장음표시 사용
371쪽
DE IVsTA HAERET. PUNITIONE praeterierunt,animos intuentium mouere poterunt. Cumartinus Lutherus annos ab hinc triginta suos in Saxonia tisundere coepisset errores: statim illi acueuit Fri-dericus dux Saxoni cuius exemplo,& authoritate populus motus in eandem lapsus est haeresim. Idem conti
git Lantsgrauio Hems Philippo. merito igitur decretuest,ut rex, aut suis alius secularis dus facitus haereticus, ne populis fidelibus sibi subieres nocere possit, sit ipso iure diuo regni, Se qualibet alia seculari plate priuatus.
De alia haereticorum poena,qua es infamia,cr de cateris, qua ex illa sequuntur. Cap. I X.
Inter alias poenas, quibus ecclesia haereticos merito puniendos lare decreui infamia recensetur,quae tanto caeteris poenis grauior aestimari debet,quanto famar liquis omnibus inerito anteponitur transitori)s bonis.. melius est nomen bonum inquit Salomon quam diuitiae mulrae.Hoc aut hono nomine priuatus est,ssus hae reticus est,siue occultus ille sit,sive manifestus. Hoc in interest inter occultu haereticu,de manifestu, qa occultus firmus sola iurisifamia censet infamis &no 1famia facti: quia eius crimen cum nondum sit manifestum,sa mam illius tollere non ualet. Haereticus autem manis stus,&infamia infamia iuris iudicatur infamis. Infamiam laeti incurrit quisque per criminis sui mania festationem , Jc tanto grauiorem incurrit infamiam, quanto grauius est crimen, quod commisit,& tanto maiorem, aut latiorem, quanto peccatum est pluribus manifestum. Non est enim eadem mensura metienda infamiae grauitas, de eius latitudo, siue extensio. Nam si Petrus graue aliquod crimen paucis manifestum committat , cte Ioannes leue aliud crimen multis scienti hus perpetrauerit, infamia Petri grauior censebitur, Ioannis uero maior, aut latior. Quo fit, ut infamia facti, quam haereticus ex criminis sui manifestatione
incurrit grauissima sit censenda: quia haeresis ut supra libro primo, capitulo secundo docuimus inter gra-
372쪽
L I E E R sECUN D Vs. I Iuissima recensetur peccata. Infamia iuris est illa, ad
quam ex iuris decreto aliquis damnatus est: Sunt.n .pec 'cata aliqua, quo quodlibet,siquis comittat, iure ipso censetur infamis, ut qui exercet improbum laenus, exi gens usuras usurarum.Tertia. .7.paragrapho Porro.
Et qui contrahit simul cum duabus , uel qui simul duas
habet sponsas. lege,quid ergo.ff. de his,qui no.insam. Scin cap.Nuper c nobis. extra de bigamis. Et qui locauit operas suas,ut pugnaret cum fera.ffde postulando lege prima,paragrapho bestias. Et mali eloquutione quis quis per smam iudicis damnatus est de crimine publico, ipso iure censetur esse infamis . Hoc autem ultimum so Ium censetur uerum,qn damnatus est per latam diffinitivam,non aut per sententiam interloquutoriam,de qudamnatus est ab ordinatio iudice, de no si damnetur ab arbitrio. l.quid ergo,paragrapho. Ex copromissb.Ede his. qui no.insa. Hsresis autem utroque iure,de ciuili, de canonico publicum censetur crimen:quia illud iure ciuili publicum dicitur crimen: cuius denunciatio, uel accusatio non solum personae,q uete ex crimine illo aliqua pasesa est iacturam: sed cuilibet ex populo competere pol. Snnt enim aliqua peccata a' iure signata,quae propter illoηt grauitatem ab omnibus accusati pnt i ne maneant impunita,ut sunt homicidia,parricidia,adulteria, crimelaesae maiestatis. Atque ideo publica dicuntur criminat quia ad publicam spectat utilitatem,ut talia puniantur: qm nisi id fieret,plurima inde reipublicae euenirent incomoda. Nullum est autem haeresis crimine nocentius,de quod grauius reipublicae incommodare possit.Propter quod Paulus de haereticis loquens,dixit: Sermo eorum, ut cancer serpit. merito igitur quilibet ex plebe de crimine haeresis accusare potest: ne licentiosa impunitate amplius grassetur,dc totam suo ueneno inficiat rempublicam . Ea enim,quae in religionrm diuinam comittuntur,omnium respiciunt iniuriam.l. Manichaeos.C.de hae . reticis . Quae autem omnibus inierunt iniuriam: ab om-
