장음표시 사용
331쪽
eeptam doctrinam Arist. 4. ad Nico m. cap. 3. Majore bonare dignus est , qui est melior , maximus ver), qui est optimus. Hinc per suasum est hominibus , non posse Deo reddi totum honorem,quem
meretur , & esse infinite honora. biliorem, quam honorari possit, sive ab hominibus, si vo ab An. telis; idque pertinet ad infinita. tem singularem Dei persectio,
num, ut non possint augeri, nec ulla re creata adaequari. Unde quemadmodum Deus non potest facere , nec scire omne , quod scire posset in actu primo ex de .
sectu objectorum scibilium , ita nec posse honorari pro merito, a dignitate. 29 Hinc Eccles. 43. 33. dicita. B
nia centes Dominum, exaltate tuum quantum potesis , major enim somni lavis. Bernardus in Pial. Qui habitat, postquam dixerat honorandos esse Sanctos Ange. los Custodes, subjungit, Totin tu
men ei reddatur amor, o bonorna
fler, a qua ram ipsit , quam nobis es totum , unde honorare phsimus,
vel amare, unis amari , honorari
meremur. Imo in lib. de Vita scilitaria, in fine, Ad Deum cogi.tandum omnino impares sumus, scin ignoscit, quem amamus ,stde qaa digne nos non posse, vel dicere , vel cogitare , confitemur. Et August. in Psal. I 34. super vers. Laudate Dominum, quoniam bonus Dominus. Asserti illud Christi apud
Matthaeum i9. Nemo bonus, tet si
Hone singularitatem bonitatis ejus, o praterare brevit, nolo, or con mendiare congrue nou susscis . Sio tamen Fratres accipite me, o tam
dantem , o non Iusscientem, uletium, si nou impleam' lauati ipsius explicatio, acceptetur laudator s de votis. Approbra me ipse volvisse, ignoscat non implevisse. 3o Ea propter quamvis D. Thomas 2.2. q. 82. a L. F. ponat, religionem inter virtutes morales
habentes medium , protestatur tamen in resp. ad 3. non posse in ea dari superfluum secundum cincunstantiam quanti , quia Deo non potest exhiberi . quantum debetur , sed aequalitatem poni
secundum quamdam consideratio. nem humanae seculiatis, & divinae acceptationis. Quod tamen intelligendum est de honore ex terno , vel etiam interno entita. tive, non objective s nempe honor, ut reeu notat Ualentia tom. 3. disp. 6. p. r. ex recepta doctrina Arist. 8. Nicom. cap. 8. Duo dicit, unum de sermali, hoc est, existimationem excellentiae honorati; alterum de materiali, aci usnompe omnes, qui fiunt in testi. monium praedictae existimationis, sivὰ ipsi honorato, sive aliis. Itaque respectu Dei in actibus his tam extrinsecis, quam intrinsecis, medium, & superfluum dari potest, tantum quoad entitatem, & praesertim quoad aliquas circunstantias, praesertim temporis, minimὸ vero objective in exilii. manda Dei excellentia. Quia Deus non potest existimari major , quam sit, imo nec quantus est, ut diximus. 3 Secunda quoque probatio CD cilis est. Deus enim est honorae bilis infinite , essentialiter, &necessario; unde repugnat esse honorabilem meritorie ob creatu. ras; omnis enim honorabilitas est intrinseca honorato, & illum per.
scit; & quamvis homo perficiatur , & evadat honorabilior per
332쪽
operationes virtutis: Id de Deci dici non potest , ut pote cui re. pugnat ulla persectio accidenta. lis adventitia,& desectibilis. Un.dd non solum ostensione ipsa ex. trinsecas posita non potest reddi persectior, & honorabilior , sed nec etiam ipso suo deereto libero quatentis tali in quocunque dica.tur consistere; quia tam perfectus, α tam honorabilis est mur cum
creaturis existentibus , ut non liliis quantum erat, antequ1m ilisas produceret,&quantum esset, si nihil extra se producere decrevisset ; quin etiam honor extrinsecus Deo exhibitus,sicut & amor, ει caetera obsequia non sunt bona
Deo , sed nobis , sicuti blasphemiae damnatorum non sunt malae Deo , sed ipsis. Quare creaturae omnes quantaecunque sunt, res.
