장음표시 사용
91쪽
S. Hieronymus, vir eruditissimi et in As. literi S vereatissimus a Da in o Papa ab anno 366-384.ὶ pruVocatus, quamvis inrituS, emendationem suscepit anno 383. Promisit ab initio quatuor tantum evangelia; ast integrum Ν. Τ. ab eo eSse emendatum, iude patet, quia in opere de viris illustr. de se dicit: Nonum testumentwm graeciae fidei reddidί, uetus juria hebrascam. uuam normam in hoc labore secutus sit, ipse teAtatur ad Daui sum dicens, Se adhibuisse codices veteres praetormissis illis a Luciano et Hesychio nuncupatos, et ne evangelia multum a lectionis latinae consuetudine discreparent, se ita calamo tempera8Se, ut his tantum,
quae S Sum videbantur mutare, correctis reliqua intacta essent relicta. .
Licet s. Hieronymus in emendanda versione V ulgata cautissime pro SciSSet, labor tamen duS, ut ipse praeviderat, non pro meritonem revertentes ea, quae vel a vitiosis interprsetibu8 male reddita. vel φ praesum-wrihus imperitis emendata perversius, vel a librariis dormitantilius addita sunt aut mutata. corrigimus 3 Neque vero ego de veteri disputo ingtrumento de novo testampnto loquor. quod graecum ossΡ non dubium Ofit, Oxcepto Apostolo Matthaeo qui primus in Judaea evangelium Christi hPhraicis literis edidit. Magnus siquidem in nostris codicibus orror inolevit, dum quod in stad In re alius evangelista plus dicit. in alio. quia minus putaverunt, addiderunt: vel dum eundem sensum alius alitor expressit, ille qui unum e quatuor primum i gerat. ad ejus Ρxemplum ceteros quoquct aestimavprit emendandos. Unde accidit, ut apud nos mixta sint omnia. et in Marco plura Lucas atque Matthaei. rursum in Matthaeo .loannis et Marci et ceteris reliquorum, quae in aliis propria Sunt, inveniantur S. Hieronym. ad Damas. P. S. Hieronym. l. c. : -Quig enim doctus pariter vel indoctus . cum in manus volumen assumserit. et a Saliva, quam semel imbibit, viderit discrepare, quod
lectitat. non Statim erumpat in vocem, me salsarium. me clamans esse Sacrilegum. qui audeam aliquid in veteribus libris addere. mutare. eorrigero 3 Adversum quam invidiam dupl sex causa me consolatur: quod et tu, qui summus Sacerdos es. lieriues, et verum nou eMe. quod variat. etiam maledicorum testimonio comprin
In epist. 52. ad Lucin. ait: ..Novum testamentum graece reddidi auctoritati; ut Onim veterum librorum fides do hebraicis voluminibus examinanda est: ita nο-vorum graeci Sermonis normam desiderat. Ad Damas. in praes. iii 4 evangelia: ..Praetermitto eos codices, quos a Luciano et Hesychio nuncupatos paucorum hominum Ril Aserit perverea eontentio: quibus utique nec in veteri instrumento post septuaginta interpretes emoridare quid licuit . nec in novo prosuit semondasse. Cum multarum g ntium linguis semptura ante tranStata doceat, sal Sa esse, quae addita sunt. Igitur haec Pra Dus praelatiuncula pollicetur quatuor tantum evana lia - - codicum graProrum emendata collatioris. Sed set veterum. Quao vangeliaὶ ne multum a loctionis latinas consuetudine discreparent. ita ealamo temPeravimus. ut his tantum . quae
sensum videbantur mutare. correctis reliqua manere pateremur. ut sui rant.
