장음표시 사용
461쪽
palliant iniquitate : Vt verbo, vestimeto obsequio, cibo . de huiusmodi exterioribus. De verbo tali ii ait David: Molli. . ei sint sermones eius super oleu oc ipsi sunt iacula. Deve
minei' dicitur hic: Attendite a falsis Prophetis , Ri venitit
ad Hi in vestimentis ovili. Et Apostolus: satanas,inquit. transfigurat se in Angelu lucis. De obsequio dicit Poeta; a. ci . it. Obsequio vincit inretrix proditor omnis. De simulata abstinentia de eotinentia. dicit Apostolus adaeimoti Spiritus manifeste dicit quod in novissimis tepo- i viribus discedet quida a fide. attendentes spiritibus erroris. de doctrinis dimonioru ,in hypocrisi loquentium menda-ctu, prohibentiu nubere. abii. nere a cibis, quos Deus creauit ad percipiendu csi gratia ru actione fidelibus, quia omnis creatura Dei bona est. Tales sunt hodie fratres mei, hε retici Manichaei: qui sua haeresi patria Agennensem macu Manis .
lauerunt,qui metiuntur se vitam tenete Apostoloru. Dio uen' eentes se no mentiri. nee omnino iurare.sub praetextu ab δε stinentiae de cotinentiae. escas carnium de nuptias danan. tes. Dicunt enim talum flagitium esse accedere ad uxore. quantu ad matrem vel ad ruta. Damnant etiam vetus testamentum. De nouo vero quaeda recipiunt;quaeda non.
Et quod grauius est.duos praedicant re u auctores': Dea invisibilium. diabolum visibiliu auctore credentes. Vnde de occulte adorant diabolu, que sui corporis credui creatorem. Sacramentu vero altaris purum pane esse dicunt. Baptisnu negant: nemine posse saluati . nisi per suas manus praedicant. Resurrectionem etiam corporum negant. Hos diabolicos homines fratres mei. vitate:quia sicut Dominus praedixit: veniunt in vestimentis ovium, cum in trinsecus sint lupi rapares. Vos ergo ad cauendas eoru ver afri sillas,estote prudentes sicut serpentes.
sequitur pars secuda,in qua Dominus ostedit generas liter de per similitudine, quomodo dignoscantur. dicensrfuinibus eoru cognoscetis eos, id eis,ab operis', loquitur autealic metaphorice Dominus : quonia sicut a sapore mimis dignoscitur. cuius humoris sit truncus oc radix arboris: ita ex operibus exterioribus perpenditur cuius vos luntatis sit eor hominis. Quis aute sit fructus malorum.
Apostolus ad Galatas ostedit: Manifesta inquit,sunt ope- ω13.
462쪽
ta carnis,quae sunt sornicatio immun ditia, luxuria. auatistia, idolorum seruitus, veneficia, inii cilis, cotentiones. aemulationes. ms, disicntiones, haereses, inuidiae, homicidia,ebrietates,commesIaxiones,& his similia quae praedi co vobis, sicut iam praedixi quonia qui talia agunt, regna Dei non consequentur. Qui vero sint fructus bonorum ostendit,subdes: Fructus aut spiritus est charitas,gaudiu, Pax,patientia, logam in Has, mansuetudo, fides, modestia, continentia, castitas. NicuqHii inquit, colit uni destiatis, tias. aut tribulis fictis 3 id est, nunquid de peccatoribus, malitia, di de vitiis spinosis. possunt exire fructus dulcedis nis di benignitatis, dc uuae seruidae Hiaritatis, quasi dicat: non. Malus quidem opera virtutis simulare potest, facere omnino non potest, sed si simulauerit, quomodo poterit discerni Quia simulator, δή s, quaeda, tamen non potest omnia simulare. Et quia quod est timulatu .no est firmu. sicut nec color mutuatus.