장음표시 사용
221쪽
2id PAEs III. DE CONDITIONIBUS I RIMONII.
remum, ferh quod supersit unicum quo Ecclesiae membraeentro unitatis catholi e conjunguntur. 228. 6'. Iuxta quosdam, dispensant episeopi ubi agitur de dispensatione Ponfiseia conueclisinsi, quando nempe fuit ob aliquem defectum irrita. Sed talis potestas nec Jure nec consuetudine tribuitur episeopo ; et aliunde reservationcm tollitur per dispensationem quae nullius est roboris. Igitur eatenus dispenSare tune poterit episeopus, quatenus habebit, ut hodie omnes aut fere omnes episcopi habent, a S. Pontifice saeuitat a eoncedendi litteras quae di euntur Perinde Bolere, id est, eonvalidandi, saltem in pluribus casibus, litteras dispensationis irritas. 22s. IID. In et qualemvis visevi divensare Possint
VI CONSUETUDINIS SEDIUM PARTICULARIUM 2Praeter emus mox enumeratos, in quibus generaliter di pensant episeopi, olim in Gallia pro variis dioeresibus variae existebant eonsuetudines, vi quarum episcopi multi in diversis aliis easibus dispensabant, alii in pluribus, alii in
paucioribus. Porro BENEDICTUS XIV, de Synod. l. IX , E. II, grave dubium movesbat, tum circa existentiam, tum cirra vim talis consuetudinis et unde concludebat episeopos non debere ea uti, cum agatur hie de re ad saeramenti uniorem spectante, in qua parti tutiori standum est. Attamen vindicari poterant illae eonsuetudines, i quoa factum, seu existentiam, ex teStimonio auelarum et Ritu lium. 2' Ouoad ius, seu legitimitatem, quia nihil in eis eurrebat unde deberent reprobari: non rntione οriginis. quae, ubi agitur de consuetudine inducenda, non attenditur . non ratione temporis. eum in multis dioeeesibus essent immemoriales: non ratione Sul, quia, si expediat ut solus
S. Pontifex dispenset a legibus de quibus fere nunquam dispensatur, ex dire potest ut, in ensibus urgentibus, dispensent episcopi ab iis legibus, In quibus vix ungum dispensatio Mnegatur; ipsa vero consuessido, quae eSt optima legum interpres, easque abrogare potest, indieabit etiam quandonam adsit utilitas aut necessitas. Insuper hujusmodi consuetudinta secuti sunt innumeri episeo-
222쪽
pi, quorum sanh plures docti erant pariter ac timorati;
SS. Pontissem autem nunquam eas damnarunt aut ut irrationabiles reprobaverunt: ergo, etc.
23 o. Ηis praemissis, praecipua quaestio est quid sentiendum post si incordatum anni 18o18-In Constitutione enim Oui Christi Domini, pro nova dioeeeSium ei reumscriptione, hede ait Pius VII: a Supprimimus, unnullamus, et perpe, tuo extinguimus titulum, denominationem, totumque
is statum praesentem infra seriptarum eeelesiarum areM- , episcopalium et episeopalium, una eum respectivis earum, capitulis, Juribus, privilegiis et praerogativis cujuscum- que generis. . . . Ita ut omnes Supradieti archiepiscopatus is et episcopatus.... haberi debeant in posterum tanquam, non amplius in primo ipsorum Statu existentes, quia autis omnimode. extincti, aut in novam formam erigendi. Ex his duplex orta est opinio. Prima tenet, post illam constitutionem, non amplius
vigere antiquas illas consuetudines. . a. . ἀ- a I
Prob. I tenore Constitutionis fonti iae. Etenim S. Pontifex s. potuit em comtietudines obrvore. Si enim potuerit ipsas sedes supprimere , ergo et privilegia iis annexa; accessorium sequi debet principale. Nee illi defuit causa sussiciens : scilicet praeeavenda erat ea varietas quae alioquin in ejusdem dioecesis partibus Oeeurrisset, eo quod novae dioeceses aliquando quatuor aut quinque dioeceses antiquas partim vel in totum complectantur. 2. Volvit ah
nec ullam restrictionem patiuntur: imo, cum non stat merasurium aut privilegiorum revoratio, sed et ipSarum sedium suppressio, hie applicari nequeunt prinei pia ex quibus certa quaedam privilegia non censentur includi in revocatione generali. d. Demum S. Pontifex noluit m 'Milesio reno-ταre, erigendo novas diceeeSes : ait tantum, De novo oon- sit,imvs et erisimtis decem eccle3im metrvolitanus,
etc. et nihil dicit ex quo concludi possit instaurari jura et privilegia suppreSSas em, etc. 2' Eae eomparatione cum andiguis capitularam Irisi-lesiis, quae satis communiter agnosci videtur abrogata esse.
