장음표시 사용
261쪽
la: sed ille solum,qui de hs esi legitime conuicitus est.NaasS Oporteret, ut omnis qui de haeresi accusatus est . Secrimen suum negat,esset ante legitimam probationemptati seculari tradendus: quia textus ille dicit quδd qui post deprehensionem erroris non statim ad fidei catholicae unitatem recurrit , iudici seculari tradatur ad illius arbitrium puniendus. Hoc autem dicere esset absurdissimum. Nec satis est,ut quis dicatur in haeresi deprehensus,ci, sit per testes conuidius,docuisse,aut firmiter asso ruisse propositionem aliquam,quae uere est lisretica sed oportet,quod sit et per uera argumenta covictus talem Propositionem esse haereticam. Nam quamuis in haeressaliqua persistat ut supra in isto primo lib. cap.Io.docuimus antequam sit de hqresi sua legitime admonitus,nodicetur pertinax, re per consequens neque haereticus, si paratus sit reuocare haeresim,cu fuerit illi uera fides manifesta. Alioqui oporteret dicere, ut quotiescunque inquisitor haeretico praeciperet alicui praedicatori, aut doetori,ut propositionem aliquam tanquam haeretica abiuraret,ille teneretur hoc sacere. Nam diceret inquitator,q, nisi statim abiuret iuxta cap.Ad abolendam.sta
tim illum tradet curiae seculari. Et ita cogeretur aliqra propositionem catholicam recantare, Sc abiurare.Non
est ergo dicendus dephensus: nisi fuerit conuicitus. Qualiter autem,& quibus argumentis sit aliqua propositio
de haeresi conuincenda, supra cap. q.aperte declarauimus. Et certe ut opinor ex falsa huius uocis, deprehensus ntelligentia deceptus est Archidiaconus,putans Omnem,qui transactoe tPe grae accusatus accedit esse reiiciendum,dc potestati seculari tradendum. Et Dns Cardinalis etiam deceptus est,qui existimauit ocm conuictum,etiam si ante condemnatione redeat, esse tradendum pia ti seculari: quia ut ille ait non statim, Sc continuo redit.Sed re uera fallitur:quia textus in cap.Ad abolendam.non dixit absolute, nisi continuo redierint, sed
dixit,continuo post deprehensionem erroris. Tuc quis
262쪽
i dicitur deprehensus in aliquo crimine, qn laeti euid etiai cognoscitur illum tale crimen c6misisse, aut per testes
est concietiis, aut publica sui confessione illud se fecisse est cofessus.Quo fit,ut siquis conuictus de hoesi statim illud fatetur, de haeresim abiurat, dicedus fit statim post
deprehensione erroris abiurasse,& per consequens non sit tradendus iudici seculari,arbitrio suo puni edus. Quia ca ad abolendam, praecipit ut arbitrio secularis potestatis non tradatur haereticus,qui statim post deprehensionem erroris ad fidei catholicae unitatem redire uoluerit. Et in cap. Excomunicamus,paragr.siqui aut. prscipitur,ut limoi talis, qui postquam fuerit deprehensus re dieii perpetuo carceri mancipetur.ut igitur quis poena mortis euada non opus est, quord fateatur suu crimen
antequam fuerit conuictus: quia etiam si postquam fuerit conuictus,hoc est,in errore deprehensus si tamen amtequam per seiam sit condemnatus,suum errorem late tur, perpetuo carceri mancipatus poena mortis euadet.
Huic meae Plae fauent non solum glossator Decretallu, Panormitanus, Sc caeteri, qui alia extremam,& mitissimam opinionem tenent:sed etiam Gondissaluus de UilIadlego in tractatu de haereticis. Restat nunc tertius gra dus examinandus, de illo. s.qui etiam postquam conuiritus est,negauit,de ideo damnatus est,ut secularis arbuerio potestatis puniatur,& post hanc damnationis se tentiam,crimen suum fatetur, credens se hac uia miseria cordiam consequuturum. Hunc talem firmissime teneo non esse ullo pacto admittendum,ut talis illi praestetur uenia,quae illum a' iudicio secularis potestatis redimat. Qua hic talis prssumendus est ficte accedere,nec de illi' emendatione speradum est.Pro hac re est aperte textus praefati cap.Ad abolendam. ubi praecipitur,quod haereticus relinquatur secularis arbitrio ptatis,animaduersione debita puniendus, nisi continuo post deprehensione erroris ad fidei catholicae unitatem sponte recurrere uoluerit. At qui post damnationem uenit, non sponte: sed l
263쪽
DE IusTA II AERET. PUNITIONE timore poenae quasi coactus redit: & qui conuictus ad- .
