장음표시 사용
191쪽
mps , quem Eusebius in h. e. III. 39. loquentum inducit, x et sicut hoc Papiae effatum gravissimum continet de authentia evangelii nostri testimonium: ita et ejusdem fontem clare indicat. - Εandem fuisse sententiam Clementis Alex. a Papia plane independentis, eg. 119. scimus. Idem tenuerunt S. Irenaeus, Origenus . Et ubiu8 et omnes Subsequentes Patres ac scriptores ecclesiae; imo Patres antiqui Petrum evangelium Marci sua auctoritate confirmaSSu testantur, β et illud simpliciter dicunt Petri evangelium si Haec relatio in SuSpeetata vero admodum Similis est; nam ipse Petrus Marcum filium vocat et itinerum habuit comitem. S. Marco itaque, qui procul dubio jam Hierosolymis in domo matris prima institutione christiana Dubtus erat, postea vero Pauli et Barnabae ut demum Petri praedicationes publicas Saepe audiebat, optima crat occasio, historiae ct do trinae Christi cogniti 'nem perficiendi. Imo privatis etiam Petri colloquiis et institutionibus uti potuit ad cognitionum earum rerum christianarum sibi parandam augendamque, quae ipSi ut evangelistae et Apostolorum adjutori necessariae erant; hinc in evangelio noStro alia adsunt, quae ad Petrum Spectant ut in reliquis evangeliis non leguntur, ut 1, 36. 37. 13, 3. 16, 7. , alia veru deSunt, quae in Mi. Luca et Joanne inveniuntur V. g. Mi. 16, 17-19. Luc. 5,1 11. do. 21,1 --23., quia Petrus modestia ductus in publicis praedicationibus guis et in colloquiis privatis talia reticuit, quae ipsi honorifica videbantur.
S. Marcus autem a Romanis rogatus, ut, quae a Petro pradicata erant Romae, literis consignaret, ex abundante Suo rerum christianarum thesauro non nisi ea deprouisit ut in libro depoSuit, quae ex Apostoli illius praedicationibus didicerat, ut cum hisce evangelium
ejus accurate ConSonaret. non adsistat illis auctoritas magistrorum, imo Christi, qui magistros Apostolos
seeit. si obat etiam presbyter ille Joannes). Marcum. Petri interpretem. quaecunque memoriae mandaverat. diligenter perscripuSSe, non tamen ordine pertexuisse, quae a Domino uut dicta aut gesta erant; nseque enim ipsum Domitium audierat aut sectatus erat unquam; sed eum Petro ΡοStea versatus est, qui pro studiontium utilitate. non vero ut sermonum Domini historiam contexeret, evangelium praedieabat. Quoeirea nihil peccavit Marcus. qui nonnulla ita seripsit. prout ipse e memoria repetebat. Id qui pes unum Studebat, ne quid eorum, quae audierat. praetermitteret. aut ne quid falsi eis affingeret. Haec de Marco Papias narrat. Me 9κος, ὁ ριαβηνης καὶ ἔριιηνευria Iureoo, i καὶ αυχος νοῦ ἐν π ὁ κη-Dυσσομενα-ς ηυιν nrennδωκε adv. haeres. III. 1 3. Apud Eus. n. e. VI. 25.: Λευτερον δὲ εὐαγγέλιον ro καra munκον. ώς Lu-
ε Cis. 3. I 19. S. HieronSm. de viris illust. c. 9.: ..Quod cum Petriis audisset, probavit ev. Marci . et ecclesiis legendum sua auctoritate edidit. R Justinus Martyr evangelium Marci αππιιν Moνενυανα voὐ furno v dicit dial. cum Tryph. f. 106.). - Tertullianus contra Marc. Iv. 2. ait: ,.Licol et Marcus. quod edidit evangelium) Petri affirmetur, cujus interpres Marcus. Capit magistrorum videri, quod discipuli promulgaverint. - S. Histronymus de viris illust. c. 1.: -Sed et evangelium juxta Marcum, qui auditor ejus Petri et interpres suit, hujus dicitur. 12.
