장음표시 사용
151쪽
fidei protestationem apud ecclesiam de haeresi excusa tus est. Secunda conclusio: Qui nesciens errat in fide circa ea,u scire obligatur per gnatem fidei ueram protestationem, etsi coram Deo ut diximus sit excusatus, non in excusatur apud homines: nisi sorte ignorantia suam Probare potuerit.Haec conclusio probatur: quia quamuis ille nesciat,ecclesia in praesumit , &. merito illu scire ea,circa verrat. Nam cum ille sit obligatus scire illam rem,praesumit illum optime illam nolle, depina ita de . illo senti ac si sciens errasset. Qui autem sciens errat,ut mox dicemus,p nullam fidei protestationem prius factam ualet ab haeresis crimine excusari. Si in ignorantia suam ille probare uoluerit, ut se ab haeresis crimine hac uia purgare ualeat,non est repellendus,sed benigne a diendus. Qualiter aut possit quis per ignorantia suam probare iuris peritis discutiedum relinquo. Hic in cauota consideratione est opus,ut is,qui alium de haeresi iudicare debe prius diligentisssime attendat,an ille obligatus erat scire id,circa quod errauit Sut. n.aliqua etiam ad fidem spectatia tam recondita, ut doctissimos uiros saepe lateant,prout sunt aliqua,q exscriptura sacra dif- , ficillime elici possunt,ac propterea circa illa dubitare licet, de saepe uiri docti circa illa nutant, dc uacillant. In talibus,quidem rebus dubios,& nondum aperte ab ecclesia definitis, malis protestatio de fide facita ualebit
errantem ab haeresis crimine excusare,ita ut si eccina ali
quid de illa re in postem definiret s qui ante ecclesis definitionem contrarium sensit,nequaquam haereticus dicatur,propterea quod ecclesiae definitioni iiqm suam Ioachi libenter subiecerat.Nam ob hanc cam Abbas Ioachim Abbas. non scit in concilio lateranensi sub Innocetio tertio u lut haereticus danatus,quamuis illius doctrina fuit illi e ab ecclesia de haeresi notata. Subiecerat .n. doctrinam suam ecclesiae determinationi, ut patet per ea si hiatur in cap.firmiter, eXtra de summa trinitate,& fide catholica .In his etiam v sunt contra expressam ecclesiae defiuse
152쪽
LI B E R P RI M V s. 'tionem,ualent limoi gnates fidei protestationes, illi de quo incertum est an ecclesiae definitione nouerat Quo niam ppillam gnatem fidei protestationem quam fecerat,suspicari licet illum ex ignorantia definitionis eccle fiasticae errassiciConfirmauit aut ille hanc aliorum suspitionem,& suam excusationem, si cum illi ostensa sueritecelesis definitio statim suum recantat errorem, Ec ha resim quam tenebat damnat.Tertia conclusio. Quisas asserit aliquid,contra id,quod scit esse ecclesiae catholi cae fidem,aut dubitat de illo,quamis gnatem fidei O testationem fecerit, nullo modo talis sidei protestatio illi suifragari poterit,quin sit ab eccna pro haeretico re-Putandus.Is.n.pertinax est: quia dc si dicat se paratum de errore suo ab ecclesia corrigiae uera non est parat'.
