Fratris Alfonsi a Castro ... De iusta haereticorum punitione libri tres, nunc recens accurate recogniti

171쪽

3 DE IUSTA HAERET. Pu NITIONE. Quos cum in coelis ex quibus se deiectum conspicit, Riam assequi polle,non speret,illos ab hominibus, quos certissime scit lacilius decipi posse,accipere quotidie .P- curat.Vt aut hos,quos tam anxie concupiscit,diuinos assequatur honores, nihil intctatum relinqui t. Nam quosdam fraudibus decipit,transfigurans se ut de illo refert .ii. Paulus Apostolus in angelum lucis: alios uarijs,prout quencs concupiscere nosci propositis donis,et prςmhsallicit. Quibus fraudibus,& technis multos hae enus uniusq; sexus homines seduxit qui illusum me ueneran-

. tur,et lanci Deum adorant. Non inocs,qui illi obediti , . eodem ritu,& ordine illum ueneran tur, nec ocs eodem censentur nomine. Nam queadmodum Christiana religio uarios continet intra se ritus,ubus uerus colit Deus:

, uarias etiam hominum congregationes, qui licet habitu,et nomine ceremonijso inter se diuersi sint, oes in ad hunc tendunt scopum, ut Deu colant: de illi obediante ita ille superbiae parens Sath anas, Deum in hoc imitari uoles plures sui diabolici cultus habet professores, qui . licet diuerso cestantur nomine,diuersoscs habeant in dsmonis cultura,ritus Sc mores, hoc in in ter illos conue nit,quod oes laudant dsmonsiet illum uenerantur,illicup oia obedire procurant. Diuersitas aut istorst uarijs modis considerari pol.Primo quidem considerari pol, ex diuersitate mediora, quib' ad consequendum id, quod optant,utuntur Sut.n. qui incantationibus mortuos s scitare se dicunt,ut ab illis edocti,de futuris aliquidpduaaωu. cere,aut diuinare possint.Et hi ut docet Augustinus lib. 1 o. de ciuitate Dei dicuntur Necromantici, quia νεκροι Graece,Latine dicit mortuus, χο m1α uero dicitur dub- natio. Necromantia igitur dicitur diuinatio ex mortuis habita,uel accepta Alij dicuntur hydromatici ab aqua, quae GHce dicit is ιριορ ex cuius inspectione umbras dg monu euocare se puta de imagines eo' uidere,a abusi quod optant ut ipsi aiunt edocentur. Sunt alij similea diuersis nominib' appellati diuinatores quo uomina

172쪽

LIBER I M V s. symcesentur in cap.ED.26.q. . de quoiv diuinatione , qaim proriime secedenti cap.disseruimns, ideo de illis'mhil aliud dicere statui.Pot etiam inter eos,qui daemone uenerantur: altera cosiderati diuersitas, quae sumenda est ex diuersitate eassi res , quas daemonis adiutorio eXe cento quas a daemone impetrare cupiunt. De his obhus tigillatim hoc ordine disserere statuit,ut primo ostedam,qui,& quales illi sin sideinde inuestigem, an sint inter haereticos recensendi,de uelut tales puniendi. Sut igitur aliqui,qui magna aliqua mirabilia se facere posse uehementissime cupiunt,ut perhois mirabilium operationem, ab alijs suspiciantur se sint illis in miraculum, d stupore et ob hanc causam daemoni se subdunt, ut illius auxilio, M potetia mirabilia multa facere possint. Hi ut Augusti. docet)uocant magi, quales fuerunt illi,qui coram pharaone ut Exodi historia narrat) Moysi restiterunt oia illa mirabilia dςmonum auxilio facere conates, quae Moyses dei uirtute faciebat. I alis et fuit Simo ille, A ut Lucas in actibus Apostolicis refert existimat Dei donum pecunia posse possideri. Hic. n. tot, tantacis mirabilia daemonis auxilio operatus est,ut a Samaritani S,unde Originem traxerat, pro Deo habitus sit, Sc Romani ut Iustinus martyr in suo apologetico refert publicarnilli tanin Deo statuam erexerint. Vt aut de istis cerisIS, Ec apertius definire ualeamus, an haeretici sint dicendi . an non hoc in primis animaduertere oportet, quod nullus magus aliquid hom mira biliu operatur, sine aliquo pacto,inter illum c d onem facto. Non.n. gratis liscomnia Sathanas docet nec gratis sua magis impartitur eam,quam habet potentia,sed aliud ab ipso mago recipix ut illum ad illa mirabilia perpetranda iuuare uelit. Consideranda igitur est ante ola ipsius pacti qualitas, re conditio:qm inde magna huius rei notitia pendet. Pacta aut ista dupliciter fieri contingit,qm quaedam aper, te,& expresse fiunt,alia uero non,nis tacite.& latenter.

