Fratris Alfonsi a Castro ... De iusta haereticorum punitione libri tres, nunc recens accurate recogniti

501쪽

- DE IvSTA HAERET. Pu NITIONE; mulier, Sc a uiro abscedat. Satius.n. est connubium ipti dissoluere,in pietatem,& Dei cultum amittere. Si tecuille eo iurgatur,qudd suae infidelitatis participare nil to tereS,confestim secedito. No.n .est, nacti seruituti subie etai hoc est,nil cogeris uirum in rebus limoi perpeti.'elius est enim secedere, quam altercari. Neque enim di ullast illud est uoluntatis, quippe qui nos in pace uocarit. Itaque si litiget,de iurgi)s urgeat,praebuit ille diuo tri causam. Hactenus Theophi.Deinde id, quod Deus olim cum leproso lege Mosayca fieri praecepit, manifestum est exemplar nobis propositum, ut illo bia inspecto discamus inde quid in lege Euangelica circa haeret

L. .io cum fieri debeat. Oia. n. ut ait Paulus in figura contingebat illis.Inter multa alia,qus in lege Mosayca circa leprosos necessario facienda,praecipiebant,hoc unu erat, Leu. 13 ut leprosus extra castra eqceretur. Omni ipe in ut lex quo leprosus est, Se immudus,solus habitabit extra castra. Leprosus aut illic descriptus manifestam tenet hae Isu. t retico N figuram. Nam btus Augustinus exponens EuaΑetu. gelium illud de decem leprosis ait: Quaerendum est igitquid ipsa lepra significet. Non.n. sanati: sed mudati diar.

. . . . qui ea caruerunt. ColoriS quippe uitium est,non ualetudinis, aut integritatis sensuum,atque membro N. Leprosi ergo non absurde intelligula tur, qui scientiam uerae fidei non habentes, uarias doctrinas profitentur erroris . .. Nulla porro falsa doctrina est,quae no aliqua uera intermisceat. Vera ergo falsis inordinate permista in una disputatione,uel narratione hominis,laquam in unius cortas colore apparentia,significant lepra,tanui ueris, sal , si i colo iv locis humana corpora uariantem, ato ma j i culantem. Haec Augustinus. Quibus uerbis subscribie

Beda super Luca,& in homilia quadam super illud Euagelium, quod iuxta usum Romanae ecclesiae legitur in. missa D nica13, post Pentecoste. Sunt adhuc multa alia

in leproso con syderanda,ex quibus apertius colligi potest illum ueram haeretici figuram fuisse. Nam lepro

502쪽

L II R. SE CV N:D V s. - . 23ssus suo contacta alios inficiebat,& haereticus sua cGuer ὐsatione sidelibus nocet. Lepros anhelitus noxius erat, dc ob hanc causam os illius ueste coteetuna esse iubeba . turaet haereticom sermo,Paulo testant uelut cancer ser a.rat,

pit,& ob hanc cam prsdicatio est illi interdicta. Qin ut Protas ait Salomon qui imponit stulto silentium,iras mitigat .

. Cum ergo leprosus,iae sua couersatione atqs nocere possi extra castra,et Oirum hominum conuersationem enci, sit lege molayca Praeceptum,hoc exemplari,& sub hu- . ostrius figurae uelamine nobis onsum est,iustum essetimo necessariun3,ut haereticus excoicetur, delic extra eccris ca . stra eqciatur,ne catholicis coicans eis sua coicatione nocere ualeat. Accedit ad hae quod brtici semper sunt cotentiosi,nec pacem,quam Deus uiuens,et moriens tam obnixe nobis comendauit,unquam amplecti uolui: sed nouou dogmatu inventores,aut fautores effecti, ixas,

cotentiones perquirunt,& iurgia, Sc dissidia intra ec-cnam suscitant. Ideo iustum, Sc necessariu est lisreticos