373쪽
DE IusTA HAERET. pux Irto ut tribus accusati piat. Quo fit, ut crimen haeresis ab omnibus possit accusati,& inde sequitur, ut iuxta iuris ciuilis regulas, Se praecepta,inter publica crimina sit recensendum. Iure autem canonico id multo apertius ostenditur: quia scdm ius canonicum,omne crimen dicitur publicum : qm ad publicam spectat utilitatem, ut nullum crimen sit impunitum , ut pater per c. crimina.de colluc dete.iuneta glossa. Vnde consequens est,ut quisquis ab ecclesiastico iudice de crimine aliquo est damnatus, sit eo ipso infamis, ac si damnaretur de crimine publico. Quod ut notat Angelus de Aretio.Instit. de suspecitu. patagrapho suspectus eo solo casu est uerum, quando talis damnaretur m dolum,non Pp culpam. Quisquis
ergo de haeresi damnatus est, utroque iure censetur infama S,Sc tanto magis quanto haeresis caeteris peccatis est
peius. Sed dubium est,an haereticus antequam de crimine haeresis a 'iudice damnetur,sit ipso iure infamis, an requiratur,quod sit prius de crimine hqresis damnatus,adhoc,ut infamiam iuris incurrat. Et forte alicui uidebitur haereticum ante damnationem non esse dicendum inta mem : quia regulare esse dicitur in criminibus pubIicis , quod nunquam in illis incurritur iuris infamia: nili post iudicis ordinarij sententiam dissinitivam.l.ptima. E. de his,qui no.inta. de notat Dinus in regula,infamibus. EcPanor. in cap. resina. de testibus. Sc in cap. exceptione.
de exceptionibus. Sed his non obstantibus mihi uidetur dicendum haereticum ante damnationem esse ipso itare infamem Ad quod dicendum aliquibus persuadeor
rationibus. Primo quidem inde moveor,quod credetes haereti colu, Meo IV receptatores,qui propter hoc excomunicati, satisfactionem congruam infra annum reddere neglexerunt,uelut haeretici reputantur. ut patet in capitulo Contumaciam. de haereticis.lib. 6.Inter Carte ras autem poenas, quibus huiusmodi credentes,de recetatoreS haereticorsr a iure puniuntur: una est, quod ipso
iure sunt infames ut patet in cap.Excommunicamus pa
374쪽
ragrapho credentes . extra de haeretic. Quibus uerbis aperte insinuatur haereticum omnem esse ipso iure inis mem. Praeterea, propter unum quod in tale ut ai t Ati
stoteles)3 illud magis: ergo si credentes, Sc receptatores haeretico N,sunt Pp hqretiuos ipso iure infames,oportet,uthfretici ipsi,ppquos est illis lisc poena inflicita,sint
etiam ipso iure infames. Rursum omnia,quae conuentuthia, qui sunt ipso iure infames ut ex sequentibus patebit conueniunt etiam haereticis. Consequens est igitur, ut 'aeretici censeantur ipso iure infames . Nec opus est declaratione aliqua, aut criminis condemnatione: sed
eo ipso,quod facti sunt l, fretici,iuris infamiam incurrui. Quemadmodum supra diximus de drito bonorum omnium,quod a' die comissi criminis absque aliqua alia damnatione,aut declaratione,haereticum amisisse ostendimus. Et iustum quidem erat,ut talem infamiam ipso tu re incurrerent haeretici: qm hqresis crimen multo grauius est omnibus illis,quae supra recensuimus,propter quom quodlibet ipso iure laurritur infamia: ergo multo iustius erat,ut propter haeresim iuris infamia incurreretur, quapropter reliqua omnia. Quod autem dicitur regulare esse in criminibus publicis, ut nunquam propter illa in curratur infamia : nisi post iudicis ordinatij sententiam: quanquam ueritatem habeat in reliquis omnibus criminibus, fallit tamen in illis, quae sunt a' iure notata, quae siquis commiserit, est ipso iure infamis. Ex istora numero ut diximus ) est crimen haeresis. Quo fit,ut haeroticos etiam ante condemnationem fit ipso iure infamis . Haec poena non solum ipsos haereticos: sed etiam illorufilios punit,ita ut parentum haeretico' fili) quamuis fideles ipso iure censeantur infames. Et merito quide hac poenam ad filios usque extendedam esse definitum est.
