장음표시 사용
71쪽
6d PARS II. DE PROPRIETATIBUS MATRIMONII.
per haee designare voluerit, et coneludit, non solum pro Se , sed pro futuris in posterum matrimoniis, per verba quibus magis expressa adlitheri nequeunt ad indicandum quam areta et sirma debeat esse illa unio: tioc nunc OS eae OSSibus meis, etc. Porro haec ab Adamo non nisi Deo in- Spirante prolata esse constat ex ipsius Christi testimonio Ergo, ete. 2' Eae Berbis Christi. Magis expressa desiderari non possunt. Etenim Matth. XIX, 3 et Sm ., et mm. X, det SEq. , relatis verbis Adam, aperte concludit: Ouod emo Deus constinaeit, homo non Sesarel. Cumque repoSuissent
Iudaei Moysem mandasse dare libellum repudii, statim respondet : Ab initio non fuit sic. Ergo, etc. 3' Eae Oncilio Tricentino, cujus verba protulimus n' ij: u Ma-- trimonii perpetuum indissolubilemque nexum primus h humani generis parens divini Spiritus instinctu pronun-- tiavit, cum dixit: mc nunc OS, etc. v Ergo, ete. d. PROPostrio III. - Mesrimonium Sub lacte momica
dissolai solerat fer libellum re dii. non solum in foro
externo, Sec elictm in foro conscientiae, non tamen sine eeriis limilotioniblis.. Prob. I ' sors, de qua nulla potest esse difficultas, nempe prο foro eaeterno. Legitur Detilcron. XXIvet Seq.:u Si acceperit homo uxorem, et habuerit eam, et nonis invenerit gratiam ante oculos ejus propter aliquam sce-- ditatem, scribet libellum repudii et dabit in manu illius, is et dimittet eam de domo sua. Cumque egreSSa .vIterum is maritum duxerit, et ille quoque οderit eam. dederitque u ei libellum repudii, et dimiserit de domo sua, vel certorum mortuus fuerit, non poterit prior maritus recipere eamo in uxorem, quia polluta est et abominabilis laeta est. v eorum Domino. v Porro ex his verbis intelligitur Moysem
dii , quo ipsum matrimonii vineulum diSSolvebatur, saltem in foro externo. Illud constat tum ex ipso nomine divortii; tum ex verbis legis, quae aperte Supponunt uxorem posse alteri viro nubere ; tum ex eo quod Lemitic. xXI, T, prohiberetur sacerdotibus uxorem repudiatam dueere,
72쪽
CAP. III. DE INDISSOL. MATR. QUοAD VINCULUM. 6s
quod supponit aliis fuisse lieitum; tum denique ex praxi
Prob. de qua est tota difficultas, nempe quoad sortim conscientiae. De ea disSentiunt inter se Patres et dissentiunt et theologi. Non desunt qui putent meram fuisse tolerantiam : ita ESTIUS , SYLVIUS , et niti, praeSe tim ex antiquis, apud quos hanc fuisse opinionem communiorem testatur BELLABMINUS , l. I, C. XVII, id. Alii tamen, ut videtur, longe communius, praesertim inter recentiores, propugnant fuisse veram permissionem ; illaque opinio probabilior nobis videtur. 1'. Magis congruit Nam s. divortium vocatur abscissio, visio. 2 Dai dimissam ducit voeatur
pure et Simplieiter maritus, et i potest ipse dare libellum repudii; quod soli vero misito mmpetebat. 3. Prior mari
tus prohibetur recipere ini uxo em; quod supponit jam
2'. Magis congruit interpretationi Iudaeorum. Nam 1. habemus interpretationem quasi praeticam Prophetarum: dum enim Iudaeis exprobrant crimina longe minora, non videmus quod unquam exprobraverint Secunda illa mntri - monia', quae , in adverSariorum Sententia, fuiSSent vere a. M adulterina , et quae satis frequentia fuisse constat. 2. Adest etiam auctoritas ecclesiae Iudaicae, etiam tempore erat Vera ecclesia : nam duae scholae, Sehammai scilicet
et Ηillet, in hoc consentiebant,' et non dissentiebant nisi
3'. Magis congruit rationi et aequitati. Nam t. in adversariorum Sententia, lex toleravisset adulteria publica : porro , praeterquam quod illud omnino incredibile est in lege quia adeli severe puniebatur adulterium, nulla assignari posset hujus dispositionis ratio sufficiens : nam ex una parte, mariti cui licita erat polygamia, nihil intererat an uxor dimisSa poSSet denuo nubere, necne; ea quoad thorum et habitationem dimissa , consequebatur maritus quidquid optare poterat: ex altera parte, vitae uxoriS Satis consulebatur per Separationem a toro et domo mariti. 2. Iniquissima sane suisset mulierum conditio : cum enim
73쪽
PARS II. DE PROPRIETATIBUS MATRIMONII.
