장음표시 사용
491쪽
num est. ponere in Domino Deo meo spe mea. Pe r quem habeat fiducia ostendit cum dicit per Christu Per Christa, laeum habemus accessum ad Patrem,qui est recom
cliator dc mediator Dei di hominii, qui semper interpellat pro nobis,inquantu est homo, di saluat nos aeque cuPatre, inquantum est Deus : Illum ergo fratres mei, totis viscerib diligamus, quonia, ut ait Apostolus, no est aliud nomen in coelo, nec in terra, in quo oporteat nos saluari. t Qualem vero fiducia Eabeat in Deia, ostendit cum dicit:
non quod sufficientes simus aliquid cogitare a nobis. Ac si
dicat,nec de toto, nec de parte cui quidam soleni in nobis fiducia habemus sed totam de de omnibus in Deum. Talem enim in Deum habemus fiducia , quod nec etiam cogitandi, nee dum loquendi vel faciendi aliquid, fiducia ,1 is, amobis habemus, sed a Deo. In quo confundit illos qui praesumunt de libero arbitrio, vel de ingenio. Vel de viri' salisbubus vel de diuitiis suis cum scriptu sit; Non fatuatur Rex sitiatur. per multam virtutem : α Gagas non saluabitur in multυ esu rutitudine virtutis suae. Et alibi: Qui confidit in diuitiis,cor- , ruet. Quia vero secundu loquendi usum dicimus aliquando nos cogitare aliquid Ἀ nobis,id est,e propria ratione, eresstria; sine adminiculo alterius creaturae, adiungit Apostolus.
quasi eae 1iobis, subaudis auctoribus. Et si enim aliquid a
nobis aliquando cogitamus, tamen ex ni
nostra auctolitate aliquid cogitare non valemus, praesertim cum nec ipsam irationem, nec per eam aliquid cogitare habeamus ex nos his, sed ex Deo, ut ait Paulus, in quo vivimus. monemurci sumus. Sias sicientia nostra ex Deo θῖ.in omnibus scilicet bonis. In nullis enim bonis nec in corporalibus, neci spiritualibus, nec in coelestibus, nisi per ipsum valemus abundare. Qiij nisi per nos operetur, oc labor noster ad teporalia,& studiu ad spiritualia:& meritu ad coelestia obtinenda, inessicax est. Unde ipse discipulis sitis: Sine me, in/ Dis iquit nihil potestis facere. Et Apostolus: Neq; voleti .no Rom. s. q. curretis est, sed miseretis Dci Et alibi: Neq; qui platat, neq; qui rigat, aliquid est, sed qui incrementu dat Deus. ,4 Sequitur pars secunda, in qua Apostolus sibi a Deo comissi1m ministerium commendat, cum subdit, idoneos
492쪽
tribus ergo nobis comendat suu ,csterorumq: Apostoloci ministerium, cum ostendit a quo dc quales , cuius minostri facti sunt. A quota Deo. In quo damnat eos, miti no a Deo, sed a se sibi ministerium assumunt. De qualibus Dominus: ipsi, inquit, regnauerunt, sed non ex me. Qualesti idonei. Porro tria faciunt ministru idoneum, bona vara, bona fama,bona pridicatio: quorum v nu sine reliquis nosus scit. Cuiust noui testarneli, id est, Euagelij. Sane S. scriptura vocatur testamentu triplici de causa. Quia est quasi eartha testificas foedus inter Deum & homine factu quia testificatur nobis diuina voluntate qua facere debeamus, quia est quasi testamen tu hqreditatis. a Deo promisse no bis. Euangelium quoq, dicitur testametum nouit triplici de causa : vel quia est a nouo homine Christo datum: vel 'quia cotinet doctrina noua, in respectu Mosaici legis, vel quia obseruatu, homine interius facit nouit. Notii, inquit restarieti, submadis costituti, no in litera, sed spiritu. In S. scriptura fratres mei, sunt duo: sensus superficialis literae exterior.& intellectus spiritualis interior. Senses vero sua Ierficialis literae exterior multos fecit errate: ut Iud sos de freticos, no attedentes ex quo sensu, vel ex qua causa fue rint verba prolata. sed quid exterius sonare videretur. vade & subditi Litera enim occidit, Spiritus autem vitii hanHoe est op Dominus in Eua ait: spiritus st qui vivificat: caro autem no prodest quicqua. Vocans carne, sensum literae exteriorem: qui quandoq; no solum no prodest. imo etiam nocet. Omnia enim figuralia veteris testamenti ad litera tantii intellecta, litera occidens sunt. Sed & etiaipsa moralia, si quis penes ea, causam iustitiae suae consti. tuat, litera occidens sunt. Sed & etiam quaedam in nouo testameto ad literam tantum intellecta,ut illud: Qui non habet gladium, vendat tunieam suam, di emat gladium. Litera occidens sunt. Legant ergo S intelligant ministri noui testamenti sacras scripturas, no ex sensu que faciut: sed ex sensu ex quo fiunt: attedentes quae historialiter, que mystice, quae tropologice. di quae anagogice dicantur: ut mereantur esse cu Paulo idonei ministri noui testamenti,no litera,sed seiritu. In quo fratres mei, plango quosdam
493쪽
nostri ordinis, qui, non dicam. spiritualem intelligetiam.