& quia si mutatio laceista detegitur. Qui ergo vere dissimulatorem deprehendere vult. inquirat non quid palam, sed quid clam sectat. vel dicat: Praeterea si attente dc assidu e inspicias opera simulatoris. paulatim tibi vilescet. Virum vero bonuqnanto plus ob seruaueris, tanto plus eu miraberis. Sic non potest mala arbor bonos si uctus facere, nec arbor bona fructus malos facere, id est, homo existens malus, no potest facere opera Deo placentia, & aeternae retributionis digna. Nec homo existens bonus, potest facere opera mala di aeternae damnationis digna: facit tamen homo malus quadoque Pdam minima bona: quia quandoque naturali ductus pi tate pascit esurientem. vestit nudu: hospitatur peregrinurquod ei in alleuiationem pinae potest valere .no ad vitam ariernam. Ipse enim non bene facit, sed de eo bene sit. Et econtrario bonus facit quandoque quida minima pecca ta, naturali victus fragilitate : per quae non aeterna poena meretur, sed temporale. Quid aute mala arbor mereatur. Ostendit cu subiungit: Omnis arbor quae non facit frue Ab A,exciti tur et tu igne mittetur. Notare fratres, notate. non enim ait: Omnis arbor quae socii fructum mala excia detur, quod utique costans est. Sed ait:Omnis arbor quae
non facit fiuctum bonum, excidetur. Non enim sui licit
463쪽
homini non facere malit, nisi etia faciat bonii. scriptum potiti
est enim. Declina a malo, di fac bonu. in hoc enim quod vitas malum, vitas tantum poenam, nec acquiris praemiu. Si dicis mihi, non furtum feci: Loris non uteris,aio: Non hominem occidi, non pascis in cruce coruos. Diues quippe purpuratus legitur in inserno cruciari, non quia rapue-
ait aliena, sed quia non dedit sua quid ergo patietur, qui rapuit alienat Itaque fratres mei .clim vita uetitis mala, facite bona. quia iam securis ad radi in arboris posita est. non sollim malae, sed etiam sterilis Sequitur pars tertia, in qua ostendit Dominus spiritualiter quibus operibus boni a malis no discernatur,de qui bus discernatur. Quibus operibus nodiscernantur, olici dii cu subdit: No omnis qui dicis mihi Domine Domiue, ius. Dabit in reguli coelori . Sunt aute tria genera operis; Vnu mino.
quod est propriu bonoru.ut dilectio Dei ci proximi, be/ ra mrint,
nefacere etiam inimicis, obseruare pacem, concordia, sa- Piςntia , iustitiam. de caeteras virtutes. Aliud eliquod est . .Propriu malorum, ut vilia,&eorum opera.Tertium verbest commune tam bonorii quam malorum, ut qugda meo dia opera, ut orare, ieiunare, indui cilicio. dare eleemosysnam, refrenare luxuriam, dc huiusmodi. Haec enim secvns dii intentionem agentia nomen assumunt. In bene utentibus sent bona: in male utetibus mala. Ostendit ergo Dominus et propter ista communia, non habebitur regnum caelo tu cum d icat: Non omnis qui dicit mihi Domine Domine, intrabit regnῖ coelorii. Similiter nec omnis qui ieiu onat, nec omnis qui dat eleemosynam,& huiusmodi. De- .. inde ostendit quo opere discernantur boni a malis. subdens: sed omnis qui facit voluntatem latris uret qui in coran s. se intrabit in ranu coeloru. Voluntatem Dei saci qui vere credit,recte sperat, firme diligit: voluntatem Dei facit, qui quod vult Deus,& ut vult, facit. Voluntate peis acit,qui eam etia suae & omnibus aliis praeponit, dices: Non mea Domine, sed tua voluntas fiat.Nos ergo fratres mei in omnibus queramus di faciamus voluntatem Dei: diligentes eu toto corde, tota anima,& totis viribus plusi ''qua nos. Diligamus amicos nostros in Deo, di inimicos
Nopter Deu non reddentes malu ero malo, sed bonum V . . . Pro
464쪽
pro maior benedictum pro maledicto: sicut Domlaus I sis fecit dc praecepit, quod ipse nos adimplere cocedat . cui est honor di gloria per omnia secula seculorum. Amen.
