장음표시 사용
491쪽
si Line uni solo, vitaque donentur, diis adequabuntur.
P propter accedite os secundum a uram ad ammali vis enerationem, ita ut vim dinitemini meam, qua uortu vesrogum sua. que eivis quidem animalia,quod in ipsis tale futurum est, i cum immortalibu appellatione conuenia diuinumque ocetur,principatumque t neat, ct iunitiam simul ac ossolat, ego obissemen. initium tradam, vos catara exequi par est, ut immortalinaturae mortalem attexentes faciatis generetisque an malia,subministrant sque alimenta augeatis, O consumpta ruri reficiatis. Ex hac oratione constat,Platonem censuisse,Deum Optimum Maxunum,rerum cosnoscendi facultate praeditarum, nullam praeter An ἴelos fecisse per sciat, hominem vero reliquam
'malia secisse per Angelos oti quidem quod An- sui I elis vim creandi, ut nostri Theologi loquuntur hoc
est essiciendi ex nihilo, communicauerit, hanc nini
vix eorum ullus tribuebat vel ipsi Deo, nedum ut possent Angeli illius esse capaces: sed quod animalia omnia mortalia ab initio facta sint cocursione causarum
naturalium, has verb angeli inter sese commiserint. Ita enim inquit, Ouapropter accedite vossecundum naturam ad animaliumgenerationem c est, accedite, Ocaugas causis admouentes,accipientes,scilicet, ex eleme tis tum creatis,idoneo cuiusque naturae portiones,atque Ῥt cuique congruit misicentes acite,νt homo, ac reliqua oriantur animalia. In quem errorem suspicor Plato
nem inductum esse illis capitis primi Geneseos ver bic quis enim dubitet Platonem esse versatum in se crisp) Faciamus hominem ad imaginem similituάinem nostram.Olfecisse sane videtur Plato,non immerito diuinus appellatus,nescio uid de diuinis personis,cum scribens ad Hermiam dicat, testando Deum rerum
492쪽
omnium Ducem,praesentium xsirturarum, ac ducis xcauis patrem Dominum. Quid ensna sibi vult Deu rerum ducem, Dominuna, Ducis patren Dominas cum tamen sacratissimum sanctissimae Trinitatis mysterium non satis assequerctur quis enim hoc in philosopho requiratλ suspicatus est, Deum efiiciendi hominis curam,angelis demandasse. At vero non satis attes it Plato oraculo inmo: Faciama enim,inquit, hominem ad imaginem similitudinea nostram. Ipse vero putat humani solum corporis curam efficiendi, esse angelis demandatam,mentes autem oste iactas ab ipsoDeo.Constat vero hominem secuindum mentem cse Deo similem, non sccundum corpus. Qitapropter iliciendi hominem ad Dei imaginem .sumilitudinem , iacia potuit cura demandari iis qui in men
tium effectione nihil possent Nisi vero hic Plato cum 22 T.
Epicuro celassebat,Diis etia esse humanas figuras. Sed ..σ3 ι
praeter haec constat,neque hominis,neq; rci Vllius ea Plato. rum quq a Philosophis vocantur perseeis,ortum primum potuisse esse naturalem.Nam nulla talium reru, ortum naturalem habet, nisi a sibi simili, neque hominem ulla naturalis causa Eccrespotest,praeter hominem .Primus igitur, ante quem non sui alter,non potuit naturaliter oriri. Nisi quis imaginetur,primum cssectum esse naturalitcr, sed per accidens, hoc est, noa simili, sed aliarum causarum permistione, ut aurum&argent .im chymicum fingunt. Constat vero consen
se omnium philosophorum , talem ortum perfectis animalibus denegari. Quod si quis plus satis Platoniacus malit id dicere, quam Platone esse loquutu dissentanea, cogetur tamcn sat eri iuxta illius sententiam, omniti hominu imperfectissimum, xsuo genere,vilis-smum, suisse primum illum, moxque illi proximum, ill
493쪽
ssensimque recedentes a prinii factos esse meliores.