sed nec etiam ipsam literae crassam legere norunt. caeci ci duces caecorum,qui tot animarum rei sunt,quod per stultitiae suae caecitatem in perditionem trahunt. Sequitur pars tertia, in qua probat Apostolus magis noui quam veteris testamenti ministerium esse glorificandu .
dicens: suodsi ministrario mortis, literis in lapidibus deformata fuit iugloria,ita ut non possent fiij Ira et intendere in
fu i in Mo propter gloria vultus εius quae euacuatur. quomodo non magis ministratio spiritus erit in gloriae Aesi dicat: si ministratione liters legis occidetis, scriptae in lapide ad tempus, glorificatio subsecuta est,ita ut lsraelitae faciem Moysi non possent aspicere : quomodo ministra. tionem spiritus literae vivificantis, non magis glorificatio subsequetu fac si dicat: imo subsequetur. Est autem lixe probatio a minori. minus est enim litera: de maius est spi. ritualis intelligentia. Subsequeter idem dicit, sed aliis verbis: si enim,iricauit,vimi alio damnationis in gloria ess, multo magis abundat ministerium is stitiae ingloria. Porro Iegem vocat mortem & damnationem. triplici de causa, quia iuxta literam intellecta, occidit: quia prohibens pecacatum magis irritat ad peccandum. Vnde Apostolus: Cocupiscentiam nesciebam nisi lex diceret : non concupisces.ci quia sine misericordia reddebat animam pro anima. Euangelium vero vocat spiritum & iustitiam . quia vivi ἀ-
cat & iustificat. Fuit autem Iex data Iudaeis in lapide seri- Ita: in quo significatum suit. quod sicut lapis vix suscipitteras, de cum suscipit, suseipit brutas. sed tales non de faselli perdit: ita Iudaei duri di lapides, legalium ceremonia- ,rum assuefactionem vix susceperunt, susecptas brute tenuerunt, sed talem nec etiam veniente Euangelio, derelinquere voluerui. Vnde idem Apostolus: sed usque. inquit, Ο hodie,cum lea itur Moyses, velamen est ante oculos eo rum. Hoc tame velum in passione Christi scissum est Apostolis & caeteris spiritualibus viris. Non autem solum mi
nisterium Euangelii praecellit ministerio legis, sed etiam ipsi doctores, di ipsi executores Euangelii praecellunt Zooctoribus de executoribus legis. Nee illud fratres mei dico.
quia quidam doctores di executores legis, quibusdam do
494쪽
ctoribus & executoribus Euagelij pacificari, vel etia prae
cellere potucrint. sicut quida Diaconi, quibusdam facerdotibus, sed in genere ministerii & rei ministratae excellentia demonstratur. Gratias itaque agamus startes Domino Deo no: ro, qui excellentia Euangelicae doctrinae, nobis qui in extrema aetate vivimus, dedi:: Orantes eu ut i pie no bis cpialibuscunque doctoribus Euangeliu oc recte intelligere, dc utiliter docere cocedat, vobis quoque auditoribus bene audire 6c retinere praebeat ta nobis vero qua vosis, moribus, & operibus, de vita illud adimplere tribuat. quatenus de in praesenti vita iustificari, dc in sutura glori ἀcari mereamur, per Dominum nostru Iesum Christu filiuDei qui in trinitate perfecta viuit dc regnat Deus, Ameria
DOMINICA XII. POST TRINITATEM. EGri sus I sui ii sinibus a ueri venit per Sidoue ad mare,
Galilei. inter medios ines Decapoleos. In hac sancti Euangelii lectione fratres csari T. iuxta literam quinque. nobis proponuntur: sollicitudo Domini. miseria surdi demuli, rogantium charitas, virtus Domini curantis, dc cos.
