장음표시 사용
231쪽
22d PARS III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII
in illicito; tum quia id neeessarium est ut agnoscatur an cum affinitate coneurrat honestas publiea. Advertendum est in casu quo gradus consanguinitatis aut amnitatis est inaequalis, pro Poenitentiaria sumeere ut exponatur remotior, nisi propinquior Sit primus: dum pro Dataria semper exprimi debet gradus propinquior, eo sensu quo diximus ubi de Impedimento copnationis (n' i Go .
si' Circa eos nutionem viritust lem, exprimendum est an sit paternitas aut maternitas, an tantum compaternitas aut commaternitas; multo enim indecentius est matrimonium inter susceptorem et filiam ejus spiritualem, a fortiori inter susceptricem et silium spiritualem, quum inter suscipientem et patrem aut matrem Suscepti: item an existat cognatio duplex; qualis est v. g. inter duaS perSonas, quarum utraque illium alterius e mero fonte suscepit, ete. 6' Circa honestulem publicam, exprimendum est animpedimentum oriatur ex sponsalibus, an ex matrimonio rato, et quo in gradu.T' Circa crimen, exprimendum an ex adulterio, an ex conjucidio, an ex utroque simul conjuncto; si ex adulterio, an uterque esset confugatus : item, quando agitur de consucidio, an sit publicum, an occultum.
Ille ante omnia supponendum est, ex Tr. de Lectibus, Semper requiri causam, ut dispensatio legitime concedatur :probari potest speciatim quoad materiam praesentem ex verbis expressis Concilii Tridentini, SeSS. XXIv, eap. v, de Resortii. matrim. Quando ergo dispensationes quaedam dicuntur Srne reum, verba illa non signineant eas absque ulla ratione concedi, sed tantum nullam esse ex his causis quae Solent allegari, quaeque sunt intrinsecae et matrimonio propriae, quamvis S. Pontifex alias causas habeat, ut ipse declarat his verbis quae in hujusmodi dispensationibus leguntur, Eae certis irationabilibus ecusis animum nostrum moBentibus. Causae autem illae sunt, usus legitimus eleemoSynae, Seu Componendae, quae in hujusmodi dispensationibus major exigitur : in eq Sensu dicunt auctores per
232쪽
CAP. IV. DE CAUSIS DISPENSATIONUM. 225liane eleemosynam compensari vulnus illatum eeelesiasti eae disciplinae. Exponendum habemus quaenam causae allegari soleant, et quo tempore, neenon et quo sensu verisicari debeant.2as. I. Ouoeniam causae allectari sol ni ad petendam Ui ensationem 'Diei potest generatim concedi posse dispenSationem, quoties occurrit necessitas, aut magna quaedam utilitas. CauMe autem Speciales, ex quibus solet S. Pontifex dispenSare, potiSSimum in consanguinitate et eminitate, duplicis generis distinguuntur, aliae honeStae, aliae vero quae dicuntur infamanteS.
vel locorum; 2' ineompetentia dotis : a' bonum paeis id' aetas puellae; S' conservatio bonorum in eadem familia,
evidens Praerogativa meritorum; S' perieulum vitae aut fidei. Causae vero insumantes sunt : i' commercium illicitum eum conSanguinea, vel affine, vel ali, impedimento ligatsi, perpetratum, non tamen eo sine ut facilius obtineretur dispensatio; 2' nimia partium familiaritas, ex qua timeatur Scandalum, vel unius partis infamia; a' conjugium cum impedimento dirimente jam initum, seu attentatum ; d' addi potest hodie, timor matrimonii mere civilis ; tune dispensatio conceditur praecipue in gratiam prolis nasciturae, et familiae, vel ad vitandum scandalum, et alia
mala ex talibus matrimoniis oritura. Earum caururum sensum explieat COLLET, I r. des Div. Caeterum ut omnis scrupulus tollatur, res exponendae sunt
eandide et simpliciter prout sunt, et tunc judicabit superior
2 o. II. Ouo tempore nermestri debeunt culisti di en- Salionis 'Quando conreditur dispensatio, in Brevi quod dirigitur ad ossietatem exprimuntur causae propter quas petita fuit, et deinde additur : Discretioni truZ committimus et mansimuS, quatenus de praemissis te dilictenter inso
