Cebetis Tabula quanam aetate conscripta esse videatur

91쪽

elle 'abaisse, elle se ait 0ut a t0us et p0ur etre compriSe et accepte elle pulse es dees n0n plus a la ource eleve dii 0gine, mai dans te reserv0i commvn, qu'0n appelle e 0n sen public elle se appr0che de pluSen plus de a pratique et se cont2nte de d0nne de pre- Scripti0ns Salutatre et inc0ntestabies qu'elle redige enmaxime et qu'elle decore 'ornement littera ire S. Postremum h0 vel maxime cadit in Tabulam. In pauci8 enim veterum phil080phorum operibus tam manifestum deprehendis auct0ris consilium n0n nova dogmata pr0- serendi, Sed ea, quae omnibu n0ta Sunt, OVR quadam et faceta ratione exprimendi. 0 autem ad tertium

l0cum disquisiti0nem transducit, qui est de allegoria

Tabulae.

III. De allegoria abillae.

Boettigerus' eam, quae Cebetis Tabula explicatur, alleg0riam n0n ab auctore vult fictam et inventam SSe, Sed eram picturam muli simplici0rem ab ill ita de- Scriptam e SSe, ut eam exornaret atque amplificaret. Qu0dqHamquam ei8, quae Boettigerus protulit, dem0nstrari aut ad veri similitudinem adduci nequit, id tamen Sine ulla dubitati0ne licet asserere, Tabulam non ante comp0Sitame8Se, quam similes allogorias artificus fingere c0nSuerant. Itaque primum quaeremus, quanam aetate statuarii et pict0re talia aere, marm0re, col0ribus expreSSerint alle-g0riisque usi sint ad illustrandas res humanas, deinde delibr0rum auct0ribus videbimus, qui ill0s imitati eiusm0di0pera vel ab ipsis exe0gitata vel ab artificibus confecta descripserunt. Qua in disquisitione id imprimis erit per-

Scrutandum, num ea ipsae, quae in Tabula ccurrunt,

92쪽

1 De Artisseum allegoriiS.

statuari0rum operibus antiquissimum, quantum ScimuS, alleg0riae exemplum est Lysippi Καιρος λ). Occa Si0nem Lysippus finxit fronte capillatam, p0steri0re capitis parte paene calvam, manibus tenentem trutinam et cultrum DBS0rium, pedibus in gl0b stantem. Ecce illud m0bilitatis signum sescenties p0stea I 0rtunae tributum est Tab. c. 7). Eadem Alexandri Magni aetate fuit, qui ex pict0ribus primus allegorica rati0ne usus est, Apelle φ). Cuius in pictura Calumniae Luc. de cal. 0n tem Cred. c. 5 p. 155 Jac. obveniunt humana specie indutae Αιαβολη, υγνοια cf. Tab. 27,4), ,πολληψις, Ἐπιβουλαὶ, υπατ, ' cf. Tab. 5, Saepius), Φθονος, ετάνοια cf. Tab. 0,3), λήθεια cf. ab. 8,2), Suae quaeque ind0lis ac naturae ignis instructa, velut ipsa Calumnia iracun-λὶ Quid intersit inter hanc Occasionis statuam et prioris aetatis prosopop0eias, quibus nomen allegoriae n0 debetur velut Aristophontis, qui fuit paulo postisella Persarum, Crsedulitatem Plin. 35, 138 Brunnius exponit Geschielit de gr. uns I 366) η De hac pellis et Lysippi consension et de illius aetatis

cogitandi et sentiendi ratione a prioribus temporibus diverSa, qua artifices ut allegorias componerent adducti sunt, cf. Brunn II 2I6 sq. Similis immutatio in deorum imaginibus apparet, de qua Brunnius Manin an dies . . . abgeschlossenen nil abgerundeten Gestaliungen nach egritan de denottributen thre Machi tu Zerspalte . . . ES Lonne sol che ergoni figati0ne dure die Art, Ni si dure ausssere ei chen thre Bedeutun gu erhennen eben