pectu Dei nihil sunt; Non ergo potest ullo modo honorabilitas Dei pendere ex creaturis. Et injuriolum est dieere de Deo, quod aliquis ejus honor positus sit in
Creaturis, quae non sunt,&abeo non Ponuntur, aut poni possunt, ut sunt creaturae persectiores, vel
optimae simpliciter, quia hoc ipso asseritur deesse Deo aliquem honorem , seu maJus aliquod meritiam honoris s& ipsum non posse PErtingere ad aliquem gradum honorabilitatis. Nec, inquam, locutio inhonorat Deum , sicuti honoraret Regem liberalem, sed sobrium ; qui diceret, hono-roem Regis consistere in faciendis conviviis sumptuosioribus,&sum. ptuosioribus, quia per hoc signifiearet deesse illi aliquod meritum
Tertia probatio est hujusmodi C. quamvis divina majestas , &honorabilitas innotescat per crea. turas, unde possit dici impropri8. quod ejus honor sit politus in
ostensione suarum persectionum in creaturis. Falsum est tamen, posse Deum reddi ostensiud ho. norabiliorem per positionem Creaturarum persectiorum , & perse. stiorum , quia honor , qui Deo debetur modo mediis creaturis, non est diversus ab eo , qui illi debetur ob suam intrinsecam majestatem ; hunc autem ostensum est augeri non posse , quia ne major honor exhiberi Deo potest, quam latria, nec divina majestas
major, aut evadere , aut appare re potest per quasvis creaturas iquam modo apparet e X creaturis existentibus ; apparet enim tota eo modo , quo apparere potest inemp8 analogic8,enigmatic8, α ex parte: Apparet, inquam, tota divina, digna supremi cultus , reverentiae, & subjectionis, te ita n- te Apostolo ad Rom. i. quoainciuilia Dei, per ea , quae facias uni, intellecta conspiciuntur , sempi. terna quoque eius virtus , Ο Η nitas. Unde & inescusa Giles diei esuisse Gentiles , quia cum Unct vissent Deum, non scut Deum glorificaverunt . Et cert8 creatura non
potest aliter divinam perfectio, nem ostendere , quam ut vestigium, vel ut imago. Neutra au. tem ratio non deest in universo, ct quidem suo modo, nempὰ ar. guttivd utraque repraesentat to. tum, quia Deus est indivisibilis,& non potest nisi totus reprae sentari. Ρotest quidem repra entare persectius,&clarius, sed hoc non faceret Deum honorabilio. rem ; sicut Rex aliquis alienige. na v. g. postquam per testimonia fide digna lassicienter asservisset suam dignitatem,non fieret post ex Qq ae hono
333쪽
bonorabilior per hoe, quod novitasses idem confirmarent , velliterae scriptae venirent clarioribus ςaracteribus, vel etiam in multi. pliei idiomate s quamvis tunc ejus dignitas fieret manifestior. Et ob
rabilior Deus Beatis, qui ipsum vident clar/, quam nobis , qui
per enigmata , quamvis rationestatus possint illius cultui liberius,& toto prorsus conatu incumbe. re. Falsum itaque est uudequo. que dare aliquem honorem Dei extrinsecum, positum in ostensi ne &c. de quo honore verificari
posite propositio. Non debemus tribuere Deo quicquid est illi magis honorificum. Quasi honor Deo de.
beatur ad mensuram persectionis Creaturarum, ostendentium illius persectiones , δἱ non potius ipsa. rum persectionum ostensarum.
33 Et ex his , quae hueusque dis
putata sunt, apparet ad censuram illarum opinionum non fuisse necesse descendere ad quaestionemr D Deus faciat, vel teneatur ficere mesius , aut optimum , ut recurrit respondens coactus vi argumenti, sed perperam, quia in
eo agebatur de non intendenda, vel intendenda excellentia mysterii Incarnationis in ipsa Incar natione jam posita, quod non est ponere , vel non ponere melius in creaturis, sed δivinitatem lae o, ut diximus supra. Haec hucusque G quibus in sequemi.