3 Emondatio s. Hieronimi purior invQuitur in operibuη ejus a Martianay seditis Paris. 1706. tona. I.: in codice Amiatino. qui anno circiter 54 l. scriptus est a Mrvando abbato, s. Benedicti discipulo. et nunc asservatur in bibliothstea Iaiurpntiana. oditus a Tischendors Lips. 1850.; in codice Fuldeusi. qui Evangeliorum loco haer-
92쪽
V. T. o textu hebraico. i Causae sitae erant in exiguis progressibus, quos Latini sucus ne Graeci in studio biblico et proinde in accuratiore A. Scripturae cognitione fecerant: in tenacitate consuetudinis qua quisque textui a se hucusque adhibito adhaerebat: in discrepantia versionis emendatae cum recentioribus codicibus graecis: doniquo in inridia. qua Iuxtinorum multi in auctorem, Severum morum censorem . serebantur. Praeterea Damasus pontifex anno jam P 4. Ergo prius mortuus erat, quam emendatio A. Hieronymi usibus ecclesiasticis comm nilari possut: hinc quamvis nonnulli, ut s. Augustinus, ejus pretium agnoscerent, tamen por longiuR tempus usus universa lis ei denegabatur. Paulatim vero aestus deservescebat, ut Rubrio judicio atque una cum eo versioni huic emendatae praeter veterem locus factus est ita, ut saec. VI. Romae saltem pari cum huc venera- iis ne si ueretur; reorsus M. eandsem in commentario suo in Jobum adhibuit, et auctoritate hujus pontificis laetum est . ut versio hieronymiana sensim ubique sum reciperetur et primo loco poneretur. Par Rutem usus utriusque nocuit utrique; nam nova juxta vetur mei vice versa in multis exemplaribus est mutata. Praeterea negligentia aut imperitia librariorum magna errorum copia denuo QStintroducta. qui in alia apographa transierunt et novis sunt aucti, ita ut saeculo VIII. denuo omnia mSent mixta, et emendatio necessaria, quae a Carolo Magno est praecepta et per Aloutaum Posias umessecta. δ Ast imperator ipse, de salute imperii et ecclesiae valde Sollicitus, operi manum admovit ' praecipue vero auctoritate Sua
moniam evangselicam contineti set in e iee Forojuliensi. a Isi ollini sedito. cujus partes sunt codex Venetus et fragmentum Pragriise mil. h. 14. 4. . s dices, qui originom dehoni saμculo VIl-XII.: Fossa tensis. Haritianus. In istadiensis, Parisiensis. Sangallengis gra lat n, Augiensis iura e lat. Paul. F, et nIii eοntinent i xtum magis corruptum. or. Hus epist. ad Mare tiam G. stoni. IV. : -Ad mo repente laerlatum P, quosdam homunculos mihi studiose detrahere. cur adversum auctoritat m voterumst totius mundi opinion in aliquid in evangeliis enisendarμ tentavorim. unos eo quum possem jure meo contemnere iasino quippe lyra fullertiue canit . tamen ne nos. ut sacere solent. Sul rbiae arguant. Ita resimi sum habeant: non ad O mΡhebetis suisse cordis et crassas rusticitatis. ut aliquid do dominie is v rhis aut corrigendum putavprim. aut non dicinituq inspiratum: sod latinorum eodicum vitiositatem. qua div rsitate librorum Omnium proliatur. ad gra eam Originem. unde et ipsi eos tran8lutos esse non denegant. voluisse revocare. Quibus si displicet sontis unda purissimi, coenosos rivulos ii honi. D. ppist. 72. e. 4. ad Hieronymum. ψregorius M. in Ppist. ad Leandrum dicit: -Novam vero tranglationem dissero; ηed cum probationis causa exigit. nunc novam nunc uptorem p r i stimonia assum . ut . quia Rodos apostoliea. cui I eo auctore praesid O. mei qui quΡ labor studii ex utraque fulciatur. Isidorus Hispalensi 8 in ., de ossio. l. I. l2.: ..Hae editione milem litor
Thoganus do gostis Ludoviei Pii apud Ini Ch sne hist. I ancorum tom. II. p. 277.
