장음표시 사용
251쪽
. - DE IV TA HAERET. PUNITIONE tationi, M publicae,omnes adesse piat, de omnes ad illa audiendam certatim concurrunt tam idiotae, quam uiri ldocti. Scriptam autem disputationem non legunt, nisi uiri doeti, Scideo scripta disputatio reputatur secreta , Ec non publica.Vocalem aut disputationem secreto,dc coram solis uiris doctis fieri posse cocessimus, sicut nucde scripta disputatione concedimus. Deinde in uocali disputatione idiotae, qui adstant, Sc si siuas non intelligant udicare in de ipsa disputatione contendunt. De disputatione autem scripta raro aliquis iudicat, nisi uir
doctus: qni uix aliquis ut dixi nisi doctus ille sit, illam
legere curat,&si legerit non intelliget, ac proinde, nec iudicare psit. Ad hunc modum sancti uiri distinxerunt dot trinas,quae uoce,aut scrip to dantur: qm cum praedicatores uerbi Dei admoneant,ut iuxta audito' capacitatem sermones temperent, ita ut de rebus sublimibus coram populo rudi non disserant ipsi lia,qui haec consulunt,in suis operibus tape de rebus sublimihus scii pse runt: qm putabat illa opera a uitis idiotis non fore lege da, Scita non putarunt idem iminere periculum ex scri Ptura,quod certum erat oriri posse ex uocali praedica
tione.Propter hanc eande cam censeo uitandos esse eos
libros, qui lingua uulgari contra haereticos disputant: qm talis scripta disputatio in lingua uulgati edita tam publica est, Sc adeo exposita est iudicio hominumidiotam,ac si publica uoce fieret. merito igitur laudandua est cois regni Castellae senatus,qui poblico edicito pt hibuit ne tales libri contra haereticos editi in lingua uulgarem transferrentur, Sc de aliquibus,qui iam translati erant praecepit sub grauibus poenis ne uenderentur Quod haereticus se resipuerit est ab ecclesia miscricoriter reciapiendus. Cap. i XXI.
Horreticum hominem si tesipuerit solet pia inrecclesia,quae sp si si sui dulcissimi uestigia sequitur,extensis ut aiunt ulnis recipere. Imitatur si qui dem sponsum suum,
qui ut ait Paulus uult omnes homines saluos fieri, α
252쪽
LIBER PRIΜVs. III ad agnitionem ueritatis uenire. Eu,qui uenerit ad me, Diti ginquit Saluator nr,no eqciam foras. Iustum est ergo,ut ecclesia illius sponsa non eiiciat foras eos, qui ad Apm Hiens redire uoluerint. Deus per Hieremiam prophetam Iu daeois synagogae,quae cUm amatoribus multis per ua rias idolom culturas fuerat fornicata, promisit se illam receptum,si ad illum reuerteretur,ergo oportet,ut ecclei sia filios,qui ab eius gremio per hyesim recelserAnt, re cipiat, cum ad illam reuertuntur. Contrarium in sensiti olim Nouatus,a quo Nouatiani haeretici sunt ducti, quia in tantam prorupit insaniam, ut non fuerit uerituS docea re,non esie dandam lapsis pcRON indulgentiam,sive re- ί mismonem.At ecclesia spiritu Dei illustrata intelligit be I De,quam crudelis, & quam a diuina misericordia alie
a na sit haec ita, & ppea ipm Nouatum damnans lapsisa indulgentiam promittit,& tribuit. Imo blandius ueluto Pia nar ampletititur eos, quos nunc lucratur, & de illis si multo amplius gratulatur, quam de illis, quosnunquat amiserat. Agnoscit.n.illa, sponsus suus est ille bonus, Pastor,qui errantem ovem non interkcit,non percussit: , sed gaudens super humeros suos imposuit, M ad ovile P Perduxit & tandem conuocatis amicis, congratulariis libi ab illis petηt,eoqct' ouem, quam amiserat:inuenit.
