장음표시 사용
171쪽
16d PLES III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.
natur card. DE LUGO, non minus adeSt profanatio, quando Meramentum recipitur a peccatore, quam ubi ab haeretico :atqui tamen nemo contendet conjugem bene dispositam non posse absoluto nubere cum eo quem Scit in statu pec-eati. 2' Veli admittitur sacerdotem esse ministrum , vel eontrahentes. Si primο, cum non adsit benedictiο, non adest sacramentum; ergo neque profanatio. Si Secundo, non ideo necessario peccat fidelis, quia ex prineipiis quae Statuuntur ubi de Cosseratione, licet ab alio petere et cum ipso ponere actum in se bonum Seu indisserentem, in quo alter non peccabit nisi ex propria malitia, quando adest gravis ratio illum ponendi; tunc enim pravus effectus Sequitur tantum per aceidens et contra intentionem agentis. Ita quoad substantiam BENEDIcTus XIV, de Gnoc.,
I S. II. Matrimonio mixta sunt eae jure eeelasimilaocueneratim prohibita, sed non invalida. Prob. I ' para, scilicet esse prohibila. Ecclesia Semper deterruit fideles ab hujusmodi sacrilegis nuptiis ineundis et multos canones citat BENEDicaeus XIV, de Synod., t. VI, e. V, D' a ; et in Constit. mynoe nobis, directa ad episcopos Poloniae, Autlar. , t II, ny 1, ostendit eamdem di Seiplinam ac regulam ad nostra uSque tempora comtanter Servatam, allegans testimonia Urbani VIII, Clementis XI, et propriam suam constitutionem de matrimoniis IIollandiae. Eamdem disciplinam memorant et confirmant Pius VI,
Ex quibus deducitur haec matrimonia esse prohibita lege generali MeleSiae, ideoque non licere, quam is, in eaSuquodam peculiari, removerentur pericula, Sieque non amplius essent prohibita sure naturali et divino. Iline illae nuptiae cohonestiari nequetini, ait BENEDIC-Tus XIV, de Synoc. ibic., obtentu solitis conSuetudinis Beritis corri telum cicerent , nisi amouerantur se rictilia ;qtiod tamen Biae menire Posse nolant auetoreS. Prob. 2' Piars, Scilicet non esse inBalita. Id agnoscunt omnes, quia nulla lege aut consuetudine irrita declarantur.
Olim in Galliis aliter statuendum quibusdam videbatur, ex
172쪽
CAP. IV. DE IMPEDIM. DISPARITATIS CULTUS. 165
Edicto Lunovici XIV, an. 168o et verum multi, etiam apud nos, non illud intelligebant nisi de effectibus civilibus. Quidquid sit, hodie, abrogato hoc edietο, nulla potest esse difficultaS. 126. Dixi senemlim, quia in hac, sicut in aliis legibus ecclesiasticis, aliquaPdo conceditur dispensatiο. Sed haec, eum attingat legeni ui Deralem Ecclesiae, a solo S. Ponti-ssee concedi potest, uidi dispensandi facultas trihuatur episeopis per consuetudinem dehitis vestitam conditionibus, qualis non existit apud nos. Quando autem conceditur, has cautiones adhibet Sedes Apostolica, teste BENEDI-caeo XIV, in Epistola ud viscosos Polonioe am citam, et de Synodo, l. IX, e . III, D' S. Prima est, tis obsit periculam seductionis Pro porte mlholieo; imo haec admoneatur quanta ipsi incumbat obligatio nihil negligendi ad alterum a sua haeresi retrahendum. Secunda conditio est, tit infantes tilritisque seaeti8 in reliqione catholica ecticari possint. Unde pro irrito habetur paetum, ut quidam ex liberis in haeresi, quidam inside catholica educentur, quia parentes tenentur filios in vera side educare; cui οbligationi renuntiare nullo modo
Tertia conditio est, Et adsit qrmis aliquα σανεα, quae ut plurimum debet esse causa publica; alioquin non Solent concedi hujusmodi dispensationes et unde pleraeque Speetant matrimonia inter supremos principes contrahenda.Quarta conditio est, tit hvstismodi matrimoniis benedictio Rustiolis non impendatur. Eam esse omittendam expresse docet BENEDICTUS XIV, G SVROd., t. VI, e. V, D' 5. Et afferre possumus in confirmationem 1' ea quae peraci sunt in matrimonio, tum IIENRICI IV cum MARGARETA VALESIA, tum ΗENRICRETAE , SororiS LUDOVI-ci XIII, cum CAROLOI Anglorum rege; 2' prohibitionem CLEMENTIS VIII, quam citat idem BENEDIcaeus XIV;a' verba ipsa dispensationum, quales a S. Sede conceduntur. Verum non prohibetur parochus catholicus assistere talibus matrimoniis, imo id aliquando necessarium eSSe
Potest ut valide ineantur, ut colligi poterit ex iis quae dice-
173쪽
s66 PAEs III. DE CONDITIONIBUs MATRIMONII.
