장음표시 사용
421쪽
sum propheta promittit pacem,quae Christo incarna . to, Sc ex utero Virginis nato futura erat in mundo, i quotam multa,atque frequentia bella praecesserant, ut uix hominibus pateret aditus,de una prouincia ad alteram transire uolentibus . Fernebant quidem ante Christi incarnationem ubique bella,digladiabantur inter se gentes, dc aduersus p pym Israel saepe felici, Sc prospero lac
cessu bella gesserunt.At Christo ex uirginis utero nato, qui ueram pacem hominibus uerbo, Sc opere docere uernebat,pax toti orbi tunc reddita est. Propter quod ut Beda in libro de rone istum refert)Roms templum pa- cis,quod hactenus semper fuerat clausum, eo temporis articulo,Deo ita disponente: ad tantae rei novitatem de signandam,suit sua sponte apertum . Quod autem haec Esaiae uerba ad ips Christinati sint referenda, ea quae praecedunt apertissime conuincunt. Et erit in nouim1mis diebus inquit Esaias praeparatus mons domus Diai in uertice montium, . eleuabitur super omnes colles, βίfluent ad eum omnes gentes,& ibunt ppri multi, Sc di ' cent: Venite ascendamus ad montem Diai, Scad doma Dei Iacob,& docebit nos uias suas,& ambulabimus in
semitis eius,quia de Sion exibit te Sc uerbum Domini de Hier .Et iudicabit getes,& iudicabit populos multos. Quae uerba ad tempus sub Christo nato ut con stat sunt referenda.Et post praefata uerba: statim Esaias subiungit.Et conflabunt gladios suos in uomeres, Sc lanceas suas in falces. Quae uerba tunc ad implenda erant,qn uenisset ille,qui iudicaturus erat gentes, Sc populos V multos . Siquis autem uerba illa ad totum ips futurum post Xpm natum refercda elle contendat: nihil moror,
dummodo sic intelligat,qudd Christus ipse saluator,noster,doctrina sua non solum nobis pacem comendauit: mitis sed omnem belli occasionem a' nobis abstulit.Nam prscepit,ut diligamus inimicos nostros,et bra faciamus his, , qui Oderunt nos, oremus pro his,qui nOS Persequuntur,
dc calumniam nobis inferre conantur . Deinde ut Peric
422쪽
LIBER SEC UNDVs ' et si iorem confirmaret internos ipsos pacem, consuluit, ut iniuris reparationem nemo peteret, nec Pro re aliqua in iudicio cum proximos contenderet quia lisc duo sunt quae 'pe inter proximos pacem turbare solet. Audistis,
inquit ipse Rex pacificus, Sc pacis magister Christus
Saluator noster quia dictum est: Oculum pro oculo,et dentem pro dente. Ego autem dico uobis non resistere malo sed siquis percusseri t te in dexteram maxilla tua: prsbe illi de alteram. Et et,qui uult tecum in iudicio contendere, Ec tunicam tuam tollere:dimitte ei Zc pallium. Et quicunque te angariaverit mille passus: vade cum il- Io alia duo. Qus omnia α si non pcepta, sed consilia ab omnibus catholicis censeantur: omnem in belli tollunt occasionem his, qui illa recite seruauerint. Hi igitur qui integram Christi legem tam in consitqs, quam in prsceptis seruauerint,perfectam pacem amantes,conflabunt gladios suos in uomeres,&lanceas suas in falces. Nihil igitur in illis uerbis,quod ad hyetico IV punitionem spe ctet,dicitur. Nisi forte per illa uerba Otho Brunselfius, aut quiuis alius Lutheranus,dicat prohiberi oem uindiactam,aut punitionem quacunque authoritate factam. Quod si forte pro sua effrsnata, Sc impudenti loquendi licentia dicere non erubescat,audia obsecro, Paulum illius tiam damnantem,u de publica potestate loquenS, ait: Si malum feceris, time: non .n .sine causa gladium portat. Dei.n.minister est:uindex in iram, ei qui malum
