장음표시 사용
231쪽
surculos impugnandos Iesu de se testimonia factis comprobata et omni dubio majora sibi elegit reserenda. Rusmodi autem testimonia non inerant sermonibus, qui in Galilaea coram hominum turbis, Sed qui Hierosolymis coram synedris et Judaeorum eruditissimis a Iesu erant habiti, ideoque a Joanne praecipue selecti et accuratius cha
3. Ε repetita Jesu Christi Hierosolymis praesentia narrata, emiraculorum illis occasionibus patratorum magnitudine, o crescente turbarum admiratione et ad fidem pronitate, e testimoniis Jesu de se
numero et claritate auctiS, - etiam conSpicuum redditur Syned rum odium OrienS, crescens et demum summum gradum attingens;
nam primo festo paschali illi, qui jam Baptistae non erant amici
I, 19. Seqq. 3, ob templi purgationem animum Jesu adve um manifestant s2, 18. Seqq.), ita ut deSus caute agere neceSSarium duceret 2, 23. 24.3; quum altero festo paralyticum sanasset Sabbato et Se Dei Filium declarasset: Judaei eum interficere quaerunt utpote Sabbati laesorem et blasphemum 5, 18. , ita ut deSus per longius tempus in Galilaea versaretur 7, 1. 3. Festo tabernaculorum hierarchae ministros Suos ablegant, ut Jesum capiant; irrito hoc conatu et Sanis Nicodemi verbis odium eorum coecum magis exardescit c. 7. 3, ita ut quemcunque e Synagoga dicere decernant, qui Jesum Messiam profiteatur 9. 22.3. F to encaeniorum Jesum, ut eum condemnare possint, ad apertum et clarum de se testimonium edendum provocant , et hoc edito vim adhibere non audent ob dissensum in populo ortum 10, 24. seqq.). Post Lmari resuscitationem Synedri universalem populi desectionem timentes, Jesu activitati demum finem esse ponendum censent, Caiphas Vero, illius anni pontifex, ira plenus melius esse declarat, ut unus moriatur homo pro populo, et non tota gens pereat ii, 47. Seqq. Quomodo tandem Judaei post solennem Jesu Hierosolymam introitum odio suo internecino Satisfecerint, S. Joannes cum reliqui8 evangelistis refert. g. 146.
Evangelium Joannis duas habet partes, ita tamen, ut priori praemi Ssus Sit prologus. alteri appendix addita. In prologo I, I-I8. lectorum attentio ad eas dirigitur sententias dogmaticas, de quibus in sequente historia praecipue agitur, nimirum: de λors in se spectato, in relatione ejus ad Patrem, ad mundum et ad genus humanum: de hominum agendi ratione erga eum ante et post incamationem et de fructibus saluti seris fidei in eum. Natura et emicacia μῖ λογου diverso respectu conSiderata Apostolus tran Si tum sibi parat ad ipsani historiam dicens: Καὶ ὁ λογος σάρξ ἐγενετο καὶ ἐσκηνωσεν ἐν nyiis. V. 15-18. identitas Verbi incarnati cum persona Iesu Christi Joannis testimonio probatur, et hoc ab ipso evangelista illustratur. In parte L a I, I I 2. . narratio incipit a solenni Baptistae Disitiam by Cooste
232쪽
testimonio coram synedrii legatis et coram discipulis edito, quo moti Andreas et Joannes. dein Simon Petrus. Philippus et Nathanael Jesu seSe associant, eum in Galilaeam comitantur. in fide Sua in eum miraculo Canae patrato confirmantur. Brevi post Jesus festum paschale Hierosolymis celebrans e templo ementes et vendentes dicit, de templo corporis sui destruendo et tribus diebus excitando loquitur; ob miracula patriata multi in eum credunt l, 19-2. sn. Nicodemus noctu ad desum veniens docetur, ad introitum in regnum divinum necesSariam esse regenerationem ex aqua et Spiritus., et Deum ex amore hominum tradidisse Filium, ut omnis, qui credit, vitam habeat aeternam. Dicta Joannes pauci S cxponit 3, 1-21. Festo. peracto desus in vicinia Iordanis commorans per discipulos suos baptigat: Joannis Bapt. discipuli hac de re conqueruntur coram magiStro, qui denuo edit de desii testimonium 3, 22-36 Cum desus asseclarum numero Phari Saeorum excitasSet attentionum , Per Samariam abit in Galilaeam, cum muliere Samaritana colloquens se Messiam esse profitetur. ut biduo in civitate Sichem manens MeSSias agi Scitur 4, I 2. In Galilaea Jesus bene excipitur et ibidem alterum miraculum in filio hominis aulici patrat 4 43 5. Jesus ad festum Judaeorum denuo venit Hierosolymam; ob aegrotum Sabbato sanatum in vitae periculo vereatur; mi am Suam detendit docendo, se esse Filium Dei, Patri aequalem, cum Patre operantem; Se hut State praeditum esse majora adhuc patrandi miracula, mortuos suscitandi et judicandi; facta sua et Sacrain scripturum Sibi testimonium reddere c. D. Tempore subsequente Jesus in Galilaea vereans ante festum paSchae magnam hominum turbam paucis panibus et pisciculi S saturat in deserto, inde altera diu occasionem repetit in Synagoga Capharnaumi de Se paue vere coelesti ut de came atque sanguine Suo in cibum et potum dando. Capharnaumitae hoc Sermone Scandalizantur, multi discipulorum offensi abeunt, Petrus Vero fidem
Jesus medio festo tabernaculorum II ierosolymam venit, et Sermonibus suis turbas in admirationem abripit, diactrinam Suam a Deo eSSe affirmat, quod partim assensum invenit, partim contradictionem Principum Sacerdotum, ita ut eum capere desiderent. Mulier adultem adducitur. cui Jesus ab accuSatoribus relictae ignoscit. quo facto clarius adhuc de se testatur, asseclas suos ad Demeverantiam hortatur, et Se e0S liberaturum esse promittit. Judaeis offenSis et contradicuntibus Jesus dignitatem divinam clarissimis verbis sibi vindicat, et ideo lapidationis periculum incurrit c. 7. 8.JeSus coeco a nativitate visum donat, miraculum hoc accuratissime examinatur et ei occasionem praebet uberi exponendi, Sevitam largiri cunctis, qui Patris gratia firmiter ipsi asthaereant c.
9 10, 21. Sententiae de Jesu contrariae clarius manifestantur. Festo encaeniorum Judaei Jesum provocant ut clare edicat. num Sit MeS-Stas. Jesus hoc ita affirmat, ut se Dei Filium esse declaret pari cum Diuitigod by Corale
233쪽
Patre potestate et essentia gaudentem; Iudaei denuo lapides tollunt ut projiciant in eum. Jesus a se dictorum veritatem probat lactis suis
divinis, adversarii autem eum comprehendere quaerunt; quare Dominus in Peraeam abit, et multi ad eum venientes credunt 10, 22 2. Jesus Bethaniam in vicinia Hierosolymorum redit et Lagarum mortuum suscitat; dum multi in eum credunt, Synedrium eum perdendi capit prop0Situm; quare in regionem montanam abit, et in civitate Ephrem cum discipulis suis moratur c. 11. Jesus sex dies ante pascha Bethaniam venit, inter coenam a Maria, LMari Sorore ungitur, Sequente die Mello Vectus et a turbis Messias salutatus Hierosolymam ingreditur c. 12. In parte II. c. IJ-29. Joannes ea narrat, quae partim Jesus coram solis discipulis suis secit et dixit, partim in captivitate, damnatione, morte et p0St reSurrectionem Domini evenerunt. Jesus coenam paSchalem celebrans ApoStolis suis pedes lavat, proditorem Suum designat, quo digreSSo suis sermone longiori valedicens moestoS eorum animos erigit spe unionis brevi futurae et promissione Paracleti mittendi; eos ad firmam in se fidem. ad constantiam in pugna imminente cum mundo hortatur, vincentibus beatitatem aeternam promittit, et precibus sacerdotalibus finit c. 13 17. Jesus in monte Oliveti capitur, ad Annam et Caipham ducitur, a Petro ter negatur, auctoribus sacerdotum principibus et parte pharisaica a Pilato invito flagellatus capitis damnatur et crucifigitur; procurator cruciS titulum mutare recusat; milites vestimenta Jesu sibi dividunt; Jesus matrem suam Joanni commendat; crucifixorum crura franguntur, Jesu autem jam mortui latus lancea militis perforatur; corpus ejus a Josepho ab Arimathaea et a Nicodemo in monumento novo Sepelitur c. 18. 1i .