Pactum apertuire expressum est,quod cu ipsomet d-

173쪽

mone emittitur,&illi in propria persona datur, Et hoe ite iv duplex. Est.n.aliquod publice, de solenniter factu, est etiam aliud priuatim, Se sine ulla prorsus solennitatefactum. Pactu publicum Jc solenne est,qa fit cum daemone sedente in solio regali, de multitudine Boisi subditosv stipato, in mali quadam congregatione ueluti in quibusdam comitiis gnalibus, quo oes,qui sub daemone militat, Scilli nomina dederut,conventui. Ibi.n.cora

omnibus illis promittunt aliqui ut longius insta dicemus γ daemoni obedientiam, Scillius mandata se per omnia seruaturos uouent,Deo et omnibus operibus eius renunciant, aliaque innumera scelera se patraturos i

rant. Qua per illos emissis promissione, dsmon illis si tim promittit se illis daturum ea,quae scit illos concupiscere . Non.n.omnibus omnia promittit,sed quo quisu plus se daemoni tradit, dc plura in illius honorem se iactu ne spondet,eo plura et daemon illi promittit, &pl ra condonat.Paetum priuattim &expressum est,qum ipso fit drmone promis ionibus ultro citrocv datis, nuru Ia in habita solenitate,nullis et adhibitis testib'. Qus aut daemon promittit se illis culunt, pro uiribus praestare laborat,ne si mendax in promissis inueniatur,lii qui illi se dederant,ab eo ite8t recedant, Jc sic amittat, quos

iam uelut seruos hcbat. Sunt in aliqua non pauca,quae daemon minime efficere ualet: quia aut suas naturales uires excedunt,aut licet eas no excedunt, Deus in sine cuius nutu nihil agere pol daemon, illa agere non permi

tit. Siquid igitur hora daemon illis promisit illusionibus quibusdam,& praestigijs sic illos saepe fallit,ut illi putet

id,quod a daemone sperabant, se assequutos fuisse. Pa ictum tacitum cum daemone est, quod quis facit non cu. daemone,sed cum eo,qui est d sinonis discipulus,& seruus promittens illi obedientiam integram re absoluta,Ec renunciat Deo, dc fidei Catholicae,& reliqua omnia spondet,quae ipsi daemoni alij promittunt As aut cui liscPromittuntur,uice uersa promittit illia,qcrpst haec mul

174쪽

non cum ipso dsmone factum, daemon ipse ratum het, M omnia in illo contenta,perinde adimplere nititur, ac

si fuissent ab eo promissa. Quo fit,ut non solum illi, qui

expressum,sed et qui tacitum cum daemone paetum secerunt,multa insolita,& stupenda, daemone illos adiuuante faciant,aut sacere uideantur. De his omnibus no

