장음표시 사용
241쪽
Resp. Ut ex Act. l, 3 . et ex ipso Lueste evangelio coli. 24, 49. cum v. 50. patet, monitum illud a Christo Apostolis non ipsa resurrectionis die, sed brevi ante ascensionem in coelos est datum. Apostolos autem post Christi resurrectionem breviori saltem tempore esse versatos in Galilaea, e ut. 28, I J. Ι. Cor. i5,6. edocemur. 5. Apostolos post Christi resurrectionem piscaturae vacasSP, parum est pr0babile; potius cum jam in eo essent, ut munus docendi in se susciperent. ad hoc Se praeparare necessarium ei S erat. Resp. Ut Apostoli in Galilaea versantes vitae necessaria honeste sibi pararent, ad opificium exercendum coacti erant; praeterea diutuma praeparatione opus non habebant viri quorum erat testimonium edere de iis, quae audierant et viderant . quaeque Spiritus s. esset suggesturus sAct. l, 8. al. . 6. Verba v. 18. si unquam a Christo erant prolata manifeste agunt de Senectutis infirmitate, quae aliorum indiget ope; auctor vero hujus capitis de Petri morte in cruce interpretatur, quam expositionem erroneam Joanni Apostolo tribuere nefas foret. Resp. Judicium, num verborum Christi interpretatio a Joannesacta, an illa adversariorum vera Sit et viro Sobrio eoque magis ΛΡΟ- toto digna. securo relinquimus illis, qui praejudiciis non tenentur capti. Illa autem verba a Christo revora esse dicta, testis est S. Joannes, et hujus assertionis veritatem omnia comprobant textus s. mi numenta, et proinde omnes ecclesiae antiquae.
Ε dictis patet, argumenta contra hujus capitis authentiam prolata facile resutari posse. Non desunt vero etiam rationes positivae, quae genuinitatem hujus partis probant, et quidema, In capite hoc tot et tales commemorantur circumStantiae, quae nonnisi testi oculato notae eSse et post longius tempus ab eoaecurate referri poterant. Sic auctor cognitum habet, Petrum nudum tunica sese succinxisse et se misisse in mare v. i. ; ad iustar piscatoris oculos exorcitatos hahentis novit navigii distantiam a terra v. 8. coli. c. iJ, 19.); in memoria tenet numerum Di Scium, quos ceperant, et adhucdum miratur, quomodo rete non Sit Scissum v. 11. . Verum s. auctor probe perspiciens, fieri posse, ut contra appendicis hujus authentiam moverentur dubia v. 24. diserie adnotat: HII eAt disco uva sile de quo v. m. erat Sermo , qui t timonisin per Bet de his et scripsis hare. Quodsi jam haec non essent verba ipsius Joannis evangelistae sed alius cujusdain: hic salsarius et impostor impudentissimus foret dicenduS. v
b) S. Joannes Christi effata explicare Solet, V. g. 2. 22. 6, 64. 65. 70. 7, 39. 12, 33. 13, it.: jam vero mos hic etiam 21 I9. ita serva
Quodsi auctor hujus capitis non esset Apostolus: salsarius vix tali usus esset hyperbola, qualis v. 25. legitur, Sed potius asSur-tionem hanc magis consormasset verbis 20, 30. Q Quae hoc capite narrantur, personarum characteri adeo conveniunt, ut ab imposiore fingi haud potuissent. Sic Petrus, cum Du-Diuitiaco by Gooste
242쪽