233쪽
226 PAns III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.
mes, et Si per informalionem eαmdem preces Berilate nili ruereriS, Super quo conScientiiam iuiam Oneromtis, rem eisdem auctoritate nostro di enses. BENEDIcrus XIV, in Constitutione ad opostolicae . data 2 si februar. an. IId 2, Bullarii, t. I, Const. xLv, declarat hane non esse meram styli formulam, Sed, ait S i, o Expressio enu Sarum earum, que verilleatio ad substantiam et validitatem dispensatio- . nis pertinet, illiSque deficientibus, gratia nulla ac irrita
is est, nullamque exSecutionem meretur . . Profecto S. Pontifex potest statuere ut gratia quam concedit pendeat a tali vel tali conditione; eumque exprimatur ea conditio, Si deficiat, irrita erit dispenSatio. Exponendum liubemus quonam praeeiSe tempore verae debeant eSse cauSpe allegatae. De quatuor temporibus dubium moveri poteSt. i' Oucindo Romam scribitur. Si tune vera non sit causa, mendacium committitur; eum vero, ut dieitur in Iure , seniluae preeolor carere debeol penitus in elimiis. doeent quidam auctores irritam fore dispensationem, etiamsi causa vera sit tempore quo conceditur. Alii tamen probabilius docent valere. Nam in eo ensu dispensatio non dat arsine eausa : nec mendacium influit in concessionem dispensationiS ; imo nee proprie consummatur mendacium , quia adeSi quidem intentio decipiendi, sed vere non decipitur S. Pontifex, cum vera sit causa tempore quo concedit dispensationem. 2ai. 2' Ouanilo Romoe conceditur ili exsatio. Cum hodie dispensationes concedalitur in forma, ut aiunt, commissoria, id est, S. Pontifex eommittat officiali saeuitatem dispensandi, existimarunt quidam sufficere ut eausae verae sint quando officialis dispensat, quia nihil aliud exi git S. Pontifex in suis litteris. Sed alii dicunt necessarium esse ut reum vera sit etiam quando S. Ponti sex dispensationem concedit : et merito quidem. Nam i. Juxta BENE-DicTuM XIV, non Solum verissicatio, Sed expressio amatrum pertinet ad Substantiam dispensationis. 2..Ηaec est sententia in tribunalibus Romaenis recepta. 3. Licet S. Pontifex det tantum mandatum dispensandi, Semper verum
234쪽
CAP. IV. DE CAUSIS DISPENSATION dM. 22
est eum ad id induet per musas allegatas; ergo, si falsae sint, irritum est mandntum. 2 2. 3' Ouando di mSalio, ut aiunt, fulminatur. Per fulminationem intelligitur aetus quo officialis, vel confessarius, dispen Sationem impertitur. Ab omnibus aut
fere omnibus agnitum videtur requiri ut tunc vera sit causa. Clare deducitur ex iis quae attulimus et et revera quando Breve est in sorma commiSSoria, non praecise S. Pontifex dispensat, sed ossicialis ex illius auctoritate; ae proinde, ii eo tempore vera non eSSet cauSa Usim dispensatio eonemeretur Sine eaUSa.2 3. ' Ouanilo dispenScitione tituntur impetrantes. Affirmant quidam necessarium eSSe eau 2m tune eSSe veram , quia dispenSatio censeri debet conditionata, nempe posito quod eausa perseveret; aliter eoncedere nec voluit, nee potuit S. Pontifex. Multi tamen alii contrarium propugnant. Quia semel fulminata dispensatione, res omnino conSummata est ex parte concedentis; ergo eeSSare non poteSt, nisi ut conditionatu habenda sit: atqui talis non eSt habenda. i. Expresseruonmiponitur condiM; et tamen, Si adesse deberet, verisimile est quod exprimeretur. 2. Nec taeim : est enim dispensatio veluti quaedam donatio, quae revorari non debet, licet deinceps cesset illius cauSa. Nulla est ratio conditionem supponendi et non enim imprudenter agit legisl tor , licet non attendat ad casus accidentales et extraordinarios , qualis est iste. Imo adest ratio non Supponendi: talis enim conditio scrupulis et anxietatibus locum daret ex parte eontrahentium. Beee secunda opinio videtur principii S magis consentanea. Attamen observant Collat. Paris. et Litasti. Tvlon sundendum esse talibus perSonis ut, ex reverentia legibuseeelesiasticis debita, a matrimonio abstineant et imo illud exigendum esse, si antea eam mutationem praevidissent
quia tunc fraus adfuisset in dispensationi S postulatione. 2dd.III. Ouo sensti et quomodo veriscori debeant cavsae pTres praecipuae lite occurrunt difficultates. i' De causa salia, quae creditur Berct. Si eauSa quae
