Hieronymi Tartarotti Roboretani De versione Rufiniana historiae ecclesiasticae Eusebii Caesariensis dissertatio, in qua Valesianae interpretationis dignitas & praestantia vindicatur

발행: 1748년

분량: 130페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

71쪽

RUFINIANA. 69

capio. Forte erudito Viro visum fuit, Hie.

ronymum ironice locutum. At minime veri

horum eius sensum altequutus est, qui ita iudicet. Gentilium Scriptorum studium Hieronymo objecerat Rufinus. Purgat se pluribus S. Doctor, ae tandem in adversarium idem crimen retorquet; quod ut Probet, paullo ante memorata verba assere.

Porro quum serio, non ficte probare intendat Hieronymus Rufinum ethnicorum auctorum lectioni vacare , consequens etiam est , eum non fiete ironice, sed serio atque ex animo loqui, aliter enim suam ipsemet probationem destrueret. Neque est, quod Vir eruditus cavillandi ansam arripiat ex illis vocibus ausus es, quassi laudi verti haud possit quod nimis audaister tentatum . Ut enim D. H eronymi mens plane eo loco perspiciatur, animadvertendum est NaZian-2enum , praeter argumenti magnificentiam di sublimitatem, quae doctum desiderat imterpretem, sermonis blandimenta, floridumque dicendi genus adamasse, obscuris allinsonibus, ct argutiis identidem inspersum, quorum maxima pars quum in verbis sere

consistat, inde est ut difficillimum sit eius scripta ita latine reddere, ut nativum splem

72쪽

7o DE VERSIONE

dorem , & germanam auctoris faciem reis praesentent; quod in caussa fuit cur Era1 mus Rotemdamus, quamquam doetissimus,& graece scientissimus , ab eo scriptore interpretando semper deterritus sit, ut ipsemet

ingenue fatetur in Epistola ΜCLXXXVII. ad Georgium Saxoniae Ducem . Quum igitur Hieronymus ait Rufinum opus huius modi aggredi ausum fuisse, maxima vero

verborum copia, sententiarum lumine, transelationum varietate , deniquie pari eloquii ipsemdore id exsequutum esse ; audendi vox in nam partem sumenda est, pro praeclaro scilicet facinore, uti prorsus apud Catullum de Cornelio Nepote:

Iam tum, quum ausus er anus Italorum Omne aevum tribus explicare chartu.

Tertio denique respondeo , in iis etiam Rufini versionibus , quas Hieronymus insectatus est , non meras interpolationes dc additamenta, quae unico historiae augendae studio intertexta suerant, displicuisse S. D Elori, sed interpolationes, ex quibus pessimi oriri poterant effectus, incautique lectores in maximos errores induci : Hinc est, quod Apologiae Lib. I. ad novam librorum Origenia Α'ρχῶν interpretationem ador

73쪽

. RUFINIANA. 7tnandam ideo se impulsum suisse scribit, quia eius familiares querebantur, eosdem rigenis libros a Rufino fraudulenter esse translatos, ct interpolata nonnulla , oe NI addita , vel mutata quae Oνigenes de Patre, o Filio , ct Spiritu Sancto impie dixerat e ct quae Romanae aures ferre non poteran , in meliorem partem ab interprete com. mutata: quum interim quam plurima falsiare pest dentissima eiusdem auctoris dogmata intacta reliquisset; ex quo illud incomodi

consequebatur: ut qui in Trinitate catholicum corigenem legerat , in aliis haereticum non caveret. Quare ita Rufinum perstri, git S. Doctor: Aut totum muta, quod malum es: aut rotum prode, quod optimum p rar. Si propter simplices noxia quaeque detrum cas, ct quae aθ haerericis addita smulas, in peregrinum non vis transferre sermonem, rede quidquid est noxium. Sin autem veritatis fidem in translatione conservas, eur alia m

eas , ct alia dimittis intacta δ Et Lib. II. Utinam praecidi Fes mala, o non is asserti nem malorum, tua multa posuisses. Postremo inter suam ipsius, & Rufini versionem hane disserentiam statuit : In Libris περὶ Α γων simpliciter, quod in Graeco habebatur expreor

74쪽

non ut crederet lector bis quae interpretabar; sed ne crederet illis , quae tu ante transule. ras. Duplex in opere meo utilitas Dit, dum s haereticus auctor proditur, ct non verus imterpres arguitur . Prior translatio fatidem auctorii continet: secunda vituperationem. Illa lectorem provocat ad crede um: ista admncredendum movet. Hinc pariter est, quod