incongrue dici potid, quod de alns pctoribus Dns per

Esaiam prophetam dixit: Percussimus foedus cumorin Ese. ει te,dc cu inferno fecimus paetum . His igitur annotatis, Di sciamus de mago aliquo,an haereticus ille sit,an non cduo sunt consideranda. Primum est ipsius paeli, ast cudaemone fecit ulitas,& conditio,siue tacitum illud sit,sive e tam nihil refert.Si p paetum illud omisit se adoratum daemonem, Sc alios diuinos honores illi datu', re hoc,uel aliquod aliud simile promisit: quia ita facie-

dum esse credidit, merito proculdubio ille ccsendus erit haerericus:quia daemone Deum esse credit, quum illum tanq; Deum adorat, aut adorare promisit, S uenerari. Nam uerus Deus creator omnium, qui loquutus est nos setou,qui a seculo sunt prophetam eius, per Esaiam caprophetam loquens ait: Ego Dns,de non est alius. extra me non est Deus. Et in eodem loco item. Ego Dras ct non est alter. Et rursum: Nunquid non ego Dias, Ecnon est ultra Deus absq; me 'Si nullum lacit pactum dere,fidei catholicae repugnate, quod rarissime contingore potest,qm ut diximus) nunq; solet daemon gratis,et sine alio certa lucri spe eam quam het potentiam holb'impartiri, α per illam hominibus ad eo' nutum inser- , uire,tunc magus ille erit examinandus,quid de daemonis plate credat . Si certo cognosci pol illum credere dedaemone,quod possit aliquid, quod Deo soli conuenire fides catholica docet, erit sine ulla dubitatioe haeret, cus censendus.Vt gra excpli,si credit dς minae posse ali- quid creare,prout manicho, &Priscillianistae dixerat, aut credit daemonem posse mortuos suscitare , quod re

175쪽

DE IUSTA HAERET. PUNITIONE.

uera solius diuinae potentiae est proprium . Nam sicut mde credimus animam humanam a solo Deo creari posse, ita et fide tenendum est solum Deum posse eandem

hominis animam corpori humano unire. Hoc. n.rone

naturali certo, Ec euiden ter scimus, quod nulla forma substantialis potest alicui materis uelut illius forma uniti:nisi a solo illo agente,qui posset illam Oducere. Agesquod non potest formam substatialem producere, nec

pol et illam materiae unire, qm sic uniendo uideret ipm compositum ex materia dc forma .pducere. At ineptia est maxima dicere, quord aliquod agens producat ali quod compositum,cuius nec materiam,nec formam Dducere pol.Deus igitur,qui solus animam hominis Oducere, Sc creare pol, et solus pol illam postquam a cor pore suo separata suerit teIuet eidem corpori unire . Naalias ille,qui animam corpori uniret, hominem illum fecisse diceretur,quod nefas est dicere d onem hoc sacere posse quia dicente Deo, Faciamus hominem ad imaginem,& similitudinem nxam, apte nos docuit, ipsius hominis productiouem tantam esse, ut propagatione 3.re δῖ seclusa, li Deo couenire possit.Forte quis hic mihi obiiciet Samuelem,qui ut Regum narrat historia) p phyto, nissam suscitatus est,& interrogat' rnis dedit Regi Sauli Huic obiectioni dupyr rndere possumus, prout Augustinus in epta ad Simplicianum docet. Primo quide di ci potest iuxta illum,non fuisse Samuelis animam, Π apparuit, L cum Saule loqbatur, sed quoddam phantasma,&illusio imaginaria diaboli machinationibus fa-Ec. 46ψa,quam scriptura sacra in lib.I. Reg. Ec in Eccssastico

Samuelem uocat,eo loquutionis tropo, quo imagines sua' reast nominibus solet appellari. Nam imagines illae Cherubin,super arcam testamenti existentes,Cherubin appellant in sacra scriptura,cum in reuera no essent

Ee. o Cherubimsed illoIst imagines. Et pincerna ille Pharaonis in carcere cum Ioseph Gns, uitem se in somnis uidisse dixit,in quaerant tres propagines,cum in nec uitem,

