장음표시 사용
431쪽
annis non semper aequalibus, sed inuicem ob causas nondum perspecias variantibus.Vix ulla aetas est, qua non inducant Astrologi nouam aliquam hypothesim motum alium,aliudve corpus ponant, quod euides est argumentu incertitu uinis. Quid ergo niverisimi te est gallum nosse sydera ternis laotis distinguere eorum motu)N5 sanc, nam etiam si ut ibidem inquit Plinius, ea sola volucrum coelum aspiciat crebr5, mi nime tamen notare sydera potest, cum ea cubitu cli Sole, sed necesse est naturalem habeat aliquam cum coelo sympathiam , qua ternis horis ita alliciatur, ut latera sua puliet, cantet. Quato vero ipse minus potest quos distinguit coeli motus agnoscere, tanto maioris sapientiae eius qui fecit argumentum est. Magis enim miramur gallos quarta hora castrusi excitari ad canam,quam monachos media semper nocte, tametsi hi multo minus a sua hora deerrent Vertim in his a gnoscimus studium,& curam,in illis sine ulla institutatione solam naturae vim. Quare cum illoru peritiam non agnoscamus, superest ut ad peritiam authoris referatur velut quod horologium motu gnomonis, pulsatione cymbali, metiatur & distinguat nostra tempora, refertur ad peritiam artificis Vel ex hoc igitur constat, ei qui dedit gallo hanc naturam, ratione cae
lorii, Minotus stilorum exacte tenere. Is cum no
possit nisi qui secit coetu terra, constat est ut maximia Moptimum,ita esse uapientissimu .Quapropter Hηrmonemo possit cum illo cotendere.Quod dicitur, conce 'tum coeli quis dor=nire Isuie Zad Pythagorae dogma vi
detur spectare, censentis coeli motu cieri maximueu-que si auisSinu tulcherrimum concentum.Verum
quia nisi quid hic cst, quod non intelligam coelorum motu nullus sonitus cieri potest, cu is passio adris sit,
432쪽
satius est nomen concentus ut placet Diuo Thomae accipere metaphorice pro motuum illa mirab1li pro portione. His dictis,transgreditur ad alia. NPnquid
inquit capita leen e praedamλquod quide Multa alia
quae sequuntur bonitatis & prouidentiae De cu ca nimalia praestant argumentu quae quia in iis quae a xima praemutur indigetia,aut maximie destituta sunt, aut minime proprio vel alieno consilio vivari possunt praecipue agnoscitur,talium profert Dominus exempla Leo voracissimum animal est,tame, libere de
i. errat,&diungatur per siluas,nos est de mirum prFda capere quae sibi possit esse satie:tamen lecnscusi bat in antro,ne catulos suos deserati, qui potest escas suppeditare, quibus eius & catulorum qu etiam sunt valde voraces impleatur anim es satientiare Nuquid inquit tu capies cenae,quam praestes,praedam, ma plebis animam,hoc est,satiabis appetitum catulorum eiusλquasi dicat, non Sed illud est opus prouidentiae Dei, qui dat e sam omni carni, Mimplet omne an1mal benedictione Dabundantia. Addit aliud exemplum appositissimum , eorsi qui destituti sunt,dicens, Quis praeparat corvo escam suam, quando puli erinclamant, vagantes eo quod non habeant cibos' quod de in Psal mo I 6.ita est scriptum.s ui dat iumentis escam ipsoruo fili s coruorum inuocantibasse cuius loci interprae
coriani tes narrant,coruos pullos suos adhuc deplumes desti ψ μ i tuere , in nido, neque nutrire
quod suo, esse ante agnoscant vel, ut alii existimant, quod sint adeo obliuios, ut redire in nidii non recor-
praclara detur Interim ergo illos,omni destitutos ope clamare quasi Deu inuocates, nutriri coelesti rore,aut pri.teruolantibus muscis, aut vermiculis in nido genitis.