Prima hebdomadis die Maria Magdalene ad sepulchrum veniens lapidem videt revolutum idque nunciat Petro et Ioanni, qui, quum ad monumentum festinaSSent, non inveniunt, nisi linteamenta posita; his digressis Jesus primo apparet Mariae Magd. , dein eadem die
vespere foribus clauSis congregatis decem, post oetiduum, praeSente etiam Thoma. undecim Ap0stolis. Haec historiae pars clauditur evangelistae adnotatione, non omnia Iesu facta miraculosa scripta esse in libro hoc, et Scriptorum Scopus nominatur. Appendix c. 21. eum in finem addita eSt ut refelleretur nonnullorum opinio, quae ex male intellectis Christi verbis erat orta Joanni
ApoStolo esse annunciatum, lare, ut nunquam moreretur. Sequitur solennis de veracitate auctoris contestatio.
Quo temporct, utii et Quilaus Isotoribus acriptum sit hoo Evangolium.
Evangelium Joannis ultimum esse scriptum, omnes antiqui con- Sentiunt, i et ex modo, quo auctor de locis Hierosolymae vicinis loqui-
S. Irenaeus adv. haer. III. 1.: Clemens Alex. ap. Eugeb. h. e. m. 14; s. Epiphan. haeresi LI. 12.; s. Hieronym. de viris illust. III.
234쪽
tur 11.18. 18 1. 19, 41.3, Judaeorum metropolim jam fuisse eversam colligere licet. Huic Sententiae non obStat praesens εστιν b, 1. de Beth da piscina adhibitum, cum haec bello judaico superstes eme
potuerit, utpote incendio non deleta. Quo autem anno, num inter 70. et M., an serius Ioannes ScripSerit, determinari nequit; a. Epiph ni haeres. 31, 12.) Joannem nonagenario majorem, Suuios i ad vocem Ni centenarium Scripsi Sse cenSent. Quod attinet evangelii scripti locum. S. IrenaeuS, testis hac in re
Joann. et subscriptiones plurium codicum IninuSc. Palmum insulam nominant. Auctor SynopSeos s. Scripturae et eum secuti Hug et Schol et utramque Sententiam conciliaturi evangelium nostrum in Patmo insula Scriptum eSSe censent, editum vero Ephesi. Praeserendum tamen est testimonium s. Irenaei ex ASia minori oriundi, qui S. Polycarpi, hisque s. Joannis erat diScipulus. Lectores. quibus hoc evangelium proxime erat deStinatum. censendi sunt Christiani ecclesiarum Asiae minoris. quibus Joannea Praeerat, ergo potiSsimum ethnico-christiani, quod ipso libro confirmatur; nam Apostolus Jesum nun Judaeorum MesSiam, Sed totius generis humani Salvatorem repraesentat; effata V. F. rarius citat; palaestinae loca accuratius determinat; Judaeorum mores ritusque
et nomina hebraica sedulo explicat scis. 1. 39. 42. 43.; 2, 1. 3. 23. 4, 5. 6. 8. b, 2 . 6, 1. 11, 18. 19, 17. 20. 31. 40. 2, 6. 13. 15, 1. al. g. 148.