mulieri non liceret plures viros habere, repudiata debuisset perpetuo se continere, vel fieri adultera: porro vix credibile est legem Mosaicam voluisse repudiatas ad perpetuam continentiam obligare, praesertim cum verisimiliter non raro absque sua eulpa repudiarentur, eo quod easus repudii non essent in lege modo certo et inconcusSo determinati. 3. Vir prohibebatur uxorem denuo recipere : porrο
in adversariorum sententia, difficillimo explicatur illa prohibitio : esto enim quod non teneretur recipere repudiatam a secundo marito; at non debuisset prohiberi, cum Saepe ad id compellere posset charitas , ne infausta mulier, et facti forsan poenitens, in perpetua peccandi oceaSione relinqueretur. Ergo, ete. Dixi non tamen sine certis limitationibus: facultas enim divortii non omnibus erat rencessa, nee qualibet de tausa, variisque erat formalitatibus adstricta, et cautionibus
munita. S. I. Non omnibus concedebatur facultas divortii. Sic i' non concedebatur uxori erga maritum : ita sequitur ex ipsismet verbis legis, et
cimstanter intellexere Iudaei. Ita merito statuit Moyses: tum quia sic Servatur ordo a Deo constitutus in matrimonio, ex quo uxor auctoritatem non debet exercere in malilium et tum quia' ideo, ut advertunt auc
tores, Moyses permisit aut toleravit facultatem divortii, quia alioquin baepe maguum periculum , ipsius aliquando vitae, subiisset uxor ex immanitate mariti: porro illa ratio nou militabat ex parte uxoris, cui satis Providebatur permissa separatione quoad torum et habitationem; igitur, ultra non progrediens Moyses , Servavit, quantum potuit, primaevam matrimonii institutionem ; tum demum quia mulieres multo facilius abusae suissent illa licentia, quam viri, qui, cum ' plures uliores
ducere POSSent, maerorem de una conceptum poterant alterius solatio
lenire. Sic 2' ipsi viro non permittebatur divortium, quando injusto
accusaverat uxorem quod eam non invenisSet virginem, Deuterora. XXII,
is; vel quando ante matrimonium cum ea commercium habuerat. c. I s. II. Non quαlibet causa. Quaenam autem esset illa cauSa. non satis
constat: illud pendet a sensu qui tribuitur illi vel ho Deuteronomii. aliquam foeditatem e per hoc designari aliquid turpe ex omnibus versionibus constat; sed scindebantur doctores Iudaei et quidam intelligis hant solum libidinem seu impudicitiam ; quidam vero putabant comprehendi multa alia minus gravia, et intelligendam esse foeditatem non solum moralem, Sed et physicam. Praevaluisse videtur haec posterior
opinio ultimis praesertim temporibus. uinc frequentius factum eat di-
74쪽
CAP. III. DE INDISSOL. MATR. QUOAD VINCULUM. GTvortium; Sed contra mentem legis, quae certissimo exigebat causam g taxem, et contra reelamationes Prophetarum. III. Uariis formalitatibus adstricia erat facultas divortii. Solliceti. vir dimitteus uxorem seriptum tradere debebat libellinia repudii: in eo sensu, dicitur tu Evangelio Mo3Sem mandavisse libellinia repudii. Per hanc seripti necessitatem, non solum providebatur statui uxoris, sed et dissicilius et rariui evadebat repudium. 2. Plura requirebautur ut valeret ille libellus : decem circumstantias enumerant Rabbini, quae concurrere debebant. et quae eo praecipue tendebant ut eliam ex his difficilior efficeretur illius facultatis usus. IV. Variis catillatiibtis honestati publicae lex consulebat. Sic i. quando Seeundum matrimonium inierat uxor, prior maritus non poterat eam recipere in uxorem : per hanc cautionem dissicilius reddebatur divortium , et providebatur honestati publicae; alioquin prior maritus videri potuisset uxorem suam alteri quasi commodasse. 2. Uxor quae novum inierat matrimonium. contrahebat impuritatem legalem; ita deducitur ex textu Deuteronomii jam allato, et ex Ieremia rii, i et verum illa impuritas non erat absoluta, nec impediebat quin uxor, dimissa a
