장음표시 사용
141쪽
i ad PAM III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.
simul et diuieillima; haec statui posse videntur. Ut error circa qualitatem redundet in personam, duo requiruntur: ut illa sit qualitas individua, qua persona diStinguatur a qualibet alia; ut persona non cognoscatur nisi sub ea qualitate, aut saltem haec sit praecipua notitia; si enim per-
nu . antea bene cognita, sibi affingat qualitatem etiam individuam , non ideo aderit error personae, quia conSeBSUS directh fertur in talem personam, et non nisi indirecte in qualitatem. Id elucidant quidam auetores, dicentes di ingui et expendi debere sensum duarum propositionum Sequentium. Una est : Petrus Bult controhere cum hae feminet Praesente, quam putat eue primopenitum Pauli. Altera : Petrus Bult contrahere cum Primosenito Pauli, quam putat esse feminαm proraentem. S a. De i edimento vis S, METUS.Idd. Vis et metus hie indistineae adhibentur, utpote duοeorrelata; vis enim consideratur in inferente metum, metus vero in patiente vim. Duo autem lite quaeruntur : 1' an et qualis metus dirimat matrimonium; 2' quo jure. I. An et quolis metus irritet matrimonium pMetus irritat matrimonium, i ' quando ita perturbat usum rationis. ut tollat advertentiam et libertatem: per se patet: 2' quando, licet non tollat libertatem, eSt tamen gravis, injustus, et in ordine ad matrimonium; eonSint ex multis dispo tZnibus uia, et ex omnium eonsensu. Tota dim- cultas est in expositione trium harum eonditionum. i' Requiritur ut metus sit oravi3, absolute vel saltem relati vh. Ita communiter auetores, Sicque saepius decernitur' aut saltem supponitur in Iure, quia Tani timoris justaeacmalio non est; nee praesumitur ex metu levi iniri ren-traetum tanti momenti. Est Measione expendunt, an metus reverentialis irritet matrimonium. Dicendum putamus non esse impedimentum, nisi amunetum habeat timorem mali injusti, in sensu quo in praeSenti exponimus, prout fusius explicatur in Tr. de Contraelitas. 2' Requiritur ut metus sit injustus et si enim metus suste
142쪽
CAP. IV. DE IMPEDIMENTO METus. 135
incutiatur, contrahens de nullo conqueri potest, fruiturque omni libertate ad quam Jus habet hie et nune. Et revera olim qui puellam seduxerat, a judice cogebatur eam ducere
et profecto talis contractus habebatur ut validus. 3Ηine a fortiori, si metus oriatur a cauSa neceSSoria, Sive intrinSeea, Sive extrinseca, non irritat matrimonium, quia hominis libertas non est independens a causis neceSSuritS. Sed parvi referre videtur an metus inferatur ab altero latrahente, an a tertia persona. Nam i ' Si contrahens metum cognotent, censeretur illi eooperari, et certe ex injustitia fruetum perciperet. 2' Licet ignoret, semper deriteonSensus liber, quem Jura exigunt non tam in odium inferentium metum, quam in favorem libertatis matrimonii. 3' Requiritur ut metus inferatur in ordine ad motrimonium, Saltem aequivalenter: alioquin matrimonium non cenSebitur effectus metu , nee proinde applicabitur ratio
impedimenti. Sic v. g. si vim patiens ab aliquo promittat ulteri matrimonium ad auxilium obtinendum, matrimonium erit validum, nisi ille jam ex Justitia obligatus foret ad auxilium praestandum : tum quia non adest injustitia, cum ille percipiat tantum veluti stipendium sui auxilii; tum quia
bonum commune expostulat validos esse Ules contractuS, ut homines incitentur ad suceurrendum positis in tali nece sitate. Sed dicimus saltem aequiueolanter, quia licet metum inserens non expresse intendat matrimonium, Si tamen ametu non desistat nisi quia ei proponitur matrimonium cum ipso, vel etiam cum altera persona ineundum, quia nempe tale matrimonium est ipsi quoquo modo utile, dieendum videtur adesse impedimentum : tum quia non desiStens a malo inferendo nisi propter matrimonium censetur dicere :Aut matrimonium ini, aut tale malum e reteris; tu nquia tale matrimonium esset vere fructus injustitiae, Sieque applicatur motivum legis impedimentum Statuentis.
