Praelectionum theologicarum compendium ad museum theologiae alumnorum

151쪽

idd PARS III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.

153. IV. In hodie in Gulliet emillantur, an em illi, POSSint Bolet Solemnia castitatis pSi quaestio expenderetur Solum quoad votum caStitatis non adesset magna difficultas; nihil enim ex ea parte obstaret, quin adhuc diceretur Solemne et Sed cum, ratione habiti legum civilium, qui emittunt votum paupertatis nihilominus retineant dοminium Suorum bonorum , quod, attenta praesenti Ecclesiae disciplina, cum voto solemni paupertatis Stare non potest, hine grave exoritur dubium;

secundum enim eamdem EecleSiae diSciplinam, unum To-- tum non potest eSSe Solemne Sine altero. Cum ergo praeeipuum difficultatis punctum videatur reduci ad Votum paupertatis , fusiorem quaestionis discussionem remittimus ad

Tr. de Iustitia, ubi de ea egimus t Compend. n' sit . Ille

memorare Sumiciat : i' pluries respondisse S. Poenitentiariam, vota, qualia hodiea pud nos a monialibus emittuntur , pro solemnibus haberi non debere ; simul tamen declarsisse sua responSa Spectare solummodo ad moniales :2' ex epistola Abbatis Solismensis vota a Benedictinis il- Iius abbatiae emissa, a S. Congregatione Episcoporum et Regularium, et ab ipso S. Pontifice, agnoSei ut Solemnia ed' quoad Trappenses, haec occurrere in Epistola Cardinalis PACCA ad quemdam episeοpum . XII kal. april. 183 :u Sanctitas sua die prima hujus mensis (martiij ex consi-- lio Congregationis ejusdem (S. Omieiij decrevit et Votali Trappensium, quae ab eo die in posterum intra sines Glit vliarum regni emitterentur, tanquam Simplicia habenda, is idque donec aliter a sancta Sede Apostolica statuatur. Ad is vota vero antea emissa quod attinet, idem S. Pontifex , u gravissimis ductus rationibus, abstinendum censuit ah quoeumque Judieio circa eadem proferendo. Attamen adis peculiares respiciens quorunsdam circumStantiaS , qui .... v votorum Suorum relaxationem postulaverant, ipsorum , precibus, congrua Scilicet eauSarum graVitate commen- - datis, exorari Se pMSUS eSt. BPUNCT. 2. De υOto Simmici costitutis.15 d. Ηuie voto adjungenda Sunt quaedam vota affinia,

152쪽

CAP. Iv. DE IMPEDIMENTO VOTI. Id si

nempe non nubendi, ingrediendi religionem, et suseipiendi ordineS. Beee vota, quantumvis abSolute et in perpetuum sant, non sunt impedimentum dirimens, Sed tantum prohibens :exceptis tamen votis Seholasticorum apud Iesultas, quae eos inhabiles reddunt ad matrimonium quandiu remanent in Societate, et tamen dicuntur Simplicia, quia sunt ad nutum Soeietatis dissolubilia; excepto etiam voto emisso ab uxore emus maritus Sacros ordineS SUSeepit, ut supra

Nunc paucis exponendum rat, qualis Sit eorum votorum obligatio. I. Satis constat eum qui quoddam ex iis votis emisit peecare, saltem ordinarie, matrimonium ineundo. Vel enim directe agit contra Suum votum, vel saltem se exponit gravi periculo illud violandi : plerumque insuper alterum eonjugem deeipit. Dixi saltem ordinarid, quia si non obstaret lex positiva, nec adesset perieulum usus matrimonii, absolute seri posse ut non esset Mecatum ostendit exemplum Beatae Virginis. II. Qui, non obstante voto, matrimonium iniit, tenetur adhuc votum servare quantum moraliter potest: non enim per suum peccatum Sustulit obligationem. dine i 'uui custitatem BOBit, expresse vel implicite, s. duplex peccatum admittet, Si contra castitate elinquat; 2. quamvis possit reddere debitum, quia alteri vere transtulit jus illud exigendi, non potest petere; d. debet prorsus abstinere, si alter consentiat, vel Jus petendi amiserit. Idem dicendum de eo qui non nisi post matrimonium initum tale votum emisisSet.