Caeterii quia no inueni hoc aplid veteres naturalis historiae
433쪽
riae scriptores se tiamsi id dicat Diuus Gregorius in Moralibus & quia illa vox,vagantes,in electos iam nido magis fertur , quam in eo manentes, existimo hic imatii, quod Aristot.& Plinius,& Aelianus testantur; coruos in locis arctioribus, xvbi non satis cibi sit pluribus, duos tantum habitare;atque pullos suos ubi primu volandi potestas,il, nido elicere,ac regione tota expellere, cu tamen reliquae volucres,aliquandiu postquam volare caeperint cibos suis pullis praestent, infirmioribus scilicet adhuc quam ut ipsi sibi comparare posint.Quyniam igitur coruorum filij infirmi, xve nandi imperiti fugantur,&Mellituuntur, nihil possunt
aliud, quam huc Milluc vagantes, querulos clamores
in acrem funder quod nihil est aliud, quam ipsum re
rum omniti parente Deu naturaliter inuocare. Cuius
qua in re potest benignitas illucere magis, qua quod ne corvi quide animalis infaustissimi Vespicatissimi,pullos in lata costitutos inopia perire sinit. Hoc. sortasse dixit Dominus Iob, ne tametsi fortunis omnibus priuatus, Morbatus filiis, Moppressus grauissimo morbo, Ma familiaribus destitutus,ab amicis etiari, xore ludibrio habitus, de diuina ope dubitaret,aut se putaret penitus dereliectum. Addit. siquid nosti lepus partus bicu inpetris' vel partiιrientes ceruas obseruasi dinumerasti tepud coceptumeariis'&c tera, qufetia ut prioraspectat ad prouidelia Dei.Hac ut homini indicet, proseri in medium animalia agrestia. quae per sese vitam agunt liberam inabriiptis montium prscipitiis, aut secretissimis saltibus, quibus tamen neque ad generationem, neque ad alimentum deest quippiarci, proseri vero haec potius, quia equorum iumentorii,& domesticorii seu,& regaliu animaliti cura procuratio,ad hominem videtur pertinere ut ad hip
434쪽
saeos minus timent, ad quos Dconfiigiunt, proinde eorum vestigia pro istibus suis non deuitant, tametii eorum quae ad partum spectant. prolem, foeminae sunt prouidentiis mae.nam S ante partum sese herba Sescii vocata purgant, faciliore ita utentes utero Dio P ' με scorides de Seseli scripsit, capris , aeterissique pecudib. datur in potu , quo facilius suos stius enitanturo Scapartu habent duas herbas, Aron MSeselim qilib. pastqredeunt ad foetus.Narrat Plinius Mante illum Aristo. editos foetus exercent cursu, Muigam docent medi tari, qua scilicet animal natura timidum maxime indiget)ad praerupta ducunt, saltumque demonstrant. Itaque duobus his generibus,intelligeti prouidit Deus: struthiocamelo autem stupiditate, Mobliuione sui '' '
partus. Id animal cum pennas habeat non mus qua
Herodius, siue Ardea, quae in adeo sublime volatu se extollit,tamen volare omnino non potest, quia tanta corporis mole est, ut magnitudine aequet equum&insidentem ei hominem:utitur vero alis velut explicatis velis ad currendum, quod facit tanta pernicitate,Vt concitatissimum etiam equum praetergrediatur, qui Videtur utraque ratione equum Mascen rem deridere,qubd scilicet citra volatum, suis pedibus iasstens,& magnitudine & celeritate vincit. Est vero hoc ad obgloriosum animal,& formationis adeo rarae, ut ambiguunt si ad volatilium an gressilium spectet genus, e
Xiguo capite, cerebro pene omnino caret: vi autem cerebro,ita Mintelligentia, est enim in procuranda pro te quae maxima est alogorum intelligentia adeo stupidum,ut derelinquat oua sua in terra Mobliviscatur quod pes hominis possit conculcare, ea bestia agri possit conterere, Duratur ad filios se os quasi non
