장음표시 사용
381쪽
DA IVsTA HAERET PUNITIONE nec hoeticus sit officio illo,aut dignitate priuatus.Alia poena,quae est indignitas, aut inhabilitas ad ossicia publica,aut ecclesiastica beneficia recipienda, duriore, M . acerbiore constringitur lege. Nam ut hac poenam incurrat haereticus, non est opus aliqua iudicis ita, quae it tum censeat itidignum,aut inhabilem:sed postquam is, eius est haereticus ipso iure censetur inhabilis, dc indi-gmis ad talia ossicia publica,aut ecclesiastica bnficia recipienda.Hoc apertissime docetur in cap. Qui cuia . para gr.haeretici. de haereti.bb. 6. Ibi. n. decernit Papa , ut si secus actum fuerit,sit irritum,& inane. Nic solum ille indignus,& inhabilis est: sed etiam omnis uir ecclesiasti cus,qui ad preces haeretici,uel fautoris dignitates, personatus, dcucuno alia eccriastica bnficia est adeptus, est illis omnibus ipso iure priuatus,& indignus, Sc inli' Iibis facitus ad alia in posteruet recipienda. Quae poena in Ios illos respicit, qui sciuerunt talia beneficia ad haeretici preces tibi conferri.Nam qui ignorauit beneficium sibi ad preces haeretici esse collatum licet sit ipso iure tali beneficio priuatus, non in ad alia in posterv recipienda
censetur inhabilis. Quae omnia aperte docentur in cap qui cun .parag.ad haec. de haeret. lib:6. Haec poena indignitatis,&inhabilitatis non in solis parentibus sistit: sed ad filios usq; protenditur,& ahqn latius evagata etiam in nepotes grassatur. Qus diuersitas ex solo parentum discrimine oritur: quia si pater est haereticus,indignitaetem, Minhabilitate suam ad filios suos, & ad nepotesus mittit. Si uero sola mater est haeretica solis filias, non nepotibus inhabilitatem impingit. Etsi pater, aut mater postquam alter eou fuit factus haereticus, deide poenituit, & haeresim deserens ecclesiae unitati se firmg- ter coniunxit,nein nepotes, necu fili) ullo pacto celabu-tur ad ecclesiastica beneficia indigni,aut inhabiles. Hic
omnia hiar in capite statutum .a.de haereticis. libro 6. An iussis sit,ut, har fm patris Flius Catholicus puniatur. C.x.
multi sunt qui iniustum, S plus satis acerbu esse pu
382쪽
tan ut haeretico' filij catholici, pse suo N parentum hae
resim, eisdem quibus illo iv parentes poenis puniant, ita ut sint infames quemadmodum illi,inhabiles ad ossicia, aut beneficia recipienda perinde ac illi, bonis omnibus
paternis quae sibi haereditario iure conuenire poterant , a priuati ut illi. Vidi.n.ego multos in Flandria,cu illic an te annos decem uersarer, sui licet iustum esse censebant haereticos puniri,male in illos habebat parentu hqreti com poenas ad filios eoiv esse protensas, accusabantineam heretico punitionem,quae canonico,& ciuili iure praecipitur: dc Hispaniam impetebant, Ppea in audierant Omnia iura,quae a summis Pontificibus,aut a Caesaribus sunt contra haereticos statuta, ad unum ustu in Hispansa obseruars,&in me tatacs in iuris propugnatorem ' uehemen ter inuehebant. Dicebant.n.indignum este,ut
