장음표시 사용
401쪽
DE IusTA HAERET PUNITIONE per Ezech.propheta dias ait: Anima, i peccauerit: ipsa moriet, S filius non portabit iniquitate patris, esse intelligenda de poena aeterna,q post hanc uitam petores manet.Et certe si de illa sola poena intelligant prstata Ezechielis uerba,uerissima est illo iv uerbo iv snia. axn nem snem, nisi pro peto proprio deus aeternaliter danat. Noenam dixit,anima M peccauerit,ipsa puniet sed diκit ipsa moriet.EX quibus patet,no de qualibet poena sed de so la morte deum fuisse locutum. mors aut, I ex lege M oi. mortali pcto datur aeterna est,&non inalis. Polsunt et
i uerba illa Ezec.intelligi no solum de poena: sterna sed cide poena icporali,& spuali, cuiusna odi est priuatio griae Dei,amisso iuris ad griam suscipicdam. Na istis poenis nullus etiam nisi v suo peto plecitet Et certe si ea u Ezechielis Opheis uerba circustant, plene cosaderent,facile quis , uel mediocriter docitus agnoscet de sola poena spuati,sive aeterna,sive ipali illa esse intellige da. QI aut in Exodo dias ait: se uisore intutate patrii in filios a ter tiam Sc quartam gnationem, te poena corpali, Sc ipali intelligendu est. Punit ergo deus poena corporali in hac uita filios O peccatis parentiu sed poena aeterna, ς qua libet alia spuali poena quamuis inali, nunquam filium, O peccato patris punit: sed anima, quae peccauerit, ipsa punietur. Via August. super librum Iosue.q. 8. pertractasAM . quare pro peccato Achara,flihejus fuerint puniti,sic ait: Nec in credendum est etiam poenis,quae post mortem irrogantur, alium pro alio posse damnari: sed in his in rebus hanc irrogari poenam, quae finem fuerant habitur etiam si non eo modo finirentur.Haec Aug. Qui post. Praedicta uerba,aliquibus alηs interpositis,ronem reddit: quare Deus poenis corporalibus huius uitae unum
Pro alio puniat, & non poenis alterius uitae, sic inquqens: Visibiles igitur afflictiones holum, siue mortes, qm his quibus ingerunt,dcobesse,de prodesse piat, nouit Dns in occulto prouidentiae suae,qucad modii iuste abusque dispenset,et cum alio iv peccata in alijs uidetur ulcisci.
402쪽
LIBER IECUNDUS. I 86 Poenas uero inuisibiles,quae nocent,et prodessenOpiari ita nullus deo iudice pro alienis peccatis luit,sciat holeiudice luere nullus ἰ nila pro sua culpa istas uisibiles debet. Hactenus Aug. In quibus uerbis plenillimam, at o
susticientissima reddidit cisi,quare filium pro p sto prisdeus in hac iitta corporaliter puniat: quia f. talis filij porna,S patri nocet,Ec filio ad salutem alae suae pes est. NaPp eiusdem animae saltite augenda. sepe iustos absq; il lora culpa deus in hac uita corporaliter affligit. NOigit mirum si iustos filios malo parentu deus corporalib' pCen;s, re transitoriis cruciet,cum per illas simul, M pa trum peta puniat,& salute filio m spiritualem procuret. Alia pol adhuc dari expositio illor uerboru diuinoria, quae citata sunt ex lib.EXodi, Sc ex Ezechiele .ppheta, uetiam ex bio Aug.loco praefato colligit.Verba Ezechie Jis prophetae ad iud sciu humanum refereda sunt, ita ut
iudici humano non liceat situ pro peto patris punire, aut prem pro pcito filii: sed quenm pro suo. Quae autein Exodo diar,ad solam pertinct diuina potentiam, qui solus pol peccata patrii uisitare i filios in tertia Sc qua
