Adrianii Metii Alcmar. prof. mathes. in Acad. Frisiorum De genuino usu utriusque globi tractatus. Adjecta est nova Sciatericorum, & artis navigandi ratio novis instrumentis, & inventionibus illustrata 1

발행: 1626년

분량: 203페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

101쪽

Indomiti, atque oculum immitem flexique Draconis. Sic Lyra victorem celebrabit nostra triumpho. s. Hora ab oecasu Solis supputare.

Itali, Silesii, nec non olim Atliqnienses numerant horas abicis eas Solis, continuata serie 24. Si igitur secundum eorum ini- merationem ex globo horas invenire desideras, statues gradum

Solis inviorigonte in occidua parte globo rite constituto notabis gradus ZEquinoctialis, qui subjecti sunt Meridiano, sive applicabis indicem horae in atque ubi observatam habes altitudinem alicujus stellae sive Solis Move globum, donec Sol sive stella ad eosdem altitudinis gradus observatos elevetur inquadrante inlud Inde indicabit quaesitam horam, si index incidat in horas antemeridianas i horae sunt addedae: sive in hoc Globi situ conspicias qui gradus sint sub Meridiano , ex quibus subduces priores, tunc habebis easdem hora in gradibus Equinoctialis,

qui in horas reducendi. Si data est hora a Meridie numerata, cognoscere velis quota ea sit a Solis occasu numerando Tunc primum hora occasus Solis per cap. 2.lib.2 acquirenda,eamove subtrahe ab hora a meridie data pomerid. lanebis horam at occasu desideratam, si vero antemeridianae dentur horae, eis ante subductionem, addes ii. ε Ηο ι abortu Solis numeratas invenire. Norisbergenses norinullae Germanii civitates horas ab ortu Solis numerant, 'uidem .easque horas eodem fere modo ut ante, ex globo investiginis, modo ad Ortivam partem Horizontis grades Solis rereratur, indiceq horae I applicato,&deinceps operandum ut antea.

Sin vero ad horam aliquam nostram, illam velis scire, sic ops raberis primum ex cap. horam orrus investiga, hanc subduce nostra, si ea fueritantemeridiana habebis desideratam, si aM- tempomeridiana fuerit hora nostra, primum addendae, auri hora ortus subtracta dabit quaesitam. Si vice versa proponatur nobis aliqua hora numerata ab ortu Solis , ex his constat quaenam sit illa hora nostra, nam si ad illam addatur hora ortus habebis horam nostram, si numerus fuerit major α, subduces Ia,& ex ea subductione tibi comparabis ho

ram veram.

7. Hora Planetarum invenire. dominantem Planetam. Chaldaei, Babilonii, veteresq Philosophi longitudinem diei, uidi noctis in Ia partes aequales distinguunt, juxtaque has horaS

suas secundum ordinem nomina Planetarum numerant, qu1bus volunt Planetam quemque dominari, atque hoe modo, ut a prima

102쪽

prima hora ortus ad secundam is regat, a quo dies nomen habet: Quapropter die Saturni hora prima ab occasu debetur Saturno, secunda Iovi, tertia Marti, sic deinceps secundum seriem, chinc est quod Sol sibi primam horam die Solis vindicet secundam Venus,tertiam Mercurius,et sic porro donec tandem Lune tribun tu hora prima die Lunae, secunda Saturno, tertia Iovi, comedia nocte sive die semper dominatur Planeta sextus.

Solis οι

Quisnam Planeta prima Martis Mais.

dominatur in hora, Die Mercurii Mercurius.

indicat haec rabula. 1 Iovis Iupiter. .

Veneris mentis. L Saturni Saturnus.

a. Ad cenam horam dieisive noctis supputare horam Planeta.

1mprimis investigabis per 3 praec. cap. z. horas a Meridie ad oco easum usque Solis, illae enim indicant amplitudinem 6 hor. Planet r. reputa deinde quot gradibus Equinoctialis hora data a meridie diliet,exinde enim per auream regula colliges Planetae horam.' Anno 16 4 die Saturni 2I Iuni explorare volo, quis Planeta

hora, matutina imperium habeat Sol tunc est in principio ancri. sad elevationem Poli 13gr. Occidit hora 8. . min. sive fecundu gradu LAEquinoctialis I 26 gr. 36 minut. Hi fiunt 6 horas Planetarum horas G distatis horis ive aegr. a meridies igitur secundum regulam aineam effare , , scium 4 la tar horas , quota 'exsurgunt': hora Planetarum a Meriis retr numeranda διώ- due has ex horis, Producuntur 3 hor. I minut. qua est quUta hora

Fianetarum quia dies Saturni erat , Saturno prima hora tribuuntur sceptra Jovi secμnda, Marti tertia, oec. uuaeritur qui Pl-netarum,num potiatur hora a noctis sequeris' quia Sol oritur 3 hor. 36 m. hisce s Planeta eoceduntur; sic igitur dicendῶ 3.36. faciunt ,quid 'habebis 3 hor. ao m. a media nocte quaissequemis diei meridiec horis distant quapropter isthac hora nonus Haneta fasces habet. incipia igitur a Saturno innumeres Ia,tu in sum usque ad 9. habebis Luna,qua principatu tenet adimram data.