quis sine culpa puniatur, cum Deus ut aiebant) neminem poena aliqua citra culpam assiciat. Et hoc ipm testimonio cofirmabant Augustini dicctis: No prius Deus est ultor,in aliquis sit peccator. Deinde ad suae Blae robur addebant illud, quod Deus per Ezechielem Pphetam loquutus est,sic dicens:Anima,quae peccauerit,ip sa morietur,filius non portabit iniquitatem patris: et prnon portabit iniquitatem filst: iustitia iusti mper euerit, de impietas impii super eum. Quibus uerbis aperte ut dicebat) nos docet Deus neminem pro peccato alieno Puniendum: sed unumquenq; pro suo. His ergo rationibus, quae sibi uidebantur laquam nodus Herculeus in dissolubiles illi moti dicebant, iniustum esse,ut haereti cont Qq pro parentum iniquitate puniantur. Sed certe illi, Sc quotquot alij ita sentiunt, tota aberrant uia, Se . is iam magis, quam catholicae fidei causam agere Vnr. Istoist error inde conuincitur,q, sic sentientes non solum sura,& decreta humana: sed etiam Deum accusare, Sccriminari Vn qui saepe filios pro peccatis paren tum punit,ipsomet testante,qui ait: Ego sum Dias Deus tuus ex mi sortis zelotes, uisitans iniquitatem patrum in filios in
383쪽
DE IVsTA HAERET. Pu NITIONE tertiam,& quartam generatione eo , qui oderunt me. . 'visitans dixinpro eo,quod est,puniens, aut uerberans, aut castigans. Nam cum aliquod hora erga nos in hac uita e tes pro nostris peccatis Dias facit: tunc nostras 'es t . uisitare dicitur iniquitates.Sic n.ipsemet per David pro lphetam ait: Si iustitias meas prophanauerint, Scin an
. data mea non custodierint: uisitabo in uirga iniquitates leo',& in uerberibus peccata eorum.Iuxta hunc modii luisitare se dicit Dias iniquitatem patrum in filios in te tiam, L quartam generationem:quia pro iniquitate paren tum Deus punit filios usi ad tertiam, re quartam gnationem. Fili).n.res quaedam sunt ad parentes spectates, sc quae inter omnes res externas magis ipsos paren' tes contingunt,& propius ad ipsos accedui. Et hic euenit, ut illo' morbos aegreserant, perin de ac suos, de il- loruet aduersitate doleant,ut de sua,de illo' morte uehe- mentius lugeant,quam de cuiuslibet supellectilis amis- 4sione. Deinde filij sunt sub dno,& ptate parentum comstituti,M sunt quasi quaedam parentum possessio. Vn-
. de sequitur,ut quemadmodum inlumitas, α mors se ui cedit in damnum diat, cuius est struus r ita etiam efflictio filii in damnum cedat ipsius patris : potest. n.Pater operis situ uti,dcillas locare,quemadmodum serui. Et
inde necessario sequitur, ut filio, aut mortuo, aut aegrotante,damnum patiatur pater, Sc sic in morte,aut aegritudine fili) paterpuniatur,perinde ac puniret in morbo, aut morte serui. Cum ergo Deus filijs morbos,uulnera, fame,iniurias,aut quod uis aliud aduersum immittit, no tam illos, quam illora parentes in ipsis punit.Sic punit' ,re. est David in morte filii ex adulterio nati, ut in illo dolorem,& poenam sentiret,que ex illicito coitu,& danato genuerat.Puer.n.non est punitus: sed potius Deo miserante ante usum rationis raptus est, ne malitia mutaret
animam illius. Mors ergo pueri quatenus ipm respicit pueN,non punitio fuit: sed opus misericordis, quatenuauero ad ipm Dauid illius paretem spectat opus fuit putationi. .
