장음표시 사용
51쪽
repugnare constiterit.Nam quod alia dicunt nulla assertionem esse de haeresi notadam,nisi illa sit contra Opotationem Catholicam,quam oes fideles scirρ tenetur,ridiculum uidetur, M audaci temeritate dictum, qm hac sinia rone impetunt oes egregios doctores, Sc sanctos uia ros qui de haeresibus scripseriit,ut fuerunt Irenaeus,A gustinus,Phil aster. Hi enim multos errores haereseos nota infamarui, qui iuxta istoni opinionem nihil minus dici merebantur,cum non essent cotra propositiones C tholicas,quas oes scire tenentur.Praeterea, licet sint multae spositiones ad fide Catholicam pertineteS,quas noocs scire tenetur,si in illas prster obligationem,us sciae esse Catholicas,de sciens illis dissentiat, et cotrarias aut contradictorias asserat: nullus dubitat an tales contra' dictoriae sint haereses dicendae , Sc in illae non sunt cotra Propositiones Catholicas,quas ocs scire tenentur. Et si quis Christianus sciens, Ec doctus illas tales contradi ctorias pertinaciter assereret erito haereticus diceret. Idiota uero illis assentiens, dc si erraret,non in hyeticus diceretur,im6 nec peccaret,si pertinacia deesset, quia in his,quae scire non tenebatur erraret. Ut gratia exepli,siquis doctus uir Christianus sciens cotrarium in sacris lis bris contineri plinaciter assereret Esau non fuisse filium Isaac,aut Dauidem non genuisse Salomone,absque dubio haereticus diceretur,& no ob alia' causam: nisi uatisresim obstinato animo assierit. Si uero homo simplex, ct idiota aliquam istant assereret, quavis ille ob hoc nodicetur haereticus,imo nec peccasse censebitur,tri ab illo asserta Opositio semper dicet haeretica. Alioqui oporteret cocedere eandem Opositionem ab aliquo assertam esse dicendam haeresina,quae si ab alio assereret, haeresis
dici non mereret. Hoc aut concedere, qua sit erroneum,
uel mediocriter docto erit manifestuit cosideret, quod propositio non dependet ab assertore, ut talis dicatur. Propter nostrum assirmare,aut negare inquit Aristoteles nihil mutatuet in re. Si propolitio est uel a a quocunque
52쪽
que dicatur etia si mendacissimus ille sit, semper erit uoxa.Si propositio est falsa,al quocuque dicatur, etsi alias ille semper fuisset uerax inuetus,erit falsa.Oportet ergo, ut si propositio est haeretica,t quociique asseratur,sit et semper haeretica.Deinde,propositio Catholica n6 pendet ab assertore,ut talis dici mereat: ergo nec spolitio haeretica ab assertore pendebi ut haeresis dicatur.Mscpropositio: Deus est trinus, M unus:siue illam asserat Iudaeus, siue Sarracenus, siue Paganus, siue Christianus, semper dicetur Catholica: ergo sua cotraductoria uidelicet: Deus no est trinus, δί unus, a quociique dicatur, semper erit lisretica quavis non Ois,u illam asserit, sit necessario dicendus haereticus:qm ut postea docebimus non satis estut quis dici haereticus mereatur,quod opositionem asserat haereticam. Rursum haeresis non deducitur ab haeretico: sed haereticus uersa uice ab haeresi derivatur: no igitur oportet,ut propositio,quae hoesis est dicenda it ab haeretico asserta, sed bene contra opo tet,ut qui haereticus est dicendus, Opositionem asserat haereticam.Ex his igitur constat errare illos,a dictit, ad hoc,utopositio aliqua dicat haeresis,esse sumenecessa rium,ut a uiro Christiano sit asserta. Bene in nos fatemur hoc esse necessarium ad hoc, ut quis haereticus dici mereatu quod fidem in baptismo susceperit: ua haereticus ut diximus ab haeresi derivaturinon aut haeresis ab haeretico:&homo ab assertione,&confessione sua nomen suscipit,ut fidelis,uel haereticus dicatur. Propositio aut nullo modo ab assertore dependet, ut illa haeretica, uel Catholica merito dici possitini Pp hanc cana a mul tis doctis uiris erratu est in hac parte,quia hoc conside
rare neglexerunt. Nam quaeptinent ad haeresim,& quς haeretico conueniunt, simul in unum colad erunt, tanq,
eadem esset utriusque definitio, Sc eadem habeda esset de utraque re disputatio. Nos in rem ut decebat m
gis scrutantes, Sc inuestigates,cu res esse prorsus diue
ita cognouerimus, diuersas de illis disputationes faci i
53쪽
DE IV ITA HAERET. pvNITIONEmus. Nunc de haeresi diximus: postea aut de haeretico tractabimus,ut quis tali nomine appellandus sit,ostendamus. Vt igitur ea quae de haeresi diximus,in compendium colligamus,dicimus haeresim esse propositionem salsam fidei Catholicae repugnantem.
