장음표시 사용
191쪽
de qua toties Scriptura loquitur. Ita sentiunt Socinus,Smalcius, alijque nomine tenus Christiani. An non acta colloquij Racoviensis,inquiunt: Alia quem in inserno esse & ibi torqueri, in sim Abrahae decumbere sunt plane fictilia & similia illis, quae Poetae de Ixione,Sisypho i, Tantalo scribunt. Haec sunt horrenda. Mirum hujuscemodi profana quae humana &divina funditus evertunt excudi & vendi in civitate quae in regendis hominibus, seseprudentissimam in hisce regionibus aestimat. . Iam ut m redeat , unde abierat nostra oratio, multa dicta etiam Poetarum hoc fatentur , non Pendere eventus a nostra prudentia. Theognis. Nullus hominum certus en nummis bonus rei malus stfuturus cpius enim qui mala videtur ager bonum adipiscituir,qui rem bene, malam assequitur. Prosterum 9 felix celus pirtus vocatur.
careat successibus opto. Qui quis ab eνentu facta
probanda putet. Hinc toties conqueruntur de sortunae caecitate. Illam infimam & cieram & brutam vocat apud Ciceronem Pacuvius Evertit aiunt bonos,erigit improbos immeritos auset honoribus, innocuos cla dibus afficit, justos pauperie premit, indignos eadem divitijs beat, aufert iuvenes, retinet senes, &similia innumera apud profanos scriptores reperire est. Sed praestat audire divinam vocem. Quae non agnoscit
192쪽
agnoscit fortunam. Sed semper nos ducit ad primam caussam, cujus respectu nullus est casus. Iob cap. 3 .X I .l evsponit humiles in sublime dissipat consilia malignorum apprehendit sapientes in asutia eorum, ροconsilium praporum di φα. Similis locus Psal. 33.
Bai. .a s. Irrita sciens signa dirinorum,& ariolos in furorem pertens conpertens sapicntes retrosunt , 9 scientiam eorum stultam faciens. Salomon Ecel. 9. Comeni me o pidi sub sole,currum non esse velocium nee sortium bellumnecsapientiumpanem, nec doctorum dia .pitius, nec arti cum gratiam. Experientia omnium seculorum testatur, Deum erigere tenuem e putivere & stercore,ut eum collocet cum principe, & . superbos deijcere de throno. I .Sam.2. Psal. II 3. Dan. a. c. I. Hoc etiam Chilo Lacedaemonius fassus est Deos quotidie in caelum facere. Sed quare hoc faciat non omnes sciunt, nec et iam scire oportet. Voluntas Dei est caussa caussa- . xum, quae si non reveletur ab ipso Deo, est abysso obscurior,& prosundior,Res humanas inconstantes & varietati obnoxias reddit summus Rector, ut virtutem & sapientiam magnifaceremust, & honestum bonum nostrum putaremus. Qua de re eleganter Seneca Epist.7 8. & 87. Deinde ut hominis animum adversus ea quae cadere possunt,p tientia & constantia confirmaret. Vide eundem Senecam Epist.' I .& 9 8 .marcet virtus sine adver
Gulaciardinus l.1.E certamente cosa per ima, cis .
