장음표시 사용
161쪽
Mora enim hic persenae cohaeret,& ut Vlpianus ait, unicuique
sua mora nocet. I. in condemnatione P .f.unicuique de R. I. Te
tio fideiulsor,qui pro reo principali obitum seluit, aduersiis euactione mandati siue negotiorum gestorum expctiri, sis Iu
tum repetere potest. I. Ex mandua ao G - . At Correus,qui Di o Corrco bluit, aductaris cum actionem non habet, propterea quod sito nomine soluit si pro parte o. g. vlt dein rem vers92 garto intercorrcos parcondicio ctainguli enim sitiat debitorcs principales i. Ut in m. 22us in frauaecreae idciti rautem debitor principalis nonist,quia fideiussio,sequcta, acccssio principalis obligationis cile dicitur, I Cuicunque.s. g. Item dei cri deiblitin. siduo rei.yy. veV D, Memrao, deflui. Hisce postreiso loco cx Nouclla Iustiniani dc fideius ribus kmandatoribus,alia adhuc subiicioiada st dixi erentia Qua- iis lenim incrcssitoris clectione Maibit io sit, ex duobus reis conuenire virum velit Tamen creditor non potcst, relicto principali reo,statim conuenire fideiussorem, sed principalis prius cst convcnicndus& excutiendus, quam fideiuor, ae Nov. . Hinc ' dicendum videtur, si Titius, Sempronius reus&fidcilistbr,vigintilbluant, hoc est, singuli decem, cum
deccm tantum deberent,ex iure Noticliarum non reo principali&fidei utati simul, sed fideiussbtirantum condictionem
Competere. Rous cnim debitu soluit,fideiussor indebitum,&hoc per errorem, quod existimaret, reum decem non soluisse,cumque non fuisse solucndo. Ex quibus concludendum, κί - hodie non proccdere, sed per Nouellam allegatam csse correctam,atque ita monuit Accurs in L eus, eis. θ-GHtinc approbauit Culac d M.f.ρ P.Pauli in explicatione aec nes duos,=.h. u.nois Illud ' nunc monendum est,con- ' dictionem indubiti excrrore descondere Error autem quia
162쪽
sbluent committitur, inducit condictionem,S solutum erro
qui terrantis nulla est volitiatas. I. sed hoc Ita,uo . de aquaisar. plus.are Et errans conssentire non videtur, si per eryorem. U.deiurisios o- iudic. Nihil enim tam contrarium consciasui, quam π - .l spererrorem. Idcoquc erranti est ignoscendu ,
num pest Lm depact. Vnde pererrorem seluenti condictio-nCm iura permiserunt, ae si . q. n. d ubi re vectig Id lucis procedit,etiamsi crror circa rem dcbitam committatur. Nam khuiushao :rror condictioncm inducit, Ornae. U. g. si putem. f.h.rit. Vbi dicitur, si putem, me Stychum aut Pamphilum debere, cum Stychum dc bcam, Pamplutum iob-uam,rcpetam quasi indebit tollitum, nec enim pro eo, quod debeo,uideor id luisse. Ex quo notat Baldus,quod indcbitum nunquam videatur soliti pro debito, nasi hoc agatur Datur autem ex hoc error convictio siue actio m perlonam, non vindicatio siluc actio in rem Nam tacitis,qQndebite per errore solititur,domini hi in accipiente transscrtur διψerdum. . .h. t.