192쪽
Recentiorum plures cvangelium Marci ex illis Matthaei et Lucae
compositum csSe censunt ob similitudinem magnam, quae inter libros istos intui cudit. Etiam s. Augustinus huic Sententiae favere videtur, de consensu evangelistarum dicen8: seMurcua Marisaeum subsecutus Pedisequus et ι, e sotor eius Did tur Attamen etiamSi poneremus, Marco evangelium Matthaei hebraicum suisse cognitum, idem tamen asserere non liceret de evangelio Lucae Serius edito; praeterea evanguliuni nostrum haud raro dictione et majore res repraesentandi vividitate ab illo Matthaei longe discedit, ut ordinu, quem in narrationibus copulandis observat, ad illud Lucae propius accedit. Consonantia frequens inter Matthaeum et Marcum vel in iisdem vocibus earumque ordine potius intu derivandus est, quod graecus Matthaei interpres evangelium Marci novit ut adhibuit, quam vice verin.
1. MarcuS omissa historia conceptionis et nativitatis desu Christi evangelium suum exorditur a publicu Joannis lue. proditu et usque ad Domini aScensionem in coelum prosequitur. 4uod explicatur ex auctoris relatione ad Petrum Apostolum; nam, ut e brevi patet historiae delineatione, quam Petrus et Paulus Act. c. 10. et c. 13. exhibent, Apostoli et primi evangelii praecones praedicationem suam publicam ad terminos illos reStringere solebant; quare etiam Act. 1, 21. 22. Ap0stoli in viro, quem in locum Judae proditoris secum resurrectionis Christi testum eligerent, id p0Stularunt, ut cum ipsis conversatus Sit omni tempore, quo intravit ut exivit inter eos Dominus Jesus a baptismate Joannis usque in diem, qua assumtus est. Εpublica voro Jesu Christi vita Marcus ut Matthaeus ea tantum refert, quae a Joannis Is captivitate in Galilaea, dein in ultimo itinere Hierosolymitano ut in metropoli evenerunt. Ratio, cur Gangeli Stae treSpriores evitaverint facta et dicta Jesu tum priora tum seriora hierosolymitana diversurum sustorum occasione, sita erat in sermonum, quos Iesus illis temporibus habuit, iud0lu mysticii: nam hos sermones aduo sublimes nonnisi ille memoriae, et post longam annorum Serium chartae accurate mandare potuit, qui in sinu Jesu recubuit, et pro vecti0res tantum in religione christiana, non vero tirones, neophyti ut in genere minus culti capiendo pares erant. Praeterea publicam Jesu activitatem Marcus ita describit, ut praevaleant sacta, quae cum Matthaeo habet communia, si excipias sanationem surdi et muti 7, 31-37. et coeci 8, 22-2 ό.; attamen doctrinae quoque tantam Praebet cumitionem, quae institutioni solidiori sufficiat, imo duae breviores parabolae 4, 26-29. et 13, 32-36. ei peculiares Sunt. 2. Publicae desu Christi activitatis descriptioni Marcus praemi- Sit Proemium 1, 1-13., in quo Joannem Bapt. Sistit Messiae adventum a unciantem, reSipiscentiam praedicantem, poenitentes et dein
193쪽
Jesum ipsum baptigantem, et denique narrat Christi, ut tentaretur, in solitudinem discesSum. Ipsa historia vitae Jesu publicae e duabus constat partibus; in parte prima delineatur activitas Jesu in Galilaea ab eo tempore, quo
JoanneS Ιι. in carcerem crat conjectus, usque ad discessum ultimum e Galilaea a 1, 14--9. 1in.; in parte Sucunda refertur ultimum Jesu iter in Judaeam et Hierosolymam, ab co ibidem dicta ut sacta, uenae prachalis celebratio, captivit , PasSio, mors et resurrectio, apparitiones quaedam rudi vivi Domini, praecepta ultima Apostolis data et assumtio in coelos a 10, 1-1 1, 20.3. In Singulis factis conjungendis Marcus ordiam chrono 'Dcum accuratius Aequitur, quam MatthaeuS, ideoque propius accedit ad Lucam; in commemorandis autem lactorum adjunctis adeo diligens invenitur, ut non solum Matthaeum, sed Saepe etiam Lucam superet scis. v. g. cum locis parallelis ur. 5, 1. Seqq. deScriptionem daemoniaci Gadarent, mulieris sanguinis profluvio laborantis; t , t 4. seqq. Sanationem pueri lunatici); praeterea determinatione temporis, loci et pereonarum, uSu temporis praesentis loco praeteriti ut particulae ειθέως, qua ad sequentia fit transitus, narrationes Marci tantam repraeSentant viriditatem et adeo claro laeta prae oculis ponuntur, acSi a teste immediato essent relata.