Evangelium noStrum quartum Joanni Apostolo adscribitur. Joannes, ut reliqui evangeli Stae, Semei non directe quidem auctorem n
minat; attamen ejusmodi praebet indicia, e quibus ad eum concludere fas est; nam a) sese sistit testem Jesu Christi 1, 14.; ι) se vidisse dicit aquam et sanguinem e latere desii profluentem 1, 35.; c) J0-nem Bapt. nullibi, ut a reliquis evangelistis factum est, per o βαπιι orax ab alio hujus nominis distinguit; d) praeter Andream aut Petrum frequenter mentionem facit ulterius discipuli, quem autem nunquam nominat 1, 41. 18, 15. 20, 2-4. 21, 7. 20.3; e, idem dinsignatur per discipulum illum, quem Jesus diligebat, qui in ultima
coena in Sinu Jesu recubuit cui Jesus moriens matrem commendavit
13, 23. 2l, 20. 19, 26.). Ex hisce omnibus patet, Joannem haberi velle discipulum illum, qui scripsit haec 21, 24. .
235쪽
Quod ex ipso evangelio summa cum probabilitate colligitur, per testimonia totius antiquitatis ad certitudinem evellitur. Ut de testimoniis minus claris S. Ignatii, s. Justini M. et Athenagorae, deversionibus antiquis et de librorum sacrorum catalogis nihil dicamus: in omnibus ecclesiae partibus Joannes Apost. Semper evangelii nostri auctor est declaratus, ut contestantur orthodoxi, heterodoxi, imo et religionis christianae adversarii.
Theophsius Ansse . circa ann. 170. in opere suo ad Autolicum ΙΙΙ. 22.) Joannem diserte nominat evangelii nostri auctorem, et loc0squ0Sdam e cap. 1. adfert.
S. Irenaeus, cujus de authentia evangelii nostri persuasio.testimonio nitebatur ecclesiae Smyrnensis et Ephesinae atque S. Polycarpi, S. Joannis discipuli, plures locos evangelii hujuS adfert in opere adV. haeres. III. 11., et eodem libro III. c. 1., quum de Matthaei, Marci et Lucae evangeliis mentionem fecisset, addit, postea etiam Joannein, discipulum Domini. qui ad pectus ejus recubuit, edidiSSe evangelium, cum Ephesi in Asia commoraretur. δClemens Aleae. , qui Joannem, quum priora BVangelia Icηιαεικα Sent, πνευματικὴ dicit ScripsisSe evangelium. Item in stromatum
libris locos Ioannis adsert, omisso tamen auctoris nomine, uti JO. 10, 10. 15. 11, 12. 20, 29. Tertullianus sal, anno 19 211. florens), auctoritatem ecclesiarum apostolicarum patrocinari dicit evangeliis nostris, quae per illas et secundum illas habemus. Orssenes nat. 186. s. Clir. , inter scriptores ecclesiae antiquos eruditissimus, qui pluribus itineribus susceptis multarum ecclesiarum traditionem de sacris libris collegerat, - quatuor noStra evangelia dicit ιιονα ἀHeντίρρ4τα εν τῆ ἡπο τὴν ovρανον ἐκκλ/ησι g; praeterea commentarium in evangelium Joannis Scripsit , cujus fragmenta Supereunt.
Hisce testibus, qui universum terrarum orbem christianum repraeSentant, recentiorum testimonia addere Superfluum foret. 2. Hetero aes: Heracleon Montanistae et TatianuS. Heracleon, Gnosticus, qui prima parte Saec. II. vixit, graecum in Joannis evangelium Scripsit commentarium, cujus particulaS multas Origenes servavit. βMontanistae . quae Secta Saec. ΙΙ. invaluit, sua de Paracleto somnia e diversis evangelii nostri locis confirmare conabantur.
patrocinabitur evangeliis, quas proinde per illas et secundum illas habemus. Joannis dico et Matthaei. CD. Grabe: Spici legia Patrum II. 85. seqq.