Hieronymus in primo & secundo eiusdem, pologiae libro Rufino vitio vertit, quod sub ementito Pamphili Μirtyris nomine, qui ut ipse quidem eo loco sentit, atque E sebii auctoritate probat nihil unquam scripserat prae er Epistolas quasdam , Eusebii Apologeticon pro Origene evulgaverit, in quo, ait Rufinum alloquens: Paucis testimoniis de Filio Dei , oe Spiritu Sancto commutatis, quae scis 3 displicitura Romanis , eetera usque ad ynem integra dimisissi. me idem faeiens in vologia, quas Pampbili, quod etiam in Oriogenis περι Α ' cois translatione fecisti. Ex quo illud ebnsequutum est ut eo libro vulneratae snt consolantiae plurimorum. Non valet apud eos super Origenis damnatione 'scoporum auctoritar, quem putant a Mart re praedicatum.

suid facient Epistolae Theophili Episcopi δ uid Papae Anastasi in toto orbe haereticum

75쪽

persequentes Mer tuus sub no ne Pam. phili editss pugnet leonirae' 'solas eorum , ct E se δ: nomini testimonium Mandiris oppona. rape Huc pariter spectat Hieronymi que. rela de libro Cententiarum Xyssi Pythagoraei, sub falso Sixti Papae ac Martyris titulo a Rufino edito, contra quam iraudem ita invehituri. S. Diator Epist XLIII. ad Ctesi.

phontem : Issam autem temerii atem , immo

clesiae Epistopi prositaverit φ in quo juxta riginma 'thagoricorum, qui hominem ex quant Deo. de ejus dicunt esse substantia , multa de perfectione dicuntur ἰ ut qui volumen Philose. Hi nesciunt, sub Maroris nomine Libant de aureo calite Babionis . Denique in ipse volatamine .ulla Prophetarum , nulla Patriarctarum , nuta Apostolorum, nulla Christi fit mentio; ue

contendat . Unde oe vos Pelagiani plurima contra Ecelesam Uurpatis testimonia. Et sane Pelagius ipse quasdam sententias eX eo libris: pro sua haeresi attulerat, quas S. Augosi-

76쪽

PeLagium eonsulae . interpretando & in rectum sensum instinendo, ita defendere conatus est, tanquam revera Sixti Roma. ni Pontificis &i Marin is fuissent, ut ipse mel Retractation- Lib. II. Cap. XLII. imgenue fatetur. Sed sea, ait, I LX v PH- losephi esse, non Sixti Christiani. Quod in Hieronymi seriptis pereurrendis et aecidisseverisimillimum est. Mirandum prorsus, ut id obiter innuam, Iustum Fontaninum, qui in esere de Hyst

ria Litteraria Aquis ense res Rufini omnes

euriosissime persecutus est , persuadere sibi potui sis, Augu unum, periuri ipso D v l - έω, et Rufini Prologo, fucum ab haere rebasdi factum agmuisse , ut ait Lib. V. Cap. VIII. VI. Iaudati operis; quum in eo Rinfini Prolam Ietatur r Sixtum is Lasmum

inpur , quem Misum Priam esse tradunt-, ' μι-- vis idem in urbe Romana Sirius voca.

ris, Episcopῖ, ct Mart is gloria decoratus; quibus verbis in errorem potius pertrahi potuisse Augustinum nemo non videt. Lepidissimum vero est, quod eodem loco su ningit Fontaninus: Certe at Dum agmficeret, una prologi isspectio sumere poterat, quomodo suscit Gennado, qui in veneranda

77쪽

- RUFINIANA. 7s-0statis coice Vaticano Alexandrino num 8. post Hieronumi Catalogum cap. CLII., MI XVII. latinas mini merimnes enumerans, ait aram X si Romani sententias exhibuisse: AHamn sane Romanae virbis Muscopum, nec Mamorem dicit. Quasi verti Gennadius ex Α guilini, aut Hieronymi operibus illud discere non potuerit: Fontanino vero fuerit Tevelatum ex eo Prologo id agnovisse. Ne quid interim dicam de Augustini scribendi formula, μου posea DEI. ex qua non Rum ni Prologum, aut Xysii librum dum lege. Tet , sed ex alio Lane scriptore inspeeto, qui rem Ulam patefaceret, erroremque deleg Tet, verum illius libri auctorem sibi in

tuisse, certo riaus evincitur. Porro quum in Eulebianae Historiae Ueris solle nihil ementito auctorum nomine a Rufino .editum sit, nullae in ea occurrant prativae Interpretis sententiae, nihil denique quod Nartyrum nomini ossiciat: sed illam dum. taxat interpolaverit, ves historiae augendae studio, vel ut quae sibi supervacanea vid: hantur , Iesecaret, atque multo ordinatio. rem re ret; non est sane exspectandum ut a Pieronymo Teprehendatur , etiamsi .concederemis Versionem illam optime no.