Neque rcfragatur quod error donMnii tramlationen impedi s at lo leu.de condicf. caussa data. O ...i jocurator meus, de acquir.rerum dom. Ergo dominium in accipi cratem non transferri, quando per errorem quid soluitur. Respondcndum cnim est, quod tunc demum reor efficiat, ut dominium In accipientem non transcat, quando in ipsa solutio
163쪽
committitur: Huiusmodi enim crror animvmi voluntatem domuiti transferendi impedit. Verbi gratia, si tibi rem mcam, quam puto clara alienam, soluero, dominum non transfero , quia animum voluntatem rei meartransferenda: non habeo. At in nostra indebiti condictionc error a sesurione separatur. Nec enim crror committitur inresoluta, neque in ipsa solutione,sed in caussa soluendi,vcria gratia putaui me tibi dccem debuisse ex caussa mutui, ideoque eos tibi soliti, ex hac caussa dominium in accipientcin transtuli, quia animum
transferendi dominii habui, nequc in ipsa solutione crraui. Et causia soluendi a solutionc ipsa est separanda,sicuti, caussalinandi ab ipso lcgato seiungitur. l. an tale.ar. fyam de con- ,e diso demonstr. God autem de errore iam dictiam est,ex eo nimirum condictionem indebiti prouenire,de errore facti intelligendum est,non de errore iuris. Error enim facti solummodo condictionem indebiti parit, non error quoque iuris, visastulum ter expossume o . cap. r. oreis textu notabilis in Leum quis D. C. de iur 6 in ignorantia is et reguia. s. squis ius.1eod Ἀζη rignorans m.ε. eum M. l. C. h. it nis de condicI.inde, Qua de revidenda omnino sunt ea,quae loco iam dicto a nobis lunt tradita. Recte autem error iuris condictionemindebiti non parit,quia iuris ignorantia lata culpa st, quaran contractib dolo comparatur L IPMdNeruataa. De - μι. Ex quo nemo lucrum aut commodum percipere debct,l. Tresfratres. Is depact. Et alias lucro esset erranti ignorantia iuris. Minc etiam error iuris nocet coentibus bonorum policssionem, post teinpora praestituta, quod ignorauerint bonorum posscssionis petendae tempora praestituta esse, et 1 de iuris is facti ignor. V.I. C. eod. leg Iuris gnorari nam si C. qui a u. ad bonor posse n. minc etiam error
164쪽
iuris,ad usucapionem nulli prodest,sed error facti, LNunquam 3I.in . de usurpat drvsucap. l. Iurisignorantia. . de iuris est facti ignor. Quemadmodum' autem exerrore facti, condictio '' indebiti prouenit,ttafacile colligere est,ex ignorantia quoque iacti eandemprouenire Econtra,quemadmodum error iuris condictionem non eroducit, ita nec ignorantia iuris P riun enim in liac disputatione disterunt error iuris Miuris ignorantia. Imo grauius cile videtur iura plane ignorare,
quam inus errarαHinc a Paulo traditum est, iuris ignorantiam cuique nocere, facti Vcro ignorantiam non nocere L ROgutiss. ivr.deiuris es acriignor. ρω-.C. eodem. Hinc et-uam propicriurisisnorantiam,non datur restitutio Liar.
iurisdrfacti ignor. Improbabili cnimestiuris ignorantia aec error.de iuris se facti ignor. Et omnes iura tenere debent. l. a. g. iuris ciuili cientiam,α origIuris. Vbi notandum eis, quod Pomponius ait, Turpe ess atritio dinobili est caussa oranti, iuι, in quo versetur gnorare. Ac pariassent scire, vel scire debere, I diu reciscerrumpet.leg uoὼδ de aequis velo mist.hereae . n.ad Senatum ullum GMacedon. Eipluribus conmmat Damhoud. in Enehis disparium.ZArscire debere . Imprimis Verbigno ib. rantia iuriscliuini S naturalis, quod ad prima religionis erga TV M, caritatis ergaproximum, principia pertinet,
neminem prorsus aetatis&mentis compotem excusat, I fata. I. Iustitia eis,ro. g. I.de Iu r.efriuria. renarura. aos de Reg. Iur. l. a. tari in Im vocando adulterium. 38. f. Nonnunquam, ad LIul. de adult. LI.de obri alib. se lib. g. r. Insit.de obligat. quam desim nasi. Ignorantia autem iuris positici, quandoque eX-
ouationem meretur Minores enim, lites,foeminae, furio
si&rustici, qui ob ignorantiam eius indebitum soluerunt, repetauonem toluti habent,ut monuimus,& cxemplis decla-
165쪽
