장음표시 사용
71쪽
so Si in odium creditoris exemplum in binamii ex Io GDeedo-
si nautem deerrareturiae, velfacti hoc sit intcsilendum, quaerisuries de utroquei accipiendum probatur.32 Si debitu Ut,exceptu,qua competit, in dubio'operpetua euhabenda. o Probarur hoc ex incit.ssi .h.t.n. s. Dubia est incertur umuntur essesteremtoria es repetua. o Quid erbis illi in hac Lsumma ratione , intelligat Papinia
3 Explicatur ratio Icili hac lege. 3 diuo ub incerto die debetur stasio pendente soluatur, repesipoteis,siquidem Hessit plane Incertus. 3 Alites certumsi diem hunc aliquando esse Murum. 3 Refertur opinio iacis exis antisPomponium in Uub condisione Isi. h.t.diferentiam consituere voluisse,inter debitu=b od, aione se debitu ub die incerto, deos L iliam emendantis.
o Opinio contraria Anton. bra adducitur. 1 Isti recipitur,nectamen eius emendatio approbatur.
. Panicula autem, sepe significat, etiam. . Tertia species indebiti proponitur, quando aliquid iure naturabquidem, non iure ciuili debetur. Exemplum huius assertur in ob arione. inter patrem es f
. Non ob retexi in lirater a fratre.38. g. quaesitum es, verbs nihile eculis ercst h.t.. ud exemplum in obligarione ferui se domini addu
72쪽
. Abud bis escivi in duobusfratrib ub eadem paternaporcsaee exsistensibus. y Bad n erata bisore in iudicio ab luto. Io Seiarent aperperam fata non tollit naturalem obligationem sitamen, qui in absolutus, nouo iudicio conueniatur, datur e exceptiores Iulcatae.1 Aliud huius indebiti exemplum adducitur infideicommimo minus sese , et Amurati voluntaIereticIo, ab herede tamen agnitor quod nasuraliter deberiore p. arbItrantur. 1 Probant hoc ex sideicommissum G. .h.t.n. 13 Hactet nihileos iuuari ostenditur. s. orundam indebiti diuisio adducitur. sue Haec adseveriorem illam tripartitum reduciporeis., suot lex sit indebiti condictio, duplex videlicet, certio im
s diotaVt condictio indebiti certi. , a MidAt condictio indebitiincerti.
sy utit condictionis exemplastroponuntur. si Possessionem mae ite traditam, nonposse condictione indebiti incerti reperi probar osse videtur ex Lsim area.33. est l. exquib. 1 r. fh .n. M Ad hasce P.respondetur. 2 Probatur haec responsio exaltas legibus. O liaressponsio adfertur. Retentiosactiquid P. G Retentio ruris quid P. Yexempla adducuntur. σε furatur opinio Duarent existimantis , eum, qui in fundo alieno domum bona de aedificauit, ese ab que summum retentione eam domino fundi resti uit, nusiam actione ὀι-
73쪽
C morim indebitiarum iure erutraque definitur. o Aliud lineapitis membrum tractatur in quibuου, videlicet haec indebiti condictis cummutuo conueniat, ab eoquestret quudictiombin disserat. O Quomodoprimo cum mutuo conueniat. qui modosecundo. Euomodo terrio. uomodo quarto. modo quinto. . uomodosexto. 1 uomodoseptimo. Euomodo octavo. II Remouetur quaedam obiectio. 'uomodo nono. uomodo decImo. go Prima disserentia inter mutuum semiabitum traditur. 81 Secunda disserentia.
74쪽
riti. de Condict. indebiti Cap a s
debiti crentra Interpromutuum Cy. O inhodo con fio indebiti a religesu condicionibus disserat. omodo a condictione caussa data caussat nonsecuta. p modo a condi Asene obturFem caussam. y ία modo conictionesine cauea. yy bis Di hecludebui quandoprocedat.
Expost x ςfinitionc, nui cad diuisioncita st progrediendum Recte autem definitioni diuisio subiicitur. Distinctionis enim ' ratio in tradendis diiciplinis optima pcrhibetur, I percam quidumquilibet res clara diapcita redditur.