minum adesse vix audirimet, in mare semet praecipitat, quo celerius ad eum veniat scis. ML l4, 28.): ad trinam vero Christi quaestionem trinae abnegationis suae memor. Simul vero et amoris sincerissimi in Jesum sibi conscius non obtestatur, non jurat, Sed contristatus demum dicit: ,, Domine, tu omnia nosti, tu scis, quia amo te; et cum martyrium in cruce ei esset annunciatum, lapsus sui recordans non ut Luc. 22, 33. seu rare audet: is Domine, tectim paratus sum et in urcerem et in mortem Din: Sed promtitudinem suam Christo cognitam supponens, de sorte diScipuli, quem Jesus diligebat, sollicitus interrogat : HDomiae, quid. crutem hy 2 Quid jam magis convenienserat Christo, quam istam vanam Petri curiositatem improhare et dicere: HSi eum volo manere, donec veniam, quia ad te' tu me sequere I
cla. Act. 1, 6. 7. . Jure meritoque igitur caput huc s. Joanni Apostolo adscri
Licet chronologia evangelica non adeo accurate determinari p0ssit, ut quid singulis mensibus, hebdomadibus, imo et diebus evenerit, ostendere et certo probare valeamus: de eventibus tamen principalibus in ipsis evangeliis collatis cum profanorum historia haud desunt indicia Sat clara et certa, nimirum de Iesu Christi anno nativitatis, de duratione vitae ejus publicae et de morte. I. Jesus coli. Matth. 2, t. natus est is diabus Herodisse Maren , ergo ante hujus mortem, i. e. ante iustum paschale anni 750. U. C. Jam vero coli. Mi. 2, lii. HerodeS Occidi SSe legitur Domnes pueros, qui erant λ De quia ι ef ia o musitis inibus ejus, a bimatu et is seu, secundum tem us, quod exqui Aserret a Moses sch. v. 7.). Quodsi vero tyrannus omnes pueros Bethlehemi et in ejus finibus bimulos juxta tempus apparentis stellae, nativitatem Messiste portendentis, occidi jussit: Jesus tum temporis ipse aut bimulus fuerit aut saltem alterum a nativitate annum egerit, ergo annu 74η. U. C. natus sit necesSuest. η Ηac Sententia admissa uagus Orientales secundo demum Post nativitatem Domini anno Bethlemi advenisse patet, ut sic facillimuconciliantur narrationeS quae Mi. c. 2. et Luc. c. 2. leguntur. Traditio nativitati Domini diem 25. Decembris asSignat. 2. Coll. Luc. 3, 23. Jesus, quum muri me suo P luce funus οὐ Peret, annorum era roster stritata. Si anni isti 30 stricte intolligantur, JeSuS, anno 748. U. C. natus, publice prodiisset anno 778. U. C. Attamen idem Lucas 3, 1. publicum Joannis B. proinde brevi, Jos. Fl. Antiq. 17. 9, 3. Eundoni nativitatis Iesu Christi annum calculo astronomico invenit ΚΡpter; attamen conjunctionem Jovis. Saturni ot Martis anno 748. suisse Magorum stellam. Perperam RAsseruit. ut 8xugotae est probares ex indole et o motu illius stellae. Cis. rippler: De vero desu Christi anno natalitio. Francos. 1604.
243쪽
post Jesu ipsius) proditum tribuit anno l5 Τiberii Caesaris; jam
vero teste Suetonio Augustus mortuus est die H . Augusti an . 7 67. U. C.; annus igitur l5 Tiberii imperantis est annus 782. U. C., et proinde Jesus, cum publice pr0diret, non annos 30, sed jam Mnatus erat. - Verum particula cuuia ille utitur, qui non annum, Sed non nisi decennium accuratius determinare vult. ut nos dicimus: -Εin L reissiger de eo, qui propius accedit ad annum aetati S M., quam ad 40. Cum assertione hac accurate consentiunt Judaeorum verba Jo. 8, 57.
