장음표시 사용
641쪽
DE IUSTA HAERET PUNITIONErunt abortum: u nobis dicunt, ad me iubes credere tnon uideo Videa ego aliud ut credam . Iubes crededuquod non uideam Ego uidere uolo, Sc uidedo credere, no audiedo.Dicat Opheta. Nisi credideritis, no intelli getis.Ascedere uis& gradus obliuisceris.Vtio peruersello,si iam tibi possem ondere ad uideres,no hortarer,ut crederes.Hacilenus Aug.VeN hic admonere oportet te istore,ne putet oi fidei tribucdam esse hac uirtute,quod uidelicet illa possit iuuare intellectum ad secreta, dc arcana regni Dei mysteria cognoscenda, prout nunc ex. sanetont docitoν testimonio diximus fidei conuenire. Hoc enim de sola fide acquisita intelligedum esse censemus. Nam sola fides infula,quae per baptismum datur, sine uiua uoce alicuius doctoris exterius docentis,iuxta Consonam omnium theologo' sma non sussicit ad ino . relligendum illa diuina mysteria, nec ad credendum illa. Est enim necessaria uerbi Dei praedicatio, per quam
auditores de his,quae credere tenentur,edoceantur . Fides aut infusa hoc solum auditori praestat, ut his,quae a praedicatore,aut doetore audierit,facilius credat: no autem,ut sine doctore aliquo per se ipsum credere,& laeu- ligere possit.Quomodo credent ait Paulus) et,que non '''' audierunt e Quomodo autem audient fine prsdicante Nar , Sicut scriptum est: Quam speciosi pedes evagelizantiu
' Pacem,euangelizantiu bona: sed non om obediunt euagello. Esaias enim dicit: Domine quis credidit auditui '' δ' nostro e Ergo fides ex auditu, auditus aute Per uerbum Christi. His uerbis Paulus apertissime docet praedica tionem uerbi Dei em necessariam ad fidem mysterior diuinoiv assequendam. Sapienter igitur dixiste merito censeo illum Candacis Reginae Eunuchum, qui legens Esaiam prophetam nterrogatuscv a' Philippo,an intelligeret,qus legebat, rndit: Et quo possum,si non alius ostend erit mihi e Tam alta enim censuit esse illa myst ria,ut sine doctore neminem illa assequi posse existimauerit. Nec solum est necessaria prsdicatio uerbi Do ad
642쪽
sdem primo suscipiendam: sed etiam ad illam postquasemel suscepta fuerit,nutriendam,& coseruanda, prsser γtim in illis,qui sunt rudis ingenia,& nimium obliuiosi. Hi enim assidua praedicatione uerbi dei,aut alia freque ii do strina indigent,ut bene possint mysteria fidei discore, Ecquae semel didicerunt retinere. Alioqui nec perfecte discent,nec plene retinebul, tu sic fides semel coepta obsolum praedicationis desectum facile peribit. Hoc
autem facile quisque sibi persuadebit: si uerbi dei proprietates, Sc conditiones intellexerit.Estin. uerbum dei quidamaiae cibus,qui illam in fide, de caeteris uirtutib'Nutri auget, Sc perficit. Nam quod uerbum Dei sit spiritualis quida animae cibus, ipsamet ueritas nos do Cuit,qn Sathanae tentationem rei)ciens dixit: Non in solo pane uiuit homo: sed in omni uerbo, quod procedit Μ t 4 ex ore dei.In quibus uerbis Saluator cibos hola uarios esse olidit iuxta uarietatem