장음표시 사용
411쪽
DE IVsTA HAERET. PUNITIONE numerosa legum multitudo prccipientium homines oecidere Pp crimina,quae nulli alteri nisi ipsim et illotv pa tratori nocent. Qui declinauerat ad magos, Sc ariolos, lege Monyca interfici iubebatur. Eadem lege decretuerat,ut blasphemus lapidaretur. Quamuis per haec crimina nullus praeter ipm illo N perpetratorem laedatur, ad illotu in criminum horrorem alijs incutiedum,mosetis poena talis criminibus est a lege decreta, ut uidelicet caeteri intelligant Φ grauia sint illa crimina, pro quibus tam acerba infligitur poena, dc ut caeteri similis poenae horrore,et timore a similibus sceleribus Ppetrandis de terreantur . Nam haec est causa, Pp quam in lege ueteri Deus prςcepit rebellem sacerdoti occidi. Qui superbie- .rit inquit lex nolens obedire sacerdotis imperio qui eolpe ministrat diro Deo tuo,ex decreto iudicis morietur homo ille, M auferes malu de Israel, cunctusq; ppys audiens timebit, ut nullus deinceps intumescat superbia. In quibus uerbis hanc solam, quam nunc pertractam expressit Deus occisionis causam. Hinc iam clarimi me patere potest iustissimum,nedum iustum esse morte punire hsreticum incorrigibilem: quia ut in principio huius operis diximus grauissimum pelira est haeresis. Quo fit,ut ad tanti criminis horrorem, de odium alijs in generadum,iustum sit haeretico incorrigibili mortis poenam
inferre,ut uel inde caeteri agnoscant, ingraue crimen sit haeresis,pro quo tam tristis est dicta stria,& ut caeteri mmilis poens timore, dc horrore haeretieos esse reformident.Si iustum est per unius punitionem, alijs alicuius criminis horrorem incutere, quanto crimen fuerit grauius, Sc atrocius, tanto iustius erit per maiorem, Sc Mcerbiorem punitionem, alijs maiorem eiusdem crimi nis horrorem incutere. At nullum est ut supra libro primo docuimus grauius haeresi peccatum,nullum est emgo crimen, cuius odium sit christiano uiro magis in cutiendum, dc inde per consequens sequitur, ut nullum
sit crimen pro quo iustius aliquis possit occidi, qua pro
412쪽
LIBER SE C V N D V S. I9x haeresi fixa,&insanabili. Si martinus Lutherus cum primum coepit effundere uenenu suum, Ec legitime admonitus noluit resipiscere,fuisset ut decedebat capitis animaduersione punitus: csteri timorem habuissent, Sc non prorupissent tot tamur pestifere hsreticora factiones,quales, proh dolor,hodie Germania sustinet. Sed quia impunist euasit Lutherus, ausi sunt prodire in publicum, α suas effutire lis reses Oecolapadius, Zuinglius, Carol stadius, M omnium tisreticont pestimi Anabaptises.Et hinc patet rnsio cuiusdam argumenti,quo se tueri,M nos expugnare putant hi qui tisreticos quamlibet insanabiles ob crimen lisreseos occidi posse negat.Dnt
1m inanem,& stultam esse punitionem, α delinquentis correptionem,per quam nequit emendati delinques. At post mortem nequit lisreticus emendati, iniustu est ergo illum occidere. O ' bellum argiri Si hoc argin alicuius esset momenti: etiam probaret nunquam esse licitum ob aliud quamlibet graue crimen aliquem occidere,nCn furem,non adulteN,noti homicidam, non sacri leguna. Nullus.n.istora post mortem emendari potest: sicut nec haereticus.Esset igitur iuxta istoNsmam necessarium,ut nullus illom iuste occidi posset.Rndemus igitur non omnem punitionem esse ad solam delinquentis emendationem: sed etiam ad alloiv cautelam, ut uidelicet ath timore perterriti a talibus criminibus caueant. Ideo beatus Augustinus super Ioannem ait: Nullus nostrum uult haereticum perire: sed aliter non meruit lire