Nam qui fieri potest,ut quis sit obedire paratus illi qua
aperto marte oppugnat At,is qui ab ecclesiae lata scies discedit, aperte ecclesiam oppugnat, non est igitur ille paratus errorem suum ad ecclesiae seceptum emendare. Quo fit,ut pertinax Sc haereticus sit dicendus, quamuis gnatem fidei secerit protestationem . Alioqui latissima uia pateret omnibus,per quam oes,quas uellent intro ducerent haereses,imo' maxima pstaretur haereticis occasio qualibet haeresim impune docere. Faciet.n.usque haereticus primum generalem fidei protestationem, Scconditionalem cuiusque hyelis,in quam labi contingeret,reuocationem,S satis sibi esse putabit, u quamuis pestilentissimam haeresim postea asserat,in haeretici nota se possit excusare. Nam huiusmodi dolo Sc astutia usus est hoc seculo Martinus Lutherus haeretico' omnium pestilentissimus qui in eo opere quod Leoni decimo Pontifici maximo obtulit,quamuis multas Jc apertissimas haereses in eo aspersit,eam in in principio ope ris protestatione fecit,quam proxime supra in hoc cap. retuli.Verum Sc si talem fecerat protestatione, idesum mus Pontifex Leo non dubitauit illi haereseos notam hiurere demerit qua iuraulatainessere non ueram ta
153쪽
Iem illius protestationem optime intellexit, sicut ipse
idem Lutherus in eiusdem operis contextu declarauit. Nam Sc si multis uelaminibus quis med actum uelit obtegere, ipsum tamen mendacium talis est conditionis ut seipsum tandem prodat. In eodem siquidem opere quod Leoni decimo nuncupauerat, huius praelats Protestationis aut poenitens aut oblitus,uerba haec cum in sata protestatione a percissime ex diametro pugnantia, effundere non erubuit.Et ut aliquando inquit Lutherus)audax sim,ea quς iam dixi , protestor me non dubitare: sed paratus sum ignem dc morte suscipere, M haereticum asseram omne qui contra sapuerit. HsCLutherus.His uerbis satis apte se prodidit.ci prius iacuerat in occulto. Quid ultra exigere oportebat,ut illum pertinacem haereticum censeremus Qui fieri pot,ut paratus sit corrigi, ignem Sc mortem sustinere paratus est pro illis quae docet Putauit quidem astutus serpens limoi p-stigijs uiros Catholicos eludere.Et ut illius diabolicam malitia apertius toti mundo ostendamus,alia illius uera ha referam per quae suu diabolicum spum multo clari' ille prodidit. Nam indibro ad ont coram Reuerendistam o Dno Thoma de Vio Cardinale tituli saneti Syxti legato ad coponendas Lutheranas simultates ab aprica sed emisso,quae idem Lutherus in unum uolumen colle git,haec,quae sequutur uerba inseruit. Nunc milei tor inquit ille)tu mihi coueniendus es.Posteriorem ista rnsionem meam, etsi cum multa reuerentia dedi,ac ueluti in arbitrium summi Pontificis reposui: non tamen id me fecisse credas,quord de re ipsa dubite,aut animi mei smam sim unquam mutaturus.Veritas diuina est,et diri Papae. Non.n.iudicium hominis expecto, ubi iudicium hominis agnoui. Haec Lutherus. Vides iam cadide lector quauera re quana ex animo Lutheri prodierit illa sua prima facta Otestatio ' Te nunc rogo an Luthent uelis Ppilla auestationem ab haeretico catalogo excludere NOra .
Puto ui aliquem catholicu esse,nisi demens aud stupse
154쪽
dus ille sit qui suffragijs tam friuolae Sc inanis protest
- tionis,homine haereticissimu uelit ab haereseos nota uindicare. Dico igitur ac firmissimo aio teneo,nemine qui catholicae eccinae Piam quam optime nouit,oppugnat,
posse per quacula gnatem fidei protestationem prius ab eo laetam ab lisreseos crimine apud ecci iam excusari. Quo sit,ut fias in scriptis suis aliquid asseruit contra exprellam eccriae definitionem, quam illi suisse nota ex eiusdem scriptis aperte collat,pol dc debet etiam post
mortem suam,non obstante quacuno protestatione neum laeta,tanquam haereticus damnarinusi illum limoierroris ante mortem poenituisse constiterit. Quare ego fateor me nescire quo pacto possim aliquot doetores,ci pro catholicis habentur,c crimine hqreseos excusare,cuin eo ne scriptis aliquas reperiam Mas,quae aptissime,et
ex diametro pugnant cum ecclesis definitionibus: et ex eorundem do: totv scriptis constat eas ipsas ecclesis definitiones,quas oppugnant,fuisse illis notas. Si autem non constat illum sciuisse ecclesiae definitionem,cui co tradicit, de aliunde appareat illum in alijs recite de fide /sentire,crederem generalem fidei protestationen, prius
per illum lacitam, debere illi suifragari,ut per illam possit ab haereseos macula merito liberari. . De blasphems,an sint haeretici censendia Cap. 32.