Λ S. Mareo Gangelium fraece Scriptum esse, in antiqua ecclesia adeo certum erat, ut nemo aliam ejus linguam originatum commem0- 'raret. Sic Papias, S. Irunaeus, Origenes, Eus . , CyrilluS hieros. S. Epiphanius, dum nonnisi Matthaeum hebraice Scripsisse testantur, reliquis evangelistis linguam graecam indirecte vindicant, s. Itieronym. vero et S. Augustinus idem directo odicunt .i Suriori demum tempore enata est Sententia et per Baronium Annal. ccc. ad ann. 45. n. 37. Seqq.) alioSque propugnata de lingua originali Marci latina Sequentibus rationibus: 1. Subscriptio versionis Peschito, Philoxenianae et plurium P0-dicum graecorum evangelium hoc Romae latine conscriptum esse teStatur; quod confirmat 2. antiquorum traditio, quae Marcum Petri hermeneulam nominat; 3. Romanis lectoribus christianis, quibus hoc evangelium proxime destinatum, lingua latina Vernacula erat; 4. codex Venetus et fragmentum Pragensu, S. Marci aut Ographum, latine Scripta Sunt.
3 S. Isieronym. in praef. ad 4 euv. ad Damasum P. : ..De novo nunc loquor testamento. quod graecum esse non dubium est. excepto Matthaeo Λpostolo, qui
primum in Iudaea evangelium Christi hebraicis literis edidit.
S. Aug. de cons. evangel. I. 4.: ..IIorum sane quatuor solus Matthaeus lim
brateo scripsisse perhibetur eloquio, ceteri graeco.
194쪽
Verum argumenta allata nullius plane esse ponderis, facile probatur; etenim Ad 1. Subscriptio versionis Peschito et Philoxenianae Marcum latine quidem praedicasse. non autem latine scripSisse edicit; codices autem b. 10. 160. 161. aliique, qui subscriptionem continent: Toκατα Μύρκον ευαγγεδεον ἐγρ ripi, si co/ιαιστὶ ἐν 'P csq; ιιετα ό U τ αν ἁλὶ χρους του κυριου; e0dices, inquam, illi recentioris originis sunt. inde a saec. XII. Scripti, ideoque testes fide digni haberi no-
Ad 2. Marcus Petri hermeneula dictus est non ideo, quod Praedicationes Petri graecas latine scripsit, sed quia vel illa, quae Petrus Romae graece praedicavit, Christianis graecae ignaris latine exp0Suit vel Petri praedicationes literis conSignavit. Ad 3. Longe majori Romanorum parti linguam graecam aetate Apostolorum cognitam fuisse, historice certum eSt; i quare evangelium Christianis Romanis destinatum graece scribi potuit, quem admodum S. Paulus et Serius S. Ignatius M. graecam ad eos miserunt epistolam. Ad. 4. Codicem Venetum et fragmentum Pragense non esSe Marci autographon, in introd. gen. pari. lai St. g. 14. 4. OStendimus. Quod attinet dictionem, i. e. vocum electionem grammaticae regulis reSpondentem et sententiarum compositionem ad disciplinae rhetoricae praecepta factam, Marcus Matthaeo inserior est; nam Saepe adeo cuncise Scribit, ut mentum ejus non facile perspicias, nisi jam c0gnitis reliquis evangeliis, v. g. 1, 12. 13. 3, 23. 3, 21. 22. 4, 11. al. Porro particularum inopia prae ceteris laborat, et frequentissime
Occurrunt VOCUS καί, natii , --γεως; Praeterea utitur vocibus parum
usitatis, uti απεχ9 7, 6. in significatione: longe abest; ἐξαπινα 9, 8. subito; εis Iu0ν I5, 43. n0bilis; πιστικὴ genuinus 14, 3. νον-P0ς sapienter 12, 24; ἰ φα sinebat 1. M.; structuras rarioreS Sequitur. ut
προ .aρτερεῖν de re adhibitum 3, 9.; nρολαμβuνειν cum infinitivo conjunctum 14, 8. aliaque. Etiam απαξ λεγειανci Occurrunt, ut πGι
Do evangelii Maro1 integritate.