Dixi e resse Bel implicite, quia si ille qui votum emisit non nubendi, vel ingrediendi religionem , vel suscipiendi

ordines, cenSentur vovisse emtitatem, ei applicanda erunt quae modo diximus. Sed difficultas est, an et quandonameenseatur ita vovisset Plurimi dicunt censeri quotiescumque votum emisit ex asseetu ad eastitatem. Verum hanc regulam non admittit SuARM, quia ex eo quod votum emissum fuerit ex affectu ad castitatem, Sequitur lautum

153쪽

ld6 Pos III. DE CONDIO INIBUS MATRIMONII.

castitatem fuisse motivum et finem voti, non vero illius objeetum et porro Sicut finis legis non eadit sub lege, ita nee sinis voti: aliud est quod quis velit non nubere vel ingredi religionem, aut Suscipere ordines ad Servandam castitatem , aliud quod velit servare eastitatem in matrimonio ; hoe enim posterius certe dissicilius est. Igitur, Juxta SuAREX, non erit obligatus ad continentiam nisi formaliter et expresst intenderit se obligare. Ηine 2' qui vovit tantum non nubere, potest Statim et reddere, et etiam petere debitum, quia jam illi impossibilis facta est observatio voti, et actus conjugalis petitio

non est contra illius votum, cum non voverit castitatem omne 3' qui notum emisit inprediendi resipionem, s. tenetur, per Se loquendo, reipsa ingredi, tum ante matrimonii consummationem, tum etiam postea, quando id potestillaeso conjugis jure, si nempe alter conjux consentiat et velit observare conditiones a Sacris canonibus praeseriplas, vel si amittat in perpetuum jus petendi debitum, vel demum Si moriatur: satis patet ex eo quod debeat votum suum implere quantum ipsi possibile est. Dixi tamen per Ss loquendo, quia ne religionem ingrediatur obstare potest CharitaS erga conjugem, vel erga silios, si adsint; obstare potest prudentia; obstabit hodie praesertim lex civilis, ut facile intelligitur. 2. ouando nequit religionem ingredi, potest petere et reddere debitum, quia illi quoque impossibilis laeta est observatio voti, et supponitur ne implieith quidem vovisse castitatem. Ηine .' qui norum emisit Smeipiendi ordines, tenetur EOS SUSeipere, quotiescumque id potest. Si vero Suscipere nequeat, potest etiam petere et reddere debitum, ob rationem modo allatam.

Sed dissicultas est, an ille qu, non emisit nisi votum eastitatis, vel suseipiendi ordines, teneatur religionem ingredi, quando Editer votum suum 'seMare nequite Prima opinio, quam testatur SuAREE fuisse suo tempore communem, affirmat illum teneri: quia ille qui votum emisit, tenetur assumere medium, quod ipsi superest unicum,

154쪽

illius adimplendi, praesertim vi per suam culpam alia media sibi subtraxerit. Seeunda opinio inter recentiores magis communis, negat eum teneri: quia votum non obligat ultra intentionem voventis porro ille de quo agitur non vovit religionem. Ergo non tenetur directe vi voti. Neque tenetur indirecte : quia non tenetur recurrere ad medium difficillimum, imo moraliter impossibile, qualis est religio pro homine cujus valde

incerta vocatio. tiane serendam opinionem aequitati' consonam, et valde

probabilem Judicat COLLET, videturque reipsa probabilior, et sola hodie regulariter in praxi tenenda, attenta lege civili. S et . De inpedimento ORDINIS.