Quia sicut gloria, Sc nobilitate parentum gaudent filii,
ita iustum erat, ut econtrario parentum ignobilitatem,
. dedecus, Zc infamiam in se ipsissentiret Gloria filiorum inquit Salomon parentes eorum. Nam qui a' parentD
375쪽
DE IVsTA II AERET PUNITIO M 3bus bonis genitus est,naturalem quandam inclinationem ad bonum,ut in plurimum ab ipsis parentibus suscipit. Qii ab illis corporis complexionem deducit, qua si bona est: non paruum est ad uirtutem adiutorium, δύArs'. incitamentum. Unde Aristoteles libro primo Politicorum,cap.4.ait: Ut ex hominibus hominem,ex bestijs bestiam: sic ex bonis bonum generari: sed natura quidem
hoc uult, attamen plerunque non potest. Haec Aristo teles.Praeter illam inclinationem,quam a' parentibus mscipiunt filia: inest etiam ipsis filijs naturalis quaedam parentu suoN imitatio,quae multis magnum est,sempermisit uirtutis adiumentum. Nam iuuenes, qui aliqu1d in dolis habent,ne degenerare uideantur solent maiorum
suo N dignitatem aemulati,dc ad paternam laudum aspirare felicitatem. Sic Philippi nomen Alexandrum, sic maioris Aphricani gloria minorem Scipionem: sic Iul Caesaris fama Octavianum excitauit. Sic denique late Pyrrhus Achilleides animosus imagine patris. Hinc surispitio oritur defit is, ut tales illi sint,aut salte futuri sint, quales parentes eoiς fuere . Et haec est illa filiora gloria, M Parentum nobilitate , sc uirtute oritur.ut bonus, Ecstudiosus ille credatur: quia bonoNest filius . Pro haesententia est,quod Aristoteles loco praefato,ait:Helenax apud Theodectum in sui laudem dixisse. Ex dqs inquit illa ) ab utraque stirpe prognatam, quisquam appella Miti bit seruam ' Et beatus Paulus in ea, quae est ad Roma nos epistola ait: Si radix sancta, & Rami: Sic ex Abraham ortus est Isaac,& ab hoc genit' est Iacob,ex Thoohia Seniore prodijt Thobia Senior prodiit Thobias I
nior sque honus,& sanctus,ac pater. Ad eundem modum de malis sentiendum est: qct ex prauis parentibus procedunt ferme' semper sIij peruersi, paterns iniquit iis imitatores, quemadmodum ex Cicuta oritur fructus uirulen tus,aut ex sentina aliqua defluit aqua putrida,et sordida.Et hoc ipsum Salominis testimonio comprobas p Α- tur,qui in libro sapientis ait: Minnuis mina omnes si
376쪽
IJ,qui nascuntur,testes sunt nequitiae aduersus parentes in interrogatione sua.Tam uera semper reputata est lisclinteria,ut ueteri adagio celebretur,quod ait mali cor ut malum ouum.Non sunt inlisc omnia tam constanti, Adet. Minuatiata lege firmat ut contrarium euenire non possit. Nam aliquando accidit,ut ex bonis parentibus ma liprocedant filia, tanquam pestilens fructius ex arbore bona, aut aqua amarulenta de dulci fonte profluens.