tam gnationem. Nam in loco plato bius Aug. huic qoni cum dubitatione rndens,sic ait: An aliud iudicatibus hominibus est pceptum,ire quenqua pro altero puniat:&dei iudiciano sunt eiusmodi,qui alto,&inuisibili co-silio suo nouit quatenus extendat ct ipalem holum pCeNam salubrem terrorem Et aliubus interpositis sub dii: At uero si Achan ab aliquo inuentus, atque copre
hensus,&illius criminis reus adiudiciu Iosue fuisset adductus,nequaquam putandia est holem iudicem, uel Dillo,uel cum illo quequam altu, qui societate facti eius
minime teneret,fuisse punituIst. Neque.n.ei mandatum
legis licebat excedere,quod datu est hominibus, ne iudicio suo,quod in hominem homini iussiim,siue permisesum est,alterii pro alterius p sto arbitretur es e plectendum. Longe autem secretiore iustitia iudicat deus spotens est et post mortem, quod bo non pol liberare , uel
403쪽
perdere. Et post pauca iterum subdit: Hoc enim pra cepit homini iudici Deus,in his,quae ad humanum iudicium pertinent iudicanda,quod in suo iudicio facit ipse,
quo potestas non aspirat humana. Hactenus August. Ex cuius uerbis,illud ,quod dixit udicem humanti non posse unum pro peccato alterius punire, non generaliter est accipiendum, Sc de omni poena intelligendum: sed solum de poena mortis . Quoniam de hac sola poena inuenio in lege diuina iudices esse prohibitos,ne unia pro alio puniant.Haec enim sun t uerba legis, qua Deus de hac re in Deuteronomio statuit. Non occidentur inquit patres pro filias,nec filij pro patribus: sed unuscismpro pecca to suo morietur. Cum hic occisionem prohi- huisset,nullam prorsus alterius poens fecit mentionem. Vt hanc domin legem seruaret. Amasias filius Ioas regis Iuda: quamuis eos,qui patrem suum occiderant in. terfecit: filios tamen eorum occidere noluit,ut in qua a. Rε. to libro Regum narratur Propter quod ego no possum non mirari quo pacto Imperatores Honorius,& Arc dius in.l. quisquis cum militibus.C. ad leg.iul.ma.non sint ueriti dicere,se ex Imperatoria lenitate uitam conce dere filiis eorum,qui regiam laeserunt maiestatem , tan-
quasi hac imperatoria lenitate seclusa, iuste potuissent filios pro peccatis parentu interficere. Lege si quidem diuina,qua supra citauimus,erat illis interdietu, ne presfiliis,aut filios O patribus interficerent. Ro aut,qua in eade lege afferunt,ut filios ct iuste occidere possent,nullius prorsus est mometi.Paterno enim inquiunt Imperatores illi deberent perire supplicio,in quibus paterni, hoc est,hsreditarii criminis exepta metuunt. O uanii mum argm.Erit igitur iudici licitum interficere Petrum quia iuste metuit illii fore latronem, aut homicida, aut aliquid aliud simile. Nunquam. n.debet poena Puenire crimina:sed sequi.Iustum quide est hoc in filiis metuere. quod in tur patres eorum comisisse. Iustum etia est huic
metui mederi ta ut aliquo iusto remedio adhibito im-
404쪽
LIBER s E C ViN D V s. pediaturneid,quod timetiatu eueniatdniustum inest, et iniustissimum,ut pst metum futuri criminis quia puniatur eadem poena,qua puniretur: si iam illud crimen coismisisset. Non ergo ex sola misericordia, aut ex Impera toria lenitate ut illi loquuntur sed ex mera iustitia conceditur uita filijs eo qui criminis laesae maiestatis sunt rei. Et idem prorsus dicendum est de catholicis filijs hseo reticom: qui etsi pro haeresi parentum suoru iuste alijspnt poenis feriri,nunquam tamen poena mortis pro illis punietur. Quia ut diuina lex ait quis pro peccato suo des.r4
