duobus repleuit ea animalibus exornavit vero prius ea mundi partem, qua prius secerat elementarem inqua dixit ita- qtie Deus congregentur aquae, quae sub caelo Ilint in locum Nnum, et appareat arida, ovocavit Deus aridam terra, totaregationes aquarum maria haec congregatio aqilarum in locum vnu, ita ut terrae facies appareret, ac Uc appareat, celebratur plurimu in sacris eloquiis quas argumentum maximum potentiae Dei mirum.
45쪽
enim est,ut quod supra naturam cite videatur, terram grauiorem nitillo minorem aqua,ab ea non obrui, turgentesque Melatissimi os maris fluctus,intra certos fines sese continere, neque in totam terram quae longo interuallo substare videtur, sese effundere Vertim hi caec e est argumentum sapientiar, potentiae non enim violentia continet Deus terram supra aquas,aut cohibet aqiras quominus fluant, sed ita composuit ab initio,vi naturaliter ueniat, sitque, nisi Deus disponat aliter,in aeternum citra vix lcntiam, duraturum ari- mirum secit,non quidem terrae s lius globum hic e- . qu. st nim necesari,aut innataret, aut sub aqua totus mer- erratio geretur sed ex terra laqua globum unicum , cuius V centrum, mundi ctia centrunt climon ita, ut eiusdem globi medietas altera,aut pars tertia terrae sit, reliqtiuaquae ita enim etiam mergeretur terra sub aqua sed terra aqua ita se se continentiri tuo, ut utriusq; sit idem centrum, quod totius mundi id vero sit terra integini in globum reddente eum vero non solidum, sed maxima parte interius,& ad superficiem,cauti amplissimasque illas cauitates replente aqua quo sit ut terra siclos maris, eiusdem globi sint superscies.ut Vero non corruat in se se tota terra, Min mundi me dium subsidens, exprimat aquam, cum sit cauitatibus plena, causa esl,l5gc maior soliditas,qua habet inpro dis, quam ad superficiem.quod iis qui aperiunt puteos,aut defodiunt mineralia, liqui id constat: cu multo infra speciem sentiatur lapidescere.fecit ergoDcus in terra ingentes sinus,intra quos colligi iussit aquas, Ut appareret arida atque ut id ita manere posset,iccitfirmissima sim lamenta terrae.Postea terram exornauit herbis viretibus, ac sicientibus semen,& arborib. pomiseris, Donanibus quorum semen in semetipsis est,
46쪽
Vt antea explicuimus , Dic quarta fecit Deus duo tu iminaria, Solem scilicetvi Lunam,& Stellas omnes, post utque astra ea omnia in firmamento, ut liuiderent dilani ac noctem, Messent in signa, S tempora,& dies, ' S annos. Quonia in firmamento posita sunt astra, constat facta esse ex ipsa firmiam et substantia alioqui ne 'cesse esset eam firmamenti partem, quae erat,bi quodcunque astrum positum est, reddactam esse in nihilum, cum coeli partes abscedere non possent aliae ab C I t aliis,ut denuo nascentibus astris loco cederent, Min diuisibiles sint natura, neque densitatem, neqUe rarefacti ovem recipere possint. at vero Deus, nilai linquam eorum quae secit, redegit in nihilum. fecit ergo luminaria illa ex subsuntia firmamenti. Quoniam autem inquit,ut sient in signas tempora dies & annos, 'qui astrologiae iudiciaria sunt studiosi , accipere hinc Utentant argumentum certitudinis, dicentes,Deum sc-cisse astra ut essent in signa, hoc est fgnificatione praeberent mortalibus imminetium casuum. Verum, quiac astrologiae pars vanitatis insinu latur, a plerisque piissimorum, sapientis 1 moriam, satius est intellige- re,didium esse in signa tempora, quasi in signa temporum .nimirum motus astrorum, praecipue Solis ScI ilhae,definiunt tepora .ut dies est circuitio solaris: hora,viges mariti arta eius circuitionis pars, annus Ο-tus integer Solis per totum Zodiacum mensimotus Solis per unicum Zodiaci signum,aut motus Lune per totum Zodiacum tempora etiam quatuor anni des niuntur acccsi recessii Solis .nimirum tempus, ut