t: Deinde pr ille Euangelicus filium suum prodigum dear vastu porcoN,& loginqua regione,in quam abierat ad io se reuertentem non reiecit,nem illi exprobrauit Odigalias talem,aut ulla iniuria illum assecit: sed ut uidit illum prst ejuS a longe,nas sericordia motus est, & accurrens ceci a dii super collum eius, & osculatus est eum: & dixit ad seruos stros. Cito proferte stolam primam,& date an Ium in manum eius, & calciamenta in pedibus eius, Madducite uitulum saginatum,& occidite, re manduce amos,& epulemur:quia hic filius meus mortuus erat, Mit reuixit,perierat,&inuentus est. Sic py coelestis iudicat s sic emendat,sic peccanti filio dat oscula,non flagclia,uta, ' Pote qui non uult mortum petUris:sed ut conuertatur,et
253쪽
uiuat. Licet haec sith Prodigi parabola de omni p resoleat intelligi,mihi in magis de illo, qui in haeresim lapsus est,intelligenda Vr,quam de fideli, qui aliud crimen Iaetate comisit. Fidelis siquide adhuc est in domo pris,ppea nondum ab ecclesia quae Paulo testante, do
mus est Dei,recessi.Haereticus uero,qui se ab eccinae catholicae consortio separauit, domum reliquit pris Sc lato longius abhi,quanto fide deserta in plura se immersit uitia. Ad domum pris reuertitur,curelicto errore, quo fuerat ante deceptus fidem catholicam suscipit per quaste' in eccnam,unde exierat,intrat. Sed hunc talem pr. coclestis cum gaudio suscipit, Ec magis super illum laetatur, quam super seniorem filium, qui domi manserata iQui fit igitur, ut nar non eodem gaudio suscipiat reuer tentem filium,quo illum suscipit pre Eritne sponsa contraria sponso suo,ut qa sponsus suus benigne,& cu gaudio suscipi illa cum austeritate rei)ciat Absit. Nihil n. ex his,quae ad fidem,&mores spectant,ecclesia agit,nisi prout a Deo sponso suo regitur, docetur. male igitur e S agere conuincitur, qui haereticis reuertctibus ad ecclesiae consortium, aut Iudaeis, uel Sarracenis ad uera fidem conuersis exprobrant praeteritam infidelitatem,Sc illos ob hoc iniurijs afficiunt, cum potius deberent illos benigne tractare,dulciter alloqui, charitate,de amore ipse qui, ut his retinaculis illos in fide suscepta melius conseruarent. Et forte qui illos acerbe Sc cum austentate tractant,hoc faciunt,ut illos fidei susceptae poeniteat: Ideo Dias in lege ueteri sub quadam figura, queadmc dum reliqua,quae in illa lege fuerunt dicta,praecepit, ut limoi hominibus non inferretur iniuria, necu praeteritu uitium quis illis exprobraret. Sic.n.in Leuitico ait: Si Laiωρ moratus fuerit aduena apud vos,non exprobretis ei.Vitium aduenae praecepit non esse illi exprobrandum. sed . Ut tanquam indigena ab illis aestimaretur. Aduena est inter Christianos quisquis a Iudaeo N, uel Sarraeen ON
ritu ad Christianismum uenit,huic tali pi scepit Unβ, ut
254쪽
LI AER PRIM Us. II 2 nullus exprobraret aduenae notam, nullus ex hoc illi in iuria faceret,q, ante Iudaeus aut Sarracenus fuerit. Nul Ius in illo conliderare debet, sicut nem Deus coliderat, quod ante fuit: sed quod nunc est. Un Ambrosius ait: Ambr. Cum renuciatur improbitati,statim adsciscitur uirtus. Egressus. n.malitiae,uartutis operatur ingressum, eodeo studio,'quo crimen excludItur, innocentia copulatur. Haec Ambrosius . Et hiar haec uerba in cap. Cum renun- Ciatur. 32. q.I.EOS uero,qui contra hanc Diat lege facientes,austere,et improbe traetant nouiter conueris, rep-hendit Dns per Ezechielem prophetam dicens:Adue- Ex. tanam opprimebant calumnia absq; iudicio. Quae uerba interpretans Hieronymus in comenta S ait:Aduenam Hier .