Instu. mb. mod recentris obhg. Nec defuerunt, qui triplexilummod. indebitum coc voluerunt Rau. π fgberit. In d . r. crante eos ibi aegis sver, Nunc videndum Oidendorp. in ecty aci forens. cla si extae, action sexta inpr. 'arcus In lexuo, ver P.Md itum. Sed ex iis nos postremam lianc diuisionem approbandam putamus Rcliquae cnim pocles, quae ab intor prccibus nostris adducuntur, sunt supersilia: S commode adtra Partitam hanc diuisioncm possunt referri. In ic bitum cnimio taci Cm modis dicitur, quot debitum,totidemque quot ob
75쪽
ligatio, ut tradit Hotoniann inprisc.huius titul nostri . Tria
autem oblieationum genera ab interpretibus rcfcrri, natura-lcm, ciuilem S mixtam, constat, Z tradit Pacius ad statera fratre. IS. 1. h.t. n. acvit Donest. G.a commentar cap. a. Vnde
sicuti quid, vel iure naturali, critire ciuili, vel naturali, ciuili iure& obligatione simul debetur Ilai contrario indebitum aliquid dicitur, quoduci naturali tantum, vel ciuili tan-tturi vcl naturali S ciuili iure S obligation simul est indebi tum Dicimus' itaque indebitum cssc triplex. Primum in-dcbitum est, quod nequc naturali , ncque ciuili iure debetur, hoc cst, quod planc noncstdcbitum, siue nullo iure dc bctur, vel si quandiunt clam naturali, quam ciuili iure dc bitum suit, solutione vel acccptilationesvc communi consciasti cst cxstinctum. Misce cnim modis, omnis obligatio tollitur. t. r. Insilui. Hibus modis tosi obligat. Vndo si solucro tibi pecuniam, a te mutuo mihi datam, quam antea tibi reddidi, indebitum tam iuresnaturali, quam ciuili cst blutum. Obligatio enim tam naturalis, quam ciuilis per blutioncm antea factam, exstincta ruit, ideoque pecunia illa, nullo iure amplius suit debita, condici ita luc potest. Similiter si promittantur v-sura ultra dirpium, Q luantur , ct aliquid quippiam contra leges promittatur de praestetur, indotatum omni iurescst , de repeti potest . . si non senem assi pola princ. F. h. tunc I pacta 'quae L Cod depact. Ad hanc primam indebiti spccicin refcrri etiam debet illud , quod sub conditionc est promistum, scd ante conditionis cxsistentiam non cbctur, hilominus tam in solutum est Distinctione autem hic utimur mam vel in incertum est conditio collata, ut si nauis c Asia vcnctat. l. b conditione . decima ta, . h. titul vcl in certumviquando conditio omnino est exstatura, ut cum moriar. l. nam HI
76쪽
1 . f. eodem Priori ni in casu indebitum solutum repeti potuit, posteriori non potest Ratio diuersitatis est haec:
Quia conditione in inccrtum collata , quod pro nullum est, ob eius incertitudinem ante conditionis uentum, nulloni odo debetur. grege decima tertia, g. vlinimo depignor. c. si quis reum. quint.t, . Idem Iusimu , vers huic.s tiber. leg. Hos l. pub conditione. h. titui. At conditionc in certum collata, propter euentus certitudinem, Obligatio censetur pura. l. sim LI s, nona. g. qu. ιb conssitione denouat est delegat ubi Vlpianus
inquit, aus conditiones utitμr,' omni modo rasitura eis,
pure et idetur putiri. Sed quid dicendum, si in diem debitator, ante diem debitum soluat, num illud repetere potest rEtructus hic distingitimus An in diem Certum Patavcro incertum aliquod debeatur,&antc diem soluatur. Nam priori cassi condictio locum non habet, postcriori vero habet. Disterentiae ratio tarc cst Nam quando in diem certum aliquiud debetur, certum cli, diem suturum, idcoqiic ante di em recte dicitur deberi Lin diem decGna, . eodem. I. cedero Hem. III de ver, sim scation Non ' obstat diem c licere, ne praesenti dic pecunia debeatur. eum qui casendis. quadragesi p.r sitima, in n. de verbor. obligation. Ergo in diem pro millum
statim non aeberi. Illud enim adcifcctim reserta debet. Et quod si diem pro millum est , statim non ita debetur, ut peti possit, sed demum aduenientc die obligatio autem incipit ex illa dies, quapccunia ost promisIa S dici adiectio pro pro- inissore eit. In diem vero incinum promissum , conditioni comparatur, propterea, quod polos non venirc ideoque vim couditionis illud habere dicitur l. dies incertus. . de condes demon arion Non 'obstat, disserro aliquid deberi sub o
77쪽