riit. πc. Quadii partita est lectio ista fratres mei. Primo enim nos dissuadet a vitiis exerto antiquoru: Secuns db demonstrat casus antiquoru in figuram de cautela noosra scriptos esse. Ter ' nos monet, ne apprehendamur a tentatione. Quarto dicit Deum non permissurum nos te-tari vitta nostru posse. Primo igitur nos dissuadet a quinque vitiis, scilicet a concupiscentia mala. ab idololatria, a
fornicatione,a tentatione Dei, dc a murmuratione. Porro
a concupiscentia mala nos dehortatur. cum dicit: mnsismus concupis entes maloruscuto illi concupieriis. Ideo autem adiunxit malarii. quonia est concupiscentia bonarest de concupiscentia mala. Nisi enim concupiscetia bona esset, non dixistet Propheta: Concupiuit anima mea desis derare iustificationes tuas in omni tempore. Et nisi conscupiscentia mala esset. non eam Dominus in lege prohibuisset dicens: Non concupisces rem proximi tui. Habet quippe anima a creatione, ut naturaliter sit eoncupiscibis iis, ira stibilis,dc lationalis. Proinde necesse est ut anima nostra aliquid concupiscat, vel Deo vel mundum. No potest autem concupiscere Deum quin contemnat seculii: Nee potest edcupiscere seculum . quin contemnar Deum. Noa ergo statres mei. tota nostram concupiscentiam vertamus a mundo in Deum,a malo in bonum. Vt scilicet Deu de omne bonum cocupiscamus. dc mundum cum omni masio fugiamus. A concupiscentia vero malorum nos dapetatur Geplo Israelitarum, cum subdit: Sictit illi ccinctipi runt. Illi enim post transtum maris. in deserto manna Asidientes. earnes dc delicias AEgyptiacas concupierunt, α desiderio in aegyptum redierui. Ideoque plaga magna Domino percussi sunt. In quo figuratum est, nos quoque.s post baptismum,coelcstisqi panis alimentum, ad abrenuntiatas mundi, dc diaboli cocupiscentias,desiderio redierimus, aeterna animaduersone percutiendos. Ab id
465쪽
totit . Idololatra est qui cultum debitu creatori exhibet creaturata Sut aute dui species idololatraru Alii enim sunt , idololatri opinione, ut illi qui opinione attribu ut soli vel Lunae, vel alicui creaturae.diuinitate. Avj sunt idololatra: moribus ut illi qui praeponunt creaturam creatori: quod tenim qui , plus diligit, hoc sib; Deu constituit. Qui ergo ventris ingluvie Deo praeponit, ventrem sibi Deum constituit. Qui vinum Deo praeponit, Bacchu sibi Deum c nituit. Oui Venerem sua Deo praeponit, Venere sibi Deacostituit. Quales hodie squod sine gemitu dicere no posisum sunt multi. vitiis di peccatis suis potius quam Deo seruientes. Qui quanuis ore dicat se credere in Deu tameoperibus di moi ibus eum abnegant. Unde Paulus. Confistentur,inquit .se verbis nosse Deit,fictis aute negant. Hieetia ne hoe vel illo modo efficiamur idololatrae, dehortatur nos oepto Israelitatu .subdes: Sicit; quida ex ipsis.qug. admodum criptum eli: Sedit populus maducare oe bibere: subaudis idolol at ita vitulo sacrificata ,π resurrexeriis be-d r id est psallere vitulo. de ipsum adorare. Unde dc pr*cipicnte Moyse gladio puniti sunt. In quo prfiguratu est, ἀnos quoqj ii vel opinione, vel motibus idololatrae fuerimus .aeternaliter puniendos. A fornicatione nos dehortatur, eum subdit: Nec fornicemur. Est aut e fornicatio.omnis cocubitus,preter nuptiale maris ec scem j ne comixti AE Spiritanem Huius sunt multi species,ut simplex sornicatio innu fontis pii cs innupta. Michia, nupti cum innupta. Adulteriu, ina tionis. nupti cu nupta, vel nuptae cu innupto. incestus qui fit ea matre vel sorore,vel cognata.So domitica libido, masculos ru