236쪽
Tatianus, s. Justini Martyris discipulus λ in oratione contra Graecos citat Jo. 1, 3. et b. Praeterea duS eVangelium, δια τεσσαρεον dictum, procul dubio e quatuor evangeliis canonicis, et proinde etiam ex illo Joannis erat concinnatum. 3. Reiassensi christ. adversaria: Celsus, Porphyrius et Iulianus apostata, authentiam evangeliorum nostrorum agnoverunt, et Solum eorum argumentum impugnarunt.* Estata plura evangelii Joannis a Celso impugnata Drigenes commemorat in opere suo contra Celsum II. 31.
Evangelium Joannis non quidem agnitum est ab Ebionitis, a XaZarcis, ab Aluris a pluribus Sectis gnosticis, a Manichaeis; attamen sectae illae, ut de aliis rationibus nihil dicamus, eum orthodoxorum
testium nube et cum universalis ecclesiae consensu comparatae viri in censum Veniunt.
Authentia perieopae a 7, 5 8, 11. et integri capitis 21., atque proinde evangelii nostri integritas a pluribus in dubium vocatur aut
ternis impugnatur. Α) Rationes taternae: 1. Re in se considerata probabile non est, PhariSaeos ac legis- peritos, vehementissimus Jesu adversarios, munus ei tribuisse honorificum, ut judicem ageret de muliere adultera. Resp. Non ut munus Jesu tribuerent honorificum, sed ut quaestionem ei proponerent capti0sam, adulteram adduxerunt, ut eum accusandi invenirent occaSionem. 2. Quaestio Christo proposita nequaquam erat captioSa; nam si poenam lege statutam decrevisset, nihil aderat, cujuS eum accu
Resp. Quaestio proposita omnino erat capti0sa; si unim Jesus lapidationis poenam decrevisset, eum apud procuratorem Re Sm-sent, quod Judaeos sollicitaret ad instigendam capitis poenam Romanorum legibus e intrariam; nam juxta illurum codicem criminalem neque adulterium morte erat puniendum. neque lapidationis supplicium ullo in casu licitum. Quodsi vero Christus mitiorem tulisset Sententiam, eum coram synedrio Moysis contemtorem ut legis violatorem arguissent, et simul auctoritatem ejuS in P0pulo imminuissent. 3. Legisperiti non potuissent lapidationem nominare poenam in adulteram lege statutam; nam Deut. 22, 22. Levit. 20, 11. de Solo mortis supplicio Sermo eSt. ReS9. Deuter. 22, 23. 24. lapidationis poena revera statuitur in Sponsam, quae in civitate a quodam fuerit corrupta, et in ipso forni-
237쪽
cationis actu deprehensa. Cum vero legi speriti lapidationis poenam commemorent : quis demonstrare valeat, seminam vulgarem fuisse adulteram, et non sponsam in urbe violatam, ergo non actum esse ducasu speciali, quem lex Duuter. l. c. distinguit, quique ob raritatum aptissimus erat ad Jesum tentandum γ4. Jesus, qui aliis occasionibus ad quaestioneS captis Sas promte et aperte respondere solebat, hic haesitantis instar in terra Scribens sistitur, quod characteri et consuetudini ejus adversatur. Resp. Quidcunque statuatur de figuris aut formis, quas Jesus in pulvere scripsit: id ipsum, quod Jesus agebat, responsum erat Suseficiens, dummodo tentantes intelligere voluissent gestum, qui signifieabat, Dominum judicis forensis agere non velle partes, quaestionem non curare cir. Luc. 12, 13. 14. , ut deSu agendi rationem ad adve Rarios confundendus abigendosque fuisse aptissimam, eventus clare
5. deSum, ut v. 9. legitur, in templo cum muliere Solum cSse relictum, ob notam populi curiositatem non est probabile. Resp. Jesum Solum cum muliere in templo esse rolictum, intextu non legitur, sed fingitur, ut jam docet formula addita: ἐν ι.ε ἔστωσti. Nonnisi illi, qui cum muliero advenerant, malo sibi conscii et timore corrupti discesserunt, ita ut Jesus remaneret cum discipulis et hominum turba et cum muliere in medio stante. 6. Peric0pa haec nexum turbat, ea vero omiSSa 8, 12. cum 7, 52. praeclare cohaeret: sermo etiam Christi, qui 8, 12. incipit, optime convenit tabernaculorum sesto, quo Juda0i non tantum do effusione aquae, sed etiam de luminaribus accensis laetabantur ut de luce lu-gis; quod si autem narratio illa genuina habetur, Sermo, qui V. 12. exorditur, post festum ut proinde tempore minus opportuno habitus censeri debet. Resp. Si pericupa haec est genuina, plane non turbatur neXuS, nisi fictus seu quem interpretes sibi imaginantur; etenim non est, quod ad festum tabernaculorum reserantur, quae Jesus 8, 12. dicit; nam aliis etiam occasionibus se lucem numinare solebat et dicere, Sesequentem non ambulare in tenebris, v. g. 9, 5. 12, 33. 4 I. i. In pericopa illa invenitur dictio et scribendi ratio Joanni inusitatu.
