장음표시 사용
241쪽
DE IVsTA HAERET. PUNITIONE scandalizetur,&in eas ipsas haereses labatur. Na quod sit aliquod scandalum merito contenendum, Saluator
noster docuit,qu Apostolis dicetibus illi, Pharissos fusisse scandalizatos ppea cpipse dixerat,homine non coiri quinari s cibo,quod intrat in os,rndit: Sinite illos, cscimat. is sunt, Se duces caeco IR. Quibus uerbis apertissime Saluator noster illud PharisaeoN scandalum contempsit. Ut igitur huius rei ueritatem clarius demonstremus, opus est,ut scandalom uatietate, Sc quale sit inter illa discrimen obiter tractemus. Scandalum Graece, est ostendi culum L atine,& ad mores translatum significat quan-Hier. dam mali occasionem.Unde Hieronymus exponens illud Matthaei locum: Scis quia Pharisaei audito uerbo hoc,scandalizati sunt, sic ait: Et quia crebro teritur in ecclesiasticis scripturis scadalum,breuiter dicamus, Ad significet. Scandalum,nos ostendiculum,uel ruinam,&impaetionem pedis possumus dicere. Quando ergo i gimus : Quicuque de minimis istis scand alizauerit quepiam, hoc intelligimus,qui dieio facto ue occasionem ruinae cuiquam dederit. Haec ille, Tale aut scandalumbifariam cotingere solet: quia aut ab aliquo datur,aut nemine dante accipitur: Sc ob hoc duplici etia nomine appellatur. Nam quoddam dicit scandalum datum, Ecquoddam dicit scandalum acceptu. Scadalum datum est dictum,uel factu, quod ex se sebet alteri occasionem ruinar,hoc est,peccati. Tale scandalum semper est peccatum,ct quid c mortales ex se est peccati mortalis allecitiuum. De hoc scandalo loquutus est Christus cummanit dixit: Qui scad alizauerit unum de pusillis istis, uin me credunt,expedit ei, ut suspendat mola asinaria in collo eius, Sc demergatur in profundum maris.Et iterum Vs homini illi, per quem scandalum uenit. Huiusmodi scadalum semper est uitandum, ea lege,& ratione, qua caetera peccata uitare tenemur. Est aliud scandalum,
quod dicitur acceptum, Sc non datum, Sc est casus, uel ruina, hoc est, peccatum prQueniens ex bono fa-
242쪽
L E R. P R. I M V s. ros , uel dicto alterius, aut saltem ex dicto, uel facto non malo. Hoc scandalum ideo dicitur acceptum, Scnon datum: quia eae ea re,quae non est apta ad dandam occasionem mais,aliquis peccati occasione accipit. TaIe scandalum nullus uitare tenetur in alio qn scandalum oritur ex re bona,& necessaria ad salute, ut sun t omnes illae quae sub praecepto nobis iniunetae sunt. Siquis enim scandalizaretur Ppeaquod in quadragesima abstines a' carnibus, aut die Unica sacrum missae ossicium audis, non ideo aliquid ho iv impune omittere potes imo sca dato illo conlepto quodlibet illo N agere teneriS. Nam i lex charitatis, Ipcipit,ut plus te,quam proximu ameS, , etiam secipit,ut plus in te quam in proximo uites peccat tum. Peccares aut,si ea omitteres, 1 tibi secepta sunt. Nes igit alius P scadalum peccet,ea tibi secepta sunt omito tere non debes. De hoc scadalo intelligit dictum Hedae, - quod ponit in regula: Qui scandalizaveritaextra de re , gul.tur. Utilius scandalum nasci permittat, quam inuerii eas relinquat. Quae regula iuxta omnium doctoiu tum, theologo ,tum canonista' smam , intelligenda est dei triplici uel itate,uidelicet,uitae,iustitiae, dc do strinae, ita . ut neque ueritaS uitae,neque iustitiae,neque do strinae, sit: omittenda PD uitandum scandalum proximi,psertim si, talis ueritas sit ad salute animae necenaria. Aliou si ueri, tas illa non fit necessaria,ut contingit in ueritate uitae, ut non est sub obligatione pcepti iniuncta: sed solum in coj silio data, tunc pa uitandum proximi scandalum,quod, orietur in illo ex ignorantia, liceret ad ips omittere talei uitae ueritatem,quousque doceat bonam esse tale rem, , neque ullam esse stadali occasione. Cum aut am fuerie. proximus edoctus,&clare fuerit illi onsum rem talem