De maritia haereseos quanta sit. Cap. II.
Quanta sit haereseos malitia ex eo facile quisque iteLligere potest,si confideret quata sit fidei bonitas, dc ut Aris tus. Recitu enim ut ait Aristoteles est iudex sui Scobliqui. Fidei aut uirtus lata est, ut sine ipsa nil Deo gratum esse possit, nec sine ipsa aliquid a nobis uere bonu effici possit: qiri illa est,quae csteris uirtutibus uiam parat, Millis scopum,ad quem suos ac tus dirigant, ostendit. Sicut enim inter csteras uirtutes, qus usitato &iam recepto uocabulo Cardinales dictitur,prudentia est prima quia reliquas dirigit,& uiam,qua incedere debet, oste dit: sic etiam inter illas, v theologales appellant, fides est prima: ua reliquas quid agere debeant, docet. Ne mo sine fide,quid sperare aut Ad diligere debeat agno
scit.Fide destitutus Deu nunquam ut decet amabit:ua nunquam illum remuneratore, aut uere bonum intelli Hi Π- get. Credere oportet accedentem ad Deu ait Paulus γquia est:&quod inquiretibus se remunerator sit.Fides est,u nobis pmium nostroau Iabo Nostendit,&per hoc vires nobis ad laboradum ministrat, re in ipsis labor bus coir states reddit. Haec est,quae nos temporalia oia contemnere,& Deum plus quam omnia creata dilige re,admonet. Nam qui ueram de Deo fidem habet,non cupit in miserijs huius seculi diues fieri qm dum aeternam,h considerat,ipalia sibi uilescunt.Et ideo Paulus o1a huius mundi arbitratus est stercora,ut Ypm lucri saceret. Per
hanc Moyses honores delitias, Ec diuitias contempsit. He. II. Nam ut de illo resert Paulus Fide grandis faetiis negauit se esse filiu filiae Pharaonis, magis eligens assigi cum populo Dei, quam ipalis peccati habere iucunditatem, maiores diuitias aestimans thesauro Aegyptio is impro
54쪽
l i LIRER P RI N V s. Ioperfit Christi.Aspiciebat enim in remunerationem . Cunegauit se esse filium filis Pharaonis,regiam dignitatem conlepsit,ac Minde honores huius seculi se vilipendered eclarauit.Eligens affligi cu ppro Dei,qui in luto Sc latere seruiebat, magis quam ipalis peccati lire iucunditatem,aperte ostendit nobis quatum huius mudi deli tias sstimauerit.Cum uero impropertu Christi,hoc est, iniurias uel pro Christo uel ad Christi sintilitudine patienter toleratas maiores sstimauit thesauro Aegyptiorum, satis aperte declarauit quid de huius seculi diuitiis senserit.Cam aut a qua hic olum re' temporalium contemptus ocesserit,Paulus expressit dices. Aspiciebat.n. in remunerationem . Nam idcirco elegit esse pauper, Scdespeetiis,quia credidit alia multo maiora bona in posteN manere,q forent per paupertatem, Sc columelias
adipiscenda.Fides est nos Dei filios effici sicut Paulus ad Galatas scribens ait. Omnes filii Dei estis per ει ψήφdemes est in Christo Iesu.Haec est uita iustosit qm ex fide ut Abacuc propheta testatur iustiis uiuit. Haec est denique Easis Sc fundamentum totius Christianae stru mira,cae,quicquid ad ueram pietatem dc religione spectat,innititur.Haec siquidem est illa firmissima petra supra quam Deus laudauit eccriam suam , supra qua nos ε' ora fundari praecepit Paulus,ut stabiles βc immobiles simus a' spe Euangelij qcr audiuimus.Hinc ia ut opinor