mus ubi de Clandestinitate. Unde variae S. Congregationis decisiones, quas asserunt plures metores, ex quibus non licet parocho assistere matrimonio catholi et eum haer tim, non respiciunt nisi casum ubi initur absque legitima dispensatione. 1 et T. Si deficiant variae illae cautiones, afortiori si desit debita dispensatio, illicita sunt hujusmodi matrimonia. Itaque tunc parochus non potest regulariter ad ea concurrere , vel iis astistere et tum quia, utpote testis et Judex contractus matrimonialis, vigilare tenetur ne cum aliquo impedimento fiat; haeresis autem unius est impedimentum prohibens; unde differt easus iste ab illo in quo unus econtrahentibus est tantum in Statu peccati: tum quia alioquin brevi in catholico populo extenuaretur memoria ea- nonum matrimonia ista detestantium, et constantissimi studii quo sancta mater Ecclesia silios suos avertere satagit ab iis in suarum animarum jacturam contrahendis; quod sedulo revendum ineulcare non destiterunt SS. Pontinees, recretioribus praesertim hisee temporibus. Dixi tamen repularis'. quia pro variis temporum et locorum adjunctis quandoque permiserunt SS. Pontinees ut paroelii talibus matrimoniis assisterent; cum quibusdam tamen restrictionibus, quarum praecipua est ut en pririentia sit tantum materialis, nec pro hujusmodi matrimoniorum approbatione ullatenus haberi possit. Ita quidem egerunt M. Pontifices, tum ad consulendum matrimoniorum validitati, et ne partes ad ministrum haereticum confugiant , tum ad praecavenda graviora incommoda Ecclesiae eatholicae imminentia ( Vid. P. M. m Ida l. Si vero quaeratur an, post initum illicito tale matrimonium, contrahens catholicus possit ad sacramenta admitti, huic quaestioni sic respondebat Pius VI : a Dum idem, ille demonstrabit, poenitere se peccaminosae suae Comum v ctionis, poterit hoc ipsi concedi,. modo ante confessio-o nem sincere declaret procuraturum se conversionem con-- Jugis haereticae, renovare se promissionem de edueandarum prole in religione orthodoxa. et repeiraturum Se Scanda-- lum aliis fidelibus datum. . Si testa conditiones eone-
174쪽
CAP. IV. DE IMPEDIM: CONDITIοNIS SERVILIS. 18Th
ae rant, non repugnamus nos, quominus pars eatholicam Sacramentorum sint particeps. v S 12. De impedimento CONDITIONIS SERVILIS.