partium, ex Abus idem homo componitur. Constat enim homo ex aninaa,& corpore: corporis cibus est panis materi alis,dc corporeus: animae uero cibus est uerbum Dei.Ob hanc causam plu rimi ex sacris doctoribus, uerbum Dei figuratum esse Censent in manna, quod Deus fit is Israel in deserto ei- sq. Isrientibus dedit.Blius enim cibi natura talis,Zc tantae uirtutis erat,ut omnem suppleret indigentiam, Sc omnium satisfaceret appetitui,prsbens unicuique talem,qualem ooptasset saporem, siue carnes, siue pisces, siue oua, siue fructus concupivisset. Sic βc iam uerbum Dei omnium uirtutum saporem habet, re omnium subuenit indigentiae . Nam superbis, elatis, iracundis, voracibus, epu lonibus, libidinosis,auaris, de omnibus alijs peccatorie hus quocunque nomine cense rur, uerbum dei neces saria praebet remedia, quibus animas suas illi saluare Posi:nt Erat etiam manna illud suave, Sc dulce, dc uese
hum Dei his, qui recte sapiunt dulcissimum uidetur. Propheta siquidem Regius qui re stum tenebat gustu, dicebat : Quam dulcia faucibus meis eloquia tua,super P .ra
643쪽
-- DE IV ITA HAERETI PUNITIONE
mel ori meo. Aliam insuper inter haec duo similitudine orig. assignat Origenes homilia tertia super librum Numerorum licinquiens: Scriptum est de manna. quia secudum tempus illud siquis id ita sumpsisset, nutriretur exeo: siquis uero contra praeceptum Dei, re contra sta
tutum diuinitus modum uoluisset intimere, non fruereteo,ut uitali cibo: sed uermes ebullirent ex eo.Et ita fie hat,ut una,atque eadem species mannae ali)S uermes,et Putredines generaret: alijs uero salubrem cibum colam ret,&uitae necessarium.Igitur c nostrum mana uerbuDei est, de apud nos ergo sermo Dei aliis efficitur ad salutem, alijs ad poena.Haec Origenes.Plures adhuc alias similitudines inter uerbum Dei,& manna ostendit herutus Ambrosius lib.octauo epistolarum suarum: episto-v- Ia 62.quas omnes prudens omitto, causa prolilatatis uitandae, satis me fecisse existimans, quod locum incit
cauerim lectori : unde illas si uelit sumere possit. Nec solum cibi nomine sacra scriptura appellat uerbu Dei: sed etiam nomine potus, ut uel his duobus nominibus ostenderet illud esse completum animae nutrimentum, cum non minus potus, quam cibus sit ad nutritionemi necessarius. Nam quod uerbum Dei sit potus, apertissime ostendit Christus saluator noster cum plebi praeducans , Ec omnes ad doctrinam suam uocans, clamauit dicens: Siquis sitit, ueniat ad me, Sc bibat. Sitire dixit eos,qui Saluatoris doctrinae cupidi essent,& hos ad potuinuitat,hoc est ad auditione uerbi,quod ipse praedicabat: unde abunde doceri quis poterat.Deinde ΠΣPm 'audierant praedicatem,postea ut idem Saluator refert dicturi sint illi. Manducauimus, dc bibimus coram te. Vt autem exprimerent illi,quem cibum manducassent, Ec potum bibissent, statim subiungunt: In plateis nos docuisti . Quibus uerbis aperte declarant, uerbum Dei praedicatum esse animae cibum, esse etiam Sc potu.