ab eccriae cGione eqcere,ut uel sic pax reddatur eccnoe. Nam Salomon in prouerbijs ait: Eqce derisorem, de ex, Pro, abit cum eo iurgium. Qus uerba exponens Heda in commentarqs super Prouerbia ait: Euce haereticum, quem corrigere non potes,de eccria: Sc eum illi praedicandi libertatem abstuleris,catholicae paci auxilium praestaS. , Haec ille.Demum semper ab ipsis eccliae primordijs u ri catholici fugerunt consortia haeretico iv, dc ab eo fuco uersatione procul recesserui,nec colloquium ullum: nisi

sorte ca correctionis,cum illis lire uoluerunt,adeo,ut do . L imim,in qua haereticus esset,intrare noluissent . In cuiusi ei certissimumst irrestagabile testimonium, unum soluexemplum asseram,quod refert btus IrenaeuS.IS.n .uerus

Xpi martyr lib. aduersus hsreses caps de Polycarpo spo,oc martyre Ioannis Apri discipulo loquens,liscait: Irena' Et sunt adhuc et nunc, tui audierunt ab ipso,quod Ioannes apri discipulus Draa,apud Ephesum cum Halneas lauandi gia ivillat an gressus,& uidisset ibi Cerinthum exi

503쪽

DE IusTA HAERET. PUNITIONE luerit continuo, δύ discesserit non lotus, dicens: Fugia mus hinc, ne &balnesipst corruant, in quibus Cerin-- thus lauatur ueritatis inimicus.Idem et ipse Polycarpust ., T marcioni aliqfi cu occurrisset,dicenti sibi:Agnosce nos.

. . . . Rndit: Agnosco primogenitum Sathans. Tanta tunc Am,atque eoaς discipuli in religione cautela utebatur , lut ne uerbi quidem cotonem,cum aliquo eoN: qui a ueritate deuiauerant,lire paterentur.Sicut de Paulus dicit. Tim. 3. Hsreticum hominem post unam correctionem deuita . Hsc Irensus. Et eadem fere uerba citantur sub nomine Eeds, in cap. omnis.2q.qa. Cum igitur tam multis , gentissimi ironibus ostenderimus iustam esse hqreti co' excoicationem,opus est,ut quicuno se fidelem catholicum esse,& existimari optat,uiret cosortia,& col Iosia cuiuscunq; manifeste haeretici,ne contrariu faciens iustam alijs pbeat suspicandi occasionem,se et eode crimine hyesis esse infectum quo ille,cu quo conuersatur .

An bareticus possit post mortem exculcaria Cap. XIX. . Hominem mortuum non posse excoicari, cuicunque

theologo,uel mediocriter sacram scripturam intelligen' li,est apertissimum,qmptas iurisdictionis,qus ad excos candum aliquem est a Christo saluatore nro prslatis ecclesis concessa,ad solos uiuos, Ec super terram existetes

concessa est,non aut mortuos,qui au supra terram,aut labius terram locati sunt. Nam platem hanc eXcoican-

di incorrigibilem,aut contumacem ut proΣime prscedenti cap.sacroν doctora testimonio docuimus Chrs Mit. si saluator lar concessit perliscuerbasic dices: Si eccriam non audierit,sit tibi ficut ethnicus,& publicanus. Illa at uerba,ut ex ipsius Euangelij ira facillime costat, ad eos solos referuntur,qui semel,& item a fratre,& tertio a inlato correpti,emendari recusant tanquam cotumaceS ,α rebelles . Ex quo Euanget a processu,theologi omnes concordi ita colligunt,no pro quolibet peccato etiam mortali posse dari filiam excoicationis: sed oportet esse anneaeam cotumaciam fine qua lata excoicationis ferri

