장음표시 사용
61쪽
- 53 ad eum inena, qui milibus pr0p0situs est, virtutem et Veram eruditi0nem, assequendum nulla vis inesse dicitur, iisdem aliqitantum utilitatis attribuitur, eum convenienteriis, qua supra de auetoris sententia disputavimus, eae res, quibus homines non fiant meliores, in b0nis non due0ndae uanisque dignitas eis Sit er0ganda es. 39, 30 p. 44). Deinde Si illa ad virtutem pus non sunt, ullam qu0que iam Ss existimaveris, quae ferat ad verant Eruditi0nem neque Senem imperare, ut eum salsa Eruditione versemur. 0llitur difficultas, si cum h0e capite compara Veri Senecae pistulam 88, cuius haec p0tissimum verba ad 08tram quaesti0nem pertinent, ampli 0r explicati in Sententiam a Cebet pr0latam illii
strantia 88,2): Quidam illud de liberalibus studiis
quaer0ndum iudicuVerunt, an virum b0num facerent. Ne
promittunt quide iri ne huius rei scientiam assuetant 20): Quare et g liberalibus studiis fili0s rudimus 3 0u quia virtutem dare p08Sint, sed quia animum ad accipisendam
virtutem pra0parant .... liberale arte n0n perducunt animuni ad Virtut 0m, Sed Vediunt .... - Cum dicatiS,
inquit, in liberalibus studiis ad virtutem non p0i Veniri, quem ad 0dum negatis illa nihil c0nferre virtuti . . . Ν0n est, inquam, cur aliquid putes eius adiut0rio stri, sine qui n0n 0test fieri. P0test quidem etiam illii dilici, sine liberalibus studiis veniri ad Sapientiam p08se
quamvis nim virtus discenda Sit tamen n0n per haec discitur.' Duplex igitur secundum Senecam 8 necessitas Necessaria enim et a Sunt, quibus id, qu0d efficiendum est, efficitur si ut ad virtutem necessaria este0rrectio morum, qua virtus efficitur, et ea, in quibus
illud esse nequit, quamquam n in ii ipsi efficitur, ut artium liberalium studium. De pri0re illa necessitate sic Gitas, dici potest sine liberalibus studiis veniri ad
62쪽
hanc vero necessitatem si intell0gis, artes liberales sunt illud, Sine u 110n potest fieri virtus. Pari modo duplex apud Cebetem distinguenda est utilitas utilia enim et ea unt, quae per Se ipsa proSunt, et ea, quae quamquam per Se pS pro nihil sunt ducenda id tamen efficiunt, ut facilius illa c0nsequamur. Quam distincti0nem Si tenemus, quam Germanice exprimam V00abillis di- rei ter uigen ' et , indiret t0 Nutgen - fastile, quid Cebes v0luerit, intell0gitur. Illam enim utilitatem si Spectas, qua per Se ipsae res sunt appetendae, nihil pr0SUnt arte liberales neque quidquam qui eis student Silperi0re Sunt iis, qui earum scientia carent e 34). Una enim re eXpetenda est, morum c0rrectio, ad Hamilla n0n pertinent. Sin autem illam intell0gium utili tatem, quam ea habent, quibus re per Se appetendas iacilius c0nsequimur, utiles sunt artes liberales duas beausa S primum enim freni instar impediunt, ne ad deteri0ra studia delabaris 33 3); deinde efficiunt ut in
tellegendi facultat steri0re instructus ad virtutis studium aggrediaris. Haec enim sententia a Sene ea pluribus exp0sita subesse mihi videtur ei 0 0, qui est Ceb.
Tab. 33, 6 i).C0nsentiunt igitur Cebes et Senee artibus liberalibus
προπωδεια quandam utilitatem tribuendam osse ipsas Ver in b0nis esse vel per se expetendas negant. Illud tamen interest inter Cebetem et Senecam, qu0d Senecat Cur illud ἀ κριβέστερον γαρ αν τι συνλικυαμεν Utilatum glossema SSe velit rosilinus, non int0lleg0. Enuntiatum enim e0ndici0nale, quod deest, facillime potest suppleri. Interpolatori autem non est cur haec v0cabula tribuamus, cum et Optime conveniant cum nexu sententiarum neque quidquam habeant offensi0nis et stimus codex, quem in hac parte libri textus c0nstituendi n0rmam esse debere uellerus ostendit, ea exhibeat.