Sectio ultima de situ stellarum respectu circulorum positionum, ubi explicatur ratio erigendi figuras coelestes, cui etiam breviter modus revolvendi, dirigendi,annuasque profectiones inquirendi, annexus est. . A WV

103쪽

r. De erigendissigaris caelestibus. ERigere figuram coelestem est quaerere quae signa sellae tempore aliquo, respeetu dati loci sive propositae regionis, in singulis coeli domiciliis reperiantur. Sunt autem domicilia nihil aliud quam latiora coeli spatia , t tius nimirum globi partes duodecimae. Domicilia autem ista in coelo distinguuntur per sex circulos positionum,qui tamen apud auctores nondunt unius nodi,unde quoque nec eadem apud eosde domiciliorum constituendorum ratio.

Variae enim sagacissimorum hominum θeculationes varias distinguendorum domiciliorum invenerunt rationes. Inter quos praecipue Iohannes Regiomontanus, qui ab hos zonte ortivo exorsus , progrediendo per hemisphaerium subterraneum, totum aequinoctialem ordine in D aequales partes distinguit,atque per has singulas partes, perque communes Rorizontis Meridiani intersectione 6 circulos ducens, quos positionum circulos appellat)Zodiacum,totumque coelum in I domos divisit inter circulos illos etiam assumuntur Meridianus Morieturi, quorum ille initium Ioin quartae domus indicat, hic vero primaere septimae. Campanus non aequinoctialem, sed circulum verticalem per orientem, occidentem iunctum verticis, punctumque pedum iuic oppositum incedentem, in i partes aequales secat, circulis positionum per easde Horigontisin Meridiani intersectiones deductis Prisci illi,quales Ptolomaeusin Firmiciis in aequales partes seculisse zodiacum videntur, ducendo circulos positionum perpolas zodiaci

Sunt praeter hos quas dixi ct alii modi. quia apud peritieret

no sunt in usu de prauerimus, ct modum Regiomonianissum etiam Ompani, vipus certiores re ist-s. a. me ordines Nomenelatura Domiciliorum.

ordo vero domiciliorum apud omnes auctores unus est, cidem, ita ut domiciliorum primum submorietonte ortivo initium capiat, cui secundum signorum successsionem continuata seri iecundum nempeI, I, per hemisphaerium inserius numerata, dc deinceps reliqua γ, 8,s, Io, Ii ultimo duodecimum per silperius,

succedunt.

Horum singuloru appellationes tam generales quam speciales, nec non eorundem significationes tabula subjecta exhibet. Tabella

104쪽

LIBER SECUNDUS Tabella complectens ordinem , appellationes, crsignificationes domorum caelestιum.

3 46789

Vtra. Speraureum Fratres Parentes.

Filii, libori

. Mors.

carcer.

Et sc explicata est domicili rum distinctio. Sequitur eorundem in figura X- structio.

Primo igitur loco per globum inveniendi sunt signat gradus Zodiaci, qui nempe ad datumin propositum tempus in domiciliorum initiis quae cuspides appellantur ) consistunt. Haec enim inventa memoriae causa schemati alicui inscribuntur ab Astrologis, quod ipsis figura coeli dicitur, cujus fabrica quadrangularis proponitur, sunt quivi

circularem facimt.

1. Homodo gradus ignorum' 'idum cujusibet domisilii ex globo eruantur, iisquejuxta ioannem Regio-

montanum insicribantur. primo pono globum ad poli elevationem dati loci, deinde ut supra traditum est Deum ita instruo, ut constitutioni coeli dati temporis respondeat,idque per eundem modum,ut filii in a praecepto cap. .

