장음표시 사용
131쪽
- 119 torem aecerrimum et vindicem maxime severum. Mirum itaque Mnest, Pilatum, cui ob alias causas Caesaris ira erat metuenda, Voluntati Judaeorum cedendo accusationem et inquisitionem in suam administrandi rationem evitare voluiSSe.
e) De Felice denique, Judaeae procuratore, Τacitus hist. V. 9.
dicit: BFHis per omnμm saevi iam ac libidinem jus regium servili inserito Mercuit Mire cum hisce consentiunt , quae Act. 24, 24 c. 25 leguntur.
Assertioni nostrae de concensu N. T. auctorum cum ScriptoribuSprofanis Sequentia praecipue opponi poSSunt et Solent: I. Obi. Luc. 2, 2. mentio fit descriptionis ab AuguSto mandatae, et a Quirino, Syriae praeside, susceptae, cujus occasione Christus Bethlehemi sit natus. Atqui teste Iosepho h l. tempore nati Salvatoris non Quirinus. sed Saturninus Syriae praefuit; ille serius demum, Mehelao in exilium misso, ergo elapsis anni S 12. Syriae praesectuSmi, et una cum Coponio procuratore in Judaeam venit, ut Judaeorum bona censeret. η Lucas igitur confundit pereonas, tempora et sacta, et proinde historiae ignorantiam prodit. ReSp. S. Lucas non confundit permnas, tempora et laeta. neque rerum ignorantia laborat; nam a descriptione, de qua in nostro loco Sermo est, Act. 5, 37. probe distinguit cenSum, Archelao relegato per Quirinum actum, qui seditioni ansam dedit, et de quo JoSephus l. c. loquitur; neque lapsu memoriae erravit, quum diligentimimus esset Scriptor. Fundata potius oritur suspicio, A. Lucam perperam intelligi ab iis, qui i Stam movent objectionem. Locus I Ster Sic Sonat: νὶ ἀποπροφῆ στρωτη ἐγένετο ζγεμονευοντος ιυ - πίας Λυρνῖνίου. Quodsi haec vertantur: Descriptio haec prima erat Quirini, Syriae PraeSidiS revera oriretur pugna. Ast in S. Scriptura Superlativus στρωτος adhiberi solet loco comparativi προτερος, ut est. 5, 24. 8, 21. JO. I, 15. 16, 18. Praeterea Si qualitas objectorum comparatorum est eadem, omittitur particula comparativa xi una cum altero sub-
Sueton. in Τther. 58.: . Sub idem tempus consulente praetore. an judicia majestatis cogi juberet, exercendas egse leges respondit, et utrocissime exercuit. Statuae quidam Augusti caput demserat . ut alterius imponeret. Acta res in senatu. et quia ambigebatur. Per tormenta quaesita est. Damnato reo. paulatim hoc genus calumniae eo processit, ut haec quoque capitalia essent: circa Augusti simulacrum servum cecidisse. veStimenta mutasse. nummo vel auri ulO Emoem impressam latrinae aut lupanari intulisse. dictum ullum factumve ejus existimatione aliqua laesisse. Ciis. Taciti Annal. lib. VI. -Interea Quirinus, unus e senatoribus, vir omnibus magistratibus jam perfunctus. et qui per omnes honorum gradus ad eonSulatum uXque provectus fuerat, Hiig etiam dignitatum insignibus conspicuus, cum paucis comitibus in Syriam perinvenit, missus a Caesare, tum ut jus redderet populo. tum ut census saeuitatum ageret. Mittitur etiam cum eo Coponius, vir ordinis equestris, qui summa cum
potestate Iudaeis praeesset. Venit Quirinus etiam in Judaeam Syriae addietam,
132쪽
stantivo aut pronomine, quod qualitatem indicat, et objectum com-Ρariatum in genitivo ponitur, v. g. do. 5, 36. Mi. 5. 20. Idem fit in lingua latina superscies aquae major est, quam si illa terrae continentis). Si jam dicta ad nostrum locum applicentur, sequens prodit versio: Haec descriptio prior erat, quam illa Quirini, cum Syriae
Pin CS Set. - Hac adnotatione itaque S. LucaS praecoere voluit, ne descriptio haec tempore Salvatoris nati confunderetur cum Seriori illa a Quirino suscepta, ut manifeSte patet e Voce πρωτη, quae SecuSplane Superflua eSSet. . Alii alio modo disti cultatem removere conantur, aut Ve
tendo: Haec descriptio prius erat sacta. quam Quirinus Syriae Dra Ses esset, quae interpretatio usui loquendi biblico respondet, et cum priore, Si SenSum spectcs, sere convenit; aut reddendo: Haec descriptio prima erat Quirini extraordinarii legati, serius) praesidis Syriae, quod vem artificiosum eSt; Vel textum e conjectura mutando; vel versum hunc scholion librarii cujusdam imperiti habendo, serius textui ipsi insertum; aut loco αυι legendo αἰτιη et reddendo: Ipsa descriptio demum Sub Quirino locum habuit, ita ut Verbum ἀπογρα-
φεσetiri V. 1. denotet: nomina et facultates civium in tabulas referre ἀπογραφὴ autem V. 2. i9Sam congus exactionem. omnes vero haesententiae magis minusve arbitrariae Sunt et vanae.