155. Ordinem sacrum eme impedimEatum dirimens satis e stat ex Concilii Tridentini desinitione, SESS. XXIV, Ean. ix : Si quis diserit clerieos in Sacris ordinibus constitutos, Bel restilarra cvilitatem 3olamniter Pro SSOS, Pone

Ble non agitur de vindicanda saluberrima illa Eeelesiae disciplina et explicandum habemus solummodo undenam oriatur impedimentum, et quatenus in eo dispensari Dssit. I. Undena m oriαfur imedimentum orcinis pDuo includit illa quaestio et 1' an ex jure eeelesiastico tantum, an ex jure divino; ae posito quod oriatur tantiunex jure ecclesiastim, an immediam ex lege Ecclesiastiea ,

an et quatenus mediante voto.Quoad I AN, agnoscunt fere omnes auctores oriri tantuma jure metreia leo, nee posse reserri ad jus divinum. E enim longh eommunius docent theologi eontinentiam non esse annexum ordini nisi jure eccleSiastico; et etiamsi diceretur annexa jure divino, non ideo sequeretur praecipi sub poena nullitatis matrimonii. Illudque verum est, etiamsi admitteretur impedimentum oriri ex voto, votum illud esse solemne. imo et votum solemne esse impedimentum suris divini : nam Semper verum remanet, non jure divino

praescribi ut votum illud ab ordinendis mittatur.

155쪽

s S PARS III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.

Quandonam autem incceperit ordo esse impedimentum dirimens, non constat et agnoSeunt omnes adfuisse impedimentum dirimens a tempore Conciliorum LateranenSi S I, an. 1123, et Lateranensis II, an . 1 13s; agnoscunt pariter jamdiu antea, et ab ipsis primis Ecclesiae saeculis, prohibitum fuisse matrimonium his qui sacroS ordines SuSeep rant ; sed an esset etiam invalidum , inter illos valde controvertitur P. M. et 8s . Existimamus cum Collat. Indes ensi, Satius eSSe nihil modo absoluto pronuntiare de quaestione cujus Solutio momentis ineoneuSSiS Mirui nequit, eu aliunde minimo necessaria est ad fulciendam Eeclesiae disciplinam.

156. Quoad IIR , advertendum est, in omni sententia, ordinatum qui a continentiae regulis deviat, peccare, non solum contra castitatem, sed etiam contra religionem . eo quod lex Ecclesiae lata fuerit ex motivo religionis. Attamen, quoad praxim. adest aliquod discrimen, licet non magni momenti, inter utramque sententiam et si impedimentum oriatur ex lege Ecclesiae tantum, valida erit dispensatio concessa ab Ecclesia, etiam sine causa, et sie dispensatus poterit, inito matrimonio, petere debitum et si vero oriatur ex voto, invalida erit dispensatio sine causa, quia dispensatio a voto habetur ut data in lege superioris; unde tunc validum quidem erit matrimonium, cum ex dictis nullitas non oriatur nisi ex jure ecclesiastico, sed obligabit votum in quantum patitur status matrimonii, scilicet ad non petendum debitum. His praemissis, duplex est opinio et prima docet impedimentum oriri tantum ex lege Ecclesiae. Setunda docet illud oriri ex voto, saltem regulariter. Nobis videtur dici posse ad mentem S. TuoMAE, Impedimentum Ordinis oriri simul ex voto, et eae lege Eeelesiae. Scilicet Ecclesia vult primario inliabilitare ad matrimonium, et apud Latinos saltem, vult secundario ut illud fiat mediante voto. Unde in ea sententia, i. qui reciperet ordines, eum expressa intentione non vovendi castitatem, graviter peccaret, quia ageret eontra mentem et legem Ecclesiae in materia gravi; deinde teneretur votum emittere, quia obligatio ab Ecclesia imposita illum magis ac magis urget; et etiam ante votum , esset inhabilis ad matrimonium, quia non vult Ecclesia ut sic ordinatus commodum ex sua iniquitate reportet. 2. Si quis fuisset ordinatus in infantia, vel aute pubertatem, vel ignorans ordini annexam esse continentiam, aut etiam ex gravi metu , valida quidem esset ordinatio, sed non sub-s ceretur si e promotus obligationi servandae castitatis, nec aliis ouerihus et unde ipsi optio danda esset, an velit in suscepto ordine permanere , et tunc voto castitatis adstringeretur; an nolit, et tunc posset ad saecularia vota transire, sed suspensus esset ab ordine. Nid. BENE-Dicet. XIV, Const. Eo quampis, Bullar. t. r, u* cxxix, et ASTROL