63쪽
Ex hoe iudiei de litterarum studi pr0lat quid
c0nsequatur de uel iri Secta et aetate priuSquam quadraΠIUS, VideamuS, qua8nam di Seiplinas eius sententia salsa eruditi e0mprehendat. Hed0nicis et Peripateticis, qu0rumc0mmem0rationi hic locum n0n esse supra p. 22 vidimu 8, omissi relinquuntur poetae, rhet0re8, dialectici, muSici, arithmetici, ge0metrae, astr0l0gi, critici. Hi autem, Si miss0 saeis p0etas, sunt tritarum illarum, qua ἐγκυκλίου παιδειας Omine deSignare antiqui solebant, disciplinarum studi0Si. Quarum rbis n0n ante Alexandrinorum aetatem
e0nfectus est et abs0lutus. X Xen0ph0ntis illius quidem e0mmentariis IV 7 apparet multos Sostratis temp0ribus operam dedi 88 ge0metriae, Str0logiae, arithmeticae nimiosque Soeratis sententia in ill studi suisse Plat0 )di8ciplina quasdam enumerat, quae ad eruditi0nem pertineant. Sed nusquam neque apud Xen0ph0ntem neque apud Plat0nem certus quidam c0mmem0ratur disciplinarum rbi S, quibus pueri debeant instrui quaeque Plat desiderat, ea pauci0re adulescentes leganti0ris d0etrinae studiosi, non liberi mnes videntur tenuisse ). Arist0teles deinde rep. VIII 2 quattus has res d0cet vulg0 puer0 didici SSe gram- matteam, gymnasticam, musicam, graphicani hanc Ver0 nonnulli esse reiectam. His ipse Arist0teles adiungit mathematicam, dialecticam, rhet0ricam quibus gym
- ut pete monere mihi videtur Cranter, Geschielit d. Erg. v. d. Unterr im Alterium I p. 348. Chalciditis autem in sine conam in Tim. ea, quae ipsius aetatu fiebant, ad Plut0nis tempora videtur transtuliSS0.
64쪽
- 56 nastica et graphica missi aetate l0Xandrina illa tanquam norma XStitit eruditi0nis, qua septem his disciplinis puer erat in8tituendus grammatista rhet0rica, dialectica, mu Stea, arithmetica, geometria, Stronomia. Tum demum illum orbem e0nfectum e0i 'tisque finibus universam puer0rum eruditionem ei reum Scriptam SSe vel ea re quadam rnatur veri Similitudine, quod n0n prius Un0 0mine, ἐγκυκλio πω δεία - ea arteS, quae ad humanitatem pertinent, coni plectebantur ). Iis autem
l0eis, qui sunt Diog. Lasert. II 79 VI 03 nequaquam efficitur ipsi Aristipp0 aut Cynieis antiquissimis illudn0men in usu fuisse. P00tas qu0 addidit uetor septem illarum diseiplinarum Studi0Sis, mireris. Nam etsi summum studium in p0etarum carminibus legendis et discendis apud Graec0s 0nsumere S0lebant adolescentes tamen arminum tractati0, eum grammattea vel erit ista arte e0mprehenderetur, disciplinis illis non est adiuncta Tamen cum nulla Sit causa, cur h00 0cabuliun ποιν ταί in Suspicionem vocetur, in e i acquiescendum Xistimo, qu0d 0etarum studium gravissimam eruditi0ni partem Graeci Ssev0luerunt neque desunt l0 ei, quibus 90etae una eum rhetoribus aliisve eorum, quibus anim HS Xcolend08 adulescentes tradebant, commem0rentur; ef Synes. Dio Gratias ag poetis, rhetoribus, hist0ri eis Basilius h0m. ποιγηταῖς καὶ λογοποιοῖς καὶ 9λὶτ09σι. . . ὁμιλ τεον Marc. Aur. I 7 τ si1 επὶ πλεον πρ0κοψαι ἐν ητορικὴ καὶ ποι)ητικὴ καὶ τοῖς αλλοις ἐπιτὶ δευμ ασιν Didymusi CL eos l0ces, quos congessit WoW0 de polymathia p. 275 sq. R Poetas ut adderet nescio an Cebes commotus sit ea partitione quam Stoici disciplina sua admoverunt; qui l0gidam divisserunt in rhetoricam et dialecticam dialecti est autum cum alias parte 08Se voluerunt, tum περὶ ποι γημάτων, περ μουσικῆς ei. Diog. Laert VII 44. Xenocrates ex adulescente philosophandi cupido
65쪽
Criticos e insentaneum est h0 Tabulae loco non eos intellegi, qui vulg0 00 0mine designantur, Sed cum grammatic0rum in hac Septem illarum disciplinarum enumerati0ne locum teneant, iisdem atque grammaticos studiis praeeSSe, qui Senecam Si Sequimur ), circa curam Sermonis versantur et Si latius vagari volunt, circa hist0riaS, iam ut 0ngissime fine Suo proferant, circa carmina. Qu0dsi expl0rari p0SSet, quanam aetate critic0rum n0men ad 008, qui vulgo grammatici dicuntur, translatum 8Set, haud mediocre nancisceremur disceptati0nis n0strae adiumentum. Sed Vereor, ne de hac re desperandum Sit. Quod enim veteres hv0lebant antequam grammatici 140men in usum veniret, hoc genu d0etorum critic08 audivi Sse, id exemplis probari n0n 0test. Valesi enim, qui et hunc Tabulae locum o Ps. - Plat0nis Axi0eh. 366χ' eius rei d0cument esse exiStimabat, ne a8Sentiam urit Stat, qu0d
neque de Cebetis Tabulae neque de dialogi illius, qui
prinatim quaerit, uni geometricis et Strol0giae studuerit, deinde, num poetarum opsera legerit. EX: e cod. S. Flor. O. Dam.