bus a B. respondetur. 34 Ponit ergo Q hanc propositio. nem. Iniuriosum est divinae majestati ponere aliquam ejus honorabilitatem in creaturis persectioribus nondum positis. Ego autem B. sentiis oppositum. Probo, quia Deus relucet in omnibusereaturis praecipue peffectioribus,
per suam omnipotentiam , est enim principium omnium rerum;
ergo non solum in positis , sed etiam in non positis, & poni bilisbus. Consequentia probatur , quia omnipotentia respicit non solum positas , sed etiam poni bi. les 8, ergo in his omnibus hono. randus est , sicut enim melius est esse, quam non esse , ita melius est esse possibile , quam non possibile , quia nihil est. In omnibus ergo creaturis honorandus Deus, & hoe insinuatur in Ca. none Missae ante orationem Dominicam , ubi dicitur . M tibi Deo Patri omnipotenti in unitate Spiritus Sancti omnis bonor , o gloria. De quo universali honore , & laude D. Ioan . Chrysost.
tom. 3. de incompar. Dei nat. conistra Amonaeos Homil. 3. sub inbtio, loquitur his verbis : In .cemus Deum ipsum, quem illl male. die is lacessunt, nos omni laude pro sequamur , or bonore. Nescio ex his, qua ratione C. vocet hanc propositionem moκ probatam, esse injuriosam, cum sit de honore Dei, qui omni laude, & honore dicitur dignus; omnis enim creatura ab ipso est, a quo bonum habet , propter quod in eo re
pro sua propositione , qua dicit, injuriosum esse divinae majestati
ponere aliquam honorabilitatem in creaturis nondum positis, mox, nobis reprobata.
Prima probatio est , quod honorabilitas Dei non potest auge ri, quia infinito non potest fieri accessio , divina autem bonitas,& persectio est infinita ; ergo in finite honorabilis tali infinitate ι
334쪽
qua major, aut melior excogita ri non potest. Ego autem B. probo augmen tum honoris Dei, de quo l. Reg. 2. 29. Magis honorasti filios tuos, ροὰm me. loquentis ad Heli Sacerdotem , qui omnia permiti
bat suis filiis Ophni, & Phinees,
in grave dedecus honoris diuini in sacrificiis. Deinde Deus qua rit suum honorem k filiis hominum, Malach. r. 6. Ubi est bonormeus P non quaerit honorem sibi
ablatum , ergo augmentum habi.
ti , & inauseribilis. Ulterius in
Ecclesia Deus oratur pro augmemto virtutum fidei, spei, & charutatis; si ergo in fidelibus augentur
Virtutes, cur non in Deo augetur
honor , qui est virtus exhibens reverentiam, & laudem Deo. Nee his obstat allatum C. D. Lumentum, quod solum probat,
Iubstantialem Dei persectionem nullatenus augeri , eum in se sit actu infinita ,& cum proinde ni
hil ei desit, nihil addi potest.
Ratione ver5 exercitii, & den minatione extrinseca, & secundum nostram existimationem 1 nobis Dei honor augetua. Et certe C. auctoritates probant, quod nos dicimus, nam ab eo allata auctoritas Eccl. his verbis e Benedicentes Dominum , exaltate ἐδεlum quunmm potessis , mayor enim et omni laude. Manisess8 tala hono. ris augmentam indicat, siquidem comparativum , secundum gradum excessus necessario arguit accessionem, & acretionem. Et ex his patet, quoque auctoritates Sanctorum nobis non obstare, sed solum arguere nostram imbecillitatem ad laudandum Deum,
non vero negare honoris ac retio.
nem, juxta illud Sequentiae Co potis Christi: Quantism potes, tam
um unde, quia ma re omni laude,
ure laudare fusis. Hoc indieat nostram imbecillitatem ad lam dandum, illud vero nostram a cessionem , & incrementum ad laudandum Deum, laus enim est effectus honoris.