Nec tamen abs re,defrustra: sed ob maxima cam ueser i ι hum Dei appellatum est animae cibus,&potum Nem
644쪽
s vis I B E R. TERTIV s. 3o7pe, ut inde intelligamus uerbi Dei praedicationem esse
ad salutem animae adeo necessariam, quemadmodum cibus,& potus corporeus est necessarius ad corporis uitam seruandam . Hanc enim causam beatus Chrysosto Chrs. mus expressit,qui homilia. 12. super priorem epistolam
Pauli ad Timotheum sic ait: Quemadmodum cam Ies cibos diebus singulis ex necessitate requirimus , ita fidei,pietatis doctrinam semper accipimus,ea iugiter enutrimur . Haec Chrysostomus. Si cibus Jc potus aiae censetur esse uerbum Dei,consequens est,ut illius praedicatione his,qui aliunde docitrinana sumere non piat, de ficiente : deficiat etiam illis fides catholica,qua ut Pa lus supra dixit sine uerbi Dei praedicatione nullus per se assequi potest. Potest adhuc alia esse uerbi Dei consse .caderatio ex qua etiam facile conuinci potest illius subtractonem esse certissimam haeresum causam.Est enim uerbum Dei, lumen quo mediante quisque, quae ager Scquo gressus dirigere uelit,facile uidere possit. Lucerna disiti pedibus meis inquit Regius propheta uerbum tuli, Sclumen semitis meis. Et iterum in eodem Psalmo:Declaratio sermonum tuorum illuminat ,& intellectum dat paruulis.Si ab illo,qui in tenebris ambulat lucerna, qua illuminabatur,subtraxeris,illa luminis absentia essiciet, ut ambulans tertio quoin gressu ostendat: quemadmodum Aristotes dicit,absentiam nautae causam esse,*nauis patiatur naufragili: quia ille si praesens fuisset,sua in- .dustria potuisset nauem integra seruare. Ad eundem modum dicendum est de uerbo Dei, quod si praedicatum
fuisset,illuminasset audietes,ne ostenderct pedibuS, aut errarent a uia.Ex quo necessatio sequitur, q, praedicatio 'ne illius sublata,facile uiatores oes,qui sunt in hoc mundo a uia salutis declinabunt.Ideo Paulus hanc necessitatem praedicationis uerbi Dei optime intelligens, Timotheo Epo, discipulo suo scribit, adhortanS,Sc urgens ad frequen te Dei praedicationem, sic inquiens: Testificor coram Deo,&Iesu Christo . qui iudicaturus est v
645쪽
uos,ix mortuos,per aduentum ipsius, regnum eius: praedica uerbum. Insta opPortune,importune.Cur a
tem in praedicatione uerbi Dei instare,dc importune age. . re praeceperit,paucis interpositis expressiit, sic inquiensi Erit enim ips,cum sanam dochinam non sustinebunsed ad suade deria coaceruabunt sibi magistros prurien tes auribus,& a ueritate quidem auditum auertent, ad fabulas autem couertentur . Tu uero uigila,in omnibus labor opus lac Euangelistae. Nouerat quippe Paulus multos futuros esse, qui in fide errarent: ideo monet Timotheum,ut a' praedicatione non cesset: sed frequentissme Euangelium praedicet,quo melius possent haereses impediri, ne excitarentur. Idem etiam praecepit Deus Ela. 13 olim Esaiae prophetae,sic dicens: Clama,ne cesses: quasi tuba exalta uocem tuam,annucia ppro meo scelera eorum.Sunt.n. praedicatores uelut quidam Dei canes, qui latratu suo gregem Dei,qui est ecclesia,custodire debet.. Si caneS uehementer latrant,lupi reformidant inuadere gregem: si uero canes dornaiunt,aut silent, lupi tunc eα canum silentio audaciores fiunt,& gregem tanto maiori cum fiducia inuadunt,quanto securius se nocere posse existimat. Idem prorsus dicendum censeo de praedica
toribus uerbi Dei,qui si iugiter, dc ex affectu ut decet
contra haereses,& alia uitia clamarent. suo latratu non solum haereticos,& haereses:sed reliqua omnia uitia,qus gregem Dnicum deuastant,facile propellerent: si tametacuerint,& praedicare noluerint,sua taciturnitate Dialcis ovibus nocebunt. Nam tunc daemones, & haeretici
illom ministri audacius illas aggrediuntur, dc illi tanto facilius nocere pnt,quanto magis deest, qui illos exter. reat,aut illas de fuga moneat,ut uel ipsae sibi ipsis prouid eam. Et hanc fuis se etiam olim potissimam malorum synagogs causam ipse Deus apertissime expressit per v γ.1ε Esaiam prophetam, sic dicens.Vniuersi canes muti non
Hiero. ualentes latrare. Quae uerba interpretans Hieronymus
in commentati)s sup er Esaiam sic ait. Isti,de quibus pro
646쪽
LIBER TERTIV s. eta nunc loquitur , non solum speculatores carci: sed
Ec canes muti appellantur,non ualentes latrare. Qui. n.