504쪽

LIBER sECUN DV s. 23 non posset. At mortuus cunon possit semel admoneri, aut a fratre,aut ab eccria nunqua post morte poterit dici colum ,aut rebellis, quont,ut nec excGicati possit post morte. Forte quis dicet mortuu non excoicari Pa contumacia,quam post mortem habueriti quia limoi talis illi contingere non potised Pn contumaciam, quam habuit ante morte,quae quia ipso uiuente non innotuit et sed post mortem,ideo mortuus excoicatur. Sed hoc fieri non posse,uerba,quae Xps saluator lax statim post prscedentia,ad excoicationis cofirmationem dixit,apertis- .sime conuincunt. Na post illa uerba,sit tibi sicut ethnicus, Sc publicanus, stati subdidit: Quodcunq; solueris super terram,erit solutu,&in coelo, de quodcuno ligaueris super terr erit ligatu Zc in coelo.Pex qus uerba ut proxime prscedenti capitulo ex Hieronymi testimonio ondimus Saluator lar ipsam excoicandi ptatem eccriae concessana,amplius declarauit, Scratam, Sc firmam es se ondit. Sicis in in hac re soli Hieronymo non fidit, nec solo illius testimonio est contentus,plures alios possem ex sacris doctioribus ad huius rei testimoniti afferre. Ne in nimia prolixitate in re tam clara grauem Leetore, so Ios duos alios probatissimos testes,omnil ut dicitur eXceptione maiores proferam,qui per praefata Saluatoris nostri uerba conuincere nituntur ptatem excoicandidatam esse eccnse.Primus est Vrbanus Papa Sc martyr in epta de coi uita,de oblatione fidelium,qui postquani inhibuit ne eccriae facultates caperentur in alios usus couertendae,& cuicunq; diripienti illas excoscationem minatus est , ne talem excoicationem aliquis contemnere auderet psam excoicandi ptatem,p illa Saluatoris ue ba probat,quibus ait: Quodcuno ligaueris super terra, erit ligatum,de in coelo.Gelasius Papa in c.legatur. et in cap.Nec quis . per illa eade uerba probat piatem ein comunicandi datam esse eccrior. Illa aut Saluatoris ni i uerba,de solis illis loquuntur,qui sunt super terram,hoc

est.de illis qui uitam in hoc mundo degunt, non aut de

505쪽

. DE IVsTA HAERET. Pu NITIONE. mortuis qui aut supra terra,aut subtus terra sunt . SoIox ergo uiuos ecclia ligare,aut soluere pot,non autem mor tuos. Et hanc statam tuentur non solum theologi ocs: sed.

et iuris canonici periti. Aliquitia canonistae ab hac lege , excipiunt lirticum hominem,qui licet defunctus huic seculo st,pp criminis ingrauitate diat illum posse et post

mortem excoicari. Nam Glossator Decretalium in c.m quis Eps. de haeret.in uerbo,post mortem, post ad sussisae confirmatione citauit c. sane.24. q.a.deinde libi ipsi. obhcit, Scrndet 2 haec uerba. Contra,quia crimina mor.

in speciale est in crimine haeresis in criminisi detestatio-raem,ut post mortem possi t accusari,S excoicari. Haec glossator decretalium.Abbas in positione praefati c. siquis Eps. eidem subscribit mite,dicens et hoc esse spe ciale hqretico,ut post mortem possit excoicari. Sed re uera ut ingenue loquar misere errauit,uter ,qian nec Pontificum in hac re platem intellexit , nec uirtute eXcoicationis considerauit, nec uerba Gratiani, Sc u ille ex alijs authoribus ibi de citat,interius penetrauit. Post mortemsdem damnari pol aliquis de haeres,hoc est dari ita,nquam declaretur illum Hiise haereticum , & in haeres ex hoc scro deceislla: quia nulla pniae signa ante mortem ondit. Non in cum damnatur haereticus defuncituS,tunc excoicatur,sed declaratur illum tunc fuisse excOicatum, cum primo factus est haereticus. Nam ut praecedenti c. diximus h freticus et ante iudicis declarationem,est ipso iure excomunicatus. iam Sc siquis adeo occultus fuerit lirticus,ut nutaui ad notitia iudicis pucinerit, si in lisre sim sua exterius uictio Odiderit,et nca in solo corde celauerit,no in Pp hoc ab excoacatione liberabit,cu talis excoicatio non ah hole pedeat,ut uim suam lis e possit: sed