huc miam expecitaui non continuo redit.Et in utroque cap. EXcomunicamus paragrapho damnati, nulla prorsus damnatis datur indulgentia: sed praecipitur,ut seculari potestati tradantur debita aiaduersione puniendi . Quod aut Panorminatus arguit per cap.Accusatus. de haereticis. lib. 6.in quo solis relapsis uenia negatur parum ouet. Primo quia in illo cap.non habetur, quod ille ait:Illic.n .Papa declarat,qui sint relapsi diccds, Musint. poena relapsorum in haeresim puniendi,non in exprimit poenam, qua illi debeant puniri. Deinde quamuis illic
solis relapsis negaretur indulgentia,non in reliquiS Omnibus conceditur,quod erat mainae necessarium,prinsertim cum antea fuisset illis in multis locis negata,ut pa tet per cap. Ad abolendam.& cap. EXcomunicamus.
Primo, M scdo. Argumentum etiam, quod adducit, ut opinio sua tanui mitior recipiatur,per regulam: Odia . α regulam: In poenis.nihil valet. Quia regulae illae intelliguntur in negotio dubio: qn non constat quid ex iure tenendum sit,tunc poenae,& odia sunt restringendamn uero iura apertissime disponunt poenas,non sunt tunc il. . Iae restringendae. Illa et,quae pro ista opinione adducit glossa nullius sunt momenti. Nana illis satis,supercla re spondetur in cap. super eo. de haereticis.libr. 6. In illo si quidem textu declaratur,quddecclesia nulli claudit gre mium,ut illi deneget,quod ad ais sus salutem uiderit necessarium: ac proinde damnatis, & relapsis si contritionis signa ostenderint , pniae,&Eucharistiae sacramenta non negat. Claudit in gremium saepe in his,quae ad cor Poris salutem pertinent: qm haec denegata saepe saluti animau pro dcsse solent. Deinde deceptus est glossator in praefato paragrapho siqui autem.in uerbo: deprehensi ubi exponit,sic dicens: Publice,ita Φ notorium,uel cecondemnati. Haec ille.Fateor quidem condemnatos di icendos esse deprehensos:sed non de istis deprehensis Io
quitur ille paragraph' siqui in quia de istis,qui P com
264쪽
deninationem sunt deprehensidietum fuerat eodem c. varagr. Damnati. Alioqui si de Oibus deprehensis inte,
Iigatur par. siqui aut. apertissime erit contrarius secedenti.parag.Damnati. Talis aut contrarietas in eiusde cap. Contextu non est imaginanda. u contrarietas facillime
tollitur,si aduertamus alios esse praeter damnat OS , qui iure dicuntur deprehensi. Sunt enim deprehensi, qui in ipsa perpetratione criminis sunt capti,ut puta quia uisus est sic praedicare,aut docere, dc qui per tecties idoneos sunt convivii, Sc qui publice tu iudicio crimen suum ciI fessus est. De his igitur, Jc non de damnatis intelligitur paragraph' siqui autem: de reliquis uero,qui per iudicis ecclesiastici sententiam sunt condemnati,intelligitur paragraphu Damnati. Quam uerborum disterentiam, ii bene aduertisset glossator, non sic fuisset deceptus. Superest adhuc,ut de alio tisreticorum genere diiseramus, de illis uidelicet qui emorem suum fatentur: sed illum deserere nolunt,quoniam diu non esse errorem sed uera fidem. Sed de hoc inferius lib. secundo ds sputabimus, quem totum huic negotio tribuemus nunc enam in hoc primo libro de illis solum haereticis disputamus, qui Post tenebras ad lucem redeunt,& erroribus suis desertis,ad fidem catholicam reuertuntur. De apositatis,an sint eιiam cum ad eccle fam redierint, benigne , σ
cum misericordia,uelut caeteri haeretici recipiendi. CV. e .