se laudo marito, vel eo mortuo, posset alium ducere; sed respiciebat tantum priorem maritum. 6. Superest ut ad solvendas alterius opinionis difficultates, et viaestionem apertius enucleandam, quaedam obServemus.1'. Uxor repudiata, quae ducit alterum virum, dicitur quidem intextu Deuteronomii polluta et abominabilis coram Domino. Verum illa verba quidam intelligunt de pollutione legali tantum . et qnidem respectu solius prioris mariti. Alii probabilius dicunt eum esse sensum, ut abominatio sit uxorem redire ad priorem maritum, propter rationes jam indicatas: in textu enim primigeuio et antiquis versionibus legitur et quia abominatio hoc est coram DomiNO.
2'. Eodem sensu intelligi potest jeremias: nihil diserth pronuntiat de divortio; sed ex eo quia viro non liceret uxorem recipere, arguit quanta sit Dei benignitas, qui recipit populum qui fornicatus erat, id
est , coluerat deos alienos. a'. Malachias. Ir, Ia et seq. contra eos invehitur qui despiciebantrassiorem PQertatis stim, et ait : Uxorem adolescentire t ire noli despicere. Cum odio habueris, dimitte, dieit Dominiis Deus Isrctet et vertet ratilem iniquitas vestimentum ejus. Pei haec verba, non reprobat propheta divortium priveise in se . sed ipiale sehat, scilieet lcmere et absque causa, ad ducendas uxores alienigenas, quas designat in versibus praecedentibus per haec verea Diam dei alieni. Imo, juxta eruditissimos interpretes, hic non agitur praeesse et directe de divortio, sed propheta invehitur in Iudaeos qui ad servitutem redigebant, Seu ad
merae au illae ordinem, uxorem ju entutis suae, ut ducerent uxorem
alienigenam; quasi dioeret : Si vobis displicet prior uxor, potius dimittite eam; hoc erit minus malum, et ipsa feret iusignia injustitiae vestrae, si dimittitis siue causa; sed nolite eam despicere, a suo ordiuo
dejiciendo. '. Ait quidem Christus Moysem non permisisse divoriium nisi ad
75쪽
68 PARS II. DE PROPRIETATIBUS MATRIMONII.
duritiam cordis: sed inde non sequitur non fuisse vere permissum. Indicat tantum divortium esse quid minus perlaetum, et Primaevae matrimonii institutioni minus eonsentaneum et ideoque Moysem hanc facultatem nol, concessisse, nisi ut se aecommodaret eorum infirmitati et duritiae cordis, ad vitanda scilicet majora mala. Observandum denique non constare apud auctores, an ea Permissio
respiceret ipsos Gentiles, apud quos divortium in usu fuisse certum est. Ipsis licitum fuisse negant multi, eo quod de hac dispensvlione ni hil expressum exstet in bacris litteris. Verum observant alii, non magis quid expressum exstare circa polygamiam, quam tamen ipsis Gentilibus
Permissam jam (n' 6 diximus et unde idem hic dicendum probabiliter judieant. Quidquid sit, certum satis est divortium, quale vigebat apud varios Populos, plerumque fuisse illieitum, eo quod sieret sine gravi
eausa, et eo modo qui multa seciam asserebat incommoda.