223쪽
2i6 PARs III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.
sp Eae decisione Construationis cardinalium, quae, diei a februar. i Sis, ita expresse respondit vicario capitulari Leodiensi. Pluries in eodem SenSu responsum est. Cum autem agatur hie praecipuo de voluntate S. Pontificis, nemo
non videt magnam esse earum responSionum auctoritatem.
Ex his, inquiunt illi auctores, saltem dubia efficitur auctoritas episeoporum: ergo, eum agatur hie de valore sacramenti , eio uti non debent, ne Sacramentum exponant periculo nullitatis. Meunda opinio tenet adhue vigere antiquas consuetudines circa dispensationem ab impedimentis. Prob. 1'. Eae scoso et Objecto constitutionis pontificiae. Ea tantum Progavit Ilumeum nomIerum ordine conet liari non Ioterant: porro tales non erant consuetudines de quibus loquimur.
2'. Eae natura jurium de quibus opitur. Si jura illatam longo usu confirmata, spectentur ut leges, prout re- ipsa speetari debere videntur, cum verterentur non in episcoporum commodum vel honorem, sed in bonum sidelium et Proinde communitatis , sicque essentialiter differrent a privilegiis quae immediate respiciunt bonum privatorum , Si, inquam , taliter spectentur, S. Pontifex noluit abrogare leges, ut manifeStum est ex inspectione praedictae constitutionis. Etiamsi autem Jura de quibus agitur habenda essent ut privilegia, saltem probatum manet ex dietis ea ortum duxisse a consuetudine et porro docent auctores per revocationem generalem non ce rei devοessa diri vir Iegia quae orta sunt ex consuetudine. Ita SuAEEZ, de LectibuS, t. VIII, c. vII S, . at alii.a' Eae sariis Sedis Apostolicae revomis. Ferunt interrogatum Cardinalem Legatum respondisse ea tantum privilegia fuisse abrogata quae Inovo latui Iepugnarent :imo ipsum Piuu VII eardinati Feseli, archiepiscopo Lugdunensi, declarasse se noluisse derogare privilegiis insignis illius ecclesiae; et ea de causa, Secundum priSeam conSUetudinem dispensare perrexit praefatus archiepiseopus; (quod postea praestitit etiam D. DR PINs, administrator apoStoli eum. Addunt etiam ipsum S. Pontificem pluries expostu-
224쪽
CAP. Iv. DE POTESTATE EPISC. CIRCA DISPENSAT. 2IT
lasse ab eodem eardinali cur non se diceret Primatem Galliae : ideoque redux e Roma, ubi legatione iunctus fuerat, coepit an . 18o G sibi adsciseere hunc titulum, quem deinceps non semel variis modis agnovisse perhibetur Sedes Apostoli ea. (Vid. LYONNET, te carcincti Frach, t. I,
C. XXIII, p. di, si, et t. II, e . II, p. 32.
Inter illas opiniones, quidam recentioribus temporibus mediam veluti viam secuti, BbStrahunt a Solutione quaestionis in se spectatae, et eam si e Solvunt in ordine ad praxim. U Si in quibusdam dioecesibus viguerit a d 're Concordati uSufidi Spensandi viari Scarum con Suetudinum, ad episeopum tuto recurrere poSSunt dioecesani et in illius enim gratiam militat praesumptio; et Supponi potest Ecclesiam quod ipsi sorte deest Supplere, ratione habita erroris communis et tituli colorati. Insuper diei potest sumeere talem consuetudinem ad phrogandam, quantum opuS erat, Iegem Seu reservationem , quae ad minus dubia erat. 2' Si contra non viguerit usus di SpenSandi, jam pro omnino abrogata haberi debet prisca consuetudo.