I S. Sub ratione conditionis servilis non designantur fare nruli, quales apud nos; sed tantum ii qui ita sunt sub potestate domini, ut possit illos locare, vendere, sicut olim usitatum erat apud Rοmanos, et hodie etiam apud quosdam populos et quοs scilicet dicimus GolaBra. Porro ex Jure
Romano, irritum erat, Saltem juxta multos, matrimonium n Servo initum sine consensu domini, itemque servi eum libera. Sed ex jure eanοnico, Valet matrimonium, niSi, pedimna subjecta servituti ab altera existimata fuerit libera: unde impedimentum oritur ex errore circa conditionem, non ex ipsa conditione.
Agnoseunt fere omnes non suri naturali, sed positivo tantum tribui debere hoc impedimentum et non est enim error substantialis, qui consensum sufficientem tollat, eum conditio non restet sini essentiali matrimonii. Cum apud nos non vigeat servitus (nisi in coloniis), Ioeus non est hujus impedimenti applicationi. Sed ea oecasione, plures theologi agunt de matrimonio mortuortim ciuelli
S. 13. De in Pilimento RAPTUS. I s. Duplex distinguitur raptus m et raptus seductionis. I. De rvis Diolentiae. In quo consistat erimen et impedimentum aperiet desinitio: quaenam autem requiranturrenditiones intelligetur ex singulorum desinitionis verborum explicatione. Itaque definitur: Absielio Biolenta sersonae in laetim tibi sit stio potestate rvtoris, matrimonii ineundi, set libidinis e tendos caum. Dieitur 1' absolio; sed sufficit virtualis seu implicita , nempe detentio, quemadmodum ubi agitur de furto. Dicitur 2' τiolanis, quia si vis personae non inferatur,
175쪽
16S PAEs III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.
Dicitur a Personae, sive Sit honeSta, Sive jam eorrupta, aut meretrix, Sive etiam Sponsa; quia nec ipse Sponsus sus habet eo modo regendi prοprium SponSum. Si vero mulier rapiat virum, existimant multi non ad esse impedimentum et quia jus semper loquitur de raptoribus, nunquam vero de feminis raptriemus. Et revera leges non solent statuere de casibus insolitis et aliunde vir per se Satis tutus eSt, et minus damnum patitur; ergo concipitur cur sura non aequalem poenam pro utroque estSuimponant. Non desunt tamen qui contrarium sentiant. Quia iu ure, ubi agitur de correlativis, ut sunt vir et mulier, parratio utriusque habetur: et motivum legis praecipuum, nempe eonsulere libertati matrimonii et raptum punire,
in utroque easu concurrit. Idque eonfirmant auctores noStri ex edictis regiis, et praxi Ecclesiae Gallicanae, quam di- eunt ita interpretatam esse decretum Concilii Tridentini. Quamvis prior opinio sit satis probabilis, posterior videtur apud nos tenenda ex ultima ratione, cum Ecelesiae consuetudo potuerit illud impedimentum extendere. Dicitur d* in locum tibi sit sub potestate raptoris et ita expresso exigit Concilium Tridentinum, in decreto quo illud impedimentum tulit, Sess. XxIu, cap. VI, dct N6
Dieitur 5' matrimonii inerandi, Bel libidinis e lentae causu. Alterutrum saltem ex his duobus requiritur et unde si abdureretur vel in servitutem, vel ut bonis Spoliaretur, ete., ndmittunt omnes non adfuturum impedimentum; quia agitur tantum lite de raptu, prout est species luxuriae. Sed quaestio est, an sufficiat intentio libidinis, an vero requiratur ut raptus sat intuitu matrimonii Z - Duae ad- Sunt opiniones; inter quas, distinguendum videtur cum COMPAdis. Vel rapta libidinis intuitu matrimonium eligit tanquam minus malum, ut se liberet a majori; vel omnino libenter, quia sibi est favorabile. In i ' casu, matrimonium
est irritum, sive ex metu, sive etiam ex raptu, quia tune raptor censetur detinere intuitu matrimonii. In 2' QRSU, I