Sed ut res clario exfictat, ex emptums biiciamus. Natus est a--cus in Hollandia Alcmaria anno ISTI . Decemb. hor. pom. 6s3M Iulia H igitur pro hoc tempore. loco constitutionem coeli cognoscam , primocqnstituo globum ad poli elevationem Alcmarianam saclo deinde locum Solis qui tunc πmporis erat in a gr. 7. ad meridianum promoveo, simulqueo indicem horarium Ia hora meridie adjungi postea circumduco globum donec index horam nati--tatis, nempe sextam pomeridianam indicet, erctcglobus consitutioni coeli dati temporis re stondebit.

Exactius idem' pergradus aquatoris, loco enim Solis qui fit a gr. 17. -υ sub meridianum cossit to, ceψonem ejus rectam .hoe estgradus equinossitialis militer μ meridianum positos obseνυο, suntque a67 gr. a m qui μι hora a meridi prateria a . mer

105쪽

8 DE . si GLOB COELEs T. praecepi. a. cap. . ingradm aquatoris conversas, superadde, utpote gradus aequatoris o producuntur 33 7 2. huntaraduum numerum in aequinoctiali inventum au=rendo integrum circulum,id est 36ogr. quando abundans ferit sub Meridiano circulo tuo, soglobus constitutioni caro dat temporis, ct loci restondebit.

His itaque absolutis, facile jam fuerit negotium susceptum exsequi, dummodo operi adhibeatur semicirculus aeneus secundum gibbositatem globi incurvatus, qui ab officio suo vocatur semicirculus positionis, siquidem vicem positionum circulorum obit. Hic semicirculus duabus Horieontii meridiani interfectionibus it. Rendus erit, ut in globo elevari deprimi, deinde quoque pro rei necessitate ab una globi parte in alteram transfre possit.

Globo enim in positura coeli ante inventa ita quiescente, nota bis extra ad abacum numerum graduum aequinoctialis ad horizontem occiduum constitutum , qui dicitur ascensio obliqua septimae domus, ad quam ascensionem adde gradus 3 illique termino graduum circulum positionis impone,qui tuc gradus eclipticete a circulo illo stringitur, erit gradus signi cuspidis octavae domus: numero praescripto rursus alios adjice 3 gr. movendo circulum positionis similiter ad inventos gradus, qtii tunc gladus eclipticae vicissim a circulo positionis stringitur, est gradus cuspidis nonae domusci ad eundem modum eodem ordine, initia iuspides reliquarum domorum etiam cognosces, semper addendo

3 gr. numero antecedenti.

Exemplum. Gob in priori tu adhuc flante tangit horia tantem in occidua globi panegradus aequinoctialis ab intersectione vernali supputatus 267.2, huic numero addecio, nascum ror .a,quibus in aquinoctialiisve s,applica circulum positionis, qui striet militer eclipticam adi , ao, . qui erit cuspis sive initium octava domus Rursus alios 3ο gradus summa graduum prior adjice, nascuntur gradus Iar,a, ad quos traducito semicirculum Urionis, qui intersecabit eclipticamina. Io. cyroanus nona domus Secima domus initium Meridianus in ecliptica sectione declarat estque ab.46. H. Semicirculum po

106쪽

27. P. II. rimam domum horizon ortium, utyclipticam inlese secati,demonstrat, est uerie. 28. M. Inventis hac arte sex domibus supra terram exsistentibus, reliquas sex subterraneas, facillimo negotio per oppositos signorum gradus cognosces ieri ima enim est regula, Domus domui coelesti opposita, oppositum eclipticae gradum obtinet.Unu enim integer circulus bina domicilia in oppositis gradibus determinat: sicut enim Meridianus medium coeli cimum discriminat, sic circulus positionis proximus a Meridiano orientem versus , undecimam domum & quintam definit secundus deinde, qui horizonti proximus est, I 2 domum 4 distinguit: eodem modo in occidua coeli parte duo tantum positionum circuli quatuor domos reliquas terminant. Vnde sex nobis cognitis domiciliis supra terram exsistentibus , reliqua per gradus oppositorum signorum habebimus. Schema ostendens posuum stellarum tempore nativitatis A. A1. A.

Domu oppos . IIa II IO

2 Sarna ostposita.

Invet hoc modo zodiaci gradus proi domicilioru Coelestium initiis figurae inscribantur, ut hic factum vides eritque thema secundum Regiomontanum Constructiim.