Resp. Non exigua Patre vocum et formularum, ad quas adversarii provocant, apud S. Joannem alias etiam occurrit; usu paucorum cirraε λεγ*ιενων et aliorum quorumdam vocabulorum spuriam illius
sectionis originem non probari, inde jam patet, quod de ejusmodi
i) Narratio haec omittitur in codd. praestantissimis ABCLTX in Sinaitico, in minusculis et in 30 circiter evangelistariis; in cod. S et in 37 minusculis obelo, in cod. E et 14 minusculis aSturisco ni latur; in 8 minusc. et in uno evangelistario in fine evangelii, in qminusc. 90st Lueae c. 21., in uno P0St Jo. 7, 3 I. ut in uno post 8, 12. posita legitur. Resp. Codex A a Joannis 6, ω-8, M., et codex C a 7, 3-8,
osti vaeae, Introd. sti N. T. libros. 15
238쪽
24. mutilus est, hinc uterque testem nec pro authentia narrationis noStrae, neque contra eatu agere potest. Codd. L et I pericopam illam non habent quidem, attamen spatium vacuum exhibent, ita ut librariis notos fuisse prodant codices, qui narrationem illam continerent. Exstat vero illa sectio in c0dd. DFGHΚMU et in recentioribus circiter ducentis absque omnibus notis criticis, in multis etiam evangelistarii S.
b) Versiones antiquae: Peschito et Philoxeniana in antiquissimis manuScriptis, Coptica in plerisque mss., Sahid. Arm. Gothi ea illam
narrationum non habent, neque multi eccl. Scriptores eam citant quare teStibus negantibus assontiendum eSt, et etiamsi canonica
haberetur peri opa, Joanni Apostolo tamen abjudicanda laret. It Sp. S. AtDuMinimi observat, nonnullos, qui mulieri impunitatem dari peccandi perperam putabant, o codicibus suis abstulisse hanc perico pam. Ex hac jam sententia explicatur, unde illa testium discrepantia sit orta; illi nimirum, qui hanc pericopam ob morum periculum non publice in ecclesia legi sciebant, eam aut plane Omi Serunt, aut Saltem notis criticis insigniverunt; qui autem sobriores erant, non obstantibuS difficultatibus hic ibi ortis eam retinuerunt. Quodsi autem haec narratio ab initio defuisset in Joannis evangelio, eXplicari non POSSet, quomodo non obstante antiquorum rigore in tot transierit codices et verSiones. Si pericupa haec non legitur apud Origenem, Apollina rem, Theodorum Mopsu f., Cyrsilum Alei., s. Chrysost.. s. Basilium, Comunt, Nonnum, Theophylaetum, apud Tertullianum, s. Cyprianum et Juverircum: recordandum eSt, plerOSque eorum, ut Orig., S. ChryS0St., Theod.