o ποτανὰ εἰς λὶν επταετίαναφίκηται πολλους πονους διαντλῆσαν επέστησαν παιδαγωγοὶ καὶ γραμματισταὶ καὶ παιδοτριβαι τυραννουντες ' αυξομενου κριτικοι, γεωμετραι, τακτικοι, πολυπλὶ θος δεσποτων, ubi ischerus recte animadvertit critico esse grammaticOS, . . interprete poetarum, qui etiam locos poetarum
egregio iuSSeruti pupro ediscere f. Nequ0 senim de iis criticis hic agi potest, qui se genuinis aut spuriis p0etarum locis disceptabant; I an haec in ludis cum ustri n0n tractabantur.
66쪽
Dialoetic0 Dr0silinus vult phil080ph0rum sectam intellegi pariter atque H0d0nie is et Peripateti00sy). Idem nescire se dicit an id in hae disquisiti0ne non neglegendum sit, qu0d manifesto uet0 Plat0ni faveat. 0l0Senim Plat0nic08 ex nobilissimis phil080ph0rum seli0lis in salsae ruditi0nis amat 0ribus n0u numerari. QuibuS 1aec existim re890ndenda esse. Primum quae de dialecticis Dr0silinii exponit, hiribus refutari opus n0n est, niSi i0rte existimas, e septem illi disciplinis, quibus ἐγκυ
ph0rum scholam substitutam. Deinde quae de favore Plat0nis ille suspicatus est, ea teneri 11011 08Sunt 0en-bulis quae sunt ιδονικοι Περιπατγητικοί deletis') Recedit qu0d illi διαλεκτικοί phil0s0phorum familiam n0n designari moti vidimuS. Restat, ut quid ex is, quae in Tabula de litterarum Studio prolata sunt, de auctori et secta et aetate efficiatur, exploremus. Atque qui Tabulam Cebetis 80erati ei
esse censebant, hoc capite 3 sententiam Suam arbitrabantur quam maxime defendi. Auct0rem enim nequo
Plat0nicum, neque toleum fuisse inde apparere quod dialeetidam nihili faceret, eum Plato sapientem et dialecticum eundem existimasset St0ieique sapientem S0lum dialecticum esse e intendissent Di0g. Laert. Ι 83);e0dem pertinere, 'u0d lint musicam et geometriam
67쪽
- I9 in aximi sedisset, St0ici artem p00tieum laudassent Plut. de tranq. n. p. 122).' Mitto admonere de illi Septem disciplinarum rhe, qui uni lexandri demum temp0ribus e0nstitutus sit satis declarat Pinacem Socratis aetaten0n esse e0mp08itum id teneri vol0, Cebetem neque e interimere dialecticam ceterasve illas disciplinas, nequeue iis peram deum suadere, Sed id h0rtari, ne nimium in iis studium consumamus neve iis virtutem veramque eruditi0nem pinemur parari. 0 autem St0icis alienum n0n esse infra StendemuS. Deinde qu0d 0 0erat illi adm0nent, qui item Sec tal0ribus Suis imperaverit, ne nimii Sssent in ge0metria astr0110miax discendis'), Cebes in iudiei de his rebus faciend sequitur u0rmam a S0erate plane divel Sam. 80- crates enim ex illi artibus ea quae ad vitam usui 0n Sunt, a communi eruditi0ne denset removenda esse'). Utilitas igitur, qua illa sunt ad vitam c0tidianam, Socrati norma est iudicandi. Quae quantum absit a Tabula luce clarius St. Cebe enim ψευδ0παιδεια sectat0re Π0n0b id reprehendit, qu0d tempus terant iis rebus discendis, quarum Su 140u Sit, neque quod eorum e0gniti0ni peram dent, quae Sint supra intellegentiam humanam, Sed quia iis rebus veram anini eruditi0nem putent c0ntineri, quae ad 0re corrigend08 nihil c0nserant quaeque qui Sciunt 110n minus quam ceteri errant de b0nis et malisperVel Seque et turpiter vivunt Tab. 34 Deinde ea lit
68쪽