Q od,primum quidem, dissidet ab ea qua de primis
hominibus omnc concepertit, opinione, deinde etiaiepugnat verbis tosis, Mipsius metPlatonis.Ille enim dicit, Vidi Dei siuncta quae iecerat, erat valde bona, hic vero dicit,delectatum esse Deu opere.Sed iniret scripta oratione dicit u .curasse Deum ut mundus totus porsectus fieret, non estet autem talis, si prestantis simum animal adeo imperfectum euasisset.Fieri vero
ex dictis constat, quia posteriores ficti essent a causis propriis, per se , primi vero ab alienis se acci
des.Non ergo secundum naitu am, neque aDiis minoribus factis es clionim, sed creauit illum Deus ad ima ginem Innilitudinem sua, ut sacrum eloquiti testa tur.Non atrie in altera placiti sui parte, perinde emat Plato, sed veris it aliarmat, quod &Ecclesiastes. Omnia quae a Deo opti.Maxi .per sese facta sunt, aeteriracsc, interitu caritura, no quidem natura sua, sed volutate diuina: quae vero naturaliter ori titur omnia habere interitum naturalem .Primu enim Plato, non minus qua Arist. sed distinctius etiam docet, omnia quae victique facta sunt interitum habere posse,ac dissolui, ab eadem scilicet causi, a qua facta sunt. Na quia An geli non sunt a natura facti,n possunt a naturali quapiam causi extingui, non minus autem possimi aDco in nihilum redigi, quam potuerunt ex nihilo fieri .Atqui quod natura factum est, necesse est naturaliter in
tereat, non tamen perinde est necesse, ut quod a Deo creatu est, aliquando ab eo de redigatur in nihilu, quia natura causa necessaria est,ac proinde neces itate qua-dast aliqua loquiῖ quid naturalliter serip Ot,4 cor-
cesssitate, scd liberrima causa st, atq; ut vult potest,s
494쪽
ue facere sitie dissolliere, atque quia secit potest etiani extingitere,sed'ilia liber potest etiam in aeternit se uare. Est vero ut liberrimus itari optimus,ac proinde esticere quidem voluit, extinguere verb4 in niti ilum redigere nunquam volet.Qu,e vero ipse per sese fecit, nulla alia causa valebit distblucre, ipse vero nunquam Volet.Nunquam igitur esse desuaciat quae ab ipso Deo per sese estecta sunt,sed omnia opera Dei perseuera bunt in aeternum. Huiusmodi sunt Angeli, corpora coelcilia.Quid vero an non de corporibus coelestibus
scriptum est psi peribuuti sicut Nestimentum veterascent. Mutabis eos mutabuntur. Atque alibLErit coelum nouum, terra nova.Priaeterea, non laec sol si crea uit Deus,sed 4erram,cuius nomine elementa inici
ligo omnia quae tamen constat esse naturali interitui obnoxia. Sed Sc Adamus qui ut dicitii in Euangclio Lucae, fuit Dei, naturalem habuit 1iteritum. Sed ipse Dominus meus noster, secuitus Adamus, qui natus est de Spiritu Sancto, mortuus cst. Multis igitur rationibus videtur falsum,omnia opera Dei perseuerare in aetern Im,interitum nunquaria subeuntia. Ego quide coelestia corpora ita cxistimo innovada, ut haec quae modo sunt intercant,alia lite pro his & cx his o riantur potiora,vt ex embrione animal,haec ergo non delenda sed perscienda, donandaque meliori specie, Mnatura, exuendaq; volubilitate, quae ab imperfectione, rerum ortui, necesssaria nascitur,donandaque aeter
nae,naturalisque quietis appetitu aeternitati illi, Dre rum omnium Sabato magis congrirente. Dicitur verbiu)modo hoc coelum periturum, non qu bd esse desinet&anni caelum
hilum abibit, Sed quod desinetisse tale, abicias in sub '
stantiam persectiorem. Iam ver,terra, reliqua clementa,ut facta sunt a Deo in initio,ita perseuerabunt
495쪽
in aeternum, citra interitum mutata vero ipsa in pulchriore speciem hoc est seculium se tota. Vt vero naturaliter oriuntur,itari naturaliter intereunt, hoc est secundum partes Tota vero terra semper stat, ut in Psalmo dicitur. Porrb neque hominem, neque Vllum aliud animalium, fecit Deus ex nihilo, sed ex terraeca qua nam ex limo terrae quapropter non secit per se soliis, sed cooperantibus elementis. Vt Sancti stimuΙesum corpiis ab Spiritu Sancto , cooperante cro etiam matre formatum est,unde habuit ut mori posset, Manimalia omnia protoplasta habuerunt unde interirent. Hoc veris intcrera inter hominem .reliqua, quod in brutis nihil non est effectum ex terra hominis vero pars prς cipua, hoc est mens,non potuit ex terra fieri, sed ab ipso solo per se Deo, licentibus,Vt Mose, ita etiamin Platone. Qua propter consentaneu est, eam parte interitu carere,atq; adeo propter illius bonum,alteram aliquando ad vitam reuocari. Itaque nihil comm quae fecit Deus per sese,ac citra alterius causae concursionem,uidetur interitum habiturum. Vt vel hinc accipi possit immortalitatis humanae mentis argumentum, quisit neq; ex corporalibus ele-
metis, neq; nisi ab ipso per sese Deo fieri potuit. Quod