l. 5. Iline i matrimonii im ex metu initum nequit ullo modo per juramentum firmari. Non quidem validum essici potest, cum per juramentum Iion tollatur impedimentum , nec sic eludi possit lex irritans et hinc ita declaratur in Iure, eap. Signifieapit, ii, de Eo qui duxit. Sed nec exsurgit obligatio matrimonii rati habendi: non ex justitia, eum juramentum nullum jus conserat ei qui per metum extorsit; non ex Diuitiam brum Cooste
143쪽
136 PAns III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.
virtute religionis, quia ex communi theologorum doetrina , quando contractus imitatur ex motivo boni publiei, juramentum huic adjectum nullam vim habet. De hoc iusius in Tr. de contractibus. Itine 2 ' qui metum intulit, si possit damnum alio modo leparare. non videtur teneri, saltem rigorose loquendo, stare eoniraelui, etiamsi id postulet metum passus. Contractus enim fuit irritus, et eum elaudicare ne pirat, nullam producit obligationem ; in quo differt a caeteris contractibus, qui sunt rescindibiles ad nutum illius qui metum
Dixi I' Si possit domnum ..., quia si aliter non possit, debet flare Pontractui, cum teneatur injuriam reparare. Dixi 2' Saltem rigorose Detiendo. quia mulli existimant consentaneum esse , Sipe aequitati, sive variis deeisionibus juris . ut non liceat resilire. Sed etiam eo admisso, non nimis urgenda foret obligatio, propter incommoda quae exinde
Id 6. II. Ouo jaere mettis irritet matrimonium pSi metus tollat usum libertatis, nullum dubium quin irritet ex jure naturali. Sed Si non tollat, tune duplex adest οpinio. Prima tenet irritare ex Jure naturali. Fititur 1' Jure ea-nonico . ALEXANDER III, de eo impedimento loquens, non videtur Jus positivum statuere, Sed naturale declarare, et rationem affert quod dbsit con Sensus; cap. Cum locum, XI v, dehonSαἰ. et Natrim. 2' Ex natura matrimonii, quod est contractus mutui amoris, et indissolubilis, ae proinde oriri debet ex-plena spontaneitate; alioquin innumera mala
Sequentur. 3' Ex prineipiis justitiae. Iustitia exigit ut detur aliquod medium reparandi tantam injuriam, praesertim Si aliunde timenda non sint gravia incommoda : porro illud medium aliud esse non potest quam nullitas matrimonii, cum semel validum sit in dissolubile; nec aliunde timenda Sunt incommoda, ut constat ex ipSomet facto juris positivi. Secunda opinio docet matrimonium irritum esSe ex Jure ecclesiastico . Attento enim jure naturali, tale matrimonium non est irritum 1' ex defeetu consensus. Remanet libertas Suffieiens ad peccatum mortale : porro, licet valde eongruum Sit adesse majorem libertatem, dissicit si probaretur
ESse absolute neceSSarium. Et revera metus necessarius aut justus pariter minuunt voluntarium, et tamen non irritant.2' Non ob injuriam illatam. Oecurrunt enim ' casus in quibus matrimonium validum est, licet ineludat injuriam ir-
144쪽
CAP. IV. DE IMPEDIM. IMPOT. ET AETATIS. saetreparabilem, v. g. ubi initur ex dolo accidentali dante eau-Sam eontraetui, vel post Sponsalia eum altera, etc. 3' Denique nullitas absoluta gravia aliquando habere poSSet incommοda , nempe repοnendo aliquem in necessitate abs lusa vel mortem aut gravia mala subeundi, vel fornieandi. Quamvis satis dubia videatur quaestio, paululum ineli naremus in secundam opinionem. Caeterum quoad praximhaud multi interest. Nam s. si insceles tale matrimonium inierint, plerumque irritum erit, sin ex jure gentium, saltem ex jure civili; vel contra confirmatum per conjugum perSeverantiam post cessationem metus. 2. Quoad dispenSationem autem, agnoSeunt omnes EccleSiam vix poSse eam conredere, non quidem ex defeetu potestatis in secunda opinione, Sed quia non expediret bono publieo. Merito tamen notat COMPANS posse occurrere casus, rariSSimos quidem, in quibus expediret eoneedi dispensationem a quando nempe aliter vitari non possent mala gravissima, quae compensent mala οritura ex matrimonio non Spontaneo.S d. De impedimento IMPOTENTIAE et AETATIs.1 T. De impotentia proprie dicta alibi agitur, ubi nempe de sexto Prodo lo: hic agimus tantum de impedimento aetatis, quod sub aliquo respectu huic est amine.1' .ssitas tenerior, id est, quae vel praevenit usum rationis, vel etiam quae imparem efficit ad cognoscendum statum conjugalem, matrimonium irritum reddit jure naturali : deest tune consensus et 'ibertas Sufficiens. 2' Etas vero, quae reddit tantum incapacem conSummandi matrimonium, non irritat jure naturali; quia, hoe Solo jure attento, nil vetat quominus transferatur sus ineorpora, licet non statim exercendum: sed irritat ex jure
eccleSiastico, ut apud omnes GnStat. Porro lex ecelesiastim reputat incapaces matrimonii ConSummandi, Seu impubereS, virum umue nd XI v annum eompletum, puellam vero usque ad XII. Sed est mera
praesumptio quae cedit probationi contrariae, v. g. Si puella ante XII annum praegnans inveniatur : tunc, ut dieitur in Iure, millia Suplet aetatem.