Expleta iam gnati haereticone consederatione, declaratis Oibus quae ad consummatam haeretico Iu cognitionem habendam satis esse mihi uidebantur, nunc ut rem ipsam clariorem relinquere nulli uisum est,iapide ut dicitur ad filum referre,&de quibusdam personis, quae forte dubstationem mouere possent,an hyetici sint censendi, pertraetare Et primo de blasphemo de quo non parua dubitandi habetur occasio, an sit haereticus dicendus Nam theologi non computat blasphemiam inter peccata infidelitas,ac proinde negant blasphemia ad haeresim pertinere. At si blasphemia non est haeresis , consequens est ut nec blasphemus censeatur haereticus.
155쪽
IV sT A UAE RE TEPvNITrONE. Oppositum in quodam odo persuadere uidetur, qsthaereticoruet inquisitores puniunt blasphemoS, quos in pu nire non auderent , viiii illos haereticos esse censeret. Pro huius rei apertiore et certiori definitione opus est,ut primo de blasphemia con syderemus, quale illa sit peccatu, Sc inde de blasphemo quae inquirimus,facilius inue His niemus.Blasphemiam dennii Hugo de sancto Vuctorei de,.vi libro delauctu carnis &spiritus. cap. 6.sic inquiens. Blaesore. sphemia est cum quadam probrosa irreligiositate conuitiosontiaculata in alsum maledietio: aut est diuini uel humani nominis diminutio iurado uel exprobrando facta.Haec ille.Ex quibus duabus dissinitionibus constat, quod blasphemia proprie est uituperium, aut couitium, cum diminutione honoris diuini.Et pu hanc causam illi qui iurant per membra Christi aut alio iv sancton pudeda, blasphemare dicuntur. Quia de si Christus reuera habeat illa membra pudenda ut quilibet alius uerus Scinteger ho,ac proinde sic illa nominantes non mentiantur,m illa in Christi ignominiam Sc uituperium nomi Dant , uolentes ex ipso modo pronuntiandi,innuere ali quid esse in Christo ignominiosum, de uituperabile.Verba igitur illa dc si non sint ex se blasphema, ipse in pro inunctandi modus qui fit cum uituperio,et irrisione,inducit blasphemia. QS aut in dissinitione sua posuit Hugo , conuitiosorum iaculata in alium male dumo,&non ex pressit in quem,ideo sic posuit, quia non solum conuitia in Deum putauit esse blasphemiam sed etiam conuitia quae dicuntur in sanctos:ppea quod conuitiaqusis stos dicuntur,inde ad Deum quod amodo derivantur.Nam sicut laudatur Deus in sanctis suis, eo in laudantur OPaqui Deus in salustis suis de per sanetos suos facit,ita ecotrario cu uituperantur aut irridentur ea quae Deus in sanctis suis operatur,ex consequenti uituperatur, dc irridet Deus,qui est illo an operator.Haec aut derogatio honoris diuini pol bifariam contingere qm aut fit intuSic od aut extra per uoces,uel alia signa eaeter ora. Illa quM .