Sic ex Adam ortus est Caim: Ex Noe Cha:Ex Isaac natus est Esau. Et ut ad prophanas ueniamus historias Scipionis Aphricam filius ut de illo refert Valerius maximus uecors, sc ignauus fuit.Quinti Fabij maximi Iin
petatoris clarissimi filius tam perditam luxuria uitam eodem Ualerio referente egit,ut bonis omnibus paternis sit illi ab Urbano Praetore interdustum. Econtrario ex malis parentibus etiam aliqn oriuntur boni, Sc uiri
iis studiosi filij , quemadmodum Rosae de spinis . Nanteκ Achaz pessiimo Rege M idololatra ut Kegum nar- 4. yathistoria) natus est fidelis,&lamstus Rex Ezechias. 16. Et Iosias ille Rex sanctus, qui tulit abominationes impietatis, cuius memoria sui inquit Ecclesiastic. quasi Ete smet indulcabitur, filius fuit impij, de idololatrae Regis
Amon. Sed haec rara sunt exempla, quod uero frequen ter,& quasi semp euenit,est malos ex malis parentibus generari,& bonos ex bonis.Huius rei tam multa , 5c taaperta sunt exempla,ut non sit opus recensere. Causan uero huius siquis nosse cupi illi libenter offerimus. Certum est uatias atom inclinationes,ex uariis corporis c6plexionibus oriri. Nam ci cholera abundat, facile irasciutur,facile mi remittit.In quo pituita uiget somnoletiam ,
α pi titiam patitur. Qui sanguine pollet, laetis gaudet, Ec aci oes carnis delitias est facile procliuis. Qui bilem
atram,aut melancholia plus satis habet, tarde irascitur, tardei remittit,laeta seret oia fugit,tristibus delectatur . solitudines quaerit,frequentias holum deserit. Corpotis
complexiones qualitates tam uaria etauamsparem,
377쪽
DE IV ITA HAERET. Pu NITIONE. tum coplexionibus fere semporiuntur. Qiai ex semine a , parentibus in actu gnationis deciso,fiiij corpus coagulatur, 3c coalescit,& deinde eX sanguine mris paulatim format,et nutri et sic limul cu corpore,corporis inclinationes a parentibus recipit. Hanc striam duobus uersicupati. Iis elegater coplexus est Baptista maluan',sic incens :MMi. in uiret in folijs,uenit a radicibus humor, Et patrum in natos abeunt cum semine mores. Et haec est infamia,quam fili) a' parentibus iure contra hunt Praesumit.n.iuS, Sc merito,filios tales esse futuros , quales eo' paretes fuisse experientia copertum est. Nain c.siquis. 6. q.Idrq, in filijs,paterni,hoc est, haeredit rin criminis exempla metuuia. Iuste igitur haereticoN fi liin censentur infames:ua merito de illis suspicandu est,ut nisi aliud e adiuuentur in eum,quo parentes infecti suo i
re,labantur errorem. Hanc in auris infamia non sustine
hunt filia eoiv haereticoN,qui ab haeresi resipiscentes,ad fidem catholicam redierunt,& eccris unitati adlisserui.