39 Secunda C. probatio est, quod
Deus non est honorabilis merito. rid ob ereaturas , quia omnis hinnorabilitas est intrinseca honora.
eo,& illum perficit, qua pers chione uti aeeidentali, & desectis bili non eget Deus . Id verum est , si sermo sit de honorabilitate inter homines , nam haec est illis accidentalis,& desectibilis,& egent, dum eam deperdunt suis
demeritis; Deus ergo non est hinnorabilis hoc modo, nec ob creaturas, in quibus non est excellentia honoris. Vel, die quod Deus non est honorabilis, quasi in
se aliquid accipiat 1 e reaturis, quod ante non haberet, dicitur enim in Psal. in. Quoniam
ergo nullius bonorum eget , ac proinde nostro non eget honore, nos tamen debitum habemus it. Ium honorandi, Eccli. 7. 33. H
nora Deum ex tota anima tua, quia noster Dominus est. Honor erago, & quilibet actus bonus Deo
tribuendus est, adeo quod ipsi, α nobis honus est, juxta illud Arist.
I. Bb. eap. 3. Honor est in hono. rante, & honorato, quod etiam
docet Glos. v. Honor L s. si Metiim . de Var. is extraord cognit. Est enim honor praemium virtu tis in utroque existentis dicitur enim in Psal. 43. I. Deus noster re
fugium, I virtus,& hominis virtus est honorare, & laudare Deum, cum ab ipso Deo praecipiatur.
335쪽
tus est nunc Deus , quantus an
id creationem mundi. Id nil aliud Probat, nisi quod tune nihil ad
ipsius honorem actu exercebatur, 4 cum nondum esset creatura intellectualis, ut nune est, & sic honoratur nunc , quo honore carinhat extrinseco, non defectu sui, sed creaturarum . Subiungit it virum, quod honorabilitas Dei non pendet a creaturis. Id verum est dependentia indigentiae , tamen ex hoc non negatur Deo honorabilitas per creaturas, cum prae cipiatur; sed ob creaturas, quia Deus earum honore non indiget, esto enim creaturae nihil sint reis spectu Dei, aliquid tamen sunt, quia Dei opus sunt, & operantur dantes honorem & laudem Deo. Subiungit tertio esse iniurim
sum Deo, dicere , quod aliquis 42
ejus honor sit positus in creatu ris non positis, nec ponendis,qaia per hoc asseritur, Deum carere
aliquo honore. Iam probavi su. pra id apertum salsum esse, quia quaelibet creatura, sive posita, i, ve possibilis, Orguit Dei omnipotentiam, quae honor est illi elaea tialis, ereaturis accidentalis. Confirmatur id, quia non est iniuriosum dicere, quod verbum proc
dare ex cognitione ematura rnm
possibil tum, ut plerique tenent eum injetano ad a c. q. Parte s. ergo nec dicere . quod Deus honoratur in creaturis poLIibilibus. Demum qui laudat Re. xem de sobria liberalitate in conviviis, non ideo illum inhonorat, sed laudando se honorat, nisi ex primat, illum in hoe solum e sis liberalem , quia cum hac taxati v Esignifieat lilii deesse aliquod moeritum regalis honoris. C. non assileeli in hoc exemplo taxativam, ne contra eum posset inferri, ejus argumentum probare solum in
Tertia probatio C. est, quia divina majestas, & ejus honorabilitas nobis innotescit per creatuis ras improprie, analogicὰ ,& eni Dmatice secundum Apollolum; ex quo inseri, non posse Deum ostensimo reddi honorabiliorem
per cognitione creaturarum peris
sectiorum , quia honor Dei mediis creaturis modo non est diversus ab eo, qui illi debetur ob suam intrinsecam majestatem , qui non potest augeri , quia illi major honor latria exhiberi pontest, nec ejus divina majestas evadere, aut apparere potest major Per Creta uras ; quam modo apparet ex creaturis existentibus. Ego autem B dico, verum esse Deum per Viatores cognosci Praefata cognitione enigmaticale eundum Apostolum, ex ea ta. men malὰ insertur, per ea Deum non reddi honorabiliorem , cum Deus Viatoribus commendet