morietur.Quod autem dicit Papa in cap. uergentis. eM trade haereticis.filijseo N, qui laesae maiestatis sunt rei, uitam ex sola misericordia esse conuersatam. Papa Innocentius . cuius est textus ille: non dixit definiendo, aut
approbando illud: sed solum retuli quid Imperatora leges de reis Iaesae maiestatis decreuerint: dc inde tanquaa' minori ad maius arguit de bono' confiscatione simile esse circa haereticos faciendum, quod circa reos laesae maiestatis,Imperato' leges decreuerunt. Sit igitur lisc .eertissima, dc infallibilis sententia,ut nulli humano iudici liceat unquam unum hominem pro peccato alte rius occidere. Quae regula non ad solam mortem: sed etiam ad alia corporis flagella, Sc uulnera, dc reliquos corporis cruciatus est extendenda,ita ut etiam intelligatur esse iudici humano interdictum, ne unum pro peccato alteri' flagellet, au t uulneret,aut alia quavis simili corporis poena puniat . Ita.n. semiunt illustres theologi,ui delicet Alexader de Ales. tertia. parte. q. I.membro. . Alexa arti. r.&post illum beatus Thomas Scda Scssae.q.Io8. Ales. an.3.Et merito quidem diuinam illam legeni sic exten- Tbom.
dendam esse putarunt: quia sicut per praeceptum illud , Non occides,non solum prohibetur mors,sed quaelibet alia corporis percussior ita etiam consequens est, ut per praeceptum illud,non occidentur patres pro filijs, aut si
lij pro patribus,sit et flagellatio, aut quaelibet alia cor poris percussio iudici interdicta ta ut neminem pro pec
405쪽
- DE IV ST A HAE R E T. PUNITIONE.cato alterius possit,aut flagellare,aut fustibus cedere. JDe hac igitur poena,quae mortem,& alios corporis crisectatus comprehendit,quam Alexander de Ales,& bea tus Thomas uocan t poenam flagelli,inteIligit Augusti nus ut ex toto suae liters decursu facillimum est collige re cum dixit non licere iudici humano alterum pro alteriuS Peccato punire. Poenam etiam spirituakm, Minuisibilem qualis est excoicatio,dicit nunquam esse a' tu dice humano: nisi pro peccato proprio inferendam: si cui Deus spirituali, Minuisibili poena nunquam alterum pro alterius peccato punit. Reliquas autem poenaS,quae neque spirituales sunt, neque ad corporiS mortem ten' dunt,bia potest iudex humanus alicui, cum iusta subest causa,pro peccato alterius infligere. Nec solum pro peccato alterius: sed etiam absque ullo peccato, nunquam
in sine iusta causa licite potest iudex limoi poenas alijs inferre. Nam filius ex fornicatione natus,pu solum patris peccatum,non admittitur ad sacerdotium,Deo ita fieri praecipiente. Non ingredietur inquit Dias in Deutero Desin, nomio mamzer.i.de scorto nat' in ecci iam Diti, usque in decima gnationem. Iudex etiam Pa sniam sanguinis iustissime lata, Sc executioni mandatam,punitur irregularitate. Duo igitur sunt modi ut ex praedictis patet) a quoa ostendimus ea,quae in Exodo hiar, optime conuenire cum his,qus per Ezechielem prophetam ducta sunt, α nullam esse inter illa duo contradicionem.
Quod Haretici sunt mortis supplicio puniendi, siue talis mors gla-
ω. Ao,aut 1gne,aut alio quouis modo i si s inferatur. Cop. XIl.
