장음표시 사용
181쪽
relationes longe superat; relate ad alterum auctor contra Marcum et Lucam 8, 28. seqq. duos nominat daemoniacos Gadarenos, 20, 30. duos coctos Ierichuntinos; praeterea facta aut dicta bis refert, ut 14, 13. seqq. 15, 32. Seqq. cibationem turbae miraculosam; 5, 32. et 19, 9.: HQuicunque rimiseris uxorem Auam' etc.; 5, 29. 30. et 18, 8.
9.: HSί oculus tuus te scandaliscit rel. etc. etc. Respondemus
Ad 1. Simplicitas narrandi in nostro evangelio facile explicatur ex auctoris consilio et e lectorum primorum indole. Qui in libro suo
consilium non pure historicum, sed historico-didacticum prosequitur laeta ipsa potius curat, quam singula adjuncta locorum et temporis personarum munera et conditionem. Praeterea illa erat Iudaeorum et etiam Judaeochristianorum palaestinensium indoles, ut, testibus scripti8 apocryphis, adjunctis minus essentialibus maximum tribuerent
momentum, sicque a rei essentia animum averterent: quare S. Matthaeus omnia adjuncta ad veram factorum naturam rite cognoscendam non necessaria silentio praetermisit, ut omnis Iectorum attentio ad rerum essentiam converteretur. Denique lectoribus palaestinensibus personam nominare Saepe idem erat, ac munus aut conditionem
uberiuS exponere, V. g. Barabbas. Joseph ab Arimathaea 27, 16. 57. Ad 2. Matthaeum breviores Jesu sermones diversis occasionibus prolatos in longiores copulasse orationes, asseritur quidem, non autem probatur ; nam si longiorum ejusmodi orationum partes apud Marcum et Lucam aliis occasionibus reseruntur, id solum sequitur eas a Jesu, qui non semper et ubique nova promere debuit, ob gravitatem suam esse repetitas. Praeterea ipse illae orationes longiores quales nonnisi in nostro et in Joannis evangelio leguntur, eharacterem auctoris nostri apostolicum manifestant; etenim nonnisi Apost0lus perpetuus Jesu comes et intima ejus familiaritate usus par erat illas ita memoriae mandando, ut eas post longius tempus accuratius chartae mandare Pomet.
Ad 3. Auctor evangelii nostri facta alieno loco ibi inserit, ubi
consilium ejus ordinem chronologicum negligere, et eum materiarum similitudinis praeserre suadebat; ast eum in narranda templi pu gatione et in determinando tempore ultimae coenae non tale committere hysteron-proteron. quale si obtruditur, sexcenties jam argumentis firmissimis demonstratum est. Verum rationalistae inter Mia artificia etiam in deliciis habent, contradictiones aucupare, ubi reaccuratius considerata nullae adsunt, et hunc in finem locos evangelistarum similes declarare parallelos. sique illi non consentiunt nee consentire possunt, de pugnis evangelistarum conclamare, ut habeant, quo As. librorum vel authentiam vel axi istiam in dubium vocent. Ad 4. Posse etiam immediatum rerum gestarum testem quaedam vel plane omittere, vel paucis duntaxat verbis prop0nere, jure dubitari nequit. Ita scripsit Joannes, qui pleraque o Sit eorum, quae a reliquis evangelistis erant narrata; ita etiam scriptores pro-lani egerunt et agunt. Quare etiam Matthaeus omittere potuit plura, quibus non inerant messima criteria. Quod in specie attinet Laetari resuscitationem, haec extra sphaeram historiae a Matthaeo narratae
182쪽
