Cebetis Tabula quanam aetate conscripta esse videatur

101쪽

dem ab re esse mihi videtur c0mmemorare, in Cynic0rum quae feruntur epistuli ipsam illam, quam in Tabula illustratam invenimus, imaginem viae asperae ad virtutem ferentis Beatitudinisque in summ0 0nte Sedenti n0urar Occurrere. f. epiSt. 12, p. 23 Herch. οταν δ' ἐπὶ

cum ab . 27 28, 2 epist. 38 p. 252 Herch. ν τῆ δω

ιδρυσασθαι cum Tab. 15. Epist. 3 item agitur de via in arcem cf. Tab. 21, 2 et ad Beatitudinem ferente. Quae epistulae licet omnes subditiciae sint existimandae,

id tamen vix quisquam negabit, earum auctore ii imaginibus usos esse, qua Cynicis et Stoicis re Vera in usu suisse sciebant. Quid qu0 tam arte cum Stoicorum di8ciplina prosop0poetarum usus c0haerebat, ut Plutarcho Plac. 1, 6, 9 si fidem habemus, unum e deorum generibu8 88 Statuerent πραγματα et πάθη, Velut Ἐλπίδα, Λ γην, υνομίαν, Eρωτα, λθον. Itaque quae Supra de artificibus statuimus, ea ita congruunt cum hac de libr0rum auct0ribus et phil080phis quaesti0ne, ut ex his quoque eos maxime alleg0riarum et pro80p0poetarum usui indulsisse videamus, qui fuerunt 908t Alexandrum. Jam quinam in ea re plurimum Studii p08uerint quorumque translati0nes proxime abSint a Tabula Si quaerimus, ad prima p0S Chr. n. Saecula remittimur. Drosilinus p. 4), quantum hac aetate apud p0eta Roman08 0nsuetudo allegorias fingendi invaluerit et quam crebri in hac re fuerint i Chrysostomus et

ludinem, Virtutem finxit apud Graecos de palma certantes. Sext. Empir adu math. XI 51-59, Mull. D. phil. Graec. III p. 15 sq.

102쪽

fingendi rati0ne suisse mihi videntur. Atque Phil0nis quidem qu0 allegoria iis libris

contineantur, quibus Sancti Judae0rum scripti allegoricam adhibet interpretationem, vix quisquam enumeraVerit neque nobi cura est nisi de eis, quae cum Cebetieis aliqua similitudine c0niunguntur. De ratione inter artes

liberales et veram phil0s0phiam intercedente' haec dicit leg all. III 8 p. 35 M. V γα μελετων et αρετῆ

l0cum, qui est leg all. II 21, p. 84 ἄτριπτος μεν ὁ ἀρετγῆς

χῶρος, λίγοι γὰρ βαίνουσιν αυτον, τετριπται δε ὁ κακίας cum Tab. 15, ibid. 26 p. 86 M. σπουδασον στεφανωθ γῆναι κατα τῆς τους ἄλλους ἄπαντας νικωσλης γηδονγῆς καλον καὶευκλεῆ στεφανον cum Tab. 22. De ab. 9, 8 admonet d. mere meretr. 2, p. 265 M. δυο γαρ λὶμων κά τροσυνοικουσι γυναῖκες ἐχθραὶ καὶ δυσμενεῖς ἀλλγηλαις. .

TOυτων τλην μεν ετεραν ἀγαπωμεν . .. καλεῖται δε λὶδονή. Tri δε τεραν ἐχθραίνομιεν . . . νομα ὁ καὶ ταυτης ἐστὶν

λ v. supra . PSq. f. ab. 32 et totius picturae a Cebete descriptae compositionem facile inducaris ut Tabulam Phil0ni, vel Philonis locum Cebeti dicas obversatum SSe.

103쪽

αρεπῆ. Η μεν ουν προσέρχεται πορνης καὶ χαμαιτυπλὶς τροπον τετρυμμενη Tab. 9 κεκοσι λημενας σπερ ταιραι

ii ευδολογία, η ευδοδοξια, α σεβεια, αδιο ια, ακολασια. VirtuSc0ntra sic describitur 3 p. 16 M. ελευθερας καὶ στ)ῆς

Tab. 23 ubi ign0rantia et error bestiae appellantur);00dem pertinet leg all. II 4 p. 68 M. τα θηρια ij ψυχης τα πάθη. Leg. all. III 53 δεσπότλης ἀντὶ δουλου γινομαι