gregem Dui custodire debebant, Sc lupos abigere, Eclatrare pro Dao liligunt somnia, Zc daemoniacis uisionibus delectantur. Haec ille.De hac re , quam credo esse apertissima,non uidetur mihi esse opus multa exempla
proferre:qm Sc si res esset dubia,& ab exemplis probanda esset,la multa suppetere possent,ut nullum sit regnu, quod pro hac re non possit exena praestare. Nam ego , qui mustas,& uarias Christiani orbis prouincias pera graui,et longam in ali quibus illam traxi moram, hoc experientia docente cognoui,eoS homines,qui montana , Ec deserta loca incolu de ratissime praedicationem uer i hi Dei audiunt,pluribus erroribus,et superstitionibus infectos esse,quam alios, quibus frequenter Dei uerbum praedicatur. Ex quo euidentissime colligitur,praedicationis uerbi Dei defectum,illis potissimam esse causam, in tales errores labantur: quia si edocerentur,ut alij,etia illis erroribus carerent,queadmodum carent hi, qui frequetes audiunt uerbi Dei conciones. Huic tam manili stae hyesum causae,iustu esse ut Principes utriusq; ordianis,hoc est,ecclesiastici,& strares diligentissime subuenirent. Vetu hoc magis praelatis ecclesiasticis incubit, quibus aiam cura est a Deo data. Hi enim sunt, qui p priri Dei docere tenentur,&a quibus populus Dei doὸtrina iure petere pol,dicente Diro per Malachiam propheta: Labia sacerdotis custodiunt scientiam, & legem requirunt de ore eius: quia angelus Diai exercituum est. Et ideo nullus ut postea in alio huius tertij libri cap. dica deberet institui animarum pastor: nisi qui uel mediocri esset trant notitia instrustus,ut populum posset rectam fidem,S bonos mores docere, de ad illos hortari. Vehetata est huius seculi infelici tas,ut pastores doeti ad alios indoctos,& prorsus idiotas relati, sint uelut gemmae ad . aliorum uilium lapidum numerum, comparati. Et st ε
. aliqui sun astores docti , qui bn possent gregem sibi
647쪽
DE IUSTAVHAERET. PUNITIONE commilIum in fide,& moribus instituere,magna in e rum Pars tanta tam csca superbia ducuntur,uod facere dedignentur, tanquam ii praedicationis offm esset uile aliquid,&ignominiosum. Non est quidem altius, Ec honestius in ecclesia Dei om, quam olim praedic tionis,per qu' praeda cator: si recite aliud munus exercet, magis Deum reprςsentat. Est.n.illud uerum Apostolo rum ostm,quibus Christus saluator noster ex hoc mundo ad patrem ascendens nihil aliud aeque mandauit , ac Nar. Euangelij praedicatione.Euntes inquit ille in mundum M. uniuersum prsdicate Euangelium omni creaturς. Quod in hac parte ego faciendum censeo,ut tam late grassan ii morbo,uel aliqua ex parte occurratur,breuibus exponam . Epi cogant animarum pastores siqui doeti sunt,
ut ipsi per se ipsiss gregem sibi commissum pascat, illum
de agendis,Zc credendis doceant, &ad illa semper hor tentu de moneant. Si pastores animarum indoeti fue/rint,cogant illos,ut ex redditibus suis conducant praedicatores,qui illoni suppleat defeetum.Si Epi in hoc pueplurimi illo iv facere solent negligentes fuerint, tuc Principes seculares huic tam cras Iae EpoN negligentiae sucincurrere debent. Debent enim Episcopos hortari,ut bo nos instituant pastores,qui gregem sibi commissum pascere possint,ut praedicatores distribuant, Sc cuique populo iuxta necessitatem prouideant:si Epi hoc facere negleXerint,non ultra progrediendum esse celarem,ne forate si coaeti, Sc non ex astectu id faciant, tales populo exi hibeant praedicatores, ut illis carere forte melius esset, quam illos habere. Non enim quaererent prout alijs in rebus plurimos eorum facere videmus doctiores,d
meliores, re qui plus populo possent prodesse:sed eos,
quoS minori mercede conducere possent. Nec tame PaEPON,dc alion pasto iv negligentiam, rem hanc Pro sus desiperatam esse censeo,de uelut talem relinquenda.