2. Obs Luc. 3, 2. Annas et Κaiphas eo anno pontifices fuisse dicuntur, quo Joannes B. praeco Messiae prodiit; auctor itaque Supponit, aut Annae Κaipham eo anno immediate Successisse, aut Annam et Kaipham simul pontifices suisse. Ast alterum locum habere non potuit, quia rebuS Judaeorum Sacris eodem tempore nonnisi unus Praefuit pontifex, et Josephus Fl. de exceptione hac in re facta nullam facit mentionem; neque primum admittere fas est, quia doS ph testatur, i a Valerio Grato, Procuratore Romano, Annum ponti ficem esse depositum et Succo orem ei datum Ismaelem. hocque νοSt breve tempus a pontificatu amoto Eleagarum, Annae filium pontificem esse creatum; depoSilo 90St annum elapsum etiam iStoeundem procuratorem Simoni dignitatem Ponti sciam cunc SisSe, et ΡοStquam hunc quoque anno elapso rumoverat, Josephuni Κaipham
sacerdotum principem constituisse, qui usque ad Vitellii in Syriam adventum dignitate hac gavisus est, ergo etiam tempore, quo JOmnes B. Dublice prodiit, pontifex erat. ηRusp. Difficultas utique gravior est, et ideo diversae sunt eruditorum Sententiae, qua rati0ne Annas et Kaiphas summi pontifices simul commemorentur, imo Annas I alphae praepoSituS legatur. Alii putaui. Icaipham dictum eSSe pontificetu, quod illo tempore munere pontificio reaΡSe fungeretur, Annum vero ei adjungi, quia illa dignitate olim gavisus esset. Verum non intelligitur, cur ex illis, qui ante Kalpham pontifices erant, ipse Annas diserte nominatus Sit,
neque alius, V. g. Ismael, aut Eleagarus aut Simon, qui omnes ad Kaiphae tempora propius accedebant, quam Annas; imo cur S. LucRS
Ant. 18, 2, 2. t Cis. Jos. Ant. 18, 4. 3. ad finem.