93쪽

- 85diam prae se fert et insaniam sinistra manu sacem tenens, dextra crinibus trahen adulescentem; Μετάνοια VeSteatra induta est et dilacerata cf. ab. 10,1 ρακη ἡμφιεσμεναι). Idem Apelle F0rtunam sedentem de se finxisse dixit, qu0d 0nSistere n011 0sset ). Qu0d etsi dubito an ille i0catus sit, tamen pr0pterea non Silenti praetereundum existimavi, qu0d inde c0gn0scimus, tum artifices c0episse de inc0nstantia I 0rtunae c0gitare; qua re ea c0nfirmantur, quae Schmidtius Ethil . . ait Griecti. 53 sq. exp08uit de noti0ne 0rtunae apud Graec08 lexandri temp0ribus immutata. Quam enim Schmidtius dicit die G0ttin des elingens, geWisserina8sen die Reprasentantii de Segens voti oben' eam S0lam ante Alexandri aetatem a statuariis et a piet0ribu invenimus eXpreS8am. Ea erat υχη illa, quae Bupal ad8cribitur, capite ferens p0lum manuque tenens c0rnu Amaltheae, quam artificibus R0manis in fingenda F0rtuna bversatame8Se Brunnius existimat I p. 40 sq.); ea erat B0na Fortuna Praxitelis Plin. 36, 23), a Xen0phontis Tyche Plutum bracchiis ferens, eae erant 0rtunae illae, Hae quasi urbibus praesidentes multis locis e0lebantnry . Quam Ver Consistere n0n 0880 Apelles dixit F0rtunam quamque in Cebetis Tabula reperimus furentem et temere dona Hatribuentem iisque, quibus dedit, rursus eripientem, eade0rum iustitiae est illa quasi adversaria, quam SchmiditUS I p. 6 inde ab Alexandri quip0ribus in re h0minum fuisse stendit ). Utriusque I 0rtunae signa c0mmem0rati Stob. 0r. 106, 60. y de his es. Mulier IIandbuch d. Archilol. . uns p. 65. - Antiquissimum huius notionis Fortunae vestigium est Diogenis quod fertur dictum Stob. ecl. II 348 Bιογενης ἔφη οραν

94쪽

Omnia ea igna, quibus in Tubula F0rtunae indoles agnatura illustratur, invenis apud Pacuvium rhet ad Herenn. II 23 cf. Ribbeck tragic Latin rei p. 104 die r0 miselle Trag. p. 52 l): Fortunam inSanam esse et caecam et brutam perhibent

Sax0que instare in gl0b0s praedicant volubilei. Insanam autem Sse aiunt, quia atr0X, incerta instabilisque Sit, Caecam b eam rem SSe iterant. quia nil cernat, quo Sese adplicet, Brutam, quia dignum atque indignum nequeat interu0S

Hunc l0eum Paeuvius, quamquam in ea fabula conscribenda 80ph0elem imitatus esse videtur, qui de suo ad-

sed Sors varia et inconstans bonaque externa modo distribuens modo eripiens. His enim cum se immotum sciat Di0genes Iortunae sen0gat subditum SSe. λ CL ab. 7, 1. Cum ab T 2 et i 5 f. Dio. r. 61 p. 214

κατεχει καὶ ως αν εἴποι τις, ναυτιλλεται.

95쪽

diderit, nullus dubit0; neque enim ullum exstat indicium, qu0 0ph0clis aetate ita de F0rtuna iudicatum 8Se 0lligatur. Accedit, qu0 ipse Pacuvius ingendi arti erat deditus e0que facilius p0terat c0mm0veri ut, quae in statua vel pictura quadam animadverterat, peri u in-Sereret.

Plinius hist nat. II auctor est Fortunam a pleriSque caecam 8Se XiStimatam, agam, inc0nStantem, incertam, Variam, indign0rum fautricem. Idem inc0nStantiae signum c0mmem0rat Apuleius et VI 2 subiit in 1101 de nillil veteri priscaeque d0ctrinae Vir0S finxisse ac pr0nuntiaSSe caecam et pr0rsu eX0culatameSSe Fortunam. 0dem pertinent Ammiani Murcellini l0ciral, 8, 8 de te, 0rtuna, ut inclementi querebatur et caeca 25, 5, 8 his ita caec qu0dam iudici Drtunae peractis Τ). De Fortunae insania f. Di0. Chry808t. r. 65 p. 18, 13 Dinii: πλασται καὶ γραφεῖς αυτ λην λοιδορου-

σιν οι μεν ως μαινομένην καὶ διαρριπτουσαν γραφον

Sed hactenus de F0rtuna. Ceterarum rerum in Tabula pers0uis indutarum multitud de ea pingendi arte me admonuit, quam in VaSi recentiori aetatis ar

i Globi 0eum apud Ammianum Marcellinum obtinet volucris

rota; l 1,l: Fortunae volucris rota adversa pro8peris semper alternans; 26 8, 13 quo quivis beatu versa rota Fortunae ante vesperum potest 8Se miserrimus. Idem signum apud us0nium epigr. 12 Occasioni tribuitur. Ceterum etiam prospera illa Fortuna bonum Successum ferens apud Ammianum Marcellinum c0mmem0ratur 22 9, 1 velut mundanam cornuc0piam Fortuna gestans pr0pitia cuncta gl0ri0sa deserebat et pr08pera.