let matrimonium : sic satis providetur libertati raptae; eui
176쪽
CAP. Iv. DE IMPEDIMENTO RAPTUs. i fis
asi unde minor injuria infertur, quando rapitur eausti libidinis, quam ubi intuitu matrimonii, quod vel irritum erit, vel eam in perpetuum ligabit. 18 o. II. De rapiti Seductionis. Ille intelligitur quo puella adducitur, non invita, Sed blanditiis, vel aliis mediis sedueta, et invitis illius parentibus : haec enim duo intime connectuntur, praesertim in Galliis , ut ex mox di-eendis facile intelligetur. Porro praeeipua quaestio est, on ille rapitis sit insedimentum dirimens p-i' Ex jure communi, mallendo tantum deerelo Concilii Tridentini, videtur probabilior opinio negans. Etenim deeretum illud eSt praeter ius commune , eum eonStet, Saltem tempore Concilii, raptum non fuisse impedimentum dirimens; est insuper deeretum irri tans, et poenas graviSSimas infligenS et ergo non debet ex tendi ultra sensum rigorOSum verborum. Porro, si attente inspiciatur decretum, nihil indicat eo comprehendi raptum seductionis. i. Nomen ipSum rvius indicat aliquam violentiam : hic autem nulla adeSt in puellam , ut supponitur ; ea autem quae infertur parentitas non potest sumueere in mente Concilii Tridentini. 2. Concilium exigit ut rapta sit sub potestate raptori S : porro ita non est in raptu seductionis. 3. Raptus de quo loquitur Concilium , cessat statim ut puella reponitur in loco tuto et libero : atqui non
ita statuisset, si volui SSet eomprehendere raptum seductionis, quia loci mutatio non tollit vim Seductionis. rq Eae jure consuetudinurio apud noS : nempe ex suris- prudentia et ex consuetudine Galliae introductum fuisse impedimentum, etiam ultra deeretum Concilii. doeent au-etores Galli satis communiter. Sed varias requirunt eonditiones, quarum nonnullas tantum adSu uere possunt ex eo decreto : unde intelligitur eos non tam innixos esse Coneiatio Tridentino, quam edictis regiis aut jurisprudentiae eirea consensum parentum. Bodie igitur Standum iis quae dice. mus ubi de Impedimentis eisilibus. S id. De impedimento igi. Eo nomine designatur impedimentum quod oritur
177쪽
ITO PARS III. DE CONDITIOAIBUS MATRIMOIII.
Sive ex adulterio , Sive ex consucidio. Ideo fuit institutum ne conjuges, Spe matrimonii cum complicibus ineundi, ad ea crimina, praesertim ad consuetilium, allicerentur. Sulissest alterutrum ex his duobus, quando adsunt quaedam ei reumStantiae aggravantes : requiritur utrumque conjun-etum, quando desunt illa: circumStantiae, prout modo explieabimus.
Certum est illud impedimentum nee jure naturali, nec divino induetum esse, sed tantum jure ecclesiastico : id agnoseunt omnes, et deduei potest ex matrimonio David cum Bethsabee. Unde nullum dubium est quin ab Ecclesia concedi possit dispensatio. Attamen ex BENEDicTo XIV, Const. Etas ctrini, S i5; mellar. t. Iv, Pend. αἰlera n , si eonjucidium sit publicum, nullo exemplo constat S. Ponti sistem in hujusmodi dispensusSe : Si agatur de con-jucidio oeeulto, habet quidem major Poenitentiarius dispensandi facultatem , raro tamen, et semper pro foro tantum interno : si tandem de adulterio solo, facilius conceditur dispenSutio.
IS 2. Adulterium non indueit impedimentum, nisi simul adsit promiSsio matrimonii, vel illius attentatio : igitur' exponendae sunt conditiones quae requiruntur, tum ex parte adulterii, tum ex parte promi Ssioni S, tum quoad
utriusque conjunetionem. I. Eae sorte stilullerii, tres requiruntur conditiones. Prima, ut sit Berum et non Sufficeret exiStimulum; v. g. , si vivus adhue crederetur alter conjux, qui jam obii SSet.