ini rauimus ' r.d .c.I.Maxime vero mulieres, rustici excusantur, quando copiam Iuristonsisti habcre non possunt. Quyd si possunt copiam eius habere, ob iuris ignorantiam. Ilane immunes: tuti non sunt. Sicuti enim mulieres &4uaci ad ciuitatem pro sestiuitatibus, Massyluam pro lignis se
conserunt, tactiam pro consiliis Advocatos accedere, cosque consulere dcbent, ut notanter inquit Bald I I. C. sum. Din. de Cathoc est O. C. deiure dei b. Fac ergo ignorantia ad condietionem obtinendam regulariter prodest,&factitantummodo ignorantia condictionem indobiti producit Vc Ioa bigratia,' siquis ictamentum secerit,meque in coheredem
institvcrit, Cato autem centum aureos legauerit, quos codicillis postca conditis ci rursus ademit. Hic silago ignorans codicillosa testatorcesse factos, & centum Caio adcmtos, illi centum soluero,rcpctitioncmeorum habco,ex facti enim ignorantia centum aureos ipsi alui quos codicillis ei ademtos ignoravi, idcoque condictio mihi competit argum. s. se . f.h.tit.ns. Recte autem ex tacti ignorantia soluenti com- dictio conceditur. Nam qui factum ignorat, non habetur
pro consentiente,sed errante, Euoemm a. f. Iubam . Rem ratam hab L cum restimentum. I. L Non idcircos. C.deiuris es acti
ignor. Et qui ignorat, non vidctur probare, I tauidergo. I de
166쪽
Vnde qui aliquem sciuisse asserit, scientiam probare debet,
iam.Quemadmodum' autem errans infacto, factum igno. ψηrans condicisbiacm uadebiti habct,ita quoque qui de facto dubitat. Ille cnim, qui inccrto animo indebitam pecuniam dedit,vel etiam quandam spcciem persetuit, repetitioncm cius
habet, sext. LAI.C.h.t t. n. de quoplura dicam infra eo Sed ne
quid praeteriisse vidcar, desco quod sub ditione promissum,&ante conditionis exsistentiam Glutum est, iuedam hic subiicienda lusit. Quaerenti' autem, anisi posit repeti, ex iis, Osquar iuperius Capit a dicta lint, respondemus, quod fieri possit, Fb conditione.1Ccum duab.LL eqq.ssia tis etsis Ratio est haec, quia ex conditionali stipulatione aut promissione, spcstantum cst, nascituram obligationem, . Ex conditionali. I fit de eis obdig. adeo bllatum repetitur, nisi certum sit
conditioncs omnino esse exstituras, tunc enim selutum non rcpctitur ae EuodHea conditione. 1h.tu.n Regulariter it
que ex conditionali obligatione ante convitionem Glutum repeti potcst. d. v condition .h.t.n Huc t pcrtinet,quod ros Iurisconsultus Papinianus scriptum reliquit,in LSeruo mani-ff.,δ1 eod. quam lingularem, notabilem Bart.&Paul.de Cassi o,dc alibi non reperiri Angclus,&d cilcm esse Duarenus aiunt. Spccies illius legis haec est Titius tostamentum condidit,&ineo seruo suo Stycho, libertatem dedit, eidcmque fideicommissumpccuniarium,puta aurcos centum,reliqtur,u ab hac conditione si ad libertatem cercstaincto sito perueniret, hoc est,si liber fierct,non ex alia causta, qua ex caussa tostamcti. Hic heres institutus, Stycho centu naureos sidcicommissi
nominc illi relictos per luit, postea vero apparuit, Stychum non ex testamentaria manun ione, sed a natalibus libcrum
167쪽
esse,vclesio quodam,praeitivicialiaetione aduersus eum agente,&sc Stychi patronum esse dicente, ingenuus est pronuntiatus Quaestio ex co oritur, an heres ceruum aureo olutos con-
dicerepsis Papinianus hoc assirmat, cinderit fide commissi, hoc est, centum aureorum,indcbite blutorum, repetitionem esse seribit. D. ruo manumis Ratio haec assignatur, quia conditio,sub qua iideicoimaulsum relictum est, hic defccit, sub hac enim conditione contum fideicommissi nomi ne Sty cho sunt relicti, si ad libertatem ex testamento crueniret Non peruenit aut ex testamcnto,ad liboretatem, sed ex alti caussa ingenuus est pronuntiatus, ideoque solutorum aureorum repetitio heredi merito competit. Sed hoc, ut Papinianus hic innuit, tunc procedit, quando heres, fidcicommissi nomine contum relictos, ultro vel absque iudicis praec pio Stycho soluit Ideoque Papin hicsine iudice, pecuniam a Coptam,inquit, eademq; verba, sine iudic Iurisconsultus V nuleius in alia quadam specie adducit, nimirum iis Procurator. L*.s Procurator.Rem ratIab. Qu9d sic sententia iudicis ieres blutioncm fecerit,condictio locum non habebit,idque,ut Vlpian inquit,propter auctoritatem rci iudicatae, in L si et .
