Fratris Alfonsi a Castro ... De iusta haereticorum punitione libri tres, nunc recens accurate recogniti

211쪽

DE IV ITA HAERET. PUNITIONE cibo optime digesto remanet,illa.squs proxima est, ut conuertatur in sanguinem. Quod uel ex eo conqciut medici,quod hi,qui nimim indulgent ueneri postin totum, quod habebant hauserunt semen,tandem emittunt sanguinem. Corpus autem phantasti cum cum sit prorsus inanimatum,non potest cibos concoquere, nec ullam illotu facere digestionem. Quo fit,ut nec semen ulla haheat: quod ,cum scemina colens,emittere possit. Necesi sarium est igitur ut d smon, cum in corpore phantastico cum icemina coit , ex alio corpore humano semen illud extorqueat,ut illud in uas muliebre emittere possit. Foemina autem praestigijs dsmonis illusa putat semen illud

a daemone incubo ex proprio corpore emitti . Nec du-hito quin foemina ex tali semine concipere possit. Qa si contingeret,proles inde nata non esset filius dsmonis dicenda: sed filius illius a quo daemo extorsit semen,quod in uuluam mulieris fuerat decisum,& ex quo sequutus est talis conceptus.His igitur othus prςlibatis juperest, ut ad id,quod primo qussitum est,rndeamus an.s limoilamior, de striges, de quibus hactenus disseruimus, sint

censendae haereticae, Sc uelut tales puniendae e Cui qoni facile ex his,quae de illis supra relata sunt,rnderi potest. multa.n. ab illius sectae professoribus fiunt,pP quae omnes illi non sol una haererici: sed etiam apostatae merito censendi sunt. Nam honores diuinos daemoni tanquam Deo impendunt, illum adorantes', Ec illi sacrificia offerentes. Quae sine uiolenta haereseos suspicione nequac effici piat. Nun Φ. n.talia daemoni praestarentcnisi illum aliquid numinis lire putarent. Hoc autem credetes bla sphemi sunt,&in apertam incidunt haeresim, contra id, 7 quod Regius propheta ait. Quis Deus praeter Diam, aut quis Deus praeter Deum nostrum e Et in alio psal- .rsa. s. mo. Qua magnus es tu Sc faciens mirabilia, tu es Deus Ua. 4s solus. Et ipsemet Deus per Esaiam prophetam ait.Ego

Dias, Sc non est alius : extra me non est Deus . Et ean ..dem sent latam in illo eodem cap. saepissime repetit.

212쪽

L I R E R. ν R. I M v s. 89 Deinde homines huius pestilane sectar professores s

cramenta cola tenuia per quem conleptum in alia apertam,& damnatam incidunt l, esim,putantes sacrameta nullius esse ualoris, i ex ecclesiae Catholicae sentetia, gratiam digne illa recipientibus conserunt. Praeter haec omnia, crucem, Sc alio in quorumcuque sanetora imagines confringunt.Quae res non paruam prςbet haereseos suspicionem. Nam dicere imagines no esse tolerandaS:

sed potius esse confringendas,hi sis est in septima synodo danata. Nec solum haeretici sunt huius diabolicae a tis professores:sed,ut nihil illo' malitiae desit, et sunt antissimi apostatae. a fidem Christi expise abnegat, quod olum pessimum est,iureiurado promittunt se nu- quam ad fidem catholica redituros. Merito igitur hi pestiferi homines,siue uiri,siue foeminae, qui hanc diaboli cam profitentur anc,haeretici sunt censendi,& uelut tales puniendi. Sed pter haec,q ad fidem spectant, quaedaalia flagitia comittunt,pnqus absque iudicis ecclesiastici sinia, qui illos de haeresi damnaret, sola secularis pias potest illos capere,et ultimo supplicio punire. Nam ut supra retulimus ) pueros noctu occidunt, aut aegros, ualetudinarios essiciunt, Sc alia similia comittunt pro' pter quae digni sunt morte,etiam,si de illorum infidelitate,aut apostasia non constaret. De credentibus,receptatoribus,sautoribus: desenseribus inereri eorum,ansiit baeretici censendi, uelut tares pumedia C. XVII.