ad mulce, vel mulier u ad inuice. In nominabile siue abominatio, quae fit,quado vir vel mulier coit cum bruto animali. Omnes aute illae sornicationis species criminales de 'damnabiles sunt: a quibus omnibus nos dehortatur Apostolus excplo Israelitarum,cum subdit: Sic quida ipsorum fornicati sium, cum Madianitis. quas consilio Balaa miserat Balach eum cibariis obuia eis, ad animas ipsorum decipiendas: dc ceciderunt ex ipsis gladio Balach viginti tria milia, in quo figuratum est natres, nos quoq. si hoc ver illo modo fornicati fuerimus,lternaliter perituros. A tentatione Dei nos debottatur cum subdit: Neque tentei
466쪽
Gristi . ille Deum tentat,qui Dei vel potentia,vel erga
se dilectione experimeto probat. Nascitur aute talis tenta
' οἴναι tio vel ex defcctu fidei, vel ex gloria vana. Porro duobus modis modis tetat Deli, tu ad probanda Dei vel potentia vel er- Deum ga se dilectione, aut spote ise in pericula praecipitat, aut misracula sibi fieri pollulat. In aperta pericula per vana glo'ria se pnxcipitauit quidam Eremita, ut legimus in vitis patrii. Cui cu apparuisset diabolus in specie boni angcli. dc ei perluasisset eu ita esse tam tu dc Deo .hatu, quod si etia se
dimitteret in puteu profundissimum,no laederetur, sed ab angelis custodiretur, piscipitauit se in puteum,&vix semini uus a fratrib' extractus est. Et quod peius est, nullatenus potuit ei persuaderi φ diabolica passus esset illusione: de ita miserrime mortuus est. Hoc etia modo tentauit diaboalos Dominii, cu statuens eu supra pinnaculu tepti,dixit ei: Mat. . Si filius Dei es, mitte te deorsum. Cui Dominus, qui pulchre eum nouerat,dixit, scriptu est: No te tabis Dominum Deu tuum. Miracula vero sibi fieri ad probanda Dei pote tiam, postulauerunt increduli Iudsi in deserto. Unde Psal. Em. Et terauerunt Deum in cordibus suis. ut peteret escas anismabus suis. Et male locuti sunt de Deo, di dixerunt: Nuno quid poterit Deus parare nobis mensam in deserto Z Quia percussit petra.& suxerunt aquae.& torrentes inundaue-yunt. Nunquid dc pane poterit daret Elii 5 sotu semel. sed etia pluries tentaverunt Deum in deserto. Propterea a serpetibus ignitis, qui scilicet ardore & siti perimebat, perierunt. in quo pisfigura um est, nos quoq; si tenta uetimus
Deu, in aeternum perituros. No est aute fratres mei. tetare
Deum , si fidelis,ingruente periculo, dc humano deficientecosilio, se Deo toto in periculo comittit: vel si ad laudem Dei dc utilitate proximi, qua do videt oportere.a Deo fieri
miracula poscit. A murmuratione nos dehortatur, cum iaci subdit: Neque intirmuraueritis. Est aute murmuratio nec omnino aperta. nec omnino occulta reprehensio, media inter detractione di obiurgatione. Et est propriὶ insectoris.1 suom superiorem per impatientia ferre non volentis, nec tamen eum aperte obiurgare audentis. Est autem hoc vitium maximia. seditiones, discordias oc lites generas. Por
ro probi viri est non murmurare, sed potius, si reprehense talia
467쪽
talis est. vel seorsum argure, vel aperie obiurgare. b hoc autem vitio nos dehortatur exemplo Israelita ruri: quorum quidam contra Morsen di Aaron murm uerunt de sacerdotio, di etiam contra Deum de labore itineris per desertum: dc ideo perierunt ab exterminatore, id est. quidam ab incendio dc alii ab hiatu terrae: & alii ab Angelo percutiente exterminati sunt a terra viventium . In quo figuratum est. nos quoque si contra Deum vel contra superiores nostros murmuraucri naus. ut quidam ficiunt .a vita aeterna exterminandos.