sit ab ipso iureis icta. Qui ergo post mortem de haeresidam natur on tunc excoicaturi sed declarat suime ante

mortem excHicatus, sc i excomunicatione defunctus,

506쪽

deinceps iam non pro illo sicut pro alijs, alicui orare liceat,&omnes intelligant illum,qui pro haeretico danatus est, non tire partem in Oronibus, quas ecclesia facit pro defunctis.Nein aliud dici posse, aut horitate, &r

ne urgentissima id conuincere uolo. Leo Papa in epra ad Rusticum Narbonensem Epiri,quae est. 6o.in ordine si epram suaW,sic ait: De colone priuatis,&ita derunctiS primus hora causa iudicio Dei reseruanda est, in cuius manibus fuit, ut talium obitus non usq; ad colonis remedium differretur. Nos autem quibus uiuentibus non coicamus, mortuis coicare no possumus. Hςc Leo pse,& hiar in uolumine DecretON. 24.q.2. De colone.Ex quibus uerbist constat Leonis Papae Piam esse, neminem post morte ab excoicatione,in qua decessit,posse post mortem absolui.Et inde deducitur,ut eodem modo nemo,qui sine excoicatione decessit,possit post morte excoicari. Haec

aut collectio probatur esse bona testimonio Vrbani Pa Vrbippae in epra ad Guilliinudum Epm,qui ex illis beati Leonis uerbis eandem format consequentiam, sic inquiens: Inter caeteros quippe nrte fidei pres bius Leo Papa doctor egregius. Quibus uiuis inquit non coicamuS,nec mortuis coicare debemus. Constat ergo cibus inuis ut eae opposito loquamur) coicamus, mortuis quo P coi care possumus.Haec Urbanus Papa,S hiar in eap. San f ιqu' super. 24. q.2. Gelasius Papa in cap.legatur . eadem causa, Mqone,dicit apertissime nullum post morte pos se ab excoicatione in qua decessit,absolui,&in suae si Isconfirmationem adducit illa saepe iam repetita uerba, quae Saluatoriar dixit beato Petro.Quodcunq; solueriS super terram, erit solutum Sc in coelis, Sc quodcunq; li gaueris stiper terram,erit liga tum Sc in coctis. Quae ue ba doctissime annotans Gelasius ait: Super terram inquit nam in ligatione delanetum,nuncs dixit esse absoluendum. Haec Gelasius. Ex quibus uerbis apertissime cel spconstat Gelasium Papam hac rotae moueri,ut dicat de-

iunctum non posse ligari aut absolui: quia uidelicet non

507쪽

DE.IVsTA HAERET. Pu NITIONE est super terram.Haec aut ratio aeque urget circa lis eis cum defundium,sicut circa omnes alios deiunctos: qm haereticus defunctus non magis est super terram, in caeteri mortui. Cum ergo eadem ratio sit circa haereticum defunctum,qus circa alios mortuos,oportet, ut eadem tilege iudicentur haeretici defunci, qua circa excoicatio

nem alij defunctii iudicantur.Qm aut ratio illa a Gelasio data non bnde aliis defunctis probat,q, solui ut ligari non piat, aut etiam de haeretico sicut de ali)s concludit. missiti Praeterea Salomon ait: Si ceciderit lignum ad Austra, aut ad Aquilonem, in quocuncv loco ceciderit, ibi erit. Lignum de quo loco isto Salomon loquitur,tunc cade re dr ut Hieronymibidem interpretatur qn homo moritur. Sed in quocunq3 loco ceciderit,ibi erit: quia sicut

eum mors occupauit, ita post modum reperiet. Ex qua Salomonis Placonuincitur, ut qui non est in morte ex coicatus,nec possit etiam post mortem excoicari.Hanc Dram argumentationem confirmat id,qa Gelasius Pa Pa ait in cap.Nec quisqua.2q. q.2.ubi diiserenS de mor