. Vltima se iam offert c9rporis poena: mors .squa hae reticos, nisi tempestiue resipiscant, iuste puniendos esseppertissime Deo fauente demonstrabimus. Et ut ape
tiuS re agamus,ptimo ante omnia percontati uolo e ,
' qui contra sentiunt,an licitum sit ob aliqua iustam causam hominem aliquem occidere 'Forte dicent, prout Valdenses haeretici olim docuerunt,nullam esse tam tu
stam causam utppidam merito,&iuste possit aliquia
406쪽
LI 8E1α SECUN D vs. 18soccidi,etiamsi id fiat ex iudicis praecepto.Et certe sis,spitionibus,aut coniec turis aliquis cladus est locus ego suspicor aliquos ex Lotheranis ita sentire. Nam Otho Brunselfius in quarto lib.Pandectara sacrae scripturAuolens persuadere haereticos non esse occidendos, inter a lia,quae pro se adduci effert Esaiam dicentem: Non no E .. 6cebunt,neque occiden in uniuerso monte saneto meo.
Quae uerba non magis de haereticis,quam de quibuslibet ali)s loquuntur,ut illi magis,quam alij prohibeatur occidi. Quapst ego ex hoc loco coniicio,& merito,illusensisse neminem nulla etiam ex causa esse occidendum. Si ita sentiunt,in alium multo pestilentiorem incident errorem. I alis. n. error praeter hoc, quod sacris repugnat literis, humanum tollit conui bam, parem totius reipublicae perturbat,&oena prorsus honestam peruertit politiam. Nam Sc si in lege ueteri fuis et datum praeceptu de non occidendo, multaem fuerunt aliae innuna erae le- ges,quae ob aliqua particularia scelera homines morte punire iubebant. Qui decisnauerat ad magos, &ario- M. ao, Ios,interfici iubebatur. Qui maledixis&t patri aut ma- ibinistri,mortis reus censebatur. Sunt alia huius gnis multa, j quae non est opus nunc recensere. Dimissa lege ueteri, ucirca iudicia,et cfremonias,iam per Christi morte abrogata est.Veniamus ad legis Euangelicae ips. Heatus Pe- . trus aptis Ananiam, Sc Saphiram morte punivit mea ouendito agro fraudauerant de pretio,libi ipsis aliquid inde seruantes,isc non totum pretium ut facere ex uoto tenebantur coram apostolis portantes.Praeterea ipiemet, ueritatis magister,eum hominem,qui alium propria authoritate occidisset,iuste occidendum esse docuit, sic inquiens: Omnis,qui occiderit gladio,gladio peribit. Quibus uerbis Saluator aperte docuit morte plectendu ese stillum,qui altu occiderit. Rursum ex hac siua alius ad- . . huc apertissime deducitur error. Nam lipse nullam iusta causana licet occidere hominem,necessario consequens
407쪽
DE IV ITA HAERET PUNITI NE possibile est, ut bella gerantur absque hominis alicuius occisione. Quantum uero haec stata a uetitate fidei catho Iicae sit aliena,non est opus nunc ostendere: qm nos iam olim in eo opere, quod aduersus oes haereses edidimus, in titu. de bello,apertissimis argumentis illam expugnauimus.Deinde sipd nullam causam licet hominem qualibet sceleratum occidere,nulla poterit respublica salua consistere:qm nisi sceleratissimi occidantur,nulla erit in Ppro quies , nulla pax permanebit in illo. mali homines quoscunque iustos tanto licentiosius affligent, quanto certius nouerint se pse nullum scelus posse occidi.Et mortem,quam sceleratissimis inferre,scum hanc sitiam iudiei non lice ipsi et sceleratissimis in iustos quosque inferre impune licebit. Si nunqua liceret iudici rempublicam moderanti hominc aliquc occidere, terra esset plena furibus, de raptoribus,mare piratis, nullscii res essent tutae: sed essent homines,iuxta dictum Abacuc prophetae,ut pisces maris,quo' maiores saepe deuorant mino res. Propter quod nulla unquam quod sciam) extitie tam barbara,aut inculta respublica quae ob aliqua certa
crimina mortem maleficis infligendam non decerneret.