Quamuis de omni haeretico iam dictum sit, illum si
congruo tempore sui delieti poenituerit, fore ad miseri cordiam recipiendum,ut a poena mortis liberetur: aliutamen de apostatis dubitant,an sint etiam eadem men sura metiedi,ut etiam illis si ad sdem catholicam ultro redierint,sit indulgentia praestanda.Huius autem dubi- tationis causa inde oritur, quor dius ciuile non eandem tribus t benigni tatem, et misericordiam apostatis,quan caeteris haereticis.Nam in lege,hi qui. C.de apostatis.incipit Imperator,ut apostatae, etiamsi ad fidem catholicam redire uoluerin ultima poena puniantur: cum in '
265쪽
DE IVsTA HAERET. Pu NITIONE. alios haereticos non dicat poena mortis fore puniedos . Pro huius qonis definitione oportet in primis ad memoriana reuocare id ,quod supra cap.i. huius primi libri diaximus, Apostatas sub nomine lisreticoIst comprehedi. nec es e aliam differentiam inter apostatam, Sc haereti cum : nisi eam,quae est inter speciem, S genus.Nam ut
illic ex beato Thoma docuimus Apostasia species est infidelitatis,quae sub haeresi comprehendunt, Zc nihil supra haeresim addit: nisi quandam speciem aggravante, quae est totius fidei oppugnatio, cum aliae haereses non totam fidem: sed solum partem oppugnent. At si apostasia est haeresis species, Sc no alio modo ab illa distincta,consequens necessario est,ut apostata sit etiam qugdam haeretici species, nullum aliud habens cum hae retico discrimen: nisi quale est inter speciem, Sc genus .
Hoc igitur praemisso,aliqua prius iaciam firmissima fundamenta,quibus innixa nostra huius qonis sima, contra omnia aduersariorum tela constans, de firma permaneat . Primum sundamentum . De crimine haeresis nullus iudicare alium potest: nisi solus ecclesiasticus iudex. . Hoc fundamentum probatur per capit.Vt inqustitioni. de horreticis . lib. 6. ubi expresse inhibet Papa omni potesta ti seculari, ne quomodolibet de haeresi cognoscat, aut rudicet , Sc causam assignet,quia crimen haeresis est mere ecclesiasticum. De nulla enim re mere ecclesiastiaca , secularis iudex definire aliquid ualet , quod si attentare quis praesumpserit eius definitio irrita est,& inanis ,
ut patet expresse in cap.Bene quidem.96. distet in cap. Ecclesia sanctae mariae.extra de constitutionibus.Et pneandem causiam cognitio, Sciudicium in causa matri monia sunt iudicibus secularibus prorsus inhibita,&λ- Iis ecclesiasticis iudicibus reseruata: quia matrimoniueo,qa est sacra metum,censetur res mere ecclesiastica . Praeterea secularis iudex non pol de haeresi inurere , nec de illa iudicare,hoc est,non pol iudicare,an lisc, aut illa
assertio sic haeretica , an catholica, ergo non porcii PR
266쪽
BIud crimen aliquem punire.Collectio est manifestat quia iniustum est, ut quis possit iudicare in crimine, de quo non potest cognoscere. Quod aut secularis iudex non possit de fide aut haeresi cognoscere, apertissime couincitur ex lais, quae supra cap. . diximus. Et .pbatur ul-
ira:quia secularis pias ab eccna est illuminanda,et ab illa doceri debet,&non econtrario. Nam ut dicitur in c. solitae . de maiori. Sc ob. ecclesiiastica pias est uelut sol, secularis uero comparatur lunae, quς lumen suu a sole recipit. Deinde in lege ueteri non Rex, aut Princeps, aut 13 Dux,aut medicus: sed solus sacerdos habebat ius leprs invictedae,& dignoscendae,& ille solus leprosos iudicabat, δί ex illius iudicio pendebat quidquid circa leprosum lex faciendu esse iubebat:ergo eodem modo i lege nova fieri oportet,ut non Rex aut Princeps, aut quaevis alia potestas secularis: sed solus sacerdotalis ordo, haeresis dignoscendae,& iudicandae piatem heat. Nam lepra ut sacri doctores interpretanturquςdam fuit expG sissima haeresis figura. Vnde Augustinus libr. 2. sinum Euangelica', cap. 4o. differens de dece leproiis a Xpo saluatoren ro mundatis,ita ait: Nullum eoNubus lisccorporalia beneficia praestiti,inuenitur misisse ad sacerdotes,nisi leprosos. Nam Sc illum a lepra mundauerat, cui dixit: Vade, dconde te sacerdotibus, re offer O te mi ,3
sacrificium, quod praecepit Moyses in testimonium illis. Et post pauca subdit: Quaerendit igitur est quid ipsa