pacem domus Dauidmis Absalon filius eius n bello esset extinctiis.sic ecclesia, si aliquom perditione csteros
colligit,dolorem materni sanat cordis lato' liberatio
ne populoN. Hsc Augustinus, Tertia causa Pp quam ut dixit Galenus iustum est sceleratum hominem O cidere,est ipsemet malus homo: quia desperatur , dcci dem merito ut ex illius uiis decursu coniaci potest)de illius emedatione,& timet ne si superstes sit,quotidie po
tor euadat. Ne igitur ultra ad grauissima qui ρ flagitia
413쪽
DE IUSTA N AER ET PUNITIONE 'progrediatur,iustum est,ut morte illata precludatur illi peccandi libertas.Dus prime causs toti' respublics uti litatem iespiciunt lisc uero icrtia causa ipsius delinque tis comodis pro icata rςstat.n .mor quana male uiue re, Sc prsstat etiam scelestum hominem mori, quam in dies peiorem fieri. Sic. n. progrediens, secundum duri Rom. , tranaiam ut Sit Paulus) dc in poenites cor thesaurizat sibi iram in die irς, & reuelationis iusti iudici Dei ci reddit uniculo secundum opera eius, Ob hanc cana De US, qui diues est in misericordia, et longanimis inpatientia, multoS in puerilsa,aut adolescentia ex hac uita pr ij ne crimina,A quibus tunc liberi sunt,postea uiuentes coso. inittant,sion dicit Salomon: Placens Deo tactus dile
eius, ct uiuens inter pctorres, translatu S est, raptu S est, ne malitia nautat et intellectum eius.Et post pauca:Pla cita.N.erat Deo anima illius, pn hoc properauit educere illum de medio iniquitatum. Si h sc unquam iusta potest esse causa,ut pst illam quis possit occidi, non est ubi iustior possit esse, quam occidendo incorrigibilem hyeticum, ne uiuere permissius quotidie magis insaniat, δύpeior fiat. Est.n. proprius h freti coiς genius, ut nisi fuerint prohibiti, quotidiernalitiam suam augeant,nouos semper suscitando errores. De his.n.loquebatur Pati Ius cum dixit mali homines,et seductores proficient in
a. N.3. PeiuS,erranteS, 'cin errorem mittentes. Huius rei, etsi
multa possint clari exempla, pro omnibus in illis satis erit unius Martini Lutheri exemplum,cuius gesta: quia nostro hoc ipe contingerun t, Ec contingunt, Zc multa ex illis toti fere orbi I plano suint notissima: multo so tius ualebunt prsstare pro nostra ita testimonium: qua quelibet uetem hyetic ON,quos non uidimuS, empla. Magis quidem mouet exempla uisa,qualita audita. Hic enim Martinus Lutherus parua habuitsuom erroni initia,a quibus in tot, tamur pestiferos ut nunc videmus)Progressus est errores.Principio quidem solum circa in
dulgentias, sius per Bullas Sumoix Pontificum remit
414쪽
LI3ER S E C V N D V s. I92bus ad poenae rem i 1 4 onem concedi solent, errauit: ne quidquam amplius tunc insanivit. Tunc si quidem bene de sacris ecclesiae sentiebat,omnem ecclesiasticς Hier Rrchiae ordinem fatebatur Papana,hoc est, Romanum Esem reliquis Oibus Epas siuperiorem,Sc toti orbi Xpia RQ praelatum agnoscebat. Nam in epistola quadam ad