si manifestum si ipsum statuere matrimonii indissolubilitatem. Nam s. asserit matrimonium ab initio fuisse indissolubile, et divortium non fuiSse RMoyse permissum nisi ob duritiam eordis; et postea illud revoeat ad primaevam institutionem. 2. Declarat eum eSSendulterum qui uxorem dimitit, vel dimissam dueit; quod verum esse nequit nisi matrimonium sit indissolubile. Verba Christi sunt absoluta apud S. Meu cum et Lusiam; in S. Matthaeo autem, ad summum paterentur exceptionem in easu adulterii, quod non impediret legem generalem. Ergo, ete.
2' Eae S. Paula. i Cor. vir, io, in allatis Christi verbis agnoscit matrimonii indissolubilitatem et iis qui matrimonio juncti furit, Praecisio non esto. Sed Dominus, NaeO- rem a Biro non diseedere et quod si discesserit, mαnere innutum. Et postea, as, miter allistum est lecti, quuntote ore Bir ejus viueit. Demum Rom. VII, 2 et Sm. Mu-ἰiCr, Nitiente Blim, Bombitur adultem si fuerit eum alio viro. Verba illa sunt omnino generalia, nec ulla explicatione indigent. a' fra ilione. Innumera asserri possent SS. Patrum
76쪽
testimonia, quae collegit GIBBBr, t. III, p. 22 et seq. Adnotare sufficiat, i. Si excipiatur OSus adulterii, Patres esse unanimes in eadem Sententia : porro hoc nobis nune
sullieit; 2. plurimos e iis, lego quae in certis casibus repudium' permittebant, eo modo insectatos esSe, qui plano ostendit quam certo tenerent matrimonium esse indissolubile. Ηine Coneilium Tridentinum illud expresse statuit sess.
is perpetuum indissolubilemque nexum primus humani, generis parens divini spiritus inStinctu pronuntiavit. .... - Christus o ejusdem nexus firmitutem .... his verbis, conssrmavit: ouod Deus conjunaeit, homo non 8 α-- ret tumean. 5 : u Si quis dixerit, propter haeresim,rum aut molestam cohabitationem , aut affectatam absentiam a juge, dissolvi posse matrimonii vinculum, ana
Dixi i' sollem constimmalum, quia non deSunt auctores qui contendant matrimonio letum rato non competere perfectam indissolubilitatem. DT8. Quomodo ad id deducti sint intelligetur ex iis quae dictimis
circa dissolutionem matrimonii rati per Professionem religiosam di- tuuilir autem i. verbis legis divinae, quibus eo quod conjuges sint duo in carne una. 2. Ex motivis i Eis. Motquae praecise jus divinum spectant, desumuntur ex eo quo matrimonium Sit signum unionis Christi eum Ecclesia : porro duplex distinguitur unio Christi cum Ecclesia, altera physica per Incarnationem, altera moralis per gratiam et jam vero prior non repraesentatur Per matrimonium ratum, sed solum per consummatum; posterior autem, licet firma et indissolubilis ex parte Christi, potest abrumpi ex Parie animae sidelis per precatum mortale. d. Ex SS. Pontificibus et SS. Patribus, qui Praecipue repetunt indissolubilitatem ex eo quod conjuges sinearo, id est, ex consummatione; sicque innuunt e, seclusa non essomnino indissolubile. . . Attamen dicendum videtur, cum communiori se tentia, mat monilim, etiam non consummatum, a 'Proliari potest iu ex institutione matrimonii. Verba allata Protulit Auamus, etiam ante consummationem matrimonii, cujus sirmitatem eou- eludit ex eo quod Eva edupta sit de ejus corpore, Ioc nunc os .....,
Propter hoc.... 2' Ex lege Christi. Christus, Matili. xix, si, e uotie et matrimonio Adami et Evae deducit matrimonii irmi Aon hiscs... propter hoc... Loquitur quidem de comummatione, Disiliam by Coos e
77쪽