mrita erat, et eam referre illi eo magis superstuum videbatur, eum jam historiam resuscitatae filiae datri c. b. rutulisset. Praeterea quibusdam apparitionibus Christi redivivi narratis ostendere sufficiebat, eum, ut MeSsiae conveniebat et ut ipse praedixerat, reverareSurrexisse a mortuis. Jesum die M. Post resurrectionem in coelum ascendisse Christianis palaestinensibus asserere plane SuΡervacaneum sui SSet, cum Omnes Scirent, eum neque in sepulchro custodito esse inVentum, neque serius a quodam in terra Israel visum, neque denuo mortuum. - Matthaeum activitatem Jesu maximam partum ad Galilaeam restringit, quia coli. 4, 13. Seqq. ostendere Voluit, Jesum respondisse vaticinio Is. H. 23. - Messiam ad festa diversa Iliero- Solymam eSSe prosecturum, a prophetis non erat praedictum; hinc s. Matthaeus itinera illa eodem jure silentio praetermisit, quo reticuit Jesu circumcisionum et oblationem in templo. Denique quamvis Matthaeus activitatem Jesu praecedentem in Judaea non descripsit, eam tamen coli. 4, 12. non exclusit, ita ut relationibus s. Joannis
Ad L. Etiam hic asseritur, quod non probatur. Combinationibus Matthaeus indulsit quidem eatenus, quatenus facta similia conjungit
et ex iis Jesum criterio messiano respondisse ostendit , non Vero quatenus eventus ipsos et facta juxta prophetarum vaticinia eon finxisset. Quodsi reliqui evangelistae solum asellum B0minant, quo Jesus vectus Hierosolymam solenniter intravit , Matthaeus vero et asinam et pullum adductos esse scribit: hoc solum Sequitur, eum ut
testem oculatum rem narrasSe, ut evenerat, non autem historiae veritatem in favorem loci Zach. 9, 9. laesime. Ad 6. Narrationem Matthaei: moriente Christo monumenta eSSe
aperta, et multa corpora Sanctorum, qui dormierant, SurreXiSSe, et egressos de monumentis post resurrectionem Domini venisse in sanctam ciritatem et apparuisse multis: - narrationem, inquam, hanc
mythum nonnisi ille habere potest, qui aut crasso materialismo immersus, aut vesano pantheismo obcoecatus omni sensu religionis mysteriorum caret; qui autem Scit, quis et qualis fuerit ille, ad cujus mortem lugendam et ad cujus resurrectionem contestandam illa miracula evenerunt: haec non tantum possibilia agnoscet et Jesu Christo digna sed etiam Matthaeo asserenti et in usum Palaestinensium scribenti fidem firmam habebit. - Matthaeus duos daemoniacos Gadarenos et duos coecos Jerichuntinos a Jesu sanatos nominat, quia revera duo erant daemoniaci, quorum autem Marcus et Lucas ob
peculiarem Scopum nonnisi unum commemorant, utpote memoratu
digniorem; in eadem ex causa Marcus unius tantum caeci derichuntini
Teste Matthaeo duo da moniaci e sopulchris rarossi valde erant feroces et proinde periculosi: ast, ut Marcus et Lucas referunt nonnisi unus longiori iam
tomporis a multis daemonibus erat obsessus. ita ut saepe ab iis correptus manicas et peditas. quibus eum ligaveravi. eonfringeret commmuseretque, nudus ageretur in loca deserta, diu noctuque in sepulchris et in montibus commorstretur. Se lapidibus contunderet, et amarot et nunquam domari posset. daemonibus vero in porcos ingressis vestitus et sanae mentis Ra pedΡs Jesu sodoret, eum comitari desideraret.
