장음표시 사용
341쪽
spectu ejusdem secundum magis,& minus operari pro suo arbitrio, ae non semper operari, quod me. lius est. Sic ad rem nostram Deus fecit Incarnationem solum pro pter Redemptionem secundum Thom istas, quam etiam patera piscere propter excellentiam my. sterii ; non ergo semper luit nie.
eet non semper iaceret melius otiam respective, sed quandoquoi ni melius, alii minus secundum persectionem accidentalem , ex Sacra Scriptura , ad Timoth. 6.1 7. Qui praestat nobis omnia abam
de . Ad Titum 3 6 Quem se. Spi.
ritum Sanctum, effudit in nos abunde. Deus in nobis bona sua abundat in gradu positivo, & quan
doque in gradu comparativo, Ioann. to Io. Ego veni , ut visum babeant. θ abundantius habeant, Et cap. 3. ad Ephel. ao. Sautem, qui potens est omnia facere super. ob iudanter , quam pet mus, oηο is tertigimus, se undis in virtutem , quo operatur in nisis. Qitibus verbis usus sui e S. Thomas parti t. q. a I.
m. 6. ad id probandum, quod diximus , ubi quoquo ad 4. dicit, quod nihil melius potuit seri, quam Christus,&Maria, ut Ma. ter Dei s de qua S. Bonavent. in speculo B v. inquit cap. 8. Ipsa
est, Fa mi orem Deus facere non potes, mojorem mundum facere ρω est, majorem matrem , quam Dei matrem non potest. Optimum e
go opus, quod ultra perfici non
Ioterat, ct sic non tantum melius,ed optimum ι unde Ecclesia canit: Eleg t eam,& praeelegit,sci. licet super omnes creatiaras. 6o Ad argumentum supradictum
C. iactum a priori, quod scilicecra negatione, quod Deus sem. per faciιt melius, Vel optimum, auseratur a Deo persectio simpli. citὀr simplex; & illud ella magis honorabile, quam opposuum. Respondeo, nullatenus tolli eam persectionem , quia cum pers
ctio simpliciter simplex se illa.
qua melius eii ipsum esse, quam non ipsum esse, ex Anselm in M ustri. ωρ. I. apud Scotum in r. l. a. q. 7. num. 39. Sed est illa, quae excludit omnem impers ctionem eompossitionis; undE non
res pici t opera Dei ad extra , sed tantum esus essentiam, ut est in. compositus, & purissinus actus,hbsque eo , quod respiciat extra
se; neque enim ex operatione habet, quod lit talis, cum ad eam supponatur, etiam ante conc pium processionis in divinis. Nec Verum est, quod magis honorabile eis semper optimum operari, eum id sit contra naturam rerum, vi earum ordinem, cum non om nes sint aequales, nee similes, nec eaedem I Deus ergo in earum ope
rationibus diversimode operari debet secundum suam legem , qua illas diversificavit in suis naturis. Confirmatur, quia varietas in modo operandi arguit hono rem in agente, & pulchritudinem in rebus Idicitur enim Exodi 46. 3 i. Velum Plibra varier te ιontextum. Eiter. 2. 6. Ouod M. ra varietate pictura istoriaἶaι. Ee in Psal. 4 . io. de Regina , quae est Ecclesia , dicitur . Cimum mmcta varietate. Varietas ergo ornat rem , quam pulchram saecit , & dignam laude , qua non carere debet earum lictor , &
Cetera, quae C. dicit de lege,
qua tenetur Deus , non aliena,
342쪽
sed tua, coneedo; nondum tamen inveni in Sacra Scriptura , quod Deus ex sua lege debeat sacere, quod melius est, vel optimum simo talis lex divina dabilis non est, quia si Deus teneretur semper facere optimum, in rebus non daretur diversitas , inaequalitas, nee dissimilitudo, quia optimum non admittit magis, & minus. Demum , quod omnis Dei petafectio debeat esse persectissima, ct summa, non tollit diversitatem modi operandi, benε, melius,&
optivi; imo magis eam talis mo. clus operandi ostendit ex sua infinitate modorum operandi . Confirmatur id, quia modus operanis
di non constituit perfectionem in agente, sed eam supponit, quae cum in Deo sit summa, & infinita omnibus modis, & diversi. mode operari potest, sin4 aliqua
6i Prosequitur a & posteriorisobat suam conclusionem , quod eus semper melius , vel optimum iacit sie: Quia re ipsa intiniverso optimum esse constat ex saeris literis, nam Gen. i. Vidit Deus cuncta, quae fecerat, o erant malia bona . Et Psal. io I. Magna opera Domini eaquisita in omnes v Iuntates ejus. Idemque supponie Aristoteles frequentissimd in tota opere physico, praesertim in lib. de Motu animi cap. 4. tam in ordine naturae, quam grati su p. Ponit D. Aug. toto lib. a. de lib. arb. ubi tradit hanc regulam. Quuquid sibi vera ratione melius occurrerit, scito fecisse Deum tam
quam bonorum omnium conditorem.