MOPSuest. , commentarios suos et homilias in usum institutionis publicae Scripsi Sse, et uti alia, ita et hanc partem omi SisSe, quia ejuSexpositio ad scopum nominatum minus apta videbatur. Illis prae
lius, Leo M., Chrysolimus, Cassiodorus, qui historiam nostram legerunt; imo κ. II serorum. indv. Pelag. 2, 6. eam in multis et graecis et latinis codicibus inveniri testatur; etiam ta consistuti mus A MAt torum 2, 24.3 hujus pericupae vestigia inveniuntur, neque desunt vel Siones antiquae, in quibus statim ab origine continebatur, uti in Vuluata, ta Italae plerisque manus rotis, in Syriaca palaesi. , in Aethsep., Slausea, Auf--οn a. c) Τeste Eusebio in. e. II. 39.) Papses commemoravit historiam, in evangelio secundum Hebraeos obviam du muliere multorum peccatorum apud Dominum accusata; illa jam historia eadem cum nostra suisse, et in evangelium Joannis tranStata videtur. Resp. In luco nostro non est sermo de muliere multorum peccatorum apud Dominum accusata, sed de semina in adulterio deprehensa et maligno Christum tentandi consilio ad eum adductili.
De conjug. adulterinis II. 7.: -Hoe infidelium sensus exhorrset, ita ut nonnulli modicae fidei vol potius inimici vorae fidei motuentes, peccandi impunitatem dari mulieribus suis, fllud, quod de adulterase indulgentia Jesus fecit, auferrent de
codicibus suis. S. Ambros. apolog. David. II. l. : ,. Prosecto si quis ea auribus otiosis accipiati erroris incentivum iucurrit.'
239쪽
M Multae lectiones variantes perimpae hujus authentiam reddunt Suspectam.
ReSp. Lectiones illae variantes genuinitatem narrationis non reddunt suspectam; Sed hoc Solum testantur, in describenda hac peric0pa, quae pluribuS videbatur dubia, minorem diligentiam et majorem libertatem, quam in reliquo uvangelio uSsu adhibitam. Quae cum ita sint, authentiam hujus pericopae non tanta gaudere certitudine historica, quanta adest de reliquo evangelio, dissileri quidem non posSumus; attamen rationes contra illam allatae non sussiciunt ad eam Joanni Apostolo ubjudicandam.
II. Quod attinet c. 21., hoc nexu adeo laxo adjungitur praecedentibus, ut manifesto contineat appendicem additam evangelio v. 3U. et 3 l. capitis 20. finito. Sed quaeritur, num appendix haec alium, quam Joannem ApoSt. habeat auctorem 3 Primus, qui ejus aut huntiam impugnavit, erat Isigo Grotius, qui plureS Statim rerum novarum amanteS invenit sectatores; in neque tamen inter ipsos Acatholicos deerant defensoreS, ' ad quos reserendi sunt omnes Catholici, utpote infallibili concilii Tridentini declarationi inuixi, omnes libros cum omnibus partibus suis, prout in eccleSi a catholica legi consueverunt et in veturi vulgata etitione latina habentur, pro Sacris et canonicis
Arsum tu, quibuS hujus capitis impugnatur Ruthentia, non sunt nisi tat aena, cum omnia textus s. monumenta illud contineant. Rationes autem advereariorum Spuriam ejuS originem non probare, earum examen docebit. Dicunt: I. uuae 20, 3 3. 31. leguntur, manifeste continent evangelii conclusionem; hinc c. 21. Joannem Apost. habere non DoteSt auctorum. Resp. Caput 21. esSe additamentum Seu evangelii appendicem,
inficias iri nequit; inde autem non sequitur, appendicem hanc ab ipSoJoanne peculiarum ob causam non potuisse serius scribi et evangelio adjungi. Cum nimirum reliqui ApoStoli jam essent mortui et Joannm OmnibuS SupersteS atque grandaevus: e male intellecto Christi enato, quod oret enuS urat propagatum coli. 21, 22.3, Orta est fama, Apostolo illi, quem Dominus diligebat, promissionem eSSe lactam,