156쪽
st intus i corde,adhuc trifariam fieti pGt:qrsi aut fit in in itelle stu,aut tm in allictu,aut simul in intellectu Sc assectu.Illa est blasphemia in solo intellectu, perquam sis de Deo intra se dicit id quod diuinae derogat bonitati
nec in ppea est male circa Deum asseetus. Deus aut ut docet Dionysius cap. a.d e diuinis nominibus est ipsa essentia uerae bonitatis,uel ipsam et bonitas.EX quo ape te sequitur,ut quidquid Deo tribuitur pertineat ad bonitatem ipsius: βc quidquid est a' Deo alienum, loge et sit a'rone perlaetae bonitatis,quae est eius essentia. Quicunque ergo dicit aliquid deo conuenire quod illi repugnat, uel dicit illi repugnare quod est illi proprium, Scob hoc no male afficitur in Deum, hic talis blasphemat Deum in intellectu tm.No est.n.dubium quin possit esse blasphemia in intellec tu absq; peruersa uoluntate blasphemadi,uel diuinae bonitati derogandi.Quia licet clabia hemia inquantum est uoluntaria, fit a' uoluntate mala,non in omnis est cum uoluntate affecita ad der gandum diuinae bonitati. Sicut.D. omne credere est uolantarium,non in omne credere est a' uoluntate affecta charitate Dei ita on blasphemia est uoluntaria, non triois est a uoluntate affeeta malignitate, uel uolutate blasphemandi.Habet sem.haec uoluntatis malitia, de qua
nunc loquimur,ad blasphemiam intellectus, sicut charitas ad fidem.Quo fit,ut sicut fides pol esse sine charita te, ita etia blasphemia intellechus sine malignitate, aut sine blasphemia assed us.Bla est in solo affectu, dc sola
uoluntate blasphemia,per quam quis credens de Deo, quod credendum est,male in circa Deum afficitur. No 4.D.repugnat blasphemiam simul esse cum fide. Pot.n.aliquis credere Deum esse omnipotentem, Ec dicere intrastini iniurietur Deo,qct Deus non est Oipotens, Se delediati in tali mendacio. Simile quid contingere videmus circa iniurias,quae hominibus dicuntur, in quibus saepe contingi ut quis alteri iniuriam facere uolens dicat iiji,
quod scit minime illi couenire ut puta cum caecuti re di
157쪽
DE IVsTA HAERET. Pu NITIONE 'cit illum,quem scit optime uidere,aut dicit rudere, quescit optime cantare.Sic posset quis,ut Deo iniurietur, dicere illum ni hil posse,cum in certo sciat illum esse omnipotentem.Potest et quis credere Deum esse iustum, is Pientem,omnipotentem dc nolle aliquid eoIst Deum esse: ut puta quia nollet Deum esse tam sapientem, ut nihil illum lateat et secretimimas cordis nostri cogitatio-rres,aut nollet itin esse tam potentem ad sua peccata punienda,ut nemo illi resistere ualeat, aut nollet denicv ta iustum,ut nullis precibus,aut muneribus quis ualeat uel
Iatum pilum a' rectitudine illum deflectere. Hi tales blasphemiam habent in uoluntate, quamuis ueram fidem habeant in intellectu. Tales sunt illi de quibus dicitur ispaL psalmo. Superbia eoN qui te oderunt,ascedit semper. d ones squidem ut ait Iacobus Apss credunt,dc coIare., . tremiscunt.&idem dicendum est de damnatis hominbhus hi in ocs Deum semper odiunt: quia nollent Deum esse tam potentem,aut tam iustum,ut illos pro suis peccatis puniret.Dolent de peccatis, quae comiserunt non