agit . Per illa ergo Esais uerba, de ii forte quod no putoueau cum nihil de hac re loquant prohibeatur bellu au thoritate priuata saetiim,aut uindicta,siue punitio,quaea' priuata fieret authoritate:nullum in hora inhiberetur: si a publica potestate ob iustam aliquam causam fieret. Et nos etiam fatemur hsreticum hominem quamlibet pestilentem non posse a quo uis homine occidi: nisi authoritate publics potestatis illi fuerit comissum. De mystico aut illo ivuerbo i Esais intellei tu,qui multiplex da .ri post et, nihil moror: qille iuxta omnium sacroaμ do
423쪽
. DE IUSTA HAERET. PUNITIONE ctrinam parum efficax est ad doctrinam aliquam comprobandam. Scdo pro se affert idem Otho aliud testiriri ex eodem Esaia propheta sic dicente: Non occident,dcnon nocebunt in uniuerso mora te sanino meo.Et certe ut
ingenue fatear ego non possum intelligere quo ex illis uerbis possit ille Otho colligere iis reticos non esse occi dendos,cum non in particulari de solis lifreticis: sed elocutione un de omnibus Esaias propheta dicat: Non ociscident, non nocebun r in uniuerso monte saneto meo .
Nisi forte Otho ille contendat Deum per illa Esaiae uer ba prohibere omnem cuiusuis hominis occisionem , ac proinde eisdem etiam uerbis prohibuisse ne ii fretici oc cidantur.Sed hoc falsum esse,& a fide catholica alienu, in protaime,rscedenti c. ostendimus . Prsterea,si Otho dicit Deum per illa uerba prohibere hominem alique intra catholicam ecclesiam occidi, con sequens est,ut et fateatur Deum prohibere, ne post datum Euangelium potestas aliqua inferat aliquod homini nocumentum. Nam sicut in illis uerbis dixit Deus: Non occident , ita etiam dixit: Non nocebunt. Itaque iuxta istam latam rnec ReX,nec Imperator,neque alia qusuis potestas pos set hominem sceleratissimum ob quantacunque grauissima crimina occidere,neque flagellare, neque sustibus cedere,neque pecunia muletare,necv a' pplis, aut regno relegare, neque aliud denique qualecunin nocumentuilli inferre,ppea quod Deus per Esaiam prophetam attrNon occident, Sc non nocebunt in uniuerso monte sari
Cto meo.Hoc aut fateri non solu est error,& hqresis:sed maxima dementia,& bestialitas,qus cuindigna sit, ut Tonibus cotra illam agatur,igne,& morte d e medio tollenda esset. Sed opus est,ut ueN,dc germanum illo' uerhom Esais sensum ondamus, 'e inde apertiuS euadet, in longe uerba illa Esais a' scopo psentis disputationis a sint. Illa Esais uerba nullum prsceptum , nullamin Pro hibitionem continent: sed promistiones idam sunt illo
rum bonomuus post Christi in carnem aduentiu De
424쪽
daturus erat ecclesis. Et ut quod dicimus apertius ostendamus uerba qus prscedunt repetere oportet: qin circumstantia scriptorum est,qus marinas solet uerum illaist manifestare sensum. Quae aut proxime praecedui haec sunt .Et egredietur uirga de radice lesse, Sc flos deradice eius ascendet,& requiescet super eu spiritus Dia spiritus sapientiae, Sc intelle litus,spiritus confiiij,& fortitudinis,spiritus scientia 5 pietatis, S replebit eum spiritus timoris Diai.Non scum uisionem occulo' iudica hit,neque scam auditum aurium arguet sed iudicabit iniustitia pauperes, Sc arguet in aequitate pro mansuetis terraessit Percutiet terram uirga oris sui et spiritu labione suo hi interficiet impium, Sc erit iustitia cingulum Iub