Vt igitur debita sit in populo quies,&tranquillitAS, ex pedit,ut sceleratissimi qui homines, praesertim de quihus nulla est emendationis spes,occidantur , ne Pp illo
rum causam tota respublica collabatur. Sias autem no
his obhciat praeceptum diuinum, quod ait. Non occi des . Rndemus per illud praeceptum solam illam prohiberi occisionem,q a' persona exercetur priuata: non aut
illam ua' iudice ob aliquam iustam causam decernitur infligenda. In cuius rei testssi beatus Hieronymus QP, 22. cap. Hieremiae ita ait. Homicidas, Sc sacrilegos, Scuenenarios punire,non est effusio sanguinis: sed legum ministerium. Haec ille.Eeatus Augustinus libri.de diu late Dei,cap. 2Lab illo prςcepto, Non occides, aliquos dicit ee exceptos:quos iuste occidi posse asseuerat.Qui buS enumeratis tandem,qus sequuntur ait: His igitur ex
408쪽
LIBER. s E C:V N D V s. Igyeeptis inutille quos uel lex iuxta gnaliter, uel ipse fons iustitis Deus specialiter occidi iubet, quisquis homine, uel seipsum,uel quemlibet alium occiderit,homicidii crimine innectitur.Haec Augustinus.Forte his ronibus ut par e conuici,hi qui haereticos non debere occidi contendunt,dicent licitum esse,&iustum ob aliquam iusta
causam hominem occidere,negabunt tra,Sc ut certo scimus,negant haeresim esse causam iustam, pa quam homo haereticus sit occidendus,etiam si pertinacissimus ille sit . Vt autem nos apertissime ostendamus eos pernuciosissime errare nuestigare oportet,&diligenter pscrutari,quae sint iustae causς Pp quas aliquis potest iuste ad mortem damnari. Nolo impraesentiarum omnes huius res causas sigillatim, aut speciatim enumerare: sed solucausarum genera . Galenus uir, praeter medicinae scien
tiam,in omni genere philosophis clarissimus, in illo opumilo,cui titulus est: Quod animi mores corporis temperaturam sequuntur,aliquas reddit causas, propter quas aliqui merito morte plectuntur, sic inquiens: Deplora tos,dd facinorosos treis ob causas roni consentaneas e uita tollimus,ne uidelicet superstites contumeliam n his inferant: eiusdem notae homines in terrorem perdacan tanquam pari supplicio excipiendos, si praeterius, quid patrauerint. Tertia est,quod illis ipsis mori prςstet, eo malitiae prolietis,ut nullus animi medicinae faciund slocus si aut qui ne a ' musis ipsis quidem corrigi, aut L Socrate,aut Pythagora meliores reddi queant. Hςc ille insignis philosophus.Sed quia fortasse Galeni uelut Getilis hominis,de minime Christiani sententiam multi cotemnere non formidabunt,opus est, ut Omnes tres occisionis causas ab illo assignatas ex naturali ratione,& sa crae scripturae testimonijs,iustas esse comprobemus, Scdeinde ob easdem treis causas iustam esse haeretici incorrigibilis necem,ostendemus. Primam causam esse dixit, ne uidelicet scelerati,& pessimi homines uiuentes, alios contumeliam inieran KIustum quippe est,ut innocentes
409쪽
semper seruentur indemnes,neque ullo paeto permittere debet is, cui gubernandae reipublicae cura incumbat, ut quis alteri columeliam,aut iniuriam inserat. Quo fit, ut siquis nocentissimus utra' iudice semel , Miterum admonitus,ne alteri noceat,noluerit a' sua mala uita resipiscere; sed semper in sua malitia persistens multis quot1- die noceat,iudex illum e uita tollere cogatur,ne alijs amplius nocere possit. Tenetur.n.reipublicae gubernator ἡMagis toti prouid ere i ei publicae,quam uni, aut alteri ci
brum.Haec isi intelligenda sunt ii nocumentum esset magnum: quia non pro quolibet leui nocumento licet in terficere : etiam si esset in illo pertinax. Praestat igitur, quiuis sceleratustio occidat, quam quod tota respublica pereat . Periret autem,si quamlibet mali homines us. Pro quere sinerentur. Nam ut ait Salomon Homines pestiletes dasii pant ciuitatem,sapicies uero avertunt furorem .