145쪽
sag PARs III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.
Bine potest dispensatio eoncedi ab eo impedimento; te tantur tamen auctores satis raro concedi. Dicunt multi, ablegantes declaratiοnem GREGORII XIII, posse episcopum dispensare. Verum ex BENEDicTO XIV, in Epistola ad episcopos Polorine, Bullar. t. Ii, ConSt. LI , Ssunt quidem episcopi declarare an malitia suppleat aetatem, et proinde an sit locus dandae licentiae matrimonii ante legitimam ere tem et sed ad solum Pontificem pertinet licentiam concedere impuberi, qui conjugali commercio nondum maturus est. S 5. .De i edimento LIGA MINIS. Id S. Per ligamen intelligitur vinculum prioris matrimonii non dissoluti. Esse autem impedimentum, Saltem ex Jure divino, sin ex jure naturali, satis constat ex dietis ubi de Unitale et Indissolubilitate matrimonii. In praxi igitur non potest unuS conjux novum inire maetrimonium , nisi ei moraliter constet de morte alterius: non loquimur de casu professionis religiosae, vel de casu qui dieitur Apostoli, de quibus supra, ni 83, so . Ita LUCIUS III, cap. Dominus, Ir, de Semrid. Rutilis et CLEMENS III, cap. In Praesentiet. xIx, ORSol. et merimon. Ratio decisionis est aperta, quia nempe alioquin se exponeret periculo ineundi matrimonium invalidum, et omnibus malis inde nasci solitis. Dicitur Nisi moraliter conflete unde non sufficit alterius conjugis captivitas, aut discessus in regiones longinquas, aut longa Sentia, etc.; haec enim omnia certam non emiciunt illius mortem. Sed casu oecurrente, accurato ponderandae sunt omnes circumstantiae, et videndum an iis attentis, tale habeatur testimonium quod plenam fidem faciat. In Galliis, ex antiqua praxi et jurisprudentia, regulariter requiruntur probationes munitae instrumento authemtico e sepulturarum registris extracto, et debite recognito, sciliSe, ab auctoritate vel civili, vel eeelesiastiea loci illius ubi laeta est sepultura. Caeteriun in easibus extraordinariis, et quotiescumque aliqua superest dissicultas, nil agendum est inconSulto epiSeopo. Si tamen de facto conjux iterum nupserit antequam illi
146쪽
CAP. IV. DE IMPEDIMENTO LIGAMINIS.