quid c Plato consentanee loquens, disertissime explicauit,post praescriptam orationem,his verbis. Haec fatus in eodem rursu cratere. p o mundi tollitis animam permiscens temperauer.it,seuperioris temperationis reli , qaia nar condo perfudit, modoque quodam eodem,non ta
men perfectas similiter,sed infecundi tertio gradu a
primis deficientes Denique cum uniuersum consitui et, siris parem numerum distribuit animarum. Haec Plato, qui aperte docet, Deum cum minoribus Diis sor-niandi corporis humani curam demandasset, ipsum
496쪽
per sese hunianas animas confinxisse, eadem ratione qua fecerat ipsos Deos, seu Angelos,& Animam mu-di,atq; eadem natura,etsi non aeque perfecta, sed paulo inferiori .Secundo inquit ille & tertio gradu a primis deficientes.In Psalmo vero octauo dicitur,assinu si eam paulo imnus ab angelis. Itaque hac in parte congruit diuinum oraculum cum Platonis placito. Ille e nim dicit temperas e Deum in eodem createre, supe rioris temperationis reliquias permiscendo quae erba innuunt similes esse naturas ac effecisse anima hii
manas modo eodem,non tamen aeque perfectas. Di-.uinus vero vates dicit Deum minutis hominem paulis minus ab angelis Qtiod quidem constatio ob corpora dici ob haec enim beluis simillimus est,non ange
vino quodam modo, neque homini satis intelligi immittit in corpora, nullo quidem tempore, antequain corporib sint existetes.Ita vero se habere re, cuiuis
qui philosophiae ignarus non sit,videtur suaderi facile posse.Nihil.n.philosophis magis receptum est , quam
sentiendi facultatem quaiacunq; cu eo quod ab ea sentiri potest habere similem naturam,indeq.nasci simi lium scilicet concursione sensum actu, ipsarum facultatum differentiam. At qui profecto in hoc video, in aliis sere omnib. placitis dissentientcs sectas consentire.Nimirum ut ex Empcdocle libentissim recipi ut, Plato, Art.& Galenus,& post illos alij omnes.Sptimus terram eiure ic7:ιore liqvore aere aerearnsubstantiam, ignem quoque cernimus igne Est scilicet quaeda naturae communim,sens bili, sensui, sentiendi organo neq; Caliter res cognoscibiles subcut in anima, qua VnaquPq; uarii a per sibi sinite ignea per igneum, aerea per aereum, munio.
497쪽
aquea per queu, terrea perterrcu. Si igitur in homine est ut quiuis , nisi stupidissimus, in te esse agnoscit)faculeas cogitan cli de rebus incorporeis,4 incorrutibilitras, conitat esse etiam subi antiae partem aliquam incorporeani, incorruptibilem. Mirum vero,cile multos qui se doctrina nomine iactant, qui acerrime disputantes de diuinis, de incorporcis, de uno, ente,&bono,putant nillil in seipsis se tale, quasi vero si omnes homines esciat nati sine oculis, posset inter ipsos oriri ulla dubitatio decoloribus.Itaque quandoquidelaumana mens substantiarum incorporearum habet sensum aliquem, incorpore es ,&aliquid habet aliud qua ut sit corporis actus.vnde etiam sit,ut ex nulla materia facta sit, Das,lo Deo per sese. Nam vim ex ni hilo taciendi penes solum Deum esse posse, antea in dicatum est si igitur a suo Deo se facta,uci ob hoc terna esse cognoscitur,ac velut Angelus Dei. Quo,nia vero non est Angelis par, sed paulo minus persecta,nescio quam habet analogiam,cum corporeis, Ob quam separabilis cum sit,potcst esse etiam a ius corporis,&organorum sensis, ratio, sorma, essentia,&Entelechia,
quod corporei, incorporei arctisssimum vinculum, hominis naturam facit adeo mirabilem. Qtia dignitate indignissimae mihi videntur illae belluae quo enim alio potius nomine appellabo eos, qui tantos udio tales esse contendutὸ dicentes cum stultis quos Eccle siastes capite tertio,inducit vutu est interitus hominis timentorum, aequa utriusque conditio.Sicut moriatur homo. Ο sit ulla moriuntur senniliter spirant omnia, lihil habet homo ii mento ampliuis. Cuncta subia
cent anitati ct omnia pergunt a linum locum, de terra factasunt, O in terram pariter reuertuntur Ouis novit
si spiritussiliorum viam ascendat sursum, hispiritu
498쪽
iumentorum descenda deorsim ' hae sint inspientium
Quorum insipientia duplici mihi videtur constare
errore,altero, quod in quaestione de re incorporea, insensibili,utuntur sensus cstimonio, dicentes , Sicut moritur homost O illa moriuntur similiter spirant o milia, quasi sensu exploranda sit res haec altero, quod negant seri, quia quomodo cri possit non intelli
gunt. Quas rationem alioru in omnium , quae secun dum naturam euenire non negant, aperte intelligant, aut valeant inuenire quidpiam corti quae operatus est
Deus ab initio usque ad finem Deberct eos potius, si modo essent sobrij, propriae ignorationis conscientia, dociles reddere ac suasibiles.