156쪽

CAP. IV. DE IMPEDIMENTO ORDINIS.

t. XII, c. Iv. 3. Si cujus ordinatio sit invalida ex defectu occulto, non erit inhabilis ad matrimonium et inhabilitas enim non oritur nisi ex Toto; Votum autem non existit, nisi posito ordine : ordinatus non emittit per se et principaliter votum castitatis, sed accessorie et in consequentiam status, ob Ecclesiae constitutionem; quando igitur principale non valuit, id quod in consequentiam venit nullum effectum producere poteSt. Caeterum pro variis illis casibus, in quibus valet ordinatio, nec tamen adest obligatio eastitatis, duo sunt advertenda . i. Si sic ordinatus omnino voluntarie utatur ordine suscepto, tenebitur ad castitatem; quia eo ipso ratam habet ordinationem, et ingerit se ministeriο, quod, juxta Ecclesiae disciplinam, non nisi a continentibus exerceri Potrat. 2. Cum ordinatio sit res publica, tum ad vitandum scandalum, tum nequis sit judex in propria causa, obtinenda est dispensatio, Seu Potius , ut dieitur, Rescriptum iustitiae, quo sic ordinatus declaretur immunis ab obligatione mutinentiae.

15 . II. In el qualentis concedi sonit divensatio agi edimento ordinis p

Satis constat Ecclesiam dispensare posse in impedimento ordinis et etiam illi qui contendunt non posse dispensari a voto solemni religionis, communiter admittunt dispensari posse in voto οrdinis. Et revera pluries dispensasse SS. Pontifices οmnibus notum rat. 2' Duplici praesertim modo concipi potest concedi illa dispensatio : 1. ut quis ordinibus initietur eum facultate matrimonium postea nihilominus ineundi, vel perseverandi in matrimonio jam antea inito; 2. ut sacris ordinibus initiaetus matrimonium nondum a entatum ineat, aut jam attentatum convalidet et et quidem vel relicta, vel sublata facultate exercendi Sacrorum ordinum functiones. In his omnibus nihil est quod excedat Ecclesiae potestatem et Sed ex defectu eausae, et propter vigorem disciplinae adeo eommendabilis, non solet Ecclesia concedere dispensationem nisi ad convalidandum matrimonium Jam ab ordinato attentatum , et sublata facultate ordinis exercendi; et etiam nonnisi rarissime talem dispensationem concedit. S 8. De impedimento COGNATIοNIS.

158. Cognati dicuntur quasi connati et triplex autem

157쪽

issio PARS III. . DE CONDITIONIBUS MATRIMONII. .

vulgi, distinguitur regnatio; naturalis, spiritualis, et legatis.

P. DE cοGNATIONE NATURALI SEU CONSANGUINITATE.

i5s. Cognatio naturalis Seu carnalis , quae dicitur etiam consanguinitas, quasi vinculum ex ejusdem Sanguinis communione proveniens, desiniri potest et relatio inter duas PerionaS quarum una genuit alteram, vel quae ambae ab eadem perSona genitae Sunt.