96쪽

l0gisclier gelite in de spatereusas enmaleret talium translationum exempla et ex Script0rum libris et ex artificum m0numenti c0ngessit λ), de quibu8 ea, quae in Tabula qu0que reperiuntur, paucis perStringam 'Aπάτxi in vasis Darei et Terei quae v0eantur obvenit K0ert.

p. 4 et 48), ubi pariter atque in Tabula interpretanda

est fraus 110n per alium quemquam Meta, sed ipsiush0mini perverSitate borta φ). Praeterea Eυδαιμονια invasis ecurrit et, Si recte e0niecit Helbigius - μετανοια. Cf. 0ert. p. 80 et 88. Ceterarum, quibus Tabula abundat, translati0num exempla aliunde n0n inveni allata. Neque attinet quaerere, qu08nam Pinacis

auctor, Um δόξας, γη δονάς, πιθυμιας humana Specie indueret, imitari potuerit. Adeo enim Graeci inclinabant in quidquid gerebatur humana facie X0rnandum, ut auct0 vel minima 110va Xe0gitandi facultate praeditus laeti talia invenisse existimandus sit, etiamSi Xempla, quae imitaretur, praeSt0 0n 8Sent. Deelarant alleg0riae illae a K0ertei c0ngestae, in quibus inveniuntur Dithyrambus, Comus, Com0edia, Tragoedia, PaX, aliae per

tura, ubi Oerteius vult fraudem p0 alium effectam significari. Mihi elimiditus thie. I p. 25 persuasit, tiam illic ἀπάτην errorem ess homini innatum vel divino quodam numine auctore Obortum. Hanc notionem, qua ἀπάτη vocabulum non valde differt a vocabulo quod est ἄτη, Κ00rteius vult iam tragicorum illi ἀπάτε a Polluce n. IV 141 commem0ratae subfuisse. Qu0d dubito num satis firmis argumentis probari p0ssit. Eo enim loco, quo quis hanc sententiam defendi existimauserit, Aesch. Pers. 93, appo Situm est illud θεου ' πάτη vocabulum se se solum hane habuisse significati0nem quae probant exempla, ea omnia ex recentioribus scriptoribus asseruntur tragi 0rum temp0ribus hunc usum invaluisse demonstrari nequit, L p. 4.

97쪽

h0 -- artificum, non Scriptorum Si rati0nem habes ad aetatem auet0ris Pinacis investigandam nullam praebet ansam, cum rarissime artifices alleg0riam illam repraesentarint neque ad nos pervenerit niSi unum certum exemplium, qu0d Si in numismate qu0dam Hadriani η). Plurimum vero id mihi ponderis habere videtur, qu0dis, qui tabulam illam c0mp0suit, non artificem e praebuit, sed phil080phum neque per se ipsum, ut debet artificium, illius opus placet, Sed pr0pter ententiam, quae e exprimitur. Haec autem rati fingendi pera, quae ni8 8ententiam, quae iis quasi implicita latet, c0gitati0ne adhibita explicaveris, recte n0n aestimantur, n011 11Valuit ante Alexandri Magni aetatem'). Haec igitur argumenta, ut summam iam faciam e0rum, quae mod disputavi - ex arti Graecorum hi-St0ria deprompta me adducunt, ut Tabulam c0nfectameSse statuam n0 ante Alexandri temp0ra cum alleg0riae ante illam aetatem artificibus in c0nsuetudinem non Vene

i es descriptionem viae ad virtutes ferenti c. 15 8q. Beatitudinen in summo monte habitantem c. 21.

98쪽

- 90 rant, tum F0rtuna antea ine0nstantia et m0bilitatis signis non erat instructa. Deinde rerum humana Specie indutarum multitud de ea pingendi arte adm0net, quam invasi recenti0re adhibuerunt. Denique quod auct0ri pr0p0situm erat de phil0S0phia et de m0ribus praecipere,n0 ips artifici delectare, id ipsum qu0que indicium est iu aetatis, qua ar Graec0rum a praeStantiae culmine e0eperat delabi.