lepra significet. Non .n.sanati sed in udati diari luteaca tuerunt.Coloris appe uitium est,no ualetudinis, aut integritatis sensuum,atq; membro N. Leprosi ergo non absurde intelligi piat, aut scientiam uerae fidei no hiates, uarias doctrinas profitentur erroris. Non.α uel abscondunt imperitiam suam: sed .psumma peritia .pserunt in lucem,et iactati a sermonis ontant. Nulla porror falsa doctrina est,u non aliqua uera intermisceat.Vera ergo falsis in ordinate permista in una disputatione, uel narratione homini tant in unius corporis colore VPar eno
267쪽
eia,signant lepram , tanus ueris, falsis colo iv fucis homana corpora uariantem,ato maculantem .Hactenus
Augustinus.In quibus uerbis id annotandum est, quod cum dixerit solos leprosos ex ijs,quos sanitate corporis Aps donauerat ad sacerdotes fuisse ab illo missos,posmea dixit leprosos haereti com figuram portasse. Ex quib'
satis aperte colligitur,necessarium fore, ut quemadmodum tunc soli sacerdotes examinabant Ec indicabat lo prosos,ita nunc solus sacerdotalis ordo,hoc est,eccria sticaptas examinet,de iudicet haereticos. Scam funda mentum . Secularis iudexcum punit haereticos,hoc fa cit uia permissionis, Ec traditionis ab eccriastico iudice facts cum uidelicet eccnasticus iudex expleto omni eo, qa circa haereticum exercere poterat,relinquit illum,et tradit piati Iaicali,permittens illi,ut circa illii faciat qa uiderit expedire.Hoc hr expile in ca. ExcoicamuS.para.damnati,primo Jc secundo, extra de haereticis. Ex his duobus fundamentis satis aperte colligitur laicam pia tem non posse quolibet haereticum punire, anteq; ab eccinastica plate sit illi permissum. Tertium fundamen- tum. Ius canonicum nunqj statuto aliquo pricepit apo 'statam a fide qui ad eam sponte redierit, tradi iudicis culari illius arbitrio puniendum. Ex quo manifeste sein turptatem sciarem non posse apostatana, qui spote asfidem catholicam redit,morte punire. Na apostata ut prsdiximus uere est haereticus. At hyeticum hominem scitaris pias punire non potest:msi cum sibi ab eccinastica plate est traditus. Eccriastica pias nondum tradidit ptati laicali apostatas,u sponte redire uolunt ergo pias laica non potest illos morte punire,imo nec de illis iudi care.EX quibus omnibus infero diam Ioannem Nicolai Arelatanum errasse qui in suo libello de haereticis . No
tabili. a. Mordicus tenet apostata et sponte redire UO- lentem,non esse ad ueniam admittendum,motus ex illa
Prslata lege,hi qui. C. de apostatis.Illa.n .lex nullius est momenti: quia etsi nulla esset specialis lex canonica, u
268쪽
de apostatis statueret contrarium, satis est supercii satis . ad illius euersionem illa gnatis canonica Ohibitio, qua iudicibus secularibus prohibetur ne quolibet de haereticis cognoscere,aut iudicare prssumant. Multo ergo melius qua Arelatanus iste sensit Gundissaltius a Villa Diego,quem ille oppugnat, qui in suo libro de haereticis q.
α o. censuit apositatas eadem lege,qua horreticos fore in hac parte iudicandos.Praeterea ut fortius meam confir- . mem siniam ius canonicum non solum non statuit apo satas sponte redire uolentes esse prati larari tradedos, imo expresse praecepit contrarium in cap. contra Xpia- Mos.de hsreticiS. lib.6. Nam in illo cap.Papapcipit eos, , qui ad ritus redierint Iudaeo este uelut lisreticos punicdos.At haereticos cum sponte ad fidem redeunt, ut Γ-xime praecedenti capite diximus ius canonicum concedit indulgentiam, S illos ad misericordiam recipit,non. tradens illos plati seculari ad illius arbitrita puniendos: ergo eodem modo etiam apostatas si sponte redierint. quemadmodum haereticos recipere oportebit. Id autequod pro se adducit Villa Di ego,ut hanc si iam confir
:nihil huic proposito seruit. Nam illi,de quibus Innocen- tius tertius in illo cap.loquitur, non erant apostatae ta Ies,quales hi de quibus nunc loquimur. Illa.n.de quib' Papa loquitur in illo textu non in uniuersum fide catho Iicam deseruerant, neq; Ob hoc a summo Pontifice rep-henduntur: sed quia is cum fide baptismi,Iudaeoru ritus obseruabant.Nam ppea ad illo Iu damnationem, addo dit illic Papa ex sacra scriptura,maledictum esse holem, qui terram duabus vij singreditur, duas uias appellans Apianisnaum & Iudaismum. Apostatae uero, de quit,' nunc loquimur totam fidem catholicam deseruerunt,et de istis est qo formata.Und e patet textum illum a , illa Di ego citatum pant suam istam cc infirmare. Sed caput