ab eo vero jussus, quae sibi evenerint, in tota illa regione annuntiaret, sicque
183쪽
Sanationem refert Lueae autem relatio. ut loci diversitas ostendit, ad factum Jesu plane divorsum spectat. Quod attinet reliquos locos, ubi idem dictum aut factum per auctoris errorem duplicatum GSedicitur, observamus: re plures eorum esse Similes quidem, non autem ob plurium adjunctorum discrepantiam parallelos, quo pertinent i ,32. obtulerunt homise m mutum) et 12, 22. obtuserunt hominem, qui erat coecus et mutus); 12, 38. quidam de levisperitis et Pharianeis dis runt: Volumus a te signum tridere', et 16, 1. PharsisH et Sud minaeir Vreverunt, tit 80num de melo osten ferre e j; 14, 13. seqq. cibatio
5000 virorum quinque panibus et duobus piscibus, - duodecim cophini residuis fragmentis plenii et i5, 32. seqq. saturatio mi ovirorum Septem panibus et paucis pisciculis - septem sportae frau- mentis plenaei; l6, 19. quodcunque Hyareris et . ad solum Petrum dictum), et 18, 18. quaecunque ligat eritis etc. omnibus Apostolis
promissum); 24, 14. et Draedicasstur hoc eransse um regni is universo mundo in test monium omnibus sent mus), et 26, 13. μι unquetra dicatum fuerit hoc evangelis- is toto mundo, dicetur essem, quid haec feceris, ει memorsam μμυ. M In aliis locis eadem repetuntur quidem. attamen non ob auctoris ignorantiam aut errorem. sed quia ipse Christus bina occasione oblata de eadem re bi8 verba secit, et Droverbiali dicto aut V. F. offato suam expressit sententiam, quo altiuSauditorum animis infigeretur; v. g. , , icunque rimiseris uxorem suam etc. 5, 32. in oratione montana sponte, et 19, 9. a Pharisaeis interrogatus dixit Jesus; is i oculus tuus te scandalisa c. 5, 29. 30. et 18, 8. 9.; ismiser oririam rose, et non saeri sim' 9, 13. et 12, 7. is Pui enim haber, hitur ei, qui autem non habet, etiam quod habet, auferetur αδ ein 13, 12. et 25, 29.; ha fructibus eorum cosnoscetis eoin 7, 16., et: ocius Dosse arborsm bonam et fructum eius bonum -- AHusdem e fructu omnos stur nHor' 12, 33. - Denique o alia
voluti praedictio calamitatum discipulis imminentium 10, 19. 22. et 24, 9. 13. a Christo repeti debebant, ne improviso irruentes animos
S. Masthaeum evangelium suum hebraice scripsisse, argumenta
stravisssma probant, et quidem
quodammodo praecurgoris munere fungeretur. - Cum jam Judaeis et Judast ehristianis in Palaestina dogontibus esset persuasio. homines existere a daemouibus obsessos: Matthaeus. qui in illorum usum scripsit. duos nominare potuit daemoniacos paucis designatos. quin ullum in lectoribus dubium esset timendum; ast ethnicis et ethnicochristianis illa non erat fides; hine occasione data exemplo singulari Marco et Lucae probare necessarium videbatur, daemoniacos revera exstitisse. et a Jesu daemones reapse esso Hectos. Quum vero hoe nonnisi in uno daemoniaeorum Gadarenorum evidento modo probari posset et ostendi. eum non naturali laborasse malo. sed tali, quod a daemonibus, entibus potentioribus, erat effectum: seientes volentesque unius tantum innation m narrarunt. Procul dubio etiam Apostoli. in specie Petras et Paulus. in exteris regionibus praedicantes ob finem superius indicatum solum de uno illo daemoniaco Gadarensi narrarunt.
184쪽
1. Multi liquo antiquissimi Patres ac scriptores ecclesiastici hoc contestantur, veluti Papias, Pantaenus, S. Irenaeus, OrigeneS, EUSebius, Cyrillus Hieros. s. Epiphanius, S. Hieronymus. ω Papsos, episcopus Haerapolitanus in Plirygia, immediatis Apostolorum discipulis coaevus, multas de Iesu et Apostolis collegit et scripto consignavit relationes, quarum Dagmenta st S. Irenaeo et ab Eusebio servata sunt. Dicit vero apud Euseb. h. e. III. 39.):
U Pantaenus referente Eusebio in. e. V. 10.3 saeculo II. ad Indos usque in Arabia meridionali) perienit, ibique apud quosdam Christianos evangelium Matthaei invenit literis hebraicis conscriptum, a Bartholomaeo Ap. illis traditum. o) S. Irena tis idem dicit de lingua libri nostri in opere adv. haereses III. i. et apud EuSeb. h. e. V. 8. ηὐ Orsyenes e traditione se didicisse seribit, evangelium Matthaei, prius portitoris, dein Apostoli Christi hebraico sermone conscriptum esse et publicatum Judaeochristianis δ Εus. h. e. VI. 25. . H Ipse Euselius eandem tuetur sententiam h. e. III. 14. cla.