I Onem decimum huius nominis,lunc summum Ponti Πcem,haec, quae sequuntur,scripsit: Quare prostratum me pedibus beatitudinis tuae odero,cum omnibuS quosum,Schabeo,uiuifica,occide, voca, reuoca, approba, reproba,ut placuerit, uocem tuam uocem Api in te prssidentis,i loquentis agnoscam. Haec ille.Post haec paulatim progrediens negauit satisfactionem ullam M peccatis esse necessariam: sed dimissa culpa, omnem Pror
sus dixit dimitti poena mande coactiis negauit purgatonum,quod in in principio sui erroris apertissme,& pu blice in disputatione Lypsis habita confestus fuerat.De
his erroribus cum fui stet a summo Pontifice Leone decimo admonitusnaec palinodiam ut tenebatur) cantare uoluilset: Leo decimus illum declarauit haereticum , Scuelut talem publice excoicauit. Videns tandem Luthe rus se haereticum declaratum,& danatum,in tot,tales inhaereses prorupit: quot quales ante illum nullus unq3haereticus docuit. Circa errores haereticoN osm inquired OS ut eκ opere illo, quod aduersus omnes haereses edidi, facile coniici potest tantam adhibui diligetiam ab sit uerbo iactantia ) quantam quilibet alius circa hanc
rem unqHam adhibuit. Nullum in inier tot,etsi multi illi fuerint,reperi,qui tot sir,tanal pestiferas haereses do cuerit.melius igitur illi fuisse ut statim a principio cum legitime admonitus obedire conlepsit, gladio,aut igne puniretur,quam uilics in tot haereses laberetur: per quas diuinam in se quotidie augeret iram, istamq; thesaurizatam seruaret in die iusti iudicii Dei, ut ibi tunc acerbius punireturi mea quidem lasa nullus esse potuit crudelior
hostis martino Luthero,quam qui potens iuste ab illo
415쪽
uitam auferre, tandiu illum uiuere permisit. Nisi sorte bono zelo quamuis in discreto ducitus, diuinam hac in re uoluit imitari misericordiam quae pctoribus saepe ut ait Iob dat ips ad pmam,quamuis illi abutun rur tpesia hi concessb,S pniam agere nolunt.Sed haec sunt secreti quaedam diuinae bonitatis dispensationes, quam caS euignorent homines,non est opus in illis Deum inuitari .
Quid dicam de Anabaptistis, qui sub ovium pelle, hoc
est,sub nomine Euangelij,& fraternae charitatis,quae Ο-mnia semper ore tenus hiat, lupinam induunt personam
omni scelere, Sc impietate refertam Hi siquidem cum Primum insanire coeperunt,in nulla aliare quod iciam errabat, nisi circa sacrin baptismi, dicentes paruulis no Prodesse baptismum,ac proinde eos, qui in infantia baptizati fuerant: dicebant fore,cum ad annos disicretio nis peruenerint, rebaptizandos. Quia in non fuerunt de hoc errore ut decebat coerciti,atq; puniti, licentiosa quadam feritate ad pessima progredientes, in pesti-Ientissimas haereses praecipites se dederunt. Praestitisset igitur ipsi et Anabaptistis fuisse interfectos,quam ad tantas haeresiim pestilentissimas taces ebibendas, aut deglutiendas fuisse seruatos.Ecce uidisti iam candide lector tres causas, pu quas haereticus incorrigibilis iuste prodest occidi.Prima, ne uiuens alijs noceat illos suo errore decipies.Altera,ut illius periculo alii cautiores reddantur, Sc tantae poenae timore ab haeresideterreantur.
