장음표시 사용
581쪽
ctiones dolor mitescat,in per suauia pigmenta voluptas concilietur.Addit vero, is nuιones conjicιelsa vitatis, quasi dicat,alias quoque conficiet iactiones necellarias,quibus non soluat solum dolore, aut voluptatem conciliet, sed morbum ipsam demoliatur,dolores aliquando etiam augens. Lec igitur ita habent.
Si vero medicina cit ad multa utilis,& ad quaedam necessiria,constat datam esse hominibus a Deo , alioqui deliceret Deus in necessariis Neque hoc quospiam latuit mortalium. Omnes enim gentes medicinae inuentionem in suos Deos retulerunt,aut illos ipsos homines qui putarentur inuenisse, retulerunt in numerum
Deorum quasi medicina non posset esse nisi Dei inuentum.Auxerunt quidem illam praestantillimi quida viri praecepti, experimentis & secundum Dialecti cae leges,methodo constituerunt.At vero primo,ab i Quo opso rerum opifice data hominibus est, neque prius De
rum aegroti quam medici, neque unquam sine medicis. Illos enim sex centum annos quibus Roma caruit arte hac,Senatusconsulto damnata, mendacii esse merum,ipsa annorum computatione constat. Nam venit
Romam teste eodem Plinio Archagatus, anno ab urbe condita so.qui honorificenti isma receptus est,
post illum semper plurimi subsequuti. Si igitur plus
quam is o.ante annis, lamnauerat artem Roma plus quam Q. annis antequam conderetur.Futilia itaq; dicteria sunt haec omnia.Estq; medicina Dei inuentum, quo nullo unquam tempore caruit,aut omnino carere
potuit,hominum genus atqui profecto ita opportet. Nam ei dem est domusicere, Habentem reticere, itari veste, calceum, rem quamcunq;.Cum ergo ad Deu spectet humani corporis formatio,&teperies,
ad eundem spectet necesse est, eius conseruatim re-
582쪽
fectio.a Deo igitur est omnis medela. Quid igitur honorabilius ea arte, quae necessaria est, a Deo fluxit. At dicunt non eit tanta vis medicamentis, neque ex
permaento probatur quamplurima eorum,quae ab iis qui de illorum facultatibus scripserc,dicta sunt.Ita est profecto,sacileque concesserint,nulla de re magis modicos nugari quam de medicamentorum viribus, sin
gulis tribuentes innumera,quorum multis experimeta non respondent, aut non euidenter.Sed nugentur
illi quantum lubet, sunt nihilominus plurimae, atque mirabilcs medicamentorum vires, tamcisi illi de qui busdam nugentur per leuitatem,alias exploratas non habeant per inertiam.Sed sint etiam per omnia secula nonnulli prudentes docti S exercitati medici. Quid autem non speres,seri posse circa humanum corpus, per naturalis cuiuspiam rei ad in otionem cum Moses iniecto in eos ligno quodam, magnos quae sontes, ex adeo amaris, ut neque a valde sitientibus possent de gustari reddiderit dulcesλId quod naturali quapiam virtute effectum esse,super caput quindecim Exodi di sputauimus. Costat vero ex hoc loco. is enim natu rati facultate id secisset lignum, non bene in medicinqconfirmationem accommodaretur.Sed de hoc scor sim egimus,nunc procedamus.Dicunt alibSint quidemultae virtutes tributae rebus naturalibus carum vero cognitio non est hominibus tributa.His respodet Ecclesiasticus,dicens, ad agnitionem hominum virtus illorum scilicet peruenit o dedit illori cientiam hominibus altis imus 3onorari in mirabilibu suis, hoc est, ut honoraretur in mirabilibus suis.Quod est argumen tum a sine.Quorsum enim secisset Deus,nisi corii co gnitio esset ad homines peruentiaraλquq cnim utilitas accederet hominibus)aut quae gloria Deoynecesse est ergo
583쪽