PARS II. DE PROPRIETATIBUS MATRIILONII. sed non tanquam de firmitalis principio , sed potius confretario. a ' Ex
S. Paulo. Rom. vrit, 2, a, loquitur absque ulla restrictione et itemi Clar. vii, a et io; supponit tantum jus in corpora, quod per contractum acquiri inr, non per consummationem, eum usus jus necessario supponat. si ' Ex SS. Patribus : mulli loquuntur gerieratim ahsque ulla restrictione; ideo autem saepe mentionem faciunt de consummatione , quia saepius consummari contingit. Multi quoque eas rationes indissolubilitatis afferunt qitie conveniunt etiam matrimonio non ConSummato : v. g. quod Eva educta sit e corpore Adami; quod uterque conjux jus habeat in corpus alterius; quod Deus unum tanium hominem, unamque mulierem creaverit. antequam matrimonium institueret, etc. I inc BEN DiCTUs XIV, q. 5 6. u' 3S , asserit matrimonium ratum, juxta veriorem sententiam, esse indissolubile ex jura
Dixi 2'. In Christianis , quia docent quidam theologi
matrimonium infidelium etiam consummatum ab Melosia, sive S. Ponti flee, dissolvi posse. Sed alii id negant: nee videmus Ss. Pontinees hac potestate unquam usos fuisse iv. P. M. n' 2 T . Dixi 3'. Ut nulla auctoritate humoria... quia eum ista lex non fundetur jure naturali primario, Deus potuit ei apponere quasdam exceptiones; utrum autem reipsa appinsuerit , intelligetur ex dicendis in paragraphis sequentibus.
Solvuntur obiectiones. s. Obj. s. Eae Lesbus et usu variorum ametitarum. io Plures
christiani imperatores, ut Constantinus, Theodosius, etc., leges tulerunt quibus permittebatur aut permissa supponebatur conjugum sinparatio, etiam quoad vinculum. 2' Leges haud absimiles adhuc vigebant in Galliis octavo speeulo, ut patet ex formulis Marculphi, inter quas reperitur formula divortii. a ' Iis autem legibus non est dubium plures praxim suam accommodasse et sae circa finem saeculi quarti Fabiola, viro ob depravationem repudiato, ad alias nuptias convolavit. ' Sic ipse Carolus Magnus, qui ut sanctus in pluribus ecclesiis colitur, dimissis duabus uxoribus viventibus, tertiam duxit. Ergo dici nequit legi diviniae repugnare divortium. A. Nec per leges humanas, nec per exempla quaecumque, infirmari posse legem divinam, qua indissolubile statui matrimonium invicte ostendimus. Unde Ad I. ip Varias illas leges nunquam approbavit Ecclesia; imo adversus illas reclamarunt SS. Doctores. Earum oecasione dicebat S. Isra-RONYMUs : Alim suae t leges Caesarum, ratim Christi et aliud Papiniantis, aliud Paulus noster Principit. Eodem sensu locuti sunt S. AMn nostUs , S. AUGUSTINUs , S. GREGORIus M,orros, NisoLAus I, etc. 2' Ple Dicitiam by Cooste
78쪽
CAP. III. DE IN DISSOL. MATR. QUOAD VINCULUM. Tirae lite ex illis legibus, ex parte imperatorum christianorum, erant ex mera tolerantia : non existimarunt illi princilies posse , absque graviori incommodo, statim penitus aboleri cousuetudinem longo usu lirmatam et quapropter in foro externo malum illud, sicut plura alia, metu mali gravioris, tolerarunt; sed exinde contra legis divinae existentiam nihil concludi potest. Ad II. In formula Marculphi, dicitur Ioeum esse repudio probotis musis, sed non explicatur quaenam sint illae causas et uil obstat quindicatur eas fuisse aliquod impedimentum dirimens, matrimonio prae- existens. Si aliter intelligenda videatur dicta formula, huic applicandum quod mox dicebamus; forum externum tantum et civile respiciebat.