f) s. Cyrilius Hiems. catechesi 14, βω s. Eniphansus haeres. 29. 30. . et M s. Hieronymus de viris illustr. c. 3.70 s. Augustinus de cons. eVang. I. 4. η2. Non tantum Nagaraei et Ebionitae apocryphum Suum evangelium hebraicum f. Matthaei authenticum venditarunt, sed idem etiam nonnulli orthodoxorum tenuerunt. Jam vero haec opinio enasci non potuit, nisi e firmissima persuasione communi, S. Matthaeum hebraice scripsisse.
Matthaeus, qui et Levi, ex publicano Apostolus. primus in Judaea prontereos, qui ex circumcisione crediderant, evangelium Christi hebraicis literis vernisque composuit. quod quis postea in graecum transtulit. non satis certum est. In praef. in 4 euv. ad Damasum Papam: De novo nunc loquor testamento, quod graecam es8e non dubium est. excepto Apostolo Matthaeo, qui primus in Judaeaavangelium Christi hebraicis literis edidit. Ηorum sano quatuor solus Matthaeus hebraico scripsisse perhibetur eloquio, deteri graeco.
185쪽
tamen lingua sua patria valde delectatos esse, ex Act. 21, 4-22, 3. edocemur; unde licet non certo colligi possit, admodum tamen probabile redditur, A. Matthaeum, quo majorem popularium Suorum excitaret attentionem, quo facilius animos eorum moveret tibique et
cauSae suae pronos redderet, sermone eorum Vernaculo evangelium suum ScripSiSSe.
Non obstantibus tamen argumentis allatis evangelium Matthaei non hebraice, sed graece exaratum esse, plures eruditorum contenderunt, ut Erasmus Rot., Neistein, Clericus, Mai, Schroter, F d. Frstasiae, Solusere et alii, inter Catholicos Leon. Hus, et sequentibus argumentis sententiam priorem impugnarunt: 1. Omnes Patres et scriptores ecel. nominati ex unico hauserunt
fonte, nimirum e Papia, ita ut non sint plures testes, Sed nonnisi unus; Papiae autem, quem ipse Eusebius virum ingenii admodum mediocris fuisse fatetur, i fucum fecerant Ebionitae, qui, ut evangeli0 suo hebraico auctoritatem apostolici operis vindicarent, Matthaeo Apostolo illud adscribebant. 2. Si Matthaeus hebraice scripsisset, versione hujus evangelii
Syriaca opus non fuisset; sunt enim dialecti hae cognatae et fere aequales; necessaria autem erat versio, si Matthaeus graece scripsit, cumque translatio illa revera facta sit, Apostolum graece scripsisse sequitur.3. Nemo veterum dicit, se vidisse evangelium Matthaei hebraicum, neque cogitari potest causa, ob quam originale hebraicum tam mature interiisset, quum liber apostolicus primis Christianis certe summi haberetur 4. In graeco Matthaei textu eadem invenitur linguae indoles, ut in illo Marci et in quibusdam partibus Lucae; quare textum noStrum graecum ex originali hebraico versum Supponere non cogimur. b. Denique occurrunt in textu nostro interpretationes graecae, nominibus et sententiis hebraicis adpositae, quod facile fieri poterat, si MatiliaeuS graece, minime vero, si hebraice scriptiti Attamen argumenta allata vi probandi carent; etenim sequentia recte opponuntur: Ad 1. M Etiamsi verum esset, Omnes testes nominatos a Papia dependisse, inde tamen hujus sententiam falsam eSSe nondum Sequinretur; etenim viri vel ingenii debilioris auctoritas