fiat sui ita enim illorum obliuisertur crudelis scilicet
435쪽
in prolem nam cap. q. threnorunt Hieremiae dici tu , Filia populi mei crudelis qua1 struthio in deserto neque recorvatur laboris quem pariendo subluit, sed quas frustra laborauerit,desiituit nullo timore cogente ad eorti custodiam. Nihil enim prae stupiditate: obliuione xcrudclicate filiis suis timet, neque cauet, quapropter frustra quidem laborasset, nisi Deus omnium parens, sua prouidentia seruaret.Haec cum Deo ipso asserente 'era sint,constat falsum esse quod multi affirmant, Struthiocamelum ardentissime amare suam prole:oua vero sub arena Lybica relinquere Solis calore fouenda, neque ipsam more aliarii auium incubare,ire mole corporis comminuat, grandior multo cum sit,uerum crebro reuerti,atque eo versus specitare ad custodia ovorum. Nam quo pacto hoc n5 sit falsum, siquidet ar obliuione illa destituit. Neq; minus mihi videtur esse falsum , quod Aelianus de eius
captura narrat,immittere inquam sese in spicula acu ta expansis alis,prae ardenti pullorum amore.Na quo pacto adeo ardens amor pullorum serre posset latam obliuionem,& crudelem negligentiam ouorumλPutauerim potius, si quando ita capitur,4 in spicula ultro impingit, praestoliditate id facere, quia priuauit illam Deus sipientia,neque dedit illi intelligeiatiam. Quid
vero,nu quid non satius est ova in ardente arena deponere, quam demisse,in illa tanta mole fragorea satius certc.Id vero non est sapientiae Struthionis, Sed Dei, qui ut nuper dixi, illius animalis prouidit proli, illi detrahendo intelligentiam,S amorem, Struthione. n.prqstupiditate, crudelitate,obsmione,&veluti uterno quodam, destituete prolem, euenit quod illis ex usu est,ut Solis colore extrudatur pulli,ne q. matris suae corpore Cneratur.tanta est Dei int.blax sapicua,n quorun dam
436쪽
dam etiam stupiditate & crudelitate, in eorunde custodiam uti sciat. Deinde profert Dominus exemplum Eqη πη intelligentiae insignis .iortitudinis,equum scilicet ces
ius tanta est belli intelligentia, tanta audacia,tantus furor,ut fort1llime irruat, Hubs, quam trabent circudata collo erectione,& hinnitu,ac fremitu,per turmas irruetes ut locust ,&inflates nares, hostes deterreat terram unguli diut,exultat audacter,pergut armatis in Occursum,neq; pauci,ncq cedunt gladio.Sonantibus
super ipsitus pharetris lastis vibratis, diligentibus
clypeis,non sollim non terrentur, sed multo magis irritati, feruentes,ac frementes, sorbent naribus terram, neque reputant tubae sonare clangorem, hoc est, ne
que clangore tubarum quae ab aduerso sonant, terrentur,intelligentiam habent belli, Naud lintes buccinam quae ipsos ad praelium vocat, dicunt Vah, hoc est exul tant,&odorantur procul bellum, Mintelligunt ducu
exhortationem,& vlulatum exercitus.Haec valde con
sonant cum iis quae Actianus his verbis scripsit. quus cum frςni crepitum,& strata,&-ςtera ornamenta videt,tunc fremit, Dexultans ungularum supplosio te obstrepit, Deorum conspectu, quasi suroris assatualiter incenditur, voce equisonis excitatur, laures erigit,in naribus inflatis celerem festinationem anhelat, quodam incredibili cursus studio ad currendi memoriam rediens. De docilitate eoru ad praelia, inter alia multat sc inquit Plinius.Docilitas tanta est,ut uniuersus Sybaritani cxercitus equitatus, ad symphosiae cantum saltatione quadam moueri solitus inueniatur.Videtur ergo quod in praescripta oratione dicitur. Σοκηquidsuscitabis equum quasi octilias , reserta posse ad motum hunc cum quadam saltatione, Madc0piosas turmas. Vtrunque enim locustis congruit.