Sequitur pars secunda. in qua ostendit Apostolus ea sus antiquorum in figuram praecelsise, de ad cautela nostram scriptos esse,cu subdit: Hae aut insigura contingebat ius. Temporales quippe poena: quibus primi praeuaricatores
puniebantur,significabant aeternas poenas quibus omnes praeuaricatores in inferno puniendi sunt. Prima enim ingluuiem de obedientia damnat Deus in primis paretibus poena mortalitatis, ut demonstret omnes gulosos de inobedietes aeterna morte puniedos. Prima quoq; filioru Dei cum filiabus hominu libidine danat Deus diluuio: signissos fornicatores omnes aquis niuiu aeternaliter petituros. Primos quoq, Sodomitas igne dc sulphure Deus percutit, significas omnes sodomitas,aeterno ardore & saetore pero .cutiendos. Primam quoque ad abrenuntiata respicientem uxorem Lot, lapideo rigore de insensibilitate danat,siqnisseans omnes ad abrenuntiatas mundi cocupiscentias respiscientes arterno rigore & excaecatione seriendos: do similiter in aliis. Scripta aute, inquit,sint haec ad correnisuo nostram. Ruinae enim priorum scriptae simi ad cautela posteriorum . tultus quippe est fratres mei, qui praecedentem cadere videt. & no cauet. Iu quos,inquit, Des feodorii δε- Deuertim. Id est, qui in fine secutorii nati sumus.& ideo si ita redimur magis puniendi sumus. Prioru enim ta viro tutes qua ruinae, qua dominae in nostru scriptae sunt em. dimentum. Si ergo priores sine lege peccantes ta magnitudinem peccatorum ignorantes, tam grauiter siunt puuiti, quanto grauius nos in tempore gratiae de scripturis eraditi, si transgredimur.ssimus puniendit Itaque,inquit,qui
sestire exipimar, ideo ne cadat. Ac si apertὶ dicat: Via
468쪽
hum s mundi lubrica est, dc inulli tam priores, quam sequentes corruunt. Propterea omnis etiam qui ubi videtur state, timeat, dum potest cadere. Sequitur pars tertia in qua nos monet Apostolus.ne apprehendamur a tentatione,cum dicit: Tentatio vos no a
preMudat nisi humana. No aute ait, ne tentemini:quia homine in hae vita tetari est necesse di utile, sed ait: Tentatio vos uo apprehendat,id est non vos superet. Et quia rursus hoc impossibile est. dum in hac vita sumus,adiungit: βhumana. Et humana quidem tentatio est quae prouenit e ignoratia aut ex fragilitate,aut ex necessitate. Ex ignorantia prouenit tentatio, quando aliquis ignoranter peccatrvi quando aliquis putat se dicere veru, ec dicit falsiim. Et qiuando putat se bene alii consulere. de tamen non consulit bene. 5c huiusmodi. Ex fragilitate vero prouenit tenta xio. ut quando post nimiam sitim, nimis bibimus, echuiusmodi. Ex necessitate vero tentatio prouenit. quando primis motibus,quos euitare non possumus, tentamur. Dirigitur aute hoc modo tentatio humanar quia ita tentari est humanu, de pro peccato ptimi parentis inflictum. Si vero fratres mei, non ex ignorantia .sed ex industria peccamus. aut ex contumacia. aut ex libera voluntate imus. post concupistentias nostras. proculdubio non est tent tio humana. sed potius diabolica dc ideo damnabilis. Sequitur pars quarta in qua ostendit Apostolus Deu nopermissuru nos tentari vitra posse nosttv,cum subdit: Fiadelis est Deus.qui nυ ρatietur vos tentari supra id quod hotestis. Dicitur aute Deus fidelis, id est verax in promissis: quonia semper praesto est fidelibus suis,sicut ipse promisit
dices: Ecce ego vobiscu sum omnibus diebus vin ad consummatione seculi. Et ideo no patietur,inquit, vos tentari supra id quod potest is . Hic apert E illos cosutat. qui peccata sua Occusames,dc Deu accusantes .dicut: Deus nos dereliquit. 'importabili podere praeceptorii dc tentationum nos opprimit .cum nobis naturam dederit imbecillem, de resistere vitiis impotentem. Pro neptias,de infidelitare,de crudelitate.de ignoratia accusatur Deus. De infidelitate. quasi derelinquat nos antequa derelinquatur 1 nobis. De
ucadelitate,quasi piscepta importabilia nobis μdetit.que
469쪽
fu ere non valeamus: & tentationes nobis venire permittat quibus resistere non possumus. De ignorantia, quasi , umoret quid humana natura facere aut ferte valeat. Redfratres mei. Dcias neminem prior deserit, quia fidelis eli: nec importabilia nobis imponit . quia pius eii. Nec vites quas dedit nobis. ignorat: quia ori iniiciens cly. Sed faciet, inquit, cumren et ione proii tu , iis est lucrum. νι possitis si Itinere. Qua si dicat: Cu tentatione faciet nobis duo: de prouentum proficiendi, dc potentiam suilinendi. Itaque fratres , tentationes diabolicas omnibus viribus a nobis excludamus: humanas ero quantum p Oisumus refraeneamus, perpetratas lachrymis poenitentiae & operibus miles ricordiae redimamus. Ad aeternam patriam ubi nulla ien, ratio est,toto desiderio fellinemus. Ad qua peruenite concedat nabis omnipotens & misericors Deus: Qui uiuit de regnat per omnia secula seculorum. Amen.