93쪽
effecit, ut Alcuini emendatio in universa Gallia et Germania adhi-
daretur. Fuisse Alcuino consilium textum S. Hieronymi ex optimis codicibus restituendi, inde patet . quod codex VRllicellanus textum Aleuiui exhibens praemissam habet epistolam s. Hieronymi a lDamasum, et e comparatione hujus codici S cum textu, quem s. Hieronymus in commentario in ev. Matthaei et in epistolam ad
Ast ne nunc quidem librarii cautiores fuere; nam saec. XI. denuo necessitas emendationis Sese obtruSit quia tot fere exemplaria erant quot codices. Suscepit eam Lanfrancus, archiepi Scopus Cantuariensis, qui V. et X. T. libros, SS. Patrum opera et Scripta liturgica non modo ipse emendavit, sed etiam discipulus suos ad eundem laborem
Serius societates religiosae textus latini puritati restituendae ac Servandae invigilarunt Sic dictis correctoriis. Correctoria erant codice8 latini, in quorum margine exhibebantur lectiones variantes ex aliis manuscriptis latinis, e Patrum citatis et e textu originali collectae, cum approbatione vel reprobatione conjunctan praetcrea Vocum et Sententiarum divisiones, nec non proprietatum criticarum explicationes. Primum correct0rium utino 1230. cum approbatione Galliae primatis, archiepiscopi Senonensis, edidit Universitas Parisiensis
in usum studentium, in quo frequenti ime occurrunt expressiones: is Est de leam, non est de textu. cera est litera, falsa est litera. Aliud
concinnarunt Dominicam jubente Hugone a S. Carne, generali eorum et serius Cardinali, aliud Franciscant, aliud Carthusiani. - Attamen hisce laboribus neque conformitas textus est enecta, neque purit reStituta, quia auctores firmis principiis criticis destituti pro arbitrio
Capit. regim. Frane. VI. 227.: . Volumus Pt ita missis nostris mandaro prae-eepimus, ut in scelesiis libri canonici veraeos habeantur. - - Ιn prapsat. in homiliarium in usum cleri praeseriptum dicit: ..Igitur quia curne nobis est. ut e clesiarum nostrarum ad meliora sempor proficiat status. obliteratam paene malorum nostrorum desidia reparare vigilandi studio satagimus officinam. ot ad pernoscenda sacrorum libroruin studia nostro etiam quo pos8umus inritamus exemplo: inter imae jam pridom universos V. et N. T. libros librariorum vitio depravatos. Deo nos in omnibus adjuvante. sexamussim correximus. 'η Vita Lansranei in opp. Paris. ii 18. ..Lectioni assiduus et ante Ppiscopatum et in episcopatu. quantum poterat. Et quia scripturas scripturum vitio erant nimium corruptae. omnes tam V. quam N. T. libros, nec non etiam scrinia As. Ρatrum secundum Orthodoxam fidem studuit corrigere. et etiam multa de his. quibus utimur die ac noete in servitio ecclesiae. ad unguem emendavit. et hoc non tantum per se, sed etiam per discipulos socii. Qua de causa ni rito latinitas tum honore Pt Em ven ratur magistrum. Hujus semendationis claritato omnis occidui orbis ecclesia tam gallicana quam anglica gaudet se esse illuminatam. In epist. ad Petrum canonicum de corruptione manuscriptorum con tu ritures diei sct conatum es- . .superflua resecar . transformata reformare. Di ea addere rursus. quae a praesumtoribus tanquam superflua fuerant amputata Apud Hodi
um do biblior. textibus Orig. P. 417. 3.' Cis. Histoire litteraire de la Franee tom. IX. p. tra.
94쪽
corrigebant, et inter variant suas etiam citabant locos Patrum, qui textum ante S. Hieronymum uSitatum Sistunt, ut S. Ambrosii S. Augustini. Textus Vulgatae copioSis erroribus delaedatus propagatuS retusque ad typographiam inventam, ut etiam in primas transiit editiones, in quibus Singulis nonni Si textus uniuS codicis erat expressuR. et quae, ut codices ipsi, lectionibus variantibus inter se discordabant πFranciscus Timenes textum latinum primus emendavit e manuscriptis antiquis, ' quae autem non accuratius determinarit, et correcti Ones e textu graeco justo liberius suscepit. Robertus Stephanus iri editionibus suis ann. 1523., 1528. et lis . sua methodo critica textui latino aliam tribuit formam; nam in 2. editione praeter vel Sionem Complutensem antiquos codices quosdam adhibuit et eas lectiones adoptavit, quae proxime accedere videbantur ad textum originalem; in tertia vero textui editionum praecedentium in margine adposuit lectiones, quae e manuscriptis nominatim dusignatis desumtae erant. quaeque cum textu originali concordabant. Attamen editiones hae, utpote ab auctore minu8 orthodoxo prosectae, damnatae sunt ab Univcrsitate Parisiensi, quemadmodum ab eadem et a Lovaniensi editiones seriores ann. I 543. et 1545. - Minoris momenti erant editioneKIocinnis Benediati et Isido i Claria, theologorum Parisiensium, quorum prior imitatus est methodum criticam Origenis alter autem Vulgatam textui graeco consor mare studuit. Ilis vero editionibus ante omnium oculos clarissime erat positum, versionem latinam innumeris scatere ieetionibus variantibus. Neque deerant, qui novaso textu originali cuderent Versiones latinas, ut Laurentius Vallo, Iacobus L Dre. Erasmus et alii ita ut nemo amplius sciret, quaenam editio aut versio esset tenenda, et ut Acatholici versionem antiquam et ecclesiasticam cavillationibus suis peterent. g. 56.