133쪽
Annam, Virum pontificium, Icaiphae praeposuerit. Alii statuerunt,
Vocem αρχεερευς l. c. non munus Sacerdotale, Sed civile Significare,
Annam nimirum fuisse praesidem synedrii, qui re di vocabatur, Kaipham autem proximum locum tenuisse ei competuntem, qui olim a zN, pater domus judicii, dicebatur. - Sed Drau8idem syne-drii dictum esse αρχιερεα. et hoc nomen munus civile Significasse, demonstrari nequit, et Κaipham summum pontificem fuisse et prae- Sidem Synedrii, ex ipsa historia illorum temporum patet coli. Mi. 26,57. 59. - Alii asserunt, Κaipham tum temporiS pontificem Verum, Annam vero Uu8 vicarium suisse. ab Hebraeis Iad dictum. Ast 1. demonstrari nequit, eum, qui Sagan dicebatur, ordinarium in omnibus ossiciis Summi sacerdotis, et Annam perpetuum Giphae vicarium fuiSSe; nam JOSephus sAnt. 1i, 6, 4.3 et Tahnud exempla quidem adferunt Vicarii, ast ob specialem tantum casum ad breviSsimum tempus et hunc Solum in finem electi, ut magno expiationis die loco summi sacerdotis, fortuito contaminati in Sanctissimum ingrederetur, quo iacto munus ejus Statim exspiraviti Praeterea 2. etiamSi, Annam Perpetuum fui SSe vicarium, concederetur, quomodo Κaiphae, Veropontisci, praeponi potuerit non perspicitur. Denique 3. peculistrem fui e cauSam, ob quam Annas summus sacerdos dicatur, imo Giphae inc ibi praepositus legatur, edocemur ex Jo. 11, 49. 51. et 18, 13. , ubi ter repetitur, Κaipham fuisse pontificum illius anni, et ex A t. 4, 6., ubi Annas nominatur princeps sacerdotum, Κaiplim Vero adnumeratur illis, qui e geuere pontificio erant, uti Joanno et
Quae cum ita sint, probanda est Hugii sententia sequens: λ Sub Romanorum imperio Judaeorum pontifices, qui non ex aperto quidem legis praescripto, attamen consuetudine vim legis habente tales erant ad dies vitae, frequenter depositi sunt; Κaiphas autem contra Omnem exspectationem hac suprema dignitate per novem Saltem annos gavisas est, quod explicari non potest, nisi statuendo, Κaipham, quo tutiorem se redderet ab Anna, qui opum et auctoritatis suae pondere quinque filios suos ad pontificatum promovero Scivit, pactum insisSecam eo, vi cujus alternis vicibuS, quae singulis annis mutabantur, pontificio munere fungerentur, imo istud concordiae vinculum etiam nuptiis confirmatum esse coli. Jo. 18, 13. Hac hypothesi admissa explicatur, quomodo 1. S. Lucus Annam et Icaipham pontifices simul commemoret, imo illum huic praeponat, quia Κaiphas illo tempore VeruS quidem, i. e. a Procuratore constitutus urat Sacerdotum princeps, Annas autem vi pacti Dontificatu fungebatur; quomodo 2. S. Joannes li. cc. adeo emphatice asseveret, Gipham fuisse pontificem illiuου anni, quo Christus mortuus est; quomodo 3. S. LucaS Act. 4, 6. deuuo ita loquatur, ut tempore mortem Jesu proxime Secuto Annam dignitate pontificia gavisum esse, clare pateat; nam PStum Paschale, cum initio anni ecclesiastici fere coincidens. Oppori unum erat tempus, quo Annas et Kaiphas vices mutarent; hinc si Κaiphas ante paScha anni, quo Jesus mortuus eSt, pontifex erat, Annas a
134쪽
praehate hocce, ergo et post festum Dentecostes, de quo tempore Act. 4, 6. Sermo mi, Summi sacerdotis munere fungebatur. Quodsi Josephus h l. pacti hujus non facit mentionem, Silentium ejus narrationi evangelistarum eo minus obest, ac illius maximi intererat, negotiationem hancce, pontificiae dignitati minus honorim cam. Silentio praetermittere, quemadmodum non narrat, pontificatum a quoquam auri argentique pretio esse enatum, licet hoc ob illius tem-ΡOriS adjuncta et personarum conditionem in pluribus procul dubio Iocum habuit. 1β. Obs est. 14, 3. 4. Herodes Antipas Joannem B. in carcerem
conjecisse dicitur, quia illi illicitum cum Herodiade conjugium exprobravit, ergo ob loquendi libertatem; Josephus Fl vero id facitum perhibet, quod Herodes timuerit, ne magna Joannis auctoritas populum ad defectionem impelleret. ergo ob metum. Resp. Relationes hae sibi non repugnant, sed potius cytime concordant. Cum enim Joannes libere, absque personarum reSpectu improbanda improbaret, in Herode male sibi conscio non Doterat n0aenaSci metus, ne, Si Baptista etiam publice, coram populo illud incinStuOSum adulterium damnaret, periculum aliquod sibi oriretur. Matthaeus causam primariam adsert, nempe libertatem Joannis, unde enatus eSt timor, Josephus vero ejus Sequelam, nimirum timin rem ipsum in Herode Ortum. . O . ur. 8, 22. Luc. 9. 10. mentio fit de Bethsaida in Gaulinnitide Sita. Ast aetate Apostolorum civitas illa jam non sic vocaba tur; nam a Philippo tetrarcha amplificata, exornata et ita honorem Juliae. Augusti filiae, Julias appellata erat. δRESp. Experientia teste antiqua oppidorum, urbium et in genere locorum nomina, etSi nova accesserunt, diu in usu manere Solent populi. Praeterea ipse Augustus foeda filiae suae vita adeo offensus erat, ut nomen ejus oblivioni tradi cuperet, et Tiberius, Juliae c0B-juX, mortuo Augusto permisit, ut illa in exilio misere periret: hine
non nitrum, utroque imperatore vivente, eoque magis SeriuS n0mes JuliaS ex adulatione ortum, plane neglectum esse, et antiquum Beth ruidae nomen praevaluisse.