437쪽
Rogat ergo Dominus 2 unquid praebebis equo fortitudιnem,aut mundusis cotio eris hinnitumi nunquid suscitabis eum, quali locustata quasi dicat, non sane tu illi hanc belli intelligentiam, rtitudinem praestaret posses,neque ipse sibi accipere potiusquam bos,aut a
sinus,aut ceruus , sed necesse est referas hae lunum omnium conditorem, qui ut est primum ac summum bonum,omnibus sua cuique bona impertitus est, atq; virtutum omnium symbola in diuersis expressa naturis, deditque omnibus intelligentiam. silae cuiquQ . - maxime esset ex usu .Exemplo sunt praeter dicta, acci ir natu piter, Aquila. Accipiter ab accipiendo dicitur. Qua propter omnibus auium generibus, quae ex raptu i uunt,Videtur id nomen congruere,ut Aquila etiam ωMiluus Maliae omnes rapaces eo possent gauderC. Mesra At vero, effectum est,ut non omnibus, sed cuidam auium generi detur, quod autore Aristotele non mi numquam decem habet differcntias,ut autem antiqua nomina haec sunt,Triorchis, Aetalo, Circus, Asterias, Pernes,Phasonus, Sabuteo, Chalchis, Ptinx, Chencris non facile singulis accommodatur, nunc ubiq; quod de solis quibusdam, ficuiusdam Tracta partis holis-nibus, ab Aristotele traditur communi cum homini bus inita societate aucupantur. His enim ad aliarum auium capturam homines utuntur, iredae particulam illis communicant vocantur vulgaribus nominibus, Alcyones,Primulae, Alcolani Torseli, Cerifalli, Vasarces, Capallani,&alia eiusmodi Velle sngulis sua nomina ex antiquis reddere conicctando, opero
sum esset Mambiguum, ad nostrum institutum minime necessarium, illud solii in praesentis loci est nos
se,eas aves Vere plumas commutare, at ea commuta
tione quodammodo iuuencscere,vid serpentes com
438쪽
mutata pelle, cerui commutatis cornibus,ac sereiumenta omnia pilis. Cum igitur accipitres opporteat singulis annis deplumescere, illi a natura ipsa do- Ri,eo ipso tempore expandunt alas suas ad Austrum: quis arbitror his ventus laXat corpora, contra ac Α-quilo, qui densat laxata igitur cute, amplioribusque faetis oris, facilius excidunt plumae. Aquilarum ui I quoque censentur multa genera, sex ab antiquis,inter ris genera. quae Halietos quae clarissima pollet oculorum acie, librans ex alto sese, Muis,in mari pisce,priceps in eum ruit.Haec eadem Aquila, implumes etiamnum veste- statur Plinius pullos suos percutiens, subinde cogit aduersos Solis radios intueri, quem conniventem nictantemque animaduertit, nido eiicit tanquam adulterinum,& degenerem.Neque vero ad pisciculum solum sese dimittit, sed ad lepores,cuniculos,&alia animalcula quae diripit, ac devorat Pulli verbiius iam bunt sanguinem : ipsae vero Aquilae ad cadauera con gregantur,ut corvi,& quae ex Aquilis videntur de generare, ossifragae. Ex mirabili ergo etiam Aquila
natura,volens Dominus omnium agnosci,inquit.' Iniquid ad praeceptum tuum elevabitur Aquila in arduis ponet nidum suum' in petris manet, se in praeruptis micibus commorabitur, atque inaccessis rupibin, inde contemplatur escam, , de longe oculi tuo prospiciunt. Tulli eius lambuntsanguinem, oe bicunque encadauer flatim aderi. Quod quidem carniu Oris m- uestuanibus est commune omnium tamen maxime gene fausta. ri coruoriim congruit, quae Ob eam causam habe bitur infausta auis , ut scilicet demortui corporis indicium.