. suomodo initia domiciliorum coelestium ex globosecundum

ampanum Gara luminueniantur. Campani inventio illud habet plausibile, quod domo essiciat aequalea in mundo circuli enim domorum aequalibus interstitiis

107쪽

ab invicem sejunguntur, circillum verticalem orientis in aequales partes secantes, unde nobis quoque haec ratio arridet. Ad illum autem modum thema si erigere velis, quartam altitudinis vertici annexam, inprimi nempe constitutione manente globo diriges ad verum occidentis punctum. hoc est,ad Contra-ectum Horigontis WAEquinoctialis in uccas, applicato deinde semicirculo positionis aduo gradu in quarta eadem ab Horizonte sursum numeratum, videbis in Ecliptica initium octavae domus: similiter semicirculus positionis applicatus ad ejusdem quartae gradum 6o,notabit in Ecliptica initium nons domusci initium decimet domus Meridianus designat. Undecima cognosces quarta altitudinis ex puncto verticis ad verum orientis punctium in altera nimirum globi parte demissa, & circulo positionis ad 6o ejus quartisradu posito. Duodecima domus habebitur ducto semicirculo po-mionis perdo quarti gradu .Prima domu Horizon ortivus demostrat Reliquet domus colliguntur per gradus signoru oppositorum. s. De inscriptione Planetarum in conpenientia Domicilia. rodiaco jam in suas domos producto,si insuper Ilanetas domibus suis adjungere velis, prius ex tabulis Prutenicis aut Ephemeridibus docti alicujus Mathematici quem Zodiaci gradum quilibet Planetarum tempore nativ1tatis occupet, considera, sic facile considerabis domum ejus in themate. Exempli gratia.

Longitudo I hoc nativitatis tepore est a gr. 4 ni quare in schemate comperit ei locus ad c 'idem idomus, namque cuspis quintae domus est, gr. similiter 2 in medio crimus: O in cul'id Odo

mus locum habent, ut ex longit eorum animadvertere est. Interim tame hic notandum, quod quandoq; contingat,ut Planeta prope cuspidem alicujus domus exsistens ei propter latitudinem ab Ecliptica,qtiam habet,inscribi non possit. Ideoq; id ut animadvertatur sequens etiam caput huic rei inserviens coluti debet. Tabella continens loca plane rum in Godiaco, tempore nativisatis

.M.secundum qu planoratura inscripti sunt.

S. Asca

- Des

IS Asca

b. uomodo domicilium caeli fusibusella aut Pianua etiam utitudinem habentis invectigandum sit. Ouidam exstructo jam coeli Themate mox stellas collocant in domibus

108쪽

domibus secundum longitudinem earum , quemadmodum de Planetis diximus sed hos decipi necetiis est, cum stella aliqua insignem latitudinem ab ecliptica , vehetiam declinationern magnam ab aequinoctiali habeat. Tale igitur errori.m evitare cupiens, hoc modo procede.

Globo in positura construet Thematsi manente, semi ixcoli mpositionis cuspidi duo cimae domiis alunge,&quascunquo stet

larum eidem circulo horigontis supra terram inclusaccideri eas duodecimam domum possidere pronuntia Eundens positionis circulu deinde princi pio undoeimae domus admove, quam cunque stellarun, inter hujus , duodecimae domus rer iurara menderis, undΗcimae domni a 'ungito. In caeterisclaunibus supra terram exsistentibus eadem via procede. Si vero idem etiam in domibus subterraneis, ut in prima, s eunda,lertia,quarta, quinta,&sexta, explorare velis, globi constitutio invertenda erit , -polus ama sticus tot gradi s ex mertidionali Horiaontis puncto elevandus, quot antea arcticus ex opposito septentrionis puncto elevatus erat initium quoque primae domus,quod fuit in nostro Themateris gr. a m N ad Horizontem Occiduum deducendum, tu inde ut ante semicirculus positionis adhibendus, quem si initio secundae domus , quod fuit in Themate I gr. zo in si applicueris,cognosce quae stellae prime

domui assignandae unt. Eodem etiam modo eundem semicirculum initiis tertiae, quart*.4 reliquarum domorum si applicueris, stellas eis inhaerentes, CO OsceS.

Stella praeterea directe sub semicirculo positionis reperta, cunpidi illius domus inesse indicabitur. Cujus initium idem semicirculas ita positus designat. Cum Planetis, quorum superius mentionem fecimus similiter

agito ita tamen, ut prius deletili puncto secundum longitudines&latitudines eorundem in Ephemeridibus repertas, Iocum CO-xum in globo notaveris.

. I Planetarum, di coeliquorumlibae punctorum ast ectibus.

Hactenus Situs signoriam Zodiaci, stellarumq; omnium in thermate considet acus fuit sequitur eorunde collatio erga se invicem, utpote de mutuis signorumarullarumque radiis sive aspectibus. Est autem aspectit stellarum, punetorumve coeli certa in signifero distantia qua se mutuo sensibiliter adjuvant aut impediunt, instantia illa potissimi uaa in Zodiaco attenditur. Aspectussant numero quinque,Conjunctio, sextilis Quadratus, Trinus ει oppositio, stella quae sic non aspicitur,ferialis dicitur.