235쪽
228 PARs III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.
allegatur reipsa sals sit, sed bonsi fide vera existimetur sive a dispensante, Sive a contrahentibus, communius tenent auctores valere matrimonium et nam in hujusmodi negotiis attenduntur res, non praeeiSe quales Sunt in se, set quales labentur in ordine commereti hugnanu illud exi gere videtur bonum publicum, et recta gu rigatio. Atta men si ante matrimonii celebrationem detegeretur causae falsitas, aequum videretur ut dispensatio cessaret. 2' De musci Berct. qtiae creditur fulsu. Bujusmodi erroreae parte Postulantis dispenSationem non vitiat: hue valent quae diximus de musa quae falsa est quando Romam seri hitur in ' Ido . Eae yarte dispensantis, non impedit etiam validitatem dispensationis, si sit ipsemet legislator,
cum valeat dispensatio ub eo concesm etiam sine causa :sed si sit inferior, satis probabile est invalidam esse dispensationem , quia inferiori non conceditur facultas dispensandi , nisi prudenter agat, non temere et ineonsulto. Tandem eae parte fulminantis, cum ex dictis ipsi praeeipiatur ut de causae veritate diligenter informet, certum videtur ex errore de quo agimus invalidam reddi dispensationem, quia omissa suit conditio a S. Pontifice praeseripta.d' De eausa fraudulenter Posilia, id eSt, poSith ab uno, vel ab utroque eontrahente ex intentione obtinendi dispensationem , vel saltem obtinendi saei lius ; ut evenit quando ex tali intentione duae partes impedimento ligatae habu runt commercium carnale, vel matrimonium attentarunt. Si in supplicatione expressa non fuerit ea intentio, irrita erit dispensatio. Ita merito cautum eSt, ne qui S ex peccato et fraude fruetum percipiat, et quia propter illam intentionem denegari posset dispensatio, aut saltem multo dilisellius concederetur. 2 5. Nequis III est, in e rimatur quoD IUS EXIGIT
Tria sunt quibus applicanda haec regula et inopia spon-Sorum, matrimonium attentatum, et commercium illicitum. I. Invia SPORSorum, quando dispensatio postulatur informa sectuserum, alleganda non est nisi juxta veritatem.