aperte conuincatur haeresim pessimu esse uitium,qm hec fidem destruit,quae sundamen tu est totius religioni u ne qua nihil sunt reliqua oia profutura. Vbi.n.fundam
tum deest,nihil super aedificari potest, de siquid super
sdificatum fuerat necesse est ut corruat.Fide sublata,omni uitio qualibet prauo dc magno,porta latissima aperitur. Sicut.n.fides caeteris uirtutibus,ita econtrario hae resis cibus uiths uia parat re aperit. Hinc fideles catholici de haereticoru uexationibus conqueruntur,apud Iob dicentes. Quasi rupto muro aperta ianua irrueriit si per me.Quae uerba Heatus UreSotius interpretans ait
55쪽
DE IVsTA HAE LET. PUNITIONE T. Quasi murus rumpitur cum prauoysi persuasionibus mdes quae de redeptore nro est in quorundam corde disssipatur.Cumq; peruersis in hac uita potestas tribuitur , quid aliud quam ianua erroris aperitur Quas rupto eringo muro Ec aperta ianua super bonos irruunt mali,cum accepta ipaliter potestate,peruersi ipsa quoque in quorunda corde destruere munimina fidei conantur. Hare. Pra 9. Gregorius.Ob hanc causam de haereseos malitia mystice Salomon in prouerbijs loquens dixit: Mulier stulta,Ec clamosa,plena millecebris,& nihil olao sciens,sedet in foribus domus sus super sellam,in excelso urbis loco. Haec.n.uerba beatus Hieronymus de haeresi intelligeda
esse censet,ita inquies:mulier haec haeresis est,contraria nimirum sapien tiae, quae sua superius sacramenta, cecianit,stulta. s. per fatuum intellectum,& clamosa per gaserulitatem,plenaq; illecebris uitioR:& nihil oino scies, in s. sicut ait IUD:Qui se existimatesse aliquid, cunihil sit. ipse se seducit. Sedet aute&ipsa in soribus domus suae id est,in doctorib. salsitatis,qui in penetralia perfidis miseros fallendo perducunt.Hactenus Hieronymus. Ad monere in hic decreui lectorem : ne ex his dictis meis occasionem suspitionis accipiat me sen tire,oia infideliuopera esse peccata, ut Gregorius Arminetis docet:qm ab illius opinione,& sententia ego manibus ut dicit)et pedibus recedo. Fateor quidem sine fide nullum opus esse meritoriu,& uita aeterna dignum:non in ideo con sequens est,ut omne tale sit peccatum,qm haec duo, ut delicet peccatu, &meritum:non tam Oxime diuidunt, aut ab inuicem separantur,ut qui ab uno recedit,statim ad alterum transeat.Est.n.inter illa mediu aliquod, qae ab troq; extremo' separatur: ita ut aliquod sit opus humanum,hoc est,per considerationem intellectus, & uoluntatis libertatem lactum,quod nec est prsmio digni nec poena.Uerum res non omnia infidelium opera sine peccata dicenda: infidelitas in porta aperit latissmam
ad omnia uitia introducenda. de euenit,ut qui infidet
56쪽
O AER PRIMVs. IIlis,est omni uitio perpetrando aptissimus sit. Sicut.n.ci corporales oculos amisit,male se ab hostibus tuet, qnisiloiuet iacula,a quibus cauere illum oporteret, uidere nopol ta a fidem Catholicam,qus oculus est mentis nrti dereliquit a d onis tentationibus liberari non potest. qm sine fide hostes inuisibiles,illorum. incula no uidetur, Mideo non caventu Hac de causa daemones impeia laborant a fidelibus Catholicis hos oculos eruere,ut eo facilius illoηt aiabus nocere possint, quominus ipsi cogniti fuerint. Samsone post erutos oculos,Philisthijm