Secunda, ut Eallterium sit si tute cae viroque sorte: unde si quis misimhnium inmot eum eo qui ignorat
ipsum esSe eonjugatum, non aderit impedimentum. Ita ommuniter auetores, qui id deducunt ex decisionibus ALEx ANDRI III, cap. Proseosilum, I, de Eo qui duxit in miatrimon. . et INNOCENT I III, eap. Vergielm, v Is, ibiq. Imo si uterque sit eonjugatus, et neuter conjugium alterius eognoscat. non Aderit impedimentum; ita communiter tum jurisperiti, tum theologi. Tertia conditio est, ut i dulterium sit consum malum.
178쪽
CAP. IV. DE IMPEDIMENTO CRIMINIS.
iri Quando enim jura poenam instigunt crimini, requiritur ut sit consummatum, nec Sufficit attentatum.18 d. II. Eae sarte Promissionis, variae quae requiri possunt conditiones, ad quatuor revoeantur. Prima est, ut Sit Nerae PromiSSio; non sufficit simplex desiderium, vel mera indieatio propositi. Si vero promissio sit sieta, id est, facta absque animo sese obligandi, eum pluribus existimamus dimielle exeusari posse ab impedimento: quia alter eam Sineeram eredens, nihilominus incitabitur ad desiderandam et procurandam conjugis mortem, ae proinde Subsistit motivum legis. Seeunda conditio, quam multi requirunt, eSt ut promissio sit absoluto, aut absolutae aequivalens : id est, Si promissio facta fuerit modo creditionato, requiritur ut per eonditionis adimpletionem ante mortem conjugis AySο-luta evaserit. Ratio hujus assertioni S, quam non pauci rejiciunt, est quia lex poenalis, qualis est ea de qua agimus, potius restringenda est quum extendenda, nee proinde applicari debet promissioni quae non est ex omni parte perlaeta.
Tertia conditio est, ut promissio sit occe lata ab altero; alioquin est merum propositum, nec vere ligat: in hoc
ouarta conditio, quam requirunt quidam, est ut Promis-gio sit mutua, qualis vulgo PSSe Solet. Verum hane conditionem requiri negat sententia communior tum quia eanones nihil aliud exigunt quam veram promissionem; tum quia promissarius ex spe matrimonii semper ad erimen in-eitabitur. l8d. III. Ouoad conjunctionem oculierii Otim Promissione, neeesse est ut vere diei possit simul exstitisse adulterium et promissionem, durante matrimonio. Ilinc i' si quis, vivente conjuge, commeretum habeat eum aliqua persona, et deinde non nisi post mortem confugis eidem matrimonium promittat, non aderit impedimentum.
Itine 2' si promissio, semel laeta, fuerit revorata ante adulterium, non adest impedimentum, quia promissio re-
179쪽
IT 2 PARS III. DE CοNDITIONIBUS MATRIMONII.
vocata Jam non est promissio. Sed si revocetur tantum post adulterium, etiamsi ante mortem eonjugis, adest impedimentum : adulterio enim et promissione Semel positis, adfuit impedimentum, a quo non potuerunt partes postea
propriii auctoritate se eximere.
Illuc a' solai Possunt sequentes Casus. i. Petrus, vivente uxore, promittit Berthae matrimonium et uxore mortua, ducit Catharinam , et postea adulterium committit cum Berilia. - Non adest impedimentum quia promissio laeta Beroeae satis revocata est Per matrimonium cumiatharina, nec Proinde eoucurrit cum adulterio. 2. Petrus, vivente uxore, committit adulterium cum Perilia et uxore defuncta, ducit Ca. tharinam, et postea promittit Berthae matrimonium. - Ad istum ea sum plerique auctores non attenderunt: domi tamen Compares adesse impedimentum, quia reperi uultae ea quae lex voluit punire: nec enim adidierium semel patratum revocari potest, ac Proinde concurrit eum promissione, sicque ex his duobus dabitur occasio machinandi mortem. I. Petrus matrimonium Promittit Berthae quae ignorat eum esse eonjugaium et tu,stea agnoscit iartha conjugatum esse Petrum, et tunc eommittunt adultersum. - Adest impedimentum, quia subsistit promissio, et Eoueurrit cum vero et formali adulterio.