suum honorem , sed in tantum Deum honorant, in quantum it. lam cognoscere possisnt, nimi, rum, secundum magis, & minus; nam Sancti Patres,& Theologi,& inter hos aliqui magis perseiadaliis, & omnes praefati in majori persectione Deum enigmaticὀcognoscunt, quam faciunt impe. riti,cum ergo in his appareat com parativa cognitio, non tamen O
1tensiva, sed tant im arguitiva, certo infertur honorem Dei augeri. Et ex his patet ad argumentum C. quod solum loquitur de honore substantiali divino qui
idem est respectu ipsius Dei, &Viatorum, non vero loquitur de
336쪽
eode honore exercito a creaturis, cujus actus modo seclidum majorem fervorem , & devotionem, modo secundum minorem eXer centur,& ideo Deus comparat Lud a Viatoribus honoratur, unde in Sacris Scripturis non semel le- 44gitur. Magnus Dominus, o lau--bilis nimis. Comparative per excessum nimis,idest,multum laudabilis, valde laudabilis, a nobis igitur laudatur secundum magis,
α minus ex conditione laudantis, ae proinde eodem modo honoratur , laus enim est effectus
a Subiungit C. quod creatura potest repr sentare clarius, & per fectius Deum, sed hoc non fa- 43ceret Deum honorabiliorem , probans id exemplo Regis , ad quod dico, id nos facere Deum
intrinsecd honorabiliorem , uti que extrinsece, & secundum no seram exiit imationem s ea enim representatio uti persectior petasectiorem debet tribuere honorem per extrinsecam denominutionem ; sicut & Rex evadit eci honorabilior in hominum existimatione , quo ejus dignitas tot modis manifellatur, quam si unico tantaen innotesceret. Et id persuaderi potest, quia qualis cau. 1agalis ejus estectus, ea enim hunc ira se contineti sed causa hic ma xi is est at in gradu comparatiVO, ergo S in gradu comparativo per sectiorem effectum honoris pro ducit; patet id exemplo albedi. nis, quae quo maior est, albiorem p roducit parietem. Et ex his patet contra C Deum esse venera. biliorem Beatis , quam nobiS , quia illi clare vident, nos inmixmate; sicut ergo nostra cognitio
est valde infirmior, & obscurior,
beatorum verb valentior, & ela. ra visio, ita per eam magis umneratur Deus a beatis , quam 1 nobis , quibus ex nostra impe sectione veneratio minoratur,&minus tribuitur Deo.
esse, dare honorem aliquem Deo extrinsecum , esse potitum in mstensione, de quo honore possit verificari propositio G. haec: Non debemus tribuere Deo quicquid M. est magis bonorificum. Quasi honor
Deo debeatur ad mensu Rim per sectionis creaturarum , ostendentium illius perfectiones, & non totius i piarum persectionum m
propositionem esse veram, juxta probata initio; nemo enim tene. tur melius agere , sed ei iussicit bene facere. Secundo oppono C. duas auctoritates Sacrae Seri p-turae, nam Apostolus 1. Cosint h.
3. 3. inquit: Sincientis vistra ex Deo est, qui, ut legitur Ephes. 7. eam nobis menti rat secundum magis , & minus , illis verbis rUnicuique enim nostrum data stratia fecundum mensuram donatio. nis Christi, ut docet ibidem Ly. ranus 3 & ad Rom. i 1. 3. Et uni. cuique sicut Deus divisit mensuram Dei. Et infra num. 6. Habentes autem donationes secundism gratiam, quae data est uobis, differentes. Erogo secundlim hanc differentiam magis, vel minus homo Deum honorat secundum mensuram suae persectionis a Deo acceptam.
46 Demum concludit G ex suis dictis contra G. non fuisse illi
necessarium recurrere ad qu stionem: an Deus faciat, vel tenea. tur sacere melius, aut optimum, quia in argumento agebatur de
337쪽
non in tondenda, vel intendenda excellentia mysterii Incarnati nis in ipsa Incarnatione jam po sita, quod non est ponere , vel
non ponere melius in creaturis,
sed divinitatem in Deo. 47 Ego dico , fuisse talem respon.
sionem necessariam, nam ejus a
sumonium suit hoc: Honorificem titis est Deo dicere , Incarnationem egν factavi propter excellentiam mF-
sterii , o R/demptissem. Rectὰ ergo& ad propolitum respondit.