176쪽

LIBER P Ο Μ V S. r ΠΣec propagines uidit:sed solas illant rem imagines. Iu- . xta hunc modum ci angeli,qui olim a Deo ad homines mittebantur: dicebant in ueteri testamento Di),ob hoc solum quia Deum,a quo mittebantur, reprguentabanta

Nam de angelo illo cum quo luctatus fuerat acob l quens dixit: Vidi Diam facie ad facie, M salua facta est Gemo

anima mea. Non.n.Deum uidebat Iacob ut omnes is

cri doctores concorditer docent sed angelum a Deo

missum,qui ppea quod speciali quodam modo Deum,s quo missus era reprssentabat,Deus,aut Dias a Iacobdi us em Sic et potuit illa Sanauelis imago, quam daemon ob oculos Saulis posuit,dici Samuel. Si uero scru Pulus aliquem urget,ut no imaginem Samuelis:sed ipiri Samuelem suscitatum esse credat, Ppeaqct'is,qui apparui uera Sauli praedixi siquae a maligno spiritu dici non Poterant, Ppea quod nihil de futuris certum ille praeco gnoscere potest,praesertim de illis, qus non a solis neces sarijs causis eueniunt. Hunc scrupulum tollit Augustinus,in illa praefata epra,sic inquiens: Pot & illud uiderimi',quod daemones agnouerunt Xpm,que Iudaei non agnoscebant. Cumin.uult Deus etia infirmos spus aliquera cognoscere ipalia duntaxat ad istam mortalitate Pertinentia,facile est nec incongruum, ut ops, Ed iustus ad eo0 poenam, quibus ista praedicuntur, ut malum, quod imminet,anteqrueniat, patiantur) occulto apparatu, uidelicet mysterioni suoisi talibus spiritibus aliud diuinationis impartiat,ut quod audiunt ab angelis praenuncient hominibus. autem audiuit,quantum Oimmoderator Dasiubet, uel sinitiHaec Augustin.Scdo diei potest,iuxta Augustini sesam, quod is, qui Sauli apparuit, fuit uerus Samuelis spus a daemone adductus, Deo id permittente Pp alius ronem nobis occultam . Nam cum Xps permiserit se a diabolo assumi, & super Pinnaculum templi portari, de super molem excelsum collocari,non est mira, in animam Samuelis ab inferis PQuare suent permissus, praesertim cum ipsa Samuelis

177쪽

DE IVsTA HAERET PUNITIONE anima prope infinitum minoris sit excellentiae, ut ipse Aps. Aut certe dato qa fuerit uerus Samuelis sipus is, uSauli apparuit,dici melius poterit, illum non aliqua a te magica,aut daemonis plate ad hoc permissa:sed diui na potentia,Sc dispositione,quae phythonissam,& da monem latebat,suisse illuc ad duetiim,ut Sauli sitiam diuinam pse sua demerita super eum proxime uenturam,

Praenunciaret,quemadmodum ipsemet dum uiueret eidem Sauli nunclauit illum esse ex Dei decreto a regno deiectum. Si aut aliquis eam sniam magis obare uolue Tit,quae ait animam Samuelis fuisse a daemone ex Dei aemissione ab inseris suscitatam, hoc sume cauere debet, ne credat, aut suspicet animam illam fuisse suo proprio corpori restitutam, aut alicui alteri corpori sic infusam,