bona sitis. No omnia fratres mei, quae in hac audiuimus parabola iuxta litera, ad exepli trahere debemus imitati nem. Non enim facieda est in aliquo fraus Domino tem porali. sed potius iura sua ei sunt reddenda, iuxta Apollo. lum dicente. Cui honorem. honorem: cui tributum, tributu eui vectigal vectigal. Unde & Dominus in Euange .lio. Reddite. inquit. quae sunt Caeseris, Caesari:& quae sunt Dei, Deo. Unde de ipse co esset Rex regii de Dominus do. minatium humilitatis,exemplici, caula reddidit Caesari tributum. Sed a cotrariis parabola haec intellige da et .vt videlicet si ille qui per scaudis calliditate de rebus sibi a Domino suo conatisis prouidit, in posteriam laudatur : maxi.
me ille qui per vera sapientia de rebus sibi a Deo comi ssis prouidet sirbs inal in vita. a Deo laudandus et . illud quoq, notandu est Q hic dicitur quia filii huius seculi, prudeliores filiis lucis in generatione sua sunt Quod dupliciter inatelligi potet . vel quia prudeliores sunt in secularibus mali quam boni. Quod inde cotingit, quoniam in eis curio. sores sunt: vel quia prudeliores sunt mali in malo, quam
boni in bono. Sed quaret Cur sunt prudentiores mali in P sis oritu
470쪽
potest apud nos amor Dei. dulcedo coelestis praemii, tecuritas pure conscientiae, qua apud malos amor icculi,5. tu
cru temporale, cu tormento comentiae malae: Expergisca
mur ergo fratres mci pigritia nostia. dc erubescamus si vi derrinus malos vigilatiores, si proptiores, si callidiores, ad faciendu opera diaboli qua nos ad opera Chrilli. Mysiice vero in hac parabola quinq; propomitur nobis intelligenda. Primb,l reru noli raru non Domini,sed dispensatores sumus. Secundo, quomodo res Domini male dispicimus. Tertio , quomodo Dominus exigit a nobis de rebus suis ratione. Qisar b, quantu timor est utilis ad consiliu inue, stigandu . Quinto, quomodo de rebus Domini Dei nostri nobis amicos possumus coparare. Primo igitur fratres charisICostenditur in hac parabola, quod Deus omnipotes homo factus p:o nobis. Diues in omnes qui inuocant eum: haber villicu, omne homine scilicet cuihona sua comist. Comisit quippe homini tria bonorum genera, exteriora corporalia, spiritualia: horii bono tu no Dominum, sod illic u i custode oc dispensatote eum fecit: ut videlicet securidum voluntate no sua. sed Domini, ea custodiret didi speqsaret. Cui etia dedit lege & madaia,quomodo & quibus. di quantu. dc qua do ea deberet erogare ad Domini sui luscium & honore. Sed ut secundo loco in hac parabola de mostratur, homo bona Domini sui diis pat, cum eis iuxta
voluntatem Domini sui no utitur, nec erogat. Bona exterriora dissipat, cum de eis no pauperibus. no infirmis diui dat, no dominum honorat,no ecclesias, no domos paupo rum fabricat .no patriae proficit: sed vel per auaritia ea in tacta ab codit, vel per superfluitatem iiixuriose, vane di as rogater spargit α ta via de Deo seruire deberet,vitiis 1 di bolo seruit. Vnde per Propheta Dominus: Dedi enim eis, inquit,lana,& linum, frumentia, vinum .di Ordeu .argentu& aurum meu quae ipsi fecerunt Baalim. Bona corporalia dissipatau corpus suis facit seruires nicationi no Domino: cii lingua. qua dedit N Deus ad bened uendia, abutitur ad maledic ediim mentiendii, periuradum detrahendum. Cum oculis sibxad bonum usum datis a Deo. abutitur ad