contra Apianos. quod noS citauimus tam Aperte nram
iuiam confirma ut nihil apertius dici possit. Nam illud
269쪽
DA IVsTA UAERE T. PUN IT IONE caput aperte loquitur de his, qui relieto Xpianismo ad Titus redierant Iudaeorum, ut patet ex casu capitis ibi de in glossa inserto .Rursum ius canonicum nihil prorsus in specie statuit de apostatis quali essent animaduersione puniendi: quam rem facere non omisissent: nisi quia illos ih haereticis comprehcdere uoluit, Ec eadem illos poena,qua haereticos illos puniendos esse censuit. Nonesti. putandum sanctos pres,qui pro haeresis,&alio' criminum punitione tot iura statueriit, circa apostasia, quae pestilentissimum est crimen, fuisse tam remios,ut illam puniendam non esse censerent, aut tam negligentes,ut de illius remedio, dc punitione nihil prorsus statuissent. Cum igitur credendum sit, eccriam aliquid de apostatis decreuisse, tu non alibi hoc reperiatur, quam cum de haereticis statuit, erit necessario fatendum apo fiatas eisdem legibus, quibus caeteros haereticos esse iudicandos. Deinde ea,quae de aliqua re in gne statuutur, Ec ordinantur ad omnem spem illius mis sunt deducenda, dc omni speciei sunt tribuenda, dc applicanda: nisi aliqua esset illius gnis species expresse alicubi ab illa generalitate excepta.Si lex statuit,ut latro ea,qus surto accepit,restituat in quadruplum, non est dubium legem de omni latrone,puta raptore, sacrilego,athsq; latronis speciebus esse interpretandam, ita ut eossi quili hedea sit plectendus poena,ut ablata in quadruplum resiluere cogatur: nisi de aliqua latronis specie aliud ali-hi lex disponeret.Tunc.n.gni derogaretur per spcm, ut dr de gis iurisdib.6.reg. 34. At haeretic' ut supra in hoc capit. diximus genus quoddam est, cuius quaedam species est apostata. Fieri ergo est necesse, ut quae de haere licis eanonica iura decernunt, sint etiam ad apostatas deducenda, Sc de illis interpretanda: nisi alibi ius canonicum circa apostatas speciali detreto aliud faciedum esse decernat.Cum igitur ius canonicum nihil in speciali de apostatae punitione statuerit,oportet necessario ut ea, quae de haereticoN punitione ius canonicumstatuo
270쪽
LIBER M V s. raorat,sint etiam de apostatis intelligenda. Ius canonicum Praecipitini haereticus, qui cogruo ipe sponte ad fidem redire uoluerit,admittatur ad ueniam,ergo id ede apostata erit nec essario faciendum. Quae aute Ioannes Are. Iatanus affert in Baetiae confirmationem, nullius sunt momenti, Sc indigna, quae nobis occupationem msionis praebeant:sed mmdendum est illis. Dicit primo in non debemus ponere discordiam interius canonicu Scciuile, nisi inter illa aperta sit repugnatia: sed oportet ea Iura concordare: pro quo adducit. l. praecipimus. C.de appell. Sc.Lprimam. C.de inoff.dot. M textum ex cap, cum expediat. de electio lib. 6. Huic argumento ria deo Per eundem textum,quem ipse adducit.Ibi. n.dr, quod expedit cocordare iura iuribus &eON correctiones euitaris ipsa iura sustineri ualeant, ubi glossa, in uerbo sustineri,dicit:Reprehenduntur hic illi, qui uolunt sustine
re iura, quae penitus sunt correcta: ubi ergo apparet de correctione non sustineant. Haec in glossa.Reprehendi tur ergo ipsemet Arelatanus in textu, quem citat: quia
sustinere uult illam legem, hi qui. C.de apostat S. cum illa sit apertissime redacta in nihilum per ius canonicu, in cap. Vt in quisitioni,d e haeret.lib.6.ubi prscipitur Omni seculari plati ne quolibet de crimine haeresis cognoscat aut iudicet. Deinde sic arguit: Nullibi in Pontificio iure scriptum expresse reperitur apostatis poenitentib'Parcendum esse, ne mortem corporalem euitent, ergo
standum est decisioni iuris ciuilis expresse disponentis , non esse parcendum apostatis. Huic argumentationirndeo,bis in illa erratum esse . Primo quidem qil assis mit est falsum, uidelicet nullibi in Pontificio iure esse ex presse scriptum,apostatis poenitentibus esse parcendit. Nam ut iam diximus in cap. contra XpianoS,de haereticis lib.6.est expresse decretum.&in cap.ad abolenda. extra de haereticis.&in cap. Excoicamus, primo Scsecundo.eode tit. licet.n. sub nomine apostatae nihil de illo disponat,satis in est id, quod de haereticis dictu erat,