- 60 terarum studii aeStimati0, qua per se ipsum quidem n0ne8 appetendum, attamen eam ob causam non aret utilitate quadam, qu0d praeparat animo ad Sapientiam accipiendam 800ratis rati0ue phil080pliandi plane est aliena. Similis quaedam vis a Plat0nei litterarum eruditi iniattribuitur, Sed ne apud tunc quidem rati0cinati0nem illam invenis, qua scientiam litterarum illam quidem inb0ni non 8Se, neque auten inutilem esse dem0nStretur. Haec unice e Stoicorum sententia est explicanda, qui unum b0num S Se voluerint, virtutem, neque tamen facere p0tuerint, quin alias qu0que res utilitat quadam eSSe concederent. Et pr0se et St0ie0S 0nvenienter cum Tabulae auct0re de artibus SensiSSe, cum ea declarant, quae e Senecae p. 88 Supra XScripsimus, tum Didymil0eus a Mullachi II 67 allatus: φιλομουσίαν δε καὶ φιλογραμματιαν .. καὶ καθολου τας ἐγκυκλι0υς λεγ0μένας τέχνας ἐπιτηδευματα μεν καλουσιν, ἐπ στλὶsιας 'OD, εν
I 06 π90ληγμένα μὲν ουν εἶναι . . . τέχνην), Sed aliiS verbi idem exprimitur eum St0b ecl. 73 i. 42 Mein.e0mmemorantur τέναι σαι δυναντα συνεργεῖν ἐπιπλειον προς τον κατα φυσιν βί0ν Non necessariam artium eruditionem a St0icis putatam esse testis est Didymus Mull. II p. 69): αναγκαῖα μεν τας ρετα πασας . .
quanam aetate eum fuisse Statuemus Seliaberus ante medium tertium a Chr. n. saeculum Vult Pinacem On
69쪽
Vel Sat0S SSe litterarumque, quae ad recte vivendum nihil ΡΓ0deSSent, c0ntempti inem prae se tulisse, nihil statui p0terat perversiuS. en ille quidem, ut mem0riae
pr0didit Di0genes Laertius Vi I 32 - a nonnulli reprehensus est, qu0d in libro Su0, qui erat de republica. inutilem dixisset eruditi0nem. Sed ii temp0re ille liberc0mpositus est, Cratetis ille etiamtum erat discipulus
neque en0erate vel P0lem0ne usus erat magistro δ). Cum vero Cynicus esse desiisset novaeque Scholae auctor exstitisset, l0nge aliam eius fuisse sententiam declarat multitudo lassit0rum eius ad physicen et logicen pertinentium δ). Cuius mutationis causa haud ei an a Xen0- cratis vel 0lemonis in Stituti0ne repetenda sit. De Xen0-
crate quidem haec legimus apud St0bauum I p. 205
70쪽
μαλάχθαι δια τουτων τλην χρυχην' i . Unum ea aetate
Aristonem ita a Stoicis dissensisse, eum Cynicis Con Seu Sisse necepimus ut logicen et physice plane reiceret Stob. 80. 7 82. T, II IG). Ita Stoici, quamquam ethicen ceteris phil0sophiae partibus antep0uebant hasque tanquam administras illius esse volebant, tamen primis p0st Sectamc0nditam Saeculis plurimum in physice et l0gie studii
conSumpSerunt, tantumque abeSt ut recte de lac re X-p0suerit chab erus, ut c0ntra magn0 demum temp0ris spatio
interiecto inde a Panerati et o sid0nii aetate exstiterint Stoici phil0s0phi, qui et ipsi de ethice 80la libros c0mp0nerent
et, quamquam ad anim0 praeparand08 et 0ercend0s 0n negabant aliquantum Valere eruditionem, tamen, ne nimium eis tribueremuS, etiam atque otiam monerent ). E pri0ribus
S 0idis phil0sophis unus Aristo' προπαι ὁ ευματα ut ilia et vana Verae eruditi0ni opp0suisse perhibetur Quae
3 Stimilis sent0ntia est illud quod fertur Pythagorae p. 493
μουσικῆ τῶ ἄλλη λογικὴ θεωρια πόση De ceteris Philonis locis huc pertinsentibus V infr. p. 94. Panaetius totus erat in philosophiae parte morali, cf. Zeller III 1 p. 502. Ex electicis qui dicuntur philosophis Cicor omnia existimavit p0sthabenda esse iis quaestionibus, quae sunt de moribuS.