Tertia,ne superstitea peiores in dies fiant, Sc maiore in se diuinam concitent iram. Ex quibus tribus causis apertissime colligimus , ut si aliquis homo iuste potest occidi,nullus maiori causa fit occidendus , quam haereticus ut 4. obstinatus,&insanabilis. Lege diuitia olim praeceptu fuit blasphemum hominem extra castra educi,et ab uniuerso populo Iapidari. Multo magis ergo haereticus est iuste occidedus,cuhaeresis ut lib. i. docuimus sit multo grauius blasphemia pestris. Praeterea in Deuteronomio Pcepit Deus .Ppheta falsum,et somnioni inuentore iter
416쪽
LIBER SECUN D VS. I93fici.Nam postquam praemonuit ut talem Iphetam non audirent,haec subdit: Propheta aut ille, aut setor somniorum in terficieturiquia locutus est, ut uos auerteret a
domino Deo uestro, qui eduxit uos de terra Aegypti, α redemit uos de domo seruitutis. Qui aut uerius pro pheta salsus,de ci magis auertat pprum a deo, celandus
est,q; hqreticus,sauertit a fide, sine qua impossibile est
placere deo 'Ille ergo merito iuxta lege dei interficiet, Heb. ix ut ppis amplius a deo auertere non possit. Rursum,scri ..ptura referet e nouimus, Semei inam mortis accepit: quia contra prohibitionem Regis Salomonis egre sus est de ciuitate Hierusalem. Multo iustius ergo esset haereticum occidere,qui contra praeceptum dei egreditur ab ecclesia,intra quam perpetuo se continere debuisset.Deinde Iosias ille Re cui nec ante eum,nec postea 4ae. Tuit similis rex in Iuda, sacerdotes omneS, qui contra legem Domini immolabant idolis hostias,occidit supeρ altaria,in quibus illi sacrificabant. Hathatias etiam ille i. M sacerdos illustris legis, Sc fidei propugnator, illum,qui
ad aram sacrificaturus accesserat, zelo Dei feruens, trucidauit super aram Quid putas hic Hathatias, aut Iosias ille haereticis saceret,si illorum alter superstes nunc. esset Non dubito quin utero illoru pro honore Dehet
pro fide ecclesiae suae zelans: haereticos omnes ad una usque capitis animaduersione puniret, ut tolleret malude ecclesia. Iuste igitur imperatores legibus suis sanxerunt haereticos obstinatos esse occidcdos.l. Arriani.C. de haereticis.iuncta.l.ultimum supplicium. H.de poenis. Ostendimus iam satis ut opinor aperte,iustum esse,ut haereticus occidatur,quo autem me mortis sit occiden Mdus parum ad rem facit. Nam quocunque modo occi
datur , semper consulitur ecclesiae: quia semper tollitur Documentum,quod uiuens aliis praestare posset,& aliis incutitur timor,ne similia docere aut quomodolibet dicere audeant.Propter quod apud diuersas nationes. diuerso,dc uario gne mortis,tisretici occiduntur:quia nul
417쪽
DE IVsTA HAERET PUNITIONE Ium est genus mortis ciuili,& imperiali lege sancitum. In Flandi ia,& aliis inferioris Germaniae partibuS, cum ego illic ante annos decem uersarer , uidi hcreticos capitis obtruncatione puniri.In Geldria tamen haeretici manibus, M pedibus ligati iussu Caroli tunc Geldris ducis
in flumen aliquod mittebantur uiui,ut a' flumine absor. berentur. Eodem genere mortis ut a ' multis,uuid erui,
audiui punitus est Antuerpiae quidam insignis Luthe ranus iussu dominae Margaretae Caroli Caesaris Amits,qus tunc ob Cssaris abntiam,priam illam gubernabat. Audivi et Erugis in Flandria a multis side dignis ocu
latis testibus consuetum esse in illa ciuitate: hereticos ui' uos mitti in oleu seruens, ut ab eo citissime coburerent: sed tunc cum ego adera,sola capitis Obtrucatione peribant. In caeteris christiani orbis regnis,aut prouincijs, alnoui perpetua, dc inuiolabilis est consuetudo haereticos igne comburere.Sic uidi fieri in Fracia,psertim Lutetiae. Sic in Hispania,&credo lic factum H;sse semper in Italia. Nam beatus Greg.lib. I. dialog. cap. q. narrat Hasilium quendam Magum Romae cObustum esse, re rege .stam laudat.Et ut antiquiora reuoluamus Dioscorus