63 Respondetur ex probatis, Deum non semper facere melius,Dndὰ ad auctoritatem Gen. dicit
S. Thomas pari. I. q. i. art. 1. ad
totum Miaversum eo inituit optimum secundum modum creaturae, non a
rem singulas creaturas , sed unam alia meliorem. Et ideo de singulis Creaturis dicitur Gen. t. Vidit Deus lucem, quod esset bona, o similiter de sutilis . Sed de om. nibus disitur e Vidit Deus cuncta , qua fecit, Ierant valia bona. Pa. tet ergo ex S. Thoma, Deum unam rem fecisse alia meliorem,& sie unam non secisse meliorem, sed minus bonam , datur enim excessus supra meliorem. Et illud valde non importat melius bonum, nisi respectu alicujus infe- iri oris, cum supra se possit esse aliquid melius dicimus enim e. g.
iste homo est valdd bonus, sed potest fieri melior, & per hoc
nondum dicitur perventus ad optimum, Deus ergo non se n. per melius, non semper optimum operatur , sed semper bonum, α persectum, sed di Drmiter secundum magis , & minus, juxta exigentiam , & naturam ipsarum reis rum , quae in suis perfectionibus valdἡ differunt. In Psal. t Io. Nihil contra nos ; nemo enim negat opera Dei esse magna, &exquisita , hoc est accurate , &diligenter procedentia i volunta. te Dei, qui facit omnia quae.
cunque vult, nulla mentione ta. Oa ae meliore, vel optimo. Dmmum verba D. August. cap. s. non obstant, quia paulo ante dixerat haec: C Mas profecto largissima bonitas justisme laudaretur, etiamsi
aliquo inferiore creatura gradu nos condidisset. Ergo poterat nos conis
de re gradu inferiori , & propter hoc adhuc esset Deus laudandus. Illud ergo verbum Melius non ad opus, sed ad argumentum,
343쪽
& rationem ex parte hominis r serendum est.
Prosequiturabis verbis: Sumponunt denique in actu exercito omnes Theologi. Hi enim in quaestionibus facti, quae ex Sacris literis solui nequeunt, examinant congruentias , & pro illa parte judicium ferunt, pro qua plures,
vel pauciores congruentiae eorum
judicio militant; sic probant puritatem Conceptionis Dei parat;
se Christi immeeabilitatem; se
legem naturalem obligationem Sc. quod utique supponit hane
praeventionem natum,quod Deus, utpote agens optimum, non esti.