tuo an possit ab excoicatione absolui, aut ab ea ligari , haec ait Coeteiu de eo,qui in diuino iudicio est constit tus, nobis las non est aliud decernere praeter id, in quo eum dies supremus inuenit . Haec Gela LQuae uerba cuillis,quae ex Salomone citauimus,manifestissime consonant. Rursum eodem modo pol Papa aut quiuis alius Eps haereticu defunctum excoicare, sicut pol iniuste de haeresi damnatum absoluere, put definitum est in acti ne prima quintae synodi, quam Gratianus citat in capis sane qa fertur.Zq.q.2.At cum absoluit illum,qui iniuste de haeresi damnatus suerat,non absoluit ab excoicatione:quia constat nullam suisse,ne in illam incidisse sed

solum declarat illum non fuisse excoicatum: ergo cum post mortem danat haereticum,aut excOscat, solum de-

coit ina, ac proinde non esse pro illo deinceps oran-dv. . Deinde quod dicut hoc esse speciale haereticis,ur

508쪽

pp criminis grauitatem possint post mortem excoic ri, mimine oridit eos ignorare, ad quos se extendit pias excoicandi ecclesiae concessa.Nam si hoc bia in remspexissent,nunqua hoc dixissent. Quis unquam diceret praetorem alicuiuS ciuitatis poste punire maleficos in Mlia ciuitate comorantes, in qua nullam prorsus habet iurisdicitionem,etiam si illi grauissime peccarent Aperta quidem est ri a iuris in. 6. quae talem latam, S punitione damnat Ecirritat. Sma inquit rsa) non a suo iudice lata, nulla est. Si in Rex Pp criminis grauitatem,quin alia comittitur ciuitate, nouana quandam praetori alterius ciuitatis concederet piatem,ut maleficos,sceleratissimos

homines, quos in ciuitate suae iurisductioni alias no subiecta,nouerit,punire possit,tunc noua illi concessa plate poterit in illos latam firmam dicere, contra quos antea nihil prorsus emcere ualebat.PtaS excoicandi,quam eae Euangelio didicimus eccris datam este ad solos uiuos se extendit,ut clarissime constat ex uerbis Euangelij, Sc ex interpretationibus sacro Iu docto', quos supra citauiamus. Si ergo aliquis Eps mortuum excoicare tentaverit,

in eum,qui sibi subditus non est,sniam dicet,fieto necessario,ut sinia illa:quia non a suo iudice lata,i ta rram iuris,sit nulla cesenda.Si Deus ultra illam gnatem p tatem supra uiuos datam, specialem alio aliam concessit e clesiae piatem , ut haereticos pst grauissimum haeresis uiatium,possit etiam post mortem excoicare,tunc cedam.

Cum in nullam possint specialem aliam, Ed latiore pia tem ondere supra haereticos fuisse a Deo concessam,nescio qua fronte dicere audent, hoc esse speciale in haere rico,ut Pp criminis grauitatem possit post mortem ex coicari . Est. n. speciale aliquid in crimine illo, per quod reliqua uitia superat in malitia: sed non est speciale ali quid in ptate excoicandi a Xpo eccris concessa,ita ut latiorem supra lisreticos,quam supra alios illi concesserit

Platem.Hanc aut piatem oportebat illos magis, in criminis grauitatem ii spicere ut re te de hac qsine defin

509쪽

rc potuissent: qm excoicatio ipsa, ut firma sit, magis ex p tate sibi collata,cu ex criminis grauitate pedet.His igrurgeintissimis rGnibus motus,dicolisreticum hominem