ira mandatu diuulgatio miraculi. Primo igitur solliciti
do Domini, qua habet pro salute humani generis demostratur. cum dicitur: Egressus Iesus de finibus lari. Magna quippe sollicitudine de salute homi nil habebat,
qui terras, urbes di castra, in quibus se nouerat aliquibu puo secturum peragrabat. Quem nos imitantes charisInsi expectemus ut quaeramur.icd etia ipsi quaeramus. quibus proficiamus. Secundo vero miseria curandi describitur cui urdus dc mutus vocatur. Multum quippe miser erat,qui surdus simul dc mutus erat. Qui enim mutus est, nec sua miseriam alii indicare, nec consilium nec auxilium potest postulare. Qui vero surdus est,consilium salutis suae audire non po est. Multum ergo fratres miser de miserabilis erat, qui tuae miseriae opem nec petere, nec etiam si daretur, potes at audire: inde est quod mutorii de surdo tu miseriae magis miserendu est.Ceteri enim miseri, de si magna habent miseria,tamen illam possunt manifestare, de auxi- Iiu postulare: Surdus vero Oc mutus, quanto est insensibi lior, talo est miserabilior. Propterea copatitur ei charitas
miscioru hominu qui adducut eum ad Iesum, de quod
495쪽
Ille no poterat,pro eo rogant. Poterant quide eu noti ad diacere, sed tantum pro eo rogare, sed ideo eum adduc ut vi manifesta,yrs sensή, miseria magis moueat Deu ad miserendii. Inde quoque maiorem suam demonstrant esiaritatem, cum pro misero non sollim rogat, sed etiam ipsu in adducunt & demonstrant. Quod est contra quo sua durosci immisericordes, qui fraterni miseriae compati nesciunt.
imo quod petii est.decidet 5c maledic ut surdo, quia audire no potest:& offendiculu poniit caeco, quia videre non potest,cum Moyses dicat: Non maledices surdo, nec cota Leuis. o. caeco pones offendiculum. Nos ergo fratres, omnem duriritiam, omne exuamus inhumanitate. 5c discamus habe.
re viscera misericordis su per egenos de assi ctois,& eis pro posse nostro subuenire,& in aliena miseria, nostra quam habuimus. aut habere possumus. lugeamus, imitatores
Dei de Domini nostri, qui no sollim super iustos. sed etiasuper iniustos, misericors est. Unde de hic non solii ad mis etia muti de surdi, sed eti/ ad miserentiu precem pietate commouetur. Vnde & subditur: Et educeus eum de turba seorsim Ostenditur autem quarto loco virtus Domini intrjbus,in doctrina. in humilitate. in potentia . In doctrina lim dicitur: π educens eum de turbas orsim. Hic enim excplo sui nos docet, ut cum volumus facere misericordia Releemosyna, turba dc frequentiam hominu fugiamus: ut eleemosyna nostra sit tanto Deo magis grata. quanto magis ab aspectibus hominum occulta. Vnde Dominus. λωι.ε. Cum facis, inquit, eleemosynam, noli tuba canere ante Lelicut hypocritae faciunt, in vicis de in plateis.Te autem faciente eleemosyna, nesciat sinistra tua quid faciat dextera tua:& Pater tuus qui videt in abscondito reddet tibi. Et alibi. Abscondite eleemosyna in simi pauperis, Sipsa orat pro vobis ad Dominii. In humilitate osteditur virtus Domini,cum subditur: . Misit diastos suos in auric stas eius. Texpueris tetigit linguam eius. Ecce magna humilitas Do mini,qui suos sannos digitos in aure, surdi seculetas mittere , & immundam muti linguam cum sua sancta saliua tangere seum solo verbo salutem conferre posset) non aspernatur. In quo dat nobis exemolum . ut si ipse qui
496쪽
hominum non abhorruit, imo pie tractauit, prscipue limmo homines, vermis vermes, putredo putredines, no a horreat attractare. Rursus in doctrina vulus Domini osteditur: umsuspiciens in coetu ingemuicin quo nos instruit satres mei, ut oraturi: siue misericordiam , vel aliquod aliud bonu facturi semper in coetu magis mete qua ocu-r .vri lis suspiciamus iuxta illud Propheis rLevavi oculos meos