multa,& uaria sunt hominum genera,quibus iura, qde haereticis loquuntur,multas Sc uarias, es graues infligunt poenas: ob quam Cura merito dubitari potest, an omnes illi sint inter haereticos recensendi,&pro talibus existimandi. HON holum aliqui diar credentes haereti corum,ald receptores,alij fautores,alii denique defensores.De singulis suo ordine dicere oporte M primo quisiit illi,quibus haec omnia copetunt,declarabimus, de inde,an lint iter lirticos merito numeradi, discutiemus.

Petrus de Palude in quarto latatu, dist.i .qR.dicit illos

213쪽

DE IUSTA HAERET. PUNITIONE esse credentes haeretico qui licet nullam in speciali ligresim credant,de hsreticis in,qui illas docent,bona lintexistimationem,credentes illos este honos uiros, Ec recte deside sentire: &ob hanccam generali quada crindulitate credunt omnia,quae illi haeretici asserunt. Huiusmodi tales sunt multi idiotae inter tisreticos uersati, Ubene erga illos asseciti.De his non est cur dubitari deheat illos esse hqreticos,praesertim si illi in sua mala credulitate pertinaciam habuerint,ita ut quamuis admoniti sint illos esse horreticos,nihilominus persistunt in sua credulitate,&existimatione credentes illos haereticos esse bonos uiros,& uere fideles. Nam sicut noest necese farium fidem catholicam expresse,&in particulari croderemi quis uerus fidelis celeatur: sed satis est, ut in uniuersali credat, Sc fateatur,quidquid cathoIica credit ecclesia: ita ex opposito,ut quis dicatur infidelis,Zc haereticus,non est opus,ut aliqua in particulari haeresim cre datised satis est illum in uniuersali credere uera esse,qus manifestus haereticus , Ec ab ecclesia damnatus credit, Ec docet.Verum licet hi,qui pertinaciter credunt publicos hsreticos esse bonos uiros, dc fideles, sint haeretici censendi: quia in nulli illoni errori in particulari credui ecclesia non uult,ut illi,o1bus lis reticoN poenis puniantur,quibus puniuntur lirtici,sed aths multo mitioribus, ut postea in hoc capite ostendemus. Nam qui alicui haereticon errori in particulari credered, apertus censerechfreticus,ut expresse definitum est in. c. penult. paragri ult. de hsreticis. Si in haereticus ille non ellet ab ecclesia damnatus,neque aliunde manifestus, Sc simplex homo

crederet in uniuersali quidquid ille haereticus credit, ob hoc solum, quod putat illu credere, quod ecclesia credit eo euentus is simplex non censebit lirticus , nec credens hyetico luet prout facile costare potest ex dictis Augustini in epist.ad Glorium, MEleutium, iliser in capta. Dixit ApE aqq.3.Alio modo aliqui censentur credentes h freticor non Pst uerbalem confessionem, qua du

214쪽

3 LIBER P Ο Μ V s. soeant se credere,quod alii credunt: sed DP opera,qus circa illos gesserunt, aliquid impartiendo,aut ab illis recipiendo . Non enim refert an dissitis,an fatis,quis uoluntatem suam insinuet.ffidele. 5c sent. con.l. destituant. Ex operibus erum exterioribus suspicari licet de affectibus,qui intus latent,prout colligitur ex cap. Qui uiderit 32. q. .c . . de dolo.l. dolum. Siqui haereticos reu rentur lioN libenter audiunt sermones, nimiam cu illis habent conuersationem, eoIN libros tenent, & eos se quenter legunt,credenteS hsreticoN esse dicendos,cen set Archidiaconus in cap. Quicunque.de hqret. libro 6.