193쪽
deboleri a deli intelletio humano. Egregia ratio ad humiliandum superbum hoc animal, quod se mundum regere propria prudentia posse putat. An non est varius eventus belli φ nunc hune nunc illum confiimit gladius,inquit David et .Sam. cap cI. dubia est alea belli. Idem tamen Rex cum per sanctiorem Spiritum loquitur , ait Psal. 33. Rex non serpatur, eo quod multum habuerit exercitum,& eius filius Salomon Prov. XX I. Equus in servitur ad diem belli, a Domino autem datur saltsi. Hoc con foederatae hae Regiones experientia longissima edoctae , norunt sine scriptura hoc esse verisii
Concilium Tridentinum, ut omnia alia omittamuS,quem eventum habuit. Talemne qualem
Rectores Politici & Ecclesiastici desiderabant. Nullo modo , sed audi quid dicat iudiciosissimus
Paulus servita. Qui nobis super hoc conventu fide lissimam historiam conscripsit: Questa convocatione Ecclesiastica sempre celebrata convarij fini,ha sertita forma & compimento tutio contrario at dissegno dichinia procurata, chlaro documento di resignare ii pensieri in Dio,& non fidissi della prudenZa humana. . Hactenus, ut arbitror , satis seliciter pro aeterni numinis providentia,militavimus. Restat, ut plenius & planius dubio ab initio proposito,satisfacia. Dico
194쪽
Quae ST IO NES r 89 Pico ergo audacter,expertissime Bevemvici,Bonis nunquam male esse Ela malis nunquam bene nec in hac nec.in futura vita. Imo esse in hac propositione , oppositum in apposito ut loquuntur in scholis, pugnare secum hoc effatum. Quod ut manifestum fiat, audi quaesis , nostra argumenta. Videndum primo qui sint illi boni, de quibus
tantopere homines conqueruntur. Quales fuerint Graeci, ne Socrate quidem excepto , quales optimi Romanorum,quis melius novit, quam ille qui co da novit , qui linguam & calamum rexit Docto ris gentium,qui bac de re legendus cap. I .ad Rom.
Vbi videre Iicet , sapientissimos & optimos ibi L. se stultos& malos in oculis Domini , unde omnis poena procedit. Recte Bernardus Epist. Io'. Abuilardus dum sudat Plutonem facere Chrissianum se probat Ethnicum. Finibus & intentionibus iudicantur actiones,ut docet moralisPhilosephia. Virtutes autem nisi ad Deum reserant non sunt vir tutes.Hinc Theologorum regula:Bona opera non nominibus, sed adverbijssunt iudicanda, & adversebia salvant vel damnant. Quis Romanos innocentes dicet,si eos quotidie arenae spectaculis assidentes iubere mortes sontium & insontium consideret ' ure, verbera, seca, occide, erant verba Q-lennia & totius caveae. Aia tyranni unquam ad ipsbrum tutelam tot occidere, quam illi ad lusesum Sc voluptatem ' quomodo tales erunt iusti coram Deo , qui ne ab hominibus quidem ab lvi
195쪽
absolvi possunt & crudelissimi sunt , qui ludendo
tales sunt. Alter intellectus nostri error, quod pauci positat dignoscere vera bona. Vera bona sunt pietas &virtus. Mala vera,impietas & vitium. Divitiae,robur,potentia,pulchritudo,sint, & prout est animus qui ea possidet & hisce utitur.Prout scis languentem Stomachum saluberrimos cibos convertere in humores peccantes: sanum vero quos vis in optimum chylum. Sic ait Paulus 8.ad Rom. Diligentibus Deum omnia adversa & prospera sc. cooperari in bonum. &ad T it. cap. I. omnia munda mundis, coinquinaris autem ρο in 'delibus nibiles mundum , sed inquinatae sunt ipsorum 9 mens 9 c scientia. Quae sunt bona quae malis evenire putamus, ad haec tria reseruntur, secundum Ioh. I. Epist.cap. r. ad concupiscentiam carnis , ad concupiscentiam oculorum, & stiperbiam vitae. Hae sunt tres divae, vel Trinitas mundana: Venus , Iuno & Miner