in moles, unde veniet auxiliu mihi. Deo cuncta attribuetates, de eo & in eo totu sperantes, de nobis vero di in nobis ingemiscentes, qui ex nobi, nihil possumus boni. In potentia demonstratur virtus Domini,cu ad eius imperia turdo de caeco usus audiendi donatur de loquedi,cu dixit:
feta. quod est adaperire. Nam statim amrtae sunt aurεν
eius, solutu est Uinculti lingua eius. T loquebatur reEὶδ. an quo demonstrat Dominus se esse illum eunde, qui in
principio tantu dixit, di ficta sunt uniuersa. Quinto contra mandatu, diuulgatio miraculi demonstratur. cu subdiaur: Et macipit eis, ne mi, quae Vidissetit, uarraret, ete. Sed
quare fratres mei. Dominus ea quae secerat prohibuit enarrari ad exemplum. Exeplum quippe prsbuit nobis vana gloria euitandi, ut simillier nos qua do facimus alii miserico idia, ab eo nostri operis exigamus taciturnitate: ne scilicet illud corrumpat aura popularis, sed fit tanto Deo magis gratum, quato magis occultu. Quod vero illi eo magis mirabatur ec loqucbatur dicetes: Bene omnia fecit. Ge. Ostedit illa virtutem magis esse mirabile quae latere quaerit cum latere no possit. Gloria enim sui appetitoressu t. de sequitur sui conleptores. Sed nuquid fratres mei. illi qui iussi no tacueruli rei inobedientiae aestimandi sunt , Minimεὶ quia no ex conleptu, sed ex dilectione hoc fece runt. Virtus enim dc si celari quaerat, non tam e celari debet, de si ille, qui ea operatur. ea occultet, ille cui fit, eam occultare no debet. Nec Dominus miracula sua ideo praecepit celari, quod vellet ea cela re: imo ad salute pluriu latius propalari. sed prohibuit tantu ad exemplum. Mystice vero egressus Iesus de finibus Tyri quae angustia in te pretatur venit per Sidone, id est venationem,ad mare Galileae inter medios fines Decapoleos,quando propter in K
497쪽
Purdieationis iter tenens per decalogum legit, transit ad mare gentilitatis. Sic enim praeuisum erat a Domino, vino nisi per ludaeae desertionem gentilis populus reciperestur ad fidem. Unde Propheta: Coangustatum emiratum ut alter decidat de breue est pallium,ut utrunq; operire nopossit. Erat autE tunc gentilis populus surdus an intelligendum verbii Dei. Quales hodie sunt multi in Ecclesia. lui ex vitio peccati & negligentiae suae aurem cordis ad intelligendum Dei verbum habet surdam. Iuxta illud: Noluit intelligere ut bene ageret. Et os habent mutii ad laudandum Deum. luxta illud : Non est speciosa laus in ore peccatoris. Qui cum dignὸ pro se rogare no possint.deuotio fidelium debet eos precibus Deo offerre ad curandum .ad quorum preces Deus saepe illos curat, ita quod de surdis mutis eos verbi Dei intelligentes faciat dc loquentes. Porro surdum & mutu curaturus Dominus de turba soorsum educit,ostendes quod qui vult de vitiis suis integrEcurari, debet declinare vitiosorum turbam, & peccandi occasionem Scriptum est enim: Cum iancto sanctus eris. de cum peruerso peruerteris Et alibi: Ecce elonga ui fugies demansi in solitudine. Digitos vero suos in aures surdi Do/minus mittit, cum in cor surdum dona sancti Spiritus in. fundit. Vt Piopheta: Dominus aperuit mihi aurem. Saliua vero linguam muti tangit, cum sepientia , quae a summo capite, id est, a Deo Patre defluit, homine mutu facit disertum facundum q. ad praedicandum Dei vel bu. Unde
et de eadem dicitur, quod linguas in sentiu facit disertas. Effeta quod est adaperire in dicit,quado iussu potetissimo cor ad intelligendii, de lingua ad eloquendu Dei verbu iubet aperiri. Vnde de haec verba in catechismo baptizando. rum dicuntur,cu de saliua aures eoru dc nares tanguntur.