καὶ ἀνακράτος νιγα καλην νικην καρτεριας καὶ σωφρο-

ναὶ Similitudine coniungitur cum ab . c. 22. Multa ex hil0nis scriptis afferri 08Sunt, quae ad Cebetis Tabulam proxime accedant; Sed iis ip8is, quae exscripsi, Satis artam illam cognati0nem illustrari existimo. Qu0dsi quaeris, uter pri0 et m0d alterius utrius opus alteri obversatum est alteri ad imitandum videatur pr0p08itus fui8se, 0nfiteor certum indicium de hac re mihi nullum bvenisse. Quamquam id aliquanti ponderis esSe au8u sim affirmare, quod in Phil0nis imitati0nu Pr0diceae illius de Hercule fabulae de merc. meret. p. 265 M. personae et plures et uberius descriptae amplioribu8que naturae suae atque indolis signis instructae occurrunt quam in Pinace. Fere enim Sic fieri 80let, ut imitator eius, cuius vestigia premit, exp0Sitionem amplificare n0vaque vel ab ipso inventa vel aliunde depr0mpta addend exornare studeat. Atqui in Tabula pauci per-

104쪽

πισμεναι καθαπερ αἱ αλλαι 12,2 Falsa Eruditi0 ῆ δοκεἶ πάνυ καθαριος καὶ ευτακτος iναι Apud Phil0nem contra V0luptas Septemdecim attributis describitur, quaeque l6 M. Virtutis exhibetur adumbratio non minUS St Verb0SR.

Quid ver dicam de numer personarum Cum in Tabula Intemperantiae tres 9,3), orae Eruditioni uno adiungantur 80ciae l8 2), apud Phil0nem V0luptatis decem,

Virtutis triginta quattu0r enumerantur comiteS. Id igitur, si m0d alteruter alterius Opere SuS St,

sine ulla dubitati0ne suspicabimur, Cebetis Tabulam prius comp0sitam esse quam Phil0nis illam Pr0dideae fabulae

imitati0nem. Jam videamus de Di0ne ChryS0St0m0. EX eius orati0nibus quae huc pertinent, haec Sunt. r. d. re n.

p. 79 Sq. Dind. Dio tribus illis, quas Statuit, vivendi rati0nibus genios tres fingit praesidentes, unum luxuriae deditum c0rp0risque v0luptatibus, alterum divitiarum quaestui, tertium gl0riae atque hon0ribus. Cum his υπάτεὶ VerSatur, quae p. 85 Dind. his verbis describitur πάνυ

105쪽

γυναικων ναισχυντων και κολαστων πιθυμιων τινων

αναγκαζεται ταυται ταῖς γυναιξὶ δουλευε ιν . . . παραδε -

δονται τῆ ιμωρία Deinde ut in Tabula homines Fraudisi Similitor in Diotiis do scriptione gonii avaritiae 1 82 βαπτονα εχομένga τριβώνιον μιας τινος των ταιρων Αν σμεν. λ Huic consensioni se nimium ponderis trilivamus, obstat quod odo signo instructae Divitiae haud ita raro occurrunt; s. Aristoph. Plut 8T, Plat log 63lc; 0nand apud Sl0b. 93, 2l; Luc. Tim 20 p. 4 Jac0b. 2 p. 43 Jac. R Or. 80 p. 292 Dind. ii omines a muli 0ribus quibusdam Cupiditatibus vinculis et strvitute premuntur. Inter hos l0cos et lat.

leg I 644χ δυο δε κεκτημενον εν αυτα ξυμβουλί εναντιω τε και αφρονε, ω προσαγορευομεν ηδον ην καὶ λυπην quanta sit discrepantia, nemo os quin videat. Et iam apud Platonem voluptas et a sero personae fin nitur, sed nullum est indicium, quo illi imaginem animanti humana poete praediti obversalam Ss colligas. Idem valet se quopb0ntis eo loco, qui si comm . , 2, 23

106쪽

24 2), Sic apud Di0nem ii, qu08 genii illi deceperunt

πλανωνται κατα τὸν βιον. Ne ea quidem praetereunda

Sunt, quae r. 30 p. 340 q. exponuntur. Ubi voluptas du0bus quasi ministri h0minibus praebetur, qu0rum unus est μυς, alter 'Aκρατεια. Cratera appellatur Σωφροσυννὶ ). lia imago exstat r. 30 p. 333 Dind.