O. Obi do. 1, 28. Sermo est de Bethania trans Iordanem sita atqui Josephus Fl. illius oppidi nullibi mentionem lacit, ut Origenes nonnisi unum hujus nominis oppidum in vicinia Hierosolymorum
invenit, quod etiam in Ν. Τ. frequenter commemoratur. S. Joannes itaque errorem topographicum commicisse ridetur. ReSp. JOSepho non erat consilium Palaestinue topographiam seri
bendi, et proinde cuncta illius oppida enumerandi; Silentium ergo Hu. nihil probat. Origenis autem aetate s saec. III. p. Ch. Palaestinae saei tota jam mutata erat, multae civitates, oppida et pagi tempore belli ju dat ei et Serius perierant; plurium etiam nomina mutari poterant. Qua
135쪽
nihil obstat. quominus aetate Christi et Apostolorum duplex in Palaestina exstiterit oppidum Bethania dictum. Qua in sententia eo magis confirmamur, quod ipse Joannes de utraque Bethania loquens diligenter addit epitheta, quae ad clariorem ejus distinctionem ac determinationem inserviant. Sic 1, 28. dicit: 'H Βηθανίg πέραν του γορδανον, 11, 1. autem ad nomen Bethaniae addit: κ ora' Μαρίας και Μαρθας, 12, 1. οπου νῖν Aa αρος o τε vuύς. Porro Grigenes, se ad Jordanem, ubi Joannes baptiZaverat, invenisse tradit vicum Heth ara dictum. Bethania itaque et Bethabara procul dubio ejusdem loci vel simul vel successive nomen erat, cum utraque vox, Si etymologiam spectemus, fere idem denotet: m rem a. domus vel locus navis, a, domus vel locus ratis trajiciendo flumini inservientis. N. tibi. Act. 9 1. Saulo a Judaeorum pontifice datae esse leguntur literae, quibus instructus Christianos Damasci degentes comprehenderet, et vinctos Hierosolymam duceret puniendos. Atqui DamaScus eo tempore non parebat Romanis, eo minus Judaeis, sed Aretae Arabum regi coli. Act. 9, 23. ΙΙ. Cor. 11, 32.3. SI'. Aretas, cum esset Romanorum Socius vel potius cliens
synedrii Hierosolymitani et summi pontificis in Judaeos in rebus religionis jurisdictionem, privilegiis Caesarum vel extra Palaestinam
munitam, contemnere vita Poterat.
7. Obj. S. Paulus anno circiter b8. Caesaream abductus Felicem, Judaeae procuratorem, Act. 24, 10. alloquitur virum, qui genti judaicae a multis annis jam praeesset. Atqui Felix Judaeae praefectus non est ante finem anni M.
Resp. Ut de obscuriori Taciti loco 3 nihil dicamus, Felicem ab
anno b3. umue ad 60. aer. vulg., ergo per Septem annos Iudaeae fuiSSe procuratorem, aliunde certum est; η hinc s. Paulus anno M.
utique ea dicere poterat, quae ad Felicis benevolentiam sibi conciliandam leviori hyperbola utens l. e. edixisse legitur. g. 81.