Perimpa 16, 9-20. pluribus criticis non Marcum auctorem habere videtur; nam 1. deest in codice B., in Sinaitico, in manuscriptis versionis armenicae Venetis, versionis arabicae Vaticanis, in uno codice Italae in codd. 137. 138. asterisco notatur. 2. Eusebius edicit , evangelium Marci fere in omnibus exemplaribus finiri verbis: εφοβουντο γαρ, et canones ejus in codice A, U
195쪽
et in multis minusculis non pertingunt, nisi usque ad V. 8.; Sectionem illam S. Hieronymus ista omnibus Graecsae Isiris paene Gi S. Gregorius
'ss. et alii in multis codicibus defuisse testantur; Justinus M. et Clemens Al. ejus non faciunt mentionem. 3. Testante vereione Philoxeniana in margine, codice L et 274. in pluribus codicibus evangelium Marci alium liabebat finem. Accedunt 4. criteria interna; nam a) a v. s. dicta aliam exhibent indolem compilationem ex aliis evangeliis factam, brevitatem et obscuritatem a virida scribendi ratione Marci alienam, plura αλ αξ λεγ μενα; bin v. b. de Maria Magdalena affertur notitia, quae, Si a Marco descenderet, jam 15, 40. 47. aut 16, 1. aptius eSSet allata; c) apparitionis Jesu in Galilaea v. 7. promissae non fit mentio; Q versus 18. ὁφεις - tytiteri) apocrypham continet relationem.
His tamen non obstantibus perseo λα nostra authe fica est, et
proiade evanuel u Marci inteurum. Etenim V. 8. n0n aptum libri contineri finem, re in se spectata manifestum est, neque perSpiceretur, quomodo Apostoli reSurrectionem Christi cognoverint. Causa vero evangelii adeo repente abrupti vix alia cogitari posset, nisi aut mors Marci aut suppositio, finem evangelii in protographo jam interiisse. Ast illi sententiae obstat antiquorum traditio, Marcum Evangelio Suo Scripto in Aegyptum esse profectum, et huic hypothesi obest, quod evangelium Marci non in regionem longinquam et per manus plurium eSt missum, sed ab auctore immediate traditum
ecclesiae Romanae, cujus certe intererat, librum tantopere desideratum integrum Servare, aut ut finis sors caSu deperditus per S. auctorem reStitueretur, precibus impetrare. Quae cum ita se habeant, argumenta allata accuratius examinanda Sunt et indagandum, an non peric0pae hujus omittendae adfuerit ratio. Jam vero 1. testes, qui sectionem hanc continent, tum numero, tum antiquitate haud inseriores sunt illis, qui eam omittunt; nam omnia monumenta critica exceptis supra nominatis, i. e. Omnes codices graeci, etiam evangelistaria et synaxaria, omnes versi0nes Orienti S et occidentis hanc puricopam habent, ut Si codiceS Superstites recentiores sunt illis, quos Eusebius, A. Gregorius Nyss. et A. HieronymuS COmmemorant: Versiones antiquisSimae aetatem illam transcendunt.