Arist. docet, est numerus qui numeratur motu: motu Sucro est numerus, quo numeratur tempus.ut numeratur hors per transgres ioncs gnomonis a lineis adli ncas; dies per circi sitiones Solis notam e quia secit
47쪽
Deus astra ui signa temporurn,itatuendum est,ut viil gus Philosophorum censet, tempus ipsum cilcis tum coeli.nam ut Plato inquit, tempus cit imago aeternitatis, in numero Euens quod idem aliis verbis dixit Aristotcles,Aeternitatem esse nunc stans, tem pus veris nunc fluens.ille vero fluxus, seu illa duratio, quod ipsum tenapus est , non aliter numerari potest, quam per motum. In motibus autem, nullus tam idocari retulcus calculus est,quam coelestis, ac praecipue solaris, M tWi- ilia maxime omnium regularis, Mincommutabilis, ut minime possit calculus sellere.omnibus etiam mortalibus dena conspicuus,ut nullum aliud habere pos sit mundus totus,commune horologium Scia auitamen numerari etiam victique horas clepsydrisci': indymenses Mannos horologio Ianeli.vcrumiit, haec omnia horologia ad primum illud referri, utpotesad priorcm,stabiliorem,S sui similiorem Datque nisi ad 1llud referantur, non posse esse certam computatio nem temporis:cum ali omnes motus sint irrcgula res,& in subiecto corruptibili nihilominus in quocunque motu est duratio numerabilis , quod tempus est.Quapropter nullam repugnantiam continet, Hisse ante coelum diem,& ante Solem, res.Sed si haec, cantur luminarir,quasi luminis sontes, factaque sunt
ut separent diem a nocte,dividantque in dies, quo pacto potueritisse lux tres dies ante Solem ips dies tim pacto potuerunt numerariZQuodqtudem id ner1 potuerit,nulli videri debet dubium, quia quaecunque potest Deus facere per causam secundam , sacere potest per sese.Si enim rein monstratum est antea yt certe mihi videtur factum esse hunc mundum ex nihilo, constat Deum a quo factus est, nulla, ad quid piam ficiendum , indigere secunda causa siquidem
48쪽
nequc ad faciendum totum,indiguit ulla materia. At vero cur ita fecerit, ac non potius Solem principio, Sol curno Per cum lucem dies, dignum consideratione est . p Primima quidem, pro hac dubitatione non est satis dicere,quod mulii, iique grauissimi sacrae scripturae interpretes, dicunt, omnes mundi partes faetas esse simul in eodem instanti. Nam etsi ita esse conce datur,est necesse, hac scric narrationis , Ordinem ali quem indicati naturae'. non nim temere haec dicuntii ante illa facita,cii precipue etiam dierum numero distinguatur ille ordo. Si ergo quae prius facta di on tu cuntur, priora etiam esie natura oportet,nulla neces mundus sitas cogit affirmare,in codem instanti facta esse, quin 'st potius consentaneum magis esse videtur,mundum intcmpore futurum temporalem habere creationem: atque in eam, hebdomadam unam insumi, quando Hebdoma cauidem omnia saecula,multitudine hebdomadarum, μ r in
conliant. Vnitas ergo hcbdomadis, merito lit princi
pium multitudinis hebdomadarum,hoc est omnium sae culorum neque vero hoc ullam arguit primae causa debilitatem.non enim eam causam naturalem ponimus,quaeque faciat semper quantum potest, scdli Diii, is beram & sapientis ima , quae facit, maxime experis tibdit,atque omnia pulcherrima S concinna, in numero, pondere,& mensura Quapropter verba illa ca- , pilis 8. clesastici, quι vivit in aeternum creavit omnia simul, cgo ita interpretor, Creata esse omnia intra illam hebdomadam, persectumque esse mundiam,ita ut nulla eius pars princeps, quaeque a creatione habi , tura esset initium,deesset.Nam ut initio capitis seci: n- , di dicitur,pofectisunt cili, terra, ct omnis ornatisseorum,compleusique Deu diesexta opus suum quibus verbis facile reselli potest sententia quorundam A