Oportet in ut idem ait hoc illos frequeter fecisse, alioqui si semel in hou aliquod illos fecisse constiterit,dicit

illos non esse existimandos credentes haereticoN. Naio

si qui tisreticoN sermones semel audierunt, &ntiquam postea ad eos redierunt, aut libros hyeticoN semel l gerun t, Sc postea combusserunt, dicit tales non esse di

cendos credeteS haeretico N: quia non utar probasse, qcrpostea uitarunt. Similiter dicit non esse dicendos crede tes haeretico N,omnes,qui tisreticos uisitant,aut illis alimoniam exhibe aut ducatum pstant,aut aliquid aliud

simile fecerut,in quo nihil expressum, quod ad illorumhsresina pertineat,osteditur: qm h sc stpenumero ob so

Iam pecuniae mercedem pstantur.Hoc in hac conditio

ne ego ueN esse puto,si illi,qui haec tigreticis pstiterunt,olini non fuerunt in lirresim lapsi qm si prius in haere sim lapsi fuissent, Sc postea ligc hsreticis exhibuerut,no solum censebuntur credentes h eticorum: sed ii etici, Sc relapsi, prout definitum est in capite. Accusatus, paragrapho ille quoque, de ligretaibro sexto. uReceptores h freticorum quidam sunt line culpa, Scsunt illi,qui recipiunt eos,quos ignorat esse hqreticos: et de his non sunt intelligenda iura aureceptatoribus lis reticoN poenas aliquas infligunt.Iniustu enim esset eis, qui omni culpa caret,poenas aliquas inferre. Hoc in advertere oportet,quod hi,quita ianorantiam ligreticos

215쪽

c DE IVsTA HAERET. PUNITIONE se recepisse causantur, debent ignorantiam suani pro hare,ut se a' culpa immunes ostendant, prssertim si ante fuerant manifeste in ii resim lapsi,aut uehemente de derant l,sresis suspicionem. Receptores haereticorum culpati dicuntur illi, qui tisreticos ex industria, Sc ce ta scientia recipiunt , siue occulte, siue manifeste id faciant. Nec refert, an talis receptator pluries,aut semel tantum,unum,aut plures hsreticos receperit,quoniamsi unu tm haereticum semel receperi receptator dicetur haeretico eisdem subdetur poenis,qus a iure in t cotra receptores haeretico Ist statutae. Nam ut quis receptator tisretico Ist dicatur,non tam est inspicierida multitido receptionum,quam finis,PP quem haereticu recipit. Q ct si recipi t,ut occultaret haereticum ne a iudice puniri possit,tunc uere dicetur haeretico N receptator, prout ex multis alijs casibus i iure expressis lacile colligi pol.

Leges.n. illum censent esse receptatorem,qui recepta

Ec celat malefactore,ut sic ille occultatus e manibus i dicis eripi possit.sside recept lege s.ff. de ost prssi. congruit.C.de his qui lat.occult.l.ult.Et qui sc haereticu occultasset, puniendus esset,ut haereticus. Occultas.n.alienum delictu facit suit. Et hoc expresse annotauit Bald. in.L1.C. de his qui lat.occult.Et hoc ueN esse censeo, etsi haereticus esset consanguineus receptatoris: quia cum filij puniantur pro delicto patris,pP criminis atrocitat ut libro . a.dicemus,multo iustius est,ut pro delicto proprio puniantur,qn parentes suos receptassent.Siquis uero haereticum domi suae ex industria recepisset, non ut illum occultaret,aut defendere neque ut illius haeresi faueret: sed solum,ut illum ab haeresi reuocaret, Sc ad Catholicam fidem conuertere etiam si pluries illum recepisse non dicetur receptator haereticossi,ne v pCena roceptatoris punietur. Nam qui hac intentione hqreticum recipit,praesertim si de illius emendatione aliqua habet spem,opus uers charitatis efficit,quo uix nullum maius

proximo Pstari po t,quo se,ult nullus pa illud audex pos

216쪽

st iustas ab eo exigere poenas. Verum Sc si hic talis ob bonum,quem sibi in tali receptione pfixit finem ustus,