3. δ us per annos tr Hίquot menses munere suo pulli functus est; nam S. Joannes tria paSchatis festa aperte commemorat:
2, 13. 23. 6, 4. et 12, t. , pridie cujus 14. Nisanin Jesus in cruce
mortuus est; praeterea S. Lucas ii, I. mentionum facit sabbati, quod dicit δευτερ-mὐτον; jam vero juxta analogiam Vocum δεDτερπψιος, δενὶ ερυβόλος Oευτεροδεκατο eXΡreSSio σαβ βατον δενεερδπρωτον nihil aliud denotare potest, nisi sabbatum, quod altera vice mi primum, aut ad analogiam vocabuli δευτερεσχατος, penultimuS, Sabbatum Secundum inter duo prima; utraque autem Significatio apprime concordat cum sabbato primo anni ecclesiastici; etenim Judaei duplicem habuerunt annum, civilem et ecclesiasticum. ac proinde duplex anni initium, et quidem civilis mense Tischri atque ecclesiastici mense Nisan. Quod si vero res ita se habet, sabbatum Secundo- primum celebratum erat brevi ante pascha publicae desii activitatis et quidem diversum ab utroque, quod JO. 2, 23. et 6, 4. commemoratur
ab illo, quia jam ante reditum Jesu in Galilaeam, qui a quatuor evangelistis narratur sui. 4, 12. Mr. 1, I 4. Luc. 4, 14.), praeterlap-
Sum erat; ab hoc vero, quoniam ad ea peragenda, quae S. Lucas a G, l. ut 6. usque ad H, IV. reseri, quatuor, quinque aut sex dierum Spatium a primo et secundo sabbato mensis Nisan usque ad cibationem populi ante pascha sJo. 6, 4. nequaquam Sufficiebat. Si autem Petavit et Scaligeri sententia praeseratur, ad eundem pervenimus exitum: nam formulam illam interpretantur de primo Sabbato post diem secundum paSchae, quia Judaei scoli. Levit. 23, I 1 - 15. a secunda die paschali, qua messis primitiae Deo offerebantur, Septem numerabant hebdomades vel septem Sabbata usque ad festum pentecostes, ita ut primae hebdomadis sabbatum δευιερ cre inori alterum δευτερο 3ευιερον, tertium Mir ερο et ροον et Sic porro eSSet dictum. Hoc in caSu secundum pascha publici Jesu muneris teste Luca brevi antea suisset praeterlapsum, et proinde per pascha illud, ante quod teste Joanne s6 4. prima cibatio locum habuit intelligi nequit pascha secundum publicae Jesu activitatis, sed tertium, nisi Lucae, qui illud sactum miraculosum demum refert b, lυ. Seqq. , sisque omni ratione ineptissimum hysteroproteron adtribuere malis. Ε dictis vero simul Sequitur, illud Judaeorum festum J0. 5, l. dsse ponendum inter paScha Secundum et tertium, et fuisse sestum pentecostes, quod Jesus procul dubio semel saltem Hierosolymis celebrarit, quod
autem S. Joannes contra morem Suum non nominaVit, sed lectoribus
e Luca determinandum reliquit, ne illos in errorem induceret; nam festum pentecostes aperte nominando lectores non potuissent non Distiir oste
244쪽
intolligere sestum hoc proxime sequens post pascha 2 23. commemoratum. Juxta festa haec et duo alia: tabernaculorum ut encaeniorum JO. 7, 2. et 10, 22. argumentum evangelicum disponendum est, .ut in tabula sequente ostendemi . 4. Quodsi Iesus anno 782. V. C. pubtiae prodiat, et post annos deia tres mortuus e te e ontus hia locum habuis anno 785. U. C., anno aetatis Iesu 37., aerae vulgaris M.
Tabula quature evangeliorum elironologica et liarmoniStica.
245쪽
Joannus. Lucius. Marcus. Mattit.