ergo dederit Deus incipio mundi initio facultatum talium scientiam. luam ollasse, quia exolescebati,postea dedit Salomoni, tui scripsit de omnibus abHIs po usque ad Cedrum. Ex cuius scriptis multa arbitror derivata esse ad Graecos, Mad Latinos,&Arabes ad nos usque.Dicunt alii. Ali deiicit iam plurimor medicanimum vis.Ipsa quoque tura velut defatigata, tabescens, minus profert esticacia.Non est iam ea vir M.tus rebus,quae antiquitus.Cui sententiae fauere viden dr istis tur verba illa capitis quinti Esdrae,ubi de terra totius ' -di-Lmundi senio agitur.Verba vero sum hae post mul α ta alias cientia ad institutum idem. Considera No. 'tu, quoniam minori statura estis,pra bis,qui ante os, qui post vos,minori quam os,quasi iamsenescentes creaturae, sortitudinem iuuentutis prat Geu res Caeteruneque hic quartus Esdrae liber recipitur a Theologis inter sacros: neque mihi haec sententia unquam pro bari potuit.Habet enim mimitus anates secundum diuinas ordinationes,& rationem temporum,quaDeus apud se habet,non tamen secundum naturam,su neque naturalis extiterit eius ortus, neque interitus hi-turus sit. Fieri quidem potest, ut una aut altera terrae praticula,longa cultura Dassidua semulatione defati Eata,languerit,Vt tamen tota,terra minime.Neque enim unica particula languescit unquam,velut quq Vere senescunt, ut non possit, scilicet, unq iam imposterum vires resumere, ac velut rciuuenestere.Immo cu culo quodam abeunt & redeunt omnia, secundum mnes ingulas partes.secudum omnes quidem pervicissiitudines,aliis debilitatis,aliis foecundioribus redditis: secundam singulas autem, singulis debilitatis,&resectis alternate. Quapropter fieri potest,ut qua M
584쪽
nunc aliunde potiora,ac contra: ut vero omnia ubique debiliora effecta sint, fieri non potest Atqui prosecto nunc medicamenta non valent minus quam antiquitus. Quinimo video medicos nunc multo magis illorum potentiam formidare,ac de dosibus antiquis magnam partem detraxisse.Quod facultatum non imminutarii argumentum est. Iam vero copiam medicamentorum habemus longe maiorem, tua nostraean
diar,& orientales abunde suppeditant.Haud dubie igitur ut inquit Ecclesiasticus Miconfumabuntur opera eius, hoc est, medici. Pax enim Rei superfaciem terrae, hoc est, quia semper Dominus dabit bcnedictionem,& terra dabit rudium suum, alimenta scilicet, & me dicamenta. Dicunt alij, imprudenter,ut dixiiij mor bos Uarsitatem,vitam,& mortem,voluntate Dei dispensari, neque rationem ullam esse euadendi, cuDeus morti homines destinauerit , aliqui vero ipsos per sese sanescere: quapropter ea arte opus non esse, quaestium non morituros. Hic abunde contradiximus nuper,indicantes artis necellatate, atque adeo esse morbos quosdam, qui arte quide possint, sine ea vero non possint superari. Verum nunc aliter procedamus, ut Dic locus postulat.Non dubium est morborum causas aliquando esse in peccatis.nam hoc ipsum praescriptae orationis verbis ultimis testatur Ecclesiasticus, dices,
qui delinquit in conspectu eiis qui fecit illum incidet injit. ι manus medici itaque ex peccatis nascuntur morbi,ut&.ωρ- ea aliae omnes miseriar. 2 sque est in ciuitates ut inquitiis nascu Propheta maluna quod non fecerit dominus. Atque ipsa Ecclesia Catholica, penes quam prima ac summa auctoritas est,id testatur dicens, Cum in ranitas corpora lis nonii quam ex peccato proueniat. Nihilominus habent,etiam illi eidem morbi naturales,circa nostra
585쪽