ciat nisi id, quod est maxime congruum. Neque auditu digna es responsio Bernat. quod tota probabilitas harum argumentati innum innitatur tantum ipsis congruentiis; minim4 vero alicui in .clinationi in Deo ad id , quod
est magis congruum. Nam Omnino stultus esset, qui sciens, j dicem , coram quo litigat, nihil respicere ad merita causarum, spem victoriae ponet et in majori merito suae causae. Sed contra scribit B. quia me. liores congruentias, imo & loca: Sacrae Scripturae, & Patrum, ac Doctorum habet nostra opinio urgentia Ad versarios. Confirmatur , quia Deus in operando ser. vat suas leges , quas ab aeterno praescripsit creaturis, ab eo in te mispoie producendis secundiam Da. iuram, & essentiam earum scum enim non sint quales, Deus ex necessitate suae legis non potest Producere eas, ii velit, nil, juxta
earum exigentiam secundia rima
gis, S minus, ex quo una est alia perfectior. Quare non eis magis congruum , quod Deus sempersa elat id, quod melius videtur, sed quod est tale ex parte rei Inulla enim congruentia persuadet homini docto , ut Deus meliori modo producat aurum , quam hominem, sed ratio dictat, quod melior sit creatio hominis, quam auri, & consequenter Llsum est. esse congruentius, & honorabilius dicere , Deum semper me. lius , vel optimum facere , dum operatur. secundum legem suam, quae illi dictat inaequales operationes ad extra, sic exigente natura rerum creandarum. Illud ergo adverbium semper destruit legem ipsius Dei,& non producit crea. turas secundum legem suam, sed potius impedit earum esse i ac proinde ex Adversariorum opinione sc quuntur hujusmodi a surda, quae nec imaginatione di, gna sunt. 63 Prosequitur C. his verbis: Tandem optima electio in operibus Dei omnibus, patet consideranti
cuncta , & totum . Unde nos, qui non comprehendimus totum, nescimus reddere rationem sonis venientiae singularum rerum Beati autem , qui comprehendunt, praesertim post unive sale judi. cium, quando divinum opus qua si dramina . ad ultimum usque actum repraesentatum fuerit , videbunt, tam bene, tam optimhtam sapienter omnia iacta, & oris os nata, ut nihil melius desiderari
potuisset. Interi in vero contem
plativi cognoscunt optimum esse ex parte, quia communicatio di. vinae bonitatis, quae haec non po teli secundum totum , facta eit per omnes gradus bonitatis . &per modos omnes usque ad summum . nempe per unionem hy. postaticam. Creaturae intellectuales Diqiti eo by Corale
344쪽
les fame sunt sorte omnium ordinum , & ad eas omnes instrue n. das fortasse species rerum corpo ralium conditae sunt, certe quod si Isatisfacerent praecipu8 quoad n in merum , & ideo dicitur Deus creasse omnia in numero ; ponde. ,&mensura. Unde D Dionysius de div. nom. Oportet in Hemidere veram Dei esse Iustitiam , quod omnibus tribuit propria , secum um unius uishue exissentium dignitatem , s cujusque naturam in prinprio salvat ordine, o virtute. Cui
concinit D. Tho m. qu. 2 .art. I. Et excludenda temeritas illorum est,
qui dicunt , melius Deus fecisset, si se fecisset, ut de dispositione coetariam bl ptimavit Alpiansus. 66 Ex his nihil contra nos, inquit B. insertur , imo pro nobis , ex sententia D. Dionysii , ibi : Onibus tribuit propria seciandum justitiam , hoc est secundum suam
legem aeternam , qua sibi praeseripsit modum producendi creaturas in tempore jsxta earum nuturas, & persectiones essentia les,
in quibus non desecit , quia allidreas non feci sset, sed aliasiunde si fecit eas secundum legem a se constitutam Een d fecit omnia Μarcii 7. 37. quia legem suam servavit,&in nullo unquam est trans
tius Deus fecisset, si sic fecisset,
non sic sunt intelligenda , quod Deus temper faciat id, quod me. Ilias est, sed eum habent sensum, qQod Deus fecisset melius e. g.