c. st a tu tum. .de haeret.lib. Ex hac iuris infamia, ueluti ex radice quadam,aliae poenae oriuntur. Haereticus no ple esse testis,ut patet in c. I. extra de haereticis. Ecc.ipsa pie taS. 23. q. .Et merito repellitur haereticus a testimonio perhibendo: quia inter multa,quae in teste requiruntur,
est fama,c. testna.extra de test.& attest.de cap.prs terea . de testibus cogendis. Et Isidorus in lib.Etymologiamd e testis qualitate loquens,ait: Si uita bona defuerar, MIsidori de carebit. Non.n.pot iustitia cum scelerato homine hie comercium.Haec ille Et hiar haec uerba in cap.Forus. em ltra de uerb.signis. Deinde ut dr de regulis auris.lib. 6.)semel malus semper psumitur malus: prs sertim eodem gne mali. Haereticus igitur,u falsum dedit de fide catholica testin:iuste praesumitur de qualibet alia re falsum datur'EG.34 testimonium.2.q.T, cap.Non potest. Praeterea sapiens Ecclesiasticus ait: A mendace quid ueFς dicetur Qui-hus uerbis satis aperte sapiens docet non esse reddenda
homini mendaci fidem. Non est ergo praebenda fides
378쪽
deprehensus,deinde consequens est,ut non sit accipiendus in testem.Hoc tamen non absolute, M uniuersaliter accipiendum est: quia inde excipienda est causa haere sis,in qua haereticus contra haereticum pol reddere testimonium. cap.in fidei fauorem . de haereticis. libro 6. Scsecunda quaest. T. capite. si haereticus . Nam regula illa, qua docetur socios criminis non esse in testes admittendos, sicut fallit in crimine laest maiestatis,& simoniae: l ita etiam fallit in crimine haeresis. Haereticus igitur contra haereticum testificari potest: non in contra fidele . Ex quo infero,quod haeretico semiplenae probanti contra catholicum Christianum non deferetur turm in supplementum semiplenae probationis: quamuis oppositu sit lege statutum. Nam lege praecipitur,ut semiplene O-hanti deferatur iurna necessarium in supplementum Γ-hationis.l. Admonendi. ff. de iureiurando.l.in bonae fidei. C.de rebus creditis. dc cap. super eod. extra de his, quae ui,metusue causa fiunt. Tale autem iurna non est concedendum haeretico semiplene Obanti contra Christianum . quia tale iurna supplet locum cuiusdam testina onq. Haereticus autem cum a testimonio reddendo
sit iure repulsus,consequens est,ut iurm non sit illi defovendum ad supplemendum semiplenae probationis.Praeterea antequam iurna alicui deseratur ad upplendam semiplunam probationem,inspicienda prius est personae qualitas,& anxie examinanda, ut.suir bonus ille fi uera fidelis,timens Deum, qui pro magno aliquo pre
tio peierare non auderet. Quae omnia cum longe absint ab haeretico, consequens est, ut non sit illi deserendum iurna ad supplementum semiplenae probationis . Ea dem etiam ratione haereticus catholicum accusare non potest. 2.quaest.7. cap.alieni. dc cap. Pagani. Qui alte rius crimina iuste accusare, aut reprehendere uoluerit,
oportet,ut ab eisde criminibus ipse sit alienus.3.qusst.'cap.qui sine.& cap.Postulatus . Et hoc ipsum egregius
379쪽
D.E IVsTA HAERET PUNITIONE poeta eleganter docuit,ta inquiens: Loripedem recitus derideat Aethiopem albus . Altera est adhuc haereticorum poena, quae etiam mindicta iuris infamia deducitur, re est priuatio cuiusti que dignitatis,& offici) publici,& cuiuscunm beneficii ecclesiastici,& indignitas,& inhabilitas, ad aliud honein postem suscipiendum. Circa haec in oportet admonere lectorem, , haec duo uidelicet,priuatio susceptosse, et indignitas ad suscipienda, non sunt aequa lance pensanda. Nam priuationem ossi ij, au t beneficii suscepti, non incurrunt ipso iure haeretici : sed solum postin ad illam
priuationem fuerint a iudice condemnati. Nam uerba, quae hiar in cap.ad abolendam. parag. pnti.extra de haereticis.non exprimunt istam a iure latam : sed itam a qiudice ferendam,sic.n.ibidem dicitur. Totius eccriast
ei ordinis praerogatiua nudeturi dixisset, sit ipso facto,
aut ipso iure nudatus,smam expressisset latam. Dicens lautem: Totius ecclesiastici ordinis praerogatiua nudo tur,aperte expressismam a iudice serendam. Et in cap.