Fata voratonia Vulg. a conculo Trictontino.
Exemplarium latinorum discrepantia mox exposita non poterni non Summam Excitare attentionem conostia Tridensini, quod anno I545. congregatum de remediis tanti mali serio deliberavit. Τ te Pallavicinio sin hist. conc. Trid 3 Patres jam in eo erant ut eccleSi RUjusto textus hebraici et graeci prospicerent exemplari, in gratiam eorum, qui linguarum illarum eSsent ignari, in latinam vertendo.
Cis. Rogor Haco in ep. ad Cloinent in I . IV. Erimo l2 aut 13 editiones absque anno et loco prodierunt. et quidem antiquissima inter anti. 1453. et 1455. probabiliter Bambergae. deiii alia oditio facta sest Moguntii ann. 1462. et usque ad ann. 1A20. centios ropetita; alia Romae 1471.. Νοrimberoo 147s.. Argentorati l 474.. Norimbergae 1475. In prologo Iouimus: ..Latinam ibidem B. Hieronymi translationem contuli-
mu cum quam plurimis exemplaribus vEnerandae vetustatis. quae Rupra
octingentosimum abhinc annuin litoris guthicis conscripta. ea sunt sinceritato. ut nec apicis lapsus possit in eis deprehendi.
95쪽
Ast monentibus pluribuS, paucis tantum eam eSse textus originalis cognitionem, ut verSione carere poSSint, et veriti, ne nova translatione etiam novis altercationibus ansa praeberetur: tandem consultis-Simum eSSe judicabant, antiquae versi0nis eccleSiasticae auctoritatem tueri, quod et factum est SeSS. IV. in Sequente decreto: sensuner
eadem in rosancta unodus considerans, non parum utilisatia accedere
posse ecclesiae Dei. si eae omnibus latia is edissensius, quae cis ans runtur, sacrorum tabrorum, quaenam pro authentiaci habenda sit, tanotescat: statust ac declarat, ut ipsα haec vetus et vulgata erit , quae longo tot sueculorum usu in ipsa ecclesia probata est, ta pubi is lecti nctus, disputat risius, praedicatsensius et exposissensius Pro authen- sica habeatur, et ut nemo illam reiicere quonia praetextu audeat vel
potissimum vero haec vetus et vulgata editio posthac quam emendatissime imprimeretur. Ut huic concilii voto satisfieret, Ioannes mutensus couperantibus theologis Lovaniensibus novam Vulgatae editionem procuravit, in qua potissimum secutus est textum Itoberti Stephani ann. 1540. in seligendis vero lecti inibus codicum collatorum pluralitati palmam tribuit. Facultas theologica Lovaniensis hunc laborum non omni ex parte approbavit, Sed textui auctoris ann. l Di ti. mortui partim in margine, partim in appendice adposuit lectissim variantes, ex antiquis manuscriptis, e prioribus editionibus, e textu originali et eversi0ne Peschito collectaS. Attamen neque hauc editio, praecedentibus multo praestantior, sedi apostolicae Satissucit; etenim lectionum variantium, quae in margine aut in suu erant adnotatae, sarragine nemo non ostendebatur; praeterea pontificibus Romanis erut persuasio, emendatam versionem latinam, ii iae usibus totius ecclesiae eSSet destinata, Prodire non posse a viris Privatis. Sed a Suprema eccleSiae auctoritate. Hinc Psus IIT, I . It. instituit virorum eruditorum congregationem, quae autem corrigenda versione Septuag. per longiorem annorum seriem sub eodem pontifice et Greuoris XIII. tantopere tenebatur occupata, ut demum anno Secundo Staia V. de latina versione emendanda cogitare liceret. Congregati0ni injunctum erat restituere textum A. Hieronymi receptum. - Ad lectiones determinandas nonnulli codicum praestantissimorum etiam Aiuiatinus) inserviebant; lusce dissentientibus Patrum scripta erant consulenda, et necessitate urgento, Sed raro. textus originalis in subsidium vocandus, lecti ines autem variantes a margine plane arcendi. Status V. huic labori omnem suam attentionem et operam dicavit: nam non tantum judicium de mut
i Cris. Auctoris hermeneul. bibl. edit. III. p. 5 60. ' P. Ungarolli in opers: Annali dolio scionge religioso. edito a Do Luca Romae 1837.. Ul. IV. refert. a Sixto posdem fere viros in congrestatimem esse vocatos, quos Pius IV. prius designaverat. nimirum: Caratam Cardinalem, praesident et directorem. doctores Laselium et Fulvium Ursini, Antonium Λgelli. Robertum Bellarminum. P. Morinum. Valueritam tui Spanum et Alanum Anglum .