Et Iiarim aperta sunt arares eiu , c solutum est vinctilum
guae eius: σώquebatur redie. Deo enim intus visibis liter operante, qui fuerat surdus & mutus, fit statim verbi Dei intelligens dc eloquens Et recognoscens pristinam sarditate 5c taciturnitate sua suta creatote intelligit, dc benedicit. Nos ergo fratres, si per gratia Dei ia habemus aures cordis apertas ad intelligenda, 5c os ad proferendum Dei verbum, diuina bonitate magnificemus,ci fratres nostros via Nil sa
498쪽
sros adhuc surdos di mutos domino curassos offeramus: deprecantes eu vi manu misericordie suae eis imponat: de eos iuu sanctu verbia intel ligere, proferre di exequi faciat, quatenus simul cu eis diuina maiestate in eternu cote piarici laudare mereamur iplo praestate,qui in trinitate pcrsecta viuit & regnat Deus per omnia secula secutoria. Ain
hac lectione fratres cliari disputat Apost .cotra quosiada Iudaeos, qui ex operibus legis se habere iustitia 5: salutem opinabantur. Quorum etia hodie unde dolendu est sunt similes quida falsi Christiani. qui ex hoc, quod qu da vitia fugiunt.& opera bona faciunt, putat se esse iustos de
consecu tu ros salute. V tro'.; cofundit Psalmista cu oiado λ elamat: No intres in iudiciu cu servo tuo domine quia no
''' iusticabitur in conspectu tuo omnis vives. Et Propheta, D' '' Omnes inquit, iustitiae nostae sunt quasi panus mestrua ante te Domine. Itaq; fratres mei, si vere Christiani esse volumus, hanc fide firmiter teneamus, i ex nullis operibus nostris iustificari vel saluari valemus . sed ex sola Dei gratia, qui gratis iustificat impiii Non enim quia bona secimus iustificamur, sed potius quia gratis a Deo iustificas 4 mur. bona agimus, d bona agedo saluamur.Ostedit igitur Apost. tria. Primo quod no est nobis salus, nisi ex gratia: Secundd.quod per Iesiam Christu est haec gratia. Tertio, quod no ex lege. Ostedens ergo salutem esse ex gratia ait, Abrahaedustae sunt promissiones do semini eius Ac si aper. re dicar, no ex operibus legis, vel aliquibus praecedetibus meritis, sed potius gratis promissiones vel Abrahae factae, de gratis exhibitae. Promissiones enim i stete propriὸ dictitur quae tantii gratis fiui, praesertim si attedas a quo de quae, dccui promissiones istae factae sint. A quo a Deo,qui nec alia qua necessitate, nec proprie utilitate, iee si quo debito c6stringi potest. Necessitate quippEastringi no potest,qui liber penitus, imo ipsa libertas est: pec propria utilitate, qui nullius indiges est: nec debito, qui nulli obnoxius est. Qui
. qua uis promiserit, tame ex hoc vinculo promissi no astririgitur:quonia no promisit nisi dignis, quod nullus potest e, nisi que Deus dignu gratis voluerit facercet ut ita generalb
499쪽
neraliter de q= promisit,& quod dignu facit, dc quod pro .