xum eius, &fides cincitorium renum eius. Haec omnia Esaiae uerba nemo est catholicus, qui non interpretetur
illa de Apo saluatore taxo: qin omnes sacri Dotiores illa tribuunt Christo redemptori nostro.Et Paulus istone uerbora partem in scda ad Thessalonicenses Epistola LTb.ade eodem interpretatur. Post haec autem uerba statim
Esaias propheta subiungit multa bona , quae nobis per
Christum donanda erant,sic inquiens Habitabit lupus cum agno,& pardus cum lice do accubabit.Vitulus, Scleo,ct ouissimul morabuntur, Si puer paruuluS mina hit eos. Vitulus,dc ursus pascentur,simul requiescent ca tuli eos . Et leo quasi bos comedet paleas . Et delecta hitur infans ab ubere super foramina aspidis,Zc in cauerna Reguli,u ablatus fuerit manum sua mittet.Non Occident,& non nocebunt in uniuerso monte sisto meo,quia repleta est terra scientiam Dila, sicut aquae maris operietes.Hac tenus Esa.Quae illius uerba constat esse promisesones eo' bononi, ius per Christum redeptorem nrmmi humano donanda erant,& non Praecepta. Siclitans illa uerba non pcipitur nobis,ut habitare faciamus lupa cum agno,& pardum cum herdo: ita etiam per illa uerba non praecipitur nobis,ut non OccidamuS, aut non noceamus.Nam eiusdum sonditionis sunt olaylla quae e
425쪽
DE IusTA HAERE PUNITIONE.dem contextu sunt in illa prslata ira connexa, ita ut ola illa promassones dicantur.aut pcepta. Cu aut dicit: Nooccident,et non nocebunt in uniuerso monte lato meo,
non de hoibus:sed de uenenosis illis serpentibus uidelicet aspide regulo,quos Plante nominauerat, loquit. De regulo siquide, Sc aspide promittit,cli non occident, Ec non nocebunt in uniuerso monte scito suo. Quae uer
hanequa j iuxta solam irae supersiciem: sed iuxta spua lem sensum sunt accipienda. sus uero mihi in hac parte Hi N. non fidit,audiat bina Hieronymum, qui in comentarijs super Esaiam prophetam platas oes Esais promissiones interpretansiic ar t: Haec quo Iudaea, dc nri Iudaizantes iuxta lyam futura contendunt, ut in claritate Chri, quem putant in fine mundi esse uen tuN, oes bestis redi gantur in mansuetudinem, Sc pristina feritate deposita lupus, ct Agnus pascantur simul,& caetera cum csteriS, quae nuc videmus sibi esse contraria. Et post pauca sub dit: Sed Sc hoc eos interrogemus quid dignum sit Diai maiestate,ut lupus,& agnus pascant simul,et pardus cuhoedo habitet, Sc leo paleas comedat, de puer paruuluSmittat manum sua in foramine aspidum. Nisi torte iurata fabulas poetaN,aureum nobis Saturni seculum resti- tuct,in quo lupi, de agni pascent simul,et mulso uino plena currct flumina, R de soli)s arbon stillabiit mella dulcissima,lacteisty fontibus osa coplebutur.Et alisbus in
teriectis subiunetit Haec breuiter diximus, ut Iudaizantes laros grauissimo somno stertere conuincamus. st
rum iuxta uiuificantem spin facilis intelligentia. Et tandem Oualem reddens intelligentia,hsc ait: ui aut ablactatus est,&nequaulacte nutritur infantis: sedia solido
uescitur cibo,iste in reguli cauerna mittet manu,hoc est, in ipsius Sathanae hab1taculum,ae inde eum erat ahit. Luc. io Vnde M aplis pias data est,ut calcarent super serpeteS,Ec scorpiones,& super omneni fortitudinc inimici. NΟ-cere autem, Ec occidere nequaquam poterunt uenena'