Furorem quidem auertunt sapientes: cum ipsos pestilentes homines e uita tollunt,ne ciuitatem illi dissipare u lean t. Haec causa est,quae iustificat leges,quae praecipiut occidi fures, piratas, sicarios, homicidas, Sc alios eiusdem notae holes. Si haec iusta est ca, ut ho sceleratus e' uita tollatur,consequens est,ut iustum etiam sit haereticuin corrigibilem e' uita tollere: quia si superstes esset, alijs
catholicis uehementer nocere Poterit. Quantum.N. NO.
a. Ti. r. cere possit haereticus,satis aperte expressit Paulus diccs: Prophana aute, &uaniloquia deusta, multum.n. proficiunt ad impietatem, Ec sermo eorum,ut cancer serpit.
Tbηορ. Sup quod Theophilaetus ait: Violentii in t Paul' hoc malu est,sppe cui neq; mederi quo a pacito pol. Quida.N. uniuersa deuastant,nec corrigi prat. Cancer siquidem morbus est,cl dc circuiessita depascitur.Hse Theophil cstus. Et Ra tam apertum est nocumen , qa hqretaci e tholicis conferiit:ideo Paulus Galatis scribens de falsis cal. 1 rphetis,qui illos seduxerant,ait:Vtinam abscindantur, Hi M. GuQS conturbant.Et eatus Hieronymus ait : Resecat:
410쪽
L I AER SECUNDUS. I9odae sunt putridae carnes , dc scabiosa ouisa caulis repellanda,ne tota domuS,massa,corpus, 5c pecora ardeat,
dria una scintilla fuit: sed qm non statim oppressiis est ,
Per totum orbem eius flamma populata est. Haec Hie ronymus, Sc lidr in capit. Resecandae. 2 . quaest 3.Huic ide consonat, quod Egregius ille poeta dixit: Imme- omJ dicabile uulnus Ense recidendum est, ne pars syncera trahatur. Altera inserendae mortis caula,quam docet Galenus, est, ut alii similis poenae timore deterreantura similibus criminibus perpetrandis .Prior causa respicit ciuium inter se pacificum conuictaim,de totius rei publicae conseruAtionem,per hoc,q, nemo alte N isdat. Haec I , uero causa secunda prospicit bonis ipso N csulum moribuS, ut uidelicet nemo atrocia crimina, etiam si per illa nullus laedatur proximus,comittere audeat . Multi.ti.
sunt ad crimina aliqua proni, atq; procliues: sed metu morti S, quam mam me horrent, & quam alijs ob similia patrata scelera illatam esse scum Gab ill1s criminibus deterrentur,& illa perpetrare reformsdat. Sapies nam Salomon in prouerbijs ait: Pestilen te flagellato stultus m. 'sapientior erit.Ob hac causam iusti ut ait propheta Regius) de punitione maloix laetantur: quia agnoscunt se . eae tali punitione non patu ad uirtute profecat se, aut Oerant se in poste'. profecturos.Laetabitur iustus inquit propheta cum uiderit uindicitam: manus suas lauabstin sanguinepctoris. Sup quo Cassiodorus ait: Quιd est C sq, hoc, ille qui praecepit orare pro inimicis,in peccatora sanguine pioiv manus asserit abluendas Sed hoc si diligentius intuemur, correctionis potius saeuitiae praestahit exemplum. Nam cu sanguis pctoris effunditur ma nus.i. actus iustissimi corriguntur.Impio.n. pereunte,comonetur innoxius,cautius se, de diisgetius tracitare. Itasi,ut manus iusti non crudeliter,sed pie: sanguis peioris emundet:sicut Salomon dicit: Stulto pereunte sapiens astutior fit. Haec Cassiodorus.Ex hac radice oritur tam