missa tribuit totu gratia secit , quae aut promissiones dicti sunt Abrahae a Deo, in Genesi legitur, i ii cet Q in semine eius benedicetur omnes getes, plus spirituale dc aeternam, quam corporale de temporale intelliges benedictione. Et quod ei daret terra, scilicet lacte de melle manatem: figuras terra viventiu . quae lacte verae sapientiae. & dulcedine eleltis gratiae manet in aeternu. Cui factae sunt istae promistione, es Abrahae & semine eius, id est illis, qui patres sunt multaru gentiu fide de domina S: exemplo, de illi qui sunt imitatores fidei, de doctrinae, de exempli illoria. Si ergo fratres mei, sanctarii promistionu, quae Abrahae dictaa sunt participes esse volumus, simus sancti & imitatores Abra hae caeterorumq; Lanctorum Patrii, simus in fide forates, Deo in omnibus obedientes. Deu cunctis praeponentes, in spiritualibus Zc coelestibus eruditi, vita preclari,charitate servidi .hospitalitate praecipui: exemplo Patres aliora tio vita di moribus lux o ibis terrarii. Secundo demonstrat Apostolus quod per solii Iesum Christu gratia facta sit, cum subdit: Non dicit seminibus quasi in multis,sed
quasi in uno. in femine tuo quod est Christus. id est quod
Dominus dixit Abrahe. in semine tuo benedicetur omnes gentes. Singulariter ait,no pluraliter in seminibus. sed singulariter in semine, tignificans no per plures personas de sirpe natas Abrahae sed per solum Iesum Christum .diuinam benedictione ad omnes gentes derivanda. No enica in Patriarchis .in Prophetis non in sacerdotibus no in re bus Israeliticis. sed in solo Christo oes getes dixit benedicendas. Iuxta quod pridixit Iacob: Non auseretur sceptrude Iuda. nec dux de sce more eius, donec veniat qui mittendus est, dc ipse erit expectatio gentium . Ipse enim duos populos Iudaeorum scilicet de Gentium,in se caput & angularem lapidem uniens, de plenitudine gratiarum de benedictionum, quibus sine mensura unctus est, in omnes deriuauit. Quod signi Matum est per unguentum es sum super caput Aaron, quod descendit in bubam, de usque in oram vestimenti eius. Utinam fratres mei, δc in nos vitima membra dignetur Christus de suarum plenitudine gratiarum bin lictionum aliquid distillare: ut quemadmodum
500쪽
modum d dit nobis Christianis, nominis sui denomina
tione ita di tribuat suae unctionis Ac benedictionis immensae aliqua nobis derivatione. Hic t dico testamen tu cou- rmatu a Dεo. Quod testam ei tuὶ testamen tu gratuitam promissionum, siue promissa tu gratiarum: dico cofirmaν um esse a Deo patre in tepore gratis,per morte testatoris Iesu Christi, quod nouum testamentum vocatur. Quod si vere sequimur di tenemus fratres charisI. pignoramur hierratia iustituationis nouae , dc in futuro ii aereditabimur α terna beatitudine. Tettio demonstrat Apost. quod salus no est ex lege. Primo est hoc, cum promissiones futurM salutis factae sunt Abrahae, nondum erat data lex, nec post
fuit data, nisi post quadringetos & triginta annos. Et hoc est.dicit Quis ρω quadringentos et triginta annos stata est lex no initu facit ad euacuanda promissione. Ac si dice .ret: si lex necessaria esset ad consequenda promissam heres ditatem,cu ipsa simul promissione debuisset dati, ut determinaret promissione: quod scilicet. nisi per lege promissa haereditas no posset obtineri.Sed hoc no fuit: quoniam saeta promissione, Abraha,l saac, & Iacob ante legem data mortui sunt,qui tamen cosecuti sunt hqreditatem. Ex hoc
ergo quod post tantum tempus post promissionem data
est,costat quia lex no irritat, nec acuat promissionem, id est opera legis,no destruunt giat iam promissionis. Similiter fratres mei, postquam gratis ad fidem vocati sumus, si postea aliqua bona opera facimus, non propterea gratia Dei evacuatur, nec Deus propterea tanquam ex debito praemiare tenetur, sed qui gratis vocat, gratis iustificat, de gratis praemiat. Secundo probat per indirectam ratiocis Dationem, quod salus non ex lege est, cum subdit: Nam si ex lege haereditas,iam non ex promissione. Est autem a gumentum ab oppositis et nam merita ac gratia opposita sunt. Est ergo ae si diceret: Si ex merito legalis obseruationis datur haereditas, iam non ex gratia promissionis. Et statim assumit per destructionem consequentis, subdens: orabae autem yer repromissionem donauit Deris. Ex his tacita conclusio subintelligitur: e go non est ex legebaereditas. Similiter possiimus colligere : si ex meritis de