L. unam faciendo luminare majus, qUali errasset, tribuendo virtutem
illuminandi minorem lunae bendergo fecit haec duo luminaria secundum magis , dc minus , iuianum fecit alio melius; ergo tu. nam inseriorem Sole , ix se eam
non feeit meliorem Sole erg6 non semper facit melius, nec
autem Deus secisset creaturas persectiores his , quas fecit, quan tum ad aliquid , non egisset me. lius, sed minus bene , minusque proinde esset laudabilis. Sicuti si etiam Pater, & Spiritus Sanctus
incarnati essent, quod fuit alte. rum exemplum mihi rei pondemtis. Et ratio est aperta, quia Deus
non amat creaturas ut finem ultimum, sed tantum semetipsum;
illas autem amat ut meis tum, etiam intellectuales aliquo modo, nec illis fruitur, sed utitur, ut ait
Aug. in primo is e Doctr. Christi,
in mediis autem non attenditur bonitas absoluta , sed relativa, non magnitudo, sed congruitas,& aptitudo. Hanc autem esse exactissimam in rebus creatis respectu sui finis , itaut in eis nihil
deficiat, aut redundet, constat e R
dictis , iv iudicari debet e v eo, quod ipse secerit, etiamsi aliter videatur. Nam Deus seipsum amat infinite , & caetera omnia pro mensura propriae cujusquo bonitatis. Et haec de prima pro
positione principali dicta sine
satis. 68 Ex quibus apparet, eam, ut cumque explicetur , non posso censuram effugere , & quocunque se vertat, illi obviam ire. Meretur enim, si intelligatur, ut debet, ad sensum argumenti negare Deo, quod amet aliquam bonitatem creatam , & quod in Incarnatione intenderit etiam bo. nitatem intrinsecam ipsius myste rii, quia ponit aliquam, imo maximam bonitatem in universo ,
quae respectu Dei sit casualis , de
345쪽
praeter intentionem. Et cum tres species honoris allatae non sine proprie tres honores , sed unus formaliter, consistens in obsequiis
creaturarum meritor id ,& virtua.
litὰr in intrinsedis Dei perfectionibus, arguitivd vero in creaturis illis manifestantibus. Meretur item, si neget in creatura rationali praeceptum dandi Deo summum honorem possibilem, & excogitabilem , quia ne. gat dari praeceptum latriae λ meis
retur, si significet, deficere Deo
aliquem honorem, qui deberetur Propter creaturas persectiores ,
quia supponit, aliquem Dei honorem pendere meritorie ex crea.
turis , quasi non sit in illo meri. tum ad omnem honorem ex suis intrinsecis persectionibus, ut poto
quod potest augeri , & interim
aliquis honor ei negari. Mere. tur, si intelligat, meritum ipsum honoris divini intrinsecum majus apparere posse in creaturis persectioribus creabilibus ; ideoque nunc aliquem honorem negari Deo posse propter desectu osten. sonis suarum perfectionum iae reaturis perfectioribus, quia su inponit , Deum in creaturis esisten tibus non se lassicienter manifestasse. ut Deum dignum supremo honore, qui possit tribui Deo, hoc est latria. Denique frustra proprium i m. propriari, & detrahi ad signifi.
candum , quod Deus non faeie optimum , vel non tenetur ad optimum, quia quodlibet horum dieatur, illud affirmandum et tesse Deo honorabilius. Et negare, quod Deus iaciat semper id, quod est optimum factu, est sal.
quod semper faciat, id ex quo aeque beni semper honorabiliseit, nempὰ , summe , propὰ atae si ab haeres. 7t Contra eis primo, quia omni,no falsum, Deum creatura S mi.
nus bene fecille , si poterat sacere persectiores, quas non fecit, sive essentiali , sive accidentali persectione , quia quod ad per
feeisset, sed alias diversae specie is
vel augentur, cum sint indivisi. biles,& si variantur, illae res no a sunt, sed aliae diversae in specie;& se nec minus, nec magis bene fecisset eas , cum eas nullatenus see isset. Si vero loquamur de peris sectione accidentali, potest fac re illas eum minori perfectione, relicta majori pro suo arbitrio, cum haec si variabilis patet id exemplo Conceptionis Uirginis, quae secundum Thom istas accidit cum minori persectione, dum facta fuit sine praeservatione 1 peo' Cato originali , a quo nihilomi. nus potuisset eam praeservare, &praeservavit secundum sententiam Scotillarum, minoris ergo perfectionis fuit Conceptio Virginis respectu illorum , qui admittunt post bilitatem, & negant actum. Attende ulterius ad l ensum duplicem illorum verborum. Non egisset melius , sed minus bene scis Creaturas Deus pei sectiores se. cisset, quas fecit, nam minus bene saeit hunc sensum idest defectuo se, qui est malus, quia Deus nihil defectuose facit, cum de eo Scriptura dicat: Βικὰ fecit omnia, ut dictum fuit supra,& hunc re' linquamus Adversario , cum iit malus , & accipiamus secundum, qui cum nullum importet desectum , sed bonitatem creaturae
346쪽
pro Fortionatam, sed non tantam,
uana posset habere , Deum siuubio honorificat, & laudat e. g. magis laudabilior est sublevatio
ejus, si tamen sublevatus,& emunis datus fuisset ab originali post ortum remedio ordinario , adhuc laudabilis,& persecta suisset illius emundatio, sed non tanta laude, qua prior , & hoc minus non diiscit impersectionem , quia Deus in hoc non deficit, aliter in omnium redemptione pro remedium ordinarium, omisso privilegiato, deficeret, quod nullus sanae men- 73tis dicere potest . Addit aliud exemplum de Incarnatione, nam si cum Verbo Pater,& Spiritus Sanctus fuissent incarnati , secunctam Thom istas , qui hoc possibile putant, impossibile vero Scotistae, fuisset melior Incarnatio sergo minus ben8 Incarnatio foelius Uerbi. In hoc casti potest' laudari In earnatio a possibilitate tantum, non ab actu, quia solum Verbum de fide est incarnatum.