uinctum catenis duxerunt,& clausum in carcere molere fecerunt,sic daemones postquam oculos mentis, hoc
est,fide ab aliquo abstulerunt,uinctum illum detinent, re per olum peccatoni circuitum illum deuolui cogut, Nam fide ablata, mu tua inter anximos charitas euanoscit: uinculum pacis dissoluitur:concordia scinditur:uralia haec,& caduca supra illoIst meritu aestimantur. De'
uilescit,&non ut decet) colitur: omnis denim religio prophanatur,omnis pietas perit. Vnde FelixPapa,et phta martyr in epistola ad Paternum Episcopum ita ait. Hae pararesis quippe est nimis impia. α Euangelicae ueritatis ini
mica,quae non portionem aliqua laedere: sed ipsa Ch mctianae religionis conatur fundamenta conuellere. Quoscunq;.n.rapit ad se,non solum in hoc uitium: sed in multa alia uitia ruere facit,&ipso suadete antiquo hoste nosolum persecutores ecclesiae:sed etiam sacerdotum eius
sunt.Haec ille.Verum hic aliquis fortasse dubitabit, Scinerito an hsresis sit grauius schismate peccatum: dubitandi aut causa haec est qu' schisma multo grauius adeo fuisse punitum legimus.Sed hoc no obstate nos dicim' haeresim multo peiorem esse,quam schisma:qm iuxta regulam beati Augustini,tanto aliquod malum est peius, quato maiori bono opponitur.At haeresis est contra prima uetitatem,quae Deus est.Schisma uero Sc si dicatui esse contra charitate,non in contra illam charitatis partem, quae Deum respicit:sed contra illam, quς circa pro
57쪽
DE IUXTA HAERET. Pu NI TU NE. Iumum uersatur. Est.n. schisma contra bonum fraternae charitatis,& unionis. Licet aut charitas maior sit fide, sola in ea parte hensetur maior,qua respicit Deum: et cotra hanc non est schisma: sed contra illam, quae respicit proximum,&hsc minor est,qua fides Inde colligimus haeresim esse ex genere suo grauius schismate peccatu tua haeresis diuinam ueritatem,cui fides innititur, oppugnat. Schisma aut fraterna oppugnat charitatem, dc ec eriae unitatem scindit.Fatenaur in aliquas posse contingere circustantia DP quas schismaticus grauioris cui pae fiat reus quam haereticus,ut puta si maior adesset cotemptus uel quia magis per schisma,quam per haeresin noceret.Sed haec, aut alia similia contingunt schismati: nec illi a natura insun ac proinde genus schisinatis non est ex illis aestimandum. Nam grauitas peccati ex gen re suo,exillis,quae sunt illi insita, δc naturalia, capienda est, sc no ex circunstantis,quae contingere possunt. Qd' aut obῆcitur, schisma esse grauius punitum,fatemur si dem: qm hoc apertissime docet liber Numerorum refe-Nu.Is rens Dathan,et Abiron ob hoc scelus fuisse uiuos absorptos a terra:sed hoc non obstat quin haeresis grauius sit Peccatum. Quoniam licet ultimae poenae, quae uidelicet post mortem peccatoribus infliguntur,iuxta mensuram delita ut legitur in Deuteronomio imponantur, quae Drias in in hac uita infliguntur, non semper iuxta hanc mensuram dantur. Nam poeias & cruciatus in hac uita non solum dantur in punitionem:sed ad medicinam,ut scilicet per eas curentur peccata,& ipsi peccatores a similib. in Posterum caueant,& alij illoni periculo sibi)psis cons lant,& ab illis abstinere procuret.Ob hanc causam mi-j nus,& leuius peccatum:quia tamen Φpius commissum. aut quia ad illud maior est pronitas, aliquando grauius Punitur,ut timore poenae illi aut alii ab illorum commiselione arceantur. Populus autem Iudaeorum ad sediti