Nobis sumet et quaedam observare, tiim circa clausulas in indullis adhiberi solitas, tum circa naturam et extensionem Potestatis quam vi indulti obtinent episcopi.I- Quoad indultorum elaustilas. i. Ordinarie eoneeditur faculta dispensandi pro matrimonio contrahendo in tertio et qtiorto gradtioimpliei et mixto. Ni hujus indulti dissiensari non posse de secundo gradu ad tertium, pluries declaraverunt SS. Ponti fiees. Unde praelata verba significant tant i concedi facultatem dispensandi, sive eognatio existat ex una tantum parte, sive ex utraque. 2. Conceditur etiam major facultas in matrimoniis contractis quam tu contrahendis et pariter his temporibus mullis episcopis concessa fuerunt indulla, in quibus legitur :. Dispensandi in matrimoniis htic lisque nulliter iraitis Super. .. Respoudit S. Paenitentiaria, die 28 martii i8io, is In Terhis in matri-- moniis htie usque nulli ter initis, intelligi duntaxat matrimonia nulli tera contracta coram Ecclesia. - Ηis ultimis temporibus plura vidimus indulta, in quibus dieitur, in matrimoniis ritilliter eortim Ecclesia initis ;tune nulla difficultas : sed exinde concludi posse videtur indulta in quilius non leguntur haec verba, coram Ecclesio, applicari posse matrimoniis mere civilibus. 2' Quoad n altiram potestatis quam oblivet episeopus vi indulli I. est potestas jurisdictionis, non autem ordinis : hinc ea uti posset,
225쪽
IIS PARS III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.
etiam ante consecrationem : eam vero amitteret, si contra eum lata esset
censura, quae pri aret jurisdictione. 2. Est pol tas jurisdictionis moluntariae seu gratiosin, quae ubique exerceri potest et hinc episcopus, tiam extra dioecesim , potest dispensare suos dioecesanos, iiisi in indullo asseratur limitatio. 3. Est potestas delegata, Hinc magna oritur Controversia, an episcopus possit eam delegare vicariis generalibus. Affirmant multi ex nostris auctoribus. Verum id non potest ad milli. nisi facultas subdelegandi in indulto contineatur et nam ex responsis e Roma pluries aeceptis, quando potestas hujusmodi pure et simplieiter datur, censetur data tantum episcopo, propter personalem industriam; ideoque sui,delegari non potest. Isinc ita docent, etiam apud nos, non Patiet a uetores. Propter eamdem rationem, si data suerit potestas sa- cultates in indulto contentas communieandi, stricte standum est verbis eoucessionis, ut facile tulelligitur.
PuNCTUM a. In olii, Praeter S. Pontiscem et episcopos, possint dispensare ab impedimentis matrimonii. 222. Ex omnium Sententia, dispensare nequeunt par elii, aut confessarii, etiam tempore Iubilaei, nisi haec potestas eis expresse eoneeSsa fuerit: unde de quatuor tantum superest quaestio. I. De Metropolitano. Puaestito est, an dispensare possit subditos episcopi sui suffraganei, dispensationem recu Santis. Admittunt omnes non poSSe et dispenS 'nim est acrius jurisdietionis voluntariae et gratiosae; recurSuS autem l metropolitanum patet tantum in materiis ad forum contentiosum spectantibus, ut ex alibi exponendi S Supponimus. II. De Bicoriis seneralibus. In casibus supra ( n' 223 et seq.) enumeratis, in quibus episcopus dispensat vi con-Suetudinis universaliter receptae, cum haec poteStaS ex dietis (n' 222 censeatur aliquatenus ordinaria, poteSt eam delegare; sed non censetur eam delegare, nisi eX preMe indicet, quia nee Jdsine usus hane polosatemsnneetunt titulo vicarii generalis et sed ordinari si episeoplaeam Potestatem exprimunt in litteris Titariorum generalium.