ex quo infertur non dari hic re pectu actus nec melius , nec minus benὰ, dum non datur revera Incarnatio omnium trium perso.
riarum I sola ergo laudatur possibilitas. Hane vero , ut dixi, ne ant simpliciter Scotistae; ergo exoc capite nihil est laudabile.
cum impossibile nihil sit; ideo
Contra secundo , quia assere 7 rationem de amore Dei, qui amat se ipsum tamquam ultimum finem, creaturas vero ut media ad
illum finem, & illis utitur, non
fruitur. In mediis autem non aris
tenditur bonitas absoluta, sed res. pectiva &c. Nescio quomodo ex his Inserat censuram in prima propositione , quae est, Deum non semper sacere quicquod illi melius est,& honorabilius, quam ait G. non posse effugere, quia quocun que se vertat, eam semper sibi obviam habet. Nam id non pro
bat ratione convincente , nec ullam Sacrae Seripi urae auctoritatem refert, dicentem Deum, semper melius, vel optimum facere; so. tum Seriptura loquitur in gradu possitivo his verbis: Bene omnia fecit. Omnia Dei opera perfecta
Contra tertio, quia illa propositio est digna censura . quae est
salsa , vel quia est haeretica , vel quia suspecta de haeresi, vel quia
est contra bonos mores , in sententia omnium I supradicta autem propositio , Deus non semper faeis, quod mesius est, vel o imum, non est falsa ex praedictis rapiti. bus , cum non sit haeretica , nec de haeresi suspecta , nec conir bonos mores, nihil enim horum probavit Adversarius, nec probare potest; restat ergo, quod sit imdigna censurae, cum probatum sit, eam esse veram, & legitimam. Confirmatur, quia est in opinione multo probabiliore, quam sit opposita s ergo censurari non pintest , sicut non potest opinio de maculata Conceptione censurari, esto nostris temporibus multo
probabilior si opposita , & eolligitur ex Bulla Alex. VII. Contra 4. quia dicta propositio nullam negat bonitatem cremtam amari a Deo, qui omne bo. num amat, unde assertam bo. nitatem mysterii Incarnationis Deus amat secundum Scoti. eam admittentes, non vero secundum Thomistas , quia ab
347쪽
his negatur, ae proindὰ eum sit nihil , a Deo amari non potest . cum objectum amoris sit bonum , non vero nihil. 76 Neque ex his sequitur, boni. talem universi esse calualem respectu Dei , quia secit mundum valdὰ bonum , non ca- is , sed conti l io voluntatis suae, quae semper tendit in bo
i Contra s. esto latria sit sum. mus honor Deo dandus propter ejus infinitam excellentiam ,
cum sit creator omnium , tamen II ei tribuendus non est honor ea. rum rerum, quae non secit, cum
nihil sint in actu, sed tantum in potentia , undὰ sussicit lauda.
re, & honorare ejus potentiam, in quo casu honor est minor,quam cum honoratur ut in actu prodin
istor rei, & sic datur magis, &minus, quoad exercitium ineui. tu latriae, cap. Ex parte I 2. de conss.
non obstante , quod illa in suas ei e sit persectissimus cultus.