rpora consistentes, causas. Nam ipsemet Ecclesiasticus explicuit multas tales,inter quas, multum esum di ens,Sι coactus fueris in edendo mustum surge νο- me, non adduces corpori tuo infirmιIatem dici, quidem Deus cum in morbum hominem ob peccata coniecit, vult nisi rariis me maximis de causis per sese liberare, sed per hanc digni illimam artem, qua humanae salutis custodiam, Dreparationem creauit. Nimirum hac ratione efiiciens quod praecepit, hono rem inquam tribueus medicinae. Ipsemet Deus vulnerat Tanat,neutrum tamen nisi per naturales causas,sive enim morbos inseri,in vindictam, alica gationen ,aut probationem, siue salutem miseratus nostri lar itur,causis utitur secundis. elut obiam cxcaecauit stercore hirundinu, Tanauit Calioni mitis cis sele.Si igitur morbi duplicem habet ortum,alium D placidi uinum,alium naturalem, quid expediet aegroto ia. gereῖcerte pariter placare Deum,& medicatione adhibere.Si enim ad Deum si fugiens, curationem parvipendas, peccas ob imprudentiam in ipsum Deum, qui post expiationes iubet locum dare medico, quia ipse creauit cum propter necessitatem , Quare falsa pietatis speci incidis in impietate, parui pedes illius opera: si vero oblationibus,de praecib. derelictis, solis medicitis cosidas operibus,pecces graunis,aliquid sit ne Deo rerutatura pristare offricosidens.Ob quod peccatum permittente Deo rex Asa dolore peclum
vehementissimo vexatus per bienniu, mortuus est, ut narratur secundo Parali .ca.i6.itaque infirmus placare debet D; hi, kmedicu adhibere in curatione. Quoniavero,ut inquitHippocrates in ipso totius artis prohe mi , non solum aegrotus se debet praestare opportu na facientem , sed & medicus, hunc quoque oportet
586쪽
perinde facere, adhibere, scilicet,curationem, Ddominum deprecari,ut dirigat opera sua, Requirendus igitur est,ut res bene cedat, medicus doctus pariter ac probus, ut pollit trunque praeliare curationem in quam idoneam,& praeces. Huic vero habendus honor est, sui gratia, quia eius opera sunt necessaria, Dei vero pricipue, quo creatus est propter necessi
talem nostram.Haec omnia adeo sunt rat1oni consentanea,vt nisi ci qui deDeo male sentiat,aut nullam omnino notitiam habeat rerum naturalium, dubia esse
non pollini. Quae his vcrbis complexus est Ecclesia sticus, Fili in tua infirmitate ed picias te ipsum sitne
ulla scilicet procuratione manens,ut iumentum si dra dominum 4 esauabit te.Non sit tamen satis ora re,si in peccatis maneas, sed auerte a delicto, dirige manus, restituens scilicet si quid rapueris, ac insuper tribuens pauperibus.Et ab omni delicto munda cor tuu, hoc est, neque solum non exequaris opere, sed neque concupiscas malum. da suauitatem O memoriam
similaginis impingua oblationem, bio est, oster absi
danter munera Deo grata, tuncques placato scilicet Deo da locum medico,etenim illum Deus creauit ut scilicet per illum largiretur salutem, quibus velleto nocinquit discedat a te, quia eius opera sunt necessaria essenim tempws,quando in manus illorum incidas nimirsi, omnia tempus habent, tempus aegrotandi, aempus utendi mediuis. si ero , praeterquam quod ido nea adhibebunt medicam ciata, dominu depraecabuntur, mi dirigat requiem eorum, sanitatem, hoc est,ut tri buat aegrotis sanitatem in ipsis requiem animorum, impetrato eo,quod vehementer exoptant, Mob hanc ipsim causam,qus Dei est bonitas, exaudientur, ktri buet Deus sanitatem aegrotis ob conuersationem,
587쪽
conuictum eorum Haberi igitur debere bonore ς- dico,&naturae lege quandoquidem gentium omniude re aliqua confirmata opinio lex et naturae, ut inquit Cicero &Diuitio praecepto, iam constare videtur.Possunt veris ex philosopli rima placitis nonnullsetia oriri obiectiones, quas dilui satius sit, quada dissimulando praeterire. Videtur enim scientia cuius ita dignitas, male necessiitate extimari, siquidem Aristot. D.2.primi metaphysicorum, de prima philosophia
disterens, inquit, tera, itaque omnes NMI ea n ei a 4 4uliaria sunt, nussa vero melior. Itaque dicit artium Oiunm, optima aut scientiarum, eam elle optimam,qua minime ne 1μα.