Blos, inquit G. non debemus Deo ινμbuere , quta est illi bonorificentias. Nam si concessisset , succubuisset, merito ergo negauit tributum in gradu comparativo a non enim talis honor Deo tribuendus est, quem non habuit in sententia Thomistarum. 8 Prol equitur C his verbis: quia tamen ad illam doctissimo ei iameensori descendere visum est, adis haerendo negativo. Dicam ego C. quid sentio, supponendo prius, quod tantam abest, ut ex illius solutione argumentum ullum pinti possit ad negandum, quod Deo conveniat quicquid est illi me lios, & honorificentius, ut P . tius illa, sicuti interat de divinis persectionibus quaestiones, non allidr, quam per maiorem Dei honorabilitatem decidi debeant, quia non minus est praedicatum extrinse eum Deo hujusmodi, si vo obligatio, si ve necessitas, sive maior propensio, si datur, quam es se liberum justum, misericordem&c. aut ergo honorificentius Deo est teneri ad optimum, & dicen. dum est teneri; aut honorificen. tius non teneri. Et dicendum est non teneri s longὰ enim centius est, & evidentius Deo convenire, eique tribuendum qui
quid est illi melius, & honorifi.
centius, quam quod teneatur , vel non teneatur ad optimum; estque illud principium univeris sale ad omnia, ut supra diximus. Et qui eumque negant, ipsum imneri ad melius, & optimum, eκ eo id probant, quia putant ho. norificentius esse Deo, non es Isalligatum ulla necessitate quoad creaturas, sed habere omnimodam, & absolutam libertatem.
sectiones possibiles extrinsecas ii, resol vendas esse per majorem scilicet honorabilitatem,attenta Dei omnipotentia; non autem si perfectio spectetur in actu,& nege. tur Deo probabiliter, quia in hoc casu tantum abest, ut honorificetur Deus, quod potius inhonoretur ab eo , qui opinatur oppositum , cum in hoe sit salsus, ct mendax, dum Deo tribuit fa.ctum. quod non fecit; in hoe ergo Deus non honoratur, sicuts illi tribuerem plures mundos jam actu secisse. o Subdit C. his verbis : ego video, illos magna aequivocatione laborare, non diti inguentes inter melius , vel optimum absolute sti melius, vel optimum compa rati vE , inter incompolsibilia, hoc est , inter optimum iactu . Ad optimum , vel melius absolutἡ non potest teneri Deus , quia utrumque est chimera. Optimum enim, quod non consistit in indivisibili, est impossibile, quia es set Deus. Melius,& melius est impossibile, quia actio determi
nata non poteti habere terminum indefinitum;hoe ipso autem quod determinari debet, jam non ponitur melius, & melius, sed necessario relinquitur melius I aemelius, Disiligod by Coral
338쪽
melius,& optimum factu in quavis contingentia,& est possibile,& eonsistit in indivisibili, nempe,
in attingendo medium exacte , ad hoc autem teneri Deum, Pro
batur tum 1 priori,tu a posteriori. A priori probatur ab eodemst C. quia sacere semper quod est optimum iactu comparativd ad finem, hoc est, eligere optimum medium, vel attingere medium exactissime , est persectio agentis simplieiter simplex, se indicat perfectione simpliciter simplice,&est honorabile magis, quam oppo situm;ergo non debet negari; alioquin negaretur ipsit persectio sim.pliciter simplex, & non esset optimus. Confirmatur, quia alio. quin possemus concipere Deum meliore; me ior enim esset Deus qui cum caeteris persectionibus haberet hanc quoque agendi se Per quod melius eis,quod est conistra receptam doctrinam S. An lalmi mox traditam . Quod autem
melior esset Deus, & est ex se manifestum,& probatur ex per. fectione hominis, qui ex eo laudatur , & persectus dicitur, quod semper eligit optimum ex eligi. bilibus. 32 Neque dicas, aliam esse perse.ctionem Dei, aliam hominis , qtita homo susest legi, Deus non item , & ideo non esse illam aris
gDendam ex ista. Nam contra esst,
ruta si Dei persectio in operano aequivoco tantum conveniret
eum hominis persectione , ine in E seipsum illi Deus proponeretici exemplum persectionis, dicente Christo Matth. . Estote pere Ri, sicut o Pater vester caelestis perfectus est. Sanὰ humana ratio est participatio rationis divinat,
unde colligit Aug. 3. de liber.