Settieet S. Pontifex non intendit dispensare in ea forma
236쪽
CAP. Iv. DE MODO OBTINENDI DISPENSATIONES. 22s
nisi eos qui vere pauperes sunt, in sensu quem intelligit; si quis ergo falso paupertatem alleget, irrita erit dispensatio. Quinam autem censeantur pauperes, non ita facile est determinare et variae in variis dioecesibus vigent regulae, quae Servandae sunt, modo admittantur a Dataria; alioquin, ne detur locus anxietatibus ei rea validitatem di pensationis, tutius est verum fortunae statum exponere quod elare, et tamen Sine scrupulo, praestandum eSt, inquit D. BoUVIER.2 6. II. Noli imonium jam initum. Si dispensatio postuletur post matrimonium de facto , licet invalide, eontractum , praeter intentionem obtinendae dispensationis, de
qua Supra, exponendum eSt, i ' an parteS, vel earum una, bona vel mala fide contraxerint, nempe eum notitia impedimenti quo obstrictae erant; 2' an matrimonium consummaverint , et quidem a tempore quo notitiam habuerunt impedimenti, posito quod ab initio ignoraverint; a' an clandestine , seu omissis denuntiationibus, contraxerint. Facile intelligitur, facilius aut dissicilius , pro variis illis ei reumstantiis , concedi debere dispenSationem. I ine si matrimonium civiliter initum sit, illud etiam exprimendum est. Attamen declaravit S. Paenitentiaria 2 tob. i82s, neque omissionem hujus circumstantiae, neque celebrationem matrimonii civilis post missam supplicationem, inducere nullitatem dispensationis. Caeterum, Si ex una parte sponsi sint culpandi pro inito tali matrimonio ante obtentam dispensationem, ex altera, ratione illius conjunctionis coram lege civili indissolubilis, plurimi interest ut non denegetur dispensatio. 2 T. III. Commercitim carnale illicitum. Ut rite intelligatur quod hic dicendum habemus , advertendum est triplicem fingi posse hypothesim et vel enim illud comme elum est ipsa origo impedimenti super quo postulatur dispenSatio , vel est causa quae allegatur ad obtinendam dispensationem, vel neutrum est ex his duobus. Si sit ipsa oristo impedimenti, v. g. quia SponSUS eommercium habuit cum consanguinea suae SponSae, ex quo ortum est impedimentum amnitatis, satis patet ex regula
237쪽
23o PAEs III. DE CONDITIONIBUs MATRIMONII.
prima exprimendum esse in libello supplici; alioquin non exprimeretur ipsum impedimentum. Difficultas supereSSepotest tantummodo, si, dispensatione jam postulata , sed vel nondum obtenta, vel nondum per delegatum fulminata,
novum habeatur commercium : tunc non ideo irritabitur dispensatio, quia exinde non aggravatur impedimentum, et tolletur per delegatum . secus vero, si post fulminationem , quia tunc jam sublato impedimento, novum exoritur in quo delegatus non habet commissionem dispensandi. Si commercium allegetur ut eatisa obtinendae civemulionis, ex dietis in regula secunda exprimendum est an habitum fuerit ex illa intentione : Si autem allegaretur, nee tamen habitum suisset, invalida esset dispensatio, utpote obreptilia. Si demum eommereium nec oricto fuerit impedimenti, nec allegetur ut cotiso, tune loeus est expendendi quatenuS exigat Stylus euriae Romanae ut exprimatur in libello supplici. Agitur de commercio incestuoso inter sponsos et nomine autem incestus intelligitur commercium carnale inter consanguineos et amnes; imo, ut colligi posse videtur ex praxi curiae Romanae quam testatur ConRADUs, inter cognatos spiritualiter, et inter ligatos honestate publiea. Sed requiritur ut incestus fuerit formalis, et non tantum materialis. Parvi autem refert an sit occultus et Solum modo in eo easu recurritur ad Poenitentiariam, Secundum antea dicta (n' 23d . Quibus praemissis, quatuor EMUS diS- tingui possunt, ut res melius elucidetur. I ' Costis: quando sponsi commercium habuerunt ante petitam dispensationem. Tune exprimendum esse illud commercium, Simulque intentionem facilius obtinendi di pensationem, si adfuerit, etiamsi commercium non allegaretur ut causa dispensationis, tenet multo probabilior opinio. i. Talis est stylus euriae Romanae. 2. ExpreSSoeommercio, alio modo dispenSat S. Pontifex; majorem nempe imponit poenitentiam, majorem quoque taxum exigit. 3. Ita pluries declaravit S. Congregatio. Unde ait BR-FEDI Us XIV, Instit. Lxxxvii, n' la, Nullam sibilanci locum S ereve. cum Summi Pontifices mentem Suam
238쪽
CAP. IV. DE MODO OBTINENDI DISPENSATIONES. Iais ver hac re clarissime declaraBerint: id autem, inquit, sapientissime constituerunt, ut graviSSimum crimen ineestus longe a con Sanguineis arceretur. Caeterum neceSSarium non est ut exprimatur quoties commercium habitum fuerit cum eadem perSona : diei solet simpliciter quod orator oratricem cognovit, quia non major exsurgit difficultas ex commercio pluries, quum ex Semel habito.2 S. IIv' Ccisus et Si commercium incoeperit tantum poStoblatam supplicationem , et ante fulminatam di Spensationem , obstat ne valide fulminetur, et reeurrendum est ad litteras-Bolere. Ita fert stylus et consuetudo euriae Romanae : et reverti, cum ex forma hodierna S. Pontifex praeei se non diSpenset, Sed committat curam dispensandi, delegatus non poterit, in praefato eaSu, verisseare quod
nullum commercium exStiterit. Et haesi est communis auctorum sententia.