Cona naua tivo usquct clomon alenti momentum.
ConSenSus, quem in praecedentibus probavimus, evidentissimum praebet authentiae librorum N. T. criterium. Nam si libri hi non esSent authentici, tanta eorum harmonia cum fide dignis aliorum relationibus adeSse vix posset. Quodsi enim libri Ν. Τ. essent spurii Seu suppoSiti, aut jam aevo Apostolorum, aut inde a saec. II. Supponi debuissent. Ast viventibus Apostolis et immediatis eorum discipulis
Tacit. Annal. 12, 54. ait: -At non frater ejus Pallantis . cognomine Felix, pari moderatione agebat. jam pridem Judapae impositus si cuncta malefacta sibi impune ratus tanta potentia tisatris subnixo. Atque interim Felix intempestivis remediis deficis Judaeorum accendebat aemulo ad deterrima Vpntidio Cumano, cui pars provinciae habebatur. ita divisis, ut huic Galilaeorum natio, Felici Samaritae parerent, discordes olim et tum contemtu regentium minus coercitis
136쪽
non potuissent Supponi eo cum Suecessu, ut ab omnibus ecclesiis genuini haberentur, et quidem ob vigilantiam eorum, quibus historia et doctrina Christi custodienda tradita erat; supposito S autem Serioris temporis ab omni pugna cum fide dignis aliorum relationibus sibi cavero haud potuissent; etenim 1, Status reipublicae, et in genere res judaicae usque ad hoc tempus ingentem Subierant mutationem. Nam non tantum Hierosolyma cum templo everSa erant, ut cultus mosaicus ibi cessaverat; Sed permultae aliae etiam civitates, oppida ut pagi perierant: antiquis opinionibu8 ac Sententii S recentes successerant, novae cogniti Des et notiones citatae erant . aliae in lingua sormulae introductae etc. In his adjunctis omnem unaehronismum, errorem ut proinde pugnam cultare cuiris libms N. T. Supposituro perdifficile fuisset, plaue impossibile vero 23 hominibus illiteratis, qualeS X. T. auctores sui me, quaeVis pagina Ostendit. Cum enim De Curtius quidem. Livius, Phil astratus, Justinus, qui erant viri Singulari tum ingenio praediti, tum eruditione Ornati. omnem Rhaclironi Smum et errorem evitaverint, ubi non coaeVa, Sed antiquiora referunt: quomodo N. T. auctoreS si eorum
libri ossunt suppositi, similia exutando pares fuissent 3 - Sic Livius nomina Sinuessa, Praeneste, Arpi, quae recentiora sunt, loco anti quiorum: Sinope, Argo Hippium et Stephane habet. Philostratus in vita Apollonii Tyanaei Babylonem urbem magnificam ad id tem-Dus depingit, quo jam sere diruta erat et deserta. Justinus lib. 36. c. 2.) inter plura vera de Hebraeis allata Abrahamum et Israhel Damascenorum reges dicit; Israhelem populum in 10 regna divisumsiliis tradidisse; Moysen. Josephi filium, et populi ex Aegypto is patriam Damascenam reducti regem fuisse perhibet.