fore, ut nunquam moreretur. Quia vero mora Joannis SubSecutura
plurium fidem in Christi veracitatem facile potuisset concutere aut Saltem labefactare: Apostolus suum esse duxit, simplici verborum Christi male intellectorum et occasionis expositione errori obviam ire, et h0cce caput evangelio Suo adjungere. ΙΙaec agendi ratio tan-
240쪽
tum abest, ut insolita sit, ut potius a classicis quoque scriptoribus observata inveniatur, ut a Nepote, Cicer e. Praeterea si caput hoc
post Joannis mortem eSset Scriptum, mirum certe foret, nullam obitus eju8 mentionum uSSe tactam. 2. Joannem Ap. cupitis hujus non esse auctorem, Scribendi ratio
docet; nam Apostolus in aliis locis. ubi de se loquitur, tertia utitur
Dei Suna; sed V. 25. legitur olfιαι. et hac forma attica vix usuS esset quisquam in Palaestina natus; praeterea v. 24. occurrit Sententia
aliena uSt commutatio verborum di απριν et φιλεῖν, βοσκειν et ποι- 1ιαίνειν, uerta et grensistra; Joannis modeStiae non convenit asseveratio Dyda αν, omnes scimus; omnem modum excedens, frigida et
Joannis simplieitati contraria est hyperbola v. 25. coli. cum 20, 30., ubi simplicius idem edicitur
Rusp. S. Joannes V. 25. recte dixit δεῖμαι, ut suam ipsius Sententiam distingueret ab omnium pei Suasione v. 24. commemorata praeterea non solum Oh Ωι. Sed etiam ἀκνω, ιεν, ρωρ κρομεν 3, Il.
4, 42. 34, s. sunt sormae atticae. Plurali ozδ ιεν Apostolo ad persuaSionem omnium de veracitate sua eodem jure provocare licuit, quo 1, 14. dixit: καὶ ἐμασώμεθα et νοῦν δοξῆν αDrno; porro a Stylo
Joannis aliena non est verborum commutatio; nam Verbo craγεiν V. g. 6, 52. Seqq. Substituitur τρωγειν v. 5 58. et de abitu desii ad Patrum 16, 5-7. adhibita leguntur Verba υπαγειν, απερχεσθαι, πορεDεσenti; quare non intelligitur, cur voces ν ιυὶν et dranor, βοσκειν et ποιφιαίνειν, aρνία et πρόβtiet a 2I, Io-17. permutari non potuerint, idque eo magis, cum peculiares notioneS ESSent exprimendae; illud ut iam valet v. 24. de sententia: nidusιεν, λι αλμίλης ἐωινῆ sιαρ τρία cirrou coli. cum illa 19, 3b. Hyperbolas Apostolo non plane suisse inusitatas, docet 1, 11. 3, 32. 12, 19.; quam autem 2 l, 25. adhibet, procul dubio e vulgari loquendi usu repetiit. 3. Auctor hujus capitis apparitionem Jesu descriptam v. 14. dicit tertiam, quum tamen esset septima, quod Joanni ApoStolo non conVenit, cui appariti unum sorteS non poterat non esse noti SSima. Rem. Joannem non omnes, Sed nonnisi illas numeraSSe apparitionuS, quae pluribus congregatis contigerant Apostolis, jam e v. l. et 14. patet; hinc ne illam quidem computavit, quae omnium prima Mariae Magd. evenerat coli. 20, li-l8.4. Apostoli hoc capite in Galilaea versantes sistuntur; atqui coli. LII c. 24, 32. Seqq cum v. 49. Christus ipsa resurrectionis die Apostolos m0nuit, ut usque ud Spiritus s. adventum Hierosolymis
Cornel. Nopos ad finitam jam Pomponii historiam 'multa addit his verbis
ut 'ns: , Hactenus Attico vivo edita haec a nobis sunt. Nunc quoniam fortuna nos superstites ei esse voluit. reliqua prosequamur, et quantum potuimus, rerum exemplis docebimus. Sicut supra significavimuη, Suos cuique moreS plerumque con-eiliare fortunam. In Cicoronis modia sere opist. 14. 4. Iegitur: -Non queo plura jam scribere. et tamen plura in eadem reperiuntur addita.