2. Pericopam hanc non in omnibus defuisse exemplaribus, ipse
'a Epist. ad Ilodib. q. III.: , Aut enim non reeipimus Marei restimonium. quod in raris sertur evangeliis, omnis Graeeiae libris pasene hoc rapitulum in fine non
habsentibus, praesertim eum diversa atque eontraria evangelistis ceteris narraro videatur. Cod. L. post Marci 16, 8. geqnentia exhibet: Φέρεται που καὶ ταυτα nora δε προν, τελμένα τοῖς περὶ τον -ρον συντομυς ἐξηγγειχαν. πιετα di ταυτα-ὶ αυτος ὁ Ῥησους αno reptimoχῆς καὶ πρὶ δυσεως ἐξαπέστειχε δὲ αὐτὸυν et ἡ tiρον καὶ α φθαρτον κήρυγμti τῆς citoυνίου σέ-ηρίας.
196쪽
184 Eusebius, S. Gregor. ΝySA. et s. Hieronym. contestantur, Victor autem Antioch. Sub finem saec. IV. eam in accuratiS at graphis, in specie
locum M r. 1 3, 19.. Hippolytus de chrysmat. Mr. 16, 18. citant. Idem fit in constitutionibus Apost. 3. Ratio pericupae hujus in pluribus textus monumentis omissaepimcul dubio sita erat in susti paschalis ePlubratione. - Jejunium qu ili agesiniale, quod ultimis diebus severissimo observabatur, suum habuit in vigilia sesii paschalis, et quidem ab eo mum Ilio, quo resurrectio Christi a populo in ecclesia culebrabatur. Jam vero ecclosia latina, innixa verbis ur. 16, l .: δι- ὰς δε πρου πρε il/ν σαβ ii roιν resurrectionis Christi culubrationum differebat usque ad galli- ciuium ultimum, Alexandrina autem ecclesia provocando ad Mi. 28, t.: Dil ε δε σε Icli 0ν, 15 L πιφωσκον mi εἰς si ἰαν σομ' recor, jejunium cum liturgia sacra statim post mediam noctem terminabat . . Interpretatio itaque illorum locorum mature praebuit controversiae occasionem 3 ut qui praxin Suam cum verbis Marci non conciliari posse credebant, totam pericuparia primu in I raelectionibus publicis, dein vero ut iam in libris ecclesiasticis omiserunt quo facto omissio haec in alios ut iam codices transiit. 4. Quod criteria interna attinet, haec minoris Sunt momenti. Non enim est, quod brevitate et repraesuntationis vividioris desectu offendamur, siquidem talia etiam in reliquo evangelio inveniuntur, v. g. c. 1. de J0anne B. ut de desii tentatione in deserto: praetereali ιαξ tiros ενα in omnibus N. T. libris occurrunt, et in puri copii nostra
posita id solum sequitur, Marco hebraicam ut graecam hebdomadis dies numerandi rationem suisse cognitam; e Maria Magd. Jesum septent daemonia decisse, V. b. demum adnotatur, quia hic Mariae Magd. pustuliaria eveni SSe narrantur, et haec notitia a seriuro manu addita verbis Lucae 8, 3. accurate esset conformata. Praedictionem Jesu v. i. adimpletam OStendere in breviore quarumdam appari iii num descriptione Superiluum erat; denique dicta v. 18. apocrypha habere plane arbitrarium est.
μεν. Idom edicunt seliolia antiqua η Cis. Euseb. q. II. ad Marinmn. Ciis. ClirusOst. boni. m. n. i. in Mi. - Dionus. Al. epist. can. ad Basilid. 8 p. Harduin. collecti concit. II. p. 1 G. Eus. ad Marin. q. II. et S. Hieronym. ad Ilodib. q. III.