cessaria,sit etia vili linia,quaredi minimo honore digna,quae maxime necessaria.Neque prosecto dubium est,tonge aliud esse in rerum omni u generibus, quod honorabile, quod necessarium .Quis enim neget naturales actiones, ut esse, bibere, egerere, namgere, necessarias magis esse ad vitam tuendam,quam ratio nates,ut meditari,consultare, disputare constat vero quam sint bet honorabiliores.Ita igitur dicere pol-ss, medicinam artem esse ma inae necessariam,vilem tamen,cum dignitas alia potius ratione sit extimada, quam necessitate.Dicit enim Arist.primo Politicorii.
Cap.6. Si ni enim operationes illa artificiosissimae,m quibus minimu est fortunaeulusordid bimae in quibus ax mὸ inquinatur corpus:ilia seruili Simae cin quibus corporis est usus plurimisin ilia vero ignobili imae, in quibus ι'nimum requiritur virtutis. Ignobilis quidem hac ratione non sit medicina, non eni in mirrimum virtutis
cum eius recto usu coniuncti est. in pomis,ut nuper diximus, probiis e lae ac doctus esse debet medicus.Videri non possit, sordida ac seruilis, quiano potest, sine magno corporis labore exerceri, cum opus
588쪽
sit aegrotos visere dc noli raro medicus inqiuinatur, contrectatque partes nuncias, aut per sese turpes, pretcipue cum hyrurgia nonnamima pars medicinae sit. sed neque admodum artificiosa videri alicui postit,cuinea minimum putetur valere fortuna. Qia is igitur honor haberi debeat arti seruit ac sordidae, si praecipue neque admodum artiticiosa est , sed fortuna ple naZlais obiectionibus facturi satis de necesssitate dica
. M. primum Nam Mad rem ipsam maxime expedit
tua . ad verborum Ecclesiastici enarrationem. Certe ne
Batri que quo scientia est minus necessaria si ignobilior alioqui esset prima philos phia, quam Vocamus me taphysicam omnitim ignobilissima o neque quo ianus necessaria nobilior.Naagrici illuracst, quam mercurata nobilior, Mnauit , magis necessaria. Et in ipsis mercaturae generibus , quae neratur est ignobilissi ma, eademque quam quae emptione,& venditione 5 stat mercium, multo minus reipublice necessaria. Qitia agricultura, cum qua, S pecuaria intelligitur, secim
dum naturam est, mercattara mercium, praeter natura, faeneratio verb, etiam contra naturam,quia facit, ut pecunia pecuniam pariat, quae tamen , natura sterilis est
auctor est Aristo teres primo Politicorum Capite septimo igitur neque quo magis necessaria eo nobi lior ars quaepiam censenda est Neque id dicit Ecclesiasticos sed medicinam esse honorabilem quia stnecessaria.No tamen hinc si ut omnis honorabilis sit necessaria, se lut omnis necessaria, qua necessaria sit honorabilis. Dico autem qua necessaria, quia cii non unica honoriscaussa sit necessitas, Potest ob alia multa esse quae necessaria, i nobilissim ,ut carnificis opera, qua fortasse in republica pauca sunt magis necessariar
589쪽
&nulla vilion, non tamen est ob necessitatem vilis. Nam ob hanc sobini tollerabilis sed ob alia multa.