Tria in consanguinitate sunt distinguenda et stipes, tam he; gradus, se cures linea, la lipne. Simes est persona ex qua aliae dueunt originem. Gractis est distantia quae est inter eonSanguineos et communem stipitem a quo ducunt οriginem et inde gradus numerantur ratione distam tiae. Linea est series personarum ab eodem stipite per diversos gradus descendentium. Linea duplex, recta et col- lateratis. Linea reota complemitur personas quarum una progenita est ab altera, ut avus, pater, stilus, nepos. Diebisu Ocendentium, si a posteris incipiendo perveniamus ad stipitem; Gumdentium, si a stipite progrediamur ad posteros. Linea collaterulis est series personarum, quarum una non descendit ab alia, sed quae solum descendunt ab eodem stipite, ut frater et Soror, consobrini, etc. IIaee numtem vel est aequulis, cum consanguinei a communi stipite aequaliter distant, ut frater et soror; vel inoeg lla, cum alter magis, alter minus a communi stipite distat, ut frater et fratris filius 16o. - I. Ouomodo compulent 'osis conmmuinitatis. Tres dantur regulae, ex Jure renonieo. Resula primo quoad lineam reolam. In linea rectanscendentium et deseendentium, tot sunt gradus quot sunt generationes, vel aliis verbis, quot sunt perSonae, dempto stipite. Pater, filius, nepos, pronepοs quatuor Sunt pedisonae , et tres tantum gradus, quia tres sunt tantum gem

Reytila secunda quo, lineam collateralem aeqti lem. In linea collaterali aequali, personae eodem gradu a Se invi-eem distant, quo a communi stipite: v. g. duo fratres Sunt in primo gradu, quia ambo aequaliter et uno tantum gradu

158쪽

CAP. H. DE IMPEDIM. COGNATIorris NATURALIs. etsi

distant a communi stipite, scilicet a patre in quo conjunguntur. Prοpter eamdem rationem duo consobrini sunt cognati in secundo gradu.Aepulo tertia quoia lineam collater,em inaeqtialem. Consanguinei in hae linea eodem gradu a se invicem distant quo illorum remotior distat a communi stipite, juxta hane regulam suris et Orosis remotior trahit oc se pro inmquiorem. Sic fratre v. g. est in Secundo gradu cum fratris silia, quia liret ille uno tantum gradu distet a communi stipite, sciliret patre, ista tamen duobus gradibus

distat.

Dixi eae jure canonico, quia ex Jure civili diversa est ratio computandi pro linea collaterali et gradus computantur Meendendo ab uno consanguineo ad Stipitem , et deinde a stipite ad alterum e sanguineum descendendo et unde duo fratres sunt in secundo gradu, frater et fratris filius in tertio, consobrini in quarto. Cirea illam graduum computationem, duo sunt in praxi sedulo advertenda.1' ouando nupturi sunt in gradu inaequali, lichi gradus remotior trahat ad se propinquiorem, attamen ubi postulatur dispensatio sive a Dataria sive a Paenitentiaria, lege ecclesiastica mutum est sub poena nullitatis ut, si gradus proximior sit primus, in supplicatione exprimatur. Si autem non sit primus, exprimi quidem debet, quando recurritur ad Datariam; quamvis non ad validitatem dispensationis, sed ad licitatem, ex BENEDICTO XIV, Consi Etsi matrimonialis, Atili . t. Iv, Const. I, S 6 : sed

exprimere necessarium non est quando recurritur ad Po nitentiarium.

Insuper exprimendum est quisnam Sexus sit in gradu propinquiori, an vir, an mulier et longe dissicilius enim permittitur ut fratris aut sororis filius (le neveu) in uxorem duret amitam fla lanie , quam ut patruus aut avunculus Ponela ducat fratris vel sororis siliam (la niece . Ex stylo et consuetudine, incipitur a gradu viri, Sive sit propinquior, sive remotior.2' Aliquando adest consanguinitas ex duplici eapite;

159쪽

ssa PARS III. DE CοNDITIONIBUS MATRIMONII.

quod aecidit vel ex diverso stipite, ut si duo fratres h res ducant duas consobrinas; vel ex eodem stipite, Si virdueat uxorem sibi consanguineam et tune eorum illii ex duplici eapite cognati erunt. In eo casu necesse est utrumque exprimere; alioquin irrita erit dispensatio : ita declarat BENEDIcTLS XIV, Const. mox citctlα. a' Caeterum monent auctores opportunum eSSe, quando postulatur dispensatio, ut prius efformetur arbor, ut aiunt, eonsanguinitatis; alioquin facile obrepit error. Ismus ur-boris forma ordinarie in Rituali exhibetur. 1 Gi. II. Utrum et qualentis eonsanquinitas irrites