197쪽
Evangelium nostrum tertium et actus Apostolorum juxta constantem ecclesiae traditionum auctorem habent Lucam eundem. qui Act. 16, 10. Seqq. 20, 6. 27, 2. semet ipse sistit comitem Pauli Ap0Stoli, quique in epistolis ad Col. 4, 14., Philem. V. 24. II. Tim. 4, 1 I. commemoratur. Eum fuisse gonte Anti0chenum, Eusebius tradit arte medicum S. Paulus docet Col. 4, 14., quod Scrilita ejuSconfirmant. Utrum auctor noster Judaeus, an uilinicus fuerit unius disputatur; vero tamen Simillima est sententia. eum ethnicis quidem parentibuS natum, mature Vero, antequam Christum profiteretur judaicam religionem esse amplexum. Haec Sententia SequentibuS commendatur:
l. Accurata institutorum, rituum et rerum judaicarum cognitio prodit virum a longiore jam tempore religioni judaicae initiatum; c ignitio autem non mediocris linguae purioris ot scribendi rationis graecae haud obscure manifestat ethnicum, lituras graecas edoctum. 2. Λet. 21, 27.28. legimus, Judaeos Asianos excitasse tumultum contra Paulum Apost , quod homines ethnicos in templum induxisset,
et v. 29. illustrationis causa additur: ,. Gerant enm Troph μυ- Ephesiam m ci late ouis Oso, que- a Paulo ia templum sntroductum se stinisti remunt Lucae autem, qui etiam cum Paulo erat, nulla
fit mentio, adnumerabatur itaque Judaeis. In ep. ad ColoSS. 4, 10. Paulus, cum nomine Aristarchi, Marci et Jesu cognomine Justi lectores SalutasSet, addit: hQui sunt eae circumcis sene; hi soli sunt adiutores mei reyno Dei. qui incti fuemunt sola se et v. 14. pergit: FHusat vos L incas, insedi us dilo sus, et Demas. Cum Apostolus
Lucam et Demam, qui revera ejus fuerunt adjutores, a Judaeis natis distinguat: Lucam parentibus ethnicis fuisse natum, haud temere colligitur. Lucam suisse e 70 discipulorum numero, tradit quidem S. Epiphanius cum aliis recentioribus; imo Theophylactus ad Luc. 24 13. 18. suspicatur, eum suisSe unum e duobus discipulis, quibus oppidum Emmaus petentibus Christus ipsa resurrectionis diu apparuit: attamen in evangelii prouinio ipse Lucas a testibus oculatis gemet eximit. Probabiliter a s. Paulo Antiochiae ad Christum erat conVereus. unde arctior ejus nexus cum Apostolo inde a secunda hujus missione explicatur. Cum nimirum Paulus in secundo itinere suo per Syriam et Asiae minoris provincias cum Sila et Timotheo venisset Troadem, hic invenit Lucam et eum assumsit per Samothracem et Nicopolim Philipp0s proficiscens Act. 16, 10. seq.3. Philippis Lucas remansit. dum Paulus cum Sila et Timotheo abiret Τhessalonicam etc., et demum poSt annos circiter quatuor Paulo in tertio itinere ex Achi a
198쪽
per Macedoniam reduci Philippis denuo se associavit, cum eo Iliero-80lymam est prosectus et cum aliis in domo Jacobi praesentatus Αct. 20, 5 1, 15. seqq.). Cum Paulus brevi poSt Caeruream abduceretur captivus, per integrum biennium Lucas ei aderat, sponte eum in itinere maritimo comitatus est Romam Αct. 27, 1. seqq. , et hic denuo per biennium eum non dereliquit; imo in secunda quoque captivitate Romana non obstantibus periculis variis Lucas solus apud Apostolum remansit ΙΙ. Tim. 4, 8. Seqq. . Sunt, qui Lucam evangelistam flexione nominis graeca in latinam mutata eundem fuisse arbitrentur virum, qui Act. 13, 1. Lucius Vocatur, et qui probabiliter idem erat cum illo, quem PauluS Rom. 16, 2 l. cognatum Suum dicit. Verum uterque perperam confunditur; ctenim non liquet , cur Paulus eundem virum mox Lucam, mox Lucium appellasset; O Lueas eo tempore, quo Paulus Lucii nomine Romanos salutabat, non Corinthi, ubi epistola ad Romanos Scripta eSt, Sed Philippis morabatur; G s. Paulus ad Romanos l. c. Lucium cognR-
tum suum, non Vero ut Lucam in ep. ad Philem. v. 24. cooperatorem
dicit; denique dy si Lucas in ep. ad ColoSS. 4, 14. commemoratuSunus idem quo esset cum Lucio, Pauli cognato, ApoStolus, qui illum
Colossensibus accuratius designare et commendare voluit, procul dubio Potius scripsisset: cognatus meus, quam: medicus dilectus.