l esse uere bonam, a nullam prorsus habeat in se scandalii rodem,si Proximus adhuc scadalizatur, tale scadalum mmmalitiosum: ua ex pura malitia, Sc non ex ignorantia ortum,PP quod uitandum nulla unquam uetatas in relinquenda.Ita interpretantur platam regula iuris:
243쪽
DE IUSTA HAERET. PUNITIONE Alexander de Hales.in secunda Parte.q.I89.membro sexto.Ricardus de media Uilla in .sent.distinc.38. artaxo.Adrianus sep in.i.qo.quod libeti. Eodem modo etia exponit glossa regulam illam licet non tam clare, Sc avte,& distincte,quantum illi.Hoc et differt ab illis,quod glossa uocat vetitate disciplinae,illam quam doctores plati appellant ueritate docitrinae: nam aliou oporteret lateri glossam non plene assignasse in sua diuisione oesueritatiSpartes,cum omiserit ueritatem doctrinae, quae lomittenda non erat: sed potius primo loco constituenda, sicut fides prior est charitate.Fit igitur necessario,ne diuisionem,quam glossa assignat acam esse dicamus, ut per uetitatem disciplinς intelligamus uelitatem do etrinae.Regula igitur Christiana est,ut utilius scadalum nasci permittatur,quam quod ueritas relinquatur. Hs
igitur omnibus pmissis,peto ab illis,qui sentiunt,no est honum scribere contra haereses, pu quod aliquis in illo
opere legens forte scandalizabitur,ueriorem putas effehaeresim, i reprobatur,quam illius reprobatione. Qua te scandalum erit huius scadalizati,datum,an acceptu Si dicant esse scandalum datum oportebit eadem rone illos fateti peccatu mortale esse scribere contra tigreses: qm ut diximus omne tale scadalii, quod ex se dat Pe cati mortalis occasionem,estpetna mortale. Cum irae
haeresis sit pcim mortale,& ut supra lib.I. ostendimus
grauissimum,consequens est,ut scriptura contra haereses,si ut dicunt est scandalum datum, sit et petin mortale,&scribens contra eos peccet mortaliter. Si hoc illiciscedant,tunc iteΙς interrogabo illos,si scriptura suam contra haereses fautor illius ita secreto eam seruer,ut nullus eam uideat,aut si illam alij legerint, Sc nullus ex ea scandalizetur,sed potius econtrario multi,qui erant da in fide aut ars haeretici,per illam reuocentur ad fide, Ec in illa confirmctur,an tunc et scriptura illa contra haereses sit dicenda scandalu.Si dicant tunc non esse dicen
dam P 2ssi,neque scandaluopea quodinulta scandalis
244쪽
LIBER P R I M V s. Io musit,&multos aedificauit,sequitur inde,ut neque pecicatum si neque scandalum datu dicatur , quavis mu ita ex illius lecitione scandalizentur. Cosequentia ista inde est manifestissima,u, opus aliquod,ut dicat scandalum dat non ped et ex hoc, alius scand alizetur ab eo: uasi opiis illud est maducora aliis faciam,sive aliquis exeo . scandalizetiuensi,semper dicetur scandaludatu.Siue iaquis capiat blasphemis occasionem cum uidet altu bl isphemantem,sive no: blasphemia publice laeta semper idicitur scandalum datum. Necessaria igitur est conse quentia,ut scriptura contra haereses non dicatur scanda