384쪽
LIBER sECUNDUS. II nitionis,&uindictae,per Mesam in eo,qSpeccauerat Iepunitus est. Sic etiam paruulos Sodomae sine ullo pcto Gm. i proprio simul cum parentibus iis igne consumptos,de paruulos cum Dathan Sc Abiron sine proprio peccato Non uiuos a terra de utitos dominus non punivit: sed potius illorum misertus est,cum illos innocentes ex hac tuta migrare compulit: ne si in illa diutius perstitissent,paterna iniquitatum fuissent imitatores effecti,& sic grauiores postea poenas sustinerent.Aliqn etiam filios prouectae aetatiS deus pro parentum peccatis affligit, P qua afflictionem non filios : sed ipsos parentes punit. Filijs quidem talis afflicitio cedit in bonum: quia per illa camtiores fiunt ad futura peccata cauenda, dc eo' uirtus, Ec meritum per illam si patieter seratur,crescit. Quo fit, ut licet talis afflictio sit illis grauis, de acerba: nuquam in respectu illo iv poena dicetur,neque punitio, secunda quod poena,aut punitio dicit ordine, S respectu ad culpam.Parentibus in comparata talis filio' afflictio poena dicetur: qm pro ipso iv parcium peccato est filijsinflicta,in quibus simul etiam parentes affliguntur. Hinc est,quod peccante Cham peccato irreuerentis in patre, filio ipsius Cham uidelicet Chanaa maledixit Noe sic dicens maledictus Chanaa seruus seruorum erit fratri bus suis.Chanaam puero filio Cham maledixit Noe,ut per illam maledictionem grauius affligeret, Sc puniret Cham,cum ille uideret non solum se: sed etiam filmsuua' patre maledici. Et iuxta hunc modum non solu filios: sed etiam nepotes, dc deinceps usque ad quartam gnationem dominus pro peccatis parentum affligit, ut in illis puniat auum illorum,sive proauum , siue tritauum. EM. ro
Visitans inquit Deus iniquitatem patrum in filios usq; filios usque in tertiam,& quartam gnationem. Non dixit ultra quartam gnationem: quia uita parentum raro
adeo pro teditur,ut post quartam,aliam ex se illi uideat gnationem,per cuius afflictionem possint ipsi puniri. Nam quia amictio filiolv pro peccatis parentum,inierin
385쪽
DE IVsTA HAERET. Pu NITIONE tur a Deo ad ipsoni parentum punitionem:ideo corauu est,& necessarium,ut in solis illis filijs,sive gnationibus sal,quas uidere potest ipse peccas. Nicolaus Lyranus super Exodum hanc diuinae ultionis statam interpretas, data prius hac,quana nunc retulimus expositione, alia postea subiugit,sic in quiens: Alio modo intelligitur de poena aeterna, quae infligitur filio pro iniquitate pati is, inquantum est imitator paterni sceleris: ideo subditur, sVsque ad tertiλα quartam gnationem. Quia sicut di Etum est,aliqn mali homines uident filios suos uso ad
tot gnationes, &sic informat eos suis malis exemplis, uel illi imitantur,quod uiderunt in patribus. Haec ille.Et eandem sententiam uidetur innuere sanctus Thomas in Secunda Secundς. q.Io8.art. q.in responsione ad primu principale argm,ubi enumeranS rationes,PP quaS unus pro peccato alterius potest temporaliter puniri, sic ait: Alio modo inquantum p stim unius derivatur in altem, uel per imitationc,sicut filij imitantur peccata paretum, Ec serui peccata domino',ut audacius peccent . Vel P modum meriti: sicut peccata subdito' merentur peccatorem praelatum,secundum illud Iob.34. Qui regnare facit hominem hypocritam propter peccata Populi, Vnde dc pro peccato David pprm numeratis populus Israel punitus est,ut hr. 2. Regum ult. Sive etiam per alu qualem consensum,seu dissimulationem: sicut et inter dum boni simul puniuntur in tPalibuS: quia eo Iu peccata non redarguerunt,ut Aug.dscit in Primo de Citi. Dei. Hacilenus sanctus Thomas loco supra citato. Sed salua reuerentia,quae tantis uiris debet,mihi illom sentetia noplace nec placere poterit alicui rem bene considerati:
nisi forte ille aikctu potius,quam rone ducatur. Filius siquidem paterias iniquitatis imitator,si pro hac imitatio ine punitur L Deo,non pro peccato patris puniturised Psuo. quia talis imitatio peccatum propriu est filij. Hoc autem filii pctinquamuisnon fuisset ad patris imitationem iactum, nihilominus puniretur a' Deo in ipso filio
386쪽
illius perpetratore rergo qn fuerit ad patris exemplum comissum,ecia erit punicdum in ipso filio.Per hoc enim, quod filius patris excplo facinus aliquod perpetrauit, non tollitur ab eo tota facinoris culpa. quamuis quodam modo minuatur. Consequens igitur est,ut si Deus filiu aliquem Pp paternae iniquitatis imitatione puniat, pro peccato proprio illum punire dicatur, Sc non propaterno : quia talis imitatio ut diximus proprium est filii petna. Non conuenit ergo talis interpretatio literaetextus ex lib. Exodi supra citati, quae ait: Visitans iniquitatem patrum in filios in tertiam, Sc quartam gnatione. Tunc enim ut onsum est no uisitat Deus iniquitatem patrum: sed iniquitatem filio N in ipsi et filijs. Pi sterea si iuxta illum modii deus punit peccata parentum inflijs,non solii usque ad tertiam,et quartam gnationem debet punire: sed in nulle: quia quotquot patris iniquitatem fuerint imitati punient a' Deo,et si usque ad mille gnationes illa paternae iniquitatis imitatio progrederetur. Constat.N. Udd saepe ultra quarta, re quintam generationem filia sunt paternam iniquitatum imitatores: quia sola fama, Sc alio iv relatu sciunt parentes suoS,ScauoS,& proauos, Sc tritavos,& alios superiores ita fecisse.Pater quidem aut uerbo,aut malo exemplo male
instruit filium suum, Jc iste hanc malam, quam a' Patre accepit doeti inam,ad eudem modum tradit filio suo,&iste alteri, &sic deinceps usque ad multas gnationes. Peccata autem ista semp uocari solent peccata illius primi, tui talia egit, ut facile est uidere in tertio, Sc quarto libro Regum,quibus locis cum describuntur gesta Re
gum Israel,de multis malis Regibus idololatris, dicit. Et non declinauit a' uia Ieroboam filia Nabath patris sui,qui peccare fecit Israel. Qui successionis ordo ultra
decimam Ieroboam gnationem,nedum ultra quartam protensus est.Forte aliquis cupies Nicolao Lyrano pu trocinari: dicet terminum punitionis filioni o pecca toparentum,no esse a Deo limitatum usque ad quartam
387쪽
DE IVsTA HAERET. PUNITIONE generatione: sic ut ultra nunqua progrediatur talis ponitio : quia ibidem non est dietu,quod uisitet Deus iniis quitatem patrum in filios in tertia , dc quartam gnationem praecise . Quo fit, ut licet ultra decima de vigesima
lationem extendatur imitatio Paternae inlatatiS,PΟΩ-
sit ois talis iuxta dei statam D peccato pris puniri. Hanc
expositionem aperte expugnant ea Rin eadem litera i .