2 l. b. 613, 1. 224. I. 2103l0. 17-24
246쪽
247쪽
1. Paulus, antea Saulus Got Act. 13, 9 Tarsi, in Ciliciae metropoli, scientiis haud minus clara quam Athenae et Alexandria natus erat parentibus judaicis et procul dubio Pharisaeorum sectae addictis, nam et ipse Pharisaeus erat. Vi nativitatis honorifico nomine et jure civis Romani gaudebat s Act. 22, 29. 3. 2. Praeter rudimenta eruditionis judaicac jam domi, quum adhuc puer esset, artem Scenofactoriam didicit, qua Serius, dum Apostoli munere iungeretur, vitae necessaria sibi parare Solebat, ne Christianis victum petendo, quod jure facere potui SSet, moluStuS fieret, aut adversariis calumniandi praeberet occasionem Act. 18, 3. I. TheSS. 2, 9. I. Cor. 9, 12.).3. Juvenis Hierosolymam venit, ubi ex ore Gainali eliS, celeberrimi illo tempore doctoris, legis et traditionis judaicae cognitionem plurimum hausit Aet. 22, 3.). Placita pharisaica tanto amplexuS est
fervore, ut ecclesiae christianae eo tempore emorescentis vehementissimus fieret adversarius et persecutor Act. 7, 58.).4. ullum Saulus ost ira a m narum et caedis is discoulos Do-miai Judaeae limites judicaret justo angustiores, petitis obtenti S-que a Judaeorum pontifice literis commendat itiis Damascum proficisci decrevit ut quosdam Christianos ibi inventos comprehenderet et puniendos Hierosolymam duceret. In ipso autem hoc itinere Damasco jam appropinquans coeleSti Phaenomeno adeo perculSuS QSt, ut ecclesiae per baptismum associatus rem christianam omni virium conatu promovere niteretur. idque usque ad ultimum vitae halitum
Aet. 9, t. Seqq.).5. Cum dein per triennium partim in Arabia, partim Damasci commoratus esset et Christum intrepide praedicando audaeorum odium in se concitasset: urbe relicta Hierosolymam venit, ut videret Petrum s GaI. 1, 18. . Quia vero etiam hic Judaei necem ei parabant, nonnisi l5 dies Petri consortio frui potuit, et discedere coactus per Caesaream Tarsum Ciliciae abiit, ubi per longius tempus est commoratus Act. 9, 23. GH. l. c.).6. Orta interim Antiochiae Christianorum ecclesia Barnabas Tarsum profectus Saulum in illam civitatem deduxit, et quum per integrum annum ibi docuissent, ab ecclesia Antiochensi ablegati sunt Hierosolymam cum subsidiis collectis in juvamen fratrum d i silaeam incolentium, quibus sanies imminebat Act. ll, 19. Seqq. . Dissiligod by Corale
248쪽
7. Inde reversus Antiochiam sΛct. 12. 25. Saulus primum cum Is imi et Marco iter apostolicum in ethnicorum regiones suScepit, et λ insulti Cisro, Perme in Pomphia, a, Antiachiae in Psitata, Ioonia, Lystria et D rhae praedicando ecclesiarum christianarum initia posuit sAct. is, l-l4, 26. . η. Antiochiam Syriae reversus longius tempus hic transegiti Lot. l4. 28. , et orta dissensione inter auda00- et ethnicochristi nos de legis mosaicae observandae necessitate cum Ilamaba Hierosolymam ad Apostolos ablogatus est eorumque decretum rutulit Αct.
. Elapso duin non multo tempore alterum Suscepit cum Sila iter apostolicum, in quo per Syriam et Ciliciam in civitates Desim et Lystrum rediit, inde assumto Timotheo per Phryreiam, Galatiam.
Mysiam et Dis timni Prondona venit; ex hac civitate comite elsam Lum in Europam orientalem, et quidem in Macedoniam transgressus Philwpia. Thessalon ne et Beroeao Christo ecclesias collegit: tandem