III. Ite o se tali. Omeialis, qui multis in locis non dis
tinguitur a vicario generali, apud nos olim habebat munus omnino diversum, cum ei committeretur jurisdictio tantum contentiosa et unde vulgo docebant auctores eum quatenus officialem non posse dispensationes concedere. Nunc cordit uarie dei commituntur ab episcopo causae matrimoniale&
Sed nisi specialem potestatem aeeeperit, non concedit diS-
226쪽
CAP. IV. DE POTESTATE EPISC. CIRCA DISPENSO. 2ispensationes, sed est tantum eXSeeni r earum quae ab stue-toritate competenti eoneessae fuerunt. IV. De cuilula, Sede Ciamrile. 1' Circa eaSuS in quibus episcopus cli ensat jure ordinario, T. g. ratione neeeSSitatis, dubii , etc., videtur eamdem saeuitiitem competere capitulo, seu vicario eapitulari: adest enim eadem ratio, et eamdem auctoritatem habet. 2' Quando episcopus dispensatvi eonsuetudinis siue sinis. RSSerunt quidam rapitulum dispenSare posse; alii negant. USui Standum; potuit enim consuetudo quae episcopo tribuit jus dispensandi, idem Jus non eontulisse capitulo. 3' Quando episeopus dispensat vi indulti, ea potestas non transit ad capitulum, nisi aliter ferat indultum. S 2. De modo obtinendi dispensationes a S. Sesse. 233. Quaecumque hie exponenda habemus, ad quatuor
I. indis Pensationem postulare debeant 'Quaestio est, an dispensatio postulari debeat pro utroque
contrahente, an ex contrahentium mandato, et cujus expensis 3 De quibus hede Sussiciant. I ' Si agatur de impedimento uni tantum parti propriori v. g. de voto castitatis, evidens est sumeere ut dispensatio pro illa parte postuletur et autem de impedimento eommuni, v. g. eonSanguinitate, asiluitate, erimine, etc., ex ipsa petitionis natura satis patebit poStulari pro utraque.2' V id erit dispens Iostuletur laseiis partibu , et absque earum mandato : quia nulla dispositio Iuris obstat, et nihil impedit ne quis eximatur ab obligatione legis, etiam inSeius. Requiritur tamen rum diS Satio ne-- septetur irer frumi P .-lieet abSolute non repugnet superiorem eximere aliquem ab obligatione legis independenter ab ipsius consensu , ordinarie tamen non censetur id velle. Caeterum in omnibus easibus, deeet ut dispensatio non postuletur nisi ab ipsis partibus, vel ab iis quorum
3' Quoad expensas, generatim ab utroque eontrahente aequaliter solvendae Sunt, eum Sit commune negotium.
227쪽
22o PARS III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.
Fieri tamen potest ut in unum recidere debeant, si adsit specialis conventio, vel Si unus tantum fuerit earum causa culpabilis, v. g. Si post Sponsalia impedimentum per suam
culpam incurrerit, puta per commercium eum SponSae eonsanguinea , si vim intulerit consanguineae, quam ideo ducere tenetur, etc. Pariter qui injuste reSilit a matrimonio, vel alteri resiliendi causam culpabiliter praebet, Solus ferre
28 d. II. AD OLEM dirisenda sit di exsationis petitio 'Duo exstant Romae praecipua tribunalia ad dispensationes concedendas et Poenitentioriα, in qua oninia gratis peraguntur, et emuS varii administri Juramentum praestant se nihil a quoquam, etiam Sponte oblatum vel donatum,aecepturos, ut teStatur BENEDICTUs XIV; Dalaria, in qua, nisi dispenSatio coneedatur, ut aiunt, in formo sectuserum , exigitur pecunihe Summa, quae galliee dieitur Componende, nempe, ut inquiebat PIUS VII, u Ad resareiendi Laliquati ratione vulnus quod ex dispensationum matrimonialium v concesSione eeella acleest disciplinae infligitur, et ad ma-- trimonia inter perSonas consanguinitatis vel affinitatis,, vinculo invicem conjunctas rariora ne i melliora res,dendas oneque illud contrarium est Concilio Tridentino, SeSS. XXIV, cap. v, de Besorm . motrim . ex quo dispensationes gratis concedendae sunt: Sensus est quod dispensationes concedi debeant absque concedentium luero; ita autem servatur, cum tota illa pecunia in pios usus impendatur. Quaedam etiam dispensationes per Cancellariam, quaedam non niSi per Praefecturam Brevium , sub annulo piscatoriS, eoneeduntur : sed earum petitio nihilominus ad
Datariam dirigi poteSt. Porro ad Poenitentiariam recurritur quando impedibmentum e o ultum : ad Datariam, quando est publicum: ad utrum , quandi imul eum impedimento publieo, v.