differentia nulla interea ibidem constituitur, sed Iurisconsultus Pomponius m vers. ω'odaurem de alia re loquitur. Non obstat f quoque valgi, quod dici solet. Vbi lex nota distinguit, nec nos distinguere debemus. l. de rerio S. de Pubuc. remur. At Iurisconsulium nudum indi I. Lm diem. h. tuu n. non disti .agucro. Ergo indistincte repetitioni non esse locum. Nam quod dicto responso dccst ex aliis est supplendum. l. ab hostibus. s. i. quo simpliciter, ex quiboucausis maror. Lb-cet aurem. Is de recept qui arbitr. Lorario. 11. desponsit. Sie autem se res habet : Si decem tibi pro si Calendis Martiis, ante eas sui, repetio soluti nulla est dicI. Lindiem. h. ritu nostro. g. omnis In tui de verborum obligation Si autem tibi decem promisi , cum domum aedificauero isci Titius consul factus fuerit, lanis diem solui, condictio soluti est. Hic enim dies incertus est adiectus, qui pro conditionccst&conditionem facit,i repetitioncmicrinittit L sub conditione. decima ta Lyscit. F. . h. titul nosera L quodcunque . s. de verborum obligatione dict. L dies incretus, de conditionib. er demonserationib. Non' obstat etiam,quod indicin debetur, ante dicm lui posIe Isi' latio istaδδ. g.inter incertam,de erborum obserationib. Ergo bluti repetitioncm non else. Nam volens quis , accedente consensu stipulatoris, soluci re ante dicm potest, quod indiena proausit Secus si ex errore hoc factum fuerit,&dies incertus sit. Tunc enim luti repotitio competit, segibus modo allegatis. Sed forsan iterum quaeris,cur sub conditione promissum, lante condictionem solutuicecti possit, in diem a pro millam, lant uicin solutunon postir Rationem diuersitatis hanc assigno: Quia ostin conditione, non estin obligatione &q, sub Coditione debetur, ante conditionem impletam non debetur. Conditio,.fotastis
78쪽
Et tubanus in si utilioue condit mali cum debsturti certuis Al Q. An. 7.h.t. n. se nota Parius ad tit.nos .c .mpr.n.F. his diamcnde condit Onc,quae in incertum coli ita es accipimilS, utpaulo M te Emimus. Promisium autem in diem,in obligatione est,& ante diem recte dicitur dcberi quia certum est, dicaac sthuciaturum, sed ante diem peti non potcst. d. l. cedere idiem. de reb/lin. Et hoc rursus de die certo accipimus,siccus enim est indici accieto,per ea,qtiae modosiint dicta. Porro ad primam hanc speciem indebiti,hoc quoque pertinet, si pupillus,ruriosus,vclis,cui bonis intCrdictum est, sine tutoris vel curatoris auctoritate,siquid solucrit,icripsis aliquid Glutum fuerat. Hi enim Cum locupletiores non sunt fac ti,, iudicio careant me natura quidem tenentur, ideoque condictioni est locus Linterdum .ap. quo pupistus.1y.de Oblig. 9AEI. More S cum si' de acquis vel sit here 1 nunc admouendi Ine quib auen. licet, et Anon.Sed si locupletiores facti,quod acceperant, seluerint,lao repetunt,quia tunc nattu aliter obligati sitim.Lnatura- T. fy. ρ .cum fh.t.n. Secunda species indebiti cit, qua ido aliquid ciuiliter quidem debetur, sed non naturalitcr, clquando indebitum est iure naturali, sed debitum est iuresciuili Vcrbi grati .i,cum quislpetantum ruthirae numerationi seri ibit& fatetur, iccenturn aureos accepisse mutuos, quos tamen nunquam accepit,ciuiliter tantumobligatur, non naturaliter,
ut contra unis habctInt pretum nostrorum sententia. N. In cf. I.h.t.n.L. n.in aec cum quis Io.n. I, cide suras es facI. Inor id lyCtiam post biennium obtincrctradit Gomes et r. ressit rom. a.de mutuo. num C Qui itaque centum hosce aurco S, naturaliter indebitos soluit,eorum repotitionem habet Moetiu de con-
79쪽
reacI. rubriae con indeb.dediuisiomn. II. Sed tunc actor probaretcnctur,se indebitu ibluisse,ut notanter docet Gomcf. loco deII IMn.I.Sic'qui centu aureos mutuo accepit, naturalitcracciviliter obligatus cst, sed si pactu illi factum fuerit, denonictendo,ciuiliter tantum obligatus manctararhoc cnim pactum naturalis tantu obligatio est peremta,ciuilis Vcro remansit. Similiter qui iurauit serio deberc,ctiam silicuera debeat, natura-hicramplius no est obligatus,sed exstincta est naturalis obligatio,& remansit ciuilis. Ita docet ICt. Papin .in . Stichusis Net turalis stat.d liberat. Naturalis, inquit,obligatio, ut pccuniae numeratione,ita iusto pacto Vc iureiurando,rplbiure,tollitur: quod vinculum aequitatis, quo selo sustinebatur, conuentionis
is aequitate diiloluitur.Per iustu pactum I Ct intclligit non legitimis,non Vcstitum, nullum n. est pactum vestitum ted intelligit pactu,quod non est contra leges,vcl bonos mores. Disserunt n.