motrimonium, scilicet 'o in stradu, et quo ure' V In linea recta. Ex jure positivo, matrimonium prohibetur in quoeumque gradu, tisDe ac tonitum, ait NI-coLAus I, Re . Qil Consuli. Bulactrorum. c. XXXIX. Exsure autem naturali, opinio communior tenet, post certos gradus, amitti cognationem; cum enim haec a communione

sanguinis oriatur, quo remotior sit, eo debilior, ac tandem omnino desinit. 2' In linea collaterali. Ex jure canonico, varia fuit olim Ecelesiae disciplina; extenditur hodie ad quartum gradum inelusive, et non ultra, ex Coneilio Lateranensi IV, anno 1215, sub Innocentio III. Si quaestio instituatur exsure naturali, fatentur omnes ultra primum gradum non esse irritum matrimonium, et Satis constat ex dispensationibus quae frequenter conceduntur. Sed quoad primum gradum, non eoneordant : quidquid Sit, concessae dispensationis in illo gradu nullum exstat exemplum. Illud testatur BENEDICTUS XIV, ConSt. AElias cinni, Atillar. t. IV, senil. αἰlem, D' i , S id. Observandum superest, s ' quaecumque di xsmus appli-eanda esSe consanguinitati provenienti ex conjunctione illicita ; eX ea pariter exsurgere impedimentum expreSSA supponit INNocENTIUS III, cap. Per tum, x, de Prahati nibus. 2' Nihil referre ad impedimentum, utrum Sti S communis sit vir, aut mulier, aut uterque et fratres enim titerini (ex eadem matre tantum , ei consαnpuinei (ex eodem patre tantiun) ejusdem conditionis habentur ac fratres ser-

160쪽

CAP. Iv. DE IMPEDIM. COGNATIOFIS SPIRITUALIS. ius

muni lex iisdem patre et matre : eadem quoque eonditio

eorum qui ab istis generantur.

162. II'. DE COGNATIONE SPIRITUALI.

Cognatio spiritualis, quam multi referunt potius ad affinitatem, est quaedam conjunctio orta ex Baptismo et Confirmatione. Sei licet eum in Baptismo Spiritualiter nascamur, et haec nativitas in Confirmatione perficiatur, qui ad illa saeramenta concurrunt, ut mini Ster et SuSeeptores, habentur quasi patres spirituales; unde SuSceptores dicuntur Patrinus et Matrina. Ideoque visum est decere, ut ex illa conjunctione, sicut ex conjunctione naturali, inducer tur matrimonii impedimentum. De Sola cognatione quae ex baptismo oritur sumus hic locuturi, eum jam obsoleverit usus adhibendi patrinos in Confirmatione. I. Oum interseraOUS coynalio viritualis matrimonium impediat' Ex jure ecclesiastico recentiori, matrimonium impeditur. 1' inter baptigantem Susceptoremue ex una parte, et ImptiZatum ex altera: adest in eo casu sectiernitos ; 2' inter baptigantem SusceptoreSque ex una parte, et parentes haptiχati ex altera; et est compialernit . Ita Statuit Con-eilium Tridentinum sess. XXIV, eap. II, de Besorm. mair. 163. II. Ouaenam conciliORES requiriantur, ut contrahatur impedimentumpi'. Duae conditiones respiciunt sive ipsum baptigantem,

sive SuSceptores.

Prima, vi sint bastigati et quia non baptigatus non subjieitur legibus Ecclesiae. Secunda, tit Bere conferiatur baptismus: cognatio senim fundatur in generatione spirituali. Ηine s. Si Suppleantur tantum caeremoniae, impedimentum non incurritur et ita expressh declaravit S. Congregatio Coneilii. Ηine 2. si baptismus conferatur sub conditione , divisi sunt theologi et rationi Stae; existimamus rem habendam esse ut dubiam, et tanquam in caSu dubii esSe agendum. 3 2'. Tres aliae eonditiones. respiciunt suseeptores tanium

D siti sed by Cooste