3 ut ex illa colunctione corporis,cum illa anima,uerus Scanteger fuerit homo conflatus, qualis ante morte suam fuerat. Talem.n. coniunetionena corporis cum anima,

ne et Deo permittente daemon ex suis uitibus facere pol. Et certe Augustinus, qui admittit anima hominis potuisse a daemone ex Dei permissione ab inferis ads peros adduci,non admittit daemonem potuisse illa co poti infundere. Ad solum.nmotum localem dicit alam Samuelis potuisse daemonis prati subesse, ut posset illa de loco ad locum ita inuita mutare. Nam ad hoc soluualet exemplum,quod attulit de Xpo, quem diabolus de deserto ad ciuitatem Hieris transtulit, Sc posuit supra pinaculum templi. Hoc in inter illa duo interest,quXps non inuitus sed se permittente, ductus est a daemone.Anima uero et inuita pol a daemone, quo illi placuerit,duci, nisi daemon sit a Deo ad hoc faciendum impoditus. Quisquis igitur hac probare uoluerit seiam,ut dia.

cat ueram animam Samuelis a daemone ex Dei permisesione fuisse coram Saule adductiam , hoN altent illii ducere oportebit,aut animam illam non fuisse uero corpori, sed phantastico, dc apparenti tunc coniunctam, cui

non,ut uera illius forma umebatur ed solum illi adsiste

178쪽

LIBEN PO HV s. 72bat ut motrix illius: aut si in uero corpore,cui uere,ut forina illius uniebatur,illam apparuisse dicat,talem aninas cum corpore unionem a solo Deo facitam esse ille dicere cogetur, ne hominem quod impium est a daemone 'fieri posse dicat. Siquis uero contendit daemonem ponse anima hominis corpori unire, is certe testimonio beati Leonis,huius nominis primi, danatur, qui in epra ad Torthium Astorigensem Epm disserens de errore Pri scilliani dicentis,animas, quae humanis corporibus inse: runtur, fuisse in corpore, Min coelesti habitatione peccasse, atq; ob hoc i sublinubus ad inferiora dilapsas ini diuersae qualitatis principes incidisse,& per aereas,ac si, dereas piates alias duri ores,alias mitiores, corpora bus, esse inclusas,sic ait. Qua impietatis fabulam ex multo νι sibi erroribus texuerunt: sed omnes eos catholica fides Leo sei a corpore suae unitatis abscidit, constanter praedicans . . ato ueraciter quod animae hominum pilusui suis in i

Tentur corporibus,non fuere,nec ab ullo incorporentur

, . ab opifice Deo,qui &ipsaN est creato et corpoN. Haec Leo Papa, qui fide catholica tenendum esse docet, lanimas ar solo Deo corporibus humanis infundi. Cui gi, tur magus aliquis mortuum aliquem suscitare se dixe i ri nequacs est illi credendum: quia nec daemon ipse, et ρ quo iuuatur,hoc facere pol. Poterit quidem Deo per i mittente, Ec daemone fauente anima solam alicuius de

functi ab inseris ad superos adducere, Ec corpori alicuis Phantastico, ad imaginem, resimilitudinem corporis, defuncti coflato illam infundere,non quidem, ut foria Gi illi coniunctam: sed tan*illius motricem. Et quia hoc. daemon facere potest,'hinc est, quod ipse dςmon limoi illusionibus,& praestims magos ipsos, ct alios insipientes decipit,ut putent illia posse mortuos suscitare. Quis quis in hoc putat,impiuS est,& haereticus:quia creat i xGhoc est,ris noni tribuit id, quod soli Deo conuenit. l Nam unum ex praecipuis testimonijs,quo ut cocorS O

. mnium sacroφ doctoi t shia tenet M s suam nobis ma

179쪽

DA IVsTA HAERET PUNITIONE niseste declarauit diuinitatem fuit mortuo IV suscitatio. At si haec mortuoru suscitatio dsmonum plate fieri posset,non satis bene sitam diuinitatem illo argumento nohis probasset Xps. Est adhuc aliud considerandum cir ca daemonis piatem, mutare uidelicet homines in pecora,aut uolucreS,aut quscunque alia bruta animalia, de quo magu examinandum esse censeo, dc diligentissime interrogandum,an credat illud dςmonem facere posse.