Id s. III 33 Castis: Si commercium habitum ante petitionem dispenSationis et in ea expressum, poStea iteratum fuerit ante ejus sui minationem, irrita non emeitur dispensatio, si sit a Poenitentiaria, quia tenet Poenitentiaria novam dispensationem non eSSe neeeSSurium, et, Si postuletur, eam concedit tantum ad majorem cautelam ; imo in dispenSationibus quas concedit hodie, datur delegato facultas ab incestus tisque stil Proesentium eaesecutionem forsitan iterati realibus auctoritate vostolicti absolῖendi. Si autem agatur de dispensatione Datariae, quamvis doceant auctores irritam non seri dispensationem ordinariam, sed tantum dispensationem datam in forma pauperum, ex praxi tamen hodierna sequi videtur omnes dispensationes Datariae, etiam non in forma pauperum, irritas effici, si iteratus fuerit incestus; siquidem conreditur episeopis Galliae a S. Paenitentiaria facultas hujusmodi di Spensationes in eo casu convalidandi. 25 o. IVR' Cares: si commercium habeatur post dispensationis fulminationem, longe communior opinio tenet non invalidari dispensationem : quia Semel fulminata dispensatione, Sublatum est impedimentum, ne proinde non adest amplius ineestus; eumque dispensatio Jam Suum sortita
239쪽
232 PARS III. DE CONDITIONIBUS MATRIMONII.
sit effectum. nihil ostendit hujus irritationem praedicto erimini esse alligatam.S 3. De modo resequendi dissensuliones S. Sedis.2sis. IIie exponendum est ad quem pertineat dispensationum exsecutio , et quid ille Servare debeat in ea exse-eutione.
I' AD OVEM PERTINEAT ili eris stlionum exsecutio 'I. Si agatur ile reseristo Poenitentistriae, pertinet generati in ex Secutio ad eonfessarium , qui in paenitentiae foro sententiam pronuntiare debet. Sed eonSiderandum est quibus verbis dispensatio ad ipsum dirigatur. I 'Si inserit,atur, ut olim moris erat, theolostiae Dictyistro, vel Cia non timcOctori, non poterit alius exsequi: Sed hodie pro Galliis haec elausula non apponitur. 2' Semper exigitur ut confessarius sit eae opprobalis tib ordinario et unde non posset exsequi confessarius in alia tantum dioecesi approbatus. 3' Additur per latorem elictorico, quia permittitur oratori recurrere ad confesSarium quem voluerit, modo habeat dotes in rescripto expressas. Semel laeta electione , non ideo amittitur Jus ad alium recurrendi: ita Servatur in praxi,
teste Collux Dο, et est sententia communiSSima multorum contra puUeOS.