tum datum,quamuis multi ex illa capiant occasionem minae,si non est dicenda scandalum qn nullus ex ea sca- dalizatur. Si uero dicant talem scripturam contra hinreses dicendam esse peccatum mortale etsi nullus eam 1egat,et esse scandalum datum quamuis legentes in illa non scandalizentur ex ea,oportebit eos fateri, beatum August.beatum Hieronymum,& beatum Irenaeu peccasse mortaliter, pro eo quod multas aduersus haereses ediderunt scripturas, Sc tales illo' tra status, quos ad uersus haereses ediderunt, oportebit dicere esse scanda Iosos : qm etiam per illos tractatus poterit aliquis scandalizari,ita ut ipsas,quas illi sancti damnarunt haereses, eligant magis,quam catholicam ueritatem.Qui hoc cocedere non dubitaueri cogetur etiam damnare totam ecclesiam catholicamipea quod illa non damnauituri quam tales tradiatus neque unquam uiros fideles ab illotv leetione prohibuit.Non credo esse aliquem tam a mentem,ut dicat saninos uiros ob hoc peccasse morta Iiter,quord contra haereses scripserunt,& ecclesiam errare,PPea quod illa sanetoisi uirora tracitatus, quos illi aduersus hsreses scripserunt,tegi permittit. Siquis in fueritatam effrons,ut hoc cocedere non uereatur, deducam it
Ium in multo acerbiores angustias, Ec in maxima, quae fingere possumus uiro Christiano in couenientia. Nam
qui haec dicit necessario cogetur lateti Euangelistas in
245쪽
scriptura suo Euangeliom,& Paulum in suis Epistolis
errasse: qm omnes hi scripserunt aliquas peruersoIst hominum haereses,et quamuis Euangelista,aut Apostolus eas damnauerat,non in defuit qui illas postea sit tuta tus. R perta est SaducaeoN haeresis negantium resurre-matira etionem,quae a Christo,Saluatore nro, Matthso, Marmar.ia cΟ,Luca referentibus,damnata est. Certum est tamen .
x. Ti. multos fuisse postea haereticos,qui in hanc eande haere sim lapsi sunt, Zc utinam non sint hodie etiam plures eidem haeresi faueant,putantes nihil reliquum esse post hanc uitam. Paulus apostolus in priore ad Timotheu Epistola damnat duas haereses,unam,quae prohibet nuptiaS,alteram, quae damnat certas aliquas cibo Noe
cies: quas haereses nullus quod sciam fidelis ho anteips Pauli docuerat: sed quia spu prophetico praevidit suturos esse aliquos,qui illas docerent,ideo tepestiue praemonuit,ut ab illis caueremus. Si Paulus de haeresibus suturis praemonui scribens illas, Ecdanans ante illaIst ortum,multo eflicacius, Sc uehementius scripsisset cotra illas,quae iam fuissent ortae,sicut Sc fecit contra eas, quae suo ipe sunt ortae. In ra ad Galatas ex professio disputat contra illos,qui dicebat ceremonias, dc sacrificia ueteris legis esse necessaria ad salutem in lege Euangelica ..Hoc idem contendit in epsa ad Hebraeos.Potest tamen
fieri,ut quis has Pauli Epistolas legens,eligat magis haereses,quas illic Paulus damnat,quam catholscam ueritatem. Na Ebion, de Cerinthus,dc Sasset, Sc Elcesaei haeretici non obstante Pauli ita ueteris legis ceremonias dixerunt esse necessarias in lege Euangelica. Quis ergo erit tam demens,ut censeat delendas esse epistolas Pauli,redenda esse Euangelia,ne forte quis illa legens in eas incidat haereses,quae illic danantur,aut in alia uitia, quae illic reprehenduntur Ex his omnibus colligo, ille,qui contra haereses scribit,non solum non peccat in hoc:sed hia agit,nec talis scriptura est peccatu,imo potius Opua bonum,et per consequens non est dicendum scandalu