ubi mundus carcer fingitur, qu a dis imus inclusi. Etiam apud Di0nem Chry80st0mum invenis imitati0nem Pr0diceae illius allegoriae. Quam haud abs re esse mihi videtur cum Tabula c0mparare. Atque idem, quod supra de Philone m0nuimus, de Di0ne valet δ). Descripti enim perS0narum quamquam multo simplicior et brevior est apud Di0nem quam apud Philonem, tamen aliquant uberior St et c0piosior quam in Tabula; cf. p. 15. 20; 7, 11. 0mite p0rro, quibus abundant et Tυραννις et Βασιλεια, HSius depinguntur cf. p. 16, 10 18 10. A Xen0ph0nte et Cebe et Dio ita recedunt, ut primum ordinem illum qu utriu8que feminae primum describitur col0r deinde oculi, tum habitus 908trem vestis

γέν χηται τῆς ψυχῆς τοῖς φαρμακοις Dr. 7 . 1 40 σωφροσυνης

107쪽

αυτῆς οἴχεσθαι κατὰ των ori μνῶν)η); apud Xenoph0ntem viae virtutis et viti08itati comment 0rantur 2 l, i 23; 27 29, sed ita ut pluribus n0n describantur neque imagine earum Xprimantur. Haec igitur sunt, in quibus Tabula auctor et Di0c0nveniant. Verb0rum c0nsensi0nem, qua Pinacem i0nin0tum fuisse efficiatur, non deprehendi. Qu0d enim uterque utitur v0cabul καθεστηκως Di p. 5 l. 9;

Tab. 8, l), alias hac Significati0ne haud frequenter adhibito ), huic rei n0n multum tribuerim momentiq). Deinde quod Di p. 15 l. 20 Legitimam D0minationem in s0li facit sedentem es Tab. I, 3), quae imago a Xen0phonte aliena St, ViX pu est monere, quam Deile ille in alleg0rica regni et tyrannidis descriptione ut ita fingeret adduci p0tuerit, etiam si Cebetis abula ei non

i Apud Dionem ad tyraiani lem; cum enim de tyiannide et segno agitur, ipsa ratio fert, ut viam sericulosam et lubricam tyrannidi assignemus. Haec igitur discrepantia, quae est inter Xenophontem se Dionem, ipsa re et materia requiritur. λ Hac in re Cebes et Dio Hesiodeum illud secuti sunt, quod exstat apud Xen0ph0ntem comm. 2, 1, 20. y v. infra pari. IV.

108쪽

repraesentandi c0nfitetur φερε υν, καθαπερ ι κοιμψοὶτων δημιουργαν επὶ παντα si βραχυ φερουσι την αυτων ἐπίνοιαν καὶ τεχνγὶν, ου μονον τα των θεων πομιμουμενοι φυσεις ἀνθρωπινοις id εσιν, ἀλλα καὶ τωναλλων καστον . . . Oυκουν καὶ λὶμεῖς μὴ χειρους ιιχὶ δεφαυλοτεροι περι τους λογους φανωμεν γηπερ κεῖνοι περιτας αυτων τεχνα τω πλάττειν καὶ ἀφομοιουν . . . Oυδεν γα ἄσχλημ0ν υ δε νεμεσλητὸν καὶ ποιληταῖς παραβαλλομμενους καὶ χειροτεχναις καὶ καθαρταῖς ρασθαι. ει δεοι πευδειν πανταχόθεν εἰκονας και παραδειγματα ποριζοντας, αν πως ἰσοσωμεν ἀποτρεο α κακίας καὶ ἀπάτλης . . . iam

quam arta ille in hac re cum Cebete iungatur c0gnatione et quam recte de Tabula ubi quaestio instituitur, de Di0ne moneatur perspicies Gr0n0vius quidem Tabulam Dioni Chrysostom ante oculos fuisse suspicatus est neque deitS, quae Supra de utriusque imitati0ne Pr0dicea fabulae digputavimus, si e0gito, aliter Statuendum esse mihi persuadeo. Qu0d enim Dr0silinus 3 p0st Di0nem Pinacis auct0rem fuisse existimat haec Sententia quo confirmaretur omnes Dionis rationes percurrens nullum inveni argumentum Nam qua re b eam quae in duplicis

sic apud Dion0m Herculi a Mercurio, quid illae mulier0 significent, explicatur, non, ut apud Xenophontem, Herculses cum ipsis illis feminis coll0quens inducitur; quo fit, ut interrogationibus et responsionibus alternantibus Dionis loci quidam Tabulae sint simillimi; id quod maxime de eo l0e valet, qui est . 16, 0 sq. cf. Tab. 10, 2 sq. . Sed hoc non sebetis inritatione, sed ipsa muginis a Di0nep0sitae comp0Sitione mihi videtur effectum esse etenim apud Xenophontem illa muli seres Herculi ultro se offerentes ipsae, quae Sint, explieare possunt. Apud Dionem cum illae in summis montibus sint collocatas, alia ratio interpretandi non erat, quam ut novam per80nam Di inducoret quae illud negotium subiret. di Z it se Πινα Κέβ. p. 4; edit. Tab praef. p. 3.