Ad III. Varia exempla nihil probant contra regulam. Aliunde multa alio modo possunt explicari. Fabiolam redarguit S. Ilieronymus, et eam Romae, propter illud factum, publicam egisse poenitentiam tes
Ad IV. Non constat apud eruditos qualis praeesse fuerit agendi
ratio Caroli Magni: illud pro certo tenendum, vel non nisi successivo eum plures habuisse uxores, unam scilicet post alterius mortem; vel Priorem aut priores fuisse ab eo dimissas, propter aliquod impedimentum ante matrimonium existens a vel demum, si aliter egerit, maculam esse in vita celeberrimi illius imperatoris, quam Poenitentia eluisse persuasum habent ecclesiae quae eum ut sanetum venerantur. Ob. 2. Eae tisia Poloniae. In provinciis Polonorum catholicis, quotidie, videntibus et annuentibus episeopis , dissolvuntur matrimonia et noxa contrahuntur, non tantum propter adulterium, sed ex variis aliis missis; illud est factum satis notorium et ergo apud ipsos Catholicos li-eet in dubium revocare indissolubilitatem matrimonii. A. i. Etiamsi divortium frequens esset apud Polonos, nihil exinde concludi posset, quia non probatur locum habere sciente et approbante, aut sestem non improbante Ecclesia; unde essent penitus deserendi, et prout varias causas divortii admitterent, de iis ferendum esset judicium, secundum cauones V et VII Concilii Tridentini. R. 2. Prorsus salsum est Polonos catholicos admittere saeuitatem divortii , et in hoc a eaeteris Catholicis dissentire. Nam i nulla citatur auctoritas quae illud ostendat; 2' in contrarium multa citantur apud auctores testimonia scriptorum omnimoda fide dignorum: a' quamvis non necessarium, facile tamen assignari potest quid dare causam lio- tuerit huic allegationi : multiplex assertur. Prima haec est: elim plurimi Iudaei, Protestantes, et Graeci schismati ei, qui divortii legem sequuntur, permixti degant cum catholicis, facile evenire poluit ut vialores, saepius non ita ciuiti, omnibus, etiam Calliolistis, idem adseribere iit. Secunda est, quod saepe praetenduntur et facilius pronuntiantur matrio monii nullitates; quod oritur potissimum, sive quia non satis observatur
decretum Concilii Tridentini de promulgatione hannorum et de praesentia proprii parochi, quod facile eludunt mulli ob domiciliorum pluralitatem . sive ex allegatione metus sub quo initum praetenditur matrimonium. Abusus illos graviter reprehendit, hisque mederi conatus est
79쪽
PARS II. DE PROPRIETATIBUS MATRIMONII. BRNEDiCTus XIV, tribus successive constitutionibus ad episcopos Poloniae directis, ii april. I ii, a novembris i q2, 18 maii i da. util
S. 2. In miatrimonium dissoluet possit proster adulterium. So. IIuie controversiae oceasionem praebuit duplex textus S. Matthaei; alter, v, 32, Omnis qui dimiserit Eaeorem Suum, receptu fornicationis cutisu, jacit eam moechari et qui dimissam ctiaeerit, adulterat; alter, xIx, s , Ouicumque dimiserit tioeorem Sumn , nisi ob fornicutionem, et ciliom aeerit. moechatur; et qui dimissam di erit, moechollir. Ex falsa eorum loeorum interprhtatione, orti sunt varii errores, qui ad triplicem classem reduci possunt. Prima claSSis, est Graecorum, qui eqstimant matrimonium adulterii causa dissolvi, adeo ut liceat ad alios nuptias transire. Incerta est hujus consuetudinis origo. Secunda, est Protestantium , qui inter se , nee ipsi met secum concordes silai: Lutherus enim docet matrimonium dissolvi variis de causis ; Calvinus autem non aliam musam admittit quam adulterium. Tertia, est quorumdam Catholicorum, qui Graecorum partibus nimium faverunt: quatuor praesertim citantur, nempe Erasmus, Caselimus, Ambrosius Catharinus, et