quo , Sc peregrinum, qui nodum eius eccletiae fuerat effectus: sed tin auditor,& hias initia fidei,opprimebat
calumnia: ut posto circuissent mare,et aridam,facerct unum proselytum Sc facerent eum filium gehcnae. Haec Hieronymus.Iustius est ergo,ut qui a Iudatis,siue Sarra- . Cenis,liue haereticis,eoni erroribus desertis, ad fidem ecclesiae catholicae conuertuntur,benigne recipiantur,dulciter tractentur,nς nimia austeritate deterriti, fi coepta fide recedant:sed potius benignitate, &bladitias sanctis allecti,in fide quam semel susceperiat alacriter perseue rent.Et siquis ex his Xpianis recentibus,re nouiter a Iudaismo,aut a Sarracenis conuersus,in fide errare contingat Se postea errorem suum cognouerit Paratus corri gi,dico hunc talem esse cum maiori misericordia, Ec leuiori pnia,quam alius ex ueteribus X planis recipicdus: praesertim si ex ignorantia illum erraile constet , Sc non eX malitia: utputa, quia non fuerat plene de fide instru- .ctus. Neo obstat capit. contra X planoS.de haereticis. lib.6 quia cap.illud intelligitur de pertinacibus, Sc qui non sunt parati ab errore suo corrigi. Si in uerae contri tionis signa onderint, de ad unitatem ecclesis redire uoIuerint,benigne recipi debent: quia ignorantia, &aliun infirmitas illos excusat. Ne igitur hoc excusationis uela
255쪽
DE IVsTA HAERET. PUNITIONEmine malitiam suam semper tegere procurent, necessarium esset,ut limoi nouiter conuersis Christianis ips auquod, de no nimium breue praefigeretur,in quo ea,quae ad fidem catholicam pertinent,discere teneretur, Sc magistri qui illos docerent,daren tur qm nisi id fiat,etiam n Postea errent,merito se excusare poterunt dicentes: Ne monos condulat. Vem nequis ex his, quae diximus ansam erroris capiat,putans haereticu holem quotiescuin respuetit, esse semper ad misericordiam recipiendum , Oportuit de hac re admonere lectorem, ut intelligat hi- sariam posse contingere, ut haereticus ad fidem conuer sus ab ecctia recipiatur.Uno modo,ut recipiat ad solam animae suae salutem: alio modo,ut non solum ad alae:sed' etiam ad corporis salutem recipiat . Primo mo dicimus haereticum quocunm ipe poeniteat', et si relapsus suerit esse semper recipiendum ad pniam,ut salutem aninas assequi possit. Nam pnia ut Augustinus ait etiam si in ultimo uitae hiatu aduenerit,saluat,&liberat. Et in ca.suneo.de haereticis. lib. 6.docetur,relapso haeretico non essenςganda pinae,&Eucharistite sacra si illa humiliter petierito manifesta pluae signa in eo appareant. Secudo modo,hoc est,ad corporis,&animae utilitatem,no semper oportet hςreticum recipere, ne in semper eccria illos recipere uult.Et merito hoc eccria facit: quia si semper illos reciperet, ut illos in uita, de ali)s bonis ipalibus se Uaret incolumes in multo N perniciem ut lib. 2.longius docebimus hoc cederet. Quos at lirticos, Sc qia ad cor Poris,& aiae salute eccina recipiat sequeti ca.docebim'.
Quod haeretici primo ad fidem redeuntes,non sunt omnes pariter cum sequali misericorssia recipiendi. Cap. XXII ..