Antiqui hisce relationibus biblicis de Luca plura addunt, quae autem partim recentiora et dubia sunt, partim sibi contradicunt. Evangelium praedicasse legitur in Dalmatia, in Macedonia, Graecia, Italia, Gallia, etiam in Lybia ut in Aegypto, et diem obiisse traditur aut Thebis Boeotiae, aut Ephesi, aut in Bithynia, et quidem vel morte
naturali vel martyrio. Sedulii a Lucam senem 74 annorum coelibem in Achaia mortuum, et s. Hyronymus corpus ejus sub Constantio no 357. Constantinopolim translatum esse dicunt. Nicephorus primus eum pictorem fuisse scribit.
S. Lucas evangelium suum hujusque continuationem, actuSApostolorum, dedicavit Theophsso cuidam, qui quidem institutione viva in doctrina et historia desu Christi mitius jam erat, nondum vero adeo perfecte edoctus, ut de omnibus ea gauderet certitudine, quam auctor ei suppeditare desideravit 1, 1 . A t. 1, 1.). Quis autem fuerit Theophilus hic, neque Lucas innuit, neque antiquorum quis tradit. Quare alii ex epitheto κφωτιστε 1, 3. colligunt, Theophilum fuisse magistratum insigniorem, Senatorem aut praesidem provinciae, quum de Iudaeae procuratoribus Felice Τertullus orator, Claudius Lysias tribunus, et de Festo ipse Paulus vocem illam adhibeant Act. 23, 26. 24, 3. 26, 25. . Cum autem historia illius temporis nullum Senatorem hujus nominis, praesidem ad magistratum Disiligod by Corale
199쪽
commemoret: alii provocantes ad antiquorum morem, etiam amicos
Voce κράτιστος compellandi, et ad Act. 1, 1., ubi simpliciter legitur: id Θεοφιλε, Τheophilum Lucae amicum fuisse suspicantur. Minime autem probanda est sententia eorum, qui nomen Theophili non proprium viri cujusdam, sed fictum habent . ita ut designetur quicunque religioni christianae addictus ideoque Dei amicus. Eadem incertitudo adest, si quaeritur, tibisam locorum Thevh tua vixerit, et ubi proiade Lucae scripta e M a sint ' Theophilum fuisse Alexandrinum, aut Antiochensem, aut pontificem judaicum, linte
Tacitus mentionem lacit, ' non tantum merae conjecturae sunt nullo argumento historico subnixae, sed etiam aperte salsae. Nam Sil heophilus fuisset Alexandrinus, id Patres hujus ecclesiae, in colligendis notitiis historicis omnium fere diligentissimi, reserre vix negleximent; adnotationes Lucae topographicae ev. 1. 26. 2, 4. 4, 31. 8. 26. 23, bl. 24, 13. Act. 1, 12. 18. etc. excludunt Palaestinam et vicinam Antiochiam, ubi Theophilus vixisset; neque cogitare licet de Athenis, quum Lucas Act. 17, 21. Atheniensium nova audiendi et dicendi cupidinem describere necessarium duceret. - Eutychλη, patriarcha Alexandrinus, Theophilum Romae aut in Italia vixisse refert, et haec sententia confirmari videtur, quod Lucas in describendo itinere Pauli Romam facto plures adnotation geographicas addit Aet. 27 8. 12. 16.): ast do Siciliae et Italiae locis licet minoribus, praeter nomina nihil commemorat. Attamen horum Ioeorum situs et conditio Theophilo e propria experientia, ex itineribus ejus Romam saetis nota esse poterant, et Lucas eodem modo iter Apostoli in insulam Cyprum describens locorum situm et conditionem Act. 13. non illustrat. Quare Theophilus probabiliter erat vir nobilis et cultior in illa regione degens in qua Lucas per longius tempus VereatuSerat, nimirum Philippis aut in Macedonia generatim, aut in vicina
Si Theophilus non erat Palaestinensis, inde jam, eum ethnicochristianum fuisse colligere licet, quod confirmatur, quia Lucas Pauli gentium doctoris discipulus, scripta sua ei dedicavit, et 2, 23. Jesu oblationem in templo juxta legis praeceptum lactam esse observavit. Quamvis vero Lucas evangelium suum proxime dedicaret Theophilo, et ejus indigentiis accommodaret: non tamen eidem soli, Sed omnibus ethnico-christianis destinavit, sicque ad magistri Aui exemplum ut prius praedicans, ita et scribens gentium doctor evasit, quod antiquis adeo certum erat, ut Origenes nulla ratione habita Theophili
affirmaret: tertium. Secundum Lucam evangelium, a Paulo praedicatum, iis qui ex ethnicis erant, esse Scriptum, et ut s. HieronymuSidem de Graecis assereret. δ