96쪽
tionibus propositis sibi reservavit, sed etiam proprio marte lectioneA
Haec editio, anno 1589. annunciata et ab eruditis avide exspectata prodiit anno 1590. una cum praemissa bulla: - Aefmmus ille , in qua ad praeceptum decreti Tridentini emendata et authentica Vulgatae editio proposita, declarata et sancita est. Verum opus hoc eruditorum etiam Romanorum nequaquam omne tulit punctum, n0n quidem ob multa typi errata squorum nonnisi 40 numerabantur et plura calamo aut in schedulis impositis correcta eranti, sud Ob nimiam libertatem, cui Sixtus in correctionibus suis indulsit. Quare Gregorias XIV. brevi post electionem suam 5. Decembris tribu , novam instituit virorum eruditorum congregationem, ab initio e sex Cardinalibus et e duodecim consultoribus
compositam. Horum censorum erat: restituere, quae in Priore editione immerito omissa fuere, quae perperam assumta. resecare, et in specie rationem habere editi0nis Ia,vaniensis. Censuribus dissentientibus res ad Pontificum erat ruserunda. Gregorius tamen, licet serius ad opus accelerandum cenSurum minuisset numerum et ad
sustinationem incitasset, morte abreptus Inuo entis Ix, et hoc jam post duos mensus satis functo, Clemenis VIII reliquit honorem, labori huie finem imponendi et editionem emendatam publicandi. Haeceditio una cum bulla Clementis prodiit Romae I 592. sol. sub titulo:
BAlta sacris Vulgatae edisionis S res V. I I. iussu recognsta et Clementis VIIL auctoris te se ista. In editionibus Scri0ribus aran. 1593.1598. et 1768. nonnullae currectiones additae sunt. Quamvis verone in hac quidem editione versio Vulgata originariae puritati csset
restituta: id tamen effectum est, ut certa, firma et constans textus latini ad usus ecclesiasticos determinaretur forma. ut a summa in ecclesia auctoritate in perpetuum valitura Sanciretur. Ceterum si nostra versio Vulgata cum codice Amiatino. cum commentariis S Hieronymi in evang. Matthaei et in ep. ad Galatas comparetur, discrepantiae nonniSi minoris momenti inveniuntur, V. g. in permutatione particularum et, autem, in vocum transpositione et similibus.
Ilai: in re consultorem adhibuit eruditum Franciscum Tot tum e S. I. serius Cardinalem, Augustino Rocea vero correctio set typi directio prat demandata. In-mrolli l. c. e vita Sinti V. a Ghistiori scripta ha e narrat: -Ceterum ipse Sixtus V. P. M. cum Per Dam Emondation in sibi - haud satisfactum plerisque in Bildiorum locis censuisset, ex proprio marte. humiliter illi refragati te cardinali Curuli R. correctam Vulgatam in lucem Vaticana emisit impression o. In bulla: -Αetemus illo Sixtus ipso dicit: .. Eaque res. quo magis incorrupte perseeretur. nostra nos ipsi manu correximus. si qua prelo vitia irrepserant. Congregationis sodales remanserunt: Antonius Colonna et IV. Alatius Cardinales. Barili. Miranda. Andr. Solvaner. Ant. Agelli, Rob. Bellarminus, Valvem Laol. Landius. P. Marinus et Aug. Rocca. th l. doctores et linguarum cognitione insignes. Cis. Annal. d. Scien Z. rol. I. p. 4Iη. Clempns ope trium Cardinalium: Aug. Vnterii. Frid. Borromaei et praecipue Francisci Toleti laborem ad finem perduxit medio anno 1592. Cis. l. e. I. p. 423. 8Pqq. et 431.