II. Libri N. T. materia et forma sua consentiunt cum conditione et adjunctis auctorum, quibuη adscribuntur. g. 82.
Antiquissima et sere unanimis traditio Mel. refert, aucto librorum N. Τ. suisse VimSli octo diversoS; 23 antequam Christo nomen dederunt, audaeos; 33 duobus exceptis illituratoS, et 43 rerum a Christo gestarum dictorumque ejus et fatorum im mediatos tuStES. Ut jam alterum authentiae criterium internum libris N. T. insit, materia et forma sua huic auctorum, quibus tribuuntur, conditiori, hi Sque eorum adjunctis respondeant, necesse est. Quae ita se habere, sequentia docebunt. Diuitiam by Corale
137쪽
Si indolem librorum Ν. Τ. spectamus. nihil adesse invenimus, cur vel pluribus vel paucioribus, quam octo auctoribus tribuendi sint. Sic
1. Manuelia tria priora non tantum cum quarto. Sed etiam inter se invicem collata Rdeo disserunt rerum de quibus agunt, delectu, dispositione et tractatione, porro stylo et quodammodo Saltem lingua, ut tribus auctoribus adscribi debeant. Discedunt a se invicem a) materia rum deiectu. Sic omnia, quae in tertio evangelio c. 1. et 2. de conceptione, nativitate et infantia Joannis B. et Jesu, et fere cuncta, quae a c. 1 19. reseruntur, eidem peculiaria sunt; continet Praeterea plures parabolas quae in reliquis desiderantur. Evangelium primum longiores praeeipue Christi sermones describit, et V. Τ.citatis abundat. dum secundum maxime laetis eorumque adjuncti Suel minimis delineandis Occupatur. narrationis initium a Baptistae Proditu repetit, et pauciores ariSti Sermon S parabolasque exhibet. Diversa sunt inter Sebi ordiae et res tractandi modo etiam in illis partibus, quas habent communes. In evangelio primo probatur, omnia evenisse in Jesu Christo, limae de Messia in V. Τ. Erant praedicta, ideoque materiae saepe ita disponuntur, ut amnitas earum postulare videbatur. Secundum evangelium in connectendis Singulis narrationibus accuratius quidem . quam primum, ordinis chronologici rationem habet; attamen nulli bi apertam temporis determinationem adfert. Evange- litim tertium nexum chronologicum accurate servat, attamen nonnisita tiorem, eventuum quorumdam tempus determinat, diversaque Christi itinera Hierosolymam suscepta innuit. Disserunto /tylo et lingua. Tertii evangelii dictio graeca purior est. ubicumque auctor a fontibus hebraicis vel hellenisticis non dependebat. Primi evangelii lingua originalis hebraica erat, hinc et versio graeca exstans hebraletat; secundi dictio et stylus simplicitate qua ad genium idiomatis hebraici proxime accedit. Quare tria priora evangelia tribus auctoribus diversis tribuenda sunt. Evangelium quartum plane peculiaria reseri; nam praeter tres vel quatuor relationes ne quidquam cum prioribus commune exhibet; narrationes suas juxta diversa itinera a Christo Hierosolymam Suscepta disponit, et dicti0ne vividiori eminet. Evangelia synoptica Jesum poti Stimum in Galilaea docentem agentemque Sistunt; qua tum vero maximam Partem ea narrat, quae Hierosolymis et in Judaea evenerunt; illa Sermone8 Jesu praecipue ethicos, hoc magis dogmaticos complectitur; priora Jesu dignitatem messianam potius e factis ejus latisque conspicuam reddunt; hoc sublimiorem, divinam ejus
naturam e sermonibus clarius Spectandam praebet. - Cum ergo tanta sit diverso reSpectu quatuor evangeliorum divemitas, mani-kStum est, indolem eorum prorsus consentientem esse traditioni Disiligoo by Cooste
138쪽
antiquissimae. quae eadem quatuor diversis auctoribus: Matthaeo, Marco, Lucae et Joanni inscribit. 2. Actus Apostolorum eundem cum evangelio tertio habere auctorem, ostendit tam dictionis et styli aequalitas, quam initium libri illius cum evangelii fine comparatum, nec non dedicatio utriusque operis eidem Theophilo lacta. 3. Epistol- tres, quae inter catholseas Manni Apostolo adser buntur, OpuS auctoris evangelii quarti non possunt non agnosci; in prima enim eadem tractationis methodus intuitive didactica, in omnibus Vero eaedem ideae, Phrases et Voces 'quae evangelio Ρropriae Sunt, inveniuntur. Etiam apocalypsis, quamVis Opus sit propheticum, symbolicum ac poeticum, et jam ideo peculiarem dictionem exhibere debeat: in ideis tamen suis, vocibus ac phrasibus clara ejusdem originis cum evangelio quarto suppeditat vestigia; saltem nihil adest, quod eam alii auctori tribui postulet. 