S. Hieronymus ad Damas. P.: -Lucas, qui evangelium guum Graecas scripsit.
200쪽
Authontia ovango111 ot canonica auctoritas.
De authentia hujus evangelii ecclesiis antiquis adeo persuasum erat, ut nemo ullum moveret dubium. Sic I Minus M. frequenter citat ejusmodi locos, qui nostro evangelio peculiares sunt; 'DUonMAleaeandrisus et ori yenes fidem Alexandrinorum, Eus sere Ca . Palaestinensium contestantur; inter Latinus auctorem anoni umoretolose Romani, Tretulistinum et s. Hieronymum testes nominare sufficit. Non minor occlesiae universalis de canonica auctoritate libri semper viguit persuasio, quod jam receptione ejus in Carionem et publica praelectione inter scripta apostolica probatur. Ratio autem sita erat in arctiori nexu, in quo Lucas inprimis cum Paulo AΡ0Stolo erat Ρ0Situs; quare antiqui. quoties Lucae mentionem faciunt, eum suctatorem, discipulum Pauli fuisse adnotant, et Tertullianus Paulum Lucae magistrum. illuminatorem nominat. 3 Praeterea ipSe PauluS eum συνεργον Suum Vocat Philem. 24.), Sicque evangelii praedicandi jus eidem tribuit et praedicationis ejus veritatem indireetu confirmat. Porro ob diuturnam Lucae cum Paulo conversationem lamiliarissimam veteres integrum evangelii argumentum Paulo tribuerunt: δ imo haec persuaSio adeo firma erat, ut S.
Paulum, quotiescunque evangelii sui mentionem facit Rom. 2, 16.16, 2b. II. Tini. 2, 8. al. , discipuli sui opus designare, antiqui aSSerere non haesitarent. εἶ. 128.
Oeoasio hujus ovangoli1 et auctoria consilium.
Ut e prologo l, l . edocemur, Lucas non precibus Theophili motus est ad evangelium suum Scribendum, Sed Potius quoniam , multi, licet non essent i tus oculati, historiam evangelicam Scribere conati sint, sibi etiam, quum assecutus esset omnia a principio accurate, visum esse dicit, ex ordine Theophilo scribere; quare opus Suum potius excusat, quam roganti Theopbilo dedicat. Promittit itaque historiam tum pleniorem α νωθροὶ, tum chronologice dispositam
καθ' ὲs ς , et quidem eum in finem, ut scoli. v. 4.) Theophili
καὶ τωι κείνοις παρακολουθησαντων συντετάχθαι.
Tertuli. c. Marc. IV. 2.: Si ipso illuminator Lucae auctoritatem antecessorum et fidei et praedicationi suae optavit Gal. 2, 2. seqq. : quanto magis uam evangelio Lucae expostulem, quae evangelio magistri suit necessaria.. S. Iron. adv. naer. III. 1. ὶ ὁ Θουκῶς δὲ, o i κόλουθος IIαυλου, το υπ' ἔκρίνου κηθυσσόυενον ευαγγέλιον ἐν βιβλίεν κατέθετο. Cis. Tertulli. contra Marc. IV. b. S. Hieronym. de viris illust. III. 7. Euseb. h. e. III. 4. s. Chrysost. honi. I. I. in act. app. Orig. hom. I. in Lucam.