Alexandrins urbis eps,qui Gregoriu per aliquot secula prscessit,in Chalcedonensi cocilio astione prima, cum de erroribus Eutychetis ageret ibide, dixit: Si Eutyches praeter dogmata ecclesiis sapit,non solii poena dignus et sed Jc igne. Haec ille. Exubus uerbis apertissime costat
non ei e recentem inuentionem: sed antivisimam sapio tum christianolit istam haereticos esse igne cremandos. Panormitanus in cap .ad abolenda de haeret.refert Ho iis ensem,de Ioapem And. in eod.c.d1cere haereticos de
here igne cremari. Ad quod per adendum adductitii , Da l. lud,quod Saluator noster apud Ioanne dixit: Siquis in
me non manserit: mittet foras,sicut palmes,& arescet, Sc colligent eum, in ignem mittent, Mardet. osse satae uidetur fauere idem Panormitanus loco praefato. Ecin. c.EXcoicamus,ultimo. de haeret. Sed hi ora quam
418쪽
LIBER IECUNDUS. I9quis docissimi uiri,multipliciter errant.Prita io, quia eis haeretici sint occidendi , non in est nccessar: una illos co burere: quia hoc ut diximus nulla lege praecipitur. Deinde,&si esset aliqua lex, quae haereticos igne cOburi P ciperet: nihil in ad legem illam persuadendam agerent uerba illa saluatori S ex euangelio Ioarticitata. No.n cibi locutus est saluator de hujus seculi igne, que his comis oculis nunc videmuS: sed locutus est de igne iterni, quo ardebunt perpetuo peccatores. Nec sermo illius ad so-Ios illos dirigitur , qui per errorem fidei separant a XPO, ut sunt haetetici: sed loquitur ibi xps de omnibus peccatoribus,qui Pp defectum charitatis separantur a XPO,et non manent in eo, re hos omnes perpetuo inferni igne: Dili poeniteant, dicit arsuros. Siquis ergo quaerat quare comburantur hqretici: rrideo hoc non este ulla lege firmatum : sed sola consuetudine. Quam consuetuduic, siqvss iustam esse persuadere uoluerit: per hoc melius Ohabit,quod coueniens est legi diuinae olim per Mosem datae,5c punitionibus,quibus deus olim similes pecca tores punivit. In sed: tione quam suscitarunt Chor Dathan ,,M Abiron, ducent i qnquaginta uiri ex proceribus Israel,qui illis adhaeserunt,igne desupera Deo mi OcGsumpti lunt quia schismatici suerunt, Ec sacerdotale ollicium contra ius,&fas usurpare ictarunt. Omnis aut haereticus,schismaticus censetur,&merito quia separat se
ab unitate fidei, quam tota tenet eccilia sancto N. Deinde,cum ob platam punitione a' deo lactam,ois multitu abuz.
do filio φ Israel murmuraret contra Moy sen, Ed Aaron: dicens qucid illi interfecissentppym d omini,orimi sedi
tione tumultus adeo incresceret,ut Moyses, Sc Aaron pro uita saluanda ad tabernaculum foederis sugerent:
Deus desuper incedium super ppsin misit,quod magna in pplla fecit stragem. Fuerunt.n.qui incendio illo perierunt ut sacra resert scriptura) quatuordecim millia hominiamin septingenti: absq; his,u perierant in seditio- i deus nuc,deus ultionum esset,ut olim igne
419쪽
DE IV ITA HAE&ET PUNITIONE desuli misso Lutheranos cohureret:ua seditioncmoue runt,& quotidie mouent contra principeS Xpian Os,di cunto illos esse tyranos,ppea, haereticos incendio dre faciunt. Non abs re igitur schismatici hqrcticr coburutur,cum deus tot schismaticos incendio deleverit. Nam ob hanc cana iusta dicit esse lex,u in aliquibus regnis, ut puta in Hispania,decernit eos,a praepostera utuntur is