xtus continuo sequutur.Nam quod postqua dixit: Ego sum dias Deus tuus fortis zelotes, uisitans iniquitate patrum in filios'in tertiam, de quartam gnationem eON, roderunt me,statim subdit: Et facies misericordia in mi Ita iis qui diligui me,& custodiunt praecepta mea. Per. quae uerba aperte satis docuit latissimam esse driam inter punitionem malo N, Sc praemium bono N. Quia pec cata parentum punit in filijs nsque in tertia,& quartam gnationem. Virtutes aut patrum, Sc bona illo ivgesta remunerat in filijsusque in mille gnationes, hoc est, inualde multas.Hoc.n.significauit per illa uerba:Et facies misericordiam in milia his,qui diligunt me,& custodiui Praecepta mea. Deus sisdem,quia pronior est ad parccdum,quam ad punienda,ideo breuiorem facit punitionem malo' parentum: quia filios pro paterna iniquitate non ultra quartam gnationem punit. EoniS uero parentum operibus,multo longiora pbet munera: quia filios pro parentum uirtutibus post multa S generationes beat,& muneribus uarijs donat.At si Deus uisitat iniu-tatem patrum in Q;os,non solum in tertiam, de quartagnationem: sed et in mille nulla iam esset differentia inter punitionem malo iv,& remuneratione bono N,cum
et illa iuxta Lyrs exponem) debeat in mille, in unae ras exicdi gnationes sicut ista.Rursum ficu i lege diuina docemur nemine pro bono alterius ella saluadum,itactinstruimur nemine pro peto alterius esse Ppetuo danandum. Na Paulus de olum siue maloiu,sive bonom retri-RO n. a butione loquens ait: Reddet unicui secudilopa eius. RO. 34. Non ergo secudum opa parentii Etitent Unusqui no
388쪽
I. I E E R S E C V N D V s. I Vstrum pro se ration em redd et Deo. Vid e quid dicit prose. Filius ergo non reddet ronem Deo pro parentibus suis. Et sapiens ait: Per quae peccat quis, per haec & tor Sapatiquetur. Vnde sequitur,ut filius non sit torquendus in aeternum per ea,qus parentes eossa peccauerunt. Hsc igi- . tur Nicolai Lyrani ita:qua dicit poenam sternam in B, o filio pro iniquitate patris nquantu ille est paterni sceleris imitator,non est ullo pacto toleranda: sed qus male,aut saltem minus caute super Exodum locul' fuerat, correxit super decimum octauum caput Ezechieliso pheis,dicens filium puniri poena spuali, &sterna D peccato patris occasionaliter: quia peccatum patris pbuit filio occasionem peccati,pro quo filius tandem punitus est. Nam in illo loco Nicolaus Lyranus lisc,qus sequu Nitatitur ait: Sciendum in quod filij parentum malom freque de D. ter imitatores sunt paterno' scele eo Q sunt inter eos nutriti,& faeta parentum hiat in authoritate maiori, re sic isequenter puniuntur etiam corporaliter,et spualiter pro peccato parentum: ocςasionaliter in inquantum accipiunt ab eis exemplum: sed pro peccatis proprijs simpliciter.Hscille. In quibus uerbis,aut quod super Exodum male dixerat,correxit,aut quod illic obscure dixe rat,hic clare exposuit. Beatus Thomas cautius locutus est:& ideo uerba illius non tanta indigent excusatione, aut interpretatione. Nam uir sanctus loco supracitato aperte fatetur neminem pro peccato alterius esse poena spirituali puniendum. De hoc in inter illum&Nicolaum .
Lyranum conuenit, quod ille etiam docet filium esse OPeccato pris ipali poena puniendum, qn Peccatum Pa tris derivatur in filium per imitationem,hoc est,qn filius est paterni sceleris imitator. Sed quia ut diximus illa paterias iniquitatis imitatio proprium est filij peccatum: εquamuis illius occasionem prςbuit pater: ideo consoquens est,ut tunc etiam temporalirer filius pro peccato suo,& non pro paterno puniatur. Et eodem modo dicedum est de peccato alicujus,quod derivatur in alterum
389쪽
DE Iv sT A MAERET. PUNITIONE. ratione consensius,uel dissimulationis,ob quam causani ut dicit sanetus Thomas)aliqn boni puniuntur cu ma Iis: quia illoni peccata non redarguerunt. Qui inpetiri alterius consentit,proprium comittit peccatum: Sc ideo propriam exigit poenam Sc similem illi, quam mereturis,qui scelus perpetrauit. Ideo Paulus de peccatoribus Rom.et loquens,ait: Qui talia agunt,dsgni sunt morte,non solui qui ea faciunt: sed etiam qui consentiunt facientibus.