97쪽
Inter versiones SyriacaS antiquissima et memoratu dignissima est Peschito, simplex, procul dubio ideo dicta, quia non exprimit sensum allegoricum, doctum aut periphrasticum smidrasch), sed historico-logicum paschut, yeSchito). ωία hujus vereionis non est quaerenda in occidentalibus Syriae regionibus; nam aevo apostolico et proxime secuto in Palaestina dialectuS aramaica erat vernacula, et in Syria Antiochensi atque Damascena primis fidei Saeculis lingua graeca in civitatibus, ubi religio christiana maxime florebat, adeo late erat propagata et
usitata, ut verSione N. T. Syriaca non eSset opus. Ast trans Euphratem, in Mesopotamia Septemtrionali, ubi copioSae ecclesiae mature florebant, lingua graeca cognita quidum, ut saec. III. ut IV. in praecipuis civitatibus vel Scholae graecae erunt erectae; attamen lingua syriaca populi erat vernacula et ruri Sola cognita, ita ut Edessa opraeter grauem etiam Syriaca frequentaretur Schola. uuare Venio Peschito procul dubio orta eSt Messae, et quidem, Si non Ρri , Saltem a Si medium saec. II. Etenim Scriptores ecclesiae Syriacae saeculi II. et ΙΙΙ., ut Bardescines contra Marcionem ut alias haereses, et Imrmonias ejus filius, ' in lectoribus Syri S accuratiorem supponunt librorum Ν. T. cognitionem: Versio Peschito jam a S. Ephraemo dicitur isnoMYαμ. ergo antiqua libri quinque, qui in hac versi une deerant, tempus originis ejus tale iudicant, quo Canon nondum erat fixus; denique omneS Sectae seriuS enatae hanc Verat inem retinuerunt, quod nonnisi ex venerati0ne ejus ob antiquitatis praerogativam explicari
Traditio Syrorum nominat A dat Apostoli i. e. Judae Thaddaei discipulos, ε et in spectu Ashas evangeliorum vereorum auctorem. Attamen haec incerta Sunt, et non nituntur, nisi auctoritate Gregorii Barhebraei, etiam Abullai adsch dicti, qui demum saec. XIII. vixit. Unum cundemque auctorem omnes hujus versionis libros transtulisse indoles ejus ubique aequalis docet. Utrum ab eodem auctore, qui Se linguae graecae et Syriacae peritiSSimum ostendit, etiam versio syriaca V. F. sit consecta, incertum eSLVersioni in Peschito prodiisse e textu uraeco, docent a) voces et
i Eus. h. e. IV. 28. praeparat. Evang. VI. 10. s. Hieronym. de viri g illust. c. 33 3 Τheodoret. h. e. IV. 29. Assem. bibl. Orient. Lom. I. p. 48. Ephraem. Opp. inui. I. p. 380. In subscriptione evangelii syr. logitur: ,.Absolutus est sanctus ille liber anno Gra eorum 389. p. Ch. 78. propria manu Achaei Apostoli, socii M. Maris, diseipuli Mar Adaei Apostoli. ' Assein. bibl. Or. II. 4Ν6. Harhebraeus thesaurus are. Praelat. et Wiseniann hist. dynast.
98쪽
expressiones graecae imo et latinae, ubi in graeco textu adsunt, praeter necessetatem retentae, V. g. M t. c. 27. et 1ινὶ, ἀργος, ξενος, Mi γέ-
commissi, qui n0nnisi e permutatione vocabulorum Similium graecorum explicari Possunt, V. g. Luc. l4. 3I. ἱrat ρος Pro ετερος, ur. 6, 1. ἐκολλων σαν pro ἀκολούθουσιν, Aet. 18, 7. oa os a Thου του σεβο-
Textum graecum versor refluebatur Paraestinensem, qui cum Alexandrino et ideo cum Itala fure concordat. Sic v. g. ur. 1, 2 legit ἐν 'Hσαία υῆ σπρος Di text. rec. ἐν τοiς προ purato, et ibid.lioSt οδον Omi Sit εμ:προσγεν σου; V. 5. παντες, mi ἐφω-ίων ros text. rec. καὶ ἐθα τί οντο πάντες ; V. 11. ἔν σοι text. rec. ἐν ai τε i). Lectiones peculiares, quae rarissime occurrunt, non tam e textu graeco ortae cunSendae Sunt . quam e libertate, cui auctor ob perspicuitatis finem nonnunquam indulsit. Ubicunque textuS graecus accuratu transferri potuit in syriacum, ille ad verbum redditur; quod si
fieri non potuit, sensus exprimitur, v. g. ut. 6, 11. τον aeroν ἡ ιπιὼν τον ἐπιούσιον vertit per: panem indigentiae nostrae; Ι. I ini. 3, 6. νεόφυτος Per: recens discipulatu suo. Frequentius in libris didaeticis quam in historicis Voces breviores, v. g. Particulae Oυν, μεν, δε, γαρ negliguntur, dissiciliores omittuntur, ut Luc. 6, 1. δευτεροπρώτρο- Praeterea sententiae generales in clariores convertuntur, ut Act. 2, 42. καὶ το κλύσει του aemu redditur per: et in Dactione eueharistiae; Act. 17, 27. εἰ ἄρα isti λαφννσaιεν απιτον καὶ εἴροιεν per: eXquirerEntque Deum et ab ipsius creatura invenirent eum. b Sensus claritatem Saepe textus circumscribitur, et constructiones difficiliores clariores redduntur, V. g. I. Cor. 7, 6. 7. τοι το δε λεγω κατα σDγγνώ- ιην--ώς ἐμαυrον ampliticatur per: haec Rutem dico tanquam infirmis siquidem ego velim omnes homines esse, sicuti sum puritate; II. Tim. 2, 6. κcii ἀνανὶ φ 0σιν ἐκ τις maγίδος του διαβολου per: et reminiscantur sui ipsorum ut liberuntur ex laqueo diaboli.