4. Trade m epistolais, quae muli Apostoli nomen ta fronte Misibent, auctorem habere unum, simulque diversum a viris hucusque nominati S, docet cogitatuum abundantia. tractatio demonStrative-didactica, erudita et subtilis, dicendi ratio concinnior, et PhraSe logia omnibus his epistolis communis ac peculiaris. - In epiatrio quoque ad Hefraeos cuncta haec ita inveniuntur, si quamdam stylidiscrepantiam excipi ; cum tamen haec aut ab ipsa opusculi forma majorique diligentia, quae in eo exarando adhibita est, commode repeti, aut inde explicari possit, quod auctor libellum hunc per alium
Scribendum curavit: non eSt, cur Paulo ADOStolo non tribuatur. b. Denique auctor duarum epistolarum, quae Petri Amstoli nomine insigniuntur, pastoris instar, cui omnium ecclesiarum demandata Sit cura, Sobrio, maturo nil destoque studio conservandi et
augetidi fidelium gregis ab aliis Ν. T. scriptoribus distinguitur;
viatolu, quae Iacobo Ap. ads Astur, propter idearum sublimitatem cum styli Simplicitate, popularitate et imaginum perspicuitate conjunctam, et epistola, auiae nomen prae se ferens, ob cogitatuum varietatis defectum. ob dictionem impeditam, et quia imaginibus PotiuS turget, quam ut perspicuitate niteat, tam a Se invicem, quam a reliquis Ν. Τ. Scriptis adeo disserunt, ut duobus aliis auctoribus tribui debeant. Pro dictis itaque indoles librorum Ν. T. , Si Ructorum Spectemugnumerum, cum traditione accurate concordat.
Etiamsi non adessent loci Jo. 1. 35. Seqq. , ut. 4, 18. Seqq. ur. 2, 14. Coll. c. Mi. 9, 9., Act. 12, 12. Phil. 3, 5. et alii, utpote qui docent, Petrum Jacobum, J0annem, Matthaeum, Marcum et Paulum Judaeos fuisse natos: idem e librorum Ν. Τ. materia et forma clare
13 tantam auctores N. Τ. produnt cognitionem geographiae et Diuit tred by Cooste
139쪽
in graphiae Palaestinensis, status Iudaeorum tam civilis, quam religiosi, imo cujusvis Sectae sententiarum, morum, rituum, ab illis gentilium plane diversorum: adeo familiarem sibi etiam inesse ostendunt notitiam historiae judaicae et librorum V. F., e quibus Saepe argumenta, motiva, comparationes et imagines repetunt, ut jam ideo in gente hac nati et educati haberi debeant. Accedit 2) lingua, qua utuntur, hellenistica, et in epistolis Saltem Pa linis hic ibi rabbinica. Etiam Lueam, qui nativitate ethnicus erat, antequam ad Sacra christiana transierat, religione Judaeum fuisse, in introd. Spec. probabimuS. g. 85.
Auctores librorum nostrorum, demtis Luca et Paulo, eruditione scholari fuisse destitutos, indoles illorum operum manifeSte ostendit. Nam
lici aut synchronistici tale, quale historici eruditi observare solent; imo ipsum tempus memoratu dignissimum, quo Christus rimque praecursor, Joannes B. nati Sunt et publice prodierunt, A. Lucas Solus accuratius determinat. b) Deaeunt animadversionea. HuSmodi, quiaeSin eruditorum Scriptis adesse solent, veluti obServationes psycholog cae, quibus lectores ad dicenda praeparentur, vel comparaitia pσ-nue prsmariae cum aliis viris insignioribus. o Minus perio rici et Myli cui seria neglectus potius, quam cura invenitur. Solus Lucas apto exordio, puriori dictione et elegantiori stylo ibi utendo, ubi alantibus hebraicis non dependebat, propius et hoc reSpectu accedit ad eruditorum historicorum scribendi modum. 2. Quod libros diducticos attinet. s. Paulus quidem in epistolis Suis Propositionem tractandam apto exordio praeparat, e varii S PR tibuS Spectat, argumentis demonstrat, ab objectionibus vindicat, vel
saltem Simpliciter eis occurrit, ita ut epistolae ejus non raro truci tuum eruditorum lamam nanciscantur; epistolarum vero catholί--rum auctores Varii generis objecta tractant, quin nexum Sollicite curent, aut res variis e partibus spectatas varii generis argumentis subtilius demonStrent. Omnia haec ostendunt, auctores N. S., Si excipias Paulum et Lucam, institutione erudita non ESSE USOS.