Quoniam autem non datur excel.
lentia mysterii, at ias dabilis; ideo
Deo in hoc non tribuitur honor, qui non potest terminari ad nihil. Nullus ergo honor deficit Deo nec ullus Dei honor pendet a creaturis, sed ab illis Deo tribui. tur, cum adsint persectiones ab eo productae in creaturis , neque enim actiones Dei imaginariae honorantur , sed quae revera fimi ; neque enim Thomistae ho norare,& laudare possunt immaculatam Conceptionem , quam
negant , essent enim mendaces, non colentes Deum, neque ejus matrem. Quare concludo,Deum
talitὰr esse adorandum , bc honorandum ab homine , qualitὰr 78 se illi manifestavit, di non al ter, neque enim obiectum honoris,
& laudis potest esse aliquid im
Et ex his patet, non esse immerarium , sed rationabilitὰr di ictum, quod Deus non semper facit, quod est melius, vel optimum, nec proindὰ bene Adve sarium pronuntiasse ex suis a sumentis , eam propositionem prom abesse ab haeresi, cum ex oppositis 1 nobis constet, Pro. positionem G. esse veram , rationabilem, & legitimam. Prosequitur C. his verbis: Iam exemplum illud : Honorificentius esset Cisso, si plures actus me. mmor egisse3 ; plura sustinuisset splures iactas charitatis elicuisset,
buuntur. Procul dubio injuriosum est Chri ilo, & damnabile, quia re ipsa Christus omnia contemnendo is qua navi bomines emptum, os omia perpetiendo, qua burre1cunt , o omnia. faciendo , quae mirantur, ut ait Aug. in lib. do vera ire lig. operatus est ex , tota Virtute, quam habebat, &ad mensuram finis, & voluntatis divinae praescriptam, nec ρο- tuit plura sustinere, nee plures actus charitatis , & meriti eli
cere , C m elicuerit ex totis vis
ribus, & semper, & omnis i l. lius actus cujusvis potentiae, ut. potd procedens a charitate, me. ritorius fuerit, nec proinde mereri majorem honorem per plures actus, aut passiones. Et qui oppositum asserit, est illi inimi. cus , quia supponit non a malisse,& meruisse, quantum potuit, nee sustinuisse, quantum expediebat.
Contrὲ est , quia stat firma catholica propositio G quod ho
348쪽
norifieentius esset Christo , si
plures alios actus secisset, nam Christus 1 suis operibus laudatur , & honoratur, ut ex plinribus locis colligitur Lucae 4. 3. Et ipso iacebat in synagoga eo. rum , O magni abatur ab omnibus, & cap. 18. fine dicitur: Et confestim vidit, is sequebatur. iam magnificans Deum, o omnis plebs, ωι vidit, dedit laudem Deo. Et Marei 7. in fine laudatur Christus ii miraculis , quae faciebat B eo amplius admirabam fur , disentes : Benὸ omnia fecit , I surdos fuit audire, o mutos Loqui. Et quod ex operibus quisque consequatur honorem, testa. tur ipse Christus Matth. II. ex
tremis hisce verbis: Non est proprita siπὸ honoro . nisi in patria sua, I in domo sua. Sicut ergo Christus nunc honoratur in suis operibus jam factis, ita & honoraretur in aliis pluribus, si ea fecisset, & se extenderetur ejus honor, & laus, quod non fit. 9 Quare salsum est, eam Propoesitionem esse Christo injuriosam, nec ex D. August. id colligitur, sed solum hoe, quod omnia, quae
fecit, ea ex tota virtute sua ea
fuisse operatum juxta praescripta divinae voluntatis, quicquid enim fecit, fuit persectissimum, ut dineet D. Τώomas parr.3 q art. 3. ad 1. quod non adversatur prae satae propositioni de ejus majori honore, si alia opera secisset; meruisset ergo majorem honorem ex aliis operibus persectissi.
e faciendis , sicut ex prioribus iam factis. 8o Subjungit C. Ait quidem Doectissimus Censor, idest R. potuisse plus honoris mereri, quia de
potentia absoluta potuerunt au.
geri habitus, & multiplicari actus
interni, & externi, ix passiones.