EXcolcamus.parag.credentes. uerba eiusdem notae ponuntur,quae fetendam exprimunt tiam,& non latam. Quo fit,ut haereticus presbyter antequam per ecclesiasticum iudicem sit ecclesiastici ordinis praerogatiua nu
datus,& per Epira degradatus,non possit Pp crimen hi tresis,aut Pp quod uis aliud crimen a seculari plate puniri. Et siquis iudex secularis ante limoi praerogatiuae donudationem in talem psbyterum hyeticum per seis aut Per alium manus inhceret uiolentas, incideret initam canonis,siquissuadente diabolo. Quia ille talis quam uis lifreticus,gaudet eccinastici ordinis priuilegh quo us per sniam competentis iudicis ecclesiastici sit illis priuatus. Sequitur etiam inde haereticum,qui aliquod 'ostin publicum habet,antequam ossicio spolietur,fac re fruetus,qui ex tali osso proueniunt suos,qui statim inius,& ptatem fisci succedunt.Huius corrotari) pars pri
ma inde est manifesta,q, haereticus ille adhuc retinet of
380쪽
L I 8 E R . S E C V N D V s. 37eficium,& habet in illo ueram, Sc plenam possessionem, Ec per consequens habet etiam ius ad fructus percipi dos.Tale.n.ius ad fruetiis recipiendos oritur ex possese ne ossic ergo cunullo alio iure sit impedi tus, ne tales mactus petopere possit. Sequitur inde necesssario,ut ossicio retento , retineat etiam fructuum receptionem uex tali ossich possessione oritur. Nam concesso principali,conceditur quidud ex illo pendet: nisi sit aliunde sub-
Iatum.Hoc autem non eueniret,si h freticus esset ipsis iure omni officio priuatus uncin.fructus ossi cn acΩrere
non posse Equia nullum ius ad illos fructus percipiedos lixet.Alteram corrota' partem probo , quia haereticus Ipso iure priuatus est dino omnium bonoav Bou.Sc in eius Iocum subrogatus est fiscus,cap.cum secundum leges.de haeret.lib. 6.Et inde sequitur,ut fruetiae, quos haereticus acquirit, eo ipso quod sunt ab eo acquisiti,trans eant in ius, Zc potestatem fisci. Potest etiam aliter dicici, haereticus licet non sit ipso iure ossicio Sc dignitate priuatus, est in ipso iure priuatus iure ncipiendi seu stus, ut ex tali ossicio proueniunt, Ec ius illud succedit fisco, cui caetera bona.Et iuxta hunc modum dicendi,haere.. , ,IVRrnui. O iu retineat, non faceret fructus suos: sed tiscus rati one iuris,quod sibi ps haereticum competit,eos acquireret sibi. Et sorte hoc ultimum est magissuri consonum,PPeaq, in cap.sin.extra de haereticis. dresse absolutos ab omni debito diaij, fidelitatis, de obse quij,qui haereticis erant qnolibet obligati.Et inde consequens est, ut qui haeretico ratione alicuius officia pu-hlici,aut dignitatis aliquos reddirus debebat,sit absolutus a tali debito reddedo, Scita haereticus non habebit ius ad tales redditus exigendos & per consequens nu- quam faciet fructus suos: quamuis olim, aut dignitate retineat.Haereticus igitur licet non sit ipso iure priuatus ossicio,aut dignitate,est in ipso iure priuatus ure exi Odi fruetiis,aut redditus,qui sibi ratione officii,aut dignitatis competere poteranti&ius illius succedit fisco,d i