paetulegitimu,8 pactum iustuiri. Iustu est, quod coscntit cum aequitate naturali,quod logibus non repugnat Legitimum est, quod nominatim legi potcstate cofirmatur. Llegitima. Q deflactis Legitimu pactum parit Sestollit actione ipse iure,iustu veroncm parit, iaci tollit ipse iure actionem,sed praetor luctui iusta
pacta, non abhorrcntia ab aequitate naturali, nec contra bonos
W mores,datis minimcxceptioitibus, non actionibus.Ideoq; Papin insit, pactu iustum ipso iuro tollere obligatione, non ita intolligendu est,ut pactum iustu eam tollat ipse iure,sicuti lcgi timum pactum ipso iure obligationc tollit Scit dum ait ICtus iustumacium tollire obligationem ι jure dc aequitatis potestato est accipiendum,ut pactum iustum tollat obligationcm ipse iure laoc est viri potcstate conuentionis,sive aequitate conuentionis,ut ipsemctICtus interpretatur, cycnim modo,quo obligatio est contracta, rursus dissolvitur Si consensu consensu: si stipu
80쪽
ritici Condita indebiti. Op. r. O
stipulatione, accepti latione: si mluitato,aequitate,ut in casu hoCnostro Ideoq; si quis bluit, naturalitcr non .lcbct, quia soricnon debitore de non petenda ccunia pepigit, condictionem indebita oluti habet,quam non haberct,si adhuc naturalis obligatio stipercisci. Ncqucrctragatur quod ICtus Patilus inquit, O in I. si unus. glacius nepeterei,deIUEI. Pactum prius quod fuit de nonpCtCnda pecunia, non tolli posteriore ipso iuro, quod esthdespctcnda pecunia,sed tolli per replicationc . Nam ICtus Pa his in .si unus. glao snepeteret rede iure ciuili praetorio: At Iurisconsultus P inianus md Stishum. 3 aturalis, it de iure naturali. Differcntia autem hic est, interius ciuile,&inaturale. Iure Civili, neccllaria cst cxceptio,si uorcplicatio Iure vero naturali necessaria noncst, scd ipso iure,siue peric natu talis obligatio pacto perimitur. Exceptio autem,quae cx
priori pacto oritur aure praetorio non tollitur iplo iure, sed per replicationcm pacti Dossierioris. si tu. .pactus nepeteret. elata.Iureiurando etiam naturalem Obligationem tolli certum cst.D. StIchum. g. iurans,desositI siquis iurasse. Morandum cnim maxime ab aduerserio dolatu pro pactione ha
perimere non .sse satis apparet Admonendis uiciniam si iimus, ad secundam hanc in sc bit specie referedas esse cxceptiones, quae ad clidendas sumi iuris actiones perpetuo obstant ex naturali aequitiatc. Monserum.2σ.f. Inribitum feod ubi Vlp. inqtuta: debitum autem 'blutum accipimus no olum somnino non Ecbeatur sed G propter aliquam exceptionem perpetuamscum Jo-Ioat. Pron cuius declarationc subiiciendum est,cxccptione 23