Athenis quoque, Corinthi et Ephesi somina doctrinae christianae sparsit Act. t A. 36 18, 22. .l0. Post aliquod tempus tertium iter in regiones Asiae minoris et Europae orientalis aggressus per Graiatiam et Phryusam Ephesum venit, ubi per biennium et tres menses s Act. 19,8. lo. i. vel per triennium docuit cl. 20, 3 l. , si tempus brevioris adnumeretur itineris, quod per Macedoniam is insulum Cretam et Corinthum suScepit, unde autem Ephesum est reversus. Epheso ante pentecosten relicta in Macedoniam usque in Illyricum venit illum. 15, 19.), hiemem δε λυ- poli in Episo transegit. in Achaia, praecipue Corisui tres menses consumsit, ut per Macedoniam ut Asiam Minorem . per Tyrum et aesaream Hierosolymam potiti s Act. 18, 23-2l. 17. . 11. Hierosolymis a Judaeis. qui uberrimos laborum ejus fructus aegerrime ferebant, legis violator et apostata accuSatus in vincula conjectus est, et Caesareae sub Eol e es Fes o, Judaeae procuratoribus per biennium in carcere detentus, e quo Festus eum
dimisisset, nisi Apostolus ad Caesaris forum appellasset i Act. 21, 18 5, 12. . 12. Λ Festo Domam missus post varia fata adversa et pericula in itinere maritimo in orbis metropolim venit, et in custodia militari per biennium mansit sΑct. 27. 1-28. 30.).30. Ex hac captivitate liberatus Apostolus iter suscepit moriant ni, dein autem reversus in Occidentem in Hispaniam venit, denique Disis am rediit ut una cum Petro martyrium paSSuS eSt. S. Paulum e prima captivitate Romana revera liberatum e8Se,
et in altera demum gladio interemtum, o traditione docet Eusebius,
3 Itor hoc bi ovius ab Apo toto susceptum esso Ephoso Corinthum per MacΘ-doniarn. Hare edocemur e I. CGr. iu. 7 : .. Nolo enim vos modo in transitu videre ;o Il. Cor. 2. l. : ..Ne itorum in tristitia veniam ad vos : e I 2. I 4. et l3. 1.: Tncro ννο ro ἔπισουιυ πριος ἡρας Hac occasione 'vistolum comite Tito etiam venisse in insulam Cretam. sstrius dicendis patebit. t l,luam itor istud brevius inserendum sit. ad ii nona g. i72. indicabimus. Ilist. ecc. II. 22. et 25. ἔμυλος δη Ουν ἐπ' αυτῆς Ῥώμης rην κεφαλην ἀπο-
249쪽
23Tι et eum e traditione hausisse antiquissima, teStantur apocryphon κιρτημα Luzρον Origeni notum, ab Ursino et Ibactantio adhibitum: ipraeterea Dionysius Corintli., g Tertullianus δ Cajus presbyter Itoni. et Lactantius: β omnes enim viri m0x laudati martyrio Pauli Itoniae illud Petri simul associant, quod primae Pauli captivitati alon convenit. Apostolum noStrum inter primam et alteram captivitatem Rom.
in mypnnsam venisse, testis est Clemens Romanus, Pauli discipulus, in sua ad Corinthios epistula c. A., ii hi de Paulo dicit: ἰ ri τὰ et sitireris δυσευiς ἐλθ όν; pur ro τέρεια τι ς δυσειος Clemens Romae Scribens non hanc urbem, sed nonnisi Hispaniam intelligere potuit. Praeterea auctor catalogi Rom. apud Muratorium heroiectionem Pauli M urbe in Hispanλ- ut rem certam ut nutissimam supponit. Si simul recordemur desiderii in Hispaniam prosciscendi, quod Apostolu8jam in epistola ad Romanos ib, 24. 2 . manifestat, inde antiquorum
traditio ni ii parum confirmatur.βSi ad Pauli ap. characi rem respiciamus, diversi N. T. loci Sequentia ducent: i. Inuenium Apostoli praestans, eruditione judaica excultum et literarum graecarum haud ignarum, quod idoneum cum reddidit impugnando placita atque praejudicia audaeorum, et demonstrandoaC defendendo veritatem christianam eo modo, qui, cruditis etiam satisfieret. 2. Singularem animi Di nostrarem, ante et poSt con Vei Sionem ad Christum in dictis et lactis ejus sese manifestantem.