2. De Seriptorum allegoriis.

Quam facile apud Graec08 veteres re naturae40minumque actione et vitae e0ndici0 es et animi affecti0nes perS0na induerint, nem antiquitatis Graecae peritus ignorat. Satis est verb0 monere de H0mer IJ. IX

Electr. 5), de qu0rum pr080p090eii menti0nem facit Poll. 0n0m. IV 4 sq. Ari8t0pliane, qui in fabula, quae Πλουτος inscribitur, Divitias k per80nam in cenam pr0- duxit E phil080phis e0nstat Pythag0ram rebus humanis alleg0ricam Xp0 Siti0nem s0litum Sse adhibere, cuius litteram illam Y supra c0mmem0ravimus. De eiu8dem familia hae legimus in sch0l ad Plat Phaed. ld.

affer0, cuius initium aliqua similitudine cum Tabulae eisl0 ei coniungitur, quibus de scientia et opini0ne auctor Suam pr0fert sententiam. Ne Plat quidem silenti esti Divitias pers0na induerat ex iis, qui ante Aristophanem fueruBt, Th00guis v. 23 sq. Idem per divitia specie ornat apud Stob. 110 11 et 2.

99쪽

- I praetereuli tu S, cuius ex mythi cum multi, tum is huc pertinet, qui narratur de re p. X p. 614 Sq. ). Sed haec milia levia sunt, Si cum alleg0riarum Ultitudine a St0icis phil080phis inventarum ea compara-Veris. Qui 0, qu0d supra tetigimus, studi ducti quam minime possent contra Graec0rum de religi0ne sententia Spugnandi fabula qu0que de dis antiquitus traditas con- Servarunt, ita tamen, ut allegorice eas interpretarentur et dogmata Sua ad rerum naturam m0resque pertinentia iis vellent significari atque illustrari ). Velut H0rculis apr Statuerunt designari libidines, cervo ignaviam, avibuSVanam Spem Cyclopibus iracundiam, Circe v0luptates δ).3 Ex 0 myth nesci an n0nnulla Pinacis auctori obversata sint. i. eum locum, qui est Plat rep. 10 p. 62ba: μετρον μεν

ετη αλλ' ο μεν πλειον οι δε νηττον De ceteris Platoni locis, qui huc pertinent, phirimis affer conv. 203sq. ubi Ira ρος et Πενια inducuntur.' Cum Stoicis convonit illud Dioni Chrys. II 19 Dii id. καὶ

δ Cf. exempla a Z0ller hist phil. r. III 1, 12 congesta. Huius int0rpretandi rationis quasi initia seprehendi apud Xenophontem comm. 2 6, 11 ὼ μεν αἱ Σειρῆνες επῆδον τω δυσσει,

ἐτερω σοφιστὴ Sed apud Platoriem et Xen0phontem haud ita saepe talia occurrunt, eum Stoici in eiusm0di interprotationibus Summum S udium c0nSumpSerint.

100쪽

- 92 Quae alleg0ricae exp0Siti0ni rati ab ea, de qua adhue disputavimu8, ita recedit, ut illic imag0 priussit, sententia Substituatur ), hic prius Sit Sententia, quae imagine quasi vestiatur. Sed ne huius quidem generis allegoriae exempla apud St0i eos desunt. hil080phiae enim Suae partiti0nem ita descripserunt, ut t0tam phil080phiam c0mpararent eum h0rto, cuiu Saepimentum esset 0giee, arb0re physice fructus ethice Vel universam phil0S0phiam eum v0, 0gieen eum teSta, hysicen cum alba eius parte, ethicen eum flava, vel totam phil080phiam eum e0rp0re cuius 8Sibus et nervi signiscaretur l0gice, carne illice anima physide λ). Qua imagines haud inepte ethnannius' ab ips St0icae Segiae c0ndit0re, Zen0ne, putat riginem traXiSSe quippe quem imaginum amantem - ut fer 80lent Asiani fuisse

liceat suspicari. Qu0d utut se habet, certe St0iei primis iam post e0nditam Sectam temp0ribus eiusm0di translati0nibus studebant. Declarat Cleanthis illa imag0 a Cieer0n de n. II 1, 69 his verbis descripta Jubebat e08, qui audiebant, Segum ips0 00gitare pietam in tabula V0hiptatem pulcherrim vestitu et i natu regali in S0li0Sedentem praesto esse Virtutes ut ancillittas, quae nihil aliud agerent . . nisi ut V0luptati ministrarent. - Divitias et Virtut0m Teles inter se indueit altercantes apud Stob. 91, 33 ubi auxiliantes subveniunt VoluptateS, Spes, Vota, Cupiditates, B0na Valetudo Parsim0nia, Luxuria. Idem paupertati pers0nam induit Stob. 5, 67') Ne hoc qui-

λ Huius generis exemplum in Tabula occurrit 3,3 η γαρ

y De his imaginibus, quibus alia accedit, quae de urbe bene munita deprompta est, et Diog. Laert VII 40. β Flock0issenii annales 1873, p. 45. - Ex Academicis Crant0 Divitias, Voluptatem, Bonam Vale-