ta priua animalia , eos qui ha tauerint in monte san'
426쪽
LIRER. I E C v N D v S. I seto Dei,qa interptat eccna,de quo in Euageliodr: No maerpot ciuitas ab Odi supra monte posita .Hactenus Hie ronymus. Ex cuius uerbis aptissime costat,illa Esais. uerba,4 nobis ob cit ille Lutheran' Otho,nihil Orsus cotinere,qct' ad lisretico N punitionem, uel ex IOginquo uti Deat.Obsecro te nu c lector: ut cOsideres ulib' scripturae testimo is lirtici Lutherani suas lirses Obare nitant.His etenim, MalhSeiusdem notae testimonηs plebem indo istam decipiunt, Ac in pcstilentissimos trahunt errores. Tertio nobis obhcitur illud ,quod saluator noster defre in nOS peccante, qui semel de ite admotritus emendationem negligit, apud Matthaeum ait: Si eccriam no ruat a
audierit,sit tibi sicut ethnicus, Ac publicanus. Quib' uerbis exedicandi ptatem dedit ecclesiae,non occidedi: iniuste ergo ait ille Otho occiduntur tisretici .O' bellum argm,q uod non semel tria: sed item pluries peccat. Pri mo quidem notissimum est omnibus, qui uel para ali quid dialecticam gustarunt:ineptum esse modum argumentandi per locum ab authoritate, negando,ueIutin- quiSargumentetur hoc modo. Xps saluator nosterno dixitFeria secunda ieiunandum elle aut orandum, aut studendum sacrae scri turae: ergo nullum istora illo die agere licet. Nam si collectio istius argumentationis ua lida esset,&emcax,eodem modo ex opposito colligere Iiceret:sic argumentando: Xps redemptor noster non dixit Feria secunda non esse ieiunandum, aut non oran dum, aut non studendum sacrae scripturae: ergo nullum isto Ist illo die omittere licet.Itao eodem argume tationis loco: duo contradietoria probabuntur. Quia I ut Xps saluator noster unum non praecepit, ita neq3 prscepit altem. Talis est pus argumctatio, lua Otho arguit haereticum non esse occidendum: quia Xps non pcepit Occidere: sed excoicare. Haec est Lutheranora dialeeti-ca,qua saepissime utuntur, credentes limoi fallaci)s totudecipere mundum: sed frustra mittunt rete ante Ο culos
PenatO . Eodem modo et peccant,qu ex dictis Pauli
427쪽
DE IusTA HAERET PUNITIONE Iimo.3 ad Titum,sic arguunt: Paulus dicit,ut haereticu ho empost unam, Sc alteram correptione deuitemuS:non aut, ut occidamus.Fateor hoc non dixit Paulus: sed nec etiaprohibuit,ut non occiderentur, ac PPea inde nec unum, . nec alte luer colligere licet. Eandem fallaciam comittunt in alijs multis argumentationibus, quas pro hac re sa-ciunt , praesertim cum ex illo saluatoris uerbo arguunt,
quo ait: Cavete a fermento Pharisaeor . Non dixit: Occidite haereticos pharisaeos: sed solii dixit,ut caueremus ab illis. Quibus ego ria deo:q, si no dixit: Occidite, ne metiam dixit: Non occidite.Deinde adhuc itent peccat in Prsfacto argumeto: quia etsi illa collecitio esset bona ab authoritate negative: nihil inde plus colligi posset,in q, ecclesiastica pias haereticum occidere non posset. Quia illa sola est, Ec non pias laica,cui tunc Aps loquebatur, Ec cui dedit excoicandi ptatem. Per hoc ergo, Φ danSPtatem excoicandi,subticuit piatem occidendi: solum