arb. cap. I. Id, quod vera ratio A. Rat nobis faciendum, factum a Deo judicari debere). Et quamvis humuna persectio non conveniat cum
divina persectione uni voce, quia aliud est optimu eligibile a Deo, aliud ab homine I convenit tamen analogicd, quia sicut homo deliberate operans, operatur propter
finem, & illius laus consistit in eligendis mediis melioribus , &oportunioribus ad illum conis. quendum; ita & Deus operatur propter semetipsum, tamqu1m propter finem ultimum,&Prop.
quam propter finem proximum,& secundum, & caetera Omnia eligit in utilitatem creaturq rationalis, & honorem suum. Disert ero, quia Deus ipsum honorem suum non quaerit, ut bonum sibi, sed ut bonum nobis, nam respectu sui nihil est, nobis autem plu rimum prodest ; unde Aug. in Psal. io 3. Laudare se vult Deus, I boc ut sic proficias , non ut ille sublimetur, non est omnino, quod isti retribuas, o quod exigit, non sibi, sed tibi exigis, tibi proderit, tibi
servatur. Falsum autem est, Deum
non subesse legi ; subest enim non alienae, sed suae; ut ait D. Bernar dus de dilig. Deo cap. ult. dicens. Nihil sine lege relinquitur, cum ipsa quoque lex omnium sine lege non sit, non tamen alia , quam seipsa , qua
.sse ipsam o si non creavit , regit
tamen. Et D. Thomas in i . dist. 4. q.Un. art. 3. ad Anibalem. s. eundum modum intelligendi, bonitas Dei se babet ad Ooluntatem Dei ut movens, sapientia tit aerigens. Et
Part. I. q. l. art. I. ad 1. Impos
Abio est Deum velle , nisi quod ra. iis suae sapientiae babet, qua quidems scat ira justitiae, secundum quam
339쪽
ejus volontas recta, o iusta est sunde quod freti 'dum suam voluntatem focis, juste suc/t, sicut o nos, quod secundum legem facimus , juste famius , sed nos quidem secundum
legem alicujus supemoris, Deus a
tem sibi ipsi eli lex. Et alioquin
sequeretur maximum inconveniens. quod nempe licitum esset Deo operari perperam,& inver.
tere ordinem naturae absque emo.
lumento, & permittere daemo. nibus, ut omnia animalia interi. merent, elementa suis locis di.
alem, permittere, ut homo ipsi non crederet dicenti non fidem promittenti , coleret idola pro Deo , &c. quae nullus admittet. 3 Sequerentur autem, inquit C. laaec omnia absurda , quia nulla Deo convenit persectio, nisi sum,ma , unde sicut ei non tribuitur scientia , quae non sit certissima, ct clari mimas ita non potest a d. mitti obligatio operandi bene, nisi sit operandi optime i alia enim est ratio de homine igno. is, & infirmo , alia de Deo op
timo , & infinite Sapienti; iplo
enim aut operari debet juxta bonitatem, & sapientiam suam,&operari ὸebet pessectissimὀ; aut non tenetur operari juκta illa rum dictamen, & poterit effodire quodlibet. 34 Pro rejectione dictorum a C.
notandum est ex D. Thoma pari. I. q. 23. art. 6. & ex Scoto in Re.