sufficere potest, ubi de rebuS agitur, quae non tam ab ingenii acumine et a judicii vi eximia, quam potius a fide in reserendo dependent. Atqui fidem Papiae abjudicare nefas est, quamdiu contrarium non fuerit probatum. Neque H quod supponitur verum est; nam ipse Eusebius, qui Papiae minime favet, cum eodem hac in re consentit, quod ostendit, Eusebium non e solo Papia, sed potius e constanti traditione, quae etiam Papiae relationis fons erat, suam de originali evangelii nostrilingua sententiam hausisse. Praeterea Origenes non is erat, qui
186쪽
co e secutus esset Papiam; hinc potius, quod in itineribus suis, quae per Varim region suscepit, de lingua evangelii nostri e constanti et universali traditione didicerat, referre dicendus est. S. laenaeuScultor quidem Papiae, non tamen in omnibuS pedisequus ejus erat coecus, quod etiam in nostra re valet; nam de lingua hebraica evangelii Matilinei originali ita loquitur, ut aliis occasionibus disserere Solet, ubi resuri, quod communi omnium consenSu creditur; neque Papiam fontem Suum nominat, quod alias, privatam viri cujuSilam Sententiam referenS, facere solet. - Tostes hi nominati eo magis fide digni habendi sunt, quia, dum Matthaei evangelium hebraice Scriptum amererent, magna illis oriebatur difficultas, nominandi nimirum auctorem versionis graecae hujusque iidem demonstrandi; hanc vero difficultatem facillime expedire potuissent russerendo, Matthaeum graece ScripSi Me, quod tamen, utpote PerSuaSioni suae contrarium
Ad 2. Etiam libri V. F. et in specie Danielis atque Esrae partes chaldaicae in linguam Syriacam translatae Sunt. Eo magis Rutem necessaria erat verSio evangelii u0Stri Syriaca, Si eo tempore, quo primae Vereiones Syriacae Sunt ortae, nonnisi graecus hujus evangelii textus in usu fuit. Ad 3. Pantaenus excipiendus est, si Eusebio fides habenda. Praematurus vero evangelii hebraici interitus haud disiculter explicatur. Mature nimirum Orta erat vel Sio graeca, et ea sola utebantur Christiani extra Palaestinam degentes; originale hebraicum non Profuit, nisi Palaestinensibus; imo ipsi orthodoxi Palaestinenses p treipublicae judaicae eversionem partim in regiones exteras disperSi usu verSioni S graecae Semei reliquis accommodare debebant, partim in Palaestina remanentes et in victuia heterodoxorum NMaraeorum et Ebionitarum viventes ab hisce, VerSionem graecam adoptando, distingui voluerunt, utpote qui de evangelio suo apocrypho multum gloriabantur. Εbionitae vero et Nagaraei vel ideo, quia Opere Suo apocrypho delectabantur, genuinum Matthaei evangelium hebraicum haudquaquam curabant, hocque in illis adjunctis facile interire potuit et quodammodo debuit. Ad 4. Ob linguae indolem nequaquam textum originalem graecum evangelii nostri Supponere cogimur; nam etiam Symmactu versio V. F. et n0nnullae partes veret Ouis Sept. tali lingua exaratae Sunt, qua libri quidam deuterocanonici V. F. exstant, qui ab origine graece Scripti erant, Et tamen nemo est, qui neget, Symmachi et i0 virorum translationes veri nominis e8Se VeraioneS. Ad b. Conserantur ea, quae g. 112. nro. 1. dicta Sunt.