Ec mercede dignus cora Deo habeatur,eccna tri,qus interiora non agnoscit: sed de his solum, quae soris pasci, iudicat,illum Pp talem receptionem merito puniet, nissilie hona intentione, bonoq; fine id se fecisse aperto probauerit testimonio.Huius aut bonae intentionis nullum

aliud mea seia)psit dari certum,Sc apertii testimoniu, nisi opus ab eo laetum,quod manifestum costet esse medium,ad talem finem consequendum,ordinatum:ut puta, si idoneis testibus probauerit,se reprehendisse illum ob haeresim, quam tuebatur, admonuisse illum, ut haeresi deserta ad fidem Catholicam rediret.Siliis,aut ali)s huiusmodi testimon is probauerit se bona intentione ligreticum domi sus recepisse,ecclesia illum de bono op

re tunc laudabit. tantum abest, ut illum tanquain hae reticorum receptatorem punire uelit. I

Alij dicuntur fautores hsreticorsr, alij etiam defensores haereticoIst. Quotv diuersitas ex eo solo mihi pende Te uidetures, defensor est in opere,fautor uero in uerbo, aut omissione eius quod cotrali elicunt, quis facere te Netur.Defensor est,qui uiribus,& potentia tisretico susefragatur.Fautor uero dicetur hac in parte ille,qui uerbo solum patrocinatur tisretico, aut qui omittit facere ali quid contra lisreticum,quod iure facere tenebatur. Sugillati de his duobus,& primo de fautoribus dicamus . Fautor haereticoru ut diximus dupliciter cis effici posius delicet uerbo solo,de omissione. Verbo aliquem fauere hsretico pol co tingere dupliciter,qm pGt aliquis faue xe dot trins,dc pol fauere persons ex ignorantia d octri ars illius: quia nescit qualis sit illius doctrina.Qui docti as hqretico iv uerbo lavent,dicentes illam esse bonam . Ec pro hac re contendunt,& rones afferunt, hi non solu fautores hsretico luet: sed hyetici censentur, imo peiores ipsis lifreticis,ubus lauere nituntur. Na Vrbanus Papa urbis, ait: Qui aliou defendit errorem multo amplius dana

217쪽

DE IusTA HAE ICET PUNITIONEhili or est illis, qui errant: quia non solum erratised etiaalijs offendicula erroris prς parat, D confirmat. Hsc Vrhanus Papa.Et habentur haec uerba in cap. Qui alio gr. 24. 1.3ssit idem dicit Isidorus in cap. Qui consentit.II. q. 3.POt et aliquis fauere solo uerbo personae haeretici, de hoc multi pyr. Primo quidem excusando personam a crimine haeresis,non ex inconsideratione: aut ex loco: sed serio,ut puta,siquis diceret hyeticos,non esse tales,quales dicuntur sed esse bonos,et fideles catholicos. Et qui haec faciut,si h fretici no sunt manifesti,non dicuntur fautores haereticora: sed excusantur quadiu non constat illos esse haereticos:sed sola de illis habetur suspicio. Si in ex lubricitate linguae, aut iocose aliquis uerba aliqua in fauorem haeretici dixisset, non ideo censendus esset heretico' fautor,utpp hoc poenis iuris illu subiacere oporteret. Qiiod a' simili probari pol per.l. samostffad. l.Iuli. ma. Nec refert,an qui sic uerbis fauent, in iudicio, an extra iudicium fauorem praestiterint. Nam quadiu illos hsreticos esse non constat pnt aduocati personis lifretico patrocinari,illos, illorum o bona in iudicio defendendo. Ne huic siniae obstat.cap.si aduersus de haeret. qm textus ille intelligendus est de illis aduocatis , qui satient manifestis lifreticis,&idem est dicendu denotariis, qui instrumenta D manifestis haereticis conficiunt, qui ipso iure sunt excomunicati,&infames, Sc ab omni officio suo suspensi.Si in his,quos non constat esse haereticos,fauerint aduocati,aut pro illis instrumenta colacerint notarq,nulli pro hac re poens subiacebunt, etsi post