Ppea quod ipsa peccata habeant exosa: sed quia odio habent poenas, quas pro illis sustinent.Habent quidem illi uoluntatem suam male adhuc suis peccatis affecta. Ec uellent adhuc si possent male uti rebus ipsis,pro quihus puniuntur,nollent in poenas pro illis sustinere: ac inde dolci,q, Deus sit ta iustus,ut semper eos punire uela Rut tam potetis,ut illius potestati resistere nemo possit. Et hoc est Deu odisse, Se hoc est Deum blasphema re in sola uoluntate.Sic.n.de damnatis hominibus dicit Arb.iι IoanneSin Apocalypsi. Aestuavertit homines aestu magno,& blasphemaverunt nomen Dial habentis potestatem super has plagas. Ideo blasphemant: quia dolent Deum talem potestatem habere, ut illas plagas inferre ualeat. Sic enim eaeponit illum locum glossa quaedam, quam citat sanctus Tliomas in scda lacloe.qusstione 34. articulo. .non tamen expressit ille cuius authoris sit il
la glossa.Ego quidem cum legi in beato Thoma, puta
158쪽
L I B E R P Ο Μ V S. 62 iii id reperiendum esse in glossa, quae uulgo dicitur Osedinaria : ad illam tamen recurrens nihil tale reperi,qua-
Ie ille citat.Cuiuscunque illa sit,si illius authontas no suffecisset,certe sufficere deberet authoritas beati Thomsilla citatis,at Obantis.Talis ergo blasphemia,de qua
nunc agimus ut dicit S. Bonauctura est quae in euange S. B3Glio uocatur spus blasphemiae. Dicit.n.ille in scdo ita N. uetura dist. 3 in coimentatius super iram Magistri non esse Γρο
sus idem blasphemiam, Sc spum blasphemiae: hiat. n. haec duo ut ille ait tanq; gnate Sc speciale. Omnis spus Blasphemiae est blasphemia, non iti econtrario. Spus Blasphemiae est afleetus &desiderium uitupationis di uinae. Spus blasphemiae sic spirat ad odium Dei, sicut spus ustus ad Dei amorena . Et hunc tale spiri blasphemiae,hoc est,affectum uitupationis diuinae dicunt theologi esse maximum petoni de irremissibile, non q, non
remittatur,si de illo debita fiat pnia: sed quia tale est ut dicit Beda super tertium Marci caput) cpnunq; de illo g tapniam aget debitam qui illud semel comisit: qua Pp nbmiam illius malitiam Deus illi auxilium in subtrahet, sine quo ad piatam Puenire non poterit. Vel scam Al xandrum de Ales ideo dr irremissibile: quia prouocat oculos diuinae maiestatis ad non miserendum uel non remittendum.Ex his omnib' iam patet quae fit blasphemia simul in intellectu et affectu. Est.n.illa P quam quis male de Deo sentit, &ppea male illi afficitur Sc allum
uituperare non ueretur. Veluti siquis crederet Deum noesse omnipotentem,&inde audaciam sumeret ad derogandum illius honori,&illum uituperandum,&incon . 2tumeliam illius omnia eius praecepta contemnendum . ,
Haec blasphemia certe non est tam graue potni ex se,ua ignorantia quam het annexam, Sc unde maligna illius
uoluntas oritur quodam odo excusata tanta grauitate
peccati. Haec.n. est blasphemia in filium quia est p ignorantiam,illa aut est blasphemia in spiris fini quia est ex pura malitia dc ideo peior. Haec de blasphemia quae m
159쪽
DE IUSTA HAEREΤ. PUNITIONE. corde uersatur, dusta sufficiant. Est adhuc alia blasphomia exterior qus solet dici blasphemia oris, non in in solo ore dc solis uocibus exerceatur,sed quia pluries P uoces quam per alia signa exterius demonstratur, fitque ab his quae pluries accidunt denominatio. Pot.n.blasphe nata in laetis sicut in uocibus exterius demonstrari. Nai qui per contumeliam spueret Xpi aut uirginis Deipargimaginem,aut illam fustibus percuteret, aut pedibus vcontemptum conculcaret, uel alia similia quae Dei aut
eius contemptum uitupium onderet, faceret,