ne, Ac schismata fuit semper procliuis, ut ex discursu sacra' historiaist facile est cognoscere.Et apertum etiam
58쪽
de hac re habetur testimoniti apud Esdram se dicetem ciuitas illa a diebus antiquis aduersum Reges rebellat, utaqα seditiones, re praelia concitantur in ea. Iustum ergo fuit duras infligere poenas,ut illis ueluti acerbissimis quihusda adustionib.tam late grassanti morbo obviaret.
De disserentia Interpositionem haereticam,et erroneam, σ temerariam, scandalosam,Cr alias similis notae propo tiones. CK, III.
Quia dixi aliquas esse propositiones,quae dc si haeretics merito censeri non possint,pa uarias in illarum propositionii infames notas,ut puta,quia errones, aut scandalosae,aut temerariae sunt, inhiberi possunt ab his,quibus hoc incumbit,ne praedicentur populo, aut quo ii het doceantur: ideo necessariu esse existimaui de istasse propositionum differentia tractare, ut inde constet, qjinota sit quslibet falsa xpositio inurenda.De propositione haeretica cum satis in primo huius operis capite tractauerim, non est opus impraesentiarum quicquam aut repetere,aut superaddere.Propositio erronea si absque ulla nominis restrictione diffiniatur, dicet absolute qa est propositio falsa.Et salsam propositionem nunc dico esse non soluillam,qua aliud enunciatur aliter es e,quaest sed et allam propositionem,cui quis aliter quam de heret,assentit Ili puta quia firmius,aut certius qua deberet. Nam beatus Augustinus errori diffiniens in Enchi ridio ad Laurentiu capite. 17. sic ait:Errare est approba cre falsa M ueris,aut improbare uera ς salsis, aut habere 'in' 'incerta O certis,aut certa pro incertis. haec ille. I1xubus aperte constat oena illum errare,qui propositioni dubis, aut opinabili assentit cum certitudine fidei, Sc omnem talem assensum esse erroneum: quia Sc si uerum sorte sit, qre asserit aliter in quam deberet,inerit: cum incerta Ocertis teneat. Si aut iuxta hunc modii,derpositione erronea loquamur, nulla prorsus est difficultas distinguere inter haeresim,S spositionem erroneam.cum costet altera esse genus,alteu uero illius speciem.Nam propositio erronea genus est,quod sub se continet haeresim ta
59쪽
DE IVsTA HAERET. Pu NITIONE quam suam specie quia Ois hsresis est .ppositio erronea. Non in uice uersa o1s propositio erronea est haeresis diceda. Sed difficultas est non parua agnoscere,quo Pa io
inter se differant,haeresis,de error in fide: qin si est propositio erronea,consequens est,ut falsa sit, Ec si est erronea in fide,oportet,ut falsitas illius sit cotra ueritate fidei. At falsum,qd ueram fidem oppugnat nescio qua uia eximi possit,ne haeresis dicatur. Quo fit,ut nullum sit inter illa duo discrimen: Ed certe si aliqa est,tam occultum est illud,ut oes,qui de hac re scripserunt, latuerit: qm nullus eo qui de uarietate propositionu damnabiliu scripsit, quicqj docuit: unde haec diuersitas posset agnosci.Ioannes de Turre Cremata in summa eccriae,libro, quarto , parte seclida,capite.M. diffinit propositione erronea i, absolute sed no diffinit propositionem