Quancto, a quo at quα ficto oonfiseta sit gractou ovang. Matth. Volsio. De aeuale es auctore versionis graecavi, qua evangelium Matthiari
ia nos pervenit, non ad si testimonium Me . unum. TheophylactuA, qui Jacobum Apostolum ut auctor unopseos Athanasianae, qui a Dan
187쪽
nem APDSt. nominant, recentiores sunt, quam ut eis plena fides haberi POSSit, yra Sertim cum A. Hieronymus, imo multo antiquior Papi auctorem ignorent. Attamen in epistola s. 0nalia ad Smyrnenses c. 1., dein ad Polycarpum c. 2., ad PhiladelphienseS c. 5. dicta oceu runt, quae cum ni Stro textu graeco, et quidem cum 3, 1 b. 10, 16. 6, 19. 20. b, 48. 13, 17. non tantum in singulis, Sed in rarioribus etiam Vocabulis accurate concordant, ita ut non e textu hebraico ope ve Soris, neque ex traditione desumta censenda sint. Idem locum habet
in epistola s. Polyears ad Philippenses. Quare Patribus illis jam venio graeca eVangelii nostri praesto fuerit necesse est. Cum porro sacrarum Scripturarum divulgatio illa aetate lentius procederet, ex ipso frequentiori textus nostri usu qui saec. II. fiebat, colligere las i, Versionem graecam brevi post hebraici textus editionem, et sors ab aliquo Apostolorum discipulo, vel sub ipsius Matthaei directione esse confectam; nam s. Matthaeus procul dubio non minorem exter rum Judaeochristianorum graeca lingua utentium habuit curam, quam PalaeStinensium, quibus ante discessum in testimonium amoris Sui et in c0mpensationem suae praesentiae evangelium hebraice Scriptum reliquit. Quodsi autem versio haec ab aliquo Apostolorum discipulo vel plane sub ipsius Matthaei directione consecta ret, ut ex universali ejus receptione colligere licet: de fide ejus dubitari nequit. Etiamsi vero Matthaeus nullus hac in re habuisset partes, vereio tamen ei facile innotescere potuit, certoque Joanni Apostolo Ephesi degenti innotuit, qui, si quid in ea deprehendisset a genuina Iesu Christi doctrina aut historia alienum, non tacui Sset, Sed errorem correxisset. Id autem unquam factum esse, nullibi legimus. Quare
tuto utimur textu noStro graeco.
II. Evangelium A. Marci. g. 118.
Inscriptione et continua ecclesiae traditione evangelium noStrum secundum tribuitur Marco, qui inter primos evangelii praecones in-8ignem tenuit l0cum. Nomen ejus proprium erat JoanneS, cognomen
Marcus Act. 12, 12.3; quare niux Joannes Marcus Act. 12, 25. 15, 37.), mox Joannes Act. 13, 3. 13.), mox Marcus Act. 15, 39. Col. 4, 10. Philem. 24. II. Tim. 4, 11. I. Pet. 6, 13. 3 vocatur, et nulla adest
ratio, dui s aut plane tres distinguendi viros , idque eo minus, quum virum, quem Lucas Act. 15, 37. 'Iωαννον τον κώλουμενον Μαρκον dicit, statim sequente v. 39. Marcum simpliciter nominet, et quum Joannes Marcus, quem cum Barnaba multum c0nvenatum eSSe ex Aet. 12, 2 13, 14. 15, 36. edocemur, a S. Paulo Simpliciter appel-
CD. Coreller ad constit. ApostoI. II. 1. p. 262. Noti M. et Patritius in eom
188쪽