hic sine dubio esset blasphemus existimandus Ec uelutaSei.a talis punisndus. Vn Leda exponens illud ex secta Petri Aeda. Apri epra,P quos uia ueritatis blasphemabitur,sic ait. Via ueritatis blasphematur u haereticos no solum in eis quos suae haeresi seductos associat sed in eis quoq; quos p impurissima laeta sua Ec sacrificia uel mysteria execiada,qus faciunt in odium Apiani nominis concitant, existimantibus imperitis omnes Xstianos limoi flagitijs es
Ela. se mancipatos. Qualibus dicit scriptura. Per uos nomenaeum blasphematur in gentibus. Haetenus Eeda. Ex cuius uerbis apte constat blasphemiam exteriorem nosolum in uerbis,sed et in operibus comitti, quamuis coiuocabulo soleat ut dixit omnis talis blasphemia, nominari blasphemia oris. Sic.n.confessio Sc negatio, see quentius uerbis effici solent,d ideo omnis exterior cois fellito uel negatio, let dici cofessio oris ul' negatio oris, Sem quaelibet halu potest operibus sicut uocibus exerceri.Nam de petoribus Paulus loquens,ait. Confiten Nitu. . tur,se nosse Deum, lactis aut negat. Haec igitur exterior hlasphemia potet trifaria distingui, sicut supra diximus de blasphemia cordis. Cum. n. voces Sc alsa opera exteriora sin t signa eo iv quae sunt in anima, Ec ab illis procedan t,hinc euenire est necessie, ut uoces & alia opera distinguantur iuxta distinctione eo ηε quae sunt signa, Sc a quibus oriuntur Scocedunt. Et ita potesse aliqua blasphemia exterior quae tin a cedat a blasphemia sola in
160쪽
tellectus sine mala affectione uolutatis, alia q solum . cedat a blasphemia uoluntatis: alia quae procedat a malitia intellectus Sc uoluntatis simul. Quaelibet istam talis est necellario iudicanda, ilia est interior illa blasp hemia a qua processit:ideo necessarium est uidere, an ali distant sit haeresis dicenda,uel habeat altu; cum haeresi conexionem Et certe de illa blasphemia quae est in solo affectu licet sit grauissimum pctin,& sicut diximus irremissibile,non inlici aliquid cum haeresi aut cum infid litate. Quia haeresis Sc quodlibet infidelitatis uitium Π-tinet ad intellectum,sicut fides cui opponitur. Opposita.n. ut dicit Aristoteles hiat fieri circa idem. Haec aut solius affectus blasphemia est in uoluntate: non est igithaeresis,nec infidelitas. De alia uero blasphemia,qus est in intellectu,siue illi sit coniuncta malitia in noluntate,siue non est difficultas, an aliquo modo ad infidelitatem pertineat. Et pro huius rei consummata declaratione , de hoc prius admonere lectorem decreui, ut consideret aliud este dicere aliud, Sc credete illud. Nam mentiens dicit id,quod in non credit esse uessi,nec refert, an dicat illud ore,an corde PGt.n. quis in eorde suo aliquid dicere &illud secum pertra stare qain non credstes seiae'. Deinde aduertendum est,duo h sc esse consideranda in fide,primum est,credere omnes fidei articulos. Altera est ipsos fidei articulos dicere ore, uel corde. Primum
holuet spectat ad fidem,& hoc uere dr fides. Scam uerodr consessio fidei,iuxta id qer dicit Paulus. Corde credi Mtur ad iustitiam,ore aut confessio fit ad salutem. Ex opposito et in infidelitate oportet cosiderare hqc duo, pu taedissensum circa ea quae ad fide pertinet, Ec dicere intus uel extra aliquid contra fides'rimum honi uidelicet dissensus stinet ad infidelitate, Sc est haerefis.8cam uero. sdicere corde uel ore aliud cantrarium fidei st uitia blasphemiae ita q, blasphemia non consistit in credere. sed in hoc qae est dicere aliud corde,'uel ore cotra De
siue credat ita esse qa dicit,sive non:si in illud dicat hac