constaret de morte alterius, et postea certo comperiat jam tunc alterum sui3se mortuum, agnoseunt plerique theologi valere tale matrimonium, quia nihil indieat voluisse praelatos Pontisces hic Meuliare impedimentum indueere, et optime possunt eorum textus intelligi de mera prohibitione. Contra, quamvis non nisi adhibila suffieienti diligentia conjux Secundum matrimonium inierit, Si postea comperiat priorem conjugem adhuc in vivis SuperesSe, tenetur a pο teriori recedere et ad priorem, Si seri possit, reverti. Ita fert cap. cit. Dominus. Advertendum tamen s. filios ex secundo matrimonio suseeptos pro legitimis habendos lare, modo illud initum fuerit bona side, Saltem alterutrius puditis, et perseveraverit illa bona fides usque ad tempus quo concepti sunt silii. Ita in favorem prolis statuit INNOCENTIUS III, cap. Eae tenore. XIv, Otii siti aint Myllimi 2. Conjugem in praedicto ensu, si prioris conjugis vitam non didieerit nisi a testibus ignotae sidet, vel a rumore publieo, qui falsa ut vera saepius spargit, non teneri a post riori recedere; eum haec ne verum quidem dubium pariant. Si autem, omnibus maturh pensatis, verum habeatur dubium, tunc haud levis exoritur difficultas, de qua postea dicemus (n' 2 1 et Sm. . S 6. De impedimento οTI. Id s. Votum eastitatis, de quo hic agitur, duplex distinguifur, Solemne et simplex. Quamvis unum inter imp dimenta dirimentia, alterum inter prohibentia vulgo computetur, de utroque in praesenti agemus prοpter materiae
PUNET. I. De Bolo solemni castitatis.ssio. Quatuor lite investigabimus: i' in quo consistat Solemnitas Voti, seu unde repetendum sit discrimen inter votum solemne et votum Simplex; 2' an et quo jure dirimat matrimonium ineundum; a' quo jure dissolvat matrimonium ratum jam initum lmonuimus enim n' so hic expendendam fore eam quaeStionem : an nunc in Gallia emittantur vota solemni u. I. In quo Sila sit Boli Solemnitas, Seu tinde rvelen-
147쪽
Ido Phlls III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.
cum sit discrimen inter tiotum Solemne et Bolum simpleae' Agnoscunt omnes illud votum eSSe Solemne quod Ecclesia ut tale habet; EceleSiam non habere ut tale nisi votum emissum in certis quibusdam ordinibus religiosis: solemnitatem demum illam non esSe meram denominationem honorificam, sed voto Solemni exeluSive competere quosdam effectus, nempe quod dirimat futurum matrimonium, et dissolvat prius eontraetum. Sed disputant utrum in ipsa votorum natura aliquid reperiatur quod sit fundamentum hujus tanti discriminis inter vota talis et talis ordinis, et eausa horum effectuum quibuSdam votis annexorum, non aliis. Variae quae ea de re cireumferuntur opiniones ad duas praecipuas reduci poSSunt Prima opinio, quam tenent Thomi Stae, docet votum solemne essentialiter differre a voto simplici, quemadmodum
donatio differt a simplici promissione et scilicet in voto simplici esse nudam promissionem qua quis se obligat ad
continentiam, seu ad non utendum Suo corpοre per actus continentiae oppositos; in Solemni autem esse abdicationem juris in eorpus, Seu saeuitatis matrimonium ineundi, vel veram donationem et traditionem corporis Deo, per Superiores dehite aeceptatam. Unde, inquiunt, pendet ab Ela clesia apponere certas conditioneS, Sine quibus nec valida,
nec legitima foret traditio et acceptatio; sed, posita legitima traditione et aeeeptatione, sequitur ex natura rei quod Sit
Secunda οpinio, inter theologos communior, tenet ex natura sua votum solemne non differre a simplici, seu aliis verbis, independenter a lege Ecclesiae, nullum eSSe votum solemne; ideoque solemnitatem reponit in voluntate sola et determinatione Ecclesiae, quae solemnia voeat vota emisSain certis ordinibus, alia autem vocat Simplicia, agnoseitque in prioribus vim irritandi et dissolvendi matrimonium, non in posterioribus. Ilaec opinio probabilior videtur. Prob. I Ex declaratione BONIFACII XIII, eap. Unic. hoc Bottim, ce Volo, in li', ubi ait: Voli solemnitas eae sola constitutione Ecclesiae est inueenta. Idem declaravit GERGollius XIII in Const. Ascendente Domino, an . 158 d.