109쪽

tudinem, tum i0nis narrati0uem Cebeti 0tam fuisse inde Suspicaberis, qu0d vitia illa atque animi affecti0nes, quae mulieres in Tabula alias ubique finguntur, hic bestiae dicuntur cf. Tab. 8, 1, 2). Quae OnSi tantum abest,

ut eo loco, qui e8 26, 2 . . ἐκεινα τας γυναῖκας, ας εφλὶς θηρια ιναι t0ssatur, ut his verbis nihil pr0betur nisi auct0ris neglege litia et stultitia aliena temere transcribentis, quaeque inter Se 0ncinere n0n 0SSunt, concinnare Studentis. Ne sic quidem illa discrepantia excusari potest, ut dicas vitia monstra fingi parte c0rpori muliere8, parte bestias β). Etenim huius rei in de- Scripti0ne , t 10, 2, 3 laeta nullum eXSt ut indicium. Itaque maXime inter Se pugnant 0, 2, 3 9, et 22 26 2 autemper se ipsum absurdum St. Ita re facile c0mm0veare, ut Statuas Di0ni illum locum Pinacis auct0ri bversatum esse, quaeque illi Di0ν cf. die eit d. Πινα Λεβ. P. 4 Sq. λ Similis narrati iuvenitur apud eundem r. 8 p. 46 Sq. Diud.' Hoc modo ea describi potuisse cuni ipsa re et ratione Per-8picuum est, tum Dionis Chrys0stomi fabula Libyca 0r b pr0batur.

110쪽

- 102 gene disputat de ei aruitie cum voluptatis sestia init0 Cebetem assumpsi8Se neque c0gitasse de mulierum Specie. quam ipse aliis l0cis iisdem vitiis induerat, deinde hanc diserepantiam ita t0llere c0natum SSe, ut ea Silem feminas beStias appellaret. Sed ne Sic existimem obstat quod mihi n0n persuade illam de Di0gene fabulam aDi0ne inventam esse neque aliunde Cebetem eius notitiam p0tutSSe eeipere. Etenim quod illa nisi x Dione hodie afferri nequit ), huic rei, si e0gitaveris de sescentis illis

vitarum Scriptoribus, qu0rum vi 110mina usque ad O- Stram aetatem manSerunt, per interciderunt, nihil tribueris m0menti ). Idem de ea consensi0ne valere mihi videtur, quae est inter Ceb. ab. 3, 2 λὶ γα 'Aφροσυνλη τοῖς νθρωποι Σφίγξ εστιν et Dioni S r. 10 p. 66, 13 Sq.: γωδ ηκουσα τ0υ λέγοντος τι λὶ Σφὶγξ χ αμαθια εστί.

Quanto enim studio t0ici incubuerint in fabulas alle-g0rie explicandas myth0logiaque res morale illustrandas, ex iis, quae supra' de hac re disputavimuS, apparet. Pr0pterea malim arbitrari utrumque eandem alle-g0ricam interpretati0nem aliunde assumptam adhibuiSSe, quam Cebetem hac in re i0nis aut Di0nem Cebetis imitat0rem fuisse. Prius enim illud vix audeam Statuere adverSante ea, quam inter Di0nis r. I et Tabulum intercedere vidimus p. 98 Sq.), rati ine; hoc autem vix credam ob ea, quae bliqua rati0ne p. 66 14 Sq. di ei. Muli. D. II 299 330.

λ Concedo Dionem adamasse c0mparationem bestiarum; cf. or. 5 p. 90 sq. Or. 30 p. 334, 3 or. 32 p. 409 4; r. 4 p. 258 27. Sed ob id ne dicas illam larrationem a Dione inventam esse, ipsum Diogenem Diog. Laert. 6 51 tradit sycophantas et adulatores bostias dixiSSe. cf. p. 9 Sq.

라틴어 텍스트