81 Sed contra primo opponit se C. quia sic distrahitur propositio ad senium dissi ei lὰ cogitabilem,
quae nimia clementia est in cenissendis propositionibus, praelertim quoad sensum ossensivum divini honoris,& piarum aurium, tunc enim accipi debent insensu obvio, qualis in casu nostro est, de pluribus actibus est ei hi libus per facultates actu in Christo ex illen. tes. Qui enim diceret: Honorificentius futurum fuisse Pitagorae, Platoni, Aristoteli unum Deum eolvisse,& aliis praedicasse, intelligeretur supponere, quod de facto potuerint, ut ait Apost. ad
8a opponit B gratis enim asseritur a C. sensus ostensivus divini honoris, cum id non probetur;
imo laudatur Deus in ὸiversis hisce modis, quibus operatur; unddnec piae aures offenduntur , sed aedificantur. Certum quoque est esse honorificentius colere Deum,& aliis praedicare, quam alterum tantum praestare, dum multiplicatur Dei cultus, scuti honori-fieentior fuisset incarnatio facta, s suisset propter utrumque, &propter Redemptionem,& pro pter excellentiam mysterii , ut diait Adversarius; ex multiplicatione ergo actuum latriae cum magno honore augetur Dei cultus. Cur in hoc admittitur comparativum , & in illo negatur ZPotuerunt ergo non de facto, ut
falso supponi dieitur ab eo , sed
ex divina illuminatione illi Gentiles utrumque sacere cum majo.ri honore, quam alterum tantum agere. Quid autem dicat ad suum propositum Paulus, non refert, S a a verum Dissiliam by Corale
349쪽
verum quidem est,qubd ex tex. tu nihil colligi potest contra R. qui sano modo locutus fuit. 8a Prosequitur C his verbis . D indὰ dato, quod potuerit intendi habitus, ct multiplicari actus, adhuc injuriosum est Christo di. cere , quod illi fuisset magis ho. norificum , quia supponit dari aliquem gradum honoris majorem , qui tunc ei deberetur, i cmodo non debeatur , quod sal sum esse patet ex dictis. Quan. racunque enim aue a fuisset Cliri. ili Charitas,& plures ius citasset, sanasset &c. nuli us major honordari posset, aut deberet, quam la triae, & hyperduliae , qui de R. cto datur; unde interpretat io non potest aptari integrὸ propositio. ni respondentis, sonorificentius est Christo plures actus elicuisse , &c. 84 Contra est, quia ex intentione habitus, ct multiplicatione actuanihil injuriosum sequitur in Christo , cum habitus, & actus sint qualitates bon ,& dignae omni ho.
nore, cum sint virtutes, &actus virtuos , ac proinde inserunt in eo honorem, non injuriam. Falsu m quoque est, quod aliquis gra.dus maloris honoris tune sit . e.
nullo modo eli debitus, nec tunc, nec nunc, nec ante, nec post, quia cum intensio , nec actuum
multiplicatio possibilis , quae pro nulla temporis differentia exi, stit, nihil sit, non potest esse o, jectum honoris, cum hujus o, jectum sit ens in actu, ac proin
de nec major, nec minor gradus honoris datur ut tribueretur Clui.
sto, si eum illis aliquando fuisset in actu , & talis honor fuisset latriae, vel hyperduliae, α quidem major secundum excessum , &multiplicationem; at reditur enim honor secundum mensuram agenistis 3 unus enim modo devotius honorat Christum, quo ante, α actus ipsius Christi modo excellentiores , modo minus cognoscuntur ab eo iacti, dum mensurantur a virtutibus , quae inter se in persectione differunt. Et quamvis dulia sit persectissimus cultus quoad suam entitatem, quoad
modum tamen, & exercitium reiscipit magis , S minus persecti nis ex dispositione agentis , vel ex persectione virtutum, propter quas cultus Deo tribuitur. Prosequitur C. his verbis r M. eundo nego potuisse augeri Christi charitatem , ait enim Magister in 3. diis. I 3. quod Deus Christo contulit tantam gratiam squantam conferre potuit , hoc est , quantae ipse capax fuit pro dignitate capitis Ecclesiae; in qua diffusurus erat. Undὀ plenus gra' tiae dicitur Ioan. i. Et is plenita.