148쪽
CAP. IV. DE IMPEDIMENTO VOTI. id i
llo Ex ratione. Votum castitatis, etiam perpetuum et absolutum , poteSt esse Simplex : atqui ex parte voventis nihil est discriminis inter hujusmodi Votum et votum solemne; utrobique promissio qui fidem noStram Deo damus de servanda continentia, et nihil aliud : neque enim potest homo
abdicare jus matrimonii ineundi, quod est magis jus publicum naturae, quam individui; neque Deo conferre domi-- nium proprie dictum in corpus, eum Sit Supremus omnium dominus, nee quisquam dixerit votum inducere obligationem Justitiae proprie dictae. SupereSi ergo ut discrimen inter utrumque Votum, Seu SolemnitaS repetenda sit ex sola voluntate seu determinatione Ecclesiae.151. II. In et quo jure Bolum Solemne dirimeti matrimonium ineunctim p P Votum solemne castitatis certe irritat matrimonium. Ita contra haereticos desinivit Ecclesia, praesertim in Cοncilio Tridentino, SeSS. XXIV, can. s : re Si quis dixerit elen ricos in Saeris ordinibus conStitutos, vel regulares easti-- tatem Solemniter profeSSOS, poSSe matrimonium contra-- here, contractumque validum esse, non ob ante lege
I' Irritat tantum ex Jure ecclesiaStico, non ex Jure naturali ut placet Thomistis. Prob. Si ex Jure naturali
dirimeret, vel quatenus eSt Vοtum, vel quatenus est Solemne et atqui non quatenus votum, ut patet exemplo voti simplicis; non quatenus Solemne, cum Solemnitas stet in voluntate et determinatione Ecclesiae. Et vero vis voti solemnis ad irritandum matrimonium οriretur juxta ThomiStas, ex abdicatione et traditione suris, SenSu expοSito : atqui ex dictis abdicatio aut traditio nulla, aut certe non major quam in voto Simplici; ergo non ex rei natura oritur impedimentum voti solemnis, Sed tantum ex lege, seu di eiplina EccleSide. IIane autem disciplinam Saltem a Seculo XII vigere constat ex Conciliis Lateranensibus I et II, ann. 1123 et lias: an vero antea, et praesertim quandonam incoeperit, dispu
tant auctores ( id. P. B., 653 . Binc deduci potest, contra Thomistas, in eo impe limento
149쪽
id 2 PARS III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.
Ecclesiam dispensare posse: s. ex Jam dictis; quidquid
enim est juris mere eeeleSi tiei, rapax est dispensationis, ut omnes agnoseunt: I. ex exemplis dispenSationum quas de facto eoncesserunt SS. Pontifices, etiam ultimis hisee temporibuS, Post perturbationem Galli eam.
152. III. quo jura volum solemne eastitiatis dissoluar matrimo.
Reipsa dissolvi ostensum est supra (n' so : Hrea quaestionem autem Praesentem, tres circumseruntur opiniones I opinio, quae matrimonii dissolutionem deducit ea iure naturali, propugnatur a pluribus theologis tum antiquis, tum recentiori lius. Duplici autem modo explicatur. i' Alii dicunt matrimonii rati vii, culum, quod non est nisi spirituale, solvi posse morte civili quae incurritur in statu religioso. 2- Iuxta alios, matrimonium non contrahitur, nisi ea conditione ut alteri sponso, aut e consummationem, religionem ingredi liceat. Primae illius opinionis commodum est, quod in ea nereSsaria non sint Seripturae aut traditionis testimonia ad vindicandum Concilii Tri- . dentini deerelum et sed plura obstant quin admittatur. ip Si votum, ex dictis, non habeat ex sua natura vim irritandi matrimonium futurum , non eoncipitur quod habeat vim dissolvendi jam contractum. 2- Gratis omnino supponitur apposita conditio. Insi iter si apponi dicatur ab Ecclesia. jam recidimus in tertiam opinionem et si ab ipso contrahente, quid eveniet, si eam expresse excludat p Tandem si dicalis e ditio resolutoria, est contra substantiam matrimonii e si Suspensiva. jam non dissolvitur, sed impeditur matrimouium; et praeterea poterunt ergo interim conjuges valide novum inire matrimonium. II opinio. qiue matrimonii dissolutionem deducit ea jure diuino, a multis tenetur. liuo et commuitior dicitur; huic adhaeret BENEDic- Ttis XI v. q. 5 6, D' 35. Diei in t illi auctores legi indissolii bili talis appositam fuisse a Christo exceptionem in gratiam professionis religiosae, quemadmodum vidimus apsio iam fuisse matrimonio insidelium; et si eadstruunt suam opinionem Ipsi Christo tribuenda est eoucessio privilegii, quod uultibi legitur ab Ecclesia concessum. et lamen ostUnditur suisse semper in Ecelesia admissum; tune enim applieari potest illud
tur. Atqui i' nulli hi legitur concessio talis privilegii: nam inter Ponti . si res qui de eo loquuntur, nullus est qui dicat se ita stat itere vi suae auctoritatis in dissolvendis matrimoniis. 2' Praxis Ecclesiae ostendit privilegium illud fuisse semper admissum. Nemo enim negat admissum fuisse a xi 1 saeculo. Atqui exinde concludi potest suisse admissum praecedentibus saeculis. Nam Pontifices qui primi de eo locuti suiu modo Plane inconcusso, praxim jam plane stabilitam supponunt, et dicunt se praedecessorum vestigiis inhaerere; ita Iren Eremtis III, eap.