246쪽
I. I x p ΟΜ v s. Iogdatum,licet aliquis per illam scandalizetur. Praeterea sicut pol quis per limoi scripturam scandalizari, sumens ex illa occasionem assentiendi alicui haeresi, ita econtrario prat multi per illam scripturam ab haeresi, in qua is te fuerant lapsi ad fidem catholicam reuocari, dc u se te erant dubii is nutantes inside confirmari, Sc uerisimile est hoc multo frequentius contingere,quam illud uain tali scriptura fides catholica laudatur, haeresis reprehenditur, Jc damnatur pro fide catholica illic pugnatu Sc haeresis expugnatur. Cum igitur boni, Ec Catholici non solum possint ex limoi scriptura persuaderi ad confirmationem fidei: sed ultra hoc urgeantur,& quasi compellantur ad illam, consequens est, ut siquis talem scripturam contra tigreses disputantem legens in aliqua illant lisresum illic damnataN Iabatur,no tribuatur hoc malitiae scripturae: sed potius malitis ipsius legentis qui scriptura abusus est,cum id probe tu bonii iudicet, quillic legit esse malum, dc reprobatum. Si gallinam aut caPonem,aut arietem serpens comedes uertat in uenenu,
quis dicet esse cibi culpam,&non potius serpentis, qui ob suae complexionis malitiam id quod natura sua erae salubre,uertit in uenenu e Idem prorsus cesendum est de illo,qui legens eos tra status, qui contra haereticos scri huntur,ipsas haereses quas illic uidit rephendi, Sc dana ri,magis eligit quam catholicam ueritatem.Ex his Om nibus apertissime colligitur illum,qui cotra haereses scribit,non solum per hoc non peccare sed bia agere,nec talem scripturam esse dicendam peccatum: sed opus bo num,&meritorium,de per consequens non esse censendam scandalum datum,quamuis aliquis per ilIam scandalizetur.Quia tale scandalum non a' scriptura oritur, uex se bona est,cum mala iit haeresis, quae per illam reprehenditur: sed a ' malitia ipsius legentis procedit,qui abutitur bono.Tale igitur scandalum censeri debet acceptum, de non datum: quia ille culpa sua uoluit offender cum in fuisset de ostendiculo primonitusalle per pro
247쪽
DE IusTA HAERET PUNITI ONEpriam maIitiam uoluit illi adhaerere latae, de qua suerat monitus esse haereticam,ut caueget ab illa.Hoc tale sca datum nullus euitare tenetur,qm de hoc ut diximus intelligitur illa suris Christiani regula,quae ait: Vtilius scadalum nasci permittitur quam quod ueritas relinqua tur. Siquis .n. a' me de fide Catholica doctus, Sc de hyes,ut ab illa caueat monitus,in hsresim ipsam labatur,illius erit culpa,non mea qui illum monui. Ex quo aper tissime colligitur nullo modo esse prstermittendam doctrinam fidei catholics ut euitetur errori proximo, qui
ex propria culpa errat. Nam alias eadem rone oporteret prsdicatores uerbi Dei no reprehendere uitia in publica concione,et confessores no interrogare de illis poenitentes in secreta consessione, cum possit contingere, ut quis peccata,quae sorte ignorabat inde discens,occasionem sumat appetendi,& tandem Ppetrandi ea, quae
nunquam antea commiserat.Eadem rotae medicus non