hidine gne fore coburendos: quia sin poena deus olma Sodomam,& Gomorrham pPidem pctna puniuit . In
ter csteras leges a Deo per Mosem dataS,una ei at,quapcipiebatur,ut filia sacerdotis si deprehela fuisset in stupro,iM uiolasset nome patris sui,flamis exureretur. Aia cuiuslibet xpiani filia censet illius summi sacerdotis, de quo regius Opheta dixit: Tu es sacerdos in aeternu secudum ordinem Melchisedech. Regnata sudem est pergram, quae illi in baptismo per merita passionis xpidonata est.Sed haec in stupro deprehenditur,qneana fides integritate,quam in baptismo suscepitua haeresim amittit.Eaen .haeresis qusdam fornicatio spualis. Stupro huiusmodi Ppetrato,nomen patris sui uiolasse ix: quia cuaxpo nomen P baptismum susceptis et. ut xpi anus ho ille diceret: postquam inhorresina lapsus est,non iaXpia nus dici meret: sed Arrianus,& Nestorianus,aut Lutheranus,aut alio quouis note censebit. Hic talis iuxta lege merito flamis exurendus tradet. Hanc legem P allego viam exposuimus,non quidem ut p illam cuuincere credamus haereticu esse necessario comburendu. Non sum .ia. adeo ignoras,ut hoc putarem ua certo scio iuxta doctrinam August.nsi esse sumendii argumentu eX myttico sensu sacrs scripturae ad doetrinam aliqua conlarmandam: sed solum ex sensuliterati.Hac igitur sola de causa hic per allegoriam pamper ludere placuit, ut Onderem hanc lisreticoN punitione per incendiu habere aliquod in sacra scriptura exeplar cui se possit utcuiu cofirmare. Potest adhuc haec cosuetudo deledi haereticos per incendium alia uia persuadem oe sit iusta: ua uidelicet genus
420쪽
EER. sECV NDVs. IH illud mortis uehemeter animos uidentiu terret. Quo fieut uidelibus, Ec audietibus terribilem scutiat timorem. ct inde cosequcs est,ut per tale genus mortis csteri magis ab haeresibus deterreantur. Vt igitur quae tam late dixi,breuibus concludam: dico, sc firmissime teneo iusta esse,ut haereticus incorrigibilis occidatur. Quo autem genere mbriis sit occidendus hoc,an illo, parum interesse censeo: sed liberum erit cuique regno aut prouinciae , quo genere mortis uoluerit l, freticum interficere , cum nullum sit genus mortis uniuersali lege praefixum.
Respondetur obiectombus eorum rescunt Hereticos non esse mον repleflendos. Qip. XI I LOstensa iam, dc firmissimis ut existimo ronibus sundata,nostra,& catholica sima de haeretici incorrigibilis occisione, ut clarius illius ueritas omnibus innotestat,et firmior illa consistat necessarium fore existimaui riadere hiS,quae contra nos obhciunt aduersarij, dc illa nullius Prorsus roboris esse,ondere. Otho quidam Brunselsius ex familia Lutheranorum in quodam opere, quod uocauit Pande fias sacrae scriptura libro quarto, in loco ,
de haereticis no comburendis multa hinc inde citat scripturae sacrae testimonia: quibus probare nititur haeret,cos non esse occidendos: sed rationibus conuincendoS. Quost aliqua neque in cute, neque intus con syderata,
ullo pacto illo0 fauet latae. Alia uero,& si sola facie illis
si patrocinari ostendant, intus in inspecta, de diligenti ut decet examinatione discussa,aperte declarabunt se nullum pro illotuer ista dicere testin. Primo igitur ut a ueteri exordiar testamento nobis obhciunt illud Esai.prophetae: Conflabunt gladios suos in uomeres, re laceas suas in falces.Quae uerba ego non uideo quo paeto posisint ad hςreticorum punitionem adaptari. Siue.n. sensum literatem,qui solus ad doctrinam aliquam stabiliedam est efficax,in uerbis illis spectes. Sive et sensum mysticia sublitera latentem cosyderes,nihil quod ad praesens negotiuna attineriinuenies. Nam i ta illius literae sen