Tunc n. ut ego existimo Principes, Ec, R Dni secula reS huius rei curam sumere deberent , ne hi, quibus imo
648쪽
perant,a fide catholica,et Christianis motibus deficiat.
manus enim manum alteram iuuat, sc brachium altene alteri subuenire oportet,mutuo se iuuare debent membra, cum eoNalteis altero indiget. Si brachium dextrum non posset,aut forte nollet,pro corporis uita seruada oti cibum porrigere,nonne brachium sinistrum de
heret nunc sumere laborem Deberet certe, ne totum
corpus,ddsimul cum corpore brachium ipsum ob cibi defeetiam periret. Quasi.n. duo corporis brachia sunt, duae Christiani orbis potestates,altera ecclesiastica,altera secularis,&laica. Si igitur ecclesiastica pias, prout illi ex officio facere incumbit, cibum uerbi Dei populo porrigere neglexerit,tunc seculares Principes, &alh Do mini,&pprora rectores tanti indigentiae ea, qua poterunt parte subuenire debent,ne ob defeetum spiritualis cibi animas perire permittant. Bonos,& doctos uiros,
Ec si possibile foret,qui gratiam uerbi habeant,perquirere facta quibus ex publico ciuitatis,aut oppidi aerario , iuxta personae, de laboris meritum, stipendia statuant, ut illi populum statutis aliquot anni diebus i fide,& moribus erudiant.Et qa maxime procurandum esse cesto, P i est ut pueris psdagogi coes ex publico aerario conducti assignentur,qui illos in fide,& moribus recte instituant. Nam ut ait Salomon adolescens iuxta uiam suam etia Pro. cum senuerit,non recedat ab ea.Et egregius poeta dixit: Quo semel est imbuta recens seruabit odorem Horati
Testa diu. Quae omnia si potestas secularis exequatur, illud Esaiae
.pphetae eccinasticae potestati merito dicere poterit. Erubesce Sidon,ast mare.Erubescendum certe est ecclesia sticae potestati,si ob illius negligentiam, eam alarum curam seculares Diat suscipiant, qua illa ex iure diuinolire tenebatur.De praelatoN in negligentia: quia alio intogro capit. disserere decreui, ubi ostendam illam esse potissimam haeresum causam: ideo nolo nunc longiorem
de hac re iacere sermonem. De solo enim PraedicatiO- .