Quamuis omnes haereticos, qui semel tris in haeresim lapsos fuisse,deprehcsi sunt, cum ad fidem catholicam
redeunt,recipiendos esse diximus,non in omnes cu recipiuntur,eadem benignitate tractare' oportet.: sed iuxta
uarietatem criminis,& pinsuaria illis impendetur misericordia. Nam pro mensura peccati, Pcepit Deusiut
256쪽
LIBER PILI Μ VS. II3 sat plagam modus. Haec autem uarietas in multis coosderari debeti& primo an is,qui in fide errauit , sponte, α sine alicuius accusatione uenit, an postquam suerat accusatus.Multum liudem interest,an labere an eae metu aliquid agas. Siquis in fide errauerit, Ec postea pictissimum agnoscenS sine alicuius accusatione,aut denunciatione sed sponte sua ad inquisitores haeretico ὁ accesse se coram illis de sua haeresi accusauerat, Sc miseri 'cordiam petierit, erit abso dubio, cum benignitate, demisericordia recipiendus.Et sine alicuius infamiae nota, pnia aliqua secreta iuxta haeresis,dc personae qlitatem illi imponitur. Neiu in hoc tali est considerandum ex ipe suae cognitionis, confessionis aliquod discrime: ut puta,si ante ips grae ab inquisitoribus concessum,uenit uel post. Solent.n.inquisitores haeretico' cum primum OPpidum aliquod uisitant, ut de haereticis inquirat, educta proponere, M pprm per praedicatores monere, ut sim in illo fuerit in haeresim aliquam diabolo suadente i Psus,infra talem,aut talem terminii,puta hebdomada, uel mensem,errores suos recognoscant, Sc se errasse liti militer cora illis fateantur: alioqui si hoc illis psignato termino iam transacto,deprehensi fuerint,velut haereti ci punientur. Hic illis pfixus,& concessus terminus. let uocari ips gratis quia ex gratia, Sc non eae necessit te illis concessum est ips uenis,uel misericordis,quia si illo tReuenerint,venia illis dabitur, is misericordia. Quocunque igitur iste quis ueniat,sive intra ips gratiae, siue postea,modo sponte sua, Se sine aliqua accusatione,aut citatione ille ueniat,semper est cu misericordia recipiendus. Et potest hoc etia probari a simili per id,quod hyin.c. Si tibi absenti, paragrapho antequam.de Pbendis. lib. 6. Si uero aliquis non spote sua: sed accusatus, Sc uocatus,ad inquisitores uenerit.&peim suum fuerit cora illis confessus,tunc hanc oportet hre imprimis confideratione,an uidelicet ille intra ips gratis uenerit, an post.
Si quis de haeresi accusatus potin suum antequam ad iu
257쪽
DE IUSTA HAERET. Pu NITIONEdicium uocetur,agnoscat re illud humiliter fateatur in tra ips gratis,dico illum esse misericorditer recipiendia, et eu deliciti sui uenia,sive ille sciat se esse accusatum,sive non. Nam alioqui ego no possiim intelligere,quibus it Iud Ῥs gratiae prodesse possit: qm illis,qui spote sua ueniunt,&mere libere,nihil certe prodest,cum hi etiam si post ips gratis iam elapsum uenerint ut nunc diximus sunt admittendi. Fateri igitur oportet ips illud gratior,
aut nullius prorsus esse momenti, aut necessario ualere
illis,qui post accusationem uenerint. ponetur in istis poenitetia digna iuxta MON criminum qualitates.Si aut post ips gratis elapsum quis accusatus, reuocatuS a cesserit, re crimen suum tunc fuerit cora inquisitoribus confessius,dubium est inter doctores,an sit recipiendus. His Nam Archidiaconus..c.ut comissi, paragrapho ne
non,de haeret. lib.6.dicit hunc tale non esse recipiedum.