439쪽
IUL A verba Iob.capite trigesimo octauo uuis enarrabit coelorum rationemo incentum caeli quis dormire faciet. videntur plurimum adstipulari illi Pythagoricae sententiae de coeli concen- Daralisti tu, musico sonitu Videbantur enim Pythagoraeho quia coelorum orbes moueri ad numerum,atque mira qua
2 dam proportione choreas agere, inde ergo verissimi id esse, diuinum quendam uauissimumque concen tum nasci .e, arbitror quod omnia sint in hac uni
uersitate facta innumero, ac proinde pulchra: omnium autem corporum pulcherrima esse videantur coelestiari pulchritudo vero post illa quae in conspectum cadunt, in concentu maxime reperiri possit. Hanc sententiam sequutus etiam est Cicero in Som no Scipionis.Quam tamen Aris .capite nono, secun di de coelo refutauit non temere, sed in medium pro ductis Pythagoreorum rationibus, reque utrinque 'ibuo satis examinata,illis inquit videbatur necessarium' a ria b rm torum corporum tam celeri lationesonitum edi, eo quod is '' ' minorum corporum minuis celeritatione bis apud nosD-nitulis cieatur si autem omnino editur caelinibus motis tibis sonitrus, cumsint corpora magnitudine adeo diue
sa, ct celeritate, proportione tamen quadam, necesse eIled diuersos acutie grauitet sonitis cum quadam pro portione, virile necesseres oriri quendam concentum. Haec quidem opinio plausibilis est, siquis tamen
rem exacte perpendat, minus vera. Nam si sonitum edunt coeli, eum opportet esse maximum, cur ergo
440쪽
non audimus3respondit Cicero, quia obsurdimus praesonitus magnitudine, ut qui habitant ad Nili ortum.
Arist.pro illis respondet acutius, quoniam ex quo na s. g. scimur, hic sonitus citra ullam intermi ilionem comi b.h.m.istatur, non potest dignosci. Nam contrarium agnosci iismis tur ex contrario,atq; sonitus ex silentio in silentiti ex
sonitu.Sed cur audimus aliud quippiam' cur non tantexcellens sensibile corrumpit penitus sensum)Neque
solum hoc, sed cur non praeter sensum nos quoq.totos
atterit4 perdit3quin Malia omnia corpora Nytoni trua saepe quae tamen illi sono nunquam possunt comparari domos faciunt tremere, atq; solo prosternunt, frangunt lapides,& robustissima quaeq; corpora scin-dtinimo igitur coeli sonitum illum edunt. Praeterquaqubd,neque si aliter consideremus , videtur fieri ponse nam sonitus est passio diverberati, aut discussi aeris,uel corporis spiritalis,& tenuis , at vero orbes cce cor testes nullum inter sese aerem habent quem comta
nimia ant nullum igitur Onitum ut circuitionibus disi.
possunt edere. psa vero stellarum corpora, qtii dem per se non seruntur, sed cum orbibus quibus aia fixa sunt, multo minus. Nullus igitur sonitus edi potest a caelestibus corporibus si caeli ipsi,velut antea in dicauimus, solidissimi sunt lenes, nihilq; aeris , aut omnino substantia alienae intercipiunt, astra vero ut quaeda eoru ha partes, seruntur cu illis. Scd neq: si caelorum siti, stantia tentiis est, ac velut sumus quid aut aliis placet se nitus vllus sit, si astra cum illis seruntur, quae enim ita seruntur, quia messium non secant, senitum non edunt.Solii igitur si perest seri posse ut senent,s csti substalla tenuis est,&quiescit,atq.per ea quiescetem serutur astroru corpora pregrandi r4 solida hoc