rem. 33.famia recisi. Illudi autem rccipiendum non est, quod Accursi inae Moomanumiss vr tradit,seruum ali no testamento manumissim ruisse.Nihil enim prohibet, quindicamus,eodem testamento seruum, dciconamissumque ei relictum sub conditione, si ex eo testamento ad libertatem perueniret, sic ab eodem tinatore, scruo proprio, libertatem datam, & relictum sidcicommisium conditionale. Sic nec illud probandum est, quod idem Accur verb iras nuis, ibidem docuit, iudicem pronuntias iugenuum in . numi
168쪽
mutae Condi indebiti Cap. I. I t
missum in alio testamento.Nam ingenuus quis etfficitur, vel origine vel iudicis sententia, Vci beneficio principis. I. a Cri
ingen.manumiss2.quodex Gon αII. QisFeribere. imperitiis. . Cianust. Manumissione autem ingenuus nemo sit, sed libertinus, idque ante Iustinianum maxime obtinuit Eo enim
tempore manumissio nunquam quenquam ingenuum secit, ideoque indict.L eruo manumisso, ingenuus pro manumisso aC-cipi nequit. Verumt illud,quod inaeis omanumisso, Papini ianus tradidit,smpugnari potest hoc modo Conditio homini ingenuo hic imposita, quae talis est, si ex eo ictamenisadlibertatem perueniret, impossibilis est. Homo enim liber&ingenuus, melius liber fieri non potest. At impossibilis conditio in legatis & fideicommissis pro non scripta habetur,4 legatuit fidescommutam,set .s.decondit.or demonstr.Ergo estinae seruo mammisse conditionem ero non adiecta esse habenda,
repetitioni locum non esse HanCobiectionem mouet Accurs., ab ea se cxpedire non otest, sed vehementer se in ea
torquet,in varias solutiones acifert Gilbertus Regius lib.r comestiationum.c.C omissis solutionibus Accursit, putat repetitionem locum habere, non propter condicionis vitium, sed propter errorem personae. Nos ' paucis respondebimus, maiorem nore esse veram,i conditionem adiectam non esse im possibile. Fieri enim potest, ut testamento manumis sus, ad ingenuitatem proclamet,&ingenuus pronuntietur, qui fuit libertinus, sicuti econtra, Vtingenuus natus, quod tamen non constat, testamento manumittaturi unde non inaeossibilis conditio est, si testamento ad Iibertatem perueneris,sicuti co-ditiones impossibiles sint hae, si digito coelum tetigeris, si plantis summa dera contigeris, si mare ebiberis. Hae enim postenores, inlcgatis&fideiconmissis pro non adiectis habentur
169쪽
prior non aeque, quiapossibilis est. Atque hanc selutionem approbat Culac in Papis.lib. p.rsonserum 1nd Fδlag. 37S. Duar. adhunct.n.c. .ι n. Idemq; nobilissimus desacutissimus ICtus .II o Petrus Faber in Lin iure ciuia,ID.no. AERI. Postremo notanduest, condictionem indcbiti,desiccndere, tam ccnumerati ne siue traditione, quam ex consumtionc rei indebitae. Ex numeratione, quando rem meam indebite dcdi: ius enim rere citionem ex ipsa traditione sulcnum crari Onchabco . Ex con- si tione, quandis in alienam Blui,eaq; sit consumta Sicuti enim mutuum consumtione conciliatur, ita quoque indebitum,ut supra cxpositum est Ideoque ex consumtione pecuniae aliena indebitosolutae, actio nostra oritur.l interdum ap. in m .h.t.n arg LRogasi. II. g. o.cums. Useqq.dere credu. Sane si res aliena a in cibluta, nondum sit consumta, sed adlluc exster, condictio indebiti itidcin inihi competit, sed quamam Z incerti, non certi,ad possessionem,scilicet reddendam.Dominium enim, quod ipsemet non habui, in accipiuntem transferre nopotui, habui autompossessionem eamque transtuli, Saccipientem posse rem feci, non dominum. Ideoquc quod ina cipientum transtuli, repetere possum, hoc est Pollessioncm. di quidem condictionuincerti, non ccrti, hac enim ros ipsa indebite selut repetitur, non translata possessio posscssio nati inter res inccrtas resertur,idcirco inccrti condictionc recte repetitur, Hac.m'. hisistis,nosrctari condAT indeb.
Auibin ex ea is indebiti condictio non competat,
170쪽
debetur,fluti repetis non eis. Obligationesciuiles plerumque,untnatura Anon e conuersis turalessent ciuiles.s Pitu incursu quod Murales.ro de Obf. se vita. θίγε s. iiusser, de deiusseris de Manaturaliouigationea eL pst, eme hic actionem interdum nota misimus. Obiectio ecus luitur. Mod duex donatione actio datur,non in obnaturalemobngstionem domuitutionem Uiniani.
a ratis ligario hocin locoa iungentium di inguenda non
1 Factis Mesproponitur. I et fusione, non tantum irilis , sedo naturaias obligatioυβι
1 Primum fricanifundamentum. I. Secundu undamentum. Is terques serproprium habMepeculium, exsuo secutio Huri cunIam mutuam dedit.
Io Intelligendum autem es aliud depeculi pagano is quidem pr forino. Inter uossea re ubeis empatris resarenon contrahitur obligati ciuia naturalis tantum. ιι dissutationem uiam auctor aggreditur, an naturalis isti obligatio interfratresfurialuma nan vero inper a bisu