g. conSanguinitati S , concurrit impedimUntum οceultum v. g. criminiS; tune prius exponitur Datariae, posterius vero Poenitentiariae, cui declarari debet duo esse impedimenta , et dispensationem ab impedimento publico postulari a Dataria. Monent autem auctoreS SatiuS esSe primum
228쪽
CAP. IV. DE MODO OBTINENDI DISPENS. A S. SEDE. 22 I
recurrere ad Poenitentiariam, quia alioquin, si dispensatio in Poenitentiaria denegaretur, frustra expensae factae fuissent in Dataria; sed quoad vim ipsius dispensationis , non interest an prius in Dataria petatur, an in Poenitentiaria. Idem Servatur, quando cum impedimento publico Concurrit commereium earnale , quod ex infra (n' 2 IJ dicendis exprimendum Sit: si tale commereium sit occultum, non exigit pia mater Ecclesia ut eum postulantis dissam tione divulgetur; tunc quoad illud reeurrendum est ad Poenitentiariam, cui explicatur impedimentum, Super quo dispensavit vel dispensatura est Dataria. Ut ergo determinetur ad quodnam tribunal recurrendum Sit, exponendum est quandonam impedimentum reputari debeat occultum. Porro multum abest quin concordent auctores de ea distinctione inter publicum et oecultum, quae in multis materiis occurrit. Quantum ad nos in prae- Senti interest, publicum censeri debet impedimentum, quando Itius est natum ut deduci possit ast forum externum , qualia sunt impedimenta quae oriuntur ex cognatione legitima, vel aliis eausis honestis. Ea autem quae oriuntur ex delicto, qualia sunt assinitas, erimen , Sunt ex natura sua oceulta; et ut talia habenda sunt, nisi tot personis innotescant, ut jam publica dici possint. Quot autem ad hoc personarum notitia requiritur 3 Consentiunt omnes, ait BENEDicaeus XIV, id prudentis judicio relinquendum esse. Nobis videtur illud multum pendere poSSe ex circum- Stantiis et sed generatim , ex mente auctorum , diei potestseeutrum nqngsSe quod plus quum deeem aut duodecim innotereit; et si ad Poenitentiariam nihilominus in eo casu recurratur, indieandum erit quot perSonis constet loeus, et quot ei rei ter personis notum sit impedimentum. Advertendum autem, i ' Si exigat Paenitentiaria ut impedimentum Sit, non tantum oecultum, Sed omnino occvl-ttim, tune requiritur ut nemini innotescat. Ita BENEDIC Tus XIV. 2' Ii Dcitum sit piihi istum, sed non agnosentur ut erims-nosum . denitenti Eia dispensare potest. Sed si publicum sit crimen, licet vulS ignoretur annexum impedimentum,