649쪽
DE IVsTA HAERET. PUNITIONE.nis defeetu in praesentiarum tractamus, ostendentes ἡquod ille sit multarum horresum causa In quos autem sit huius desectus culpa reiicienda, nunc non inquirimus: sed in aliud capitulum,in quo de praelatorum negligentia, Sc indignitate agemus, rem istam disserimus. Verum circa ea,quae in hoc capitulo diximus,leetorem ad monere decreui, ne putet me defeetium praedicationis tanti facere, ut existime illum esse primam hrsum cam, aut qa tanta,tam i potentem illam esse censea, ut ipsi met,quipdicationis uerbi Dei indigentiam patiuntur,
non possint impedire, ne in se ipsis aliquas haereses gignat . Nam &si ipsi sine praedicatione uerbi dei ut diximus non possint ueram fidem catholicam adipiscit filia ipsi a viiijs omnibus abstinerct,ut unum Deum Mut naturalis ratio ostendit) adorarent, &tili se totos fide
rent,Deus illos non permitteret in haeresim aliquam Ia bi: sed aut Deus ipse interius illos doceret,aut praedic tores,de doctores ad illos mittere qui illos 1 fide catholica,& aliis omnibus ad uita aeternam assequendam ne cessarijs institueret.Pro cuius rei confirmatione satis es-A'. io se potest Cornelij Centurionis exemplum,qui cum Getilis homo esset: quia tamen a uiths gentium alienus,obillius eleemosynas & orationes ex auditus est,&mis sus est ad illum Petrus apostolus, qui illum erudiret. Si tamen illi sunt peccatis uarijs immersi, non est mirum , quod Deus illis no det pr sdicatores,cum stpe eos,quos habebant, peccatis suis id exigentibus, a populis sui, trahat. Nam Ezechieli prophetae ad populum in transe. migratione Babylonica positum missb, Dominus uesebum prςdicationis propter peccata populi subtraxi ne illis praedicaret. Haec enim uerba ut ipsemet propheta testatur Deus dixit ad eum:Et tu fili hominis,ecce data sunt super te uincula, Sc ligabunt te in eis, dc non egredieris de medio eoast,&lingua ad lisrere faciam palato O,&eris mutus,nec quali uir obiurgans: quia domus e asperans est. Quae uerba interpretans Hieronymua,
650쪽
LIRER TERTIV s. 3Ioin comen tariis super Ezechielem prophetam, ait: QS Hura. lingua prophetae palato, uel gutturi cohaeret,& mutus
effectus authoritatem no habet increpantis, causa perspicua est: quia,inquit,domus exasperans est. Et est sensus.Tantae sunt amaritudines,& tantae aduersus Deum
Contentiones, ut obiurgantem non mereantur audire.
Ex quo perspicuum est,ubi multitudo laetit peccato N. indignos esse peccatores,qui a Dno corrigantur. Haec Hieronym. Ex quibus uerbis constat peccatum non solum ut proXime praecedenti capitulo diximus esse causam,quod Deus falsos doctores,de peruersos praedicatores populo permittat: sed etiam, bonos, quos populus habet, ab illo subtrahat,ne habeat, qui illos docere possit. Hi igitur,qui praedicatione uerbi Dei caretit,a 3 illam esuriunt, Zc edoceri de derant, et viiijs abstinere,
de Deum amare & timere procurent: Et Deus,qui ne minem unquam ad eum confugientem contemplit, nodeseret illos: sed mittet illis doctores, a quibus doceri possint,aut ipsemet interius eos docebit: Nouidi iustu Psal.ιε derelictum inquit propheta Regius nec semen eius clarens panem. Quae uerba non de pane materiali,quo pascitur corpus: sed de spiritali pane,qui est uerbum Dei, intelligenda esse,Cassiodorus in comenta ijs super psalmos optime conuincit, sic dicens: Legimus famis causa Abraham,Isaac, Se Iacob mutasse prouincias. Vnde CUM dubium non est eguisse pane,qa Pp penuriam loci comstat exteras expetisse regiones . Sed redeamus ad intoriorem hominem,&uera nobis ita salutariter apparebit. Semen uniuscuiustu hominis operam esse diximus, quam seminat, de metit,sive bonam siue malam. Ergo opera iusti pane non indiget,hoc est uerbi Dei, quo fatiatur,quo reficitur,quo intus reuera uiuit, &pascitur. Haec Cassiodorus. Et sapiens Eccriasticus ueram sapietiam promittit illi,qui Deu timuerit, de iustitia sectatus
suerit. Qui timet Deum inquit ille faciet bona: & qui Ecd. 13 continens est iustitis apprehendet illam : de obviabit ei