deberet monere infirmum de cibis no s, ut caueat ab illis, qm saepe contingit,ut post prohibitione ardentius illos cibos appetat,quos si comederint,forte morietur . Tamen si hoc contigisset, nullus sans mentis ob hoc eae probraret medico: quoniam monuit infirmum,imo potius illo inculpato in ipsum infirmum totam reqciet cul- .Pam: quoniam noluit obtemperare medico consulentirsed sus innitens prudentis,mortem sibi ascivit. Si medi cuS corporalis monens infirmit, ut caueat a' noxijs cibishn agit, consequens est, ut medicus spiritualis monens alios,ut a do strinis noxijs,abstineat,tanto meliuS agat, quanto ala melior est corpore, dc quato grauiores sunt animi morbi,quam corporis.Rursum, nunquam honualiquod omittendum est m euitandum scandalum Wmmi,quod in illo oritur ex propria illius malitia, quavis ut diximus liceat ad ips omittere , ad uitandum stan datum,quod oritur ,ex ignorantia quia tuc tandiu Omierere Oporteret bonum opus,quouso ille de ueritate doceatur. Hoc ita esse testimonio redemptoris uri proba
248쪽
tur,qui postqua docuerat pharissos, apostolos no pe
care,eo quod non lotis manibus manducabant, de dicetibus illi Apostolis,pharistos ob hoc fuisse scandaliza
tos,rndit. Sinite illos,caeci sunt, dc duces csco'. Qui- malisbus uerbis Christus redemptor noster apertissime contempsit tale pharissoru scandalum, eo quod oriebatur ex pura illo' malitia,ctim ab illo deueritate edocti ipsam apprehendere nolebant.Unde Theophila . prςfata Thre. saluatoris uerba interpretans,ait: Hinc enim discimus, quod offendi illos,qui sponte offenduntur, Jc in curabi Ies sunt, non est nobis damnosum.Haec ille. Et idem super Lucam declarans miraculum de Hydropico,quem Diis Sabbato sanauit,sic ait:Porro cuin medium Veni D Lo. r. set Hydropicus,non hoc con syderauit Uns, quomodo non ostenderet multos: sed quomodo sanaret eos, qui cura sua indigebant. Oportet.n.nos ubi magna prospectat utilitas,non curare inspien tes,qui scandalizantur. Haec Theophilactus. Scandalum illorum, qui legentestraetatus aduersus haereticos editos, in ipsas haereses Iahuntur,ex propria illo ηr malitia oritur, Sc non exigia rantia: quia cum ueritas fidei sit illis aperte declarata, ibIam contemnunt,& errorem ibidem danatum eligunt. Consequens igitur est,ut iuxta Saluatoris nostri doctrinam)tale istomycandalum,qui sponte sua scandalizantu sit contemnendum,& propter illud uitandum non debeat quis omittere,scribere contra haereses. Deinde
quam uanum,& futile sit hoc in conueniens,quod isti offerunt contra libros, qui aduersus haereses scribuntur, apertissime ostendit Paulus in Epistola ad Romanos,iti qua de honitate legis Mosaicae disputat,oste dens eam non ita bonam fuisse, ut Iudaei putabant: quia non poterat iustificare homines,ut illi credebant. Et tandem ostendens quid boni lex habere ait: Per legem enim cognitio peccati. Hoc ideo dixit: quia aliqua sunt pes m. Cata,quae nesciremus esse peccatamisi lex docuisset nos
illa esse peccata. Ideo stent in eadem Epistola ait: Pe
249쪽
- DE IUSTA HAERET. PVNITIONE.catum non cognoui nisi per legem. Nam concupiscentia nesciebam,nisi lex diceret. Non concupisces.Hac igitur lege data,&per illam peccati cognitione habita, ortu, est inde,ut homines ipsa pcita,quae intellexerunt esse per legem prohibita,magis appeterent. Et ideo ipse in eadeEpra dixit: Lex subintrauit,ut abundaret delictum . In quibus uerbis illud adverbium,ut, non est capiendum s. . significatione causae finalis : sed quatenus significat con .sequutione effectus. Non.n.ad hunc finem dedit Deus legem,ut homines magis peccarent: sed ut meliores fierent. Data in lege homineS exarserunt in maiorem appetitum ea Iuresst,quae per legem illis erant prohibitae.