letur Marcus additis verbis: ὁ εχμος Βαρναβα Col. 4, 10. Marcus proeul dubio cognominatus est propter Graecos et Romanos, quorum consortio multum utebatur, et quibus nomina judaica ut barbara displicebant. Marcus erat filius Mariae cujusdam, quae Hierosolymis habitabat, et in cujus aedibus Christiani cultus divini causa convenire solebant. Primum comes fuit Pauli et Bareabae in itinere Hierosolymis Antiochiam, dein in insulam Cyprum et in Pamphiliam suscepto; relicto autem Pergae Apostolo Hierosolymam reversus eSt, quod Paulus aegerrime tulit; nam cum altera vice Antiochia cum Barnabaad ethnicos proficisci, hicque denuo Marcum comitem habere desideraret: Paulus eum non admisit, sed electo Sila iter hoc suscepit, Barnabas vero cum Marco in insulam Cyprum navigavit Act. 12, 2b. 13, 13. 15, 36. seqq. . Cum tamen Paulus serius Romae captivus versaretur, praeter alios etiam Marcus ei aderat adjutor, brevi post ad Colossenses missus COL 4, 10. , et dum Apostolus altera vice Romae emet in vinculis, ut Marcum, utilem sibi ad ministerium secum adduceret, I imotheum monuit II. Tim. 4, 11.3. Etiam cum Petro arctiorem Marci relationem actus Apostolο-rum innuunt 12, 12.; nam Apostolus e carcere per angelum liberatus ante omnia venisse legitur ad domum Mariae, matris Joannis Marci, ubi erant multi congregati et orantes; quare Petrus eum procul dubio ad Christum convertit, et ideo in I. ep. 5, 13. eodem Significatu filium suum dicit, quo Paulus Timotheo, Tito et Onesimo hoc praedicatum tribuit I. Uor. 4, 17. Tit. 1, 4. Philem. IV.). Praeter haec, quae de Marco e N. T. libris discimus, Scriptores cccl. plura notarunt. Teste Eusebio h. e. m. 39.ὶ Papias se a Joanne
presbytero accepiSSe refert, Marcum Dominum neque audivisse, nec Secutum eSSe unquam; quare relatio A. Epiphanii, qui serius vixit, et Marcum e numero 72 stiscipulorum fuisse dixit, probari non potest Marcum etiam Petri comitum fuisse, praeter alios jam Joannes presbyter et Papias, et cum eodem Romae verSatum esse, ClemenS Alex., Eusebius et alii commemorant, quod alia confirmatur antiquorum traditione, qui Marcum Petri hermeneulam dicunt; jam vero tali Petrus vix opus habuit inter Aramaeos praedicans aut inter Graec0S, Sed inter Romanos, quorum certe plures linguae graecae erant ignari, ut Petrus latinae. Inde Marcus in Aegyptum transiisse, eccletiam Alexandrinam fundasse, rexisse ibique, quum Annianum deSignasset SucceSSOrem, mortuus ac sepultus eSse traditur. Quo anno in Aegyptum tra ierit, quando et num morte naturali an martyrio diem
obierit, definiri nequit. δε S. Hieronymus de viris illustr. c. 8. dicit: -Αssumto linque evangelio, quod ipse consecerat, perrexit ad Aegyptum, et primus Alexandriae Christum annuit-cians constituit ecclesiam. - sorotheus de vita et morte propheistrum ait. Marcum evangelistam et primum Alexandriae episeopum Alexandrinis et omni re ionicircumjacenti praedicasse evangelium ab Asegypto usque in Pentapolim. CD. Eus. h. e. U. 16., Chronic. ad annum 43., Epiphan. haeres. 51. 6. Eutychius, patriarcha Nex., annum B. Claudii nominat. S. Hieronym. I. e. : ..Mortuus est autem Oetavo Neronis Uno et sepultus est Alexandriae succedente sibi Anniano.
189쪽
Majorem adlinc famam, quam familiari consortio cum Petro et Paulo Aposti lis et activitate sua seriori Marcus sibi paravit evangelio Suo scripto, quod ab omissibus ecclesiis statim ab initio inter scripturi S canonica8 receptum esse, ex hist0ria Canonis scimus.