colligi potest si in colle stio esset bona) eam piatem, uPOteit excoicare,non posse occidere. Quod licet multi catholici negare contendant, qui utrunq; gladium tri-huunt ecclesiae, ipsa in ecclesia opere ondit se unum Ghre gladium. Quia solum gladium exercet spiritualens, reliquum in vaginam recludens. Nam ecclesiastici iudices non occidunt haereticos: sed laica pias, quae gladium in corpo talem, iuxta dictum Pauli non sine causa portat, illos iubet occidi. Neq; ullum est in toto iure Pontificio decretum quod haereticos iubeat occid1: sed tin iubet illos plati seculari tradi, ab illa pro suo arbitrio iudican dos. Uen hic occurrunt nobis Lutherani dicentes: Epi, dc alij haereticons inquisitores similes sunt sacerdotibus Iudaeossi, qui cum mortis Xpi saluatoris nostri re uera essent authores:Pilato in Iud sae praesidi dicebant: No Damia bis non licet in terficere quenΦ.Tales per omnia ut Lut hexant dilo se exhibent haereticis iudices Ecclesiastici. Hi n. ut Lutherani calumniantur ) authores sunt mor
tis haereticovi re in diit illis non licere interficere haereti
428쪽
t In ER sECUNDUS. I9 cos,acppea tradunt illoS ptati seculari, ab illa ad mor- . tem condemnando S. Sed re uera hic,sicut alibi stpe faulunturo affectu maligno obcaecati miserrime errant. l Vt aut omnibus notum faciam, quam inuidiose illi con-j tra inquisitores, de alios iudices ecclesiasticos loquant, opus est, ut apertissime ondam latissimu esse discrime, ac proinde ineptam esse similitudinem, inter ecclesiasticos hsretico Niudices,&Iudaeo Iu sacerdotes. Pharisaei, M alij Iudaeo Ist sacerdotes,quamuis manibus non occiderunt Xpm saluatorem nostrum,in occiderunt eu lin qua multis,uarijsi modis illius mortem procurantes.
Nam primo ut Ioannes Euangelista testatur) college- Ioa.itirunt Pontifices, ις Phari sti consilium dicentes: Quid sacimus quia hic homo multa signa sacit Et tandem da to per Cayphan anni iIlius Pontis cena consilio, P e pediret Chrm mori,ne tota gens peritet, illius consilio
acquieverunt caeteri, dc ab illo die cogitauerunt inter ficere Chrm omnium redemptorem. Deinde tradiderunt illum Pilato,& coram illo ad mortem Chrna accusarunt: de quia ueris hoc agere testibus non potetat,sal sos induxerunr testes, qui contra Xpm falsum dicerent testimonium . Pilatus insuper cum causam Xpi exami
nasset, uelleti illum dimittere: quia nullan inueniebat in eo mortis causam,dixit p pth: Quem uultis dimittam uobis Barraba,an Iesum,qui dr Xps His auditis,Prin ceps sacerdotu, M seniores ut matthsus resert) persua- Materserunt ppro,ut peterent Harrabam: Iesum uero perde rent . Rursum cum Pilatus flagellatum Chrin, dc coro nam spineam in capite portantem, ueste purpurea indutum p pso onderet, ut uel sic pprna ad illius misericordiam prouocaret, Pontifices, δέ ministri ut btus Ioannes Euangelista narrat clamauerunt dicentes: Crucifi Iοὰ. σνge,crucifige eum.Post haec, Pilato dicenti sacerdotibus M ppro,ut ipsi Chrna acciperent,& crucifigerent: Rri derunt Iudo:Nos legem habemus, Ec secudum legem
debst mori: quia filium Dei se fecit. Deinde, cu Pilatus
429쪽
se Regem facit contradicit Cssari.Deni sedente Pilato pro tribunali: cum ille Chrm p pila o iderei,diceret Ecce Rex uester Iud gi inter quos fine dubio fuerunt sta
cerdotes clamabant: Tolle, tolle,crucifige ea. Et cum diceret eis Pilatus: Regem VPm crucingam Rnderuiit Pontifices,non habemus Regem rnisi Cesarem. Videter obsecro,& diligenter alicdite, quotieS sacerdotes Pimortem coram iudice petierunt. nec in icia: ter ed ipor tune nimis iudicem urgentes, ppim in ad idem iPm p 'stulandum uariis mendacias seducentes. Pro Pter quςOmnia merito illi Xpm saluatorem nrna crucinxisse ccnsentur: quIa etsi manibus non crucifixerunt: hoc in consilio suo fecerunt. Et hoc modo bius Augustinus concordat diisonantiam,qus Vr esse inter Euangelist as,quoivalter dicit Chrm crucifixum esse hora tertia, alter hora sexta. Nam Iud si ut Rugustinius ait in occiderunt Chrm