u. a. Nam ut ait Poeta Nitimur inuetitu semper,cu imus snegata. E t id em Paulus in eadem Epistola hoc ipm ait,
Lb., . sic inquienS: Occasione accepta peccatum per manda- γ' tum,operatum est in me ocm cocupiscen tiam.Et pomquam alia multa ad idem propositum ibi Paulus dicit, coli a seipstim arguit,sic inquiens. Quid igitur dicemus Lex peccatum est Hoc Paulus sibi opponit, quia krte aliqui putare potuissent, lege esse mala, Ec melius fuisse tale legem non fuisse datam,cu ex illa multi ut dicitum est occasionem acceperunt magis peccandi . Sed huic
obiectioni riadet Paulus absit, Sed peim non cognouir nisi plegem.Et patu infra. Sine lege.n .Pci mortuum erat. Ego aut uiuebam fine lege aliqd. Sed cum uenisse mandatum,p sim reuitait,ego aut mortuus sum, Scirmetu est mihi mandatum,qaerat ad uita, hoc esse ad mortem. Napctna occasione accepta per mandatu seduxit
me, depillud occiditata lex lata quidem,et mandatu sanctum, Miustum,& bonum. Quae uerba interpretas Anselmus in commenta rhs super Epistolas ait: Pecca Ansic tum itaque non legitime utens lege, ex prohibitione aucto des, derio, dulcius facitum est,&ideo seduxit, uel Theo. fefellit. Haec ille. Et Theophiladius eadem Pauli uerisba exponens ait. Legi nanque mens erat, ut ad uitam
traduceret,eoch dc tradita est: at si ex ea mors ipsa deflu
250쪽
qui ad malum fertur,& corruptus, dc uoluptuarius animuS,quin potius,ut proprius loquar, uoluptas me ipsa seduxit,occidit : sub mandati praetextu. Hςc Theophilacitus.Paulus ergo censet legem fuisse bonam,& bonu iste talem sanxisse legem, quatias ex illa homines sumpserunt occasionem pluries, Sc ardentius peccandi: qm hanc mali occasionem non praebuit illis lex, quae bona erat: sed ipsi per propriam malitiam sumpserunt ex lege occasionem .Et ideo caute Paulus in praefatis uerbis loquutus est dicens . Occasione accepta P mandatum, α non dixit,occasione data per mandatum. Qissilex,uhona erat,non poterat illis alicuius mali occasionem phere:sed ipsi homines: quia mali erant, ex eo,quod bo num erat mali occasionem sumpserunt.Ad eudem modum nos dicamus de scriptura Catholica contra haereses edita, quemadmodum Paulus de lege dixit: Occasione accepta haeresis per scripturam Catholicam seducit insipientes,&fallit illos. Quid igitur dicemus ' Scriptura illa pc'm est Absit. Sed scriptura sancta est,
pus situ, dc iustum,& bonum . Deniq; , ut iam concludamus,si ut uitetur insipientium spontaneum scandalia, uitanda est scriptura contra haereses, Oportebit eadem rone uitare omnia si tora uiro' opera: qm uix ullia me diocris magnitudinis opus illoWreperies, in quo non rccitetur aliqua haeresis, Sc damnetur. Nam tanto odio haereseS sunt persecuti,ut semper occasionem aussisse uideantur,qua aduersus ali illaN pugnare possent. Fo te aliquis mihi obhciet id, quod praecedenti capit. dixi mus,non este bonam publicam aducris haereticos uocalem disputationem: nisi ubi necessitas urgeret, Ac ita sorte eadem ratione colliget non es se etiam bonum di sputare per scripturam aduersus illos. Sed hanc obiectionem nullius prorsus esse mometi facile quis intelliget,si consideret,quam latum sit inter uocalem,& scriptam disputationem discrimen. Vocalisquidem dispu