Sc remittit ad notata in,la. C. de his qui latro.occul.Dommi- minicus eodem loco recitat hanc Arcnidiaconi opinionem, re illam nec oppugnat, neque confirmat: sed sola' illius relatione contentus pertransit. Hostiensis uero in summa,tit.de hyer. dicit lisreticum antequam sit conuictus,semper esse recipiedum. Nam in paragriQualiter deprehendatur.sic ait: Si confitetur uocatus timore probationis,& iudex uideat ipsum coiritum, α speret de conuersioire sua,potest ei parcere iniuneta pnia salutari.Et parum infra ait: Si uero negauerit, & conuictus fueri codemnati debet perecclesiasticum iudicem, ad quem hoc pertinet,ut in.GAd abolendam,paragra.I.ex' tra de hsreticis.Et in parag. Quando,& qualiter eccinae reconcilietur dici quod post condenationem statim sine aliquo interuallo posset reconciliari authoritate epi, ex interuallo aut non nisi authoritate Paps.Et dias Cadicara. dinalis in clement.Ad nostram,parag.pen.de hyet.di' cit quod si postquam negauerit, fit conuichus, non asmittatur ad limoi reuocationem erroris,ut per illa mortem euadat.Quia qui expectauit,ut per Pbλxiones cen
258쪽
LIBER P R I M V s. II4 ivneeretur,& conuinctus redit,non hoc facit in contineti,nec sponte: quia uidetur timore probationii fecisse. Glossator aut decretalium docet, quod ci post condenationem si recipiedus, si tunc sponte illum redire cognoscatur.Hoc dicit in cap. Ad abolendam,parag. praesenti.in uerbo: recurrere.&in.c. pen.de hsr. parag. siqui autem.in uerbo: deprehensi,&ibidem probare nititur hanc suam opinionem,sic dicens: Quia ecclesia no claudit gremium redeuntibus ad ipsam. C.de sum. trinanter claras. circa finem,Sc delicti ueniam petetibus damus. C.eod. tit.manichsos.Haec in gloLPanormitanuS in.I. Pauc
Opinionem Archidiaconi,huic in magis fauet.Et O hac opinione ille adducit tex.in.c. Accusatus.de hsret. lib. s. In quo cap. solos relapsos sine misericordia dicit esse puniendos. Dicit ergo Panormitanus hac opinionem esse tenendam: quia mitiore, M probat per regulam: Odia. M p er regulam:In poenis.de reg.iu.lib. 6.Ecce uides tres doetissimo Nuiroiv opiniones,quaivduς sunt eXtrems,
alia uidelicet Hostientis, Π quod a modo mediat. Quid igitur ego homo theologus laciam,ubi tot magni gigates pugnant cDicere enim possem id, quod virgilianus ille rusticus dixit. Non est meu inter uos latas coponere lites, viro lDicam in ingenue, quod nulla istam opinionum abs 'lute,et ex omni parte nulli placet.Nec miretur quis,aut me arrogantem,S superbum dicat, mea quod ego hotheologus in materia iuridica contra uiros iuris canonici peritissimos pugnare audeam: sed magis confideret, obsecro,nullum else,aut suisse unquam tam doctum hominem,qui sensu pure humano scribens non errauerit aliquando,i ta id,quod in uulgari prouerbio dicitur rBonus quandoque dormitat Homerus. Consideret etiam id, quod Iuvenalis ait. Veniet de Gente togata
259쪽
DE IV ITA HAERET. PUNITIONE Sed his omissis ut ad scopum nostram reduca Orone
pro clarioti huius rei illustratione,oportet negotiu hoc trifariam considerare iuxta tres gradus,per quos ad lis retici punitionem solet iudices procedere. Primo enim haereticus accusatur,& uocatur. Secundo per testes idoneos de haeresi covincitur. I crtio damnatur,x deinde Punitur ea poena,ad qua damnatus suerat. Si haereticus accusatus, Muocatus antequam sit de crimine suo conuictus,post ips gratiae petim suum agnouerit, dico cum