Sedula monachorum Syrorum opera multa manuscripta accurate
et eleganter consecta n0bis sunt Servata, quae in diversis Europae bibliothecis reposita inveniuntur. Textus et scriptura fere in omnibus aequalis est, ut etiam divisita in luctiones ad usus ecclesiasticos et in capita, quae numero 165 continua serie ver tria volumina decurrunt. et quorum evangelia T8 continent, actus Ap. cum epistolis cathol. 32, cpistolae Paulinae 55. Non desunt etiam capita Ammonii ut canones Eusebii, plerumque autum desideratur pericupa Jo. 7, 53-8, 11. ut I. Jo. B, T.
Editio princeps et fundamontum sequΡntium erat adornata ala Alberis Wid- manstacit. caesareo cancellario. Ismatius. patriarcha Jacobitarum Syrorum. anno 1553. ablegavit Moson proshyiserum Romam. ut eum Julio III. P. M. unionem fidei rostitueret, et vorsion m Poschito prolo submittendam curarpt. Quod Moses neque Roma . neque Venetiis imppiravit. intercedente cancellario dicto ei contigit munificentia Ferdinandi. regis Rom. et post sta imperatoris hujus nominis Ι. Τoxius 22 librorum olseganter et securato imprsessus sest e duobus antiquissimis codicibus sub titulo: Liber s8. Evangelii do Iesu Christo Domino et Deo nost m. D. Ferdinandi.
99쪽
Omnes quidem Syri patriarchatus Antiochensis antiquam versionem Peschito ad usus eccloeiasticos constanter retinebant; attamen ad fines exegeticos haec Serius non Rusticere videbatur. Syri enim eis Euphratem degentes, Monophytitae et Jacobitae, in continuo nexu erant cum Graecis, horumque codices et Scripta exegetica
diligenter legebant et brevi inveniebant, versionem Poschito justo
liberiorem textum originalem non adeo accurate reddere, ut exegetae votis Satisfaceret. t uuare Serius de alia verSione magis accurata cogitarunt. Nanc anno 508. confecit Polycamus chorepiscopus, ηprovocatus a Philorino Seu Gnata, episcopo Monophysitarum Hierapolitano Mabug). Polycarpi studium eo erat directum, ut textum originalem accuratissime repraesentaret; hinc non tantum ad verbum reddidit, sed etiam Graecorum articulum, pronomen αντον et similia contra genium linguae syriacae peculiaribus vocibus expressit. Versio haec omnes nostros N. T. libros et psalterium complectebatur. εAttamen hujus vereionis anno 616. revisio est facta a Thonia Chaphiensi Seu Heracti H in Palaestina), β episcopo Germaniciensi,
Rom. Imp. design. jussu et liboralitat . characteribus et lingua gyra Jesu Christi vernacula - - scriptorio prelo diligenter expressa Viennae Austr. 1555. Mitio haec in nonnullis locis correcta ann. 1572. literis syr. et hebr. transiit in polyglotta Ne tengia. Alteram editionem. in subsidium vocato codice Holdelboriensi, litoris hebr. t cum vers. lat. procuravit Emmanuel TremPl: 'II καινῆ δι mynκη, Testamentum Novum. Np'n m Nn Iri. Excudi fecit Helis. Si phanus anno 1569. - Aliae editiones memoratu digniores sunt: Novum D. N. I. Ch. Τestamentum syr. cum verg. lat. ex diversis editionibus diligentissime recensitum a Martino Gostio 162i. ἰoth. Anhiat. Εditio haec assumta est in polyglotta Parisiensia 1645. ot in Londin. 1657. Rdditis etiam 4 ppistolis cath. et apocal.. a Ludov. do Disu et a Ροkοke interea vulgatis Lugd. IIat. 1627. et 1630. Novum D. N. J. Ch. testamentum Byr. cum punctis vocalibus est. Recurante Aegid. Gut birio IIamburg. 1654. et 166 . Noxum I . N. J. Ch. t Stam. cum vers. lat. cura et stud. Joann. Leusden et Carol. Schaas Lugd. Bat. 1708. et 1717. . Novum tostam. Syr. Et arab. Romae typ. Sacrae congregat. de propaganda fidelim. 2 tom. lat. Novum t0stam. Syr. denuo recognit. atque ad fidem mss. emendat. Lundini impensis foet t. ob bibl. sacra I 8l6. 4. Cis. Wi helhaus: I, e Ν. Τ. versione syriaca. quam Peschito voeant. lib. 4. Halao 1850.3 Cis. Assem. bibl. Orient. tona. II. p. 53.