MN et: multi, fui aderunt, Mamrum exhortatί Aunt, tin Pote qui Petrum Iam fludum esset sociatus set diata seius memoria teneret, ut, quae ab APUAEtolo praedicata erant, cons Areot. Marcus Uitur evangeliam
l ic0, quum Eusebius e Clemente Alexand. su resurru dicit, hic sibi Pugnare videtur; attamen pugna evanescit Statuendo, in priore loco Clementem respicere tempus, quo Marcus uvangelium Suum Scribebat et Petrus ejusdem inutivum adhuc ignorabat; in altero Rutem tempus, quo Petrus evangelii jaue conscripti occasionem per Spiritum s. erat edoctuS. Exinde jam c0gnoscitur cvangelistae consilium, nimirum Itomanis Christianis in memoriam revocandi ea, quae a Petro viva voce ui aut praedicata. Consilium itaque ejus proxime erat historicum, attamen non more historicum, sed historico-didacti cuin, ut jam patet D l, t.: , notam errauqelia aesu Christi, Filia Dei. S. Marcus itaque Jesum Christum Dei Filium repraesentare voluit ; ast hoc conSilium in ejus historiam scribendam non tantum exseruit influxum, ut hunc in finem peculiares partes Soligeret, quemadmodum a Joanne, aut ut propriis adnotationibus ad veritatem sententiae suae probandam lecturus suos attentos redderet, prout a Mattham factum est; Sed potius lectores ex historia sua divinam Jesu Christi naturam
190쪽
Quibus laetoribus ot udi Marous ovangolium suum Eoripsit p
Evangelium Marci proximo scriptum psse in usum Christianorum I monorum ut quidem Romae, non tantum e testimoniis praecedentibus edocemur, sed etiam ipsius libri indole confirmatur. Etenim ' si excipiamus 1, 2. 3. et 15, 28. , desunt V. F. loci ab auctore citati, quales, ut evangelium Matthaei docet, Judaeorum institutioni primu conveniebant bi Non inveniuntur Jesu d0ctrinae statutis pharisaicis contrariae, quae nonnisi in opere Judaeis natis destinato opportunae erant et magni momenti. o, Ad vocabula hebraica et aramaica adjicitur interpretatio graeca, ut 3, 17. ad Joc νεργες; 5, 41. ad raLθὰ κοῖμις 7, 11. ad κ ορβαν; 7, 34. ad ἐπιφφαλι; 10, 46. ad Βαρτίμαιος; 15, 22. ad Golgotha. Q Ritus et instituta judaica explicantur, ut i, 3. : isPharisaei
enm et omnes Judaei, nisi ebro lacerint manus, non manducans, tenentes tradisserim sensorum, ct a foro, nisi baptizentur, non comedun etc.
o Quaedam omittuntur, quibus male intellectis ethnico-christiani in undi p0tuissent, ut 6, 8. coli. c. Mi. 10, 5.: DLu usam e huicorum et
maritanorum ne abea AQuodsi e nominatis indiciis evangelium Marci in gratiam ethnic0- christianorum potissimum scriptum esse colligere licet; lectores Romani in specie innituntur 12, 42. , ubi λεατα δνο explicatur per nummum Romanum: κοδρύντ ς quadrans); porro, ut de vocibus latinis, quae huic evangelio cum reliquis sunt communes, nihil dicamus V. g. di vc ριον, κνὶμος, κρύββατος, λεγεων, πραιτωριον, σραγελλον ν): Marcus Solus utitur latino nomine κεντυρίων i5 , 39. 44. 4b., cujus loco alii evangelistae adhibent ἔκαιοι τἄρχ)ὶ
Do fontibus ovangolii Μaro1 viusque auctoritato canonica.
Una est antiquorum Sententia, Marcum notitias suas evangelic potissimum hausisse e Praediaestionsius Petri Apostolί. Quotiescunque evangelium hoc commem0ratur, Simul non deest adnotatio, Marcum suisse discipulum, comitem, interpretem Petri, et hoc titulo nixae evangelium nostrum ecclesiae absque ulla haesitatione inter scripta can0nica receperunt: nam nonnisi Ap0stolis jus competere historiam et doctrinum Jesu Christi insallibili auctoritate praedicandi et scribendi, omnibus persuasissimum crat. x - TeStis antiquissimus esti Tertuli. c. Marc. IV. 2.: -Constituimus inprimis ovangelicum instrumstntum Apostolos auctores habere, quibus hoc munus evangelii praedicandi ab ipso Domino sit impositum: si apostolicos. non lamsen solos. sed eum Apostolis et post Apost los. quoniam praedicatio discipulorum suspecta fieri posset de gloriae studio, si