stantia persu misuem, quam phaenomenon coeleste, dii in DamaScum prosci Sceretur, excitavit, et revelationes divinae SerioreS nec non propria experientia nutriebant. - Ex his prodiit 4. Indefessus in Propasan a tuendaque roritate ferror, qui tamen a praecipua ejus vitae epocha ita ordinatus crat, ut neque pericula
Ursinus d se non iterando liapti sino apud Cyprianum pag. 139. odit. Rigait.):. Liber, qui inscribitur Pauli praedicatio. in quo invenies post tanta tempora Petrum et Paulum postremo in Urbe quasi tunc primurn invicem sibi osse cognitos. Cfr. Lact. instit. div. IV. 2 i. In ep. ad Rom. apud Euseb. h. e. II. 25. Atiὲ γαρ ἄμέ ω Petrus et Paulus
η Tortuli. Scorpiaee i5. ..Orienti in fidem primus Nom eruentavit. Tunc Petrus Rh altero cingitur. quum cruci adstringitur. Tunc Pauluς civitatis Romanae consequitur nativitatem, quum illic martyrii rsenascitur generositate. Cujus, presbyter Rom. sub finem saec. II. uit, se Apostolorum trophaea Ostendere Posse. 'I ei γε o octῆσος απελμεῖν ἰπὲ roν Brer aereoor. gi ἐπὶ τὸν Oδὼν
- Laetantius iust. div. IV. 2 l. . Futura h intus aperuit illis discipulis)Omnia, quae Petrus et Paulus Romaes praedioverunt. Ita ius post illorum ubitum. quum eos Nero interemisset, audaeorum nomen et gentem ve-pasianus extinxit fecitque Omnia. quae illi sutura praedixerant.
250쪽
praeter necessitatem quaereret, neque limiteg humanitatis et charitatis aliis debitae transgrederetur. D. Mira voluntatis firmitas et constantia, qua res dilacissimas suscepit, et non obstantibus impedimentis externis et interissis strenue ac feliciter exsequebatur 6. Summa in agendo et direndo Prudentia, qua quibuScunque in adjunctis ad rem christianam propugandam uti solitus est, et quae
ut in sermonum ejus materia, ita etiam in eorum forma et argumentandi ratione cognoscitur variis hominibus attemperata. i. veritas etiam isoniae uatim non verri s in tractandis illis
hominibus, aquilaus puritas doctrinae Christi et morum citristianorum malevole aut petulanter in periculum deducebatur vel laedebatur conjuncta tamen cum lenitate et mansuetudine erga reSipiscentre et eos, qui ob animi debilitatem aut ignorantiam errabant.
8. Justa sui et al, orum aestimas , qua Priorem Suam DerVersit
tem ingenue latebatur, suOS vero ad religionem christianum propagandam Susceptos labores despici non permisit, quamvis, modeStiai luctus, fructus horum laborum non Sibi, sed gratiae Dei adscriberet. In aestimandis aliis aeque justus, quicquid boni eis inerat, agnovit laudavitque. Deniquet . illa animi fortitudo, quae ob Christum ejusque eccleSiam nulla Pericula, calamitatim et aerumnas nullas, imo ne ipsum quidem martyrium reformidat.
In actibus Apostolorum et in epistolis Pauli nonnulli inveniuntur loci, qui, Si cum historia prosana comparantur, in chronologia vitae Pauli magna cum probabilitate determinanda nos juvent.1) Saulus post triennium a conversione ad Chri Stum prima vice venit Hierosolymam coli. Gal. 1, 18., et quidem DamaSco, ubi coli. II. Cor. 11, 32.. cum Act. 9, 23. 24. auctoribus Judaeis praepositus Aretae regis custodivit portas civitatis, ut Saulum comprehenderet, Apostolus autem per senestram in Sporta dimiSSuS est per murum, ut sic manus illius effugit. Deinde post annos 14 iterum ascendit Hierosolymam cum Barnaba et Tito, ut cum Apostolis conferret evangelium suum, quod praedicavit inter genteS coli. Gal. 2, 1. 2. cum Aet. 15, 1. Seqq. Aretas ille, Arabum rex, vix alius esse potuit, nisi Herodis Antipae socer, qui ob filiam repudiatam et ob lites de regni finibus ortas bellum cum illo gessit, ejusque exercitum paene delevit, et
procul dubio hac occasione circa annum 36. aer. Vulg. Damascum, quae ad Romanorum ditionem pertinebat, occupare ausuS cst; nam
Vitellius, Syriae praeses, a Tiburio mandatum accepit Aretae bellum inserendi eumque sive vivum sive mortuum Romam mittendi. Dum autem Vitellius legiones suas contra Petraeam duceret, HieroSolymis nuntium accepit de Tiberii morte ' 16. Martii ann. 3T. aerae Vulg.), et potestatem suam cXtinctam cSSe ratus milites in Stationes Disitia oo by Corale