Conjunctio est,quando duo coelipuncta,sive per longitudinem sive

109쪽

ga Dc usi GLOBI COEL F.ST. five pet latitudinem unico tantum gradu distant a se invicem , vel sexdecim minutis , quae verius dicitur conjunctio, propri tamen dicuntur conjungi, quando iunt in eodem graduri minuto,notaturque unico orbe sic o . . Sextilis ameetus est distantia planetarum, vel coeli punctorum in Zodiaco, rextam circuit portionem amplectens,hoc est, quando distant ab invicem per duo signa completa sive gradus 6o, ξ pingitur figi ira sexangulari sic Quadratus aspectus est, cum duo planetae intervallo trium signoru quae quadrantem circuli sive gradus, effici urit, sese mutuo lethici ruit,vi signatur nota quadrangulari hoc modo T. Trinus aspectus est, quando planetarum vel punctorum coeli in zodiaco di tantia trientem circuli, id est Iao gr. seu signa complectitur, unde triangularem notam habet, sic Δ. oppositus aspectus est, listantia planetarum coeli punctorum per circuli medietatem id est 6 signa vel I 8 gr. & notatur tali

Prima affectuum divisiis.

Porro aspectus quida dicuntur platici, quida aute partiles sillos laxiores vel imperfectos, hos veto trictos seu perfectos appellat. Partilis aspectus is dicitur , quando in iisdem gradibus eorum signorum consociantur In quibus se mutuo assiciunt, hoc est cum inter planetarum coeli Sue punctorum loca tot gradu prieci se inveniuntur, quot ipsam configurationem constituunt,atque hi per-Dectissimi simul Sc fortissimi aspectus sunt. Platicus aspectus est,quando planetae non iisde ad amussim gradibus in signis consociantibus configurantur, sed vel juxta medie talem orbium amborum, vel minus. Aspectus enim illi, etsi non aequali essicacia, durant tamen tantum, quantum ipsi Orbes, quos hic sub icere volui.

rum fixarum

Quarta xl Secunda Assectuum diuisio.

Postremo omnisinspectus, Oppositioneri conjunctione ex ceptis, sunt vel dextri, vel sinistri Dexter est cum planeta, quem aspicit alius, ab eo contra signorum seriem distat. Sinister autem, cum distantia illa fit buxta signorum successionem.

110쪽

LIBER SECUN Dus. 83 Exempli loco sit na,ea in sancro inpenta ectum habet tactdextrum ad y in Ariete collocatum eadem-e Cassicit sinistro

pectu in Libra versentem . Pro Aspectibus autem Planetarum protinus dignoscendis scin lent Astrologi sesterna parallelograminum constituere quod speculum astrologicum vocant,cujus margo superior continet I 2 Σο- diaci signa , in latere notantur gradus stellarum δε quorumlibet locorum, pro ut ordine accrescunt Insuper concurrente a latere verticu lineae areas quadrangulares concludut,quibus loca, dicita, & stellae inscribuntur cum suis ordine aspeetibus. Annotatis enim locisin stellis sub signis suis , statim columna secunda una nempe inter)ecta accipit signum ci tertia columna ,quarta Δ, sexta θ, quod vel ex hoc speculo liquet manifeste. In hunc quoque modii possint omnia domorum initia inscrIbi, una cum δε αυ, ut protinus appareat qui planetarum radii in ipsos incidant. Potuissem autem hic magnam adferre problematum copiam, ted voluimus illa, quae magis Astronomica videbantur.

li figuris superest

ut breviter percurramus doctrinam de revoluti

nibus , directionibus, Wannuis profectionibus. t. me revolutionibm. Revolutio, quam & annuam conversionem vocant, est tempus, cruo Sol ad eundem locum , quem in figura obtinuit,post cereum aliquem annorum numerum revertitur. Ad hoc enim tempus Astrologi coeli figura erigunt, quae Schema annuae revolutionis vocatur, in quo nempe aspectus Planetarum inter se cum Schemate nativitatis conferunt, A diligentissime perpendunt qui Planetae in Schemate revolutionis loca Schematis natalitii laedant aut juvent, quod illi transitum, aut parodon Planetarum vocant. Huim autem Thematis extructio 'cissima erit hoc modo. Considera ascensionem rectam medii coeli in themate tuo ere- 1 cto, hoc

SEARCH

MENU NAVIGATION