252. II. Si agatur de rescripto Dalarim, dirigitur ad ossit etalem, qui illud exsequitur tanquam Sedis Apostolitae
commisSarius. Sed ea occasione plures exoriuntur difficultates, de quibus sigillatim
quaedam dicere interest. I. An dispensatio erectitioni demandari possit ab episcopo, vel mi- corio generali pUl sensus quaestionis rite intelligatur, praenotandum est ex jure ea-nonico non teneri episcopum constituere ossicialem, imo nec vicarium generalem et item ex jure communi, officialem non distingui a vicario generali; secus autem in Gallia, ubi isti voluntaria jurisdietio , illi eontuentiosa committitur. Porro salis intelligitur quaestionem non spectare nisi regiones ubi existunt haec duo munera, et ita notorie distinguuntur, ut Dataria non vicario generali, sed officiali maudata sua inscribat. His praemissis, prima opinio docet episcopum non posse exsequi dispensationem directam suo vicario; uude sequitur neque vicarium Diuitiam by Go le
240쪽
CAP. IV. DE MODO EXSEQUENDI DISPENSATIONES. 2 id
posse exsequi, si directa sit officiali. IIane tenent extranei, ut videtur, Satis Communiter, et non pauci etiam apud nos et quia S. Pontifex non delegat nisi ossicialem , qui certe diversus est ali episcopo, et apud nos a vicario generali. Secunda opinio tenet episcopum posse Per Seipsum , si velit, e CSequi dispensationem directam suo vicario generali, vel ossiciali; et Propter eamdem rationem, posse vicarium generalem, si ita concesserit episcopus, exsequi loco ossietatis. i. Cum vicarius generalis ex jure coni muni non disserat ab officiali, judicandum est S. Pontilicem liaec duo verba indistincte sumere. 2. c um episcopus possit carere officiali, Potest per seipsum efficere quod efficit ossicii lis. 3. Ex Concilio Tridentino, Sera. xxii, Cap. v, de AUOm. dispensationes committendae sunt Ordinariis; quo nomine iiii elligitur episcopus e porro praesumendum non est velle S. Pontificem illius juribus derogare i. Demum haec est praxis in liliaribus dioecesibus recepta; et nimis durum esset asserere in his vitiatas esse omnes dispensationes. Quamvis haec posterioris opinionis momenta suo robore non careant, attamen prudenter agere enistimamus episcopos qui eam ad praxim non deducunt: nil tamen obstat quin , absente aut impedito officiali, episcopus alium constituat ossicialem, aut saltem illius vices gerentem. 253. II. An vicaritis, aut os letalis rapitularis eaesequi possit dis-Perasiationem, ante mortem episcopi obtentam pSensus quaestionis est, utrum , si post obtentam dispensationem, sed ante illius fulminationem, moriatur episcopus, possit rescriptum exSE- euilani demandari a vicario generali, vel ossiciali capituli pNegant illud auctores extranei, et allegant varias Congregationum Romanarum ea de re decisiones. Illud etiam ut certum exhibet BENEDICTUs XIV, de Si nod. l. ri, c. Ix, ny a ; quia, licet ille habeat jurisdictionem episcopalem, non est vicarius vel ossicialis episeopi Attamen aliter sentiunt auctores nostri, asserentes talem esse apud nos usum . Collat. Anducto. ait illud earere dissicultate quoad officialem , quamvis non desint qui illud negent de vicariis capitularibus et ita communiter doceri in Galliis ait D. Botivi ER. 25si. III. Quid, si adsit error circa dioecesim pRescriptum ordinarie dirigitur ad ossicialem dioecesis contrahentium et si quando ex errore, vel alia causa dirigatur ad officialem alterius dioere,is . non constat inter auctores quid agendum sit. Videtur tamen dispensationem exsecutioni demandari posse ab ossiciali partium, quia adest sufficiens delegatio. Reperitur enim i* voluntas in S. Ponit sice : namque gratiam concedere vult illi qui petiit, eum rescriptum dederit; atqui illa voluntas includit voluntatem delegandi partium ossi-eialem a constat enim ita semper observari, nisi contrarium exprimatur. 2D Illa voluntas satis manifestatur ex rescripto. quod alioquin nihil prodesset. Excipiendus tamen forte easus quem plures exeipiunt, quo nempe interesset S. Pontificis cognoseere veram dioecesim, et ex industria fraus eo minissa fuisset iii libello suppliei. 255. IV. Quid, si contrahentes sint e duabus dioeenibus pQuando contrahentes sunt e duabus dioecesibus, rescriptum dirigitur Diuiligod by Cooste