Necessitas igitur,ciun accedunt alia , nobilitatem au get, sola vero non valet efiicere. Consideranda igitur
alia quae ad medicinam spectant,videndumque an ob ea etiam sit honore digna. Interest,ut apud Aristotelem legimus. 2.ethicorum.Capite duodecimo,lauda Laudabi-bile quid dicer aut honorabile Laus enim debetur virtuti,quia est boni alicuius stea tua, honor vero posterius quidam ac prael tantius est quod debetur ob dignitatem, per operationem persecta virtutis comparatam. Itaque proprie laus cst eius,quod boni cuius piam est estectivum, honor veris eius dignitatis, quam virtus peperit. Ita mihi fieri videtur,ut laudabile me rito nihil sit,quod non sititiam honore dignum di- nitas enim necessario sequitur vi tutem honorabi- si ver,nonnulla quae laudem nullam merentur,quia laus eorum solum est quorumin virtus , honor vero
etiam attingit posteros.lmnoramus cimi viros malo
rum virtute,& rebus bene gestis nobiles,idque mer1to,neque sine iniuria possumus illos eo honore primare .Quia cum sortuniposteru ad destinctos crtineat, suorum maiorum id debetur virtuti:atque,ctsi virtus non possit, lignitas tamen possit esse hqreditaria.Nemo tamen qui mentis sit compos eos laudet, quod tam bonis parentibus nati sint, magis quam quod Romae nati,aut pulchri,aut proccr quia nulla eorum virtute id effectum est, sed nascendi sorte. sua qui dem in repraestant homines noui iis qui veteri gaudent nobilitate:quod hi honorandi solum,illi vero c-tiam laudandi sint,nisi tamen virtute propria augeant veterem nobilitatem,ita enim, S laudem habent propriam, & honorem duplicem. His itaque coniti-
590쪽
tutis, constat medicum laudari debere, quia medicin Virtute comparatur,4 cxercetur, estque boni magniellectiva, quod si laudari, certe& honore haberi ac tanto maiori, quanto maiorem dignitatem conciliat.Na-
digni nobilitate subiecti, ranist
subiectum vero circa quod versatur est humanum
pus, corporearum omnium substantiarum haud dubie praestantissima, finis vero sanitas, summum bonoarum omnium quae ad corpus spectant.quq enim fanitate sunt meliora, pertinent ad animam. Iure igitur medicis in omni bene constituta Rep. honores magni legibus decernuntur, S illorum posterisci quod haec ars ut ciuilis,& bellica honorabilissima sit Neque quae ex aduerso obiecta sunt, habent quippiam momenti fortuna enim fieri, quae in medicina bene cedunt, vulgi, imperitorum sententia est, qui si dato medicam elato expiirganti, succedit expurgatio copio fa,facilis, Mutilis;aut secta vena cessat dolor,aut lus tu uatim sebris , bonae medici fortunae id imputant, cum deberent arti.Nihil cnim est minus quam fortuna.Nam haec solum est, cum quid recte euenit praeter intentionem agentis. si vero medicus, expurgaret, dedit medicamentum expurgans,' expurgauit, artis est recte adhibitae, non fortuna neque enim quia potuit decipi. arte male uti, fortunae est non esse deceptum, sed artis,ut decipi esset erroris, Minerti. e. Habet quidem sortuna etiam in medicina locu aliquem Vt in alia arte quacuque, cum scilicet artifice aliud procurat aliud idque melitis quam expetebatur, euenit. Vt si cum pharmacum expurgandi per alvu gratiam dederit, menses qui erant suppressi rumpant,aut vota mica aliqua puris in aliquo viscere, vel in ipso ventre