Proprium etiam comittit peccatum,u alterius peccatu dissimulat, u non corripit,aut arguit.cu arguere tenere
tuta uaiS pro consentiente apud Deum, Sc homines smmatur. Nam Glossa ordinaria super illum Paula locum, quem nunc proxime citauimus,ait: Consentire est sile- -re,cum possiSarguere. Et Leo Papa Epra.Ti. ca. IS. Qui
. alio S cum potest ab errore non reuocat,se ipm errare demonstrat. Qus uerba liser extra de hsreticis. cap. Qui alios. Si consentientes, Ecdissimulantes proprio peccato consentiunt, Sc dissimulant, conuincitur inde, ut sicualijs criminum perpetratoribus limul puniuntur, Γ Peccatis propriis puniantur Sc non pro alienis. Potest tamelisc beati Thomς sma etiam excusari, dc optime eXPΟ-nt,ut u illum tueri uelit,facile possit, diccs beatum Thomam non negare filium paterni sceleris imitatorem esse Pro peccato proprio puniendum. Sed ultra dicit elie ct Pro peccato patris,puniendum,ita ut filius,u prem i scelere imitatur simul pro suo,& pro paterno puniatur peccato. Et huic iis fauet Augustinus in prima expositio ne duas.n.fecit super Psalmum.108. in uersu: Fiant nati eius in interitum. sic dicens: Quemadmodii bonorum imitatio facit, ut etiam propria peccata deleantur, sic maloiu imitatio facit,ut non solum sua: sed etiam eo', quos imitati sunt merita sortiantur. Hsc AugustinuS..
Q u quamuis io itur de imitato te solo, u in beato Tho
me patrocinari cupit,oportet,ut idem dicat de consen- άtiente,&dissimulante, ita ut siue consenties siue dissimulans; non solum puniatur pro suis peccatis: sed etiam P
390쪽
illis,ubus consensit,autu dissimulauit. Sed iuxta hanc expositionem difficilis adhuc manebit ustio de filio paternam iniquitatem imitantem, quare non punitur pro Peccato alterius,quem imitatur,sicut punitur pro peto Paterno e Siquis uero concedat et hominem puniri pro peccato alioqr,quos imitaturisicut pro peccato Pater Do, causam suscipiet difficillime sustinendam. Qissi hoc dato,oportebit et concedere,ut si mille homines quis in aliquo scelere imitetur, non solum pro suo peccato: sed etiam pro peccatis omnium illo iv,quos in eodem scele re imitatur,sit puniendus . Quod siquis concedere uelit, duram certe,&nimis acerbam faciet iustitiam diuina. Ideo ut ab omnibus his angustηs liberemur,melius dicedum esse putamus,filium innocentem pro peccato prispuniri ob eam solam causam: quia filius est res qusdam patris ad illum speetans, Sc quaedam illius possessio , in
cuius afflictione punitur pater tanquam in re sua,& tanto magis quanto filium pater magis diligit, quam reliquas omnes tPales possessiones. Certum enim est patre
acrius puniri,qn scit filium suum priuatum esse successione bono iv suo iv,quam si sciret bona illa,quibus ipse priuatus est,transitura in diatum possessionem filij. Nam licet pater acerbe doleat, Ppea quod priuatur dialo, depos eis one omnium bonora suos*,aliquod in suscipit solatium,qn scit filium suum successurum in dominium omnium bono0 suoiv,talium solatio utcunque lenit doloris sui acerbitatem. Unus enim ex doloribus,qui parenteS morientes acriter pungunt,est cum prssciunt inopia, aut iniuriam,aut quamIibet aliam calamitatem, quam
polir mortem suam passuri sun t filij sui.Si uero filios suos
incolumes, Sc rebus omnibus ipalibus affluentes relinquun GleuiuS mortem ipsam ferunt. Licet igitur haeret,
coluet fili, affligantur, per priuationem paterno' hono rum, Sc infamiam, Sc alias silantes poenas. quia tame parentes per limoi filio' afflictionem torquentur: ideo Dillam paretes O suo is criminum meritis puniunt. Nullo