150쪽
m partae et et aliunde si certam Ecclesiae traditionem Seouii non essent, reclamationes ortae fuissent. Ergo concludi potest traditione saltem orati servatam fuisse memoriam privilegii a Christo eoncessi e et ideo hujus certa et frequeutia exempla et monumenta non occurrere prioribus saeculis, quia liorum temporum Scriptores vel ea exempla iguorarunt, vel tan tuam ad scopum Suum non per inentia omiserunt, aut quia haee exempla rarissima esse debuerunt quando rarior erat professio religiosa.Ηuic opinioni haud levis dissicultas opponitur, ex iis quae modo diximus, ex eo nempe quod Solemnitas voti oriatur ex institutione Eeelesiae , et non dirimat jure divino matrimonium futurum. Eadem enim argumenta ostendere videntur non dissolvere jure divino matrim nium initum et et contra quae hic afferuntur ad probandum juri divino trihuendam esse dissolutionem matrimonii, ostenderent eidem jiuifrbhuendiim esse impedimentum dirimens. Verum reponunt illius opinionis assertores,din annalibus Ecclesiae pecui rere institutiouem imi-dimenti, non vero concesSionem privilegii. 2' Christum non statuisse impedimentum dirimens, quia ad id sufficiebat auctoritas Ecclesiae; statuisse autem privilegium de quo nunc agimus, quia nemo auSus esset illud statuere et caeterum ita illud statuisse, ut tamen professio religiosa non dissolvat malifimonium, nisi vestita conditionibus ab Ecclesia reis quisitis ; cum enim ipsius auctoritati subjiciantur matrimonium et professio religiosa, potuit determinare quasdam solemnitales, quibus tantum positis, dissolutio locum habeat; alioquin locus dari posset multis abusihus, si sufficeret quodlibet votum, etiam his solemnitatibus destitutum. In ea igitur opinione. pertinet quidem ad Melesiam deterininare solemnitates; sed, ius positis, ex ipsa Christi institutione dissiduitur
III* opiuio, quae matrimonii dissolutionem deducit ex jure ecclesiostico , propugnatur etiam a graxissimis theologis, qui sic eam evolvunt. Ecclesia Potest dissolvere matrimonium ratum, vi auctoritalis quam ei competere ostendit continuata plurium seculorum Pi axis Sedis Apostolieae. Ea potestate usa est quoad professionem religiosam; et quidem
tam gravibus causis mota est . ut, licet absolute mutare posset hanc disciplinam, certum sit nunquam mutandam esse, Saltem universaliter.
Clan autem illa disciplina gravi fundamento nitatur, et jam a longo tempore vigeret, Concilium Tridentiuum eam sancivit inllicto anathemate et quod mirum videri non debet; sunt enim canones disciplinae
qui anathema includunt et tales sunt, aut saltem diei Possunt, sess. xxiii, cau. 2, de Minoribus ordinibus, et can. 8, A INStiliatione Episcoporum , Sesta mi , Cau. in Commian sine Paschali, et forsan quidam alii. Ratio ulterior est, quod tu omni canone ad disciplinam iust-tinente aliquid dogmatici involvitur, nempe legem non esse juri divino contrariam, vel a potestate usurpata. Imo, posita notione solemnitatis quam attulimus, anathema eadit in eum qui diceret votum quo voluerit Ecclesia dissolvi matrimonium non illud dissolvere; eSi ergo sensus compositus, quemadmodum ubi de impedimento dirimenti: ergo canon est vere dogmaticus, et desinit veritatem in1mutabilem.
Si cui non arriserit secunda opinio, nil obstat quin isti tertiae adhaereat.