Voluptatem ex cibo & potu capere non est proprie voluptas. Sed remedium doloris, qui ori tur ex fame quae est condimentum optimum cibi. Qua Epicurus etiam ex spectari jubet. Si nimius cibus ventriculo ingeratur hinc oritur alter dolor ex cruditate, insomnijs, morbisque infinitis. Tunc ille miser Stomachi nauseantis pigritiam eΗcitare nititur exoticis condituris, ut nova voluptate
196쪽
QuaesTIONES. I 'Iptate dapes nocituras accumulet. Senec. Epist.ys. An felices illi ganeones,qui emerunt delicias, quas Cesarrendidit An misere νir bonus, si emere non possit, quod Cesar non concupisit φ Dulcis essemnus operori, siue parum lue multum comedat. Satvritas autem diuitis non sinit istum domine. Ecf.vacr. Somnus agrestium lenis virorum, ait Horat. Dij omnia vendunt laboribus,non auro nec argento. Cum sitit Darius, &Ptolomaeus esurit tunc sentiunt majorem Voluptatem quam in maxima abundantia. Si ergo divites sinceras voluptates ex cibo, potu & semio capere volunt, debent laborare, esurire & sitire ut pauperes. Nam ut ait Salvator noster exabundantia nemo nec diu nec lucunde sed vivit. Quod damnum non adfert corpori & animo immoderata & illicita Venus ς propriam substantiam consumit, Fus
languidum enacit, & mentem aufert. Inpeni mulierem amariorem morte, quae laqueus veniatorvm est, resagena cor ejus, vincula sulit manus illiu3.Eccl.7.2 7. Ad concupistentiam oculorum reseruntur di
vitiae,quibus siepe abundant pessimi. Sed etiam hic
ignorantiam nostram ostendimus.Quod veras divitias non novimus. Cui cum paupertate convenitis dives est. Is minimo eget qui minimum cupit. Quis dives φ qui nil cupiat , quis pauper φ avarus, multa petentibus,desent multa. Bene est, cui Deus obtulit parca quod satis est manu. Pauper tibi videris si non abundas in omnibus. Sed audiamus si non admittimus scripturas, Prophetas, Gentilium,
197쪽
Iy2 EPISTOLIC id est Poetas. Grannias ct lapides, aurum oe inutile, summi materiem masi,mittamus,mqu-Horativiriunt qui non habeant,es qui non curat babere. Vipitur parvo bene,mpitur exiguo melius, ad Claudianus. Fuge magna,licet ub paupere tecto Reges o re ni vita praecumrere amicos,neque divitibus contingunt gaudia selis. Dipitiae grandes homini sunt vivereparce, aequo animo,n que enim edit reqvam penuria parvi.ait Lucreta. s.SOL Iicito bibant auro Iuperbi.Seneca. Huiuscemodi sententiae innumerae reperiuntur , quaS verissimas esse exper1entia quotidiana ostendit. Falsum ergo malis contingere bona,cum divitias possident, quibus uti nesciunt. Tettium erat, superbia oculorum; impij regnant,dc imperium res inter Deos hsminesque pulcherrima, ait Livius,non ita Seneca in Theb. Regnabit, haec eripoenaRegnare non vult e se qui inrisus timet, H mul inta mundi conditor posuit Deus odium oe regnum. Alios regere est perpetua affictio. Mendicant ho- nou:m ab alijsi, cum propriam considerant igno . rantiam, infirmitatem & malitiam, conscientia propria eos indignissimos iudicat. Unde oderunt sapientes qui defectus ipsorum vident & reprehendunt.1iment semper nae regnum amittant.In omnibus actionibus habent mille testes, mille judices, calumniantes, obmurmurantes, placere &benefacere paucissimis possunt, displicere & malefacere plurimis , mortem semper metuunt &
quod Deo sint reddituri rationem in ultimo judi-
198쪽