ore lib. 2.dist. y . vers. De primo, onitatem , seu persectionem in rebus dici dupliciter, essentiali ter, & occidentaliter, occasiane hujus quatilionis, an Deus pqssit facere meliora, quae secit, & re spondet D Thomas negative quoad c sentiam , quia species sunt sieut numeri, quibus nἰhil addi,
nec detrahi, iani cum eorum destructione, ut notum estέ utiqυδ vero accidentaliter sine deliructione , faciendo quamlibet rem pro suo arbitrio magis , vel minus bonam, Vel persectam. Quare pono hanc conclusionem con
Deus semper facit res per se. ctas juxta exigentiam naturae sim.gularum, persectione essentiali , si absoluid spectentur ; relative Uero, unam facit meliorem alia secundum speciem ; easdem vero secundum persectionem accidenis talem non semper facit meliores,
sed pro suo arbitrio modo per se. ctiores , modo minus persectas, tam spectatas in se , & absolute, quam respective inter se. Quare Deus non semper facit , quod melius est. Ita coligo ex Suarenopula. 4. de liberi. vol. divinae sect. i. de Lugo disput. a. de Incarnasi
ex illis Paulus Aresus Episco pus Derthonensis in Apocat. Ue. lit. 6. Excursi. fine, ubi illos citat, & Excurs 4 num. t . ubi Melius dicitur a biolute, & respecti-vd, a quo supponit C ubi Aresius
dicit, Deum nori semper opera ri, quod melius est absolute , uti. que, quod est melius respectivε Probo autem primurn , quod Deus semper operatur res perse ctas in se ipsis spectatas, & abso. lute conlideratas sine magis , &minus, quia eas non faceret, sed destrueret, si earum naturam,&essentiam alteraret , cum enim essentia cujuslibet rei sit indivisi. bilis , non potest admittere majorem , nec minorem persectionem, quia divideretur,& sic mutaretur ejus essentia ; impossibile
enim est, quod in diviti bile si di . visibile,
340쪽
visibile, ex quo earet partibus se- tiam unius ad alteram in sui spmcundum magis,& minus. Unde ciebus, quarum una eli pei sectior Moyses cap. i. Genesis, loquens essentialiter altera. Confirmatur, distributive de operibus sex die- quia Deus constituit Sacramenta. rum , singulas res a Deo creatas veteris legis inferiora Sacramendi κit esse bonas in gradu positi- tis novae legis , quae longe Pers vo , non in gradu comparativo, ctiora illis sunt, quae nostrorum quia eas produxit secundum suam figurae erant. Item Christus quo. legem ordinatam in ipsis rebus, ad humanitatem minoratus insi, quibus singulis assignavit proprias Angelos. naturas, & essentias, sicut num 38 Probo tertium , quod una res, ro denario assignantur decem uni. Deo fieri possit melior, & non ta-tates, quarum unius detractione, men semper fiat talis bonitate, vel additione non minoratur,nec seu persectione accidentali, in somelioratur denarius, sed omnino spectata,& absolute; quia ait Salo- destruitur. Loquens vero de eis- mon de se Sap. 8. a 9. quod sortitusdem eollective sumptis in fine est bonam animam, hoc est, melio- ejusdem capitis , dixit. Viditque rem , quam illi Deus potuisset Deus cuncta, qua feeerat eram dare, ac proinde minorem ; si valia bona , hoc est, pariter bo. enim ei dedit meliorem, quod etina, quia nihil eis de suis intrin- plus, potuisset ei dare eam inferi secis deerat , sed unaquaeque in ris bonitatis, quia qui potest plus,
se erat bona, non dicitur melior, potest etiam minus, ut experien-
quia ei nihil addi potest nisi eum tia docet. Quod autem illud M.
1ui destructione: Sacra ergo Seri. nam animam accipiatur pro me Plura non utitur comparativo, liori, patet ex eo, quod in plus quia Decus in operando non mi. facit differre animam Salomonis Duit, nec auget , & non excedit ab animabus aliorum, ergo lumi-res , ne deviet a sua lege, per tur comparative , quod confirma- quam singulis adscripsit naturam tur ex illo Psal. ii 7. 8. Bonum essimmobilem, S invariabilem. confire in Domino, quam in bo.
Probo secundum, quod quan- mine idest melius eii, positivum
do comparatur una res cum alia enim ponitur pro comparativo, respectiv8 ad earum essentias, ut notat Navar. tom-3. cap. Cha
titilli dubium est Deum creare ritas dist. a. de Pqnit. Ergo nu-
unam rem, creare meliorem alia men 6. Deindὰ comparitivum
ita bonitate essentiali, nam melior semper supponit positivum, Arist. eli essentia hominis, quam bruti; cap. DeqvaΓ, Ο 2. Topic. loco 4 .aiari, quam argenti, hujus, quam Unde nec illud tollit, Samb. lib.
ferri. Nec ista comparatio ad. 7. δίρ. l. num. ls. arg. 2. Ergo
versatur mox dictis , quasi desit poteit poni a Deo. Et id magis aliquid substantiale ei, quae rest probatur ex Sententia Thomist.
pectivὀ non est melior, & quae nam Deus poterat creare animam est melior aliquid supra propriam Mariae Virginis sine peccato ori. essentiam habeat ejus naturam ginali, quod est melius, & tamen complentem , sed sic comparan- non creavit, secundum illos, quod tur inter se secundum totamessen- est minus. Poteli ergo Deus r