229쪽
222 PARS III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.
non potest impedimentum haberi ut oeeultum; alioquin
plerumque occultum esset impedimentum ortum ex commercio illicito, vel ex crimine. Ita in Poenitentiaria observari testatur BENEDIET Us XIV. 235. III. QUA FORMA scribendum adpetendam divensationem 'l' Principium generale est postulationem dispensationis Seribendam esse stylo simplici et nitido, ahsque ambagibus et apparatu . Parvi interest quo idiomate eonscribatur; magis tamen expedit ut idiomate latino. quemadmodum sit
Quoniam autem adsunt variae formulae, quaSi usu con- Meratae, ad ea exprimenda quae in postulatione vulgo indicanda sunt, satius erit stare his formulis, quae saepe in Ritualibus exhibentur, et in pluribus aliis libris : ea tantum addenda erunt quae possunt esse eaSui peculiaria. 2' Non omnino eadem servatur larma eoram Paenitentiaria, ae coram Dataria. In Dataria Iexprim*tur verum
'omen, et mnomen, dum dioeeesis: libellus supplex stnomine eorum qui dispensatioue indigent, et dirigitur ad S. Pontificem. In Poenitentiaria autem, non exprimuntur vera nominq. Sed scia, v. g. Titius, Bertha, vel orator, oratrix, et supplicatio dirigitur ad eardinalem Majorem Poenitentiarium et indieatur autem in sine ad quem remittiendae sint litter lispematio h236 TV ou EN xv SINT ExPRIMENDA in libello suppliei Mi Baleat dispensatio. Non raro evenit invalidas esse dispensationes, quia in earum postulatione vel veritas supprimi, vel salsum exponitur et in priori casu, dicuntur subreptiuiae; in posteriori, Obrutiliae. Cum tamen non quavis reticentisi veri, aut expressione falsi dispensatio irritetur, ad Sequentes regulas
Nequis primα. Suppressio veri, vel expreSSio falsi, dispensationem invalidam reddit, quando efficit ut superior ignoret vinculum quod tollit, aut ejus gravitatem, aut quantitatem gratiae quam indulaeis non enim censetur dispensare ne evera dispensat in eo quod ignorat.
230쪽
CAP. IV. DE MODO OBTINENDI DISPENS. A S. SEDE. 223
Reyum Secunda. Reticentia veri, aut expositio falsi, reddit dispe'saliquem nullam, quando haec reticentia vel
expoSitio est mytivum seu causa sinalis eoneedendi dispen-Sationem, seu quando, si veritas expressa esset, dispensatio nullatenus, vel saltem non in eadem forma, concessa fuiS-set : tune voluntas dispensandi fundatur in errore, ae proinde vim non habet.
Reytila tertio. Suppressio veritatis quam Jus, vel Stylus euriae Romanae, vel eonsuetudo subet ad dispensationis impetrationem exprimi, reddit dispensationem subreptiliam et invalidam, etiam quando, eadem veritate expreSSA, nimhilominus gratia eoneessa tuisset: tune talis expressio tanquam forma postulationis exigitur, nec aliter S. Pontifex dispensare intendit. 23 T. II is praemissis, ut facilius sat applicatio harum regularum generalium, paulo fuSius sunt exponendae, et dicendum quid unaquaeque in speete requirat. Nequio P est, Ut e licetur OUALE SIT vINCULUM quod tollendum rat.1' Impedimentum de quo agitur in propria sua Specie exprimendum est, non unum pro alio, nequidem majus pro minori: in dispensationibus non valet argumentum spario neque a mori ad minuS 2' Si plura sint impedimenta. debent in eodem libet os plici exponi: simul enim Oeeurrentia Faviorem inducunt inderentiam, ac proinde dissiciliorem reddunt dispensationem et nisi tamen expressio unius impedimenti necessario includat alterum. Si unum sit publicum, alterum vero Occultum, servatur quod supra diximus (n' 23d . 3' Circa impedimentum conson quinitatis, exponendum eSt, tu quonam si graD; an partes sint duplici consanguinitatis vinculo conjunctae. ' Cirea impedimentum strantialis, exponenda sunt eadem ae in consanguinitate . ex Romanae curiae Strio et eommuni Doctorum opinione et exprimi etiam debet, quando postulatur dissensatio in primo vel secundo gradu, animHvimentum Itiagur commercio lieito, an ex illicito: tum quia dimellius dispensatur in commercio lieito quum