erronea in fide. Quidam Martinus Garsia olim in regno Aragonum Inquisitor , dc postea Barchinonensis Episcopus, in quodam libello, quem aduersus aliquas Pici mirandulani conclusiones edidit, de diuersitate hampropositionum in principio libri iractans,eadem, M sub eisdem uerbis , α fere: nullo mutato uerbo,dicit,quae apud Ioannem de Turre Cremata,habebant.De Guidone Carmelita pudet loqui: qm de haeresibus disserens,cum nihil absol, tu, L consummatum scribasis ulla etiam prorsus de diis uersitate istatuet propositionum mentionem lacit.Ex aliis quibus in uariant uniuersitatum, de diuersoni conciliorucensuris: videtur aliquod esse inter illa duo discrime qm de uariis assertionibus illi definientes aliquas censent esse haereticas,aliquas in fide erroneas. Quod aut ita res
habeat ex his Q in concilio Constantiensi definita sunt,
conuinci pon im cum insessione octava eiusde concilii multae Ioannis Vuicles assertiores danentur: non in oes eadem nota uruntur. sed eaN aliqui censentur haereticti
aliquae erroneae,aliquae scandalosae. Si quis ab his angustiis liberari cupiens,dixerit solam esse vocum differen
tiam, Se non re ita ut idem prorsus sit propositio haere
60쪽
tica,& propositio erronea in fide,ego illius sentetis libetissime consentire,dicens uniuersitates illa in suis cessi ris ad solum orationis ornatu tali vocum uarietate esse usas,ita ut propositiones eiusdem no is, nunc hyeticas , nunc in fide erroneas appellauerint . Et huius sententiae uidetur fuisse Ioannes de Turre Cremata : quoniam in libro, Sc parte supra citatis,haec,quae sequuntur ait. Error circa quaecunq; contenta in sacra setiptura,sive stineant ad historias, siue ad articulos fidei, siue ad mores, dicetur haeresis. Haec ille. Si in cogor fateri aliquod esse 4nter propositionem erroneam in fide, dc propositione haereticam discrime,dicam,quod sentio: paratuS in metiora doceti obedire. Ut autem quod dixerim, apertius fiat, admonere pri' oportuit diuersa esse credibiliu gna. Quaedam.n.sunt talia, quod superant uirtutem nri intellestus,ita ut ad illa intelligenda non possit pertingere noster intellectus nisi prius crediderit, de quibus Esaias iuxta translationem. LXX. ait. Nisi credideritis, no in telligetis.Et ista sunt,circa quae proprie uersatur fideS. Em Astutio aut,quae haec credibilia oppugnat, haeresis pro prie dicitur.Alia sunt credibilia, quae non omnem uirtutem intellectus superant, Sc sunt illa, quae intellectus ex uirtute sua non excludo hic uniuersale Dei concutium attingere pot: sed peccatis obscuratus intellectus cognoscere non potest, MPp hoc Deus iari miseratus illa perscriptusam sacra nobis innotescere uoluit, ut si per nos
ipsos malitia nra obstate illa cognoscere no ualeremuS, 'saltem Deo docete intelligeremus.Tales sunt istae pro Positiones.Deus est.Deus est unus. Deus est intelliges . Deus est Oipotens.lstae oes propositiones naturali lumine intellectus possunt stiri: quod aut a multis gentibus, fuerint ignorato malitia fuit causa, quae illorum excaecauit intellectus. Nam de istis,iu alijs similibus propositionibus Paulus loquebat, cu Gentilium philosopho Ninsipientiam Sc cscitatem arguens,dixit: Qui ueritatem