1. Tales haleri voluisse N. T. auctores, docent a) inscriptiones
plurium librorum, quippe quae exhibent nomina Joannis, Petri, Jacobi et Judae Apostolorum et vitae Jesu Christi publicae testium; ij plures scriptorum illorum loci, ut do. 19, 35. 21, 24. I. JO. 1, 1 . Diuit tred by Cooste
140쪽
II. Putr. 1, 14. 1 18. γ) In epistolis, quae Pauli Ap. nomine insigniuntur, fere omnibus talia occurrunt indicia, quae clare docin auctorem Paulum haberi velle, ut proinde facta lataque hujus nominis Apostoli, in Actis Ap. descripta sibi tribuere.
2. EOA testes Oculatos revera fuῶμ' o SequentibuS Datet:
a) Nulla adsunt strat senis charactoris αliami nextis a. qualia vix abesse possent, Si libri N. I . non a viris illis, qui immediati rerum relatarum testes erant, scripti. sed ab aliis hominibus eis suppositi essent. Si enim imposiores N. T. auctorum pereonas in se suscepi sent, alienos characteres repraesentare debuissent. Quod eum res tantae difficultatis sit, ut vel cultissimis admodum raro feliciter Succedat, hominibus illiteratis et parum exercitatis, qualeS X. T. auctores fuisse inveniuntur, eo minus ita succedere potuisset, ut nullum fraudis duiugeretur vestigium. Quod, Si plures im90StoreS PraeStare haud potuerunt, uni alterive, diversarum personarum characterem repraesentare cuDienti, plane impossibile erat. Idem elucet
M eae summa suorum in referendo eo de Ha cum ian linitate conjuncta. Ita enim vel grandia, Summ0pere Stupenda reserunt, ac si fidem sibi denegare non modo nefas, sed etiam ineptum censerent.
Nullas adhibent artes, quibus homines, incerta tantum fama edocti de illis, de quibus aliis persuadere desiderant, uti solent. Non ΡrOVocant ad auctoritatum alienam qua relationibus suis fidem concilient. nisi fors talia narrent facta, quibus nemo Apostolorum intererat, ut Mi. 27, 8. nomen enati agri figuli , et 28, 15. rumor de corpore Christi per discipulos sublato). Auctores Ν. T. probe noViSSe, quare opus sit in illis referendis. in quibus auct0ritas ipsorum, quia testes immediati non erant, haud sufficere videbatur, hi duo loci
clare manifestant. Cum jam alias ejusmodi provocatione non uintitur, clarum Summae confidentiae, ex aut opsiae conscientia Ortae, indicium
praebent. Accedite) ac ratus ἐν relassenum suhstantia consensus, coniunctus cummuna is acciden alibus raristare. Qua in rc idem invenitur, quod etiam in aliis immediatis testibus probis observatur: tale8 enim rem aetam in essentialibus eodem modo referre, in accidentalibus vero in diversa abire Solent, ut vel haec vel illa adjuncta animum uniuscu-juSque Ob Servantis magis minusve inciunt, aut prout singuli eandem rem e diversa partu spectant. - Quodsi lis ri N. T. SuppoSiti essent, phaenomenon illud in eis haud inveniretur; suppositores enim aut conSpirantes, aut ab incerta fama dependentes, aut facta fingentes Scripsissent. Si primum habuisset locum, non tanta in occidentalibus adeSset discrepantia, quae persaepe anti logiae speciem prae se fert; quod si alterum aut tertium esset factum, in rerum Substantia non tantus inveniretur consensus. Exemplo hac in re Sunt evangelia sic dicta apocrypha, quorum monstrosae relationes sibi invicem repugnantes relationes, quarum una alteram excludit) huic fonti originem debent. Denique
4. attentione dignissima est absoluta. quam de aestu re δεο utra que narura in eo coniuncta praebent imago. Quicunque post N. T.
auctores personae Jesu Christi delineationem susceperunt, si vestigiaged by Cooste