CD. Op. cit. tom. II. P. 83. Op. cit. tom. I. p. 352., tom. II. p. 1 . tom. III. pari. I. p. 383. Plura ad nos pompii runt versionis hujus manuscripta, quorum maxime
completum o bibliothoea Ridloy Angli accurate et pleganter imprimendum curavit Milo. Pros Oxon ibidem 3 tomis l778. eo. , li93. Ret. et epp. cath. . 1803, epp. Paul. . Apocalypsis, quae in eodice syr. deest. ex editione Ludovici de Dieuest repetita. Op. cit. tona. II. p. 91. et 334.
100쪽
qui a sede sua pulsus Alexandriae vitae dies transegit in monasterios. Antonii, et ibidem ad versionein Philoxenii emendandam adhibuit duo saut juxta alios tria) exemplaria graeca, ut ipse ad finem operis
Thomas textum accuratisSime reddendi studio ipsum devicit Poly- carpum, et codicum Suorum Variantes vel in margine adnotavit, vel textui inseruit. Utrum obeli et aSteri Sci jam a Polycarpo, an a Thoma Charet. descendant, determinari nequit.
In lectionario Syriaco inventae Smit pericopae e quatuor BVRB- geliis Secundum dies dominicos et sestos totius anni dispositae. bscripturam et linguae indolem verSio haec SyroialaestinenSi S Seu Hierosolymitana vocatur. Eous ejus erat textu8 graecus, ut elucet ex orthographia numinum propriorum textuS graeci, quorum flexio retenta mi, et e vocibus graeci S praeter neceScitatem retentis, ut τρυήνεπτενς, avri λκος, βουλε νιλώ, κερύιιων al. De aesti e nihil certi constat. Ob indolem textus et interpretandi rationem intra Saec. IV. et VI. origo ponitur. - Codex ille unicus hucusque inventus Scriptus est anno 1030. Antiochiae in monasteriouosis abbatis prope terram sanctam. Versio haec noti est libera, ut P chito, neque verbalis, ut Philoxeniana. Lectiones ejus frequentis8ime cum codice B et D concordant.
In Persia religio christiana jam mature, et quidem vel per Apostolos, vel per immediatoS eorum discipulos pr0pagata erat. Indigentiis Christian0rum, qui in regionibus Mesopotamiae vicinis degebant, versio Peschito Satisfaciebat, cum Edessae schola persica eum in finem esset erecta, ut clerus ibidem Syrorum edoceretur literas scientiasque. Ast religio Christi in regionibus Persiae interioribus jam Saec. H. multos numerabat asseclas, ita ut Supponere
Translatus autem fuit liber hic Rs. evangeliorum e graeco sermone in syriacum studio accuratissimo summoque cum labore primum quidem inurbo Mabugdiebus religiosi Mar Philoxeni confossoris. Husdem urbis opiscopi; liostea vero collatus fuit studiosissime a me paupere Thoma ad tria talii: uuoὶ exemplaria graeca valdse accurata correctaque in Anton magnae urbis Alexandriae in s. Antonii monasterio, ubi et ipsum mihi exaravi pro poccatricis unimae meao utilitat et heuelicio multorum. Scriptus autem collatusque suit anno Alexandri 92i 616. aer. vulg. , indictioue quarta. ΛSsem. I. c. toni. II. p. 93. et 334. cst. Adler: Novi testamonti versionses Syr.: Simplex. Philoxoniana et Hierosolymitana donuo examinatae. IIasiuae lita. i Non ob majus monaeut sim aut propter antiquitatem, sed sontis ratione habitaliae versionos praecedentibus immodiate adjunguntur.