posse damnari post mortem,hoc est, per striam declarari suisse haereticum, Ec in haeresi usq; ad mortem perseuerat sic: per consequens fuisse in excoicatione defundiu, nego in illum post mortem posse tunc primo excOicari,cum per mortem, sit iam extra hominu iudicium constitutus. New aliud dicit Gratiara' in Zq. q.2.par.2.qui illic dicit hominem posse de crimine haereseos accusati, α damnari post mortem, quod Sc nos fatemur, nuncuautem dic1t allum, aut aliquem alium post mortem posse excoicari. si quaeras cur possit quis post mortem de haeresi damnari, non autem excoicari, rndeo hanc essecam, snia damnans haereticum mortuum,est uelut declaratoria ope Ist praeterito ς, declarans illum hanc aut illam haeresim pertinaci animo fuisse amplexatum, MPer consequens fuisse eo ipso excoicatum: quod ut clarissime constat etiam post mortem fieri pores .Excoicatio uero non tam est sma,cii Pipe executio. Sicut.n.aliud est furem suspendio dignum censere, dc aliud furem suspendere , ita etiam aliud est decernere aliq uena esse ex coicatione dignum,aut illum iam fuisse excoicatum, Eclonge aliud est illum actu excoicare: Primus quidem drmia: scas uero non est ita: sed executio tare iampridelatae.Esto,excoicatio ista dicenda sit: non in solum illa

erit praeteriti operis declaratoria: sed piatis poens infictiva. Per excoicationem siquidem non solum declaratur illum cui infertur excoicatio, aliquod letale crimen comisisse,po quod solum inserenda est excoicatio: sed ut tra hoc infligitur poena,qua excluditur excoicatus a participatione,, coicatione fidelium. Haec auxem poena non potest infligi defunctis,cum sint iam extra humanuiudiciuna constituti. Cum autem quis de haeresi damnarii Sc haereticus iudicatur, nulla illi spualis infigit poena: sed solum de opere iam olim dum uiueret , laeto,deq

510쪽

LIBER s E C V N D V s. 24o claratoria quaedam profertur stata, quae declarat illuna fuisse haereticum, S in haeresim fuisse defundium. Quae ima non parui est momenti,nec frustra& inutiliter dat: sed ad multa, i inde iure facienda occurrunt,ualde conducit ad omneS. s. poenaS corporales, quae corpus haereti contingere piat: qm hoc, M lus illud contingunt,in 'terra sunt, dc hominum ptati subiceta. Primo quidem ualet ad confiscationem bono iv ipsius haeretici faciendam. Nam bona illius,qui uiuens in haeresi latuit si post mortem constat illum surge horreticum,eo ipsi, sunt co fiscata ut decernitur in cap. Accusatus.parara. in eo. De haereticis. lib. 6. Valet etiam talis sma,ad fit ion1 infamia alijs innotescendam. Erant qu: dem filii parentis haereti. ci ut supra docuimus ipso iure infames: sed quia pate Dum crimen unde ad filios infamia derivatur alebat: io alijs erat ignota filio N infamia.Vt autem defunctus da vinatur de haeresi,eo ipso omnibus hanc damnationem scientibus,filio Nili famia innotescit. Deinde damnatio haeretici d e functa hoc tertium esticit, naanifestare uidelicet alijs corpus illius indignum esse eccnastica sepultura,in qua reconditum est. Nam ut praecedenti cap. ondimus)haereticus a iure priuatur eccpiastica sepultura.

Quo fit,ut postquam de illius haeresi post mortem con stiterit,corpus illius si ab alijs fidelium corporib' possit d sterni,sit ab ipsa sepultura tanu a re iniuste possessa separandum,& extra ecci iam ei jciendum. Sic.n. conciliuConstanti ense de corpore Ioannis Vilicles haeretici iam tunc defuncti,censuit esse faciendum. Nam sess8. post quam idem concilium declarauit illum fuisse haereticu, nec unquam de illius plua constitisse, haec addit uerba: Decernatu , M ordinat lisc saneta svnodus,corpus eius, Cocilio ει ossa si ab alijs fidelium corporibus discerna piat ex- GUM. humari,dc procul ab ecclesiae sepultura iactari, scdm canonicas, M legitimas sanctiones. Haec concilium. De mum ualet haec stria, qua aliquis post mortem de ii est damnatur, ut oes,uel ex eo intelligant nefas esse, Sc ina