Nam Sc magi saepissime hoc se facere diat,& de his multa oIim laeta esse fabulosa narrauit gentilitas. Quς oia

apud multos fidem obtinuerunt propter uanam Eclouem inscON credulitatem,qus eousis processit,ut nullum fuerit tam impudens mendacium,quod teste,ac inde fide apud illos caruerit. Lucianus scribit,se quum ' Thessalia noscend s magis causa uersaretur, mutatum in asinum,dum auem fieri optaret. Non quidem quod laoc illi contigisset: sed ut opinor ad artis magicae irri sonem, Sc subsannationc,hoc confixit argumetum lio , qui neminem,nec Deos ipsos non subsannauit.Idem a gumentum postea Apuleius suscipiens scripsit libru de' asino aureo,ut suam ostentaret eloquentiam, quanquamulto N opinion e id,quod optauit,non est assequutus . Circen famosissimam maga socios Vlyssis mutasse in bestias finxit potius,qua narrauit Homerus. omedis socios post troianum excidiu in uolucres fuisse conuersos . refert Ouid.lib. M. Metam. Et beatus Augustin.lib.i8.d e ciuitate Dei,cap . 18. refert se,cum in Italia esset, sim, Ilaudam audiuisse de quada regione illant partium,ubi stabularias mulieres imbutas his malis artibus,in caseo dare solere dicebat ubiis uellent,seu possent uiatoribus, unde in iumenta illico uerterentur,ct necessaria quare portarentaperfunctaqa opera,itent ad se redirent: nec triin eis mentem fieri bellialem,sed rGnalem,humanam seruari.Quae uana,&leuis credulitas a' Gentilitate, praesertim ab antiqua illa Graecia ortum habens, ad nostra

usque tempora processit ia quibus no desunt homines,

180쪽

OBER PRIΜVs. πqui credat,homines in lupos,aut canes,aut cattoS,ma gorum incantationibus, Sc daemonia potentia conueruposse. Si magus haec,aut his similia a' daemone fieri pos se credat,erit proculdubio haereticus censendus,quia ea daemoni tribuit,quae oem superant naturalem creaturqpotentiam, Ecq soli Deo couenire possunt. Nam ut ex Proxime seced entibus constat licui solus Deus potest animam humanam producere ta et ille solus pol illam corpori unire: Sc inde sequitur,ut etiam ille solus possit illam de corpore in corpus transferre. Praeterea anima humana talis est,& tantae nobilitatis, ut no nisi corpus humanum,& organicum informare dc animare possis. Nam sicut quslibet forma substantialis exigit certas aliquas dispositiones in materia,ut illam fouere, Sc infor mare possit,ueluti forma ignis requirit calorem in materia, forma arboris,aut herbae requirit humiditatem, aut uiriditatem: ita anima humana requirit in corpore figuram humana,ut corpus illud animare,& uegetare posest. Non inputo sic talem corporis figuram requiri, ut Deus non possit animam hominis si uellet,corpori bruto unire,Deus in hoc nunquam facere decreuit, qui ab initio hominem creans, animam illius non nisi corpori organico infudit,talemq; illum in corporis figura tuc secit,qualis perpetuo postea faciendus erat. Et ob hanc causam dicimus animam hominis,si ad ordinem, M potentiam naturae referatur, non posse: nisi corpus humanum vegetare. Non est igitur credendum ulla d smonupotentia posse homines in iumenta, aut aueS, aut alia bruta animalia mutari. Siquis uero obiiciat ea, Π Circe illam magam olim fecisse poets referunt, Scu hodie Lamultis magis fieri dicuntur,liis omnibus elegater, Scingeniose respondet August-lib.I8.de ciuitate Dei,cap.I8. Aurusic inquiens: Nec sane' daemones naturas creant, si aliis quid tale iaciunt,de qualibus saetis ista uertitur qo: sed specie tenus,q a' Deo sunt creata comutant, ut uidean tur esse,quod non sunt. Non itaque solum animum:sed