talem praestitu fauorem constaret illos esse haereticos . Iustum.n.est,ut cuicuno accusato de crimine aliquo,sui

ipsius permittatur defensio,quousque fuerit de crimine conuictus.Potest aliter cotingere,ut quis solo uerbo faueat hsretico non quidem illum coram alijs excusando: sed illii monedo de captura,qua illi iudex inferre cona

ut se monitus fugae praesidio sibi ipsi consulat,de se i t eo collocet loco,a quo iudex illum capere non possit. Es

218쪽

: L I B E R P R I Μ V S. 9 aquisic haereticu admonuit,credo illum tanu haereticone. fautorem puniendum . Satis.n.fauet,qui taliter illii adsuuauit,ucille monitoris cosilio manus iudicis euaderet. Et potest pro hac re sumi argumentu a minori ad maius ex eo quod praecipitur in l.4 ff. ad.Muli.mai.Diuina aut laedere maiestatem,quod per peccatum haeresis fit,constat multo grauius esse,quam maiestatem laedere terre nam, ut dicitur in cap. Vergentis. de haeret. Hoc autem tunc potissimum uera esse censeo, qn haereticus admonitus ab alio de suga,illius obtemperauit consilio, &sic a iudicis pii e ereptus est . Qn uero haereticus non est se quutus admonentis consiliu ,an is,qui illum admonuisi sit tanquam lisreticoast fautor puniedus, o definire noaudeo:sed alijs disputandu relinquo.Et certe,qui monitorem istum dicere uellet fautorem hyeticoN, non abs re faceret:ppea qd i unoquo crimine magis aius delinquentis inspiciendus est,quam opus ab illo effectum. . Et eadem seueritate uoluntatem sceleris,qua effectu puniri iura uolunt,ut dicunt Imperatores Honorius, Sc Archadius in.l.Quisquis. C.Ad legem Iul.maiesHic aute, qui haereticum de fuga admonuit,uoluit,ut i, freticus fugisset,alloqui non admonuisset.Quod aut fisreticus nofugerit,ipsi lisretico est tribuend non monitori,qui Ο-ynia,qus pro ilhus fuga facere potuit,essecit. Ex quo sequi uidet,ut monitor ille eade sit poena puniendus, qua puniretur si illius admonitio suu sortita fuisset effectum. Alio modo quis pol solo uerbo fauere hqretico manifesto,ut puta si pro illo apud Principem, aut alia platem

seculare intercedat,ne poena mortis puniatur, aut iudices ecclesiasticos,quibus de illius h fresi iudicare incumbit,orare ne contra illum sniam dicerent. Qui limoi s uorem,aut patrocinium tisretico exhiberet,fautor it elicolit merito diceretur,&poens fautoηt subiacebit. Nalicet in alijs criminibus liceat cuilibet pro alio intercedere,ut habetur in I.Si fuerit. Ede rebus dubijs. l.In metallum,&l.Diuus.ff.de poenis.prssertim si de illius eme

219쪽

foro conscientis non liceret , quamuis in foro exteriori

sit illis permissum: hoc in in crimine hqresis pu grauissi

triam illius malitia nullo modo agere licet. Quod ex eo conuinci pol, quod linaol incercessiones sunt omnibus

a iure interdictae,ne fian t O his,qui crime isss maiestatis

comiserunt,ut habetur i cap. Siquis cum militibus, 6. q. 2.Ex quo euidentissime colligitur nemini etiam licere smanifesto hyetico intercedere,quia multo grauius est sternam,quam tPalem Isdere maiestatem. Deni alio, modo pol quis dici fautor tisreticorum,non quia uerbo sauet: sed quia omittit,id quod iure tenebatur cotra lis reticos facere,siue publica sit,sive priuata persona. Aliqua.n.sunt contra lisreticos facieda, qusa sola publicaptate fieri piat: aliqua etiam sunt,qus oes sacere tenent . Publica pias tenetur tisreticos ab eccriadanatos iuxta criminis qualitatem punire.Nam hoc illi pcipituri cap.