49쪽
strologorum qui stellam illam, quae superiori anno
qui erat scptuagesimus tertius supra milleisimum, quingentesimum, parere carpit in genu Cassiopeae, durauitque per magnam praesentis anni partem,amr-sιhlians marunt esse nouam , creatamque denuo: non minusiad πρης quam deceptus est Hipparchus, nouam stellam suo aeuo se putans deprcliendisse quod narrat Plinius litabro .cap.2.nondum enim fuisset perfectus omnis orta natus coelorum, si illa stella in hoc usque seculum car uisset mundus, essetque iam mutilus nunc, ecquo de stit apparere.Itaque sitisset nunc, creatio, arithilaiatio,cum scriptum sit tertia capite Ecclesiastes, didici quod omnia opera Dei perseuerent in perpetuum dii Stella an rasset veris illa stella minus mino. Rem prosecto Dis se admiratione dignissimam, vel x opinionibus, inqua, viri doct1ssmai coniecti sunt, satelliges. Clim e nim nullam stellam prinas magnitudinis,qualis ea est se videbatnr, ibi unquam extitisse scirent, videretur
verb,quicquid id esset quod appareret, stipra Solem esse, quod nullam haberet paralaxim ali stellam qui
dem esse,eamque nouam,assirmabat alij ficilius hoc rati esse cometana genitum intra ipsum coelum,atque inde agnosci, coelum non esse alterationis incapax, ut censetur.sed,quia hoc mihi duris imum videtur illud prorsus falsum, censeo stellam illam a mundi principio ibidem extitisse,ac nunc extare, exiguam adeo ut videri,nis debiliter, non possat: tuncque visam esse in crescere usquc ad primam magnitudinem, ob aliqua medij mutationciniquae tandiu durauit cum enim hin isti partes non sint aeque crassar, ut via lactea, Iuliae
s.a maculae Mipsa astra indicant, scri potuit, ut ea stella, per proptium stelliferi motum , inciderit in parte a liquami oximi coeli, densiorem reliquis per quam
50쪽
situm lumen iliatoris itellae exiberet speciem, deinceps vero inde decedens, videretur cile minor vinuIic quidem,aliquando videtur exigua, aliquando nulla,viae habet.Faci a itaq; sunt omnia si ut intra primam hebdomadam, sed alia ante alia, ut ego exulti mo,non natura seium,sed etiam tempore.cur Vero lux ante Solem, rursum dicere aggrediamur. Sol non ,
illustrat totum hunc orbem, sed eam selum par .ltem, quae motui subiecta eli.nam quandoquidem in quarto orbe situs est,subitantque illi tres tantum superflant vero plures:si quidem planetarum ali tres, insuperque stellatus& nona pli aera, atque qui his se
peritant, tanto sunt crassiores, quanto sublimiores, constat Solis splendorem non posse sedem Beato Salis Maerum attingere,aut adeo languidum,ut illa futura es se obscura.constat vel eam non posse esse lumine 'g tvacuam, quia cum corpus luminis receptiuum sit, est et in tenebris, si lumine careret quid vero magis absurdum, quam putare Beatorum sedem tenebrosam esse, aut omnino parum lucidam , idque lumine ab imperfectiori mundi parte emendicato . cum enim sint tres mundi partes suprema, ima, media: media tanto imperfectior est quam suprema, quan Ito perfectior quam insima. mcdia est coelum quod
mouetur , corruptioni vero non est obnoxium;
stiprema vero est coelum purissimum omni
vacans motu,in quo sunt tiam beatam ducentia vi tam,ut Aristoteles dicit,absurdum ergo illam aut lumine carere,aut ab impersectiori emendicare non
est ergo ita, sed tanto est fulgentior, quam blaris orbis , quanto sublimior idque lumen a Sole nonr accipit, sed ab ipso supernae illius ciuitatis rege Deo, , ut scriptu est in capite penultimo,Apocalypsis ubi ita