cio. Quod si serte non credunt dum bene valent, eos tanget liqc cogitatio ubi aegrotaverint & morti appropinquabunt,ut ait Plato.Videant haec impij, itat ratio contra & secretam gannit in aurem. Iam quid prodest homini cum moritur gloria huius mundi φStulte, ait Chryses omus, quid te juvat, si ubi non es,laudaris,& ubi es, torqueris φ Sed quod bo num potest habere impius si torquetur a propria conscientia. Prima eri haec pitio quod iudice nemo nocens absoluitur, ut ait Iuvenalis. Poena presens consciae mentis paror, animusque culpa plenus re semet tumens. Seneca in Hipp. Dat poenas quisiuis expeetat, quisequis autem meruit vectat, Seneca in Epist. Ios. Lilisi domine & perescent, re poenast omnibus inomdinatus animus. ait S. Augustinus. Et hoc os elidit de Dionysio Tyranno Cicero in Tusc.q. inscelere scelerissupplicium, ait Seneca. Poena sceleri coaetanea,ait Hesiodus.Quantum ante patratum malum, quantum in patrando,quantum post patratum malum, remordente conscientia, mali passi sint, quis deseribere potest y quos pavores, quas sebres sentiunt,qui adulterium, qui furta moliuntur, qui venena miscent, quocirca verissimum illud dictum Publij: Quod illa nocens se damnat, quo peccat, die. Augustinus in Psal. VI. An ille non patitur malum,
quipatiturae sint ' an illi bene est, qui malam habet
199쪽
tue Eoa ετ o LI Cae iudicium,quomodo mala evenire possunt ' Nemo Hiorum sensu miser est, sed suo. Quemadmodum non est beatus esse qui se non putat.Nori possunt cu' iii quumsalso iudicio esse miseri,quisunt vere conscisma suu nuti. ait Salvianus l. 1 He Provid. Dei. Imp amuentes omnibus bonis hujus mundi, non scut tranquilli,nam illis nulla pax. Sed,ita malis sperare umuis si Innocens, nemo pote s, ait Publius. Super situm d i. rtem qui pium rei infimitate, vel paupertate, mel alipue eiusmodi rebus exstinet esse miseros, quibus se illi considuut e se felices. ait idem Salvianus. Aristo ses putabat fissicero ad sortitudinem, si vir sa- Oiens non contristetur in adversis.Sed Christianus gaudet in tribulationibris. Tale gaudium mundus non potest dare,nulla alia Religio,praeter nostram ioc potest hoc est illud migma Samsonis quod mundus non potest capere,quomodo nimirum de comedente exeat cibus, & de forti egrediatur dulcedo Iud. 1 . illud gaudium est quidem in initio conversionis,ubi anima quasi e carcere egressa,incipit luce & libertate frui, nam qui peccatum facit serviis est peccati Ioh. 8. Sed postquam dici
multumque pugnavit & luperavit carnem, mundum, diabolum,tunc fruitur iummo illo gaudio, de quo loquitur lacobus cap. I. & iccirco ait nos debere expetere tribulationes Varias. Nunc autem enumerare fructus afflictionum,longum nimis so-ret,& excederem Epistolae modum. Poetae Philosophi, Patres, S. Scraptura hos tam abunde & eleganter
200쪽
ganter descripserunt,ut ipsorum dicta repetere, sit
Concludamus cum Augustino n Psal. et s. Torqueri quia hic mali rent,qui a diabolo postea torque-buntur. Illis quod temporaliter datur cito tostitur , tibi quod promittitur manebit in aeternum.Cum valde occuruta sint iudicia Ap a , cur in hac visa nonnunquam bonis si male, o malis bene: tunc occultiora Ant, cum 9 bouis hic lanx e I,9 malis male, tunc enim defutura remuneratione re poena dubitari posset, s in hac νita
Luta ergo Evange ij dissipat clarisiime omnes hasce nebulas,docens sine umbris post hanc vitam seperesse & ervectare nos prεmia aut aeternas poeuna .Hoc vidit Asaph Psal.7 3.cum intrasset insan. axio Domisi , & vidit nouissima impiorus noluit Deus auro in hoc mundo remunerare justitiam. Alia prςparavit ipsum amantibus,quae noly vidimus, nec audivimus, & ne cogitando quidem
muc haereditatem omnes filij Dei firmisiima
spe expectZnt,propter hanc omnes mundi delicias contemnunt, & mundi tormenta floccipendent. In caelo demum intelligemus , ordinem saeculorum vicisiitudines rerum,cur Deus permiseris Angelorum & hominum lapsum cur ex hominibus elegerit,alios non, cur justi in hoc mundo pressu N a ram