Ilaetenus, exponendo Varias conditimes, Iocuti sumus tantum de casu quo adest mera promissio matrimonii. Si, loco promissionis, adsit attentatio matrimonii, vix ullac eurrit peculiaris difficultas : sumest ut vero attentetur, id est, ut complices matrimonium ineant quantum in se est. Illudque verum eSt, etiamSi ineant clandestine, quia hic non attenditur praecise ad valorem matrimonii.
i35. domine consucidii, quod vulgo tu canonibus M, ehin alio dieitur, intelligendum est non tantum uxoricidium, sed etiam viricidium, quia canones de utroque loquuntur. Ut sit impedimentum variae requiruntur conditio. nes , quae ad tres reduci poSsunt. Prima est, ut conjucidium fuerit remm peractum, vel physice, vel Saltem moraliter, id est, mandato aut consilio quod in illud efficaeiter influxerit. Unde non sufficit ut ren-Jueidium sit attentatum, Si mors secuta non fuerit, vel non nisi ex imperitia, negligentia, aut culpa medici, vel ipsius interfecti. Item non sumeit ut approbetur mors sam a
180쪽
CAP. Iv. DE IMPEDIMENTO CRIMIFIs. IT a
tertia persona illata; vel ut oecidatur non conjux, sed alia perSona , quae matrimonio obstabat Secunda conditio est, ut tilemtie in mortem convim-τerit, vel physich, vel moraliter : non suffieit unius machinatio, nisi quando simul eoneurrit adulterium. Tertia conditio est, ut machinatio sat eae intentione matrimonitim ineundi: licet jura eam eXpresse non requirant, videntur eam Supponere, et satis colligitur ex sine legis, quae voluit impedire ne spes matrimonii ad con-Jueidium induceret. Sed an illa intentio requiratur ex utraque parte, apud auctores non constat. Satis probabile est requiri, quia sinis Ecelesiae debet verifieari in utroque machinante. Attamen eum sumetat intentio ex una parte, ut vere dici possit intentionem matrimonii induxisse ad eonsucidium, petenda videtur dispensatio saltem ad mutelam. Caeterum, in lam externο Semper praesumitur sumetens intentio, quando strenspiratio et postea matrimonium initur; et ita etiam pro foro interno in praxi praesumendum eSt.
III'. DE CONIUCIDIO CUM ADULTERIO.186. Sumeit ut adsint adulterium et eomueidium, qualia determinavimus in duabus quaestionibus praeeedentibus.
Nec requiritur promissio, aut attentatio matrimonii: neque machinatio utriusque seu conspiratio; sed unius lantum, Sive sit conlux occisi, sive illius complex in adulterio , cum intentione tamen contrahendi matrimonium ;quamvis enim Jus expresso hane intentionem non requirat, ejus necessitatem deducunt auctores ex motivo legis. S. i5. De Mi edimento CLANDESTINITATIS.IS . Deis illius varia fuit variis temporibus aeceptio :sed a tempore Onellii Tridentini, quando stricte sumitur, designat defectum praesentiae paroehi et testium, quam illud Concilium sub poena nullitatis praeseripsit, SeSS. XXIV, eap. I, de Nesom. mirim. Ut aeeurate exponamus quod ad hoe impedimentum speetat, expendendum est i ' an semper irrita sint matrimonia clandestina: 2' quid requiratur ut matrimonium non sit elandestinum.