78쪽

6 DE VERSIONE

visse, atque ad eXamen revocassequum praesertim & ipse Hieronymus tale quidpiam commiserit in ejusdem Eusebii Chro. nicis vertendis, quibus plurima ad Latino. Tum res pertinentia, quae a Graeco Historic- grapho praetermissa fuerant, de suo addidit; quo nomine recentiorum Criticorum notam ViX effugere valuit. Licet enim in Praefatione ingenue fateatur, sic o interpretis, oe scriptoris ex parte osseis Utim, & religiosissi

me eam Chronicoriam metam - designet,

quam interpolavit, ait enim: iItaque a Nino, Abraham , se que ad Trojae captivitatem pu-6 Graeca translatio es. A Troja usque a micesimum Constantinii annum ntino aditu,

nunc mixta sunt plurima , quae de Tran illi, o ceteris illustribus Historicis eurisinsime excerpsimus. A Constantini autem' supradicto anno que ad Consulatiam Augusorum Valentis VI. oe Valentiniani II. totum meum est ἰ tamen quod a Troia capta usque ad XX Constantini annum. quae Eusebii revera sint, quae vero Interpretis aegre admodum discerni

possint, male audit apud quosdam Hieronymus, quibug multo satius videtur , si quae addidit ipse, aut ab Eusebii textu omnino separasset, aut saltem nota aliqua ita sin-

79쪽

RUFINIANA. . 77gillatim distinxisset, ut nunc ab omnibus pro Hieronyinianis agnosci possent. Quid plura Iosephus Scaliger in Prolegomenis in eadem' Chronica Notis a se illustrata idem Hieronymo vitium obiicit, quod iRufino tribuitur, ita enim de eo seribit: Plurima in vertendo mu- tat , infulcit . praeterit, quod quidem habet commune cum adversario suo Rusno, ct multis abirveteribus . Quod sane minime mirum videatur et i qui quaenam fuerit S. Doctoris mens circa optimum interpretandi genus anima

verterit. Sensum quaerendum esse, non Verba pluribus locis ipse docet, praesertim vero Epist. XXXIII. ad Pammaehium Tom. IV.

.Part. II. edit. Maurinae , in qua hoc unum adstruere nititur, interpretem non verbum e verbo , sed sensum de sensu eXprimere debere; religionemque ac fidem in interpretando invidiosa Mnκοζώλίας appellatione tra- . ducit; quae ut probet, omnia susque deque movet, atque Horatium etiam, quamquam invitum , in suam sententiam . pertrahere conatur, quod in Arte Poetica scripserit: Nec verbum verbo curabis reddere, fidus

Quae verba, modo recte intelligantur, Hi, ironymi, sententiam penitus evretunt, nedum

80쪽

ra DE VERSIONE

dum confirment. Quare vir doctissimus P trus Daniel H-ias i in libro De optimo. Wre anter erinus haec in nostram rem ha..-t pag. 66. edit. II. vero aliis tulit Hieronymus huic ipse se in Scrip. sed in reliqtiis etiam inserpreta- .rionibus di e iatem rapis. Eusebii Chroniacon quanta libertate convertit, fleraque pro ar' in aliam

omα geme Quo tandem minus mirum ut, nullam ab Hieronymo litem Rufino intem Graeca Eusebii Historia Versionem an

. I., vel proxime ιequenta editam fuisse. i5uamquam mihi haud lateat doctos viros. anter quos V. CL Bernardus Maria de Miseis Monumentorum Ecclesie aluissensis Cap. X. ea esse sententia, ut putent anno completam luisse ab avistine, cuia

Teo 're admodum mihi persuaserim. 1lirus diornandae provinciam Rufino assi

gnavit Chromatius tempore, quo inruptis It Irae claustris ab Aiarico Mace Grhinum, is .semeri mortas infisit. , raros rmenta arros longe, lateque zasavit, ut testatur im emet Rufinus in Epistola adeundem Chr.rratium. Quibus verbis, ut ab eruditis vi.

SEARCH

MENU NAVIGATION