tem plenum non potest plus capere. Nec distinguatur mihi de potestate ordinata, & absoluta. Siquidem potentia Dei moralis, ct proxima potest quidem absolvi , legibus partieularibus, mini-
md vero a generali de non agen do perperam,&praeter rationem, quale eis agere non ad mensuram,& exigentiam finis. Et cum dicitur: omne finitum augeri poteti ; si ly ραεβ dicit solam non
repugnantiam, ex parte ipsius s. niti, concedo; si integram possibilitatem , nego ; ad hanc enim
praeterea requiritur potentia cau
sae , & ad hanc ordinabilitas ad
350쪽
87 tum procedit de potentia Dei
ordinaria , nam de absoluta loquendo , non implicat tale augmentum , ut docent Scotistae cum Meldul in .sent. d. p. 2.ὰ num. 69. Carae de Lugo disp. i6. de D.
q. 4. m. 3. quia non implicat, nece κ parte gratiae, quae si sit finita, sine dubio est augibilia , nec eae Parte animae, in qua est potentia obedientialis ad recipiendum augmentum. Nee id obstat dictum divinum Plenus gratia, quia non loquimur de plenitudine divini- 88tatis, nec unionis, sed de pleni. tudine , quae est abundantia bonorum gratiae, quae augetur, nam
Plenitudo gratiae in hoc sensu sui tetiam in B. V. & in Sanctis , &tamen non est tanta in illis plenitudo gratiae, quanta in Christo, in quo ejus gratia excedit gratiam Virginis, S. Stephani,& aliorum,& gratia V. excedit gratiam reli. quorum Sanctorum, potest ergo gratia augeri non obstante pleni tudine . Illud ergo perperam reis vertitur in auctorem G non enim perperam agunt, qui sequuntur
communem Opinionem, cum prindentῆr judicent , est enim haee 89
opinio communis, ut refert de Lugo. Demum ly Hieli resertur ad utrunque , ut probar allatum argumentum ex Becano 3, & sic concluditur, omne finitum augeri potest , quia ex nullo capite r
Pugnat , cum sinito semper addi possit.
Prosequitur C. eandem mate. riam contra eundem R. his vetabis: Tertio . quamvis charitas Christi, ui potὰ finita, mathema. t ted potuerit esse major, quam fuit, non tamen potuit esse major, quam tribuatur , nec de pru
tentia absoluta quidem, quia nulla mensura certa assig. ari potest, quae non tribuatur summὰ magna, quantacunque placuerit , dummodo finita, non erit major ea,
quae Christo tribuitur, sed minor. Quae enim mensura a nobis statui potest charitatis Christi, quam nemo potest comprehendere juxta illud Ephes. 3. supereminentem scientia obaritatem Christi. Hoeenim sensu saltem capi debet Ioan. 3. Non enim ad mensuram datinus spisitum. Dices , tribuitur finita ; ergo
potest dari major, quam quae tri buitur. Nego consequentiam. Frucis enim transtumii re procul in se ad eandem , prout in mente sFinitum enim conseia conceptu
non potest intelligi auctum nisi infinito, quod implicat; & ratio est , quia quandiu finita non determinantur , omnia sunt negat,ve aequalia, hoc est, nullum ma. jus. Igitur interpraetatio non PO-test juvare respondentem , qui '
pe qui asserit, potuisse Christum
elicere plures actus charitatis , &c. qui tamen communitῆr non tribuuntur.
Contra est, quia aliud est,quod charitas major possit esse , aliud quod non tribuatur , siquidem tributio habet pro objecto ensactu ; ideo tribuitur minus, quam possit dari , cum dabile non sitens actu. Insuper ad hoc parum refert , quod a nobis delignari
non possit certa mensura gratiae
Christi , quia ejus augmentum non pendet a nobis , sed ab ipsis
divina potentia, cui nota est mensura, quam potuisset ulterius superabundare in Christo. Quod autem dicitur , quod Deus non dat Filio Spiritum ad mensuram,