ad abolendam,paragr. statuimus.& cap. ExcomunicamuS,Paragrapho, moneantur. de hyeticis.Ptas igitur secularis quocunque nomine illa censeatur, si lisc, qus iv illis cap.illi pcepta sunt facere neglexerit,fautrix hqreti. Is merito dicetur,& poenis a' iure decretis eo ipso sub detur.Na ut Damasus Papa ait qui pol obviare,de perturbare peruersos,de non facit,nihil est aliud, qua faue re impietati eoIst. Nec caret scrupulo societatis oculis umanifesto facinori desinit obviare. Hsc Damasus,et habenturi cap. Qui pol. 23 .3. Nec solas iuris humani poenas sustinebit Princeps,qui haereticis resistere negligit: sed reus apud Deum habebitur olum malo N,qus hsre' tici fecerint. uel ex eo aperte conuincitur,quod olim cum fornicatus esset populos Israel cu filiabus Moab , Dias iratus dixit ad Moysen: Tolle cunctos Principes populi,&suspende eos contra solem in patibulis, ut auferatur suror meus ab Israel: Qus uerba interpretas Oimore. genes homilia vigesima super libru Numerorum, ait:

Populus peccat,ae Principes ontantur contra solem. υ

220쪽

vides, qus sit conditio Principum populi: non solum Pro suis propr0s arguuntur delictis: sed Sc pro populi

PeccatiS coguntur reddere rationem: ne ipsorum sit culpa,quord populus deliqui ne forte no docuerint,ne forte non monuerint, neque soliciti fuerint arguere eos, uinitium culps dederint, uti ne contagio dispergeretur in plures.Hsc.n. oia facere Principibus imminent, & doctoribus.&.n.illis liscnon agentibus,nec solicitudinem gerentibus circa plebem,peccauerit populus,ipsi oratatur,& ipsi ad iudicium producuntur.Arguit.n.eOS 'o ses,id est,tex Dei,uelut negligentes.& desides, Ec in ipsos conuertetur iracundia Dei,et cessabit a populo. Hic Origenes. Oporteret certe,ut omnes Reges, Sc Princi-Pes,c tersui omnes alis seculares potestates rem hanc exac te con syderarent,& hanc historiam semper se oculis haberent,ut uel inde omnem desidiam,& somnolentiam excuterent, Sc diligentius, atque fortius h freticis resisteret,& durius illos punirent, ne impunitate sua audaciores effeci grauius illi nocere posset . Sed de hac reqm infra lib.2.longiorem faciemus disputationem,ideo nihil ultra imprςsentiarum dicere ccsui. Persona autem

priuata nihil aliud quod sciam contra tigreticos sacere tenetur: nisi ut testimonium, quod sciuerit, contra illos reddat, ut illius testimonio adiutus iudex possiti stam aduersus illum dicere Piam. Is igitur, qui sciens aliquem esse hs elicum,prssertim si de hac re sulta' iudi ce requisitus,noluit uerum dicere testimonium:sed ex industria id,quod sciebat negauit,ne hqreticuS danaretur, fautor tisreticorum merito dicetur,ut colligi poneri ca. Quisquis, undecima.q.;.Quocuque istorum modoria,

quis fisretico faueat,peccat,& quidem grauite p qa dignus est,qui grauibus puniat poenis. Nam qui sic fis elico fauet ilius crimini consentit, suo fit,ut illius criminis particeps fiat. Iosaphat Rex Iuda alioqui bonus,ob

hoc tamen a Deo luit reprehensus iu6d impio Achab,.