APITE duodecimo Ecclesias es s
Memento creatoris tui, in dieous iuuentutis tuae, antequam veniat tempus
a pictionis , est appropinquent anni, de quibus dicas, non mihi placent. Antequam tenebrescat
Sol. Lumen. Luna. Stella, O reuertantur Iubes OH pluviam . Duando commovebuntur curio des domuN, O nutabunt viri forti imi otiosae erunt molentes inminuto numero, tenebrescente identes per foramina, ct claudent otita in platea in Lumilitate vocis molentis, consurgent ad vocem olucris, ob'furdescent omnes filiae carminis.Εxcelsa iisque timebunt formidabunt in via, forebit amyndalus, inpin guabitur locunia di pabitur apparis. Quoniam
499쪽
ibit homo in domum aeternitatis suae, σcircuibunt in platea plangentes.Antequam rumpatur funiculus arge telis, recurrat,ita aurea, conteratur bdrea super fontem, confringatur rota super i ternam, reueraa . tur puluis in terram suam, unde erat, spiritus redeat
r. .. Deuῶ qui dedit illum .Hac verba, continet opimaam I . . senectutis ingruentis, Mad extremum usque procede
cellam de tis,atque adeo ipsus interitus,periplarasim.Metapho- clarotist ricis enim loquutionibus significantur senum labores& miseriae. Mement, inquit creatoris tui in diebus iuventutis tuae, antequam veniat tempus filictionis , hoc est, senectus, appropinquent anni, de quibus dicas, nomihi placent. Sane anni senectutis disj licet. Nam ipsi senes displicent sibi,usque adeo ut sciamus,vel ob hanc causam in extrema senectute constitutos, solere libenter a vita discedere,non aliter,ac qui longissimo, insanabili sunt consecti morbo.Talis enim re vera est senectus,hoc solum a morbo discrepans, quod stsecundum naturam. Quod idem eleuat penitus spem
euadendi, aliterquam per mortem. Censeo autem hic sacrum concionatorem, nomine iuuentutis appellare,
non solum eam quam Medici ad trigesimum quintum annum produci dicunt, sed primam etiam senectute, quam illi consistentia appellant,estque usque ad quadragesimum quintum,Nam ad hoc usque tempus durant plerisque vires, haudquaquam insgniter labefactatae, neque hebetescunt sensus,neq; cani abunde proueniunt.Multo minus aliae notae quas concinator receset, luens,antequam tenebrescat Sol, lumen Luna, Stellae. Hoc est antequam debilitari visus incipiat, Meffugiat lucem, neque lumen sustinere possit.Significat vero Sol diurnum lumen: nocti rnsi,Luna Stel lae.Et antequam reuertantur nubes poli pluuiam. Haec Verba
500쪽
verba significant perpetuas Mincoctiles valde senum
coryzas.Nimirum coryZae vaporibus crudis, ven Cor et tre aut corpore toto ascendentibus,prmaum quidem, ' μή
ut nubes quaedam caput occupat, deinde densata abit in destillationem,ut quaedam pluuia. Cum ergo assiduis quis conflictatur catharris, succestiuis vicibus ci tra intermissionem,nunc destillantibus,nunc recrudescetibus, perinde est, ac cum mox a pluuia aliae nubes reuertuntur .Quoniam ergo,Vt Hippocrates in aptiorismo auctor est, coryIae valde selaibus non coquuntur,st, ob caloris naturalis debilitatem, ciborum incoctiones, allidue conflictentur, nuncque grauentur crudis,ac disticulter spirent,nu densatis, excreet multa, emungant.Et tunc eandem ob causam commouptur custodes domus, nutant viri fori imi. Hoc est, sensus debilitantur,& crura prae corporis pondere vacillant.Nimirum exhaustis spiritibus animalibus, cerebroque refrigerato, ksecundum propriam siccato substantiam multis vero excrementis obruto, necesse est exiguum faculiatis influere in neruos motus,& se suum organa,atque ea per scse esse inepta, Mad facultatem excipiendam Mad exequenda sua mutata. Cum ergo sensus, motus ad eandem animae portem ad animalem scilicet, Mad eandem corporis partem puta ad cerebrum spectent, necesse est patiantur simul. lagna autem proprietate vocantur sensus, custodes domus,&cmira viri sortissimi.Nam huic nostri corporis se
domui dati sunt sensus ad custodiam, ut scilicet acce
dentium rerum perceptis noxis,possit animal sibi ca uere, Quacunq; enim alia facultate polleret animalis corpus, nisi sentiret, cauere sibi iasi possit, sue vreretur, siue secaretur,sue pateretur aliud quiduis. Proprie ergo sensus sunt custodes.Moue di vero instrum et for