Hostiensi illum talem esse cum salutari pnia ad iniseriis cordiam recipiendum, si iudex agnoscat illum de peto Praeterito dolcre,& de emendatione illius bonam heat spem. Nam hic talis cum non sit uere' neque ulla iuris fictione rei apsus,n eque ponit uere' dici incorrigibilis, cuerrorem suum nulla pertinaci cinimositate defendat,no est cur ad mortem possit damnari,aut iudici seculari tradi. Iura siquidem nemincmisi in corrigibile , dc relapsum iudici seculari tradi praecipiunt.Cum ergo iure no sit isti
denegata misericordia, intelligitur concessa. Imponet in illi salutaris poenitentia,in cuius impositione, ut Ple 'ria seruetur iustitia,considerare oportet haeresis, Jc per sonaequalitatem,an uidelicet haeretis illa,in qua lapsus est,si t con tra illum fidei articulum, quem expresse scire tenebatur. Nam sui aps supra me dixisse memini) no omnes ad omnia credenda pari lege tenentur. Si oppositam fidem non tenebatur iuxta suae personae qualitate scire,atque ideo constat illum ex ignorantia errasse,tuc cum modestia, dc charitate docendus est de uera fide. quam si statim susceperit,erit cum misericordia, i sine ulla infamiae nota recipiendus. Quia cum ille errore sua nulla pertinaci animositate defendat, cosequens est ut
iuxta Augustini statam in cap. dixit Apps non sit haere
licuS censendus,nec uelut talis puniendus. Quod si alia qua illi imponat ad cautelam piata, ut uidelicet cautior deinceps sit in loquendo,lauem illam esse oportet,cum
leue,aut forte nullum suetit illius peccatum . Si uero er
260쪽
LIBER P R I M v s. 11srauit circa ea,quae scire tenebatur, tunc ictandus est, an ex industria,& sciens errauerit,an ex ignorantia . Possi
hile est enim,ut negligens fuerit in addiscedis ijs, d erat obligatus scire: Sc quia negligens fuit in discendo,erra uit in aliquo particulari, putans illud, quod ipse credit
ab ecclesia catholica credi. Si illum ex ignorantia eo quae scire tenebatur errasse constiterit,d de suo errore admonitus statim illum reuocauerit, Ec sine ulla rebellione ueram fidem susceperit, cum misericordia admi
tetur,imponeturus illi pnia, &non leuis: sed aliquanto
grauior praecedenti: non tamen,ut haereticus punietur:
sed quia negliges fuit in addiscedis illis quae sub gehennae interminatione erat obligatus scire. Oportet tamen hoc loco cautum esse inquisitorem, ut hene penetrare ualeat,an iS,qui errauit circa ea,quae erat obligatus scire,etrauerit ex ignorantia: quoniam is, qui ignorat ea, quς scire tenebatur,oportet ut suam probet ignorantia,
si per eam excusari procurat. Si uero costat illum ex in dustria, descietitia errasse,quamuis post accusationem ueniat, admittetur ad misericordiam si haeresim statim abiurauerit imponetur tia illi pnia,& multo grauior, Riduobus prscedentibus. Quia ut saluator noster ait seruus,qui nouit uoluntatem patris, de non fecit scam eius uoluntate, vapulabit multis.Et quod adducit ArchidiaconuS ex annotatis an l. I. . de his qui latro. ccul. non
est ad propositu.Haereticus uero,qui transacto tPe graeuocatus crimen suum negauit, Sc postea per testes idoneos co uictus pcm suum fatetur,et petat misericordia , est illi concedenda,ut euadat poenam mortis: sed erit P-Petuo carceri mancipandus.Hoc apertissime probatur Per scam cap.Excomunicamus, paragrapho siqui aut. extra de haereticis. Nec obstat cap.Ad abolendam,paragrapho. Praesenti,ubi dicitur,cr, secularis arbitrio ptatiS relinquatur puniendus,qui non continuo post deprehensionem erroris ad fidem catholicam redierit.Deprehensus.n. non dicitur in haresi Ois qui accusatus est de il