hora tertia tot,talibus uerbis ut dirimus mortem illius procurando: milites uero occiderunt manibus hora sexta. Us deamus nunc an aliquid hom faciant cum iis reticis inquitatores, aut alia iudices Ecclesiastici. ii od certissimum est,& experientia docente scimuS: iudices e
clesiastici postquam aliqueis de hsresidamnauerunt,
ct illum obstinatum ligreticum esse censuerunt: statim declarant illum ad suum ius,& ditionem non pertine re,tradunt illum seculari plati,tanquam hominem, urn lipesis obstinationem,ab ecclesia exivit, Jc sub sola
Plate laica se ipm constituita Cum autem illum iudices ecclesiastici ptati seculari tradunt,non petunt ab illa,ut occidat hcreticum, neq; illum quouis modo reu mortis Messeddi. Etsi ptas secularis lifreticum occidere noluerit: iudices ecclesiastici non cogunt, necb ullo modo solici tantillam,uthfreticum occidat : neq; consilium ultu de morte lagretico inferenda unquam donant: imo eco tra rio ipsam secularem piatem semper rogant, ut Pinnam
430쪽
mortis,aut aliam sanguinis poenam non irrogent illa, imal, est,ut mortem illius quouis modo procurent. QusOmnia cum sint certissnaa , Sc toti ut existimo ) populo
Christiano notissima,miror tanta esse Lutheranofr im Pudentiam , tamin effrsnatam maledicentiam, ut non
uereantur dicere, hereticora inquisitores similes esse sacerdotibus Iud sora, qui Chrm occiderunt, cum latis si inum sit ut re ipsa constat inter hos,de illos discrimen. Certe multo rectius, Sc appositius ego dicere possem, Luthem illiu i alseclas similes esse illis sacerdotibus Iudaeo iv. Qui illi falsos quaesierunt testes cum ueros lire non possent, ut Chrm morti traderent Lutherani uero falsa perquirunt scripturs sacrς testimonia,cum uera noli abean Rut corpus Chri, quod est ecclesia prorsus occidant. Multa diat Chrna fecisse, de docuisse,n nec persomnium unquam cogitauit. Multa Apris tribuunt, a u- l rhus illi longissime abfuerunt. Hilleo alia fingunt commenta,rion ob aliam cam: nisi,ut eccriam, quae Christi corpus est,interire faciant & alia nobis donent ecci iam
malignantium,quam propheta Regius se odisse sedixit. ps Quarto nobis obhciunt Lutherani, dc qui illis in hac
parte fauent, parabolam illam de tritico, super quod inimicus homo seminavit zizania, quae uiden tes serui patris familias dixeriunt ei: Vis imus, Sc colligimus eas' Mat. Quibus rndit idem paterfamilias: Non,iae forte colligetes zizania eradicetis sirct triticum,sinite utram crescere usq; ad tessem. Si Deus prohibet eradicare zizania, ergo iniuste, Sc contra Dei praeceptum ut Lutheranis Vr faciunt,qui haereticos per zizania significatos,de a gro huius mundi per mortem eradicant. Hoc est Lutheran 1 sortissimum argui, cui magis illi innituntur, de Pquod se de nobis triumphare existimant. Sed nos Deo duce facillimum esse ondemus: quod ex falsa literae in telligentia procedit. Primo quidem non est opus perso nas,aut res alias in parabola politas explicare, cum ipsemet ueritatis magister A postolis petentibus illorum