Ab his erroribus recedunt caeteri omnes Catholici, Sed non conSentiunt circa gradum certitudinis quae doctrinae communi competit. Mentem nostram duplici propositione
PROPOSITIO I. - Natrimonii vinculum non solest in testerimo Proseler o veritim dissoluet. Prob. Cum ex dietis lex divina generatim statuerit m trimonii indissolubilitatem, certa erit nostra propoSitjο, donee probetur vel ex Seriptura, vel ex traditione, exeipiendum esse adulterii easum : atqui illud non probatur,
imo contrarium plane evincitur.
I. Eae Scrisiura. Tota difficultas, Si qua sit, oritur ex textu S. Matthaei iam allato et jam vero ex hoc nihil eon-
80쪽
CAP. III. DE INDISSOL. MATR. QUOAD VINCULUM. et a
cludi potest. io Quia, lieet ea verba, nisi ob fornieationem, referrentur ad ea quae SubSequuntur, quemadmodum ad ea quae praecedunt, non ideo omnino confecta res esset: nil enim absolute vetat dicere cum S. AUGGSTINO,l. I, de adulterin . con ust. c. Ix, n' s, haec verba intelligenda esse negative, non exeeptive , adeo ut sensus sit:Ovi Deil haeorem dimissam si oster alium murum 'am forniealionis, moechatur : de eo stulem qui sieti dimissam ob fornieationem, nihil Prontintio. 2' Sed prorsus ruit dissicultas, si illa exceptio possit restringi, et referri tantum ad ea quae praecedunt: hoe enim posito, licitum quidem erit dimittere uxorem adulteram, Sed non ideo novum iniri poterit matrimonium, et prius Stabit semper quoad vinculum: atqui reipsa potest, imo et debet. i. Eae ipsismet leae-tibus qui objieiuntur. Satis patet in priori textu, v, 32,
in quo exceptio respicit dimissionem, non vero novum matrimonium. Quamvis autem de altero, XIX, s, non ita apertum Sit, potest tamen ostendi: nam ibi sunt duo ejusdem phrasis membra; igitur si particula exceptiva utrumque afficeret, poni debuisset post utrumque; eum ergo ponatur post primum, ad illud restringenda est, juxta regulas sermonis, ut multis exemplis ostendi posset. 2. Eae aliis leaetthtis Seriptum. Ad summum dici potest textum S. Matthaei esse obseurum et ambiguum : Jam vero hoc posito, debet explicari per textus aliorum Evangelistarum, et S. Pauli, qui sunt omnino elari: isti nullam restrictionem apponunt; eam tamen omittere non debuissent, alioquin lectores in errorem indurerent, praesertim cum ii qui illorum opera legebant saepe S. Matthaeum non legerent, qui hebraieh, et praesertim pro Iudaeis scripserat. 3. Eae ratione et sequitate. Ut ratiocinatur BELLARMINUS , in Sententia adversariorum, dicendum eSSet mulierem dimiSSam propter adulterium posse inire novum matrimonium, non posse vero injuste dimissam et porro illud vix admitti potest; hine enim melior emceretur conditio adulterae, quum innocentis; et exinde conjuges quibus grave videretur matrimonii jugum, excitarentur ad adulteria committenda . Illud reipsa